Tân Tổng thống Kazakhstan truất phế “cha già dân tộc” Nazarbaiev vì lòng dân căm phẫn

12 Tháng Giêng 20227:25 SA(Xem: 4847)

VĂN HÓA ONLINE – ĐIỂM NÓNG A - THỨ TƯ 12 JAN 2022

Ý kiến-Bài vở vui lòng gởi về:  lykientrucvh@gmail.com


Tân Tổng thống Kazakhstan truất phế “cha già dân tộc” Nazarbaiev vì lòng dân căm phẫn


Văn Hóa Online

12/1/2022

(Tổng hợp)


image002Ảnh trên: Tân Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev tham dự một phiên họp của Quốc Hội qua video-hội nghị, NurSultan, Kazakhstan ngày 11/01/2022; ông Tokayev đã ra lệnh truất phế cựu Tổng thống Nursultan Nazarbaiev cựu Tổng bí thư đảng cộng sản Kazakhstan. via REUTERS - PRESIDENT OF KAZAKHSTAN WEBSITE. Ảnh dưới: cựu Tổng thống 30 năm Nazarbaiev vừa bị truất phế.


Vài nét về Quốc gia Trung Á Kazakhstan


Kazakhstan có diện tích là 2.724.902 km2, rộng lớn hơn cả Tây Âu. Dân số theo thống kê hiện nay của Kazakhstan là 19 triệu người, khoảng 4 triệu dân Nga. Kinh tế Kazakhstan nay đạt 9 nghìn USD/đầu người một năm, cao hơn nhiều so với các láng giềng Trung Á khác. Hồi giáo là tôn giáo chính.


Đại bộ phần địa hình của Kazakhstan là bán hoang mạc. Trong hầu hết lịch sử lãnh thổ của Kazakhstan hiện đại từng là nơi sinh sống của các Bộ tộc Du mục. Đây là nước cộng hoà cuối cùng thuộc Liên bang Xô Viết. Kazakhstan tuyên bố độc lập ngày 16 tháng 12 năm 1991.


Là một trong 5 nước Trung Á thuộc Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), một liên minh quân sự Á-Âu gồm 5 nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và Nga, nhưng giới lãnh đạo Kazakhstan vẫn cố gắng giữ vai trò “trung lập” dưới áp lực của dân chủ phương Tây và độc tài cộng sản.


image005Lãnh thổ và vị trí của nước Cộng hòa Kazakhstan có đường biên giới liên tục với Nga Xô dài gần gần 7000km. Biên giới phía đông Kazakhstan cũng giáp ranh với Trung cộng. Mối quan tâm của Bắc Kinh đối với Kazakhstan là con đường tơ lụa trong dự án Vành đai & Con đường.


image006image008Hàng vạn dân chúng Kazakhstan phẫn nộ xuống đường ở thành phố lớn nhất Almaty vì chế độ tham những, độc tài và gia đình trị của cựu Tổng thống Nursultan Nazarbaiev hôm 04/1/2022, Reuters


Lãnh đạo XHCN và tương lai của Kazakhstan


Năm 1989 ông Nursulatan Nazarbayev lên làm Bí thư thứ nhất Đảng cộng sản Kazakhstan và sau khi Liên Xô sụp đổ, ông làm tổng thống Kazakhstan tới năm 2019.


Ba mươi năm trước, ông Nursulatan Nazarbayev là tổng bí thư cuối cùng của Đảng Cộng sản nước Cộng hòa XHCN Kazakhstan tại Trung Á - cùng với quá trình tan rã của hệ thống XHCN liên bang Xô Viết.


Dưới sự dẫn dắt của Tổng bí thư Nursultan Nazarbayev, Cộng hòa Kazakhstan giành độc lập năm 1991.


Thành tích của ông Nazarbayev trong cuộc ly hôn với Liên Xô diễn ra khá gọn nhẹ, tránh đổ vỡ như ở một số cộng hòa khác, mà còn nhanh chóng tạo vị thế mới cho Kazakhstan.


Ông đồng ý trao trả cho Nga, hậu thân của Liên Xô, toàn bộ các đầu đạn hạt nhân trên lãnh thổ Kazakhstan, nhưng ông vẫn cho người bạn Nga giữ lại căn cứ hàng không vũ trụ Baikonur.


