Trung Quốc vung tiền chơi 'ngoại giao đường sắt'

25 Tháng Hai 20186:15 CH(Xem: 12450)

VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI HÔM NAY - THỨ  HAI 26  FEB  2018


Trung Quốc vung tiền chơi 'ngoại giao đường sắt'


25/02/2018


TTO - Trung Quốc là quốc gia duy nhất trên thế giới cùng lúc xây dựng đường sắt cao tốc ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latin và châu Âu. Chính sách "ngoại giao đường sắt" này nhằm đáp ứng các mục tiêu kinh tế và chính trị.


image024

Ngày 21-12-2017, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-Cha (thứ năm từ trái sang) tham dự lễ động thổ dự án đường sắt cao tốc đoạn Bangkok - tỉnh Nakhon Ratchasima - Ảnh: THE NATION


Đầu năm 2017, Trung Quốc bắt đầu khởi công xây dựng tuyến đường sắt cao tốc ở Lào dài 414km nối liền Vientiane với biên giới Trung Quốc.


Cuối năm 2017, tuyến đường sắt cao tốc Thái Lan - Trung Quốc bắt đầu thi công. Giai đoạn một nối liền Bangkok với tỉnh Nakhon Ratchasima (đông bắc Thái Lan) dài 253km và giai đoạn hai nối liền Nakhon Ratchasima với tỉnh Nong Khai giáp với Lào để thông với tuyến Trung Quốc - Lào.


Liên doanh China Railway Corp của Trung Quốc còn nhắm tới dự án đường sắt cao tốc Kuala Lumpur - Singapore dài 350km. Kết quả đấu thầu sẽ được công bố vào cuối năm 2018. 


Chuyên gia Agatha Kratz ở Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu nhận định: "Mục tiêu cuối cùng là kết nối các dự án để hình thành tuyến đường sắt chạy từ Vân Nam (Trung Quốc) qua Lào, Thái Lan, Malaysia đến Singapore".


Giá dự án đương nhiên giữ vai trò quan trọng nhưng cũng cần xem xét đến góc độ chính trị. Ở Malaysia và Singapore đều có người nhập cư Trung Quốc và người sắc tộc Trung Quốc. Tầng lớp Hoa kiều rất có ảnh hưởng đối với giới chính trị"


Chuyên gia Viktor Pavliatenko nói về dự án xây dựng tuyến Kuala Lumpur-Singapore


Ra sức giành hợp đồng xây đường sắt


Trước đó, vào năm 2015, Trung Quốc đã từng thắng đối thủ cạnh tranh Nhật trong đấu thầu xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Jakarta - Bandung ở Indonesia. Tuyến đường dài 150km với tốc độ lên đến 250-300 km/giờ, rút ngắn thời gian chỉ còn 40 phút.


Đây là dự án đường sắt cao tốc đầu tiên ở Indonesia do Trung Quốc tham gia đầu tư và xây dựng đồng thời là dự án đường sắt cao tốc đầu tiên xây dựng ngoài Trung Quốc sử dụng công nghệ, tiêu chuẩn và thiết bị Trung Quốc. Đây cũng là dự án đường sắt cao tốc đầu tiên trên thế giới do hai quốc gia hợp tác dưới sự chỉ đạo của chính phủ.


Chuyên gia Viktor Pavliatenko ở Viện nghiên cứu phương Đông (Viện hàn lâm khoa học Nga) giải thích sau khi thắng thầu xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Jakarta - Bandung, Trung Quốc đã gia tăng cơ hội đối với tuyến Kuala Lumpur - Singapore.


image023

Khánh thành tuyến đường sắt Nairobi - Mombasa (Kenya) ngày 30-5-2017 - Ảnh: AFP


Tại châu Phi ngày 31-5-2017, Kenya đã khai trương tuyến đường sắt xuyên châu Phi đoạn nối liền Mombasa với Nairobi do Trung Quốc xây dựng. Đây là dự án xây dựng cơ sở hạ tầng lớn nhất của Kenya để từ ngày độc lập.


Tuyến đường sắt chiến lược Djibouti - Ethiopia dài 756 km do Trung Quốc xây dựng cũng được đưa vào sử dụng từ đầu năm 2018.


