Bí ẩn Kinh Thánh trong “Các Cuộn sách Biển Chết”

25 Tháng Mười Hai 20208:10 SA(Xem: 4635)

VĂN HÓA ONLINE - VĂN HÓA LỊCH SỬ - THỨ SÁU 25 DEC 2020

Ý kiến-Bài vở vui lòng gởi về:  lykientrucvh@gmail.com (VănHóa Online-California)


Bí ẩn Kinh Thánh trong “Các Cuộn sách Biển Chết”


25/12/2020


image005Thánh địa Sách nơi trưng bày "Những Cuộn sách Biển Chết", Bảo tàng Israel ở Jerusalem, ngày 26/09/2011. ASSOCIATED PRESS - Sebastian Scheiner


Thu Hằng


 “Các Cuộn Sách Biển Chết”, khám phá khảo cổ lớn nhất thế kỷ XX, vẫn tiếp tục thu hút sự hiếu kỳ của bất kỳ du khách nào đến Israel. “Thánh Địa Sách” (Shrine of the Book, được xây năm 1965) trong bảo tàng Israel được dành riêng trưng bày “Các Cuộn Sách Biển Chết”, trong đó có 8 cuộn chép tay Kinh Thánh đầy đủ nhất.


Bắt đầu từ bẩy cuộn chép tay, được phát hiện ở gần Qumran, nhờ một người du mục Ả Rập (bedouin) đi tìm dê lạc vào mùa xuân 1947, từ năm 1952, hàng chục nghìn mảnh vụn từ những bản chép tay trên da (bò, cừu, dê) và giấy cói, liên tiếp được phát hiện trong 12 hang khác nhau, dọc sườn núi trong hoang mạc Judea, phía tây bắc bờ Biển Chết (nằm giữa Israel, vùng Cisjordanie và Jordani hiện nay). Những bản viết tay cổ nhất được viết vào khoảng thế kỷ III - TCN và những bản mới nhất được thảo vào năm 70 - SCN, giai đoạn quân La Mã tấn công người Do Thái.


Bí mật từ nghĩa địa những người gác kho sách


Với địa hình và thời tiết khắc nghiệt, khu vực Qumran khô cằn, cách thành phố Thánh Jerusalem khoảng 25 km, trở thành nơi ở ẩn lý tưởng của những người bất đồng với hàng giáo phẩm ở Jerusalem, trong đó có rất nhiều người Essene. Họ tạo lịch riêng, dựa theo chuyển động của mặt trời, mỗi năm có 364 ngày, thay vì tính theo chu kỳ của mặt trăng như ở vùng đất Thánh. Họ sống tập thể, khổ hạnh theo những quy định tự đề ra cho cộng đoàn và sống "thọ" hơn (thường sống được đến 30, 40 tuổi) so với tuổi trung bình thời kỳ đó.


Để đi đến kết luận này, Yosshi Nagar, nhà nhân chủng học thuộc Cơ quan Cổ vật Israel (Israel Antiquities Authority) (1), cho biết đã tiến hành khai quật 33 ngôi mộ vào năm 2017, trên tổng số 70 mộ giữa hoang mạc, ngay sát khu Qumran. Tất cả đều có điểm chung là người chết được chôn thẳng xuống đất sâu 1 mét, theo tư thế nằm ngửa, hai tay vắt chéo đặt bên hông, đầu hướng về phía nam chói chang nắng vào giữa trưa. Kết quả phân tích cho thấy những bộ xương này có từ thế kỷ I - CN, cùng thời với các bản viết tay Qumran và giai đoạn người La Mã chiếm vùng đất Do Thái thời đó.


Publicité


“Những người đàn ông được chôn ở đây đều có tuổi trung bình cao hơn so với tuổi trung bình của dân làng hoặc người quá cố được chôn ở những nghĩa trang bình thường. Tôi còn thấy rằng một số người bị chứng lồi xương ở tai (một bệnh có thể gây điếc, do nước lạnh và gió gây ra). Tôi quyết định kiểm tra xem có bao nhiêu người ở những nơi khác trong nước bị bệnh này. Kết quả là có chưa đầy 1% dân số, trong khi ở Qumran có đến 33%. Các bản chép tay ghi lại rằng ít nhất ba lần mỗi ngày, họ trầm mình trong bể tắm nghi lễ (mikveh)”.


