Tuấn Thảo RFI
Thứ sáu 15 Tháng Tám 2014
Mùa hè năm nay, ca sĩ nhạc jazz Natalie Cole cho tái bản tập nhạc ghi âm các bài hát tiếng Tây Ban Nha. Album này mang tựa đề Natalie Cole En Español, chủ yếu bao gồm các tình khúc La Tinh kinh điển, phát hành lần đầu tiên vào tháng Sáu năm 2013, đậm đặc chất bolero và cha cha.
Tập nhạc La Tinh này gồm 13 ca khúc chọn lọc, nhưng thật ra có đến 20 bản nhạc khác nhau do một số bài đã được thu thanh dưới dạng liên khúc. Trên album này, hơn một nửa các bài ghi âm (7 ca khúc) là nguyên chất bolero, phần còn lại là cha cha (3 bài), merengue, ballad và bossa nova. Có lẽ đây là lần đầu tiên nữ ca sĩ nổi tiếng của làng pop jazz, dành riêng một album cover cho các bản nhạc tình La Tinh kinh điển
Trong số này, có 6 bài hát từng được thân phụ của cô là ông hoàng dòng nhạc crooner Nat King Cole ghi âm vào cuối những năm 1950, đầu thập niên 1960. Hơn nửa thế kỷ sau, Natalie tiếp nối sự nghiệp của thân phụ, bằng cách ghi âm thêm những bản nhạc La Tinh để đời, những bài hát mà bản thân Nat King Cole đều dự định thu thanh, nếu như ông không ra đi quá sớm, chỉ vào năm 45 tuổi.
Để thực hiện album chọn lọc gồm toàn là những bản nhạc La Tinh, Natalie Cole đã chọn làm việc với êkíp của tác giả người Mỹ gốc Cuba Rudy Pérez, thay vì hợp tác với nhà sản xuất người Canada Canada David Foster. Nếu như David Foster đã làm nên tên tuổi của danh ca tenor Andrea Bocelli và nhóm Il Divo trên lãnh vực nhạc La Tinh và bán cổ điển, thì Rudy Pérez (sinh năm 1958) nổi tiếng là người đã giúp cho nhạc pop La Tinh có được một vị trí xứng đáng trong làng giải trí quốc tế, nâng thể loại này lên một tầm vóc mới, được công nhận ngang hàng với các dòng nhạc khác.
Tập nhạc La Tinh của Natalie Cole có thể được xem như là album của những người đoạt giải Grammy. Bản thân cô từng đoạt 9 giải Grammy, trong đó 5 giải dành cho album Unforgettable ... with Love phát hành vào năm 1991, hoà quyện giọng hát của cô với thân phụ quá cố (Nat King Cole mất vào năm 1965) nhờ vào kỹ thuật song ca ảo. Về phần mình, tác giả Rudy Pérez là một trong ba thành viên sáng lập giải thưởng âm nhạc Latin Grammy.
Ông Rudy Pérez đã triệu tập một nhóm nhạc sĩ người Mỹ gốc Cuba và Puerto Rico, họ từng đoạt giải Grammy nhờ chơi bộ gõ, kèn đồng và ghi ta tay đàn trên các album do Rudy Pérez sản xuất. Nhờ vậy mà tập nhạc tiếng Tây Ban Nha của Natalie Cole rất chuẩn trong cách phát âm, tuân theo nhịp điệu nguyên tác, bolero chơi đúng phong cách cubano, còn cha cha thì thuần chất La Tinh.
Trên album tiếng Tây Ban Nha, giọng ca của Natalie Cole hoà quyện với tiếng kèn Chris Botti trên ca khúc And I Love Him (Her), nguyên tác của nhóm Tứ Quái The Beatles, cô cũng hát chung với giọng ca tenor người Ý Andrea Bocelli nhạc phẩm Besame Mucho của tác giả Consuelo Velásquez.
Phần hoà âm phối khí bài này theo điệu bolero, do gợi hứng và vay mượn trực tiếp, cho nên không có gì khác biệt cho lắm so với phiên bản của Andrea Bocelli (phát hành vào tháng Hai năm 2013), coi vậy mà thật ra không có gì táo bạo cho lắm so với phiên bản song ca của Thalia với Michael Bublé, phối theo điệu tango. Bản nhạc thứ ba là một bài song ca ảo, hoà quyện giọng ca của Natalie Cole với tiếng hát quá cố của ông bố.