Tổng bí thư Nazarbayev cho Nga thuê Baikonur Cosmodrome tới 2050 và để Roscosmos State Corporation trực tiếp quản lý, Kazakhstan vẫn có quyền thu phí từ các đối tác khác (Mỹ, Anh, EU, công ty tư nhân…) muốn dùng công trình có một không hai trên lục địa Á-Âu này.


Quan hệ của nước Kazakhstan (19 triệu dân), nằm ở vị trí chiến lược, nối Nga với Trung Quốc và Nam Á, không chỉ tốt đẹp với cả hai láng giềng to, mà còn rất ổn với Hoa Kỳ, Anh.


Chiến lược cân bằng (có người nói là đi dây) giữa các phe phái trên thế giới tạo ra ổn định cho Kazakhstan.


Không chỉ có trữ lượng uranium nhiều nhất thế giới, Kazakhstan còn có dầu mỏ, khí đốt được các công ty Nga và Phương Tây: Exxon Mobil, Lukoil, Royal Dutch Shell...đầu tư.


Trung Quốc cũng bỏ vào Kazakhstan ít nhất 10 tỷ USD trong dự án Vành đai & Con đường.


Kinh tế Kazakhstan nay đạt 9 nghìn USD/đầu người một năm, cao hơn nhiều so với các láng giềng Trung Á khác.


Năm 2019, Nursultan Nazarbayev đã tự nguyện rời ghế tổng thống sau gần 30 năm trị vì, tuy nhiên ông vẫn nắm chức Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia tựa như tổng bí thư với quyền lực vô hạn.


Một quyết định quan trọng trong sự nghiệp chính trị của Nazarbayev là “đỡ đầu” cho ông Kassym-Jomart Tokayev, sinh năm 1953 lên làm tổng thống từ tháng 3/2019.


Để "nhớ ơn" người bảo trợ, tân tổng thống Tokayev ngay lập tức cho đổi tên thủ đô Astana thành thành phố mang tên Người cha của dân tộc (Father of the Nation năm 2019.


Sau các cuộc biểu tình bùng nổ đãm máu ở Almaty và một số đô thị tại Kazakhstan tuần qua, tân Tổng thống Kazakhstan Tokayev ngay lập tức tuất phế cựu tổng thống, tổng bí thư Nazarbayev khỏi vị trí Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia.


Tuy nhiên, chưa có tin tức nào liên quan đến sự an toàn và sự tồn tại của đảng cộng sản Kazakhstan.


Theo AFP, hôm 11/01/2022, tân tổng thống Tokaiev cáo buộc người đỡ đầu và tiền nhiệm, là người đã tạo thuận lợi cho sự xuất hiện một "tầng lớp giàu có" và gia đình trị, cũng là người được gọi là "cha già dân tộc" trước khi nổ ra các cuộc biểu tình vẫn được nhiều người rất sùng bái.


Lúc căng thẳng lên đến đỉnh điểm, những người biểu tình đã bày tỏ sự phẫn nộ đối với cựu lãnh đạo 81 tuổi.


Các báo châu Âu nay cho biết các con gái, con rể của ông và những nhóm thân hữu "sở hữu ít nhất 600 triệu bảng Anh" trong bất động sản ở Anh, nhất là London.


600 triệu bảng Anh" trong bất động sản ở Anh, nhất là London.


Hôm 07/01/2022, Reuters phỏng vấn ông Mukhtar Ablyazov, cựu bộ trưởng Kazakhstan hiện tỵ nạn tại Pháp. Ông nói người biểu tình thực sự muốn thay đổi "chế độ tham nhũng".


image009Ông cũng yêu cầu Phương Tây giúp đỡ Kazahstan xây dựng xã hội dân chủ vì nếu để tình hình bất ổn, nước này sẽ "rơi vào quỹ đạo của Putin".


Người dân Kazakhstan “say NO to Putin”.


Viết trên tờ The Sunday Times (09/01/2022), Peter Conradi, người từng phỏng vấn ông Nazarbayev, cho rằng sau nhiều năm nắm quyền, gia tộc của ông tạo ra nền chính trị kiểu "chủ nghĩa ăn trộm" (kleptocracy).


Bài báo viết: "Đa số nguồn lợi từ tài nguyên thiên nhiên của Kazakhstan rơi vào túi các đại gia (oligarch) có quan hệ thân thiết với giới cầm quyền...Một phúc trình của KPMG năm 2019 nói chỉ 162 người Kazakhstan sở hữu hơn một nửa tài sản quốc gia."


