VĂN HÓA ONLINE - VIỆT NAM - THỨ TƯ 01 JAN 2020
Kinh tế VN 2019: 'Mặt trời' chỉ 'tỏa sáng' trên báo cáo?
BBC 31/12/2019
Bản quyền hình ảnh HOANG DINH NAM/Getty Images
Điều này dường như mâu thuẫn với phát biểu mới đây của ông Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước, về kinh tế Việt Nam năm 2019, rằng "mặt trời đang tỏa sáng" dù "mây đen phủ lên toàn cầu".
Tác giả Shuli Ren viết trên Bloomberg ngày 30/12 rằng Việt Nam vốn được ví von là Trung Quốc thứ hai từ cách đây hai thập kỷ. Rằng Việt Nam có lực lượng lao động trẻ, bất động sản bùng nổ, nền chính trị cộng sản ổn định, có mối quan hệ tốt với Mỹ... Nhưng cần phải bổ sung thêm điều này khi bước vào năm 2020: đó là một sự thịnh vượng không lợi nhuận.
'Sự thịnh vượng không lợi nhuận'
Bản quyền hình ảnh NHAC NGUYEN/Getty Images Image caption Kinh tế Việt Nam năm Kỷ Hợi có như "mặt trời tỏa sáng"?
Khi Việt Nam gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu, nước này được khen ngợi là người hưởng lợi lớn nhất trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.
Việc các tập đoàn nối tiếng chuyển địa điểm từ Trung Quốc sang Việt Nam là minh chứng rõ rệt nhất.
Google của tập đoàn Alphabet đã chuyển nơi sản xuất điện thoại thông minh Pixel, trong khi tập đoàn điện tử Samsung đã đóng cửa nhà máy điện thoại cuối cùng ở Trung Quốc.
Thậm chí một số công ty Trung Quốc như Goertek Inc. - nhà cung cấp tai nghe AirPods của Apple - cũng đang dời đi.
Đây là thời điểm vàng cho Việt Nam trong thế giới kỹ thuật số.
Việt Nam cũng ghi nhận mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội GDP trên 7%, nằm trong nhóm tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Thế nhưng, sự khởi sắc này không được trông thấy ở thị trường chứng khoán.
Chỉ số VN-Index của Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM từ đầu năm đến nay chỉ tăng vỏn vẹn 7,3%, thua xa mức tăng 32% của chỉ số CSI 300 trên hai sàn Thượng Hải và Thẩm Quyến.
Trong khi các thị trường mới nổi tăng trưởng ổn định vào tháng 12, chứng khoán Việt Nam lại đi theo một hướng khác.
Vậy thì cái gì đang làm suy yếu sức tăng trưởng của Việt Nam?
Các quỹ giao dịch ngoại hối (Exchange Traded Fund - ETF) đang trở thành một nguồn vốn nước ngoài quan trọng, năm 2019 các quỹ ETF đóng góp 44% dòng vốn ngoại vào Việt Nam.
Tuy nhiên, khi nhìn kỹ vào đó, người ta sẽ phải cau mày, Bloomberg bình luận.
'Thị trường chứng khoán không lành mạnh'
Bản quyền hình ảnh HOANG DINH NAM/Getty Images
Thị trường chứng khoán Việt Nam kém hơn hẳn so với thị trường sản xuất đang phát triển như vũ bão, theo Bloomberg.
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện bị chi phối bởi các ngân hàng, và chỉ có một nhà phát triển bất động sản, Vingroup JSC.
Trong khi Vingroup đã chuyển sang sản xuất ô tô và điện thoại thông minh, kinh doanh bất động sản vẫn là nguồn thu chính của tập đoàn này.
Với lợi nhuận trung bình trên vốn chủ sở hữu ở mức 15%, các ngân hàng tại Việt Nam là khu vực có lợi nhuận lớn nhất theo bất kỳ tiêu chuẩn nào. Nhưng các khoản vay ngân hàng đã vượt quá GDP của Việt Nam, ở mức cao đối với một quốc gia chỉ kiếm được khoảng 2.500 đô la trên đầu người.
Vì vậy, các ngân hàng cần tăng vốn để tránh nợ xấu trong tương lai.
Gần một nửa các ngân hàng địa phương không thể đáp ứng tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu 8%, theo cảnh báo của Fitch Ranking.
Nhưng việc các ngân hàng tăng vốn là rất khó, ngay cả khi nhà đầu tư ngoại muốn mua cổ phần, do chính phủ áp giới hạn 30% cho sở hữu nước ngoài.