Nhạc phẩm "Acércate Más" (hiểu theo nghĩa Đến gần bên anh) là một bản bolero rất ăn khách của tác giả Osvaldo Farrés. Tác giả người Cuba viết bài này vào năm 1946 cho ca sĩ Carlos Ramírez, để ghi âm làm ca khúc chủ đề cho bộ phim Easy to Wed. Một năm sau đó, tên tuổi của Osvaldo Farrés nổi tiếng trên khắp thế giới nhờ nhạc phẩm Quizás Quizás(Perhaps Perhaps trong tiếng Anh).
Theo ông Radamés Giró, người đã soạn quyển Tự điển Bách khoa về Âm nhạc Cuba (Diccionario Enciclopédico de la Música en Cuba), nguyên tác của nhạc phẩm Quizás Quizás (1947) được viết theo thể điệu bolero, chứ không phải là cho điệu mambo, mà càng không phải là cha cha (vì vũ điệu này chỉ ra đời vào giữa những năm 1950).
Cả hai nhạc phẩm "Acércate Más" và Quizás Quizás từng được ông hoàng Nat King Cole ghi âm trong cả hai thứ tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh vào năm 1958. Vào thời đó, Nat King Cole là một trong những giọng ca ăn khách nhất làng nhạc Anh Mỹ nhờ chất giọng nam trung mượt trầm (baritone), cách phát âm tròn vành, lối nhã chữ rất sang.
Vào năm 1956, ông ký hợp đồng biểu diễn tại Cuba trong vòng ba năm. Rủi thay, do chế độ kỳ thị chủng tộc, phân biệt màu da vẫn còn hiện hành, cho nên tuy là nghệ sĩ nổi tiếng, nhưng ông lại không được quyền mướn phòng trọ tại Khách sạn Quốc gia thuộc vào hàng sang trọng và lớn nhất La Habana (Hotel Nacional de Cuba). Ngày nay, để tưởng nhớ ông, khách sạn Nacional vẫn dành một góc lưu niệm có bức tượng bán thân và một chiếc máy nghe nhạc tự động jukebox chuyên phát các bản nhạc của Nat King Cole.
Trong cái rủi lại có cái may, do buộc phải mướn phòng trọ ở nơi khác, nên Nat King Cole mới có dịp khám phá nhiều khách sạn khác, nơi mà các nghệ sĩ da màu thường xuyên biểu diễn tại các phòng trà, đặc biệt nhất là đợt trình diễn của ông tại vũ trường Club Tropicana. Từ sự gặp gỡ trao đổi tay nghề với các nghệ sĩ Cuba, Nat King Cole đã ghi âm tổng cộng ba album tiếng Tây Ban Nha.
Đầu tiên là Cole Español vào năm 1958, kế đến là A Mis Amigos năm 1959 và cuối cùng là More Cole Español vào năm 1962. Do cuộc cách mạng Cuba, nên hòn đảo này bị cô lập từ năm 1959 trở đi. Cũng may cho Nat King Cole là ông đã ghi âm toàn bộ nhạc nền với giới nghệ sĩ trong dàn nhạc Cuba trước khi rời La Havana, để rồi hoàn chỉnh các bài ghi âm tại Los Angeles, California.
Nửa thế kỷ sau ngày phát hành ba album của Nat King Cole, đến phiên ca sĩ Natalie Cole làm sống lại thời kỳ huy hoàng của cuối những năm 1950 khi ghi âm tập nhạc La Tinh theo phong cách của các dàn nhạc La Havana. Cũng như thân phụ của mình, cô chọn lối hát tiếng Tây Ban Nha một cách mượt mà, giai điệu nồng thắm, tha thiết đậm đà.
Đó là phong cách của các giọng ca crooner chứ không phải là jazz La Tinh, vì lối tiếp cận của hai cha con rất khác với phong cách phóng khoáng của những nhạc sĩ như Dave Brubeck hay Paul Desmond đi tìm sự thăng hoa trong ‘’nốt nhạc xanh’’ khi chơi La Tinh jazz. Từ đời cha đến đời con, hai thế hệ Nat King Cole và Natalie Cole nâng niu cành giai điệu, ấp ủ trái đam mê, vắt từng nốt nhạc tình, lọc ra giọt nước cốt, đặc quánh chất La Tinh./
