VĂN HÓA ONLINE - THỜI SỰ A - THỨ SÁU 22 MAR 2019
Phi công ‘cuống quýt’ tìm cách điều khiển trước khi máy bay của Lion Air rơi
20/03/2019 Reuters
Người nhái hải quân Indonesia vớt hộp đen của máy bay Lion Air gặp nạn, 1/1/2018
Một bản tin độc quyền của Reuters cho hay các phi công trên một chiếc Boeing 737 MAX của hãng Lion Air đã lật đi lật lại sách hướng dẫn khi họ cố gắng tìm hiểu lý do tại sao máy bay chuyển động giật cục theo hướng đi xuống, nhưng họ đã không có đủ thời gian và cuối cùng máy bay bị rơi xuống biển. Bản tin của Reuters dẫn lời ba nguồn tin không muốn nêu danh tính, là những người nắm nội dung cuốn băng ghi âm buồng lái.
Vụ tai nạn đó đã làm thiệt mạng tất cả 189 người trên máy bay hồi tháng 10 năm ngoái. Giờ đây, vụ tai nạn cho thấy có sự liên quan mới, khi Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA) và các cơ quan quản lý khác hồi tuần trước ra lệnh cấm bay đối với loại Boeing 737 MAX sau tai nạn chết chóc thứ nhì ở Ethiopia.
Cơ trưởng đã điều khiển chuyến bay JT610 của Lion Air khi chiếc máy bay gần như mới toanh cất cánh từ Jakarta, và cơ phó khi đó phụ trách liên lạc qua bộ đàm, theo một báo cáo sơ bộ công bố hồi tháng 11/2018.
Khi chuyến bay mới kéo dài được 2 phút, cơ phó báo cáo với bộ phận điều khiển không lưu là “có vấn đề về điều khiển máy bay” và cho biết hai phi công dự định duy trì độ cao 5.000 feet (1.500 mét), theo bản báo cáo hồi tháng 11.
Cơ phó không nói cụ thể vấn đề là gì, nhưng một nguồn tin cho biết tốc độ gió đã được đề cập đến trong băng ghi âm buồng lái, và nguồn tin thứ hai nói rằng đã có đèn báo về vấn đề sáng lên trên màn hình của cơ trưởng, nhưng không hiện ra trên màn hình của cơ phó.
Cơ trưởng đề nghị cơ phó tra cứu trong sách hướng dẫn tóm tắt, là cuốn sổ chứa danh mục các diễn biến bất thường, nguồn tin đầu tiên cho biết.
Trong 9 phút tiếp theo, máy bay cảnh báo với 2 phi công là máy bay bị thất tốc và vì vậy nó tự chúc đầu xuống, báo cáo cho hay. Thất tốc là tình trạng luồng gió ở phần trên cánh máy bay quá yếu, không thể tạo lực nâng và giữ cho máy bay tiếp tục bay.
Cơ trưởng đã chật vật để máy bay tăng độ cao, nhưng máy tính vẫn cảm nhận sai về tình trạng thất tốc, nó tiếp tục làm cho máy bay chúc đầu xuống bằng hệ thống cánh tà. Thông thường, cánh tà điều chỉnh các bề mặt điều khiển máy bay để đảm bảo nó bay thẳng và cân bằng.
“Có vẻ như hai phi công không biết là cánh tà đang hạ xuống”, nguồn tin thứ ba nói. “Họ chỉ nghĩ về tốc độ bay và độ cao. Họ chỉ nói về những cái đó”.
Hai phi công của chuyến bay JT610 vẫn bình tĩnh trong phần lớn chuyến bay, ba nguồn tin cho biết. Gần cuối, cơ trưởng đề nghị cơ phó lái máy bay trong khi ông tra cứu sách hướng dẫn để tìm giải pháp.
Khoảng một phút trước khi máy bay biến mất khỏi radar, cơ trưởng yêu cầu bên kiểm soát không lưu mở đường cho độ cao dưới 3.000 (900 mét) và xin phép bay ở độ cao 5.000 (1.500 mét), đề nghị này được chấp thuận, bản báo cáo sơ bộ cho biết.
Trong khi cơ trưởng 31 tuổi cố gắng một cách tuyệt vọng để tìm ra quy trình đúng ở trong sách hướng dẫn, cơ phó 41 tuổi không thể điều khiển được máy bay, hai trong số các nguồn tin cho biết.
Máy bay sau đó rơi xuống biển, giết chết toàn bộ 189 người trên máy bay.
Cơ quan điều tra tai nạn hàng không Pháp BEA cho biết hôm 19/3 rằng hộp đen của máy bay bị nạn ở Ethiopia làm chết 157 người cho thấy có sự tương đồng rõ rệt với thảm họa của Lion Air. Kể từ sau vụ tai nạn của Lion Air, hãng máy bay Boeing đã và đang tiến hành nâng cấp phần mềm để thay đổi mức độ quyền điều khiển được trao cho Hệ thống tăng cường đặc tính động cơ, gọi tắt là MCAS, một hệ thống chống thất tốc mới được phát triển cho 737 MAX.
Nguyên nhân của vụ tai nạn Lion Air chưa được xác định, nhưng báo cáo sơ bộ đề cập đến hệ thống của Boeing, một cảm biến bị lỗi mới được thay thế, và các vấn đề về bảo trì và huấn luyện của hãng hàng không.
