VĂN HÓA ONLINE - DIỄN ĐÀN CHÍNH TRỊ - THỨ HAI 22 JUNE 2020
Ý kiến-Bài vở vui lòng gởi về: lykientrucvh@gmail.com (VănHóa Online-California)
07/03/2020 at 06:49 #34387 | NCQT
Ts. Vũ Cao Phan trả lời phỏng vấn của đài Truyền hình Phượng Hoàng (Hồng Kông)
TRẢ LỜI PHỎNG VẤN ĐÀI TRUYỀN HÌNH PHƯỢNG HOÀNG (HONGKONG, TRUNG QUỐC)
27/6/2011
Buổi phỏng vấn được thực hiện bằng điện thoại từ trường quay của Phượng Hoàng đến nơi làm việc của TS Vũ Cao Phan.
(Phát trực tiếp)
Phía Trung Quốc luôn leo lên trước
Hỏi: Sự thể hiện cứng rắn gần đây của Việt Nam ở Nam Hải (Biển Đông) biểu thị một thái độ gì?
Ông Vũ Cao Phan (VCP): Nếu chỉ nhìn vào riêng biệt các sự kiện xảy ra gần đây để đánh giá phản ứng và thái độ của Việt Nam thì sẽ không chính xác. Phải nhìn rộng ra một chút, nhìn xa ra một chút. Vài năm gần đây ngày càng có nhiều các tàu đánh cá của phía Việt Nam bị Trung Quốc bắt giữ, tịch thu hết lưới cụ rồi đòi tiền chuộc. Như năm ngoái chẳng hạn, hàng chục tàu thuyền, hàng trăm ngư dân khu vực miền Trung bị bắt giữ. Đây vốn là vùng đánh cá truyền thống lâu đời và yên lành của ngư dân Việt Nam, bây giờ bỗng nhiên liên tục xảy ra những sự việc như vậy.
Có lần tivi Việt Nam chiếu cảnh hàng trăm thân nhân của những người đánh cá đứng, ngồi lam lũ trên bờ biển khóc lóc ngóng lo chồng con trở về đã gây ra rất nhiều bức xúc trong dư luận xã hội (điều này chắc các bạn Trung Quốc không biết).
Nhà đương cục Việt Nam đã nhiều lần tiếp xúc với phía Trung Quốc về vấn đề đó nhưng hầu như không được đáp ứng. Lần này Trung Quốc hành động mạnh hơn thì phản ứng của Việt Nam cũng buộc phải mạnh hơn, không có gì quá bất thường.
Trong tinh thần ấy, tôi nghĩ, phát biểu của lãnh đạo Việt Nam cũng chỉ là những phản ứng tự vệ, đâu có phải là lời lẽ đe dọa chiến tranh như các bạn vừa suy luận. Nếu người dân Trung Quốc thấy bất thường thì có lẽ là vì các bạn không biết đến các sự kiện trước đó như tôi vừa nói.
Còn nếu gọi đây là một sự leo thang thì phải thấy là Việt Nam leo theo các bạn Trung Quốc. Đúng thế đấy, phía Trung Quốc luôn luôn leo lên trước.
Hỏi: Theo ông, tranh chấp trên Nam Hải (Biển Đông) sẽ được giải quyết bằng vũ lực hay đàm phán ?
Ông VCP: Ở Việt Nam loại câu hỏi như thế này hầu như không được đặt ra; tôi nói hầu như nghĩa là không phải không có. Mặc dù Việt Nam đã phải đương đầu với nhiều cuộc chiến tranh suốt hơn nửa thế kỷ qua nhưng không nhiều người nghĩ đến khả năng có một cuộc chiến tranh Trung – Việt vào lúc này vì những hòn đảo ở Biển Đông (Trung Quốc gọi là Nam Hải).
Về phía cá nhân, tôi tin cuộc tranh chấp sẽ được giải quyết một cách hòa bình. Thứ nhất là vì Chính phú hai nước luôn luôn cam kết sẽ giải quyết những tranh chấp này không phải bằng vũ lực mà thông qua con đường ngoại giao, đàm phán thương lượng.
Thứ hai, cả hai nước đều đang ra sức phát triển kinh tế sau nhiều năm bị tàn phá bởi Cách mạng Văn hóa ở Trung Quốc và chiến tranh ở Việt Nam; và công cuộc xây dựng phát triển kinh tế này đang đạt được những kết quả khả quan, chắc là không bên nào muốn để chiến tranh một lần nữa kéo lùi sự phát triển của đất nước mình.
