Tổng thống Trump cân nhắc lựa chọn và rủi ro khi tấn công Venezuela

VĂN HÓA ONLINE - ĐIỂM NÓNG – THƯ TƯ 05 NOV 2025

Tổng thống Trump cân nhắc lựa chọn và rủi ro khi tấn công Venezuela

Ảnh trên: Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro; Ảnh giữa: Hàng không Mẫu hạm Gerald R. Ford sẽ đến vùng biển Caribbean vào giữa tháng này. Ảnh: Jonathan Klein/Agence France-Presse — Getty Images; Ảnh dưới: Căn cứ Puerto Rico, nơi các chiến đấu cơ của Mỹ đang túc trực. Bên cạnh Puerto là Cuba. Bên cạnh Cuba là Miami.

VĂN HÓA ONLINE

05/11/2025

‘Trump cân nhắc kế hoạch tấn công Venezuela'

Tổng thống Trump vẫn chưa đưa ra quyết định, nhưng các cố vấn của ông đang thúc đẩy một loạt mục tiêu - từ tấn công các băng đảng ma túy đến chiếm giữ các mỏ dầu - để cố gắng biện minh cho việc lật đổ Nicolás Maduro.

By David E. SangerTyler PagerHelene CooperEric Schmitt and Devlin Barrett

Reporting from Washington

Nov. 4, 2025

https://www.nytimes.com/2025/11/04/us/politics/trump-weighs-attacks-venezuela.html

Chính quyền TT Trump đã xây dựng một loạt các phương án hành động quân sự ở Venezuela, bao gồm các cuộc tấn công trực tiếp vào các đơn vị quân đội bảo vệ Tổng thống Nicolás Maduro và các động thái nhằm giành quyền kiểm soát các mỏ dầu của nước này, theo nhiều quan chức Hoa Kỳ.

Tổng thống Trump vẫn chưa đưa ra quyết định về cách thức hoặc thậm chí liệu có nên tiến hành hay không. Các quan chức cho biết ông không muốn phê duyệt các hoạt động có thể gây nguy hiểm cho quân đội Hoa Kỳ hoặc có thể dẫn đến một thất bại đáng xấu hổ.

Tuy nhiên, nhiều cố vấn cấp cao của ông đang thúc đẩy một trong những lựa chọn quyết liệt nhất: lật đổ ông Maduro.

Các trợ lý của TT Trump đã yêu cầu Bộ Tư pháp cung cấp thêm hướng dẫn có thể cung cấp cơ sở pháp lý cho bất kỳ hành động quân sự nào ngoài chiến dịch tấn công các tàu thuyền mà chính quyền cho là đang buôn bán ma túy hiện tại, mà không cung cấp bằng chứng. Hướng dẫn đó có thể bao gồm một cơ sở pháp lý để nhắm mục tiêu vào ông Maduro mà không cần sự cho phép của Quốc hội để sử dụng vũ lực quân sự, chứ đừng nói đến việc tuyên chiến.

Trong khi hướng dẫn vẫn đang được soạn thảo, một số quan chức chính quyền dự đoán rằng nó sẽ lập luận rằng ông Maduro và các quan chức an ninh cấp cao của ông là những nhân vật chủ chốt trong Cartel de los Soles, mà chính quyền đã chỉ định là một nhóm khủng bố ma túy. Bộ Tư pháp dự kiến ​​sẽ lập luận rằng việc chỉ định này khiến ông Maduro trở thành một mục tiêu hợp pháp bất chấp lệnh cấm ám sát các nhà lãnh đạo quốc gia từ lâu của Mỹ.

Bộ Tư pháp từ chối bình luận.

Tuy nhiên, động thái nhằm biện minh cho việc nhắm mục tiêu vào ông Maduro sẽ là một nỗ lực khác của chính quyền nhằm vượt quá thẩm quyền pháp lý của mình. Chính quyền đã tiến hành các vụ tiêu diệt có chủ đích đối với những kẻ buôn lậu ma túy bị tình nghi, những người cho đến tháng 9 đã bị truy đuổi và bắt giữ trên biển thay vì bị tiêu diệt trong các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái.

