NATO 2025: TT Trump ‘hoan hỉ’ ở Hòa Lan. Châu Âu sẽ tăng 5% chi tiêu quốc phòng

VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI-VIỆTNAM 1 - THỨ NĂM 26 JUNE 2025

NATO 2025: TT Trump ‘hoan hỉ’ ở Hòa Lan. Châu Âu sẽ tăng 5% chi tiêu quốc phòng

AP: Những điểm chính rút ra từ hội nghị thượng đỉnh NATO

June 26, 20252:12 AM ET

By

The Associated Press

https://www.npr.org/2025/06/26/nx-s1-5445845/trump-nato-summit

Tổng thống Donald Trump phát biểu trong một cuộc họp báo vào cuối hội nghị thượng đỉnh NATO với Ngoại trưởng Marco Rubio, bên phải, và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth lắng nghe, tại The Hague, Hà Lan, thứ Tư, ngày 25 tháng 6 năm 2025. Alex Brandon/AP Photo

Sau đây là một số điểm chính từ cuộc họp kéo dài hai ngày tại The Hague.

Hàng chục tỷ đô la chi tiêu quân sự mới

Thỏa thuận chi tiêu không ràng buộc có nghĩa là một khoản tăng ngân sách lớn cho các thành viên châu Âu của NATO và Canada, khiến họ mất hàng chục tỷ đô la.

Đây là một sự thay đổi lớn về cách NATO tính toán chi tiêu quốc phòng. Cho đến nay, các đồng minh đã đặt mục tiêu 2% tổng sản phẩm quốc nội cho ngân sách quốc phòng của họ. Bây giờ họ sẽ hướng tới mục tiêu 3,5% vào năm 2035.

Bây giờ họ sẽ có thể đưa vũ khí và đạn dược mà họ cung cấp cho Ukraine vào phương trình, khiến mục tiêu mới dễ đạt được hơn một chút, nhưng vẫn khó đối với Canada và một số quốc gia châu Âu đang gặp khó khăn về kinh tế.

Ngoài ra, các đồng minh sẽ dành 1,5% GDP của họ để nâng cấp cơ sở hạ tầng — đường sá, cầu, cảng và sân bay — cần thiết để triển khai quân đội ra tiền tuyến.

Tiền chi cho việc bảo vệ mạng lưới hoặc chuẩn bị cho xã hội đối phó với xung đột trong tương lai có thể được đưa vào. Tiến độ sẽ được xem xét vào năm 2029, sau cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo của Hoa Kỳ.

Không phải ai cũng đồng ý. Tây Ban Nha đã chính thức từ chối thỏa thuận. Slovakia có sự dè dặt. Bỉ, Pháp và Ý sẽ phải vật lộn để đạt được mục tiêu mới.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte phát biểu trong một cuộc họp báo tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở The Hague, Hà Lan, thứ tư, ngày 25 tháng 6 năm 2025. Matthias Schrader/AP

Cam kết của Trump về phòng thủ tập thể

Các nhà lãnh đạo đã tái khẳng định "cam kết sắt đá" của họ đối với điều khoản phòng thủ tập thể của NATO, Điều 5.

Trong những năm gần đây, Trump đã gieo rắc sự nghi ngờ về việc liệu Hoa Kỳ - thành viên quyền lực nhất của NATO - có hỗ trợ bất kỳ đồng minh nào bị tấn công hay không. Trump dường như đã đặt điều kiện hỗ trợ đó vào việc tăng chi tiêu quốc phòng. Với cam kết chi tiêu mới của NATO trong túi, ông nói với các phóng viên rằng "Tôi rời khỏi đó và nói rằng những người này thực sự yêu đất nước của họ. Đây không phải là một sự lừa đảo. Và chúng tôi ở đây để giúp họ bảo vệ đất nước của họ".

Ông nói thêm rằng "họ muốn bảo vệ đất nước của họ và họ cần Hoa Kỳ, và nếu không có Hoa Kỳ, mọi thứ sẽ không còn như vậy nữa".

Một Ukraine bị gạt ra ngoài lề

Sau khi Nga xâm lược Ukraine bằng cách phát động cuộc xung đột trên bộ lớn nhất kể từ Thế chiến II vào năm 2022, các hội nghị thượng đỉnh của NATO chủ yếu tập trung vào việc cung cấp hỗ trợ cho Kyiv.

Hội nghị thượng đỉnh này thì khác. Trước đây, trọng tâm là triển vọng gia nhập của Ukraine và đưa nước này đến gần NATO hơn mà không thực sự gia nhập. Nhưng tuyên bố cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh lần này không đề cập đến điều đó. Thay vào đó, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh "cam kết lâu dài của họ về chủ quyền trong việc cung cấp hỗ trợ cho Ukraine".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã có mặt tại địa điểm này. Ông đã dùng bữa tối với các nhà lãnh đạo khác tại dinh thự của nhà vua Hà Lan, hội đàm với một số nhà lãnh đạo và dành khoảng nửa giờ với Trump.

Kế hoạch của NATO là tập trung cuộc họp chỉ vào mục tiêu mà Trump yêu thích, chi tiêu quốc phòng. Các bộ trưởng ngoại giao đã gặp gỡ bên lề với người đồng cấp Ukraine của họ tại Hội đồng NATO-Ukraine chính thức. Trong một chiến thắng nhỏ cho Ukraine và đối với các đồng minh cần thuyết phục người dân rằng chính phủ của họ phải chi nhiều hơn cho quốc phòng, Nga đã được xác định là quốc gia nổi bật trong số "các mối đe dọa và thách thức an ninh sâu sắc" mà NATO phải đối mặt.

Thủ tướng Hòa Lan Dick Schoof, bên phải, nói chuyện với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong cuộc họp tại Catshuis bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO ở The Hague, Hà Lan, thứ ba, ngày 24 tháng 6 năm 2025. Markus Schreiber/AP

Một ‘tập thể tốt’

Nếu có nghi ngờ rằng Hoa Kỳ điều hành NATO, hội nghị thượng đỉnh đã xóa tan chúng. Một hội nghị thượng đỉnh rất ngắn gọn và một tuyên bố một trang đã được chuẩn bị để giữ cho tổng thống Hoa Kỳ vui vẻ và tập trung.

Khi Trump bay đến Hòa Lan, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã gửi một tin nhắn văn bản ca ngợi ông đang trên bờ vực của một thành tựu lớn và nói rằng, "Châu Âu sẽ phải trả giá một cách LỚN, như họ nên làm, và đó sẽ là chiến thắng của các bạn". Trump đã đăng tin nhắn lên mạng xã hội. Rutte cho biết ông không xấu hổ và tất cả đều đúng.

Sau cuộc họp, Trump cho biết ông đến hội nghị thượng đỉnh với mục đích coi đó là một công việc chính trị, nhưng ông rời đi với niềm tin rằng các nhà lãnh đạo tập hợp yêu liên minh, đất nước của họ và quan trọng nhất là Hoa Kỳ.