Nhật Bản và bài toán Biển Đông

23 Tháng Mười 201512:39 SA(Xem: 19825)

"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ SÁU 23 OCT 2015

Nhật Bản và bài toán Biển Đông

image025

Image copyright REUTERS

Trong bối cảnh Washington lên kế hoạch áp sát đảo nhân tạo Trung Quốc cơi nới tại Biển Đông, một số chuyên gia nói rằng Nhật có thể đóng một vai trò lớn hơn trong tranh chấp ngày càng căng thẳng.

Bài phân tích trên Japan Times vào ngày 21/10 dẫn lời ông Zack Cooper, chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS nói rằng Nhật Bản quan ngại về ổn định khu vực khu vực bị đe dọa và hành động lấn lướt của Trung Quốc có thể tạo ra tiền lệ.

"Nếu Trung Quốc được phép ép các nước nhỏ hơn ở Biển Đông, thì điều đó tạo một tiền lệ nguy hiểm cho các quốc gia lớn hơn như Nhật Bản, đang đối mặt với việc Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền tại Biển Hoa Đông."

Trong khi tranh chấp trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Nhật cai quản từ lâu làm lu mờ chủ đề Biển Đông tại Nhật Bản, một số quan chức chính phủ và giới chuyên gia tin rằng hai chủ đề này có liên hệ chặt chẽ.

Trong năm 2013, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản khi đó là ông Itsunori Onodera nhấn mạnh sự liên hệ khi nói rằng Tokyo "rất lo ngại rằng diễn biến ở Biển Đông có thể ảnh hưởng đến tình hình tại Biển Hoa Đông."

Trong một bài viết vào năm 2012 trước khi trở thành thủ tướng, ông Shinzo Abe thậm chí còn liên kết trực tiếp tranh chấp tại Biển Đông và Biển Hoa Đông.

"Nhật Bản không được nhún nhường trước các hoạt động lấn lướt thường ngày của chính phủ Trung Quốc quanh quần đảo Senkaku. . . .
Bằng cách đưa các tàu thuyền xuất hiện bình thường tại đây, Trung Quốc tìm cách lập quyền tài phán của mình trong vùng biển xung quanh các hòn đảo như một việc đã rồi. . . . Nếu Nhật Bản không ép, Biển Đông sẽ trở nên khu vực được gia cố hơn nữa," ông Abe viết trên trang web Project Syndicate.

Một số chuyên gia thậm chí cho rằng các vấn đề tại Biển Đông có thể liên quan tới Nhật hơn là tranh chấp tại Biển Hoa Đông.

"Vấn đề Biển Đông quan trọng hơn đối với Nhật Bản, không chỉ từ góc độ kinh tế, mà còn ở góc độ quân sự và chiến lược, trong khi các vấn đề tại Biển Hoa Đông là có tính chiến thuật và dễ kiểm soát hơn," Tetsuo Kotani, một thành viên cao cấp của Viện nghiên cứu Thời sự Quốc tế bình luận.

Tokyo đang thực hiện cách tiếp cận đa phương đối với chủ đề Biển Đông qua việc quốc tế hóa tranh chấp tại các diễn đàn đa phương, khuyến khích sự đoàn kết trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Asean) trong khi hỗ trợ cho các nước tuyên bố chủ quyền tại đây xây dựng năng lực và phối hợp về chủ trương của họ với Washington.

Tuy nhiên, tiềm năng cho sự thay đổi chính sách một cách nhanh chóng của Tokyo là có, đặc biệt nếu Mỹ khởi động cho chiến dịch tự do đi lại.

Image copyright AFP Image caption Thực trạng bồi đắp đảo của Trung Quốc tại Biển Đông đang gây quan ngại từ Hoa Kỳ.

Ian Storey, nhà nghiên cứu về hàng hải châu Á-Thái Bình Dương tại Viện Yusof Ishak-ISEAS nói rằng "Khi Hoa Kỳ quyết định tiến hành chiến dịch tự do đi lại tại Trường Sa thì nhiều khả năng đây sẽ không chỉ là hoạt động đơn lẻ.

“Để củng cố thông điệp của mình rằng Trung Quốc phải tôn trọng tự do hàng hải ở Biển Đông, Hoa Kỳ sẽ phải tiến hành các hoạt động đó một cách thường xuyên.

"Điều này mở ra khả năng rằng trong tương lai Hoa Kỳ sẽ mời các nước khác tham gia - Nhật Bản và Australia sẽ là ứng viên dễ thấy," ông cho biết qua email.

Tuy nhiên, ông Storey lưu ý nếu Tokyo chấp nhận bất kỳ lời mời như vậy thì điều đó cho thấy việc Nhật củng cố vai trò đáng kể của mình đối với tranh chấp, và gần như chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng trong quan hệ Trung-Nhật.

Ông Abe trong vài năm qua đã dành nguồn vốn chính trị đáng kể nhằm không tiếp tục làm trầm trọng thêm mối quan hệ đã có rạn nứt giữa Tokyo và Bắc Kinh.

Các nhà quan sát chia sẻ quan điểm rằng các cuộc tuần tra của Nhật Bản là có thể diễn ra nhưng lưu ý rằng bất kỳ quyết định nào của Tokyo sẽ phải có tham vấn với Hoa Kỳ trong khi cũng đánh giá các rủi ro, lợi ích và thời điểm thích hợp trong một động thái như vậy.

"Nhật Bản chắc chắn có quyền tiến hành các hoạt động tương tự trong vùng biển quốc tế, hoặc tự mình hoặc phối hợp với Hoa Kỳ," ông Cooper từ CSIS nói.