Thứ ba, bối cảnh của một thế giới hiện đại – tôi muốn nói đến một dư luận quốc tế đã trưởng thành – sẽ mạnh mẽ góp sức ngăn ngừa một khả năng như vậy.
Thứ tư, và điều này cũng rất quan trọng, là nếu chính phủ hai nước có nóng đầu một chút thì lý trí và tình cảm của nhân dân cả hai bên sẽ giúp cho họ tỉnh táo hơn, tôi tin như vậy. Tôi xin hỏi lại anh, chắc anh cũng không muốn có muốn một cuộc chiến tranh chứ ?
Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra những va chạm, xung đột nhỏ.
Bản chất của tranh chấp Trung – Việt
Hỏi: Bản chất của sự tranh chấp Trung – Việt, theo ông, là vấn đề kinh tế hay chủ quyền ? Việt Nam nhìn nhận nguyên tắc “gác tranh chấp, cùng khai thác” như thế nào ?
Ông VCP: Đây là một câu hỏi thú vị. Các sự kiện ở Biển Đông cho thấy có cả màu sắc tranh chấp về kinh tế lẫn tranh chấp chủ quyền. Quan sát khách quan thì thấy Trung Quốc có vẻ nghiêng về lý do kinh tế, còn Việt Nam nghiêng về lý do chủ quyền nhiều hơn.
Cách nhìn vấn đề như vậy sẽ giải thích được tại sao Việt Nam không mặn với việc “gác tranh chấp, cùng khai thác”. Ta thử phân tích xem tại sao nhé. Và đây là ý kiến của cá nhân tôi thôi.
Lý do thứ nhất là tài nguyên thì có hạn, một khi khai thác hết rồi điều gì sẽ xảy ra? Liên quan đến nó là lý do thứ hai: “gác tranh chấp, cùng khai thác” mà các bạn vừa nêu mới chỉ là một nửa lời căn dặn của ông Đặng Tiểu Bình mà nguyên văn là: “Chủ quyền của ta, gác tranh chấp, cùng khai thác”, có đúng không? Như thế có nghĩa là khi đã cạn kiệt tài nguyên khai thác rồi, Việt Nam chẳng còn gì và Trung Quốc thì vẫn còn cái cơ bản là “chủ quyền”! Mà những hòn đảo và vùng biển ấy đâu chỉ có giá trị về tài nguyên?
Tôi ủng hộ việc hai nước cùng hợp tác khai thác tài nguyên ở Biển Đông nhưng ít nhất trước đó cũng phải làm sáng tỏ đến một mức độ nhất định nào đó (nếu chưa hoàn toàn) vấn đề chủ quyền.
Về câu hỏi của các bạn là bản chất của cuộc tranh chấp Việt – Trung là gì, kinh tế hay chủ quyền thì tôi đã phát biểu như vậy. Nhưng nếu cho tôi được phát triển theo ý mình thì tôi nói rằng, bản chất của cuộc tranh chấp này là chính trị. Quan hệ Việt – Trung không yên tĩnh đã từ mấy chục năm nay rồi và nó là một dòng gần như liên tục, trước khi xuất hiện vấn đề biển đảo những năm gần đây, có phải vậy không? Để giải quyết nó, các nhà lãnh đạo cần phải ngồi lại với nhau, ở cấp cao nhất ấy, một cách bình đẳng, bình tĩnh, thẳng thắn và chân thành. Vấn đề hóc búa đấy. Đương đầu với sự thật không dễ dàng, nhưng sẽ dễ dàng nếu xuất phát từ thiện chí mong muốn một sự bền vững thực chất cho tình hữu nghị Việt – Trung.
Quyền lợi quốc gia cao hơn ý thức hệ
Hỏi: Theo ông, tương lai phát triển của quan hệ Trung – Việt sẽ như thế nào ? Làm cách nào để có thể duy trì quan hệ hữu hảo giữa hai nước ?
Ông VCP: Tôi là một người có nhiều năm công tác ở Hội Hữu nghị Việt – Trung, có nhiều mối quan hệ gắn bó với Trung Quốc và nói một cách rất chân thành là tôi yêu Trung Quốc, khâm phục Trung Quốc và thậm chí có thể gọi là “thân Trung Quốc” cũng được. Vì thế, điều mong muốn thường trực của tôi là làm sao xây dựng được một mối quan hệ tốt đẹp, thật sự tốt đẹp giữa nhân dân hai nước. Chắc các bạn cũng muốn vậy. Nhưng có không ít việc phải làm. Có việc phải bắt đầu lại.
