Hình ảnh Sài Gòn theo dòng lịch sử

14 Tháng Chín 201412:00 SA(Xem: 21542)
“Tư liệu của “VĂN HÓA MAGAZINE” THỨ HAI 15 SEP 2014

Hình ảnh Sài Gòn theo dòng lịch sử

Kính chuyển

Văn Hóa Magazine-California

NMH

Cho đến trước thế kỷ 16, Sài Gòn - Gia Định vẫn là miền đất hoang, vô chủ, địa bàn của vài nhóm dân cư cổ cho tới khi người Việt xuất hiện.. Những người Việt đầu tiên tự động vượt biển tới khai vùng đất này hoàn toàn không có sự tổ chức của nhà Nguyễn. Nhờ cuộc hôn nhân giữa công nữ Ngọc Vạn với vua Chân Lạp Chey Chetta II từ năm 1620, mối quan hệ giữa Đại Việt và Chân Lạp trở nên êm đẹp, dân cư hai nước có thể tự do qua lại sinh sống. Khu vực Sài Gòn, Đồng Nai bắt đầu xuất hiện những người Việt định cư. Trước đó, người Chăm, người Man cũng sinh sống rải rác ở đây từ xa xưa.
image041

Giai đoạn từ 1623 tới 1698 được xem như thời kỳ hình thành của Sài Gòn sau này. Năm 1623, chúa Nguyễn sai một phái bộ tới yêu cầu vua Chey Chettha II cho lập đồn thu thuế tại Prei Nokor (Sài Gòn) và Kas Krobei (Bến Nghé). Tuy đây là vùng rừng rậm hoang vắng nhưng lại nằm trên đường giao thông của các thương nhân Việt Nam qua Campuchia và Xiêm. Hai sự kiện quạn trọng tiếp theo của thời kỳ này là lập doanh trại và dinh thự của Phó vương Nặc Nộn và lập đồn dinh ở Tân Mỹ (gần ngã tư Cống Quỳnh - Nguyễn Trãi ngày nay). Có thể nói Sài Gòn hình thành từ ba cơ quan chính quyền này.
image043
image045

Năm 1679, chúa Nguyễn Phúc Tần cho một nhóm người Hoa "phản Thanh phục Minh" tới Mỹ Tho, Biên Hòa và Sài Gòn để lánh nạn. Đến năm 1698, chúa Nguyễn sai Nguyễn Hữu Cảnh kinh lý vào miền Nam. Trên cơ sở những lưu dân Việt đã tự phát tới khu vực này trước đó, Nguyễn Hữu Cảnh cho lập phủ Gia Định và hai huyện Phước Long, Tân Bình... Vùng Nam Bộ được sát nhập vào cương vực Việt Nam.
image047
image049

Thời điểm ban đầu này, khu vực Biên Hòa, Gia Định có khoảng 10.000 hộ với 200.000 khẩu. Công cuộc khai hoang được tiến hành theo những phương thức mới, mang lại hiệu quả hơn. Năm 1802, sau khi chiến thắng Tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi và đẩy mạnh công cuộc khai khẩn miền Nam. Các công trình kênh đào Rạch Giá - Hà Tiên, Vĩnh Tế.... được thực hiện. Qua 300 năm, các trung tâm nông nghiệp phát triển bao quanh những đô thị sầm uất được hình thành.

image051

Năm 1788, Nguyễn Ánh tái chiếm Sài Gòn, lấy nơi đây làm cơ sở để chống lại Tây Sơn. Năm 1790, với sự giúp đỡ của hai sĩ quan công binh người Pháp, Theodore Lebrun và Victor Olivier de Puymanel, Nguyễn Ánh cho xây dựng Thành Bát Quái làm trụ sở của chính quyền mới. "Gia Định thành" khi đó được đổi thành "Gia Định kinh". Tới năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi ở Huế, miền Nam được chia thành 5 trấn. Sáu năm sau, 1808, "Gia Định trấn" lại được đổi thành "Gia Định thành". Trong khoảng thời gian 1833 đến 1835, Lê Văn Khôi khởi binh chống lại nhà Nguyễn, Thành Bát Quái trở thành địa điểm căn cứ. Sau khi trấn áp cuộc nổi dậy, năm 1835, vua Minh Mạng cho phá Thành Bát Quái, xây dựng Phụng Thành thay thế..

Ngay sau khi chiếm được thành Gia Định vào năm 1859, người Pháp gấp rút quy hoạch lại Sài Gòn thành một đô thị lớn phục vụ mục đích khai thác thuộc địa. Theo thiết kế ban đầu, Sài Gòn bao gồm cả khu vực Chợ Lớn. Nhưng đến 1864, nhận thấy diện tích dự kiến của thành phố quá rộng, khó bảo đảm về an ninh, chính quyền Pháp quyết định tách Chợ Lớn khỏi Sài Gòn. Rất nhanh chóng, các công trình quan trọng của thành phố, như Dinh Thống đốc Nam Kỳ, Dinh Toàn quyền, được thực hiện. Sau hai năm xây dựng và cải tạo, bộ mặt Sài Gòn hoàn toàn thay đổi.

