Biển Azov, "ao nhà" của Nga ?

27 Tháng Mười Một 20186:57 CH(Xem: 12289)

VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI HÔM NAY - THỨ TƯ 28 NOV 2018


image008image007image006


Biển Azov, "ao nhà" của Nga ?


Cộng đồng quốc tế lo ngại biển Azov là một mặt trận mới trong cuộc đọ sức giữa Nga và Ukraina.


Tại sao căng thẳng giữa Matxcơva và Kiev lại đột ngột dấy lên vào thời điểm này ? Ukraina có thể làm được những gì để cưỡng lại sức mạnh quân sự của nước láng giềng to lớn là Nga ? Để trả lời những câu hỏi này cần hình dung được bản đồ và vị trí của vùng biển "nông nhất thế giới này", với diện tích chưa đầy 38.000 cây số vuông.


Một vùng biển chiến lược "kẹt" trong xung đột


Chính xác hơn là với 37.600 km vuông, Azov mở ra Hắc Hải bằng cánh cổng duy nhất là eo biển Kertch. Vùng biển này bị "chia năm sẻ bảy" giữa những bên thù nghịch với nhau : gồm Nga, Ukraina và phe nổi dậy ở miền đông Ukraina thân Nga.


Phía đông Azov là nước Nga với ba cảng nước nông (Azov, Ieisk và Primorsko). Phía bắc vùng biển gần như khép kín này là Ukraina, với hai cảng mang tính chiến lược trong các hoạt động kinh tế của Ukraina là Mariupol và Berdyansk. Ở phía tây nam biển Azov là bán đảo Crimée từng thuộc về Ukraina nhưng đã bị Nga thôn tính từ năm 2014. Cũng từ năm 2014 xung đột bùng lên giữa Kiev với phe đòi ly khai ở miền đông Ukraina, làm hơn 10.000 người thiệt mạng. Với sự yểm trợ của Nga, phe nổi dậy ở miền đông Ukraina tuyên bố độc lập tại vùng Donetsk, kiểm soát một đoạn bờ biển Azov.


Về phía Nga, từ khi chiếm lại bán đảo Crimée tháng 5/2014, Matxcơva tự cho mình toàn quyền kiểm soát vùng biển ngoài khơi Crimée. Kiev và phương Tây lên án Nga "cản trở tự do lưu thông hàng hải" và kiểm soát eo biển Kertch nối liền Azov với Hắc Hải.


Nga, Gruzia Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgari, Rumani, Moldavia và Ukraina là những quốc gia bao quanh Biển Đen, với cánh cổng là eo biển Bosphore mở ra Địa Trung Hải.


Điều đó cho thấy, tuy nhỏ và có độ sâu tối đa là 14 mét, nhưng biển Azov nằm trên một trục huyết mạch của các hoạt động giao thương giữa đông và tây Âu. Chưa kể là vùng biển này lại được coi là có nhiều tài nguyên, với không dưới 80 loại hải sản và cũng là một mỏ khí đốt còn chưa được khai thác.


Nước cờ của Nga ?


Kể từ khi nổ ra xung đột tại miền Đông Ukraina và Matxcơva xâm chiếm bán đảo Crimée, Hải Quân Nga tăng cường các hoạt động trong vùng biển Azov và điện Kremlin dùng lá bài kinh tế để bóp nghẹt đối phương.


Vùng công nghiệp trù phú Donbass của Ukraina bị chia đôi giữa một bên là chính quyền trung ương Kiev và bên kia là phe nổi dậy thân Nga. Hải cảng Mariupol là nạn nhân kinh tế đầu tiên : Cách thủ đô Kiev hơn 8.000 cây số về phía đông, với nửa triệu dân, trước khi nổ ra chiến tranh, Mariupol là một địa điểm du lịch lý tưởng, là một hải cảng lớn, nơi trung chuyển của 15 triệu tấn hàng mỗi năm. Sắt thép, từ các lò luyện kim trong vùng Donbass đều phải đi qua cửa khẩu này trước khi ra được đến Hắc Hải và có thể là còn đi xa hơn ra đến tận Địa Trung Hải. 20 % hàng xuất khẩu của Ukraina phải đi qua biển Azov.


Ngay cả đối với Nga, Azov cũng là một con đường hàng hải quan trọng, đưa dầu khí và nhất là 43 % lúa mì của Nga đến thị trường Tây Âu.


Nhưng từ năm 2014, các hoạt động trong vùng thưa thớt hẳn. Dự án xây cầu Kertch 19 cây số, dài nhất tại châu Âu cũng đã được tính toán kỹ lưỡng để gây trở ngại tối đa cho tàu bè của Ukraina.


