Tiềm ẩn Bắc Kinh thách thức trên Biển Đông

30 Tháng Mười Hai 201810:54 CH(Xem: 8455)

VĂN HÓA ONLINE - HOÀNG SA - THỨ HAI 31 DEC 2018


image039

Tàu ngầm Trung Quốc ở Biển Đông


Tiềm ẩn Bắc Kinh thách thức trên Biển Đông


Ngô Minh Trí


31/12/2018  Thanh Niên


Dù có những diễn biến được xem là êm ả trong năm 2018, nhưng Biển Đông vẫn đứng trước nhiều thách thức lớn do các hành động của Trung Quốc và điều này có thể tiếp tục gây căng thẳng trong năm 2019.


image041

Hình ảnh vệ tinh chụp hạ tầng mà Trung Quốc xây dựng trên bãi đá Bông Bay ở Hoàng Sa hồi tháng 9/2018 AMTI


Đó là đánh giá của giới chuyên gia quốc tế khi trả lời phỏng vấn Thanh Niên trong những ngày cuối năm 2018.


Sóng ngầm quân sự hóa


Năm qua, Chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải (AMTI) thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Washington D.C (Mỹ) tiếp tục công bố các hình ảnh vệ tinh chất lượng cao và bằng chứng cho thấy Trung Quốc không ngừng quân sự hóa Biển Đông. Trả lời Thanh Niên, ông Gregory Poling, Giám đốc AMTI, cho rằng vấn đề lớn nhất trên Biển Đông trong năm 2018 chính là việc Trung Quốc không ngừng mở rộng kiểm soát cả trên biển lẫn trên không ở khu vực này.


“Nếu năm 2017 Bắc Kinh tập trung hoàn thiện hạ tầng ở các đảo, thực thể trên Biển Đông, thì năm 2018 các hoạt động hướng đến việc tăng cường triển khai vũ khí, thiết bị quân sự tại đây”, ông Poling nhận xét và cho rằng: “Dù đã có những hoạt động quốc phòng ở Biển Đông nhằm phản ứng hành vi bá quyền của Bắc Kinh, nhưng nỗ lực của nhiều nước khác dường như chưa đủ để ngăn cản Trung Quốc”.


Phía sau “thiện chí” của Trung Quốc


Trong khi đó, tiến sĩ Koh Swee Lean Collin, chuyên gia tại Trường Nghiên cứu quốc tế S.Rajaratnam (Singapore), đánh giá năm 2018, Trung Quốc đã thúc đẩy các cuộc đàm phán với ASEAN về Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) và thực sự hai bên đạt được một số bước tiến về dự thảo COC cũng như cuộc tập trận hải quân ASEAN - Trung Quốc.


“Những điều này được Bắc Kinh giới thiệu như bằng chứng rằng các bên liên quan trong tranh chấp Biển Đông có thể tự giải quyết với nhau mà không cần sự can dự từ bên ngoài”, tiến sĩ Collin nói với Thanh Niên. Ông đồng thời cảnh báo: “Nhưng cũng rõ ràng rằng Bắc Kinh không sẵn sàng xử lý các vấn đề cơ bản, khi tiếp tục đẩy mạnh quân sự hóa Biển Đông, đe dọa các hoạt động quân sự với Mỹ, ví dụ như sự cố liên quan tàu chiến USS Decatur của Mỹ tại vùng biển này. Chính vì thế, đừng vội nghĩ rằng Bắc Kinh thực sự “thiện chí” đồng ý từ bỏ những yêu sách mà họ xem là lợi ích để cùng ASEAN đạt được COC”. Sự cố liên quan khu trục hạm USS Decatur chính là việc tàu này trong lúc thực thi tự do hàng hải, hồi cuối tháng 9 trên Biển Đông, đã bị chiến hạm Trung Quốc áp sát gây nguy hiểm.


Tiến sĩ Collin lo ngại Bắc Kinh sẽ tiếp tục tiến hành các chiến lược mà nước này đang theo đuổi vì những vấn đề nội bộ, đồng thời hiện nay Trung Quốc và ASEAN chưa có cơ chế chung cần thiết để ngăn cản Bắc Kinh “leo thang”.


Tương tự, PGS Stephen Robert Nagy, chuyên gia các vấn đề quốc tế tại Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế (Nhật Bản) - Học giả tại Quỹ châu Á - Thái Bình Dương ở (Canada) cũng nhận xét nhìn bề ngoài thì năm 2018, tranh chấp Biển Đông có phần nào “êm ả” khi Bắc Kinh và ASEAN đạt bước tiến về COC, quan hệ Trung Quốc - Philippines phát triển theo hướng đối thoại nhiều hơn.


“Thế nhưng ở góc độ sâu hơn thì không hề như vậy.


