VĂN HÓA ONLINE – VĂN HỌC NGHỆ THUẬT 3 ĐỊA LÝ NHÂN VĂN – THỨ HAI 07 JULY 2025
06/7/2025: Thông điệp của Đức Đạt Lai Lạt Ma từ Đền McLeod Ganj-Dharamshala
Thủ tướng Án Độ Modi; Tổng thống Taiwan Lai Ching-te; ba cựu Tổng thống Mỹ: Barack Obama, George W. Bush và Bill Clinton điện thư chúc mừng.
2009: Lý Kiến Trúc phỏng vấn Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Long Beach California
*
90th Birthday Message July 5, 2025
On the occasion of my 90th birthday, I understand that well-wishers and friends in many places, including Tibetan communities, are gathering for celebrations. I particularly appreciate the fact that many of you are using the occasion to engage in initiatives that highlight the importance of compassion, warm-heartedness, and altruism.
I am just a simple Buddhist monk; I don’t normally engage in birthday celebrations. However, since you are organizing events focused on my birthday I wish to share some thoughts.
While it is important to work for material development, it is vital to focus on achieving peace of mind through cultivating a good heart and by being compassionate, not just toward near and dear ones, but toward everyone. Through this, you will contribute to making the world a better place.
As for myself, I will continue to focus on my commitments of promoting human values, religious harmony, drawing attention to the ancient Indian wisdom which explains the workings of mind and emotions, and Tibetan culture and heritage, which has so much potential to contribute to the world through its emphasis on peace of mind and compassion.
I develop determination and courage in my daily life through the teachings of the Buddha and Indian masters such as Shantideva, whose following aspiration I strive to uphold.
As long as space endures,
As long as sentient being remain,
Until then, may I too remain
To dispel the miseries of the world.
Thank you for using the opportunity of my birthday to cultivate peace of mind and compassion.
Tashi Deleg and with prayers,
Dalai Lama
5 July 2025
Thông điệp của Đức Đạt Lai Lạt Ma nhân dịp sinh nhật của Ngài lần thứ 90
Ngày 5 tháng 7 năm 2025
Nhân dịp sinh nhật lần thứ 90 của tôi, tôi hiểu rằng những người chúc mừng và bạn bè ở nhiều nơi, bao gồm cả cộng đồng người Tây Tạng, đang tụ họp để ăn mừng. Tôi đặc biệt trân trọng thực tế là nhiều người trong số các bạn đang tận dụng dịp này để tham gia vào các sáng kiến nêu bật tầm quan trọng của lòng trắc ẩn, sự ấm áp và lòng vị tha.
Tôi chỉ là một nhà sư Phật giáo bình thường; tôi thường không tham gia vào các lễ kỷ niệm sinh nhật. Tuy nhiên, vì các bạn đang tổ chức các sự kiện tập trung vào ngày sinh nhật của tôi nên tôi muốn chia sẻ một số suy nghĩ. Mặc dù làm việc để phát triển vật chất là điều quan trọng, nhưng điều quan trọng là phải tập trung vào việc đạt được sự an lạc trong tâm hồn thông qua việc vun đắp một trái tim tốt và từ bi, không chỉ đối với những người thân yêu mà còn đối với tất cả mọi người. Thông qua đó, các bạn sẽ góp phần làm cho thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn.
Về phần tôi, tôi sẽ tiếp tục tập trung vào các cam kết của mình trong việc thúc đẩy các giá trị nhân văn, sự hòa hợp tôn giáo, thu hút sự chú ý đến trí tuệ Ấn Độ cổ đại giải thích về hoạt động của tâm trí và cảm xúc, và văn hóa và di sản Tây Tạng, có rất nhiều tiềm năng đóng góp cho thế giới thông qua việc nhấn mạnh vào sự an lạc và lòng từ bi.
