Đào tạo tiến sĩ: “Phải bỏ ngay những thủ tục ngớ ngẩn”

09 Tháng Chín 201412:00 SA(Xem: 16451)
“VĂN HÓA MAGAZINE” THỨ NĂM 11 SEP 2014

Đào tạo tiến sĩ: “Phải bỏ ngay những thủ tục ngớ ngẩn”

TUỔI TRẺ 08/09/2014 08:54 GMT+7

TT - Là khẳng định của giáo sư Pierre Darriulat, người gửi thư ngỏ đến bộ trưởng Bộ GD-ĐT về những chuyện nhiêu khê, “không giống ai” trong quy trình đào tạo tiến sĩ VN

image023

Giáo sư Pierre Darriulat, nhà vật lý hạt cơ bản nổi tiếng, viện sĩ thông tấn Viện hàn lâm Khoa học Pháp, nguyên giám đốc khoa học Trung tâm Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN), một công dân Pháp đã sống ở Hà Nội 15 năm qua - Ảnh: Việt Dũng

Trao đổi cùng Tuổi Trẻ ngay khi trở lại Hà Nội sau kỳ nghỉ tại châu Âu, giáo sư Pierre Darriulat chia sẻ:

- Khi gửi bức thư ngỏ đến bộ trưởng Bộ GD-ĐT, tôi không kỳ vọng sẽ nhận được hồi đáp của ngài bộ trưởng, cũng không có ý đổ lỗi cho người đứng đầu ngành giáo dục về những bất cập mà người học ĐH, sau ĐH VN đang phải hứng chịu.

Điều mong muốn lớn nhất của tôi là giáo dục ĐH VN sẽ phải thay đổi xứng đáng với sự đổi thay của đất nước. Nhìn ra xung quanh sẽ thấy xã hội chỗ nào cũng đang phát triển mạnh mẽ, trong khi nhìn vào các trường ĐH thì thấy tệ quá. ĐH VN giống như trường cấp III mở rộng, chứ chưa thể hiện được đúng chất của một trường ĐH thực thụ.

Gắn bó, sống và nghiên cứu trong môi trường giáo dục VN 15 năm qua, tôi đặt ra giả thiết nếu VN cởi bỏ được quy trình ngớ ngẩn, phức tạp, vô lý từ 10 năm trước thì chất lượng đào tạo ĐH đã khác. Sự khác biệt dễ thấy nhất là chí ít cũng có vài trường ĐH xuất sắc chứ không phải như bây giờ...

* Bộ GD-ĐT cho biết đang kiểm tra các trường hợp mà giáo sư đề cập trong thư ngỏ, những nghiên cứu sinh thực hiện luận án theo phương thức đồng hướng dẫn, một bên là Pháp, một bên là VN, cuối cùng lại chỉ nhận được bằng của nước ngoài mà vướng các thủ tục nên chưa nhận được bằng của VN...

- Tôi không quan tâm đến việc giải quyết những trường hợp cụ thể đó. Điều tôi quan tâm là phải giảm bớt đi những thủ tục ngớ ngẩn, gây phiền nhiễu cho các nhà khoa học chân chính bao nhiêu năm qua. Nó khiến nhiều nhà khoa học, nhà quản lý phải làm những việc vô ích mà chẳng làm tăng thêm chút gì cho chất lượng giáo dục.

Đúng là có những bất cập, bức xúc trong giáo dục không thể thay đổi được ngay, nhưng những thủ tục phức tạp đến vô lý này có thể dỡ bỏ ngay một cách dễ dàng, mà bao lâu nay vẫn không có chút gì thay đổi cả. Quy trình nặng nề chỉ kéo theo những thủ tục mang tính hình thức, dối trá.

* Trong thư ngỏ, giáo sư có nói cách để chống lại gian dối là phạt thật nặng tác giả của nó chứ không phải làm cho cuộc sống của những người trung thực trở nên khốn khổ. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng giáo dục VN vẫn còn không ít “góc khuất”, không có hàng rào, cơ quan quản lý sẽ không quản nổi chất lượng...