Giải quyết tình trạng sản xuất thừa trong nước


Trung Quốc hăm hở tiến hành chính sách "ngoại giao đường sắt" vì gặp vấn nạn sản xuất thừa. Sự việc bắt đầu từ năm 2004. Lúc đó Bộ Đường sắt Trung Quốc đấu thầu dự án đóng 200 tàu hỏa cao tốc phục vụ nhu cầu trong nước.


Các tên tuổi nổi tiếng như Kawasaki của Nhật, Bombardier của Canada, Siemens của Đức và Alstom của Pháp nhào vô. Song Trung Quốc yêu cầu các đối tác phải ký hợp đồng liên doanh với các doanh nghiệp Trung Quốc. Từ đó các doanh nghiệp Trung Quốc học hỏi công nghệ rồi sau đó tự sản xuất tàu cao tốc.


Lĩnh vực đường sắt cao tốc phát triển nhanh chóng. Chỉ trong 10 năm, Trung Quốc đã xây dựng được 22.000 km đường ray cao tốc. Hiện nay, Trung Quốc chiếm 60% mạng lưới đường sắt cao tốc trên thế giới với hơn 20.000 km.


Tuy nhiên sau đó, kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại kéo theo ngành đường sắt cao tốc. Chuyên gia Agatha Kratz ghi nhận: "Trung Quốc dư thừa nhà máy và kỹ sư, do đó cần phải xuất khẩu để mang lại lợi nhuận cho chuỗi giá trị đã xây dựng trong ngành đường sắt".


Ví dụ tuyến đường sắt nối Vân Nam với Singapore sẽ mở lối ra biển cho các tỉnh ở miền tây Trung Quốc.


image025

Trung Quốc giới thiệu tàu cao tốc Phục Hưng tại Bắc Kinh ngày 25-6-2017. Ảnh: THX


Phục vụ động cơ chính trị của Trung Quốc


Đường sắt trở thành một bộ phận quan trọng trong ngoại giao Trung Quốc sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra và quyết thực thi kế hoạch tham vọng "Vành đai-Con đường" năm 2013.


Phó chủ tịch Viện hàn lâm các vấn đề địa-chính trị Nga Konstantin Sivkov nhận định: "Trung Quốc xây dựng mạng lưới đường sắt ở Djibouti làm nền tảng củng cố sức mạnh kinh tế và quân sự trong khu vực. Đoạn Djibouti - Ethiopia trở thành trọng điểm lợi ích rất quan trọng đối với Trung Quốc".


Ông giải thích Ethiopia có nguồn tài nguyên vàng đáng kể và có đường ra biển với tuyến đường sắt mới. Như vậy Ethiopia đã trở thành điểm then chốt bảo vệ lợi ích kinh tế của Trung Quốc trên toàn châu Phi.


Bắc Kinh mong muốn biến đường sắt thành công cụ quyền lực mềm để chứng tỏ cho thiên hạ biết Trung Quốc cũng biết đổi mới.


Ví dụ Trung Quốc đã xây dựng tàu cao tốc Phục Hưng chạy với vận tốc lên đến 350 km/giờ, nhanh hơn tàu cao tốc Shinkansen của Nhật (320 km/giờ). Các nhà nghiên cứu Đại học Giao thông Thượng hải đang nghiên cứu tăng vận tốc tàu lên đến 600 km/giờ.


Trung Quốc có thể chiếm lĩnh thị trường đường sắt cao tốc bởi giá xây dựng rẻ đến 1/3 và còn cho vay vốn với lãi suất ưu đãi. Dù vậy, không phải chỗ nào Trung Quốc cũng có thể lấn sân.


