LTS: Dưới đây là nguyên văn tất cả các bài tham luận, phát biểu đọc trong buổi lễ tại hội trường Jerome Center 726 S.Center St, Santa Ana, do Tổng Hội Cư Sĩ Phật Giáo Việt Nam Tại Hoa Kỳ long trọng tổ chức.
Diễn văn khai mạc Lễ Tưởng Niệm của Ts Huỳnh Tấn Lê
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Kính lạy Giác linh Bồ Tát Thích Quảng Đức
Kính bạch Chư Tôn Trưởng Lão Hòa Thượng, Chư tôn giáo phẩm, chư Hòa Thương, Thượng Tọa Đại Đức Tăng Ni.
Kính thưa quý vị lãnh đạo các tôn giáo, đòan thể, hội đoàn, cơ quan truyền thông và quý đồng hương Phật tử.
Kính thưa liệt quý vị,
Cách đây vừa đúng nửa thế kỷ, vào lúc 10giờ sáng ngày 11.6.1963, một vị tăng sĩ PG đã từ trên chiếc xe Austin khoan thai bước xuống ngã tư đường Phan đình Phùng/Lê văn Duyệt Sai gòn, rồi ngồi xuống kiết già, chắp tay niệm Phật. Một vị tăng sĩ khác đứng giúp tưới xăng lên thân thể Ngài. Sau đó, chính tự tay Ngài quẹt que diêm để theo lời thơ của Vũ Hoàng Chương là "Gọi hết lửa vào xương da bỏ ngỏ". Ngọn lửa bùng lên và Ngài vẫn giữ tư thế ngồi kiết già một lúc lâu trong lửa đỏ rồi mới từ từ ngã xuống .
Hình ảnh bi hùng vô úy đó đã được các ký giả, phóng viên nước ngoài ghi lại đầy đủ từng động tác để chuyển đi mọi nơi, tạo nên một sự bàng hoàng xúc động trong lòng người trên khắp thế giới. Riêng đối với Việt Nam, dân chúng còn cảm nhận thêm một cảm giác đau thương, xót xa và bi phẫn. Sau ngọn lửa Thích Quảng Đức, còn thêm nhiều tu sĩ nữa cũng theo gương Ngài, hy sinh thân mình làm bó đuốc để cầu mong TT NĐDiệm "nên lấy lòng bác ái từ bi đối với quốc dân và thi hành chính sách bình đẳng tôn giáo để giữ vững nước nhà muôn thuở ".
Hành động vị pháp xả thân của Bồ Tát Thích Quảng Đức cùng chư Tăng Ni Phật tử đã đánh dấu một thời kỳ tôn giáo bị đàn áp và đã viết lên trang sử Phật giáo Việt Nam tràn đầy bi trí dũng. Ngọn lửa đầy hùng lực và từ bi của Bồ Tát Thích Quảng Đức cùng chư Tăng Ni Phật tử đã nêu cao lý tưởng hoằng dương chánh pháp, để lại một bài học cho lịch sử và tạo sự khâm phục cũng như lòng ngưỡng mộ của nhân loại trên toàn thế giới. Từ đó đến nay, ở trong nước và cả hải ngoại, Lễ Tưởng Niệm Bồ Tát Thích Quảng Đức và Tăng Tín Đồ Vị Pháp Vong Thân đã được tổ chức hằng năm để đồng hương Phật tử tham dự và tỏ lòng kính mến. Năm nay, đánh dấu 50 năm lịch sử sang trang, Lễ Tưởng Niệm được tổ chức khắp nơi tại các Châu lục.
Chúng con có những nhận xét sau đây:
1. Lễ Tưởng Niệm là dịp để tưởng nhớ và noi gương công đức của các bậc tiền bối, là hoài niệm những việc đã qua để rút tỉa kinh nghiệm cho sinh hoạt của cộng đồng Phật giáo trên căn bản đạo pháp và dân tộc.
2. Chúng ta nhắc lại Lịch Sử không phải để căm thù mà để không quên Lịch Sử, nhắc lại Sự Thật Của Lịch Sử để hậu thế biết rõ mà cảnh giác, và cố gắng không để cái Ác tái diễn.
