Trump sẽ không loại trừ khả năng triển khai quân đội để tái thiết Gaza, ‘đoạt quyền sở hữu lâu dài' cho Hoa Kỳ

VĂN HÓA ONLINE – ĐIỂM NÓNG - THỨ TƯ 05 FEB 2025

Trump sẽ không loại trừ khả năng triển khai quân đội để tái thiết Gaza, ‘đoạt quyền sở hữu lâu dài' cho Hoa Kỳ

Ảnh trên: Tòa Bạch Ốc ngày 05/2/2025, Tổng thống Donald Trump đưa ra lời tuyên bố các quyết định về dải Gaza, bên cạnh ông là Thủ tướng Do Thái Benjamin Netanyahu.

Lý Kiến Trúc

VĂN HÓA ONLINE

05/2/2025

(AP, RFI

“Trump khẳng định rằng người Palestine "không có lựa chọn nào khác" ngoài việc rời khỏi "đống đổ nát lớn" là Gaza – sau 15 tháng bom đạn Do Thái tàn phá, gủy diệt gần như toàn bộ vật chất và con người sinh sống trong dải Gaza”.

Như Văn Hóa Online đã đưa ra câu hỏi dự kiến vào ngày 27/1/2025, “TT Trump đề xuất di dời người Palestine ở dải Gaza sang Ai Cập và Jordan? Gaza 365 km2, vị trí tuyệt vời bên bờ biển sẽ thuộc về ai?

Tại Tòa Bạch Ốc ngày 05/2/2025, Tổng thống Donald Trump đưa ra lời tuyên bố các quyết định về dải Gaza, bên cạnh ông là Thủ tướng Do Thái Benjamin Netanyahu, đồng minh thừa sai chiến lược của Mỹ ở Trung Đông.

Từ Miami, thông tín viên David Thomson viết một câu rất hay: “Đây không phải là một tuyên bố ngẫu hứng”. (RFI)

Nguồn gốc của nó bắt nguồn từ năm 2017, năm tại chức đầu tiên của ông Donald Trump.

Để minh chứng cho tình đồng minh hai nước Hoa Kỳ-Do Thái, ngày 6/12/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và sẽ chuyển Đại sứ quán Mỹ về thành phố này.

Người Palestine gọi hành động của Tổng thống Trump là lời tuyên chiến tại Trung Đông.

Song, mảnh đất Israel và Jerusalem không phải là địa bàn chiến lược trọng yếu nhìn về khối Ả Rập.

Dải Gaza có hình dạng và chu vi như cái ‘ban công’ tuyệt đẹp bên bờ biển Địa Trung Hải, để từ đó, hạm đội Mỹ và Thủy quân Lục chiến Mỹ đổ bộ an toàn vào Trung Đông.

*

Dưới đây là báo cáo của các nhà báo AAMER MADHANI, TIA GOLDENBERG and ZEKE MILLER của hãng thông tấn AP từ thủ đô Hoa Thịnh Đốn.

Updated 3:55 AM PST, February 5, 2025

https://apnews.com/article/trump-netanyahu-washington-ceasefire-1c8deec4dd46177e08e07d669d595ed3

WASHINGTON (AP) — Tổng thống Donald Trump đề xuất rằng những người Palestine phải di dời ở Gaza sẽ được tái định cư vĩnh viễn bên ngoài vùng lãnh thổ bị chiến tranh tàn phá này và đề xuất Hoa Kỳ "sở hữu" trong việc tái phát triển khu vực này thành "Riviera của Trung Đông".

Đề xuất táo bạo của Trump hôm thứ Ba dường như chắc chắn sẽ làm xáo trộn giai đoạn đàm phán tiếp theo nhằm kéo dài lệnh ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas và đảm bảo việc thả những con tin còn lại bị giam giữ ở Gaza.

Những bình luận khiêu khích được đưa ra khi các cuộc đàm phán đang diễn ra trong tuần này với lời hứa sẽ tăng cường viện trợ nhân đạo và vật tư tái thiết để giúp người dân Gaza phục hồi sau hơn 15 tháng xung đột tàn khốc.

