Carl Thayer: 'Trung Quốc sẽ không đối đầu với Mỹ ở Biển Đông'

18 Tháng Năm 201512:44 SA(Xem: 8599)
"BÁO VĂN HÓA - CALIFORNIA" THỨ HAI 18 MAY 2015
Carl Thayer: 'Trung Quốc sẽ không đối đầu với Mỹ ở Biển Đông'
blank
Giáo sư Carl Thayer. Ảnh: CSIS

Giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, trao đổi với VnExpress về những động thái mới của Trung Quốc ở Biển Đông gần đây và dự báo diễn biến sắp tới.

- Vì sao quan chức Trung Quốc và truyền thông nước này từ đầu năm liên tục công khai hoạt động cũng như mục đích cải tạo các đá ở Trường Sa?

- Trung Quốc bắt đầu các hoạt động cải tạo ở Biển Đông năm 2014. Hiện họ đã hoàn thành 4 trong số 7 thực thể. Họ đang xây dựng cơ sở hạ tầng và các thiết bị ở 4 đảo nhân tạo này. Trung Quốc đang cho thấy "sự đã rồi" với ASEAN và cộng đồng quốc tế. Ban đầu Trung Quốc sẽ thúc đẩy việc sử dụng cho mục đích dân sự và sau đó triển khai tàu quân sự khi thích hợp.

Trung Quốc đang cố đón trước bất kỳ phán quyết nào của Tòa án trọng tài quốc tế về vụ kiện của Philippines, chứng minh với các thành viên ASEAN rằng việc phản đối hay chống lại Trung Quốc là vô ích. Cách tiếp cận "đường ray kép" này của Bắc Kinh sẽ được tiếp tục áp dụng để khẳng định quan điểm đàm phán song phương với Philippines và Việt Nam. Trung Quốc cũng sẽ phối hợp với ASEAN để giải quyết vấn đề an ninh ở Biển Đông nhằm loại trừ sự can thiệp của Mỹ.

- Trung Quốc đang đưa giàn khoan Hải Dương 981 ra Biển Đông, ông có cho rằng họ sẽ hạ đặt trái phép vào vùng biển Việt Nam một lần nữa?

- Trung Quốc sẽ không đưa giàn khoan vào vùng biển của Việt Nam, khu vực chồng lấn với đường 9 đoạn phi lý mà Bắc Kinh đưa ra. Trung Quốc muốn tìm kiếm sự ổn định, nhưng theo luật chơi của họ.

- Ông đánh giá thế nào về kế hoạch Mỹ triển khai tàu và máy bay đến Biển Đông, gần khu vực Trung Quốc đang bồi đắp các đá?

- Dường như chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama đang đáp ứng lá thư hồi tháng 2 của các chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện, Hạ viện Mỹ cùng Ủy ban Quân vụ Thượng viện, để tiến đến thực hiện một chiến lược đối phó với sự hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Từ khi lá thư được công bố hồi tháng 3, có một loạt quan chức cấp cao Mỹ công khai chỉ trích Trung Quốc, từ Chỉ huy Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, Chỉ huy Hạm đội châu Á – Thái Bình Dương, Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter và cả Tổng thống Obama. Một báo cáo bị rò rỉ còn cho thấy Lầu Năm Góc đề nghị các tàu Hải quân Mỹ thực hiện tuần tra tự do hàng hải trong phạm vi 12 hải lý của 7 thực thể mà Trung Quốc đang cải tạo.

Ít nhất, các tàu tuần tra của Hải quân Mỹ sẽ kiềm giữ Trung Quốc, không để họ nhất quyết đòi kiểm soát trên thực tế với khu vực bên ngoài 12 hải lý xung quanh 7 thực thể nói trên. Đây là một nỗ lực lớn nhằm kiềm chế Trung Quốc, tức là: nếu Bắc Kinh khăng khăng, thì Mỹ can dự.

- Trung Quốc sẽ đối phó như thế nào?