Trước hết, như tôi đã nói là phải ngồi lại với nhau. Có vị bảo với tôi là ngồi mãi rồi còn gì. Không, ngồi như vậy chưa được, ngồi như vậy không được. Ngồi thế không phải là ngồi thẳng.
Về phần mình với mong muốn như vậy, tôi xin được gửi gắm đôi điều giống như là những lời tâm sự đến các bạn:
Thứ nhất là, vấn đề đàm phán song phương giữa hai nước. Tôi nghĩ đàm phán song phương cũng tốt, cũng cần thiết. Những nơi có tranh chấp đa phương như quần đảo Trường Sa (Nam Sa) thì cần phải đàm phán nhiều bên còn như quần đảo Hoàng Sa (Tây Sa) là vấn đề của riêng hai nước Việt Nam và Trung Quốc lại khác. Nhưng Chính phủ các bạn lại tuyên bố Hoàng Sa dứt khoát là của Trung Quốc, không phải là vấn đề có thể đưa ra đàm phán. Vậy thì còn cái gì nữa để mà “song phương” ở đây? Chính tuyên bố ấy của Trung Quốc đã đóng sập cánh cửa “con đường song phương”.
Tình trạng tranh chấp Hoàng Sa rất giống với tình trạng tranh chấp của đảo Điếu Ngư, giữa Trung Quốc và Nhật Bản mà ở đấy, địa vị của Trung Quốc hoàn toàn giống như địa vị của Việt Nam ở Hoàng Sa lúc này. Chẳng lẽ Trung Quốc lại có một tiêu chuẩn kép cho những cuộc tranh chấp giống nhau về bản chất sao?
Thứ hai là, chúng ta thường nói đến sự tương đồng văn hóa giữa hai nước như là một lợi thế cho việc chung sống hữu nghị bên nhau giữa hai dân tộc. Điều đó đúng một phần, nhưng mặt khác, văn hóa Việt Nam, nhất là văn hóa ứng xử có sự khác biệt lớn với Trung Quốc. Nếu văn hó a ứng xử của người Trung Quốc là mạnh mẽ, dứt khoát, quyết đoán (và do đó thường áp đặt?), nặng về lý trí, thì văn hóa ứng xử của người Việt Nam là nhẹ nhàng, khoan dung, nặng về tình, ơn thì nhớ lâu, oán thì không giữ. Hình như các bạn Trung Quốc chưa hiểu được điều này ở người Việt Nam. Cần phải hiểu được như vậy thì quan hệ giữa hai bên mới dễ dàng.
Tôi có thể lấy một ví dụ. Những sự kiện ở Nam Kinh, ở Lư Cầu Kiều xảy ra đã hơn bảy chục năm rồi. Nhưng mỗi khi có vấn đề với Nhật Bản, người Trung Quốc lại xuống đường biểu tình, đầy căm thù nhắc lại những sự kiện ấy. Người Việt Nam thì không như vậy. Phát xít Nhật đã góp phần gây ra nạn đói giết chết hàng triệu người Việt Nam năm 1945, và trong cuộc chiến tranh Việt Nam 1965 – 1975, người Mỹ, người Hàn Quốc đã gây rất nhiều tội ác đối với nhân dân Việt Nam. Nhưng sau chiến tranh, chính những người lính các nước này khi trở lại Việt Nam đã rất ngạc nhiên bắt gặp những nụ cười niềm nở thân thiện của người dân. Có lẽ nhờ thái độ, cách ứng xử đó của người Việt Nam chăng mà Mỹ, Nhật, Hàn cuối cùng đã trở thành những đối tác kinh tế và thương mại lớn, và là những nước viện trợ hàng đầu cho Việt Nam sau chiến tranh?
Nói như thế vì tôi thấy rằng, cách ứng xử nặng nề của phía Trung Quốc đối với Việt Nam đã và đang đẩy những người Việt Nam vốn rất yêu quý Trung Quốc ra xa các bạn, chứ không phải là Việt Nam cố đi tìm những liên minh ma quỷ để chống Trung Quốc.