Tôi phát triển sự quyết tâm và lòng dũng cảm trong cuộc sống hàng ngày của mình thông qua những lời dạy của Đức Phật và các bậc thầy Ấn Độ như Shantideva, người mà tôi cố gắng duy trì khát vọng sau đó.
Miễn là không gian còn tồn tại,
Miễn là chúng sinh còn tồn tại,
Cho đến lúc đó, tôi cũng sẽ tồn tại
Để xua tan những đau khổ của thế giới.
Cảm ơn các bạn đã tận dụng cơ hội sinh nhật của tôi để vun đắp sự an lạc và lòng từ bi.
Tashi Deleg và với những lời cầu nguyện,
Đức Đạt Lai Lạt Ma
Ngày 5 tháng 7 năm 2025
**
Bước sang năm 90 tuổi, Đức Đạt Lai Lạt Ma tiếp tục đấu tranh với Bắc Kinh để tìm người kế vị
Ngày 06/07/2025, Đức Đạt Lai Lạt Ma kỷ niệm tròn 90 tuổi với lời cầu nguyện cho hòa bình tại tu viện McLeod Ganj, miền bắc Ấn Độ, nơi ông sống lưu vong để tránh sự đàn áp của Trung Quốc. Trong tuần lễ cầu nguyện trước đó, Đạt Lai Lạt Ma nhấn mạnh rằng người kế nhiệm ông « phải được sinh ra ở thế giới tự do ». Ngay lập tức, Bắc Kinh phản đối với tuyên bố bất cứ việc bổ nhiệm nào cũng phải được « chính quyền trung ương chấp thuận ».
RFI 06/07/2025
Nhà Lãnh đạo tinh thần và chính trị Tây Tạng, Đức Đạt Lai Lạt Ma, chủ tọa lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 90 của ngài tại đền Tsuglakhang thuộc tỉnh Dharamshala, miền Bắc Ấn Độ ngày 6 tháng 7 năm 2025. Ảnh AP - Ashwini Bhatia
Theo Reuters, giải Nobel Hòa Bình 1989 cho rằng người kế nhiệm ông phải được sinh ra bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc, trọng trách bổ nhiệm người kế nhiệm « sẽ hoàn toàn do các thành viên của Ganden Phodrang Trust (văn phòng Đạt Lai Lạt Ma) đảm nhiệm » và kêu gọi các tín đồ bác bỏ mọi bổ nhiệm của Bắc Kinh vì « không ai khác có thẩm quyền can thiệp vào vấn đề này ».
Trả lời RFI, Tenam, một người Tây Tạng sống lưu vong ở Pháp, cho biết cảm thấy « nhẹ nhõm » với tuyên bố của Đạt Lai Lạt Ma:
« Là một người Tây Tạng, tôi rất vui mừng trước tuyên bố của đức Đạt Lai Lạt Ma. Ông đã lập một khuôn khổ liên quan đến việc kế vị. Đây là điều rất, rất quan trọng đối với người dân Tây Tạng và cần được lắng nghe từ người có liên quan, có nghĩa là Đạt Lai Lạt Ma. Hiện giờ, có nhiều câu hỏi được đặt ra trong việc tìm người kế vị. Trước đây, người ta vẫn nói đến hồ thiêng, hoặc những không gian linh thiêng đối với người Tây Tạng, đó là những khu vực rất quan trọng để kế thừa dòng truyền thừa Đạt Lai Lạt Ma. Nhưng hiện giờ chúng tôi không được đến nữa, có nghĩa là chúng tôi không thể đến Tây Tạng, hiện giờ do Trung Quốc kiểm soát. Vì vậy, khó khăn này cũng đặt ra nhiều câu hỏi cho người Tây Tạng: Chúng tôi phải thích ứng như nào với cách tìm kiếm người kế nhiệm Đạt Lai Lạt Ma ? ».