- Trung Quốc và Mỹ đang chuẩn bị cho cuộc gặp giữa Tập Cận Bình và Obama vào tháng 9 tới khi ông Tập đến thăm Mỹ. Trung Quốc sẽ muốn thử Mỹ nhưng không đi quá xa để gây hại đến cuộc gặp này. Tuy nhiên Bắc Kinh cũng đã hoàn thành việc xây dựng ở 4 trong số 7 đá và đang hướng tới việc củng cố sự hiện diện của mình bằng cách xây dựng cơ sở hạ tầng. Trung Quốc có thể thay đổi nhịp độ các hoạt động xây dựng ở đây. Nhưng với tất cả ý định và mục tiêu của mình, Trung Quốc đã xoay xở xong việc mở rộng các thực thể. Phép thử thực sự là Trung Quốc có muốn thách thức Hải quân Mỹ trên biển và trên không hay không. Tôi cho rằng Trung Quốc sẽ không đối đầu trực diện với Mỹ.

Hành động của Mỹ khiến Trung Quốc bị đặt vào tình thế phải chấp nhận nguyên trạng mới hoặc leo thang bằng cách đưa Hải quân PLAN trực tiếp can dự. Tôi không nghĩ Trung Quốc sẽ đi vào con đường này vì Mỹ có vị trí lợi thế để phản ứng nhanh.

Trung Quốc rất khôn ngoan trong việc tiết chế cách hành xử của mình để phù hợp với các hoàn cảnh. Trung Quốc sẽ hoàn thành việc xây dựng cơ sở hạ tầng và chỉ đưa đến các tài sản dân sự, chủ yếu là các hàng hóa dùng cho công cộng như dữ liệu thời tiết, các thiết bị tìm kiếm và cứu nạn.

Đáng chú ý, Trung Quốc sẽ cố lôi kéo từng nước ASEAN trong một số hoạt động mang tính biểu tượng để làm giảm vai trò của Mỹ. Phép thử thực sự sẽ đến vào cuộc họp của Nhóm làm việc chung ASEAN - Trung Quốc để thực hiện Các nguyên tắc DOC ở Biển Đông sắp tới. Trung Quốc sẽ phàn nàn và cố gắng thuyết phục các nước ASEAN rằng Mỹ đang gây bất ổn trong khu vực.

- Ông có thể so sánh ý định của Mỹ khi muốn đưa tàu và máy bay vào gần Trường Sa với mục tiêu của họ khi đưa máy bay vào Khu vực nhận dạng Phòng không (ADIZ) Trung Quốc đơn phương áp đặt ở Hoa Đông năm 2013?

- Mỹ đơn phương thực hiện các cuộc tuần tra bảo vệ tự do hàng hải, phản đối bất cứ nước nào cố gắng mở rộng các khu vực của mình vượt ra bên ngoài sự cho phép của Công ước Luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc (UNCLOS). Mỹ phản ứng với ADIZ là một chuyện khác vì "động" đến các đồng minh của Mỹ là Nhật Bản và Hàn Quốc. Việc cải tạo các đá ở Biển Đông thì ảnh hưởng đến đồng minh của họ là Philippines. Nếu Mỹ khởi đầu việc tuần tra trên biển và trên không, điều đó cho thấy họ hành động nhất quán.
blank
Lực lượng Mỹ tập trận với Philippines tại Biển Đông ngày 21/4. Ảnh: Reuters

- Khả năng xảy ra xung đột ở Biển Đông lớn đến đâu?

- Trung Quốc không muốn đối đầu với Mỹ. Họ không có những tàu chiến lớn được triển khai thường xuyên ở khu vực. Hải quân Mỹ mạnh hơn rất nhiều. Mỹ sẽ không đi quá 12 hải lý và Trung Quốc sẽ tôn trọng điều này, khi tàu Trung Quốc hiếm khi đi vào khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo Senkaku do Nhật Bản quản lý ở Hoa Đông.

Trung Quốc sẽ không tuyên bố ADIZ ở Trường Sa vì họ không có các phương tiện thực hiện. Ngay khi Trung Quốc tuyên bố ADIZ thì Mỹ sẽ đưa máy bay đến.

- Những khuyến cáo của ông với Việt Nam trong tình hình hiện nay?