Hành động của Tân Tổng thống Tokaiev


Một số nhân vật thân cận của Nazarbayev bị tân Tổng thống Tokaiev bắt và quy tội "phản quốc".


Chừng 8000 người đã bị bắt và hôm 10/01/2022, chính quyền nói "có bàn tay của khủng bố nước ngoài" trong việc gây ra bạo động, nhưng không nêu ra bằng chứng.


Tân Tổng thống Tokaiev cũng đã bổ nhiệm một nội các mới và loan báo quân Nga sẽ từ từ rút quân ra khỏi Kazakhstan.


Hiện chưa rõ là để hài lòng dư luận vốn căm ghét chế độ gia đình trị lâu dài của ông Nursultan Nazarbayev vốn thân cận và núp bóng dưới cờ cộng sản Nga, Tổng thống Tokaiev sẽ cải tổ nội các đi theo hướng nào. Có dấu hiệu Kazakhstan trở lại hiến pháp Kazakhstan năm 1993.


Chưa thể biết việc tân Tổng thống Tokaiev có hủy tên thủ đô bị đổi là Nursulatan Nazarbayev - Người cha của dân tộc (Father of the Nation) để trả lại tên thủ đô cũ là Astana hay không.


(theo BBC và RFI)
12 Tháng Bảy 2015(Xem: 26882)
Nhận lời mời của Chính quyền của Tổng thống Barack Obama, Ngài Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Uỷ ban Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN), đã thực hiện chuyến thăm lịch sử đến Hoa Kỳ, chuyến thăm đầu tiên của một Tổng bí thư ĐCSVN. Nhân dịp này, trong đó có cả cuộc gặp giữa Tổng thống Barack Obama và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Nhà Trắng ngày 7/7/2015, Hoa Kỳ và Việt Nam đã ra Tuyên bố Tầm nhìn chung này.
09 Tháng Bảy 2015(Xem: 15870)
Báo Orange County Register cho biết ông Ted Osius sẽ phát biểu trong một buổi hỏi đáp trực tiếp do những dân biểu quốc hội ở địa phương tổ chức tại thành phố Westminster.
07 Tháng Bảy 2015(Xem: 18210)
"Trong buổi họp với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Obama cho biết hai bên đã thảo luận thẳng thắn về một số khác biệt quanh vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo và ông cho là những căng thẳng trên có thể được giải quyết song phương và đa phương. Đáp lại, ông Nguyễn Phú Trọng nói đây là một trong những vấn đề “vướng mắc” đã được thảo luận “trên tinh thần thẳng thắn và xây dựng.”
05 Tháng Bảy 2015(Xem: 16362)
VH - "Theo Reuters, chính quyền Nhật thông báo về khoản hỗ trợ trị giá 750 tỉ yen trong vòng ba năm tới sau cuộc họp giữa Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và lãnh đạo các quốc gia vùng Mekong tại thủ đô Tokyo, trong đó có TT Nguyễn Tấn Dũng." - "Ông Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Việt Nam, người đang được dư luận đánh giá sẽ là "Thủ lãnh tương lai Asean" sau cuộc hội đàm - ký thỏa ước với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản tại Tokyo 4/7/15, đã phát biểu quan điểm của VN - báo cáo tình hình biển Đông trước cử tọa đại cường Nhật Bản; quan điểm này tương tự như cuộc trả lời phỏng vấn bằng văn bản cho AP hôm 3/7 của ông Nguyễn Phú Trọng."
04 Tháng Bảy 2015(Xem: 25946)
Nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao Mekong-Nhật Bản, ngày 4/7, tại Nhà khách Quốc gia ở Tokyo, Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.
02 Tháng Bảy 2015(Xem: 16501)