Tại Mexico, Tổng thống Enrique Peña Nieto đã hủy bỏ hợp đồng xây dựng đường sắt của Trung Quốc trị giá 3,75 tỉ USD do có vấn đề tham nhũng. Tại Mỹ, Trung Quốc đã hủy dự án xây dựng tuyến đường sắt Las Vegas-Los Angeles vì luật của Mỹ yêu cầu tàu hỏa phải được sản xuất trên lãnh thổ Mỹ.


image026

Hai tàu cao tốc đụng nhau ngày 23-7-2011 tại tỉnh Chiết Giang - Ảnh: AP


Với đầu đề "Trung Quốc-Tai nạn tàu cao tốc, biểu tượng tệ hại của hàng made in China", báo Jeune Afrique ngày 6-8-2011 đã nhắc đến tai nạn tàu hỏa cao tốc ở Trung Quốc để cảnh báo về chất lượng sản phẩm.


Hai đoàn tàu cao tốc đụng nhau vào tối 23-7-2011 tại tỉnh Chiết Giang làm 36 người chết và 192 người bị thương. Báo Jeune Afrique cho rằng tàu cao tốc do Trung Quốc chế tạo chỉ là mẫu sao chép hỏng của phương tây nên tính năng an toàn không cao.


HOÀNG DUY LONG
13 Tháng Tư 2016(Xem: 18776)
"Người phát ngôn Chính phủ Campuchia Phay Siphan cho biết: "Những gì Sam Rainsy nói chúng tôi để mất đất cho Việt Nam, chúng tôi không ngu. Ông ta dường như muốn chống lại người Việt Nam, nhưng thực tế mẹ ông ta là một người Việt".
12 Tháng Tư 2016(Xem: 15256)
"Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama nói sai lầm tệ hại nhất trong các nhiệm kỳ Tổng Thống của ông là không chuẩn bị để có thể đối phó với những hệ quả ở Libya sau hành động can thiệp do NATO lãnh đạo để lật đổ lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi vào năm 2011, đẩy nước này vào tình trạng hỗn loạn".
11 Tháng Tư 2016(Xem: 15116)
"Ngoài vấn đề khủng bố, khối G-7 theo trông đợi cũng sẽ thảo luận về vấn đề an ninh ở Biển Đông và cuộc khủng hoảng di dân tại châu Âu và Trung Đông".
07 Tháng Tư 2016(Xem: 15461)
"Đại sứ Saperstein sẽ thăm Việt Nam từ ngày 26 đến 31/3. Trong chuyến thăm, ông sẽ gặp các quan chức chính phủ, cũng như các lãnh tụ tôn giáo và xã hội dân sự để bàn thảo về các cơ hội và thách thức đối với việc cải thiện tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam".
07 Tháng Tư 2016(Xem: 15247)
- "Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ diễn thuyết tại hội thảo quan trọng về Chiến tranh Việt Nam diễn ra ngày 27/4 tại Thư viện Tổng thống Lyndon B. Johnson. - "Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh cũng sẽ tham dự sự kiện này. Ngoài ra, còn có hai nhân vật đáng chú ý khác là ông Henry Kissinger, Ngoại trưởng Mỹ thời kỳ 1973-1977, và nhà làm phim Ken Burns, người sẽ cho ra mắt bộ phim tài liệu về Chiến tranh Việt Nam dài 10 phần vào năm 2017".
05 Tháng Tư 2016(Xem: 16705)
"Rất nhiều người cho rằng, với chiến thắng của NLD trong cuộc bầu cử tháng 11/2015, với việc chính quyền của cựu Tổng thống Thein Sein chấp nhận kết quả bầu cử và rời khỏi vũ đài chính trị bằng việc công nhận kết quả đắc cử Tổng thống của ông Htin Kyaw, nền dân chủ của Myanmar đã được khẳng định giá trị trong đời sống chính trị tại quốc gia này".
05 Tháng Tư 2016(Xem: 16917)
"Thủ tướng Iceland hôm thứ Ba từ chức giữa làn sóng biểu tình phản đối rộng khắp theo sau những tiết lộ về những khoản đầu tư gây nhiều nghi vấn của ông ta ở nước ngoài".
05 Tháng Tư 2016(Xem: 15413)