- VN là một quốc gia tuyệt vời, xứng đáng có những trường ĐH lớn, có nền khoa học tốt hơn, nhưng lâu nay Bộ GD-ĐT chưa giúp gì nhiều cho sự thay đổi này. Việc đặt ra hàng rào kỹ thuật bằng nhiều thứ luật lệ khiến Bộ GD-ĐT chỉ đóng vai một anh cảnh sát, chứ không làm đúng chức năng của cơ quan quản lý là phải làm trong sạch môi trường giáo dục.

Ở nước ngoài, một người bị phát hiện có sự gian dối trong khoa học bị đuổi việc, không có cửa trở lại trường ĐH, không bao giờ được giảng dạy nữa. Vậy mà ở VN tôi đã chứng kiến có trường hợp sau khi phát hiện gian dối vẫn làm việc bình thường, không bị xử lý gì.

Rồi có trường hợp học viên rất lười biếng, khi đánh giá luận văn tôi chấm điểm 7, nhưng cơ sở đào tạo lại khăng khăng học viên đến từ bộ môn vật lý lý thuyết, một bộ môn lâu nay chỉ toàn... chấm điểm 10.

Tôi đề nghị điểm 8 nhưng không được chấp thuận, nên đành phải nhượng bộ viết nhận xét và chấm 9 điểm. Nhưng đó vẫn chưa phải kết quả cuối cùng vì khi ra hội đồng, điểm số lại vọt lên bất ngờ, không đúng với giá trị thực của nghiên cứu. Tôi thật sự cảm thấy thất vọng.

TS PHẠM NGỌC ĐIỆP (Viện Khoa học và kỹ thuật hạt nhân):

Đóng góp không thể đo đếm được

Giáo sư Pierre Darriulat là một nhà vật lý nổi tiếng thế giới. Giáo sư đã đến và làm việc tại VN cho đến nay đúng 15 năm, hoàn toàn không nhận một đồng tiền công nào từ VN.

Nhiều nước khác trong khu vực phải trả rất nhiều tiền để mời chuyên gia có kinh nghiệm đến làm việc cho họ - riêng chuyện này đã là đóng góp không thể đo đếm được.

Giáo sư quan tâm sâu sắc đến việc nâng cao chất lượng giáo dục và nghiên cứu, cũng như ngăn chặn nạn chảy máu chất xám đang diễn ra ở VN.

Giáo sư đã thành lập, xây dựng và duy trì một nhóm nghiên cứu vật lý thiên văn, cho đến nay đã hoạt động trên 13 năm, với mục đích xây dựng ở VN một nhóm nghiên cứu có trình độ tương đương các nhóm nghiên cứu tại những nước phát triển.

Qua mô hình này, giáo sư muốn tạo ra ở VN những cơ sở để sinh viên trong nước có môi trường nghiên cứu tốt, có thể học tập và làm việc ngay tại VN và sinh viên du học ở nước ngoài khi trở về có nơi phù hợp để làm việc.

Thủ tục bảo vệ luận án còn nặng về hình thức

Giáo sư Pierre Darriulat chia sẻ ông có rất nhiều kinh nghiệm trong việc hướng dẫn và đánh giá luận án tiến sĩ tại nhiều nước châu Âu và châu Mỹ, nhưng chưa bao giờ gặp “những quy định phức tạp giống như ở VN” và cũng chưa bao giờ cảm thấy “những nhà quản lý học thuật lại thiếu niềm tin vào người hướng dẫn như VN”.

image024

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng - phó vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD-ĐT - Ảnh: V.Dũng

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Nguyễn Thị Kim Phụng - phó vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, phụ trách quản lý mảng đào tạo sau ĐH Bộ GD-ĐT - nhận định:

- Nếu đơn thuần chỉ là so sánh quy trình đào tạo tiến sĩ ở VN với quy trình tương đồng tại một số nước phát triển khác thì chúng tôi cũng đồng ý với ý kiến của giáo sư Pierre Darriulat: quy trình của VN thuộc diện phức tạp và có một số nước cũng phức tạp như chúng ta.