Tại buổi lễ thượng thọ 90 tuổi, Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 cho biết ông sẽ sống thêm « 30, 40 năm nữa ». Nhiều nhà ngoại giao phương Tây, quan chức Ấn Độ, diễn viên Mỹ Richard Gere dự lễ thượng thọ Đạt Lai Lạt Ma. Thủ tướng Ấn Độ Modi gửi lời chúc mừng. Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức, ba cựu tổng thống Mỹ Barack Obama, George W. Bush và Bill Clinton cũng gửi lời chúc mừng trong thông điệp video, được chiếu trong sự kiện.
Giải Nobel Hòa Bình năm 1989 trao cho Đức Đạt Lai Lạt Ma
Chủ tịch Giải Nobel trao Giải Nobel Hòa Bình cho Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Đại Học Aula, thủ đô Oslo, Na Uy Thụy Điển ngày 20 tháng 12 năm 1989. Source: Scanpix
Diễn thuyết Nobel, ngày 11, tháng 12 năm 1989
Trích từ quyển “The Dalai Lama, A Policy of Kindness”
http://www.dalailama.com/page.119.htm
Ảnh trích từ từ phim "10 Questions for the Dalai Lama"
***
2009: Lý Kiến Trúc phỏng vấn Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Long Beach California
20 Tháng Tư 201312:00 SA(Xem: 9019)
https://www.nhatbaovanhoa.com/a266/ly-kien-truc-phong-van-duc-dalai-lama
Nhà báo Lý Kiến Trúc, chủ nhiệm tạp chí Văn Hóa Magazine chắp tay lạy Đức Đạt Lai Lạt Ma trong lúc Ngài tươi cười choàng tay qua vai nhà báo - ảnh chụp trong cuộc họp báo tại Long Beach Arena hôm Thứ Sáu 25/9/2009. Nguồn VB (tài liệu)
LONG BEACH ARENA (VH)- Trong cuộc họp báo do ban tổ chức Geden Shoeling Tibetan Manjushri Buddhist Center (Westminnter City) tổ chức tại phòng họp báo Long Beach Arena trưa Thứ Sáu 25 tháng 9, 2009, nhà báo Lý Kiến Trúc, chủ nhiệm Văn Hóa Magazine đã phỏng vấn Đức Dalai Lama 01 câu hỏi nguyên văn như sau:
Dear His Holiness The Dalai Lama,
My name is Ly Kien Truc, a Vietnamese-American journalist, is also a declared Buddhist. At present time, there are approximately 60,000,000 (sixty million) Buddhist in Vietnam. I have a wish that someday you would be able to visit Vietnam to bring the blessings to my country and its people.
Do you have any future plans to visit Vietnam? And has anyone or any organization, or even the Vietnamese government, expressed the interest to invite you to visit Vietnam?
Kính thưa Ngài Dalai Lama;
Tôi là Lý Kiến Trúc, một nhà báo Việt Nam quốc tịch Hoa Kỳ, và cũng là một Phật tử. Hiện nay ở Việt Nam có khoảng hơn 60 triệu người theo đạo Phật, tôi ao ước Ngài có dịp nào thuận tiện đến Việt Nam ban phước lành cho đất nước tôi. Ngài có ý định đến thăm nước Việt Nam không? Và đã có ai, tổ chức nào, hay chính phủ Việt Nam hiện nay đã ngỏ lời mời Ngài đến thăm Việt Nam chưa?
Độ khoảng 30 giây sau, Ngài trả lời: “Không có thư mời!” (“There is no invitations”) … Ngài nói tiếp: nhưng “tôi tin rằng sâu thẳm trong trái tim những nhà lãnh đạo này, họ vẫn tin vào một đấng Thượng Đế, nhưng họ chỉ chưa thắng được những ham muốn của chính mình.”
Ký giả Hà Giang báo Người Việt tường trình buổi họp báo như sau:
Đức Đạt Lai Lạt Ma đến Nam California: ‘Lòng tôi luôn hướng về người Tây Tạng’
Sunday, September 27, 2009
* Giới truyền thông cần ‘phụng sự cho công lý và sự thật!’