Đô thành Sài Gòn khi đó được thiết kế theo mô hình châu Âu, nơi đặt văn phòng nhiều cơ quan công vụ như: dinh thống đốc, nha giám độc nội vụ, tòa án, tòa thượng thẩm, tòa sơ thẩm, tòa án thương mại, tòa giám mục... Lục tỉnh Nam Kỳ là thuộc địa của Pháp và Sài Gòn nằm trong tỉnh Gia Định. Vào năm 1861, địa phận Sài Gòn được giới hạn bởi một bên là rạch Thị Nghè và rạch Bến Nghé với một bên là sông Sài Gòn cùng con đường nối liền chùa Cây Mai với những phòng tuyến cũ của đồn Kỳ Hòa. Đến năm 1867, việc quản lý Sài Gòn được giao cho Ủy ban thành phố gồm 1 ủy viên và 12 hội viên. Cho tới nửa đầu thập niên 1870, thành phố Sài Gòn vẫn nằm trong địa hạt hành chính tỉnh Gia Định. Ngày 15 tháng 3 năm 1874, Tổng thống Pháp Jules Grévy ký sắc lệnh thành lập thành phố Sài Gòn.

Trong suốt thời kỳ Pháp thuộc, Sài Gòn trở thành trung tâm quan trọng, không chỉ hành chính mà còn kinh tế, văn hóa, giáo dục của cả Liên bang Đông Dương.

Sài Gòn thời Pháp thuộc:

image053
image055

image057
image059
image061
image063
Trường Petrus Ký đang được xây, sở dĩ người Pháp đặt tên này là để vinh danh nhà học giả Trương Vĩnh Ký, người có công không nhỏ trong việc chính thức hóa chữ Quốc Ngữ (sau này trường này bị Đảng cộng sản đổi tên thành Lê Hồng Phong, xem như là trả công cho ông cựu thư ký của Đảng cộng sản).

image065
image067

Khu vực Chợ Bến Thành thời sơ khai:

image071

Chợ Lớn
image074
image078
image079
image081

Thảo Cầm Viên - Botanical Garden
image083
image085
image087
image089
image091

Tuyến xe lửa Sài Gòn (khi đó nhà ga nằm sát bên Chợ Bến Thành):
image093
image095
image097

Dinh Thống Đốc Nam Kỳ Norodom (Gouverneur de la Cochinchine) :

Khi quân Pháp rút khỏi miền Nam năm 1954 thể theo hiệp định Genève, đại tướng Paul Ely trao dinh Norodom lại cho đại diện của nhân dân miền Nam là Thủ Tướng Ngô Đình Diệm trong lễ chuyển giao. Đúng một tháng sau đó, dinh Norodom được chính thức đổi tên thành Dinh Độc Lập.

image099

Từ năm 1949, Sài Gòn đã là thủ đô của Quốc gia Việt Nam. Đến năm 1954, Việt Nam Cộng hòa được thành lập, Sài Gòn trở thành thủ đô và cũng là thành phố lớn nhất của quốc gia non trẻ này với tên gọi "Đô thành Saigon" (lưu ý, cách viết thông dụng là "Saigon"). Cũng năm 1954, thành phố tiếp nhận một lương dân cư mới từ miền Bắc Việt Nam. Với nghị định số 110-NV ngày 27 tháng 3 năm 1959 của Tổng thống Ngô Đình Diệm, từ 6 quận, Sài Gòn được chia thành 8 quận với tổng cộng 41 phường.

Nhờ sự phát triển của kinh tế Việt Nam Cộng hòa và viện trợ của Chính phủ Hoa Kỳ, Sài Gòn trở thành một thành phố hoa lệ với mệnh danh "Hòn ngọc Viễn Đông". Việc Quân đội Hoa Kỳ vào tham chiến tại miền Nam cũng gây nên những xáo trộn đối với thành phố. Nhiều cao ốc, công trình quân sự mọc lên.. Lối sống của giới trẻ Sài Gòn cũng chịu ảnh hưởng bởi văn hóa Âu Mỹ. Thành phố trở thành một trung tâm về chính trị, kinh tế, văn hóa, giải trí.