Lấy thêm một ví dụ nữa nhé! Bây giờ chúng ta đã có thể hiểu bản chất sự kiện (cũng có thể gọi là cuộc chiến tranh) tháng 2/1979 rồi. Người Việt Nam đã muốn quên đi, và khi tiếp xúc với các bạn Trung Quốc vẫn luôn giữ một sự niềm nở chân tình. Trái lại người Trung Quốc rất hay nói đến sự kiện đó. Các bạn biết không, năm 2009, tôi chẳng để ý đó là năm gì, giở báo, mạng của các bạn mới biết là đã 30 năm kể từ 1979. Không phải chỉ vào tháng 2 đâu mà suốt cả năm 2009 người ta nói về sự kiện này. Hàng mấy trăm bài viết, nhiều bài trên mạng mà nhìn vào chỉ muốn khóc. Lời lẽ thật tàn tệ. Thôi, cho chuyện này qua đi …
Thứ ba là, quan hệ giữa hai nước chúng ta thậm chí phải trở nên đặc biệt vì chúng ta có sự tương đồng văn hóa, lịch sử, là láng giếng không thể cắt rời, từng hoạn nạn có nhau (bản thân tôi là một người lính trong chiến tranh, tôi không thể nào quên sự giúp đỡ chí tình của nhân dân Trung Quốc về cả vũ khí, lương thực mà mình trực tiếp được sử dụng). Hai nước chúng ta lại đang cùng cải cách mở cửa, phát triển kinh tế. Chừng ấy lý do là quá đủ để quan hệ này trở nên hiếm có, trở nên đặc biệt.
Tôi nói như vậy là muốn phát biểu thêm rằng, hai nước còn một lý do tương đồng nữa là cùng thể chế chính trị, cùng ý thức hệ, điều hay được người ta nhắc đến.
Nhưng theo ý kiến cá nhân tôi – của riêng tôi thôi nhé – thì không cần nhấn mạnh điểm tương đồng này. Nó tồn tại như một điều kiện, một lý do thế thôi, không cần nhấn mạnh như cách hai nước vẫn làm. Giữa các nước có cùng ý thức hệ kiểu này vẫn xảy ra xung đột, chiến tranh vì quyền lợi quốc gia như chúng ta đã biết đấy thôi. Thực tế là quyền lợi quốc gia cao hơn ý thức hệ. Chúng ta nên thẳng thắn nhìn nhận vậy để khỏi dối lòng nhau.
Hơn nữa, giả dụ một ngày nào đó một trong hai nước chúng ta có một thể chế chính trị khác thì sao, chúng ta lúc ấy còn cần duy trì quan hệ láng giềng tốt nữa không? Vẫn cần chứ, rất cần. Vậy thì ..
Tôi rất sẵn lòng cùng các bạn làm tất cả những gì để hai dân tộc Việt Nam và Trung Hoa đã hiểu biết càng hiểu biết nhau hơn nữa, đã gần gũi càng gần gũi nhau hơn nữa. Cám ơn Đài Truyền hình Phượng Hoàng đã dành cho tôi cuộc phỏng vấn này.
(Cuộc phỏng vấn được thực hiện trong Chương trình “Nhất Hổ Nhất Tịch Đàm” phát sóng đến trên 150 quốc gia trên thế giới).
————————-
TRẢ LỜI PHỎNG VẤN ĐÀI TRUYỀN HÌNH PHƯỢNG HOÀNG (HONGKONG, TRUNG QUỐC) – 9/7/2012
Buổi phỏng vấn được thực hiện bằng điện thoại từ trường quay của Phượng Hoàng đến nơi làm việc của TS Vũ Cao Phan.
(Phát trực tiếp)
Trung Quốc càng ngày càng thích khoe cơ bắp
Hỏi: Cách nhìn nhận của Việt Nam đối với việc Trung Quốc thành lập thành phố Tam Sa?
Ông VCP: Về cách nhìn của Việt Nam với tư cách là một quốc gia thì người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trả lời và dư luận Việt Nam cũng đã lên tiếng rộng rãi. Chắc các bạn cũng biết là tất nhiên Việt Nam phản đối hành động như vậy của Trung Quốc. Còn cá nhân tôi thì thấy việc này chỉ trên mức bình thường một chút, không quá quan trọng. Vì sao ư? Vì vấn đề chỉ là cái tên, Trung Quốc đã nhận là của mình rồi thì muốn đặt tên như thế nào chẳng xong. Hôm nay là thành phố Tam Sa, mai đổi thành tỉnh Nhị Sa chẳng hạn thì tôi vẫn ngồi uống trà Ô Long, chẳng đánh rơi giọt nào ra ngoài. Có một điều thú vị là tôi mới được tin người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi vừa trả lời các nhà báo về việc Thị trưởng Tôkyô (Nhật Bản) ra tuyên bố sẽ đặt tên tiếng Nhật là Senkaku cho hai con gấu trúc trong vườn bách thú Tokyo trước khi gửi lại Trung Quốc. Ông Hồng Lỗi nói: “ Bất kể ông Ishihara muốn đặt tên gì đều không quan trọng. Điều quan trọng, điều không thay đổi được một thực tế là gấu trúc là của Trung Quốc .Cũng như bất kể Nhật Bản đặt tên gì cho đảo Điếu Ngư (Senkaku) thì cũng không thay đổi được sự thực khách quan Điếu Ngư là của Trung Quốc”. Hay thật, có vẻ như tôi và ông Hồng Lỗi có cùng quan điểm, đúng không?