Nhưng những người khác nói rằng Tokyo sẽ tiếp tục cách tiếp cận đa phương đối với chủ đề Biển Đông - nhất là ngay sau chính phủ ông Abe thông qua luật cho phép Nhật Bản để tiến hành các hoạt động quân sự bên ngoài lãnh hải của họ.

"Nhật Bản cần phải chủ động tại Biển Hoa Đông và vấn đề Senkaku," Corey Wallace, một nhà phân tích chính sách an ninh tại các Trường Nghiên cứu Đông Á tại Freie Universität, Berlin nói.

"Đối với Biển Đông, Nhật Bản đã thận trọng không đóng vai trò đi trước các nước khác trong khu vực.

“Vì vậy nếu các nước khu vực không ủng hộ thì chính phủ sẽ do dự. Tôi cho rằng họ sẽ tiếp tục tập trung vào việc xây dựng năng lực hàng hải và quân sự," Corey Wallace nói./

BBC 22 tháng 10 2015

25 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 14861)
Hoa Kỳ và châu Âu kể từ giờ hoàn toàn vắng bóng trong hồ sơ khủng hoảng Syria. Tương lai của nước này sẽ do ba quốc gia định đoạt: Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran. Và Putin giờ có thể tự cho mình là người kiến tạo hòa bình cho Syria. Chiến thắng tại Aleppo cho thấy rõ một chiến thuật hiệu quả của Nga: “Một mũi tên bắn trúng nhiều đích”.
25 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 14283)
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tuyên bố ông "vô cùng tin tưởng" vào tân tổng thống Mỹ Donald Trump, sau cuộc gặp 90 phút tại tòa Tháp Trump, New York.
25 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 13564)
Nước Nga của ông Putin đang nổi lên như một cường quốc có khả năng can thiệp giải quyết các chuyện lớn của thế giới. Tuần báo L’Obs có bài phỏng vấn chuyên gia địa chính trị François Heisbourg, chủ tịch Viện Nghiên Cứu Chiến Lược, trụ sở tại Luân Đôn, xung quanh hiện tượng mới nổi lên được gọi là « Putin hoá » thế giới.
18 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 16072)
VĂN HÓA (bài đi nhiều kỳ) Kỳ 1: Cú "hắt hơi" của Fidel Castro-Cuba. Kỳ 2: Cú "hắt hơi" của Tập Cận Bình . Kỳ 3: Cú "hắt hơi" của Duterte . Kỳ 4 &5 hết: Cú "hắt hơi" của Donald Trump trùm thế giới Đông Tây.
15 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 15725)
VĂN HÓA (bài đi nhiều kỳ) Kỳ 1: Cú "hắt hơi" của Fidel Castro-Cuba. Kỳ 2: Cú "hắt hơi" của Tập Cận Bình . Kỳ 3: Cú "hắt hơi" của Duterte . Kỳ 4: Cú "hắt hơi" của Donald Trump . Kỳ 5: Cú "hắt hơi" của Nguyễn Phú Trọng.
13 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 16245)
11 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 13569)
Trong khi tập trận tại vùng biển quốc tế, máy bay Trung Quốc đã bị chiến đấu cơ Nhật Bản bám sát và có hành động nguy hiểm, thiếu chuyên nghiệp. Trên đây là nội dung thông cáo của bộ Quốc Phòng Trung Quốc công bố chiều ngày 10/12/2016 sau khi không quân Trung Quốc vượt Hoa Đông ra Thái Bình Dương qua hai ngả bắc và nam đảo Đài Loan.
11 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 14753)
Trong cuộc điện đàm kéo dài 7 phút tuần trước, hai ông cùng “lưu ý đến tình bạn và sự hợp tác lâu dài” giữa 2 quốc gia, và sẽ tiếp tục làm việc chặt chẽ cùng nhau về “những vấn đề và mối quan tâm chung”.
08 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 15830)
06 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 14310)
Thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Nhật và truyền thông Việt Nam cho hay hôm 29/11 ba nước Việt Nam, Nhật và Anh đã tổ chức hội thảo về pháp quyền và hợp tác quốc tế liên quan đến Biển Đông
06 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 14128)
Tổng thống François Hollande đã quyết định không ra tái tranh cử cho nhiệm kỳ hai. Ngày 06/12/2016, phủ tổng thống Pháp loan báo : Bộ trưởng Nội Vụ Bernard Cazeneuve được đề cử làm thủ tướng, thay thế ông Manuel Valls. Thủ tướng Valls từ chức sau khi loan báo quyết định ra tranh cử tổng thống Pháp vào năm 2017.
06 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 14222)
Người sắp là tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng ông sẽ rút Mỹ khỏi TPP và thay bằng các hiệp định thương mại song phương ngay sau khi ông nhận chức. ... Thủ tướng Nhật, ông Shinzo Abe đã nói nếu không có Mỹ thì TPP sẽ không có nghĩa lý gì. Vậy là hiệp định TPP coi như thất bại.
04 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 15138)
Ngày 01/12/2016, tổng thống tân cử Mỹ thông báo đã chọn đại tướng James Mattis chỉ huy Lầu Năm Góc. Vị tướng Thủy Quân Lục Chiến bốn sao này, hồi hưu từ ba năm nay, có lập trường chống lại thỏa thuận hạt nhân với Iran.
01 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 15033)
Quốc hội Việt Nam hôm 22/11 nói Hà Nội vẫn chờ đợi diễn biến ở chính trường Mỹ trước khi có quyết định chính thức và sẽ cùng các nước bàn về tương lai TPP nếu Mỹ rút.