Hà Giang/Người Việt
LONG BEACH - Buổi thuyết giảng tại Long Beach Convention Center, vào ngày 25 và 26 Tháng Chín của Đức Đạt Lai Lạt Ma, vị lãnh đạo tinh thần của dân tộc Tây Tạng, lôi cuốn hàng chục ngàn người từ khắp nơi đổ về Long Beach, thành phố có bờ biển dài nhất miền Nam California.
Trong khi không khí ở bên ngoài Long Beach Convention Center tấp nập từng đoàn người đủ mọi lứa tuổi, mọi sắc dân chen nhau đông vui như trẩy hội, thì bên trong, viên chức ngành an ninh và tình báo Hoa Kỳ toát mồ hôi với nhiệm vụ bảo đảm an ninh cho buổi gặp gỡ giữa Đức Đạt Lai Lạt Ma với báo chí.
Một tăng sinh Đài Loan, hiện ở tại Hoa Kỳ, cho biết ông đã từ
Kentucky bay đến Long Beach để tham dự buổi hoằng pháp của Đức Đạt Lại Lạt Ma. “Đây không phải là lần đầu tôi đến nghe ngài thuyết giảng.” Dù ngài giảng ở bất cứ đâu, “tôi luôn cố gắng đi nghe,” để học “áp dụng triết lý cao siêu của nhà Phật vào đời sống hàng ngày.”
Sau khi phải xếp hàng rất dài, phải trải qua cổng security, điểm danh, xét ID, và các túi hành trang được đội chó K9 dò tìm vũ khí, giới truyền thông được đưa vào phòng họp, nơi số nhân viên an ninh hiện diện cũng đông ngang với báo giới.
Buổi họp báo bắt đầu trễ hơn một giờ đồng hồ so với dự định, khiến một số phóng viên tỏ vẻ sốt ruột, nhưng ai nấy đều thở phào nhẹ nhõm khi Đức Đạt Lai Lạt Ma, từ một cửa bên hông bước vào phòng.
Ngài vừa đi, vừa chắp tay hoa, vái chào mọi người.
Đối với nhiều ký giả, đây là lần đầu được diện kiến Đức Đạt Lai Lạt Ma, vị lãnh tụ tinh thần khả kính của người Tây Tạng.
Và đa số đã bị chinh phục ngay lập tức với thần sắc uy nghi nhưng khiêm cung của ngài.
Ân cần gửi lời chào đến cử tọa, Đức Đạt Lai Lạt Ma bảo rằng mọi người đều có thể sống hạnh phúc nếu mọi người đều đối xử thành thực, công bằng với nhau và “có lòng trắc ẩn với tha nhân.” Và, với tư cách một tín đồ Phật Giáo, bổn phận của ngài là “gieo rắc tình thương” đến muôn nơi.
Đức Đạt Lai Lạt Ma chia sẻ quan điểm của ngài về vai trò truyền thông. “Báo giới có một thiên chức lớn lao với xã hội.” Ngài nói. “Đó là phụng sự công lý và sự thật.” Để đảm nhận được trọng trách đó, Đức Đạt Lai Lạt Ma cho rằng, nhiều khi ký giả “không thể chỉ tường trình, mà còn phải điều tra.”
Rồi ngài nói đùa: “Do đó các ký giả phải có những chiếc mũi ‘dài như vòi con voi,’ đôi tai có thể ‘nghe được tiếng côn trùng,’ phải đeo ‘thêm một đôi mắt ở sau lưng,’ và có một cái đầu ‘luôn luôn thắc mắc.’”
Phóng viên Người Việt đặt câu hỏi, giữa vai trò lãnh đạo tôn giáo, và lãnh đạo quốc gia, vai trò nào “nhiều thử thách hơn.”