Trung Quốc đã có nhiều bước đi để củng cố sức mạnh trên Biển Đông và dùng thỏa thuận với Philippines về thăm dò tài nguyên trên Biển Đông để phá vỡ sự thống nhất trong ASEAN. Một số thành viên khác của ASEAN cũng khiến cho mối thống nhất của khối bị ảnh hưởng trong quan hệ với Bắc Kinh.


 Trong khi đó, Trung Quốc vẫn không ngừng quân sự hóa Biển Đông, đồng thời thỏa thuận với Manila còn giúp Bắc Kinh tiến hành thăm dò lòng biển phục vụ mục đích phát triển cơ sở tàu ngầm vốn rất cần thiết cho chiến lược bá quyền tại vùng biển này”, PGS Nagy đặt vấn đề.


Khó lường sắp tới


Từ những thực tế trên, tiến sĩ Collin dự báo: “Việc đàm phán COC tiếp tục diễn ra trong năm 2019 nhưng nhanh nhất cũng phải kéo dài trong 3 năm như phía Bắc Kinh đã tiết lộ”. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo: “Nếu vội vàng, đạt được thỏa thuận sớm hơn thì ASEAN có thể sẽ phải gánh chịu nhiều vấn đề trong tương lai. Năm 2019 cũng ẩn chứa nhiều diễn biến khó lường có thể cản trở đàm phán COC. Trong đó, đáng lo ngại là những tính toán sai lầm của các bên do các hành động vô ý dễ dẫn đến sự leo thang không đáng có”.


Trong khi đó, PGS Nagy đánh giá: “Năm 2018 cũng chứng kiến tần suất hoạt động nhiều hơn từ các nước bên ngoài như Mỹ, Anh, Pháp, Nhật Bản tại Biển Đông. Đây được xem là thông điệp gửi đến cho Trung Quốc nhiều nước không đồng ý với chiêu trò của Bắc Kinh trong việc giành bá quyền tại Biển Đông. Diễn biến này có thể sẽ mạnh mẽ hơn trong năm 2019”.


Còn ông Gregory Poling thì cho rằng tình hình năm 2019 có thể xấu đi nếu Mỹ và nhiều bên khác không có các hành động can dự hiệu quả.


Mỹ sẽ vẫn giữ lập trường cứng rắn với Trung Quốc


Trả lời Thanh Niên, tiến sĩ Satoru Nagao (chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) đặt vấn đề về xung đột Mỹ - Trung ở nhiều mặt, cụ thể là an ninh và kinh tế, có liên quan trực tiếp đến tình hình an ninh khu vực. Và khi đánh giá về tình hình Biển Đông thì chẳng thể không dựa vào quan hệ Mỹ - Trung.


Theo tiến sĩ Nagao, đầu năm 2018, mọi sự chú ý của quốc tế đổ dồn về bán đảo Triều Tiên, khi mà cuộc đối đầu Mỹ - Trung chưa leo thang. Nhưng thực chất từ cuối tháng 12.2017, Washington đã chuẩn bị áp lực mạnh lên Bắc Kinh khi công bố chiến lược an ninh mới xem Trung Quốc và Nga thách thức quyền lực của Mỹ. Đến tháng 1.2018, Mỹ bắt đầu tăng cường áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc.


Ông Nagao cho rằng: Trong bối cảnh Bắc Kinh không ngừng leo thang quân sự hóa Biển Đông, tàu sân bay Mỹ vào tháng 3.2018 đã lần đầu ghé thăm VN kể từ sau năm 1975. Đồng thời, nhiều đồng minh của Mỹ như Anh, Pháp, Canada, Úc, Nhật… cũng điều tàu sang thăm VN.


Thế nhưng, Bắc Kinh không có dấu hiệu “xuống thang” và vào tháng 4 đã thừa nhận đang triển khai tên lửa đối hạm và đối không trên Biển Đông. Từ những thực tế đáng lo ngại này, tháng 10.2018, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence có bài phát biểu tại Viện Hudson tuyên bố Washington sẽ có chính sách an ninh mới cứng rắn hơn đối với các hành vi của Bắc Kinh. Sau đó, bên cạnh các động thái quốc phòng, Washington đồng thời cũng tăng cường các biện pháp trừng phạt thương mại nhằm vào Bắc Kinh, cứng rắn hơn với các tập đoàn viễn thông Trung Quốc như Huawei và ZTE, và cao trào là vụ Canada bắt giữ Phó chủ tịch Tập đoàn Huawei Mạch Vãn Chu


.