Hỏi: Việc thành lập thành phố Tam Sa của Trung Quốc có làm xấu thêm cục diện Nam Hải (Biển Đông)?
Ông VCP: Tôi thấy không, hoặc một chút thôi, nếu chỉ tính riêng việc này. Còn nếu cộng thêm những sự kiện khác diễn ra đồng thời, như tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines ở bãi đá Hoàng Nham (Scarborough), như việc Công ty Dầu khí hải dương – CNOOC (Trung Quốc) gọi thầu ngay vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam v.v… thì quả thật tình hình Biển Đông có nóng lên, cục diện Biển Đông có xấu đi. Trong buổi hôm nay chúng ta không có nhiều thời gian nên tôi cũng không thể phân tích sâu thêm những nguyên nhân và giải pháp.
Tôi chỉ muốn nói hai điều:
Một, nếu nhìn lên tấm bản đồ có tỉ lệ xích nhỏ, như những bản đồ cỡ bàn tay thường đăng trên các báo, ta sẽ thấy 9 lô mà Công ty Dầu khí hải dương Trung Quốc vừa gọi thầu nằm dính ngay vào bờ biển miền Trung Việt Nam và cách Trung Quốc thì rất xa. Phía Trung Quốc gọi thầu trên cơ sở các lô này nằm trong đường đứt khúc 9 đoạn mà các cơ cấu quyền lực và ngôn luận của Trung Quốc ( chưa thấy tiếng nói chính thức của nhà nước Trung Quốc) chỉ dựa vào một lập luận không có tính pháp lý chặt chẽ là tính lịch sử để khẳng định là nó thuộc về Trung Quốc. Thì cứ thử chấp nhận lập luận này và tôi xin đưa ra một câu chuyện để chúng ta cùng nhau suy nghĩ. Những năm chiến tranh Việt Nam, tàu chiến Mỹ có lần đi gần eo biển Đài Loan đã bị Trung Quốc kịch liệt lên án, thế mà hàng ngày chính các tàu chiến này, kể cả tàu sân bay vẫn hành quân qua lại khu vực bây giờ được gọi là đường đứt đoạn 9 khúc, máy bay Mỹ vẫn từ đó bay vào Việt Nam bắn phá mà có thấy Trung Quốc lên tiếng phản đối gì đâu, trong khi Trung Quốc còn là đồng minh thân thiết của Việt Nam nữa? Hay là lúc đó Trung Quốc chưa kịp nhớ đến “di sản” mà chính quyền Quốc dân đảng để lại? Tính lịch sử là một dòng thời gian liên tục hay cũng cần “đứt đoạn”?
Hai, các nhà lãnh đạo hai nước Việt Nam và Trung Quốc cần tích cực xắn tay giải quyết những vấn đề tồn tại không hề nhỏ giữa hai nước anh em (tôi vẫn muốn dùng cụm từ này), chứ không chỉ nói mãi về những “tầm cao mới”, những “bốn tốt” với “mười sáu chữ” (có khi còn thêm tính từ “vàng” vào nữa) như một sự giễu cợt.
Cần thẳng thắn ngồi lại với nhau, điều gì chưa rõ, chưa hiểu thì làm rõ, điều gì có tính nguyên tắc thì giữ nguyên tắc, điều gì có thể thương lượng, nhân nhượng thì nhân nhượng trên cơ sở có tình có lý, hai bên cùng thắng. Không có cách nào khác.
Hỏi: Giữa hai nước có khả năng xảy ra đụng độ kiểu “lau súng cướp cò”(bất cẩn) không?