- Việt Nam cần phát triển đối thoại về vấn để Biển Đông với Trung Quốc, và tách bạch vấn đề này với các mối quan hệ khác trong bức tranh tổng thể. Việt Nam phải củng cố quan điểm của ASEAN trên hương diện đấu tranh ngoại giao với Trung Quốc. Việt Nam phải vận động các cường quốc biển cùng can dự và tạo sức ép để Trung Quốc không được quân sự hóa các thực thể mà họ đang bồi đắp.

- Vấn đề Biển Đông sẽ được nêu lên thế nào ở Đối thoại Shangri-la (Hội nghị an ninh cấp cao châu Á Thái Bình Dương) cuối tháng này tại Singapore?

- Tình hình Biển Đông sẽ được nêu lên đặc biệt tại Shangri-la. Mỹ, Nhật và Australia sẽ lớn tiếng nhất. Trung Quốc sẽ phải đối diện với những câu hỏi khó từ các chuyên gia an ninh. Tôi dự đoán các quan chức Trung Quốc sẽ rất hiếu chiến và cố gắng chuyển thảo luận sang việc cáo buộc Philippines xúi giục bất ổn ở Biển Đông. Sẽ rất thú vị khi quan sát xem Trung Quốc thể hiện ở mức độ nào.

Việt Anh
VnEpress 15/5/2015 | 
16 Tháng Giêng 2015(Xem: 11164)
Tính tới tối 14/1, theo hệ thống đếm trên trang, tới nay, “Chân dung quyền lực” hiện đã có hơn 13 triệu người truy cập và đôi khi, cùng một thời điểm, có hàng nghìn người trên trang này. Một tờ báo của Nhật Bản mới đăng tải bài viết dài về sự xuất hiện của trang blog “Chân dung quyền lực”, với nhận định rằng những lời đồn thổi trên mạng có thể gây bất ổn chính trị tại Việt Nam.
12 Tháng Giêng 2015(Xem: 11102)
(VNTB) - Lần thứ hai liên tiếp, blog đình đám có tên Chân dung quyền lực lại tỏ ra rất nhạy cảm tin tức khi thông báo chính xác ngày về Đà Nẵng 9/1 của bệnh nhân kiêm Trưởng ban nội chính trung ương Nguyễn Bá Thanh.
08 Tháng Giêng 2015(Xem: 62215)
Tất cả đều quy về Bắc Kinh sau cái chết của Phạm Quý Ngọ và cái (sắp) chết của Nguyễn Bá Thanh. Nhìn lại những dữ kiện, chúng ta có thể thấy rằng sự nghiệp lẫn cuộc đời của Nguyễn Bá Thanh có nhiều "thay đổi âm thầm" sau chuyến đi Bắc Kinh vào cuối năm 2013 và cái (sắp) chết của ông so với cái chết của Phạm Quý Ngọ xem ra không khác nhau lắm.
04 Tháng Giêng 2015(Xem: 10558)
Các tội ác và nguy cơ từ phía tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng (IS) là có thật. Không chỉ Mỹ và đồng minh thân cận (Anh, Pháp) mà cả Nga và Trung Quốc đều thừa nhận như vậy. Các điều tra viên Liên Hợp Quốc đã khẳng định, IS phạm các tội ác chiến tranh và chống lại loài người. Các tội ác của IS bao gồm tra tấn, sát hại người vô tội, thảm sát, giết người theo lối tàn bạo, hãm hiếp, cưỡng hôn, đào tạo lính trẻ em, hà khắc với nữ giới, biến phụ nữ thành nô lệ tình dục, khôi phục chế độ nô lệ…
28 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 10010)
"Cũng đã có những dư luận, những câu chuyện bàn tán cho rằng, trước Đại hội Đảng của Việt Nam thì sự viếng thăm của lãnh đạo cao cấp của Đảng Cộng sản Trung Quốc sang Việt Nam, trong câu chuyện mạn đàm chắc không thể không nói đến câu chuyện nhân sự dự kiến trong đại hội đảng."
22 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 10264)