Với việc không nâng mức trần này, chỉ có hai kết quả cho ngành ngân hàng: Hoặc rơi vào một cuộc khủng hoảng tín dụng như Trung Quốc, hoặc phải giảm quy mô cho vay doanh nghiệp.
Đây không phải là tin tốt cho các nhà đầu tư.
Vingroup và các công ty con, hiện có tỉ trọng ảnh hưởng chỉ số VN-Index khoảng 15%, cũng có vấn đề.
Đất đai trở nên khan hiếm - rất khó tìm thấy những khu đất lớn ở các siêu đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó, chính phủ đã chậm phê duyệt các dự án mới, làm giảm tiềm năng tăng trưởng của các nhà phát triển.
Bloomberg nhận định rằng, quy định về tỉ lệ sở hữu nước ngoài quá hà khắc là nguyên nhân chính cho tình trạng kém khởi sắc của thị trường chứng khoán Việt Nam. Các cổ phiếu chất lượng cao đã chạm hạn ngạch và nhà đầu tư ngoại đang giao dịch với nhau với giá cao hơn mặt bằng thị trường.
Do vấn đề thanh khoản, các cổ phiếu này được các tổ chức cung cấp chỉ số phân bổ mức tỉ trọng rất nhỏ. Những cổ phiếu còn lại trong chỉ số đều là những món hàng kém hấp dẫn mà nhà đầu tư không mấy mặn mà.
Việt Nam thực sự đang trở thành Trung Quốc tiếp theo, nhưng là ở khía cạnh của một thị trường chứng khoán không lành mạnh bị chi phối bởi các ngân hàng nợ nần và không có cổ phiếu công nghệ kinh tế mới.
Dù không thiếu nhà đầu tư nước ngoài muốn rót vốn vào, nền kinh tế của Việt Nam không tránh khỏi sẽ bị chậm lại, Bloomberg bình luận.
Việt Nam cần "đột phá thể chế"
Ngày 18/12, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody's đã hạ triển vọng tín nhiệm của Việt Nam xuống Tiêu cực.
Theo TS Phạm Quý Thọ, nguyên Chủ nhiệm Khoa Chính sách Công, Học viện Chính sách và Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam, việc này không chỉ ảnh hưởng đến việc huy động vốn nước ngoài mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư và hình ảnh Việt Nam.
Để giải quyết việc này, TS Thọ viết cho BBC Tiếng Việt ngày 25/12 rằng Việt Nam cần "đột phá thể chế", lấy phát triển doanh nghiệp làm động lực phát triển, tạo môi trường đầu tư và kinh doanh, đồng thời với cải cách hành chính, gỡ bỏ các rào cản, chấn chỉnh thực thi công vụ của bộ máy.
Ngoài ra, TS Phạm Quý Thọ cho rằng Việt Nam cần tránh tập trung quyền lực tuyệt đối, nên mở rộng dân chủ theo hướng thiết lập các thể chế phù hợp với các nguyên tắc thị trường và giá trị phổ quát, nên dựa vào dân hơn nữa để chống tham nhũng./
30/12/2019
Tổng bí thư: 'Vụ AVG có tác dụng răn đe'
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước nói vụ AVG có tác dụng răn đe, không chỉ xử lý nhiều cán bộ cao cấp mà còn thu được tài sản lớn nhất từ trước đến nay.
Sáng 30/12, phát biểu tại hội nghị Chính phủ với các địa phương triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói, thời gian qua nhiều người lo lắng công tác phòng, chống tham nhũng sẽ sụt giảm hoặc rơi vào im lặng. Tuy nhiên, mới đây dù giáp Tết, nhiều vụ án đã được đưa ra xét xử; một số vụ mới bổ sung vào diện theo dõi của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng.
Theo ông, AVG là vụ án điển hình, nhiều bị cáo từng giữ vị trí cấp cao, trong đó có hai cựu bộ trưởng; trước đây Việt Nam chưa bao giờ xử được tội nhận hối lộ mà thường là tội thiếu trách nhiệm, vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng; cũng chưa bao giờ Nhà nước thu hồi được tài sản lớn như vụ AVG, lên tới 8.500 tỷ đồng; về tội hối lộ thì có bị cáo đã thừa nhận số tiền 3 triệu USD...
"Đây là vụ án có tác dụng giáo dục, răn đe, cảnh tỉnh", ông nhấn mạnh và thông tin thêm, trong một số vụ án gồm cả vụ AVG, lúc đầu các bị cáo thường cãi, cho là xuyên tạc đấu đá nội bộ, sau đó đều tâm phục khẩu phục, thậm chí cảm ơn, "cho đi tù mà còn cảm ơn".