"Các vấn đề an ninh dự kiến sẽ nằm cao trong nghị trình thảo luận của Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry khi ông đến thăm Bahrain và Nhật Bản trong tuần này. Từ trụ sở Bộ ngoại giao ở Washington, thông tín viên Pam Dockins của đài VOA gởi về bài tường trình sau đây:"
05 Tháng Tư 2016(Xem: 17248)
"Dưới đây là 10 sự việc diễn ra dưới thời TT Barrack Obama, nhưng đôi khi chúng ta vội sao nhãng vì truyền thông hầu như bỏ quên đi. Cuối năm nay ông sẽ chia tay với nhân dân Hoa Kỳ nhưng vẫn có hàng chục, hàng trăm triệu người tiếp tục thừa hưởng di sản của ông để lại. Xin kể:"
31 Tháng Ba 2016(Xem: 15136)
"Tổng thống dân sự đầu tiên của Myanmar trong vòng hơn 50 năm đã tuyên thệ nhậm chức tại thủ đô Naypidaw. Thông tín viên Richard Green của đài VOA tường thuật. Hai vị phó Tổng thống Myint Swe và Henry Van Tio cũng tuyên thệ nhậm chức cùng với ông Htin Kyaw. Lãnh tụ dân chủ Myanmar, bà Aung San Suu Kyi, đã được đề cử để trở thành một thành viên trong nội các của Tổng Thống tân cử Htin Kyaw ".
31 Tháng Ba 2016(Xem: 16362)
"Một điểm Trump nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn là sẽ không để Trung Hoa hay các đối thủ khác lường trước được những suy tính và quyết định của mình. Trump nói sẽ trở thành không tiên đoán được, unpredictable, khi lãnh đạo quốc gia vì Hoa Kỳ quá dân chủ và cởi mở nên trở thành quá dễ dàng cho đối thủ tính trước được phản ứng". - Tổng thống Obama: Nhà báo có trách nhiệm 'tìm tòi kỹ hơn'
29 Tháng Ba 2016(Xem: 16568)
"Không chỉ là một thành tích quân sự, việc quân đội Syria với sự hỗ trợ của Nga giành lại được thành phố cổ Palmyra từ tay tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo (Daech)..."
29 Tháng Ba 2016(Xem: 16885)
"Ngày 28/03/2016, Nhật Bản khánh thành hệ thống radar mới trên đảo Yonaguni, gần Đài Loan và quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, nơi có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc".
29 Tháng Ba 2016(Xem: 15113)
"Tổng thống Obama là diễn giả chính tại lễ trao Giải thưởng Toner dành cho Đưa tin Chính trị Xuất sắc. Giải thưởng được đặt theo tên của Robin Toner, người phụ nữ đầu tiên được cử làm phóng viên chuyên về chính trị quốc gia của tờ New York Times".
27 Tháng Ba 2016(Xem: 17943)
"Giáo Hoàng Francis rao giảng thông điệp Phục Sinh hy vọng sau một tuần ảm đạm ở châu Âu, kêu gọi người Công giáo không để sự sợ hãi và bi quan "chi phối" mình".
24 Tháng Ba 2016(Xem: 15377)
"Hôm thứ Tư 23/03, quân đội Syria đã tiến hành một cuộc tấn công mới, và chiếm được tất cả các ngọn đồi ở phía tây và tây nam thành cổ Palmyra. Thành cổ, đã từng bị nhóm hồi giáo cực đoan đánh chiếm từ tháng 05/2015, hiện đang nằm trong tầm ngắm của các khẩu đại bác được đặt trên các chiếc xe bọc thép của chính phủ, cách lối vào thành 2 km".
24 Tháng Ba 2016(Xem: 16029)
"Chủ tịch WIN/Gallup International, Jean-Marc Leger, nói: "Giáo hoàng Francis là nhà lãnh đạo đã vượt lên trên cả chính tôn giáo của mình. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy một đa số rất lớn công dân trên thế giới thuộc các tôn giáo khác nhau và ở những vùng đất khác nhau đều có hình ảnh tốt về đức Giáo hoàng."
24 Tháng Ba 2016(Xem: 16837)
"Xuất thân là sĩ quan công an, ông Nguyễn Hữu Vinh lập trang blog anhbasam để giúp công luận tìm hiểu lịch sử và thông tin ngoài luồng của báo chí và của hệ thống tuyên truyền một chiều".