Trong bài phân tích của cây viết Murray Hiebert đăng vào dịp cuối năm 2014, CSIS đánh giá cuộc bầu cử tại Miến Điện, phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc ra trọng tài quốc tế, các xáo trộn dân chủ tại Thái Lan, tiến trình đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Thái Bình Dương (TPP), và tiến trình xây dựng cộng đồng kinh tế ASEAN sẽ là những sự kiện định hình cho hướng đi của khu vực.
16 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 9505)
Tiến sỹ Trần Công Trục : Việt Nam đã 'biết trước' về kế hoạch thiết lập 'vùng nhận dạng phòng không' (ADIZ) trên Biển Đông của Trung Quốc và tùy vào thái độ của Trung Quốc mà 'chắc chắn' sẽ có các biện pháp đưa tranh chấp chủ quyền với TQ ra các cơ quan tài phán quốc tế.
09 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 10276)
Ngày thứ Tư là Ngày Nhân quyền Liên hiệp quốc. Nhiều nhà quan sát mô tả năm 2014 là như một năm khủng khiếp về các vụ vi phạm nhân quyền. Theo tường thuật của thông tín viên Henry Ridgwell của Đài VOA ở London, chiến tranh là nguyên chính của những vụ vi phạm nhân quyền trên toàn thế giới-và trong 12 tháng qua, những cuộc xung đột qui mô lớn đã gia tăng cường độ.
04 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 10491)
Colby xuất thân từ nhóm xây dựng quốc gia/chiến tranh chính trị của CIA, mà không phải từ cánh gián điệp/phản gián của cơ quan này. Trong khi làm việc ở Sài Gòn trên cương vị giám đốc phân nhánh CIA, Colby và các nhân viên của ông đã tổ chức các Lực Lượng Dân Sự Chiến Đấu (CIDG) trong những người Thượng gốc Rhađê. CIA vũ trang cho những người dân ở các buôn làng Tây Nguyên, bảo vệ họ tạm thời, rồi khuyến khích chiến đấu chống Việt Cộng. Lực lượng CIDG là nguyên mẫu cho chương trình Ấp Chiến Lược.
30 Tháng Mười Một 2014(Xem: 9654)
(NTD.ORG Quốc tế) - Bộ Quốc phòng Trung Quốc vừa tổ chức họp báo nói về Biển Đông, Hoa Đông, Diễn đàn Hương Sơn, diễn tập Trung-Nga, Trung-Ấn, chống tham nhũng, quan hệ Trung-Mỹ…
20 Tháng Mười Một 2014(Xem: 9802)
"Đối với Trung Quốc chúng ta là láng giềng, dù mưa bão chúng ta vẫn là láng giềng, mãi mãi là láng giềng... Do vậy cần gìn giữ hòa bình, hợp tác cùng phát triển để thực hiện một các thực chất phương châm 16 chữ, để đem lại lợi ích cho cả 2 nước”. Ông đề ra sáu chữ cho quan hệ song phương, "vừa hợp tác, vừa đấu tranh".
16 Tháng Mười Một 2014(Xem: 10312)
Từ ngày 20/10/2014 nước Cộng hòa Indonesia có tổng thống mới, ông Joko Widodo. Với diện tích 2 triệu km vuông và dân số 240 triệu người, Indonesia là nước lớn nhất trong tổ chức ASEAN, có nền kinh tế đa dạng, ổn định, có quan hệ nhiều mặt, gần gũi với Việt Nam.
06 Tháng Mười Một 2014(Xem: 10696)
Cũng theo Lực lượng bảo vệ bờ biển Đài Loan, trong số vũ khí tham gia tập trận có pháo cao xạ 40mm, pháo cối 120mm. Cả hai loại vũ khí này đã được đưa lên đảo Ba Bình vào năm ngoái, trong động thái tăng cường sự hiện diện quân sự trên hòn đảo mà Đài Loan chiếm đóng của Việt Nam.