Sứ giả của "Hòa giải": Cựu Tổng Thống Bill Clinton là người đã mở ra chương "Hòa giải" giữa hai kỳ phùng địch thủ trên chiến trường Đông Dương hay cuộc chiến tranh Việt Nam, là "con thoi" luôn có mặt vào các thời điểm "nóng sốt" trên mặt trận chính trị Việt - Mỹ. Hôm 1 tháng 7, 2015, một lần nữa (lần thứ 5), ông đã bay qua Hà Nội (theo thông báo của Đại sứ Ted Osius) để gặp những những chóp bu hàng đầu đảng CSVN như Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang, (không thấy ảnh và tin Nguyễn Tấn Dũng với Bill), Phạm Bình Minh, ... bên cạnh đó, ông cũng không quên gặp một số nhân vật trong giới vận động Dân chủ-Nhân quyền, Xã hội Dân sự ... Thế nhưng, dư luận bên lề thì lại cho rằng "không có chuyện gì là không thể!" chẳng hạn như, Bill sẽ "tháp tùng, bảo hộ" chuyến đi đến nơi về đến chốn cho Trọng ...
30 Tháng Sáu 2015(Xem: 16034)
Nguồn tin khả tín của thân hữu báo Văn Hóa từ Bộ ngoại giao cho biết (nếu không có gì thay đổi vào giờ chót), lịch trình làm việc của Nguyễn Phú Trọng viếng thăm Hoa Kỳ sẽ từ ngày 05 tháng 7 đến 09/7/2015. (Xem chi tiết trang trong)
28 Tháng Sáu 2015(Xem: 23036)
Tin nói rằng Đại tướng Phùng Quang Thanh và toán các cận vệ và sĩ quan tùy tùng sau khi đã kết thúc một tuần làm việc với đối tác Bộ Quốc Phòng Pháp nên rủ nhau đi chơi, mua sắm và thăm vài gia đình "Việt kiều yêu nước" là cơ sở nằm vùng tại Paris. Khi vừa ra khỏi một căn nhà trong hẽm phố Paris thì bị hai kẻ lạ mặt không rõ sắc dân hay quốc tịch đã dùng súng tự động hãm thanh bắn nhiều phát và Đại Tướng Phùng Quang Thanh bị trúng 2 viên đạn.
25 Tháng Sáu 2015(Xem: 17420)
Tầu khựa bắn đạn thật chỉ thiên, Phi - Nhật dàn trận thám thính, Ấn lượn chiến hạm loanh quanh - "Ngày 24.6, Bộ Quốc phòng Philippines tuyên bố cuộc diễn tập bắn đạn thật do quân đội Trung Quốc tổ chức gần đây trên Biển Đông là một hành động thể hiện kế hoạch của Bắc Kinh nhằm quân sự hóa những khu vực mà họ chiếm đóng bất hợp pháp." - "Cùng ngày 24.06, Nhật Bản và Philippines đã cho hai máy bay dọ thám xâm nhập vùng đảo Bãi Cỏ Rong (Reed Bank) tiếp theo một hành động tập trận tương tự ngày hôm trước." - "Các chiến hạm thuộc Hạm đội Viễn Đông Ấn Độ đã chia nhau ghé cảng Sihanoukville của Cam Bốt, Sattahip của Thái Lan, Singapore, Indonesia và Malaysia, cũng như cảng Freemantle tại Úc. Chiến dịch này nằm trong chính sách gọi là « Act East (Hành động hướng Đông) » đang được New Delhi xúc tiến.
23 Tháng Sáu 2015(Xem: 20567)
- " Hải quân Việt Nam sẽ đổ bộ lên các hòn đảo và rạn san hô hiện do Trung Quốc chiếm đóng. Các tàu đổ bộ sẽ được yểm trợ bởi không quân, tàu phóng ngư lôi và tàu hộ tống." - “Biển Đông là một khu vực lý tưởng để người Trung Quốc có thể che giấu các tàu ngầm”. Khu vực Biển Đông với độ sâu hàng nghìn mét và có những hẻm núi sâu dưới nước là nơi mà các tàu ngầm có thể tránh bị phát hiện." - "Reuters dẫn lời một quan chức quân sự Philippines cho biết, các cuộc tập trận sẽ diễn ra trên đảo Palavan nằm cách quần đảo Trường Sa 160 km với sự tham gia của hai máy bay trinh sát hàng hải P3C-Orion của Mỹ và Nhật Bản."
19 Tháng Sáu 2015(Xem: 16053)
Đại sứ Ted Osius trả lời báo Tuổi Trẻ: "Tôi không phải là người phù hợp để thông báo về thời gian chuyến thăm. Cơ quan chức năng hai nước sẽ công bố ngày giờ chính thức. Tuy nhiên, những gì tôi có thể tiết lộ là Mỹ đang chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong vài tuần tới."