Bất kỳ nỗ lực nào nhằm loại bỏ ông Maduro sẽ khiến chính quyền bị giám sát chặt chẽ hơn về bất kỳ lý do pháp lý nào mà họ đưa ra, xét đến sự kết hợp mơ hồ của các lý do mà họ đã đưa ra cho đến nay để đối đầu với ông Maduro. Trong số đó có buôn bán ma túy, nhu cầu tiếp cận dầu mỏ của Mỹ và tuyên bố của ông Trump rằng chính phủ Venezuela đã thả tù nhân vào Hoa Kỳ.

TT Trump đã đưa ra một loạt thông điệp công khai mâu thuẫn về ý định của mình, cũng như các mục tiêu và lý do biện minh cho bất kỳ hành động quân sự nào trong tương lai. Trong những tuần gần đây, ông đã nói rằng các cuộc tấn công vào tàu cao tốc ở Biển Caribe và Đông Thái Bình Dương - bao gồm một cuộc tấn công khác vào thứ Ba  - khiến ít nhất 67 người thiệt mạng sẽ được mở rộng thành các cuộc tấn công trên bộ. Nhưng điều đó vẫn chưa xảy ra.

Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ huấn luyện tại Arroyo, Puerto Rico, tháng trước. Có khoảng 10.000 quân nhân Mỹ ở vùng Caribe, khoảng một nửa trên tàu chiến và một nửa tại các căn cứ ở Puerto Rico. Ảnh: Ricardo Arduengo/Reuters.

Khi được CBS News hỏi liệu Hoa Kỳ có đang tiến tới chiến tranh với Venezuela hay không, ông Trump trả lời hôm Chủ nhật: "Tôi nghi ngờ điều đó. Tôi không nghĩ vậy, nhưng họ đã đối xử rất tệ với chúng tôi, không chỉ về ma túy."

Ông lặp lại cáo buộc không có căn cứ của mình rằng ông Maduro đã mở cửa các nhà tù và viện tâm thần của mình, và đưa các thành viên băng đảng Tren de Aragua đến Hoa Kỳ, một cáo buộc mà ông Trump đã đưa ra kể từ chiến dịch tranh cử tổng thống năm ngoái. Khi được hỏi liệu thời gian làm tổng thống Venezuela của ông Maduro đã được đếm ngược hay chưa, ông nói thêm: "Tôi nghĩ là có."

Sự ủng hộ cho các lựa chọn quyết liệt hơn đến từ Ngoại trưởng Marco Rubio, người cũng là quyền cố vấn an ninh quốc gia, và Stephen Miller, phó chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc kiêm cố vấn an ninh nội địa của ông Trump. Theo một số quan chức Hoa Kỳ, họ đã nói riêng rằng họ tin rằng ông Maduro nên bị buộc phải từ chức.

Các trợ lý cho biết ông Trump đã nhiều lần bày tỏ sự dè dặt, một phần vì lo ngại rằng chiến dịch này có thể thất bại. Ông Trump không vội đưa ra quyết định, và đã nhiều lần hỏi về những gì Hoa Kỳ có thể nhận được để đổi lại, với trọng tâm cụ thể là khai thác một phần giá trị dầu mỏ của Venezuela cho Hoa Kỳ.

"Tổng thống Trump đã nói rõ trong thông điệp gửi tới Maduro: Hãy ngừng đưa ma túy và tội phạm vào đất nước chúng ta", Anna Kelly, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc, cho biết trong một tuyên bố. "Tổng thống đã nói rõ rằng ông sẽ tiếp tục tấn công những kẻ khủng bố ma túy buôn bán ma túy bất hợp pháp - bất kỳ điều gì khác đều chỉ là suy đoán và nên được coi  là như vậy." Ông Trump nhiều khả năng sẽ không bị buộc phải đưa ra quyết định, ít nhất là cho đến khi Hàng không Mẫu hạm Gerald R. Ford, tàu sân bay lớn nhất và mới nhất của Hoa Kỳ, cập cảng Caribe vào khoảng giữa tháng này. Hàng không Mẫu hạm Ford chở khoảng 5.000 thủy thủ và hơn 75 máy bay tấn công, giám sát và hỗ trợ, bao gồm cả máy bay chiến đấu F/A-18.