04 Tháng Mười Một 2014(Xem: 32048)
Một trong những phó thủ tướng mà ông Dũng tìm cách gạt bỏ là ông Nguyễn Sinh Hùng. Là ủy viên Bộ Chính trị, theo tin báo chí, ông Hùng là người chỉ trích cách thức xử lý của ông Dũng đối với cuộc khủng hoảng kinh tế 2007 – 2008 ; cuộc khủng hoảng này bắt đầu với tình trạng lạm phát phi mã và tác động của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới./
28 Tháng Mười 2014(Xem: 9405)
Nhà bất đồng chính kiến vừa được Việt Nam phóng thích tuyên bố sẽ kiện chính quyền Hà Nội ra tòa quốc tế vì đã tống giam trái phép các thành viên của Câu lạc bộ Nhà báo tự do. Blogger Điếu Cày cho biết ông tin rằng ông sẽ “thắng kiện”. Ngoài ra, nhà báo tự do này còn cho biết ông phải đặt gánh nặng của phong trào “lên trên lợi ích của gia đình”. Mời quý vị theo dõi toàn bộ cuộc phỏng vấn sau đây với blogger Điếu Cày dành cho VOA Việt Ngữ chiều 27/10.
27 Tháng Mười 2014(Xem: 11137)
Ông Nguyễn Văn Hải, tức nhà báo Điếu Cày, vừa được đưa thẳng từ nhà tù ở Việt Nam sang Hoa Kỳ. Không có thân nhân đi cùng và gia đình cũng không được thông báo cho đến khi ông đã ra khỏi quê hương.
23 Tháng Mười 2014(Xem: 9096)
Văn Hóa tổng hợp: “Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm thứ ba nói rằng ông Hải chọn sang Mỹ. Con trai Điếu Cày là kỹ sư Nguyễn Trí Dũng nói rằng không phải như vậy. Phát biểu tại phi trường Los Angeles hôm 21/10, Blogger Điếu Cày nói: “Tôi thấy chính phủ Hoa Kỳ thì mong muốn tôi trở thành một công dân của Hoa Kỳ nhưng tôi không hiểu tại sao chính phủ Việt Nam lại muốn trục xuất tôi. Những việc tôi làm chỉ mang lại lợi ích cho dân tộc Việt Nam, cho tổ quốc Việt Nam. Điều đó đáng để chính phủ Việt Nam phải suy nghĩ.”
21 Tháng Mười 2014(Xem: 10117)
Chiều tối ngày 21-10-2014, giới hoạt động nhân quyền và dân chủ ở Việt Nam xôn xao trước thông tin blogger Điếu Cày (Nguyễn Văn Hải) buộc phải đi tỵ nạn ở Hoa Kỳ. Sau đó đài SBTN xác nhận việc ra đi này của ông lúc 21 giờ ngày 21-10 từ Bộ ngoại giao Hoa Kỳ rằng ông đang trên đường đến Los Angeles thuộc tiểu bang California, Hoa Kỳ.
14 Tháng Mười 2014(Xem: 9840)
Cuối tuần qua, chị Nguyễn Thị Quyên (Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội) tranh thủ ngày nghỉ ở nhà cải thiện đồ ăn dặm cho con. Sau khi lòng vòng chọn lựa gà, bò, chị quyết định mua cá quả. Để đảm bảo đồ tươi ngon nhất, chị chọn con cá quả gần 1 kg vẫn còn đang quẫy rất mạnh trong chiếc thau lớn gồm nhiều loại cá khác. Chị Quyên được người bán hàng tiếp thị với rất nhiều lời ngon ngọt “cá dọn ao, cá đồng, ăn vào mê ngay”. Tuy nhiên, khi người bán hàng tiến hành làm cá, chị Quyên thấy bụng cá nhiều ruột và nhiều mỡ hơn cá lần trước chị mua.
12 Tháng Mười 2014(Xem: 10547)
Theo các chuyên gia Cục Hàng hải quốc tế (IMB) và Tổ chức chống cướp biển châu Á ReCAAP, cướp biển Đông Nam Á không hề giống với hải tặc Somalia, những kẻ chuyên săn đuổi, đánh cướp tàu và bắt cóc thủy thủ để đòi tiền chuộc.