Ông VCP: Không, đó là quan điểm của tôi. Tôi cũng loại trừ luôn cả khả năng “nhân tạo” cho những tình huống ấy. Tất cả mọi hành động của Trung Quốc hiện nay, tôi nhìn nhận chỉ là nhằm gây áp lực để giành lấy mục đích của họ. Còn mục đích đó là gì thì phải hỏi chính Trung Quốc. Trung Quốc luôn tuyên bố không có tư tưởng nước lớn trong hành xử quốc tế. Có thể như vậy, nhưng Trung Quốc chắc chắn có tư tưởng nước khỏe, càng ngày càng thích khoe cơ bắp. Thực tế ấy cả thế giới đều rõ. Nhân dân Việt Nam đã từng vui mừng như thành quả của chính mình khi Trung Quốc thử thành công quả bom nguyên tử đầu tiên. Còn bây giờ … Hình như đã là một Trung Quốc khác. Thật đáng tiếc!
—————————-
TRẢ LỜI PHỎNG VẤN ĐÀI TRUYỀN HÌNH PHƯỢNG HOÀNG (HONGKONG, TRUNG QUỐC) – 5/6/2014
Buổi phỏng vấn được thực hiện bằng điện thoại từ trường quay của Phượng Hoàng đến nơi làm việc của TS Vũ Cao Phan.
(Phát trực tiếp)
Mở đầu cuộc phỏng vấn, ông Vũ Cao Phan đã đề nghị thay vì lần lượt nêu ra các câu hỏi như mọi khi thì bên hỏi nên đưa ra một lần tất cả các câu hỏi để bên trả lời có thể chủ động điều chỉnh, không vượt quá thời lượng cho phép.
Việt Nam dựa vào chính mình
Hỏi:
- Trung Quốc và Việt Nam có khả năng xảy ra xung đột quân sự ở Biển Đông hay không?
- Liệu Việt Nam có đủ năng lực cắt đứt đường hàng hải quốc tế trên Biển Đông?
- Việt Nam có khả năng liên kết với Mỹ, Philippines để chống Trung Quốc hay không?
- Liệu Trung Quốc và Việt Nam có thể giải quyết hòa bình vấn đề Biển Đông?
Ông VCP: Về câu hỏi thứ nhất tôi sẽ không đoán mò. Nhưng từ những gì mà phía Việt Nam làm, câu trả lời của tôi là “không”. Tôi khẳng định Việt Nam đã và sẽ không chủ động đưa ra bất cứ biện pháp bạo lực nào. Điều này cũng có nghĩa, nếu không may xảy ra xung đột quân sự thì Việt Nam không bao giờ là người khởi xướng.
Ở câu hỏi thứ hai, Việt Nam có năng lực cắt đứt đường hàng hải quốc tế trên Biển Đông hay không? Có hay không có năng lực, Việt Nam sẽ không bao giờ làm điều ấy. Câu trả lời của tôi là “không”. Tại sao các bạn lại đặt ra câu hỏi như vậy? Việt Nam là quốc gia hiếu chiến lắm hay sao? Vừa rồi tôi nghe trong trường quay các bạn nói với nhau là Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã tuyên bố Việt Nam sẽ dùng lực lượng quân sự cắt đứt đường hàng hải quốc tế trên Biển Đông. Các bạn nghe ở đâu thông tin này, tôi có thể biết được không?
Về câu thứ ba, Việt Nam có liên kết với Mỹ và Philippines để chống Trung Quốc không thì “không” cũng là câu trả lời của tôi. Việt Nam đã nhiều lần khẳng định, Việt Nam không liên kết với bất cứ quốc gia nào để chống lại nước thứ ba. Trong trường hợp này, Việt Nam không liên kết với Philippines và Mỹ để chống lại Trung Quốc.
Câu hỏi cuối, Việt Nam và Trung quốc có thể giải quyết hòa bình vấn đề Biển Đông? Tôi xin dành nhiều thời gian một chút vào câu hỏi này. Chắc chắn là có thể được và đấy luôn là chủ trương, mong muốn của phía Việt Nam. Nhưng vấn đề là phải trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau.
Cho phép tôi nói thẳng: Trung Quốc o ép, bắt nạt Việt Nam quá nhiều trong các sự kiện liên quan đến Biển Đông cũng như nói chung. Hai năm trước tại diễn đàn này (cuộc trả lời phỏng vấn 7/9/2012) chính là một vị Hàn Quốc cũng khẳng định điều đó, dù phía Trung Quốc ra sức phủ nhận.