3. Nhìn lại thời điểm Đệ I Cộng Hòa, năm 1954 sau Hiệp Định Geneve chia đôi đất nước, Quốc Trưởng Bảo Đại đã tin cậy và bổ nhiệm Ông Ngô Đình Diệm làm Thủ Tướng toàn quyền. Nhân cơ hội này, sau khi củng cố được thế lực, ông NĐD đã lật đổ Quốc Trưởng BĐ thông qua một cuộc Trưng cầu dân ý giả tạo để lên ngôi Tổng Thống của nền Đệ I CH chứ không thực hiện qua những bước Dân chủ thực sự bằng cuộc bầu cử Quốc Hội Lập Hiến, rồi bầu cử Tổng Thống với nhiều ứng cử viên tranh đua để cho người dân lựa chọn.
4. Khởi đầu cho quyền lực, tiếp theo sau việc tiêu diệt tổ chức Bình Xuyên, TT NĐD đã lần lượt triệt hạ các Đảng phái Quốc Gia chống Cộng, các Giáo phái Cao Đài, Hòa Hảo vốn rất đối nghịch với CS, và rồi nạn nhân kế tiếp là PG, một tôn giáo có hơn 2,000 năm truyền thống vốn đồng hành từ xa xưa với dân tộc Việt Nam qua biết bao thăng trầm của lịch sử. Ông Ngô Đình Nhu, Cố vấn, em trai TTNĐD đã từng cho biết : "Cầm quyền 10 năm nữa, chế độ này sẽ Ki-Tô hóa toàn thể dân Việt, một việc làm mà các Hội Truyền Giáo Tây phương không làm nổi trong hơn 400 năm".
Đó cũng là lý do để hiểu thêm tại sao hơn 300,000 (ba trăm ngàn) Phật tử tại miền Trung đã bị giết hại (theo Đảng Cần Lao- Chu bằng Lĩnh), cũng như "Kế hoạch Nước Lũ" đánh phá chùa chiền, bắt giữ hơn 1,500 tu sĩ vào đêm 20-8-1963.
5. Nắm quyền lãnh đạo quốc gia, TT NĐD đã cho thi hành một chính sách độc đoán chẳng khác gì chế độ Cộng sản, cũng độc Đảng (Gia đình trị- Cần lao/ Cộng Sản), cũng Suy tôn cá nhân (NĐD/ HCM), cũng Tôn Giáo Toàn Trị (Thiên Chúa Giáo/ Marxisme), và cũng thủ tiêu các chiến sĩ QG chân chính (ám sát Tướng Cao Đài Trình Minh Thế, đánh giết rồi cho vào bao bố, bỏ trôi sông lãnh tụ Dân xã Đảng Nguyễn Bảo Toàn, giết Tạ Chí Diệp và còn nhiều chiến sĩ QG khác nữa).
6. Có thể nói, TT NĐD nắm được quyền hành trong một hoàn cảnh vô cùng thuận lợi để xây dựng nền móng dân chủ cho quốc gia, khi CS Bắc Việt vừa ra khỏi cuộc chiến tiêu hao với Pháp, còn để yên cho miền Nam vì chưa đủ phương tiện đánh phá. Chính sự cai trị độc tài, độc ác của TT NĐD và gia đình đã làm tiêu hao tiềm năng chống cộng của miền Nam, nhiều thành phần trí thức, nông dân bất mãn đã lơ là chống cộng. Chế độ TT NĐD đã làm hỏng đại cuộc xây dựng dân chủ quốc gia ngay từ đầu, chính là nguyên nhân xa đưa đến sự sụp đổ 30 tháng 4 sau này khi ông và giòng họ đã đặt quyền lợi của tôn giáo, của gia tộc mình lên trên quyền lợi của dân tộc. Điều nguy hiểm nhất là CS không hề từ bỏ tham vọng nhuộm đỏ miền Nam.
7. Sau năm 1975 tại hải ngoại, có một thế lực vô minh đã luôn tìm mọi phương cách đánh phá PG. Họ đã đổi trắng thay đen, bịa đặt, xuyên tạc lịch sử, mạo hóa lịch sử, cố tình quên đi sự kiện anh em TT NĐD lén lút bắt tay với CS.