Đức Đạt Lai Lạt Ma cho biết từ nhỏ ngài đã được trau dồi để trở thành một lãnh đạo tôn giáo, và “không hề được huấn luyện để trở thành một chính trị gia.” Vì thế, khuynh hướng tự nhiên của ngài là “hướng về toàn thể chúng sinh”. Tuy nhiên, “ở một mặt khác, lòng tôi cũng luôn hướng về người dân Tây Tạng,” vì “khi chúng tôi mất độc lập, phải sống kiếp sống lưu vong, chắc chắn cũng phải có những khắc khoải nào đó.”
Trả lời câu hỏi kế tiếp của Người Việt về nguyện vọng tha thiết nhất của ngài cho người dân Tây Tạng, Đức Đạt Lai Lạt Ma trả lời ngay: “Một nền dân chủ thực sự.” Ngài giải thích thêm, “từ năm 2001, chúng tôi đã bầu ra lãnh đạo của Tây Tạng theo thể chế dân chủ, vị này lãnh đạo được hai nhiệm kỳ,” và chúng tôi sẽ phải “chuẩn bị cho một cuộc bầu cử nữa vào năm 2011.”
Ngài tin rằng “người Tây Tạng phải được bầu ra người lãnh đạo của họ theo thể chế dân chủ,” và “đã có nhiều nỗ lực dân chủ hóa Tây Tạng từ nhiều năm nay.”
Nhà báo Lý Kiến Trúc, chủ nhiệm tạp chí Văn Hóa Magazine, đặt câu hỏi liệu ngài có dự tính đến thăm Việt Nam và chúc phúc cho 60 triệu tín đồ Phật tử, Đức Đạt Lai Lạt Ma đùa ý nhị: “Không có thư mời!” (“There is no invitations”)
Giữa những tiếng cười rộ trong phòng, ngài giải thích thêm, ngay cả tại những quốc gia đang theo chế độ Cộng Sản như Trung Quốc và Việt Nam, nơi mà đời sống tôn giáo bị kềm chế, “tôi tin rằng sâu thẳm trong trái tim những nhà lãnh đạo này, họ vẫn tin vào một đấng Thượng Đế, nhưng họ chỉ chưa thắng được những ham muốn của chính mình.”
“Đó là lý do tại sao tôi đi khắp nơi để thuyết giảng!”
Một phóng viên của tờ Tibetan Times hỏi rằng ngài đã từng phát biểu “mong sao chính quyền Trung Quốc ngày càng mỏng đi,” vậy dự tính kế tiếp của ngài là gì. Đức Đạt Lai Lạt Ma cười và trả lời: “Tôi từng được gặp một số trí thức và học giả Trung Quốc, họ rất chân thành, rất hiểu, và rất đạo đức,” “những người này vào được chính quyền thì rất tốt.”
Tuy nhiên, “ngay tại Trung Quốc, cũng có nhiều khuynh hướng khác nhau.”
Đa số các câu hỏi còn lại của buổi họp báo kéo dài đúng 30 phút xoay quanh vấn đề tự trị của Tây Tạng, và mặc dầu các ký giả không nhắc nhiều đến hai chữ Trung Quốc, đa số đều tỏ ra thấu hiểu tình cảnh của người dân Tây Tạng, và ủng hộ nỗ lực đấu tranh để dân chủ hóa đất nước họ.
Trước khi chấm dứt buổi họp báo, Đức Đạt Lai Lạt Ma một lần nữa nhắc nhở giới truyền thông về “trách nhiệm xã hội” của họ: “Phụng sự cho công lý và sự thật!”
Chữ ký của Đức Đạt Lai Lạt Ma ký vào bức ảnh do nhà báo Lý Kiến Trúc chụp năm 2009 tại Long Beach khi Ngài đến California thuyết giảng về Phật giáo cho Cộng đồng Phật giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ. Bức ảnh hiện được lưu giữ tại thư viện nhỏ VAAMA.