Hàng không Mẫu hạm Gerald R. Ford sẽ đến vùng biển Caribbean vào giữa tháng này. Ảnh: Jonathan Klein/Agence France-Presse — Getty Images

Kể từ cuối tháng 8, quân đội Hoa Kỳ đã liên tục tăng cường hiện diện tại khu vực này. Ngay cả trước khi Hàng không Mẫu hạm đến, đã có khoảng 10.000 quân nhân Mỹ có mặt tại vùng Caribe, một nửa trên tàu chiến và một nửa tại các căn cứ ở Puerto Rico.

Trong những tuần gần đây, Ngũ giác Đài cũng đã điều động các máy bay ném bom B-52 và B-1 từ các căn cứ ở Louisiana và Texas để thực hiện các nhiệm vụ ngoài khơi bờ biển Venezuela, trong một động thái mà các quan chức quân sự gọi là một cuộc phô trương lực lượng.

B-52 có thể mang theo hàng chục quả bom dẫn đường chính xác, và B-1 có thể mang theo tới 75.000 pound đạn dược dẫn đường và không dẫn đường, tải trọng phi hạt nhân lớn nhất trong số các máy bay trong kho vũ khí của Không quân. Và Trung đoàn Không quân Tác chiến Đặc biệt số 160 tinh nhuệ của Lục quân, đơn vị đã tiến hành các hoạt động trực thăng chống khủng bố quy mô lớn ở Afghanistan, Iraq và Syria, gần đây đã thực hiện những gì mà Ngũ giác Đài cho là các cuộc tập trận ngoài khơi bờ biển Venezuela.

Việc tăng cường quân sự diễn ra nhanh chóng và công khai đến mức dường như là một phần của chiến dịch gây áp lực tâm lý lên ông Maduro. Trên thực tế, TT Trump đã công khai nói về quyết định ban hành một "phán quyết" cho phép CIA tiến hành các hoạt động bí mật bên trong Venezuela - loại hoạt động mà các tổng thống hầu như không bao giờ thảo luận trước.

Nếu TT Trump quyết định ra lệnh tấn công bên trong Venezuela, đó sẽ là một rủi ro quân sự, pháp lý và chính trị đáng kể. Bất chấp tất cả những rủi ro mà ông Trump đã chấp nhận khi cho phép Mỹ ném bom ba địa điểm liên quan đến hạt nhân ở Iran hồi tháng 6, hành động này không hề liên quan đến nỗ lực lật đổ hoặc thay thế chính phủ Iran.

Nếu TT Trump đi theo con đường đó, không có gì đảm bảo rằng ông sẽ thành công hoặc ông có thể đảm bảo rằng một chính phủ mới sẽ thân thiện hơn với Hoa Kỳ.

Các trợ lý cho biết họ đã lên kế hoạch tấn công chính quyền Maduro nhiều hơn là những gì cần thiết để cai trị Venezuela nếu chiến dịch này thành công. Và một số người ủng hộ chính trị trung thành nhất của ông Trump đã cảnh báo về việc tấn công ông Maduro, nhắc nhở tổng thống rằng ông được bầu để chấm dứt "những cuộc chiến tranh vĩnh cửu", chứ không phải để kích động những cuộc chiến tranh mới.

Kế hoạch quân sự gồm ba phần

Chiến đấu cơ F-35 của Mỹ tại một sân bay ở Ceiba, Puerto Rico, hôm thứ Hai. Quân đội Mỹ đã tăng cường hiện diện đều đặn tại vùng Caribe kể từ cuối tháng 8. Ảnh: Alejandro Granadillo/Associated Press

Việc TT Trump cho phép CIA hoạt động bên trong biên giới Venezuela có thể cho phép cơ quan này tiến hành nhiều hoạt động khác nhau, từ các hoạt động thông tin đến xây dựng sự phản đối đối với ông Maduro, cho đến việc chủ động phá hoại chính phủ của ông - và thậm chí là bắt giữ chính nhà lãnh đạo này.