Thời Ngô Đình Diệm
image101
image103
image105
image107_-_copy
image109_-_copy
image111_-_copy
image113_-_copy
image115_-_copy
image117_-_copy

image119_-_copy
image121_-_copy
image123_-_copy
image125_-_copy
image127_-_copy
image129_-_copy
image131_-_copy
image133_-_copy
image135_-_copy

Sau 1963

image137_-_copy
image139_-_copy
image141_-_copy
image143_-_copy
image145_-_copy
image147_-_copy
image149_-_copy
image151_-_copy
image153_-_copy
image155_-_copy
image157_-_copy
image159_-_copy
image161_-_copy
image163_-_copy
image165_-_copy
image167_-_copy
image169_-_copy
image171_-_copy
image173_-_copy
image175_-_copy
image177_-_copy
image179_-_copy
image181_-_copy
image183_-_copy
image185_-_copy
image187_-_copy
image189_-_copy
image191_-_copy
image193_-_copy
image195_-_copy
image197_-_copy
image199
image201
image203
image205
image207
image209
image211
image213
image215
image217
image219
image221
image223
image225
image227
image229
image231
image233
image235
image237
image239
image241
image243
image245
image247
image249
image251
image253
image255
Sau 30/4/1975
image257
image259
image260
image261







 

16 Tháng Giêng 2015(Xem: 11085)
Bầu trời bỗng nhiên chia thành hai nửa rõ rệt: một vùng sáng rực trong xanh và một vùng mây tối sầm. Hiện tượng kỳ lạ này vừa xảy ra tại một số thành phố ở Đài Loan.
16 Tháng Giêng 2015(Xem: 10896)
Theo những thông tin mới nhất từ diễn đàn thiên văn học, nhiều thành viên đã được tận mắt nhìn thấy ngôi sao chổi xanh này vào ngày 14 và 15/1 vừa qua tại quận 4 và quận 8, TP. HCM.
06 Tháng Giêng 2015(Xem: 11915)
(Dân trí) Tổng hợp những hình ảnh chụp Hà Nội từ trên cao trong những năm 1926,1929, 1951… giúp chúng ta nhìn ngắm lại những vẻ đẹp xưa cũ của Hà Nội.
06 Tháng Giêng 2015(Xem: 13049)
Đây là di sản thiên nhiên độc đáo của quá trình phun trào núi lửa cách đây hàng triệu năm. Phát hiện chấn động này mở ra tiềm năng du lịch to lớn cho khu vực Tây Nguyên.
18 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 14671)
18 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 16543)
Đây là một quần thể kiến trúc gồm 1 nhà thờ lớn, 5 nhà thờ nhỏ cùng nhiều công trình khác trên khuôn viên rộng 22ha ở thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Nét độc đáo của nhà thờ là phong cách kiến trúc mô phỏng đình chùa của người Việt cùng chất liệu xây dựng chủ yếu là đá và gỗ.
16 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 12509)
Những con cá khủng, kỳ dị có tuổi đời lên đến cả trăm năm liên tiếp bị săn bắt và được rao bán với giá cả trăm triệu đồng.
16 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 10672)
Dân trí Vườn cò Bằng Lăng (phường Thuận An, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ) là vườn cò lớn nhất khu vực miền Tây với hơn 300.000 con cò các loại trú ngụ. Nhiều người rất ngỡ ngàng khi thấy hàng vạn con cò đủng đỉnh, không quan tâm đến sự xuất hiện của con người.
04 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 10948)
Đây là một trong số những bức ảnh sẽ được chọn cho triển lãm do Norman Parkinson chụp năm 1955. Một triển lãm ảnh để kỷ niệm cuộc đời và sự nghiệp của diễn viên Anh Audrey Hepburn sẽ được khai mạc tại Bảo tàng Ành Chân dung Quốc gia ở London vào tháng Bảy năm 2015.
20 Tháng Mười 2014(Xem: 10807)
19 Tháng Mười 2014(Xem: 11721)
Máy bay chiến đấu phá vỡ bức tường âm thanh, khung cảnh tuyệt đẹp của đàn chim hồng hạc tại hồ Nakura (Kenya), núi lửa Sinabung ở Indonesia phun trào... là những hình ảnh ấn tượng trong tuần. Cùng nhìn lại những khoảnh khắc ấn tượng của làng khoa học và thế giới động vật tuần qua.
12 Tháng Mười 2014(Xem: 10399)
TTO - Là người thích xê dịch, Thorsten Scheuermann đã du ngoạn khắp thế giới để chụp lại hàng loạt các bức ảnh với góc nhìn khác lạ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, tập trung vào một đối tượng duy nhất.
09 Tháng Mười 2014(Xem: 11759)
Bắc Mỹ, Châu Á được chiêm ngưỡng 'Mặt Trăng Máu'
05 Tháng Mười 2014(Xem: 11112)
TTO - Như mọi năm, cuộc thi National Geographic Photo Contest 2014 là một "đại tiệc hình ảnh" với hàng ngàn bức ảnh của các tay máy chuyên nghiệp, nghiệp dư trên thế giới. Cuộc thi năm nay gồm ba hạng mục: con người, địa danh và thiên nhiên.
25 Tháng Chín 2014(Xem: 11937)
Bất chấp lời cảnh báo không nên tới quá gần khu phía ngoài chuồng thú, người đàn ông vẫn trèo qua hàng rào cao bằng đầu gối rồi nhảy xuống con hào bảo vệ phía dưới, AP dẫn lời Riyaz Ahmed Khan, phát ngôn viên Vườn thú quốc gia New Delhi nói. Con hào nằm phía dưới hàng rào gần 5,5 m.