Đó có thể là những người Essene, chiếm đa số trong cộng đoàn Qumran, được chôn cất để canh gác thư viện của “Những Người con của Ánh sáng” (Sons of Light). Tên của cộng đoàn, cũng như cuộc sống của họ được lưu lại trong nhiều bản chép tay. Khu khảo cổ Qumran tập trung đến 7 trong tổng số 12 hang chứa những bản chép tay trải dài từ thế kỷ III - TCN đến thế kỷ I - CN.


Trong bài phân tích Những bản chép tay Biển Chết và nguồn gốc Kitô giáo (2), tác giả André Paul cho biết phần lớn được viết bằng chữ Hebrew (ngôn ngữ của Luật lệ), 10% được viết bằng tiếng Aram (tiếng nói thông thường) và nhiều đoạn bằng tiếng Hy Lạp. Nội dung “Các Cuộn Sách Biển Chết” được xếp thành ba nhóm chính : Thánh kinh (có khoảng 200 bản sao chép Kinh thánh Hebrew hiện là những bản kinh thánh cổ nhất thế giới), sách ngụy kinh (apocrypha) và tác phẩm của giáo phái (bình luận về kinh thánh, lề luật của cộng đoàn, phụng vụ… do thành viên giáo phái viết).


1/5


image006Khu khảo cổ Qumran, tây bắc Biển Chết, ngày 14/01/1957. © ASSOCIATED PRESS


Ảnh hưởng của cộng đoàn Qumran đến Kinh Tân Ước ?


Tầm quan trọng của “Các Cuộn Sách Biển Chết” được nhà sử học Emile Puech, Trường Kinh thánh và Khảo cổ Pháp ở Jerusalem, nhấn mạnh trong phim tài liệu Những tiết lộ về Các Cuộn Sách Biển Chết (Révélations sur les manuscrits de la mer Morte, đài France 5, 16/04/2020) :


“Những bản chép tay này cho phép chúng ta biết đâu là những ý tưởng của những tín đồ này, cách cử hành thánh lễ của một cộng đồng hoặc của Do Thái Giáo (Judaism) nhiều thế kỷ trước thời Chúa Jesus. Chúa Jesus đã mang lại điều gì mới hay sự khác biệt nào ? Và những tín đồ này, cũng như cách thờ phụng của họ đã truyền cảm hứng gì ? Đó là điều quan trọng mà những bản chép tay này mang lại”.


Nhà sử học người Pháp về Kinh Thánh cho rằng những người Essene đã miêu tả Do Thái Giáo trước thời Chúa Jesus, thậm chí nhiều ý tưởng tiên phong của họ có thể được đưa vào Kinh Tân ước.


“Những người Essene chờ Đấng cứu thế trở về. Người ta có thể thấy là một trong số nhiều bản chép tay Qumran nhắc đến việc Thiên Chúa sẽ làm khi Đấng cứu thế trở về. Thực ra, đó là một đoạn tóm tắt hoặc nhiều đoạn trong Sách Ê-sai hoặc Sách Thánh Vịnh (Psalms). Người ta thấy có nhiều điểm giống hệt nhau trong Tin mừng theo Thánh MátthêuTin Mừng theo Thánh Luca (Kinh Tân Ước) với những bản chép tay có từ nhiều thế kỷ trước. Điều này thật lạ !”


Theo nhà sử học Emile Puech, những Kitô hữu đầu tiên có thể đã lấy cảm hứng từ cách viết của người Essene mà vẫn truyền tải được thông điệp riêng của họ. Một trong những ví dụ là đoạn tả Chúa Jesus thuyết giáo trên núi trong Tin mừng theo Thánh Mátthêu.


Cộng đoàn Qumran tiếp tục sao chép và viết sách cho đến thế kỷ I - CN. Hang số 4, gần Qumran, là nơi chứa nhiều bản chép tay nhất, khoảng 600-700 bản, nhưng tất cả đều trong tình trạng rất xấu và bị mục thành nghìn mảnh.