Tuy nhiên, các quan chức an ninh quốc gia cho rằng nếu những hoạt động như vậy thực sự có thể lật đổ ông Maduro, thì ông ta đã ra đi từ nhiều năm trước. Đó là lý do tại sao Tòa Bạch Ốc đang cân nhắc hành động quân sự, và các đề xuất trên bàn đàm phán có ba phương án chính.

Phương án đầu tiên sẽ bao gồm các cuộc không kích vào các cơ sở quân sự, một số trong đó có thể liên quan đến việc tạo điều kiện cho buôn bán ma túy, với mục đích làm sụp đổ sự ủng hộ của quân đội Venezuela dành cho ông Maduro. Nếu ông Maduro tin rằng mình không còn được bảo vệ, ông có thể tìm cách chạy trốn - hoặc, bằng cách di chuyển khắp đất nước, khiến bản thân dễ bị bắt hơn, các quan chức cho biết. Những người chỉ trích cách tiếp cận như vậy cảnh báo rằng nó có thể có tác dụng ngược lại, đó là tập hợp sự ủng hộ xung quanh nhà lãnh đạo đang gặp khó khăn.

Một cách tiếp cận thứ hai là Hoa Kỳ sẽ cử các lực lượng Đặc nhiệm, chẳng hạn như Lực lượng Delta của Lục quân hoặc Biệt đội SEAL 6 của Hải quân, để cố gắng bắt giữ hoặc ám sát ông Maduro.

Theo phương án này, chính quyền Trump sẽ tìm cách lách luật cấm ám sát các nhà lãnh đạo nước ngoài bằng cách lập luận rằng ông Maduro, trước hết và quan trọng nhất, là thủ lĩnh của một băng đảng khủng bố ma túy, một sự mở rộng của các lập luận được sử dụng để biện minh cho các cuộc không kích của Hoa Kỳ vào các tàu mà chính quyền cho là đang buôn lậu ma túy.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã treo thưởng 50 triệu đô la cho việc bắt giữ hoặc kết án ông Maduro — tăng so với mức 25 triệu đô la được đưa ra trong những ngày cuối cùng của chính quyền Biden.

Chính quyền Trump cũng có thể lập luận rằng vì ông Maduro đã đàn áp phe đối lập và gian lận bầu cử, ông không phải là nhà lãnh đạo hợp pháp của đất nước.

Chính quyền Biden đã từ chối công nhận ông là tổng thống Venezuela sau khi ông tuyên bố chiến thắng vào năm ngoái.

Phương án thứ ba liên quan đến một kế hoạch phức tạp hơn nhiều là cử lực lượng chống khủng bố Hoa Kỳ đến chiếm quyền kiểm soát các sân bay và ít nhất một số mỏ dầu cũng như cơ sở hạ tầng của Venezuela. Hai lựa chọn cuối cùng này mang lại rủi ro lớn hơn nhiều cho lực lượng đặc nhiệm Mỹ trên thực địa — chưa kể đến dân thường — đặc biệt nếu họ nhắm vào ông Maduro ở một khu vực đô thị như Caracas, thủ đô Venezuela.

TT Trump vẫn chưa muốn cân nhắc các cuộc tấn công có thể gây nguy hiểm cho quân đội Mỹ. Do đó, nhiều kế hoạch đang được phát triển sử dụng máy bay không người lái hải quân và vũ khí tầm xa, những lựa chọn có thể khả thi hơn khi Mẫu hạm Ford và các chiến hạm khác được đưa vào hoạt động.