“Năm 2019, dù nội các Mỹ có nhiều thay đổi nhân sự nhưng nhiều khả năng là Washington sẽ vẫn giữ lập trường cứng rắn với Trung Quốc”, tiến sĩ Nagao dự báo
31 Tháng Bảy 2015(Xem: 11634)
"Hiện nay, tòa án quốc tế ở Le Havre đang xem xét vụ Phi luật tân kiện Trung quốc để xem - theo văn bản của Luật Biển UNCLOS - Trung quốc có quyền đòi chủ quyền 12 hải lý và rộng hơn nữa là 200 hải lý đặc quyền kinh tế chung quanh các hòn đảo mới đắp không?"
28 Tháng Bảy 2015(Xem: 14263)
"Địa điểm cụ của cuộc diễn tập không được tiết lộ. Tuy nhiên, vào ngày 20/7 Trung Quốc tuyên bố tổ chức tập trận quy mô lớn trên Biển Đông kéo dài 10 ngày. Phạm vi tập trận kéo dài tới cả khu vực quần đảo Hoàng Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam."
26 Tháng Bảy 2015(Xem: 12916)
Trong kế hoạch được công bố ngày 20/7, phụ trách tác chiến của Hải quân Mỹ, Đô đốc Jonathan W. Greenert đề xuất tập trung phát triển của tàu sân bay Gerald R Ford, tàu chiến cận duyên, tàu khu trục Flight III lớp Arleigh-Burke, tàu cao tốc và tàu ngầm tấn công lớp Virginia. Đến năm 2020, Hải quân Mỹ cần tăng số lượng tàu chiến ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương từ 95 chiếc lên 115 chiếc.
23 Tháng Bảy 2015(Xem: 13235)
"Xác chiến hạm Mỹ thời Đệ I thế chiến Philippines lấy làm căn cứ đồn trú cho một tiểu đội TQLC ở bãi Cỏ Mây, nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam mà Trung Quốc đang nhảy vào tranh chấp. Tin cho rằng Philippines sẽ thiết kế trên sàn tầu chiến này thành một bãi đáp cho trực thăng lên xuống tiếp tế thực phẩm cho tiểu đội lính ứng chiến thường trực trên tầu. La Viện, một viên Thiếu tướng về hưu TQ tuyên bố các kế hoặch xâm chiếm bãi Cỏ Mây."
21 Tháng Bảy 2015(Xem: 13962)
"Google là một hãng công nghệ quốc tế do đó cũng phải lắng nghe, phải xóa những cái tên do Trung Quốc tự đặt, chỉ gọi chung theo tên quốc tế là Paracel islands, tức quần đảo Hoàng Sa. Hàng ngàn người Philippines ký thỉnh nguyện thư trên trang web change.org yêu cầu Google phải xóa bỏ chữ Hoàng Nham mà thay vào đó là chữ Scarborough."
19 Tháng Bảy 2015(Xem: 13403)
"Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, Đô đốc Scott Swift, tham gia chuyến bay tuần tra trên Biển Đông, quân đội Hoa Kỳ loan báo." "Đô đốc Swift đã có mặt trên khoang một trong những máy bay do thám mới nhất của Hoa Kỳ, P-8A Poseidon trong vòng bảy giờ hôm thứ Bảy 18/7, theo Hạm đội Thái Bình Dương."
16 Tháng Bảy 2015(Xem: 12177)
"Subic Bay nằm cách đảo đá ngầm Scaborough bị Trung Quốc đánh chiếm vào năm 2012 chỉ có 270 cây số. Theo chuyên gia an ninh Mỹ Patrick Cronin, chiến đấu cơ FA-50 chỉ cần vài phút là bay đến mục tiêu."
05 Tháng Bảy 2015(Xem: 11792)
Tục ngữ Việt có câu: "Tham thì thâm". Đối với cái lòng tham 9 đoạn của Tầu khựa thì thâm đã trở thành thâm tím! Mấy năm qua Tầu khựa thấy Mỹ buông lơi biển Đông bèn ra sức tham: cải tạo, bồi đắp, xây căn cứ quân sự, dương oai diễu võ ... hiện thực hóa "lưỡi bò liếm biển" bằng cách chiếm một hơi 7 bãi đá, rạn, ở khu vực biển Trường Sa, áp đảo Philippines, mở đường ra tây thái bình dương... Thật ra cái thói hung hăng của Tầu khựa đòi lấy "vải thưa che mắt thánh" hòng phá vỡ "thế lực trật tự mới", và cuối cùng đó là lý do cho tân học thuyết Đại Đông Á - Shinzo Abe "Trở lại Á châu".
02 Tháng Bảy 2015(Xem: 12650)
"Một phi đạo dài 3000 mét do Trung Quốc xây trên đảo Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef) trong quần đảo Trường Sa gần như đã xong. Hình ảnh vệ tinh quan sát của Mỹ chụp ngày 28/06/2015 cho thấy Trung Quốc tăng tốc hoàn tất tiền đồn tại Biển Đông bất chấp phản ứng của Mỹ và các nước trong khu vực."