Tại sao người Essene lại phải vội vàng giấu hàng loạt sách trong hang gần nơi họ ở nhất ? Jodi Magness, nhà khảo cổ học thuộc đại học Bắc Carolina (Mỹ), giải thích trong bộ phim tài liệu của đài France 5 :


“Trong cuộc nổi dậy năm 68 (của người Do Thái chống lại người La Mã xâm lược), khu Qumran bị phá hủy. Rất nhiều đầu mũi tên của người La Mã đã được tìm thấy trong các đợt khai quật khảo cổ. Người Essene ở Qumram nghĩ rằng ngày tận thế mà họ vẫn ngờ đã tới. Chắc là để bảo quản những bản chép tay đó, họ đã giấu trong hang ngay trước ngày Qumran bị người La Mã tấn công và phá tan hoang vào năm 68”.


1/4


image007Bên trong pháo đài Massada (do Herode Đại đế xây), nơi trú ẩn của những người Essenes cuối cùng vào khoảng năm 73. © © RFI / Tiếng Việt


Kho báu bị chôn vùi gần 2000 năm


Giới chuyên gia vẫn băn khoăn với câu hỏi : Tại sao những người Essene không quay lại tìm kho sách chép tay ? Hàng loạt sự kiện đau thương sau đó có lẽ là lời giải thích cho câu hỏi này.


Sau khi thoát khỏi Qumran, những người sống sót trở về Jerusalem, nhưng sau đó vùng đất Thánh cũng bị quân La Mã tàn phá vào năm 70. Một số “Người con của Ánh Sáng” thoát được ra ngoài nhờ một đường hầm và đến pháo đài Massada.


Nằm ở phía nam Qumran, pháo đài Massada được xây trên độ cao hơn 300 mét so với Biển Chết, dưới thời Herodes Đại đế, vua của vùng Judea và bị bỏ hoang trước đó 60-70 năm. Người Essene sống chung với những người nổi dậy chống quân La Mã đến nương thân từ trước. Họ tiếp tục chép sách và xây dựng một quần thể gồm phòng chép sách, nhà ăn tập thể, bể tắm theo nghi lễ... như ở Qumran.


Năm 72, quân La Mã quyết định tấn công pháo đài. Khoảng 6.000 đến 8.000 quân được điều đến vây Massada. Năm 73, khi đột nhập được vào thành, người La Mã phát hiện toàn bộ dân cư (rất nhiều phụ nữ và trẻ em) đã bị sát hại, những người cuối cùng đã đốt hết mọi thứ trong thành và tự sát. Có lẽ đây cũng là số phận của những người Essene cuối cùng và điều này giải thích tại sao những Cuộn Sách Biển Chết nằm yên trong hang suốt gần 2000 năm.


Theo nhà khảo cổ học Jodi Magness, “người Essene đã để lại khối lượng thông tin khổng lồ về thế giới của Chúa Jesus, về Do Thái Giáo thời kỳ đó và bối cảnh ra đời Công Giáo”. Kho Sách Biển Chết có tổng cộng khoảng 900 cuộn, theo thẩm định từ khoảng 25.000 mảnh vụn được tìm thấy từ thập niên 1950.


Các nhà nghiên cứu vẫn miệt mài với công việc tỉ mỉ như trò chơi xếp hình. Trả lời AFP ngày 05/06/2020, giáo sư Oded Rechavi, đại học Tel-Aviv, giải thích : “Có rất nhiều mảnh vụn mà chúng tôi vẫn chưa biết phải chắp nối như nào và nếu xếp nhầm, điều này có thể làm thay đổi đáng kể cách diễn giải”.


Dù sao, khách tham quan khắp thế giới vẫn có thể chiêm ngưỡng một phần kho báu trong Thánh Địa Sách của Bảo tàng Israel ở Jerusalem.


*****


Tài liệu tham khảo


(1) France 5, Révélations sur les manuscrits de la mer Morte, 16/04/2020 (Windfall Films Ltd - Groupe Argonon và France Télévisions, 2019).


(2) André Paul, “Les manuscrits de la mer Morte et les origines du christianisme”, Nouvelle Revue théologique 2006/3 (tập 128), t. 388-404.