Đời sống của nửa triệu dân phụ thuộc vào các hoạt động của cảng Mariupol và cả vùng Donbass sa sút từ khi nổ ra sung đột. Một số nhà quan sát lo ngại tình trạng này dẫn tới những làn sóng phẫn uất trong công luận và đây có thể là điểm khởi đầu để dân cư trong vùng từng bước ngả về phía Nga.


Trên biển, mật độ tàu quân sự của Nga ngày càng dầy đặc và càng trụ lâu hơn tại Azov để "quan sát" những hoạt động tại một vùng biển có một quy chế khá đặc biệt này.


Từ năm 2003 khi quan hệ giữa Matxcơva và Kiev còn hữu hảo, tổng thống Putin và đồng nhiệm Kouchma đã ký kết một hiệp định cho phép đôi bên "cùng quản lý" biển Azov và eo biển Kertch.


Văn bản nói trên quy định biển Azov là thuộc chủ quyền của Nga và Ukraina, chứ không là một vùng biển quốc tế. Có điều văn bản này không quy định một đường biên giới trên biển. Chỉ ba năm sau, chính Matxcơva đã tố cáo Kiev đòi "rút lại" thỏa thuận nói trên.


Tình hình càng thêm phức tạp từ khi Matxcơva thôn tính Crimée và nhất là từ khi Nga khởi động dự án xây cầu Kertch dài 19 cây số vừa được tổng thống Vladimir Putin khánh thành hồi tháng 5/2018. Cũng vì công trình xây cầu này, Matxcơva viện cớ "đề phòng khủng bố" để điều các tàu quân sự đến biển Azov đều đặn hơn.


Thời điểm căng thẳng Nga – Ukraina bùng nổ trên biển Azov


Đụng độ đêm Chủ Nhật 25/11/2018 khi Hải Quân Nga nổ súng cưỡng chế đối phương, bắt giữ thủy thủ trên ba chiếc tàu quân sự của Ukraina thực ra là diễn biến mới nhất trong một chuỗi dài những căng thẳng song phương trên biển Azov.


Nhật báo Pháp, Le Monde số ra ngày 14/10/2018 thuật lại những sự cố liên tiếp kể từ tháng 5/2018, nhân viên tuần duyên của cả hai nước bị đối phương bắt giữ và bị cáo buộc "hoạt động trái phép" trong các vùng biển bị cấm.


Xét về tương quan lực lượng, một cố vấn thân cận với bộ trưởng Nội Vụ Ukraina được Le Monde trích dẫn đã nhìn nhận rằng, chỉ cần nhìn vào số lượng tàu bè và phương tiện trên biển, khi có va chạm, Ukraina trong thế "trứng chọi với đá".


Biển Azov, cái cớ để Nga và Ukraina khai thác


Về câu hỏi tại sao căng thẳng giữa Kiev và Matxcơva lại đột ngột dấy lên vào thời điểm này, giới quan sát cho rằng, Ukraina đang chuẩn bị bầu lại tổng thống. Hiện nay điểm tín nhiệm không cho phép ông Petro Porochenko hy vọng tái đắc cử. Vì vậy tổng thống Porochenko dùng lá bài an ninh và chủ quyền quốc gia để chiêu dụ cử tri. Việc ban hành thiết quân luật trong vòng 60 ngày bắt buộc Kiev phải hoãn lại cuộc bầu cử tổng thống được dự trù diễn ra vào tháng 3/2018.


Còn về phía tổng thống Vladimir Putin, uy tín của ông luôn tăng cao mỗi khi điện Kremlin phô trương sức mạnh quân sự và đó cũng là một đòn để đánh lạc hướng công luận Nga đang bất bình vì tình trạng kinh tế kém cỏi của nước Nga, vì dự án cải tổ chế độ hưu bổng.


Một nhà bình luận Pháp cho rằng khơi dậy hiềm kích trong vùng biển Azov là một bài toán "có lợi cho cả Vladimir Putin lẫn Petro Porochenko".