28 Tháng Sáu 2015(Xem: 11750)
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khi trả lời phỏng vấn tờ Los Angeles Times ngày 23/6 đã có những phát biểu bóp méo sự thật về cái gọi là "chủ quyền" của Trung Quốc đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Tờ báo Mỹ đặt câu hỏi với ông Nghị:
25 Tháng Sáu 2015(Xem: 15575)
- "Mạng "Quan sát" Trung Quốc ngày 21 tháng 6 dẫn tờ "Thời báo Manila" Philippines ngày 20 tháng 6 đưa tin, ngư dân địa phương tỉnh Bataan, Philippines ngày 19 thông báo với chính quyền địa phương cho biết, họ đã phát hiện ra hải quân và tàu cảnh sát biển TQ ở khu vực lân cận đá Công Đo (thuộc quần đảo Trường Sa của VN)..."Trên bãi đá Công Đo hiện có binh sĩ Philippines chiếm (phi pháp) từ năm 1980."
23 Tháng Sáu 2015(Xem: 12588)
- "Mạng "Quan sát" Trung Quốc ngày 21 tháng 6 dẫn tờ "Thời báo Manila" Philippines ngày 20 tháng 6 đưa tin, ngư dân địa phương tỉnh Bataan, Philippines ngày 19 thông báo với chính quyền địa phương, cho biết, họ đã phát hiện ra hải quân và tàu cảnh sát biển Trung Quốc ở khu vực lân cận đá Công Đo (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam)..."Trên bãi đá Công Đo có binh sĩ Philippines đồn trú."
19 Tháng Sáu 2015(Xem: 12629)
- "Tờ Tầm nhìn của Nga ngày 17/6 đưa tin cho biết, Trung Quốc đã ký một thỏa thuận lớn với Mỹ về hợp tác trong lĩnh vực quân sự. Thỏa thuận có chữ ký của Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ Raymond Odierno và Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long tại Washington." - "Alexei Maslov, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phương Đông của Nga cho biết, việc một thỏa thuận lớn như vậy xuất hiện trong bối cảnh quan hệ Trung-Mỹ gia tăng căng thẳng do những bất đồng ở Biển Đông cho thấy nó đã được chuẩn bị từ trước một cách bí mật."
16 Tháng Sáu 2015(Xem: 12701)
"Philippines hôm 15/6/15 cho biết nước này sẽ tham gia phiên xét xử vụ kiện phản đối tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông vào tháng tới. Tuyên bố từ Bộ Ngoại giao nước này cho biết, phái đoàn luật sư và các nhà ngoại giao Philippines sẽ có mặt tại Tòa án Trọng tài Quốc tế (PCA) tại La Haye, Hà Lan, vào ngày 7/7 tới để tham dự phiên xét xử vụ kiện Manila đã trình lên từ năm 2013."
11 Tháng Sáu 2015(Xem: 12381)
- "Mới đây, Tokyo và Washington đã tăng cường các thỏa thuận về thực thi bảo vệ an ninh trên phạm vi toàn cầu, nhằm bảo đảm Mỹ có được sự hỗ trợ từ Nhật Bản trong các tình huống khó khăn." - "Bản định hướng hợp tác quốc phòng Mỹ-Nhật sửa đổi công bố ngày 27/4/15 vừa qua có rất nhiều nội dung quan trọng." - "Các giới hạn địa lý được dỡ bỏ, cho phép liên minh Mỹ-Nhật không chỉ tập trung vào việc bảo đảm quốc phòng và an ninh cho Nhật Bản cùng các khu vực phụ cận, mà mở rộng sự phối hợp an ninh, quốc phòng song phương trong cả khu vực và toàn cầu."
08 Tháng Sáu 2015(Xem: 13137)
"Trong thời gian thăm Nhật Bản vừa qua, Tổng thống Philippines đã so sánh hoạt động gặm nhấm Biển Đông của Trung Quốc giống như phát xít Đức trước đây, cảnh báo với cộng đồng quốc tế về khả năng nổ ra Chiến tranh thế giới. Đây là một lời cảnh báo đáng quan ngại và cân nhắc - PV."
02 Tháng Sáu 2015(Xem: 12423)
"Trung Quốc và Hoa Kỳ đều đang lớn tiếng hùng biện về vấn đề Biển Đông. Tại Đối thoại Shangri-La diễn ra ở Singapore hồi tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter đã kêu gọi hãy "dừng ngay lập tức và lâu dài" hoạt động xây lấn đảo tại khu vực mà Trung Quốc đang tiến hành."