Bảo tàng Israel, Israel Museum.

30 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 11788)
Điều làm du khách không khỏi ngạc nhiên là nhiều hạng mục cổ của các di tích này bị phá đi và xây mới lại. Không gian đỉnh Yên Tử những ngày này trở nên ồn ào bởi hàng loạt công trình dở dang cùng tiếng máy xây dựng vang vọng khắp vùng núi.
23 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 12381)
07 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 11023)
Xuân Tân Mùi-791-Phùng Hưng (người Đường Lâm-Sơn Tây) dấy binh đánh đuổi quân xâm lược nhà Đường, làm chủ đất nước, nhân dân tôn là bố cái đại vương Kỷ Mùi-889-Năm sinh Ngô Quyền , anh hùng dân tộc, lãnh đạo cuộc kháng chiến chống nam Hán năm 938, lập nhà Ngô mở đầu giai đoạn quốc gia độc lập
02 Tháng Mười Hai 2014(Xem: 20102)
Hồ Trường là một thi phẩm nổi tiếng của nhà cách mạng Nguyễn Bá Trác vào đầu thập niên hai mươi. Tác giả người làng Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, từng theo Cụ Phan Bội Châu trong phong trào Đông Du và hưởng ứng phong trào Đông Kinh của Cụ Phan Chau Trinh. Từng làm quan dưới triều Nguyễn, Ông cũng là nhà biên khảo cho Phủ Toàn Quyền Đông Dương và là chủ bút ( phần Hán Văn) của tờ Nam Phong Tạp Chí do Phạm Quỳnh sáng lập.
24 Tháng Mười Một 2014(Xem: 16033)
Hát Quan Họ là một lối Hát Thơ rất đặc thù nổi tiếng vùng Kinh Bắc ( gồm Bắc Ninh và Bắc Giang). hay còn gọi là Dân Ca Quan Họ. Hằng năm cứ dip Xuân về vào tháng Giêng Âm Lịch là Hội Làng mở các Lễ Hội đầy mầu sắc văn hóa dân gian, trong đó Lễ Hội Lim làng Tiên Du là lễ hội lớn và hoành tráng nhất.
14 Tháng Mười 2014(Xem: 10407)
Chiều 27-9, ông Nguyễn Đức Kiếm - phó giám đốc bảo tàng tỉnh Nghệ An cho biết, bảo tàng đã tổ chức trao thưởng của UBND tỉnh cho ông Nguyễn Văn Bình (ngụ ở xóm 9, xã Hưng Lợi, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) - người đã có công phát hiện và giao nộp 2 khẩu súng thần công cho bảo tàng.
07 Tháng Mười 2014(Xem: 10605)
(Dân trí) - Ngày 6/10, TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế (TTBTDTCĐH) cho biết chiếc xe kéo của vua Thành Thái đang làm một số thủ tục, chuẩn bị được đưa về cố hương.
01 Tháng Mười 2014(Xem: 11746)
Dân ca Ví, Giặm là “thổ sản” độc đáo trong kho tàng dân ca Nghệ Tĩnh, thể hiện đậm nét bản sắc riêng của con người xứ Nghệ. Hát Ví, hát Giặm đã tồn tại hàng trăm năm nay trong đời sống nhân dân xứ Nghệ, được lưu truyền qua nhiều thế hệ cho đến ngày nay.
08 Tháng Chín 2014(Xem: 14700)
Doãn Quốc Sỹ là một nhà văn, nhà giáo nổi tiếng tại miền Nam Việt Nam từ trước 1975. Ông đã dậy học tại các trường Trung học như Nguyễn Khuyến (Nam Định) Chu Văn An (Hà Nội) Trần Lục (Sài Gòn). Làm Hiệu trưởng trường Trung học Hà Tiên, Giáo sư trường Trung học Hồ Ngọc Cẩn, Giáo sư trường Đại học Văn khoa Sài Gòn và Đại học Sư phạm Sài Gòn Giữa thập niên 60, ông du học tại Hoa Kỳ về ngành Giáo dục và trở về nước dậy học cho tới 1975.
28 Tháng Tám 2014(Xem: 10675)