(gặp Phạm Hùng tại rừng Tánh Linh, gặp bàn luận với Tướng VC Trần Độ ngay tại Dinh Gia Long). Và đây mới chính là điểm then chốt để người Mỹ yểm trợ việc thay thế TT NĐDiệm (The Kennedy Administration begins to see South Vietnamese President Ngo dinh Diem as a communist tool and decides that "Diem must go" - Tuần báo Newsweek số 24-12-2001).
8. Bà Ngô đình Nhu nhủ danh Trần lệ Xuân, sau những biến động đau thương xảy đến cho bản thân và gia tộc, có lẽ bà đã quán chiếu nhiều về luật Nhân Quả. Năm 1980, bà đã cho con trai là ông Ngô đình Trác đến Los Angeles gặp Hòa Thượng Thích Mãn Giác để ngỏ lời xin lỗi PG cũng như nhân mùa Vu Lan, xin Thầy làm lễ cầu Siêu cho phụ mẫu là Ông Bà Trần Văn Chương. Đến ngày 30-10-1996, qua các phương tiện truyền thông, Bà đã chính thức lên tiếng tạ lỗi giác linh Bồ Tát Thích Quảng Đức với những lời lẽ rất chân thành như “…Nay đời người chỉ là bóng câu qua cửa sổ, sự vật đổi thay, và con người cũng không còn tồn tại, tôi đích thân tạ lỗi linh hồn thầy Thích Quảng Đức và xin Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam ân xá những lời tuyên bố vô trách nhiệm của tôi 34 năm trước ..” (Nguồn: Đài phát thanh Litte Saigon Radio, báo Tin Điện tại Đức, tuần báo Victoria Tivi tại Melbourne và Sydney…).
Trong không khí trang nghiêm của một buổi lễ tưởng niệm hôm nay, thật miễn cưỡng khi phải đề cập đến những hình thái sinh hoạt chính trị quốc gia, nhưng không thể không nhắc đến, vì nó có liên quan, nếu không nói chính là căn nguyên, cội rễ của Pháp Nạn Phật Giáo.
Kính Bạch Chư Tôn Thiền Đức, kính thưa liệt quý vị,
Năm mươi năm trôi qua. Đó là một khoảng thời gian dài cho một kiếp người. Lịch sử cũng đã sang trang. Việt Nam đang đối diện trước một đại họa mất nước do ý muốn tham lam bành trướng của quốc gia khổng lồ từ phương Bắc. Viễn tượng trở nên một Tây Tạng thứ hai khiến không một người Việt nào không cảm thấy đau lòng. Trong khi đó, thay vì tiến lên phía trước đánh Việt cộng và Trung cộng, chung lưng đoàn kết để cố gắng sao cho Việt Nam tránh được số phận nghiệt ngã, thì một bộ phận người Việt hải ngoại lại chỉ thích bới tìm quá khứ, mạo hóa lịch sử cho những mưu đồ bất chính. Chính người trong cuộc là Bà NĐ Nhu đã có hành động can đảm rất đáng ngợi ca khi chiến thắng được tự ái cá nhân, chiến thắng được cái Ngã của mỗi chúng sinh, để nhìn nhận lỗi lầm.
Thừa lệnh Tăng sai, nhân danh Ban Tổ Chức chúng con xin đảnh lễ và mạn phép long trọng tuyên bố khai mạc Lễ Tưởng Niệm 50 năm Bồ Tát Thích Quảng Đức và Tăng Tín Đồ Vị Pháp Vong Thân.
Bồ Tát Thích Quảng Đức, chúng con gọi tên Ngài hôm nay và mãi mãi ngàn sau cho sự thật của lịch sử Phật Giáo Việt Nam.
Nam Mô Chứng Minh Sư Bồ Tát Tác Đại Chứng Minh.
Trân trọng cảm ơn và kính chào liệt quý vị.
Tiến Sĩ Huỳnh Tấn Lê
California, Quận Cam 23.6.2013