Đối với Trump, một câu đố về dầu mỏ

Chiếm giữ các mỏ dầu của Venezuela là một lựa chọn mà chính quyền Trump đã đưa ra. Nguồn: Adriana Loureiro Fernandez cho tờ The New York Times

TT Trump đang tập trung sâu sắc vào trữ lượng dầu mỏ khổng lồ của Venezuela, lớn nhất thế giới.

Nhưng làm thế nào để xử lý chúng - cắt giảm xuất khẩu sang Hoa Kỳ hay duy trì với hy vọng giữ vững vị thế nếu ông Maduro bị lật đổ - là một vấn đề đã làm đau đầu các quan chức chính quyền trong 10 tháng qua.

Ngay cả khi ông Trump tăng gấp đôi tiền thưởng cho ông Maduro và gọi ông là khủng bố ma túy, ông đã hủy bỏ, sau đó gia hạn, giấy phép cho Chevron, một công ty dầu mỏ của Mỹ, trụ cột của nền kinh tế Venezuela, để tiếp tục hoạt động tại đó. Giấy phép hiện tại của Chevron đã bị hủy bỏ vào tháng 3 dưới áp lực của ông Rubio, và trong suốt mùa hè, xuất khẩu của Venezuela sang Hoa Kỳ đã giảm mạnh. Nhưng một giấy phép mới - chi tiết được giữ bí mật - dường như ngăn cản công ty này gửi ngoại tệ mạnh vào hệ thống ngân hàng của Venezuela. Tuy nhiên, xuất khẩu dầu của Chevron đang mang lại sự hỗ trợ thực sự cho nền kinh tế của ông Maduro.

Chevron là một trường hợp hiếm hoi còn sống sót; Hầu hết các công ty dầu khí Mỹ hoạt động tại Venezuela đều đã bị tịch thu tài sản hoặc chuyển giao cho các công ty nhà nước từ nhiều năm trước. Chevron là một trong số ít công ty tìm ra cách đối phó với cả ông Trump và ông Maduro, những người từng tuyên bố "Tôi muốn Chevron ở lại đây thêm 100 năm nữa". Chevron đã thuê một chuyên gia gây quỹ hàng đầu cho ông Trump làm người vận động hành lang tại Washington.

Trong vài tháng qua, ông Maduro đã nỗ lực cuối cùng để đề nghị ông Trump nhượng bộ về dầu mỏ, bao gồm cả việc nắm giữ cổ phần chi phối trong dầu mỏ và các nguồn tài nguyên khoáng sản khác của Venezuela.

Ông đưa ra khả năng mở cửa các dự án dầu mỏ và vàng hiện tại và tương lai cho các công ty Mỹ, những công ty sẽ nhận được các hợp đồng ưu đãi. Ông cũng cho biết sẽ chuyển hướng xuất khẩu sang Trung Quốc và hạn chế các hợp đồng khai thác với các công ty Trung Quốc, Iran và Nga.

 Nhưng ông Trump đã từ chối lời đề nghị này vào đầu tháng 10, và việc tăng cường quân sự của Hoa Kỳ được đẩy nhanh. Nếu chính phủ của ông Maduro sụp đổ và được thay thế bởi một ban lãnh đạo ổn định, cởi mở với việc cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, Chevron sẽ ở vị thế tốt nhất cho những gì chính quyền Trump tin rằng sẽ là sự bùng nổ đầu tư vào trữ lượng dầu mỏ khổng lồ của đất nước.

Đây là một chủ đề khiến ông Trump quan tâm, cũng giống như khi ông thúc giục việc chiếm giữ các mỏ dầu ở Syria, nơi có trữ lượng chỉ bằng một phần rất nhỏ so với Venezuela. Công ty vẫn đang giữ thái độ im lặng. Bill Turenne, phát ngôn viên của Chevron cho biết: "Chúng tôi tin rằng sự hiện diện của chúng tôi tiếp tục là động lực ổn định cho nền kinh tế địa phương, khu vực và an ninh năng lượng của Hoa Kỳ".