* Trong thư ngỏ, giáo sư Pierre Darriulat cho rằng “cách để chống lại gian dối là phạt thật nặng những tác giả của nó, chứ không phải làm cho cuộc sống của những người trung thực trở nên khốn khổ”. Với thực tế hiện nay của VN, liệu có thể thay đổi theo hướng này không, thưa bà?

- Bộ GD-ĐT luôn tin tưởng rằng đa số các thầy hướng dẫn, thành viên hội đồng chấm đều trung thực, tâm huyết. Chúng tôi rất hiểu và đồng ý với quan điểm “cách để chống lại gian dối là phạt thật nặng những tác giả của nó...” chứ không nên quy định quá nặng về quy trình, thủ tục sẽ có thể dẫn đến đối phó.

Thực tế thì không nhà quản lý nào có thể bằng quy định thủ tục mà “rào kín” tất cả ngả đường tiêu cực nếu như không có sự tự giác của chính những người trong cuộc...

Hiện nay Bộ GD-ĐT đang phối hợp với một số cơ sở đào tạo xây dựng phần mềm chống đạo văn để hỗ trợ việc chống gian lận trong đào tạo sau ĐH và nghiên cứu khoa học. Việc phạt thật nặng chỉ là biện pháp cuối cùng, đối với một số chủ thể chưa tự giác.

Đó cũng là cách ứng xử của hầu hết các nước phát triển với vi phạm pháp luật nói chung và vi phạm các quy định về đào tạo tiến sĩ nói riêng.

Việc tăng nặng chế tài đối với hành vi gian dối cũng là hướng điều chỉnh cần thiết, nhưng khi các quy định khác chưa thay đổi thì khi thực hiện vẫn phải phù hợp với khung pháp luật về xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính... hiện hành.

* Với những bất cập hiện hành, các quy định có tính hành chính trong quy trình đào tạo tiến sĩ sẽ được điều chỉnh thế nào trong thời gian tới, thưa bà?

- Bộ GD-ĐT đang tiến hành sửa đổi, bổ sung cả quy định về mở ngành đào tạo và quy chế đào tạo tiến sĩ để xem xét lại các chuẩn trong quản lý đào tạo nhằm chú trọng chất lượng, dần tiếp cận chuẩn quốc tế và tiếp tục đảm bảo quyền tự chủ cho các cơ sở đào tạo.

Bộ cũng xem xét nghiêm túc thủ tục nào thật sự cần thiết trong quản lý đào tạo theo hướng giảm thiểu các thủ tục hành chính, phù hợp với điều kiện VN và phải đạt hiệu quả quản lý. Bộ GD-ĐT thật sự mong muốn quy chế đào tạo chỉ cần quy định đơn giản về thủ tục mà vẫn đạt được hiệu quả quản lý, mong muốn có môi trường, ý thức tuân thủ... để thực hiện được điều đó.

Tuy nhiên, khi còn có chủ thể chưa tự giác, muốn có đủ căn cứ, chế tài mà “phạt thật nặng” những người vi phạm thì quy chế lại phải quy định tương đối chi tiết. Đó là bài toán không dễ có ngay lời giải mà chúng tôi cần phải tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các quy định để quản lý hiệu quả vấn đề này.