18 Tháng Sáu 2015(Xem: 16329)
" Nhiều khả năng đây là chiến hạm đổ bộ lớp Yuzhao Type 071, có tên Jinggang Shan, là một trong những tàu chiến lớn nhất của Hải quân Trung Quốc. Tàu này có thể chở 500-800 binh sĩ, 15-20 xe đổ bộ và một xe tăng. Tàu này cũng có một bãi đáp trực thăng và dài khoảng 210m, có độ giãn nước 18.500 tấn. Tàu hiện đang neo đậu tại bãi đá Vành Khăn, là một trong 7 căn cứ hỏa lực TQ đã ra sức tân tạo thành đảo nhân tạo trong gần 2 năm qua."
16 Tháng Sáu 2015(Xem: 15540)
"Trong 30 năm qua, các quan chức Mỹ đã từ chối ngăn chặn tham vọng bành trướng của Trung Quốc, cũng một phần bởi chiến lược “bành trướng cường độ thấp”, hay tằm ăn dâu, gặm nhấm từ từ của Trung Quốc. Chưa phải là quá muộn để Washington trung hòa tham vọng của Bắc Kinh ở Biển Đông." Ảnh: Đô đốc James A. Lyons, cựu Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ. Google
14 Tháng Sáu 2015(Xem: 15930)
- "Ông Carter kêu gọi Trung Quốc và tất cả các bên tranh chấp ngưng hoạt động cải tạo đất và ngưng quân sự hóa tranh chấp lãnh thổ tranh chấp ..." - "Ông Phạm đã nói với ông Carter rằng Trung Quốc có quyền xây dựng trên lãnh thổ của mình và triển khai lực lượng tới đó ..." Ảnh: Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và Phó chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long tại Washington - REUTERS /Gary Cameron
09 Tháng Sáu 2015(Xem: 17730)
- Nhà sử học Carlos Quirino đánh giá: "Bản đồ Murillo Velarde của Philipines là một tài liệu tham khảo quan trọng miêu tả rõ ràng các đảo và là bản đồ mang tính khoa học đầu tiên của Philippines. Bản đồ có 12 hình ở hai bên lề phải và trái, bao gồm 8 hình vẽ người có y phục bản địa, một hình bản đồ Guam và ba bản đồ nhỏ thành phố hoặc cảng trong đó có Manila". - Trên bản đồ cổ, khu vực có bãi đá ngầm Scarborough lúc đó mang tên « Panacot » hoặc nguời Philippines gọi là « Panatag », ở ngoài khơi Luzon.
07 Tháng Sáu 2015(Xem: 17789)
Tướng Vịnh: "Sắp tới đây, giữa hai nước có những cuộc gặp cấp cao hơn và nội dung quan trọng hơn... "chúng ta cũng muốn biết thực chất Mỹ đang muốn gì ở đây.. "sự hiện diện của Mỹ ở biển Đông hay rộng hơn là châu Á - Thái Bình Dương thì nó không phụ thuộc vào ý chí của Việt Nam nữa.. "nếu như tàu bè, máy bay của Mỹ tuân thủ luật pháp quốc tế, không gây phương hại đến hòa bình, ổn định của khu vực, không đe dọa đến an ninh khu vực thì Việt Nam hoàn toàn không có ý kiến gì..."Tôi lo ngại nhất là chúng ta bị dính líu đến các đối đầu giữa các nước lớn và chúng ta cần kiên định không đứng về bên nào..."Trong cuộc gặp ông Tôn Kiến Quốc, tôi xin nói thẳng là các đồng chí sai rồi..." (tựa của VH)
04 Tháng Sáu 2015(Xem: 19725)
Bộ trưởng Quốc phòng Việt-Mỹ Ashton Carter và Phùng Quang Thanh ký kết văn kiện "Tầm nhìn" hôm thứ Hai 01/6/15 tại Hà Nội. (Ảnh AP). Bộ trưởng Ashton Carter chào mừng "Tầm nhìn" bằng món quà viện trợ cho VN 18 triệu đôla để mua sắm tiểu đỉnh cao tốc Shark-28, cung ứng cho Cảnh sát biển VN. Shark-28 có chiều dài 8,7 mét, chiều rộng 2,6 mét trang bị 2 động cơ 225 mã lực, tốc độ 45 hải lý/giờ với 4 thủy thủ.