Nhiều người Việt Nam yêu quý Trung Quốc, nhưng thái độ trịnh thượng như vừa qua của phía các bạn, trong đó có một phần quan trọng từ giới truyền thông đã làm họ xa rời các bạn. Phải bình đẳng và chúng ta nhìn về phía trước, vì một Biển Đông hòa bình cho các nước trong khu vực, trước hết cho Việt Nam và Trung Quốc. Và giải pháp hòa bình cần thiết nhất ngay trong lúc này là Trung Quốc phải rút ngay giàn khoan 981 khỏi khu vực của chủ quyền Việt Nam.
——————-
TRẢ LỜI PHỎNG VẤN Thời báo Hoàn Cầu (trung quốc) – 13/11/2017
Nhân dịp Chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận Bình có chuyến thăm Việt Nam, phóng viên Thời báo Hoàn Cầu ( Trung Quốc) đã có cuộc phỏng vấn Tiến sĩ Vũ Cao Phan..
Không thể chỉ nói ra bao nhiêu là chữ, rồi thực hiện lại không được như lời.
Hỏi: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến Đà Nẵng tham dự APEC và thực hiện chuyến thăm chính thức Việt Nam. Tháng 1 và tháng 5 năm nay, lãnh đạo Việt Nam cũng đã thực hiện chuyến thăm Trung Quốc.
Mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc tương đối phức tạp, tuy trong năm nay đã có hai chuyến thăm Trung Quốc như vậy.
Xin hỏi có phải phía Việt Nam đã có sự thay đổi thái độ đối với Trung Quốc và mối quan hệ hai nước năm 2017 sẽ trở nên thân thiện hơn không?
Cách nhìn nhận về mối quan hệ hai nước chúng ta như thế nào trong thời gian sắp tới?
Ông VCP: Nếu đề cập đến việc thăm viếng lẫn nhau giữa lãnh đạo cấp cao hai nước Việt Nam và Trung Quốc thì chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình rất đáng chú ý.
Ở chỗ Việt Nam là quốc gia đầu tiên ông chọn đi thăm ngay sau khi tái đắc cử chức Tổng Bí thư tại Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Mật độ các chuyến thăm cấp cao giữa hai nước tăng lên luôn là một chỉ dấu tốt.
Trong con mắt người Việt Nam, Chủ tịch Tập Cận Bình được đánh giá cao.
Cá nhân tôi ngưỡng mộ ông vì những gì ông đã làm, đặc biệt là sự kiên quyết và giành được thành công lớn trong công cuộc chống tham nhũng đầy cam go ở Trung Quốc.
Điều này cũng đã nâng cao uy tín của ông trong lòng nhân dân Trung Quốc.
Hỏi: Việt Nam và Trung Quốc là hai nước Xã hội Chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, vậy thì ông cho rằng mối quan hệ giữa hai Đảng có tác dụng gì, lợi ích gì cho mối quan hệ hai nước không?
Ông VCP: Có một điều tôi không thực sự hiểu lắm: Mỗi khi quan hệ hai nước có khó khăn, căng thẳng thì lại xuất hiện vai trò của Đảng, thông qua việc Đảng cử các phái viên viếng thăm, trao đổi để làm dịu bớt tình hình, hạ nhiệt xuống.
Tại sao phải cần làm như vậy, vì ở cả Việt Nam và Trung Quốc mọi vấn đề đều do Đảng Cộng sản quyết định cơ mà!
Nhà nước, Chính phủ làm gì thì đều dưới sự lãnh đạo của Đảng. Tại sao Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc không quyết định không được để tình hình xảy ra như vậy ngay từ đầu.
Điều này có phải là hình thức không?
Hỏi: Vấn đề Biển Đông đã làm căng thẳng mối quan hệ hai nước, tuy nhiên từ giữa năm 2014 đến nay hai nước vẫn duy trì được mức ổn định vừa phải.
Vậy ông cho rằng nguyên nhân phía sau là gì?
Và trong quá trình giải quyết vấn đề tranh chấp biên giới giữa hai nước có mang lại lợi ích gì, kinh nghiệm gì để giải quyết vấn đề tranh chấp biển đảo hay không?
Ông VCP: Tôi chưa yên tâm về điều mà các bạn cho là ổn định hiện nay, đôi khi còn e rằng đó là gió lặng trước cơn bão.
Thực tế đã từng xảy ra như vậy, cứ như là quy luật ấy.