NGỌC HÀ thực hiện

02 Tháng Sáu 2014(Xem: 14822)
Thủ tướng VN Nguyễn Tấn Dũng nói VN đã 'chuẩn bị xong' và 'sẵn sàng' kiện TQ. Thủ tướng Chính phủ Việt Nam nói nước này đã 'chuẩn bị' và 'sẵn sàng' có hành động pháp lý kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế về vụ Giàn khoan Hải Dương 981 ở khu vực Hoàng Sa, theo tờ Bloomberg.
01 Tháng Sáu 2014(Xem: 14644)
Đã gần một tháng, giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 của Trung Quốc vẫn ngang nhiên hiện diện tại vùng biển Hoàng Sa thuộc vùng thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Hàng trăm tàu quân sự trong đó có những tàu hộ vệ tên lửa và tàu cá giả dạng của Bắc Kinh, cùng với máy bay trinh sát hàng ngày hung hãn tấn công, đe dọa các tàu Việt Nam. Trong lúc Biển Đông dậy sóng, những hình ảnh trên mạng cũng hé lộ việc Trung Quốc rầm rộ chuyển quân về phía biên giới Việt-Trung.
29 Tháng Năm 2014(Xem: 14716)
Không còn nghi nghờ gì nữa, mục tiêu của Trung Quốc là kiểm soát để tiến đến thôn tính Biển Đông. Cũng có một số ý kiến quốc tế cho rằng Trung Quốc tính già hoá non trên Biển Đông, và đang lộ ra nhiều điểm sai trái, kẽ hở. Thật ra Trung Quốc có rất ít kẽ hở. Họ đã rào trước đón sau rất kỹ về mặt pháp lý để hầu như không thể bị kiện; đồng thời kiên định thực hiện chiến lược giải quyết tranh chấp song phương nhằm chủ động phòng ngừa những khả năng bị kiện còn lại khác.
23 Tháng Năm 2014(Xem: 15714)
Hưởng ứng lời kêu gọi của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam (HĐGMVN) trong lá thư ký ngày 9 tháng 5 năm 2014 về tình hình Biển Đông, Gia đình Giáo Phận chúng ta sẽ dành ngày thứ Năm 22/05/2014 để hợp thông cầu nguyện cho Quê hương Đất nước. Trong ngày này: 1. Các Giáo xứ, các Dòng tu sẽ dâng lễ cầu nguyện và tổ chức một giờ chầu Thánh Thể theo ý của HĐGMVN (cử hành Thánh lễ “Cầu cho Hòa Bình và Công Lý” - Sách lễ Rôma, trang 931).
17 Tháng Năm 2014(Xem: 18798)
Nhiều doanh nhân Đài Loan cùng gia đình đã vội vã rời Việt Nam do lo sợ về tình trạng bạo loạn gần đây. Trong hình là một số người vừa đáp xuống sân bay Đào Viên, Đài Loan hôm 15/5. Các cuộc bạo loạn tại Việt Nam khiến nhiều nhà máy bị phóng hỏa và cướp phá, với các chủ đầu tư người Đài Loan bị thiệt hại nhiều nhất.
16 Tháng Tư 2014(Xem: 17124)
Ông Hà Vũ từng được truyền hình công an và VTV làm 'phóng sự' trong tù. Một số tổ chức quốc tế đang tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân đằng sau việc Tiến sỹ Cù Huy Hà Vũ được chính quyền Việt Nam thả khỏi tù và sang Hoa Kỳ 'chữa bệnh'.
30 Tháng Ba 2014(Xem: 17578)
Mấy năm qua, khi thời sự Biển Đông đang nóng dần lên, chủ quyền quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa đang được đặt thành vấn đề mang tính khu vực, thì Việt Nam cần truy tìm nền hải sử hơn bao giờ hết.
27 Tháng Ba 2014(Xem: 16949)
Người dân ở tỉnh Đồng Nai kéo lên TP. HCM biểu tình sáng 27/3 để phản đối giá đền bù giải tỏa ở dự án hồ chứa nước Sông Ray.
23 Tháng Ba 2014(Xem: 36391)
