VĂN HÓA ONLINE - TỪ LITTLE - THỨ HAI 13 AUG 2018
08/08/1974: Nixon từ chức
Posted on 08/08/2018 by HongLoan
Nguồn: Nixon resigns, History.com
Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Vào ngày này năm 1974, trong một bài diễn văn được phát trên truyền hình buổi tối, Tổng thống Richard M. Nixon đã tuyên bố ý định trở thành tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ từ chức. Với các thủ tục tố tụng đang được tiến hành chống lại ông vì sự dính líu của ông trong vụ bê bối Watergate, Nixon cuối cùng đã phải cúi đầu trước áp lực của công chúng và Quốc hội để rời khỏi Nhà Trắng. “Bằng cách thực hiện hành động này,” ông nói trong một bài diễn văn từ Phòng Bầu dục, “Tôi hy vọng rằng tôi sẽ nhanh chóng bắt đầu quá trình hàn gắn đang vô cùng cần thiết ở Hoa Kỳ.”
Ngay trước buổi trưa ngày hôm sau, Nixon chính thức kết thúc nhiệm kỳ của mình với tư cách là tổng thống thứ 37 của Hoa Kỳ. Trước khi rời đi cùng gia đình trong một chiếc trực thăng từ bãi cỏ của Nhà Trắng, ông mỉm cười từ giã và “bí ẩn” giơ tay lên trong một tư thế chào chiến thắng hay hòa bình. Sau đó cánh cửa máy bay được đóng lại, và gia đình Nixon bắt đầu hành trình về San Clemente, California. Vài phút sau, Phó Tổng thống Gerald R. Ford đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 38 của Hoa Kỳ tại Phòng Đông Nhà Trắng. Sau khi tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Ford đã phát biểu trước toàn quốc trong một bài diễn văn được phát trên truyền hình. Ông tuyên bố: “Những người bạn Mỹ của tôi, cơn ác mộng lâu dài của đất nước chúng ta đã kết thúc.” Sau đó ông ân xá cho Nixon vì bất cứ tội nào mà Nixon có thể đã phạm phải khi đương nhiệm, ông giải thích rằng ông muốn kết thúc sự chia rẽ đất nước bị gây ra bởi vụ bê bối Watergate.
Vào ngày 17 tháng 06 năm 1972, năm người, trong đó bao gồm một điều phối viên an ninh được trả lương cho ủy ban tái tranh cử của Tổng thống Nixon, đã bị bắt vì đột nhập vào và nghe trộm bất hợp pháp tại các trụ sở Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ tại Washington, D.C., khu phức hợp Watergate. Ngay sau đó, hai cựu trợ lý Nhà Trắng khác được phát hiện có dính líu đến vụ đột nhập, nhưng chính quyền Nixon đã phủ nhận bất kỳ sự can thiệp nào. Cuối năm đó, các phóng viên Carl Bernstein và Bob Woodward của tờ Washington Post đã phát hiện ra một âm mưu ở cấp cao hơn xung quanh vụ việc này, và một vụ bê bối chính trị với mức độ nghiêm trọng chưa rừng có đã bùng nổ.
Vào tháng 05 năm 1973, Ủy ban Đặc biệt Thượng viện về các Hoạt động Chiến dịch Tranh cử Tổng thống, do Thượng nghị sĩ Sam Ervin của Bắc Carolina đứng đầu, đã bắt đầu các phiên điều trần được phát trên truyền hình về vụ Watergate. Một tuần sau, giáo sư luật Harvard Archibald Cox đã tuyên thệ nhậm chức công tố viên đặc biệt vụ Watergate. Trong buổi điều trần tại Thượng viện, cựu cố vấn pháp lý của Nhà Trắng John Dean đã làm chứng rằng vụ đột nhập Watergate đã được chấp thuận bởi cựu Tổng chưởng lý John Mitchell và đã được báo cáo cho các cố vấn Nhà Trắng John Ehrlichman và HR Haldeman, và Tổng thống Nixon đã biết về sự vụ này. Trong khi đó, công tố viên vụ Watergate, Cox, và nhân viên của ông bắt đầu khám phá ra nhiều bằng chứng về hoạt động gián điệp chính trị của ủy ban tái tranh cử của Nixon, việc nghe lén bất hợp pháp hàng nghìn công dân của chính quyền, và các khoản đóng góp cho Đảng Cộng hòa để đổi lấy các ân huệ chính trị.
Vào tháng Bảy, sự tồn tại của thứ được gọi là băng ghi âm Watergate – tài liệu chính thức về các cuộc hội thoại Nhà Trắng giữa Nixon và các nhân viên của mình – đã được tiết lộ trong buổi điều trần tại Thượng viện. Cox đã ra trát yêu cầu nộp các băng này, và sau ba tháng trì hoãn, Tổng thống Nixon đã đồng ý gửi các bản tóm tắt của các bản ghi. Cox từ chối các bản tóm tắt, và Nixon đã sa thải ông. Người kế vị ông trong vai trò công tố viên đặc biệt, Leon Jaworski, đã đưa ra các cáo trạng chống lại một số quan chức chính quyền cao cấp, bao gồm cả Mitchell và Dean, những người đã bị kết án.
Niềm tin công chúng đối với tổng thống đã suy yếu nhanh chóng, và đến cuối tháng 07 năm 1974, Ủy ban Tư pháp Hạ viện đã thông qua ba điều khoản buộc tội chống lại Tổng thống Nixon: cản trở công lý, lạm dụng quyền lực tổng thống, và cản trở tiến trình luận tội. Vào ngày 30 tháng 07, dưới sức ép của Tòa án tối cao, cuối cùng Nixon đã phải công bố các băng ghi âm Watergate. Vào ngày 05 tháng 08, bản ghi của các băng ghi âm đã được công bố, bao gồm một đoạn trong đó người ra nghe thấy tổng thống chỉ đạo Haldeman ra lệnh cho FBI dừng việc điều tra vụ Watergate. Ba ngày sau, Nixon tuyên bố từ chức./
