14 tháng 12 2014 Cập nhật lúc 00:22 ICT

Việt Nam đã 'biết trước' về kế hoạch thiết lập 'vùng nhận dạng phòng không' (ADIZ) trên Biển Đông của Trung Quốc và tùy vào thái độ của Trung Quốc mà 'chắc chắn' sẽ có các biện pháp đưa tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ra các cơ quan tài phán quốc tế.

Đó là ý kiến của Tiến sỹ Trần Công Trục, nguyên Trưởng Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam trong cuộc trao đổi với BBC hôm 13/12/2014 từ Hà Nội.

Ông Trục nói: "Thông tin liên quan tới ADIZ có lẽ là dư luận, đặc biệt là chúng tôi đã biết từ lâu rồi ý định của họ, kế hoạch của họ sau khi lập ADIZ ở Biển Hoa Đông, thì rất nhiều khả năng họ sẽ xuất hiện vùng ADIZ ở trên Biển Đông.

"Đấy là một trong những hoạt động của họ để họ nhằm độc chiếm Biển Đông, khống chế toàn bộ hoạt động như là khai thác tài nguyên, sinh vật... rồi vấn đề hàng hải, hàng không quốc tế. Tất cả những cái đó là những hoạt động mà Trung Quốc nhắm tới.

Việc Trung Quốc lập ra kế hoạch lập ra ADIZ... do một lý do nào đó họ trì hoãn và bây giờ họ thiết lập, theo thông tin, nếu có thật, tôi nghĩ rằng điều đó chúng ta (Việt Nam) đã dự kiến trướcTS. Trần Công Trục

"Tôi nghĩ rằng việc Trung Quốc lập ra kế hoạch lập ra ADIZ... do một lý do nào đó họ trì hoãn và bây giờ họ thiết lập, theo thông tin, nếu có thật, tôi nghĩ rằng điều đó chúng ta (Việt Nam) đã dự kiến trước.

"Đương nhiên tôi nghĩ rằng việc thiết lập ADIZ, nghĩa là vùng nhận dạng hàng (phòng) không, điều này chúng ta phân tích nhiều rồi, việc họ thiết lập trên vùng trời ở nơi đó có rất nhiều máy bay của các nước, hàng không quốc tế đi qua, thì đó là điều hoàn toàn sai trái.

"Là một việc làm hết sức trái với tất cả thông lệ quốc tế, luật pháp quốc tế về mặt hàng không, nhưng mà hơn nữa... với việc họ lập bí mật, tôi cho rằng đây là một hành động không đàng hoàng."

Tùy thái độ Trung Quốc

Theo Tiến sỹ Trục, tùy vào thái độ, hành xử của Trung Quốc mà Việt Nam có thể sẽ có động thái đưa ra một vụ kiện chống Trung Quốc ra các cơ quan tài phán quốc tế.

Việc TQ 'ngầm thiết lập' vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông là 'hoàn toàn sai trái', theo chuyên gia.

Bình luận về động thái Việt Nam vừa trao cho Tòa án Trọng tài Thường trực Quốc tế (PCA) một văn bản tuyên bố các quyền chủ quyền trên Biển Đông của mình trong vụ Philippines kiện Trung Quốc, ông Trục nói:

"Việc Việt Nam đã từng tuyên bố về nguyên tắc và hiện nay tiến hành các bước cụ thể mà bước vừa rồi, theo tôi, thái độ tuyên bố rõ ràng của Việt Nam,

"Điều đó có nghĩa rằng Việt Nam chúng tôi sẽ thực hiện điều đó, nếu như phía Trung Quốc vẫn tiếp tục gây ra những vụ vi phạm hết sức trắng trợn, và tiếp tục phớt lờ những cuộc đàm phán thỏa thuận song phương, cũng như là (với) các nước trong khu vực,

"Thì chắc chắn chúng tôi không thể nào không nhờ đến các cơ quan tài phán, vì tôi nghĩ rằng đấy là cách làm ứng xử văn minh nhất của những nước tồn tại trong một thế giới văn minh hiện nay," Tiến sỹ Trần Công Trục nói với BBC.