Chị có biết không, rất nhiều người Việt Nam lớn tuổi từng học tập tại Trung Quốc, có thể gọi là “ thân” Trung Quốc bây giờ nói với tôi: không hiểu tại sao họ lại nói như vậy, viết như vậy về Việt Nam, không hiểu…
Hai bên phải ngồi lại, đặt tất cả lên bàn, xử lý theo thứ tự ưu tiên với tinh thần thật sự bình đẳng, thiện chí và nhân nhượng lẫn nhau.
Nếu có gì gọi là kinh nghiệm, thì đấy là kinh nghiệm.
Là nước nhỏ nhưng trong vấn đề giải quyết Biên giới trên bộ, thái độ của Việt Nam đã nhận được sự đánh giá tích cực từ phía Trung Quốc.
Có thể có nhiều điều mà các nhà báo chưa rõ.
Tôi yêu và kính trọng Trung Quốc với nền văn hóa láng giềng vĩ đại. Hai nước chúng ta có nhiều yếu tố tương đồng, lại đã từng ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau.
Vì lẽ đó và vì tương lai, chúng ta phải cùng chung sống trong hòa bình, hữu nghị với tình anh em. Không thể chỉ nói ra bao nhiêu là chữ rồi thực hiện lại không được như lời.
Hỏi: Có quan điểm cho rằng, Việt Nam kinh tế thì thân Trung, an ninh quốc phòng thì thân Mỹ, vậy ông cho rằng với sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc tại ASEAN thì Việt Nam sẽ xử lý thế nào? Tính quản lý của nhà nước Việt Nam sẽ yếu kém không?
Có quan điểm cho rằng nếu trên phương diện ngoại giao, Việt Nam thân Mỹ sẽ làm cho tính quản lý của nhà nước yếu kém, ông có đồng ý với quan điểm này không?
Ông VCP: Tôi xin phép trả lời câu hỏi này theo một kiểu khác nhé:
Thứ nhất, người Việt Nam cũng biết và cũng thích nuôi mèo.
Thứ hai, nói như cách của các bạn, về kinh tế Việt Nam có lẽ còn thân Mỹ hơn cả Trung Quốc ấy chứ.
Làm ăn với Mỹ, Việt Nam có được thặng dư thương mại lớn, còn với Trung Quốc thì càng ngày càng thâm hụt nặng (dù các bạn Trung Quốc cũng cố gắng để làm cho nó cân bằng hơn đấy)
Việt Nam dựa vào chính mình, không dựa vào ai để đảm bảo an ninh, phải thấy rõ như vậy.
Với Trung Quốc và Mỹ, Việt Nam không cân xem quốc gia nào nặng hơn, không đo xem quốc gia nào cao hơn.
Tất nhiên có những sự khác biệt trong cái nhìn của Việt Nam, về nước lớn láng giềng vĩ đại Trung Quốc.
Hỏi: Như tôi vừa nêu mà chưa được ông trả lời, ông có cho rằng tính quản lý của nhà nước sẽ yếu kém đi không?
Ông VCP: Yếu kém đi như thế nào, tôi không hiểu?
Trung Quốc nói rằng nền Xã hội Chủ nghĩa của mình có tính đặc biệt, có sắc thái riêng.
Việt Nam thì cũng cho rằng mình xây dựng Xã hội chủ nghĩa theo tư tưởng Hồ Chí Minh có tính đến tính dân tộc và yếu tố thời đại.
Như vậy khái niệm Xã hội chủ nghĩa của hai nước ở chừng mực nào đó đều có bản sắc riêng rồi nhé.
Cho nên, tôi nhắc lại, tôi không thấy, không hiểu sự yếu kém đi biểu hiện ở đâu, mà thực tế đang có sự tiến bộ đấy chứ.
Cuối buổi phỏng vấn, phóng viên Bạch Thiên Thiên của Thời báo Hoàn Cầu có hỏi xem ông Vũ Cao Phan có nhắn gửi gì đến dư luận Trung Quốc không, ông Phan thẳng thắn:
Có vẻ Trung Quốc đưa tin về quan hệ Việt – Trung theo cách nhìn của người khác, còn dư luận của chính họ về Việt Nam thì sai sự thực be bét.
Tôi cũng xin thẳng thắn phê bình Thời báo Hoàn Cầu bản điện tử đã đưa khá nhiều thông tin không đúng sự thật về Việt Nam và quan hệ Việt – Trung, gây ra hiểu lầm, nhận thức sai lệch không đáng có cho người dân, xã hội Trung Quốc.
Điều này không có lợi ích gì cho việc củng cố quan hệ hợp tác hữu nghị, thu hẹp bất đồng, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước như chính các nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn khẳng định.