Tác giả bài xã luận trên báo Mỹ Washington Post, Anne Applebaum còn đi xa hơn nữa khi cho rằng, Nga đã tính kỹ khi dùng tới lá bài Ukraina lần này, bởi ông Putin biết rằng, phương Tây đang vướng bận vào nhiều hồ sơ gai góc (như Brexit, hay nội bộ chính trị của Hoa Kỳ) không thể tập trung hỏa lực vào nước Ng !/(Thanh Hà 27-11-2018)
26 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17191)
Les Echos dẫn lời ông Jean-Charles Brisard, chuyên gia tài chính của khủng bố, cho biết ước tính : « Dầu mỏ giờ đây bảo đảm 25% nguồn thu nhập của Daech, khoảng 600 triệu đô la mỗi năm ».
26 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16257)
"Hôm 26/11/2015, trước một triệu người tham dự thánh lễ tại thủ đô Kenya, Đức Giáo Hoàng đã dành thông điệp đầu tiên trong chuyến tông du Châu Phi để bênh vực thành phần dân chúng bị bạc đãi. Hai tuần sau loạt khủng bố ở Paris, và hàng loạt vụ khủng bố ở châu Phi, Ngài lên án một cách mạnh mẽ thành phần thanh niên « cuồng tín », nhân danh Chúa Trời thi hành những tội ác « man rợ », gieo rắc sợ hải và gây chia rẽ trong xã hội".
24 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16513)
"Thổ Nhĩ Kỳ nói phi cơ của họ vừa bắn rơi một máy bay quân sự Nga gần biên giới với Syria".
24 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16584)
"Tổng thống Nga Vladimir Putin tố cáo Thổ Nhĩ Kỳ là “đâm sau lưng” Nga và hỗ trợ cho khủng bố sau khi chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay chiến đấu Su-24 của Nga tại vùng biên giới với Syria".
24 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17354)
- "Cùng thời điểm điều B-52 bay ngang Biển Đông, điều khu trục hạm USS Lassen áp sát 12 hải lý bãi đá Subi, đứng trước đài chỉ huy soái hạm BRP Gregorio del Pilar neo đậu ở Subic, Tổng Thống Barack Obama gởi "Thông điệp chiến hạm" đến Châu á, viện trợ an ninh biển và nhắc nhở "Liên minh kinh tế TPP" đừng bỏ lỡ cơ hội".
22 Tháng Mười Một 2015(Xem: 18407)
"Gỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương trên biển để lực lượng hàng hải Việt Nam phát triển, và ủng hộ các hoạt động hợp tác với các lực lượng khác trong khu vực".
22 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16595)
"Qua tìm hiểu các nhân chứng, bạn bè và lấy nguồn tin từ cảnh sát, các tờ báo như Times, Sun, Daily Mail tìm cách mô tả rằng người phụ nữ trẻ này, sinh tại Pháp trong gia đình di dân gốc Morocco, từng "uống bia rượu, có nhiều bạn trai" trước khi đi vào con đường Thánh Chiến Hồi giáo".
22 Tháng Mười Một 2015(Xem: 18352)
- Tại Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27 tổ chức tại Malaysia, ngày 22/11/2015, lãnh đạo 10 nước thành viên chính thức thành lập « Cộng đồng ASEAN – AEC » theo mô hình của Liên Hiệp Châu Âu. - Hiệp hội các nước Đông Nam Á hiện là một khu vực với hơn 600 triệu dân và với hơn 2.600 tỷ đô la GDP. - Thủ tướng VN Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Mỹ công nhận nền kinh tế thị trường VN và đề nghị không quân sự hóa ở Biển Đông.
19 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17709)
Ngay đợt tấn công đầu tiên của cảnh sát vào căn hộ tại Saint-Denis vào lúc 4 giờ 20 sáng ngày 18/11/2014, một phụ nữ thánh chiến Hồi giáo cực đoan đã tự kích hoạt đai chất nổ đeo trên người và chết tại chỗ. Đây là trường hợp đầu tiên tại Châu Âu và khiến chính quyền lo ngại. "Trên thế giới, đã xảy ra nhiều cuộc tấn công có phụ nữ tham gia và cho thấy cách giấu chất nổ của họ. Một số người giấu trong trang phục truyền thống rộng rãi, một số khác giấu trong túi xách hay trong áo ngực".
19 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17851)
Manila 17 Nov 2015 - "Đứng trước đài chỉ huy soái hạm BRP Gregorio del Pilar (tiền thân của Pilar là chiến hạm tuần tra của Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ, năm 2011 chuyển nhượng cho Philippines.) TT Obama tuyên bố : « Từ hơn 70 năm nay, Hoa Kỳ đã cam kết bảo đảm an ninh cho khu vực này. Chúng tôi có nghĩa vụ làm việc này trong khuôn khổ một hiệp định hợp tác, đây là một cam kết sắt đá để bảo vệ Philippines, đồng minh của chúng tôi ». - "Nếu chúng ta muốn làm một đối tác nghiêm túc của khu vực cực kỳ quan trọng này của thế giới, chúng ta phải làm đúng về mặt kinh tế và chúng ta phải làm đúng về mặt an ninh quốc gia. Đó chính là lý do tại sao tất cả chúng ta đều đồng ý rằng hiệp định Hợp tác Thương mại Xuyên Thái Bình Dương mà chúng ta đã hình thành là vô cùng quan trọng". - "AP tiết lộ, 2 tàu này gồm 1 tàu nghiên cứu để định hướng các vùng lãnh hải và 1 tàu tuần tra trên biển. Hiện nay, Philippines đang sử dụng 2 tàu chiến cũ mua của Mỹ gồm BRP Gregorio del Pilar và BRP Alcaraz". - M