Một giá hầu bóng đang cử hành giá “Quan lớn Tuần Tranh” tại đền ngã Năm Sàigon. Khởi động cho giá hầu là ban nhạc Cung Văn gồm đàn nguyệt, đàn đáy, phách, trống chầu, trống con, sáo, ngâm hát những bài ca vinh danh vị tướng “Trấn thủ Lưu đồn” trong lịch sử Việt Nam.
21 Tháng Tám 2014(Xem: 12480)
Trước mắt tôi là sưu tập Văn Nghệ số 40 ra 3-1953. Lúc này cơ quan Hội văn nghệ đang đóng ở rừng Việt Bắc. Nhân cái chết của Stalin, tạp chí của Hội ra một số đặc biệt, không chỉ Tố Hữu mà nhiều tác giả khác có bài liên quan tới sự kiện này.
07 Tháng Tám 2014(Xem: 11223)
Nhân câu chuyện bầu chọn, đề cử và chỉ định cán bộ tại Việt Nam trước Đại hội Đảng Cộng sản dự kiến vào năm 2016 đang thu hút sự chú ý của dư luận, BBC Tiếng Việt xin giới thiệu một số trích dẫn lịch sử liên quan đến chế độ quan tước và thế tập thời phong kiến để bạn đọc tham khảo:
20 Tháng Ba 2014(Xem: 11794)
Kể từ ngày 20 tháng Ba cho đến 20 tháng Năm năm 2014, Viện Lưu trữ Quốc Gia (Archives Nationales) tổ chức cuộc triển lãm với tựa đề ‘‘Quan hệ Việt-Pháp qua bốn thế kỷ’’. Sau khi được trưng bày ở Hà Nội và Sài Gòn, nay cuộc triển lãm được đưa sang Paris, trong khuôn khổ chương trình Năm Việt Nam tại Pháp.
06 Tháng Ba 2014(Xem: 12303)
Chùa Hương (Hà Nội), đến hẹn lại lên, sau Tết Nguyên đán Canh Dần 2010, chỉ trong duy nhất cái ngày khai hội thôi, đất Phật đã đông đến kỷ lục: 6 vạn lượt khách/ngày! Bên cạnh tắc đường, trộm cắp, chèn ép khách..., nạn xả thịt thú rừng diễn ra ngang nhiên và kinh hoàng.
23 Tháng Hai 2014(Xem: 9956)
Dưới đây là bài nói chuyện có ghi âm của Ls Lâm Lễ Trinh trong buổi giới thiệu sách “Tuyết Xưa, Viết về Văn học” của Gs Trần Ngọc Ninh ngày 29.9.2002 tại Viện Việt Học, Intitute of Vietnamese Studies, ở số 15355 Đại lộ Brookhurst, Westminster, Californie
06 Tháng Hai 2014(Xem: 15014)
Vào những ngày đầu xuân, Người Việt có thú vui là đi xem quẻ đầu năm, xem gia đạo có được yên lành ấm no trong năm mới hay không? Cũng vì thế, mời quý thính giả cùng đến với Hòa Ái và chiêm tinh gia Phước Lộc để nghe chia sẻ về quẻ “kỳ môn độn giác” của năm Giáp Ngọ.
11 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 13977)
Đờn ca tài tử Nam Bộ của Việt Nam vừa được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) chính thức công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Quyết định trên được đưa ra tại phiên họp ngày 5/12 của Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 8 của UNESCO diễn ra ở Baku, Azerbaijan, từ ngày 2/12-7/12, Thông tấn xã Việt Nam đưa tin.
25 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11987)
Theo ông, Tổng thống Eisenhower (Jan1953-Jan 1961) cho rằng nếu Đông dương mất về tay CS sẽ là mối đe dọa Mỹ nhưng người Mỹ không muốn đưa quân vào (1). Năm 1954 Eisenhower nói nếu Đông Dương mất, Đông Nam Á sẽ mất theo y như ván cờ Domino, Mỹ đã thỏa thuận với khối SEATO (2) để bảo vệ Đông Dương và đã bơm 7 tỷ viện trợ quân sự kinh tế cho Việt Nam Cộng Hòa từ 1955-1961.