Tìm kiếm một cơ sở pháp lý

Một máy bay không người lái Reaper được trang bị tên lửa ở Aguadilla, Puerto Rico, tháng trước. Nguồn...Ricardo Arduengo/Reuters

Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết họ muốn có một phân tích pháp lý cập nhật trước khi thực hiện bất kỳ bước đi bổ sung nào, và các luật sư của chính quyền đã nói với Quốc hội tuần trước rằng tổng thống không cần sự chấp thuận của Quốc hội cho các cuộc tấn công quân sự gây chết người của ông trên tàu thuyền.

T. Elliot Gaiser, người đứng đầu Văn phòng Cố vấn Pháp lý của Bộ, nói với Quốc hội rằng chính quyền không cho rằng hoạt động tấn công tàu thuyền đã nâng lên thành loại "thù địch" được quy định trong luật năm 1973 có tên là Nghị quyết Quyền hạn Chiến tranh, luật này hạn chế tổng thống tiến hành các hoạt động quân sự quá 60 ngày mà không có sự chấp thuận của Quốc hội. Tuy nhiên, các nhà lập pháp ở cả hai đảng đã bày tỏ lo ngại về các cuộc tấn công và yêu cầu chính quyền cung cấp thêm thông tin.

Có lẽ sự so sánh gần nhất gần đây với lý do pháp lý cho việc ám sát một nguyên thủ quốc gia sẽ là một ý kiến ​​pháp lý do Văn phòng Cố vấn Pháp lý đưa ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Ý kiến ​​này kết luận rằng tổng thống có thẩm quyền tiến hành một cuộc tấn công tên lửa để giết Thiếu tướng Qassim Suleimani. Tướng Suleimani là chỉ huy tình báo và an ninh hàng đầu của Iran khi ông bị giết trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Hoa Kỳ vào năm 2020, và ông Trump từ lâu đã coi vụ ám sát đó là một trong những thành công nổi bật trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.

Trong trường hợp đó, Văn phòng Cố vấn Pháp lý kết luận rằng cuộc tấn công bằng máy bay không người lái có thể được thực hiện vì Tướng Suleimani đang "tích cực phát triển các kế hoạch tấn công tiếp theo nhằm vào quân nhân và nhà ngoại giao Hoa Kỳ", theo một bản ghi nhớ đã bị biên tập rất nhiều được công bố sau cuộc tấn công.

Bản ghi nhớ cho biết: "Các nhà lãnh đạo quân sự tổ chức và giám sát các cuộc tấn công nhằm vào người dân và lợi ích của Hoa Kỳ có thể là mục tiêu quân sự hợp pháp", đồng thời nói thêm rằng cuộc tấn công này nhằm "tránh thương vong dân sự hoặc thiệt hại đáng kể ngoài dự kiến" và không nhằm mục đích "áp đặt thông qua các biện pháp quân sự để thay đổi bản chất của một chế độ chính trị".

Bản ghi nhớ kết luận rằng "xét phạm vi mục tiêu của nhiệm vụ, thông tin tình báo có sẵn và những nỗ lực tránh leo thang", một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào ông "sẽ không nâng lên thành một cuộc chiến tranh vì mục đích hiến pháp".

* Julian E. Barnes và Charlie Savage đã đóng góp bài viết.

* David E. Sanger đưa tin về chính quyền Trump và một loạt các vấn đề an ninh quốc gia. Ông là nhà báo của tờ Times trong hơn bốn thập kỷ và đã viết bốn cuốn sách về chính sách đối ngoại và các thách thức an ninh quốc gia.

* Tyler Pager là phóng viên Tòa Bạch Ốc của tờ The Times, đưa tin về Tổng thống Trump và chính quyền của ông.

* Helene Cooper là phóng viên Ngũ Giác Đài của tờ The Times. Trước đây, bà từng là biên tập viên, phóng viên ngoại giao và phóng viên Tòa Bạch Ốc.

* Eric Schmitt là phóng viên an ninh quốc gia của tờ The Times. Ông đã đưa tin về các vấn đề quân sự và chống khủng bố của Hoa Kỳ trong hơn ba thập kỷ.