Từ ba thập niên nay, không đợi đến ngày 30 tháng tư trở lại mới có thêm tài liệu giải mật được phổ biến từ ba phiá Mỹ, Côïng sản và Quốc gia liên hệ đến giai đọan hấp hối của chính phủ Nguyễn Văn Thiệu kết thúc bằng cuộc tháo chạy của Hoa kỳ năm 1975.
09 Tháng Ba 2014(Xem: 19246)
Với tình trạng kinh tế tiếp tục chậm lại, nhiều gia đình vẫn còn cắt giảm chi tiêu. Đối với nhiều nữ sinh trung học ở San Jose, sự cắt giảm chi tiêu có nghĩa là dự tính mua một bộ y phục dự tiệc tốt nghiệp đẹp đẽ có thể không xảy ra.
06 Tháng Ba 2014(Xem: 16943)
Ông Phạm Nhật Vượng là tỷ phú đầu tiên của Việt Nam lọt vào danh sách của Forbes Tài sản của ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Vingroup, đã tăng thêm 100 triệu đôla trong một năm qua, theo công bố mới nhất của tạp chí Forbes.
02 Tháng Ba 2014(Xem: 16396)
Như thông lệ, Bộ Ngoại giao Mỹ vào hôm qua, 27/02/2014 đã công bố bản báo cáo thường niên 2013 về nhân quyền trên thế giới. Về tình trạng châu Á, báo cáo ghi nhận từ việc Trung Quốc gia tăng đàn áp giới ly khai, cho đến cuộc bầu cử nhiều sai sót tại Cam Bốt, hay bạo lực nhắm vào người Hồi giáo đang lan rộng ở Miến Điện.
27 Tháng Hai 2014(Xem: 16258)
Khi giới cầm súng của Ukraina từ chối không tiếp tục bắn vào người dân theo lệnh của Tổng thống Viktor Yanukovych nữa thì cuộc cờ giữa dân chúng và chính phủ coi như kết thúc.
23 Tháng Hai 2014(Xem: 15630)
Theo AFP, hôm nay, 22/2/2014, Bộ trưởng Thương mại 12 nước trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương có mặt tại Singapore bắt đầu các cuộc đàm phán với hy vọng ký được Hiệp định TPP nội trong năm 2014 sau khi đã không thể hoàn tất vào cuối năm ngoái theo đề nghị của Mỹ.
20 Tháng Hai 2014(Xem: 18091)
Theo thông tin mới nhất từ báo chí Việt Nam hôm nay 18/02/2014, thì ông Phạm Quý Ngọ, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an vừa qua đời tại bệnh viện Quân y 108 Hà Nội vì bệnh ung thư gan.
16 Tháng Hai 2014(Xem: 19294)
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ năm 1959 ở Bắc Kinh Cựu binh Ngô Nhật Đăng của Cuộc chiến Biên giới 1979, đang sống ở Hà Nội, vẫn còn nhớ ngày vào quân ngũ và sau đó lăn lộn bốn năm ở vùng biên giới.
13 Tháng Hai 2014(Xem: 28233)
Trả lời câu hỏi của BBC ngày 2/1 về việc liệu có nên đặt dân chủ chung với Chủ nghĩa xã hội như trong thông điệp đầu năm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hay không, Giáo sư Tương Lai nói: "Bây giờ đòi hỏi thông điệp của ông ấy phải bỏ luôn xã hội chủ nghĩa thì tôi chắc rằng ông ấy không thể tồn tại trên ghế thủ tướng được."
05 Tháng Hai 2014(Xem: 17818)
Đại gia Lê Ân vào phòng riêng thử siêu giường cùng vợ Sau nhiều ngầy gấp rút làm việc, hôm nay (27.1), hai chuyên gia người Anh đã lắp xong chiếc "siêu giường" của đại gia Lê Ân.
26 Tháng Giêng 2014(Xem: 16427)
Văn Hóa Magazine trân trọng giới thiệu 1 chương về Chiến tranh Việt Nam trong tác phẩm mới nhất của nhà nghiên cứu Nguyễn Kỳ Phong: Hành quân - Đường về Tchepone Lam Sơn 719