Tổng bí thư cũng cho hay, "nhiều vụ đang làm tiếp" theo đúng quy định, và "làm rất nhân văn theo tinh thần của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng; của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị".
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đến dự hội nghị Chính phủ với các địa phương sáng 30/12. Ảnh: VGP
Bên cạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Tổng bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng nhanh, đạt trên 7% (mục tiêu đề ra chỉ 6,6 đến 6,8%), thuộc nhóm các nước có mức tăng trưởng cao nhất thế giới; nâng quy mô GDP lên hơn 266 tỷ USD.
Thu nhập bình quân đầu người năm 2019 đạt 2.800 USD; lạm phát được kiểm soát dưới 3%, thấp hơn so với chỉ tiêu Quốc hội đề ra; dự trữ ngoại hối gần 80 tỷ USD. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu lần đầu tiên vượt mốc 500 tỷ USD, trong đó xuất siêu gần 10 tỷ đô la. Xuất khẩu tăng khoảng 8% so với năm 2018, trong khi xuất khẩu của nhiều nước sụt giảm mạnh, thậm chí có nước tăng trưởng âm. "Có lẽ chính vì vậy mà Ngân hàng Thế giới đưa ra nhận định: Mây đen phủ lên toàn cầu, nhưng mặt trời vẫn đang toả nắng ở Việt Nam", Tổng bí thư, Chủ tịch nước cho hay.
Các lĩnh vực văn hoá, xã hội cũng đạt kết quả rõ nét. Trong đó năm 2019 tỷ lệ hộ nghèo cả nước theo chuẩn mới còn khoảng 4% (trước đó hơn 10%); tỷ lệ bao phủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đạt trên 90%... Đoàn thể thao của Việt Nam tại SEA Games 30 đoạt 228 huy chương, gồm 98 huy chương vàng. Hai đội tuyển bóng đá nam, nữ đều giành huy chương vàng.
Ông cũng cho biết, tiềm lực quốc phòng, an ninh của đất nước tiếp tục tăng cường, hoạt động đối ngoại được đẩy mạnh, đi vào chiều sâu, giúp củng cố hoà bình, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và lợi ích chiến lược của đất nước. Hai sự kiện điển hình là việc Việt Nam được bầu làm thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với số phiếu gần như tuyệt đối và đăng cai tổ chức thành công thượng đỉnh Mỹ - Triều.
Thời gian tới, Tổng bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu các cơ quan, đơn vị chấn chỉnh tư tưởng bàn lùi, lo ngại việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng sẽ cản trở sự phát triển; tránh tư tưởng làm việc cầm chừng, phòng thủ, giữ an toàn trong một bộ phận công chức.
"Tôi nói nhiều lần rồi, nay xin nhắc lại, những ai có tư tưởng đó thì đứng sang một bên cho người khác làm", ông nhấn mạnh.
Theo ông, "vừa qua phòng, chống tham nhũng như vậy, kinh tế phát triển đi lên chứ có tụt xuống đâu. Ai nhụt ý chí chẳng qua là viện cớ". Tuy nhiên, Việt Nam không đấu tranh chống tiêu cực một cách cực đoan, "không tính đến nhân tình thế thái, không tạo động lực phát triển".
Nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong năm 2020, Tổng bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu các cơ quan tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo và lề lối làm việc, nhất là người đứng đầu; tránh các biểu hiện xấu thường thấy trước mỗi kỳ đại hội như "hoàng hôn nhiệm kỳ", vận động tranh thủ phiếu bầu, kích động chia rẽ nội bộ...
"Công tác nhân sự phải đảm bảo nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo, đặc biệt coi trọng chất lượng, số lượng và cơ cấu hợp lý; người được bầu vào cấp ủy phải tiêu biểu về trí tuệ, phẩm chất, uy tín, thực sự trong sạch...", ông nói.
Hội nghị Chính phủ với các địa phương diễn ra trong hai ngày 30 và 31/12. Được tổ chức thường niên vào dịp cuối năm, hội nghị đánh giá, tổng kết lại một năm đã qua và đề ra nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để hoàn thành các mục tiêu phát triển mà Quốc hội giao trong năm tới.
Đây là năm thứ ba liên tiếp Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đến dự, phát biểu chỉ đạo hội nghị. Cuối năm 2018, ông nhấn mạnh tinh thần chung của năm 2019 là phải quyết liệt hơn, sáng tạo hơn, đạt được kết quả tổng thể cao hơn năm 2018. Hoàng Thùy