17 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16458)
"Sau khi tham dự Thượng đỉnh G20 ở Antalya, Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Mỹ Barack Obama, ngày 17/11/2015 đã tới Philipines để dự Thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC)".
17 Tháng Mười Một 2015(Xem: 18056)
"Có dấu hiệu cho thấy, cuộc chiến “thần kinh” phán đoán ý chí của nhau giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ tiếp tục, Mỹ thậm chí có thể sẽ định kỳ cho máy bay quân sự đi vào vùng trời các đảo đá trên Biển Đông. Tuy nhiên, giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn có “lợi ích chung rất lớn”, tranh chấp cần giới hạn trong phạm vi có thể kiểm soát".
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17243)
"Trong cuộc tranh luận ngày 14/11/2015 tại bang Iowa giữa ba ứng cử viên của đảng Dân chủ trước cuộc bầu cử sơ bộ để ra tranh chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ, loạt khủng bố đẫm máu Paris đã chiếm một vị trí quan trọng".
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17280)
6 địa điểm bị tấn công: Nhà hát Bataclan : 82 người chết Stade de France (ngoại ô Paris) : 4 người chết Phố Charonne : 18 người chết Phố Alibert : Ít nhất 12 người chết Phố Fontaine au Roi : Ít nhất 5 người chết Đại lộ Voltaire : Một người chết
12 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16705)
- TÒA BẠCH ỐC: "Một thông cáo của Tòa Bạch Ốc cho biết ông Obama đã gọi điện thoại cho người phụ nữ đoạt giải Nobel Hoà bình để tán dương “nỗ lực không ngừng và sự hy sinh của bà trong nhiều năm tranh đấu cho một nước Myanmar bao gồm nhiều thành phần, hoà bình và dân chủ hơn”. - HỒNG THỦY: "Có thể con đường phía trước của bà Aung San Suu Kyi và đảng NLD còn nhiều thử thách, chưa hết chông gai nhưng những gì đã và đang diễn ra trong mấy ngày qua đã cho thấy sức mạnh của lòng dân, sức mạnh của sự công khai minh bạch trong thế giới thông tin internet và cả sự dũng cảm của các nhà lãnh đạo đảng USDP cầm quyền".
10 Tháng Mười Một 2015(Xem: 16941)
"Theo dự liệu, ông Netanyahu sẽ yêu cầu được viện trợ 50 tỉ đô la cho thập niên bắt đầu từ năm 2017 để duy trì ưu thế quân sự đối với các nước láng giềng. Thông tín viên Zlatica Hoke của đài VOA tường thuật".
10 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17699)
"Trong nội dung đăng tải đầu tiên của mình, Obama nói rằng ông muốn nơi này là "một nơi chúng ta có thể có những cuộc trò chuyện thực sự về những vấn đề quan trọng nhất đối với đất nước của chúng ta, một nơi mà các bạn có thể nghe trực tiếp từ tôi, và chia sẻ những suy nghĩ và những câu chuyện của riêng bạn."
10 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17642)
- "Trong bài phát biểu trước những người ủng hộ bên ngoài trụ sở chính của Đảng Liên minh Dân chủ Toàn quốc ở Yangon sáng hôm nay, bà Aung San Suu Kyi nói “Cho tới lúc này kết quả bầu cử chưa được loan báo. Nhưng tôi nghĩ rằng mọi người đã biết hoặc đã đoán được kết quả như thế nào.” - "Người phụ nữ đoạt giải Nobel hoà bình này cũng kêu gọi những người ủng hộ bà chớ nên khiêu khích những ứng cử viên bị thất bại".
08 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17919)
"Loan báo của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoygu về việc xây dựng một căn cứ trên quần đảo Kuril cùng với 4 căn cứ ở Bắc Băng Dương là một phần của kế hoạch của Tổng thống Vladimir Putin để tăng cường sự hiện diện quân sự của nước ông trong khu vực này"..." Hạm đội Thái Bình Dương của Nga hiện nay có 73 chiếc tàu, gồm 23 tàu ngầm và 50 chiến hạm". "Liên Xô đã chiếm quần đảo này vào năm 1945, không lâu trước khi Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến Thứ hai, và trục xuất 17.000 người Nhật sinh sống trên những hòn đảo đó".
08 Tháng Mười Một 2015(Xem: 17960)
"Giới chức Hoa Kỳ trước đó nói "dưới 50 quân" của họ sẽ "huấn luyện, cố vấn và hỗ trợ" cho lực lượng đối lập đã qua tuyển chọn để chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS)".