Bây giờ Trump muốn thúc đẩy khoảng 1,8 triệu người rời khỏi vùng đất mà họ coi là quê hương và tuyên bố nó thuộc về Hoa Kỳ, có thể là với quân đội Hoa Kỳ. "Hoa Kỳ sẽ tiếp quản Dải Gaza và chúng tôi cũng sẽ làm một công việc với nó", Trump nói tại một cuộc họp báo buổi tối với Netanyahu bên cạnh.

Tổng thống, người đã tạo dựng tên tuổi của mình với tư cách là một nhà phát triển bất động sản ở New York, nói thêm: "Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng nó được thực hiện ở đẳng cấp thế giới. Nó sẽ tuyệt vời cho người dân — người Palestine, chủ yếu là người Palestine, chúng ta đang nói đến."

Trump đã nêu rõ suy nghĩ của mình khi ông hội đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tòa Bạch Ốc, nơi hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về lệnh ngừng bắn mong manh và thỏa thuận con tin trong cuộc xung đột Israel-Hamas và chia sẻ mối quan ngại về Iran. Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ tái phát triển lãnh thổ sau khi người Palestine được tái định cư ở nơi khác và biến lãnh thổ này thành nơi mà "người dân thế giới" — bao gồm cả người Palestine — sẽ sinh sống. Ông không đưa ra chi tiết về thẩm quyền mà Hoa Kỳ sẽ sử dụng để tiếp quản vùng đất này và phát triển nó.

Ai Cập, Jordan cảnh báo Trump

Ai Cập, Jordan và các đồng minh khác của Hoa Kỳ ở Trung Đông đã cảnh báo Trump rằng việc di dời người Palestine khỏi Gaza sẽ đe dọa sự ổn định của Trung Đông, có nguy cơ mở rộng xung đột và làm suy yếu nỗ lực kéo dài hàng thập kỷ của Hoa Kỳ và các đồng minh hướng tới giải pháp hai nhà nước.

Bộ ngoại giao Ả Rập Xê Út đã đưa ra phản ứng gay gắt với Trump, lưu ý rằng lời kêu gọi lâu dài của họ về một nhà nước Palestine độc ​​lập là "lập trường kiên định, vững chắc và không lay chuyển". Ả Rập Xê Út đã đàm phán với Hoa Kỳ về một thỏa thuận công nhận Israel về mặt ngoại giao để đổi lấy một hiệp ước an ninh và các điều khoản khác. "Nhiệm vụ của cộng đồng quốc tế ngày nay là nỗ lực giảm bớt nỗi đau khổ nghiêm trọng mà người dân Palestine phải chịu đựng, những người sẽ vẫn cam kết với vùng đất của họ và sẽ không nhượng bộ", tuyên bố của Saudi cho biết.

Tuy nhiên, Trump vẫn khẳng định rằng người Palestine "không có lựa chọn nào khác" ngoài việc rời khỏi "đống đổ nát lớn" là Gaza. Ông lên tiếng khi các trợ lý cấp cao của ông nhấn mạnh rằng mốc thời gian từ ba đến năm năm để tái thiết vùng lãnh thổ bị chiến tranh tàn phá, như đã nêu trong một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, là không khả thi. Tuần trước, cả Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sissi và Quốc vương Jordan Abdullah II đều bác bỏ lời kêu gọi của Trump về việc tái định cư người Palestine ở Gaza. Nhưng Trump cho biết ông tin rằng Ai Cập và Jordan — cũng như các quốc gia khác mà ông không nêu tên — cuối cùng sẽ đồng ý tiếp nhận người Palestine.

“Bạn nhìn lại nhiều thập kỷ, Gaza toàn là chết chóc,” Trump nói. “Điều này đã xảy ra trong nhiều năm. Toàn là chết chóc.

Nếu chúng ta có thể có một khu vực đẹp để tái định cư người dân, vĩnh viễn, trong những ngôi nhà đẹp, nơi họ có thể hạnh phúc, không bị bắn, không bị giết và không bị đâm chết như những gì đang xảy ra ở Gaza.”

Trump cũng cho biết ông không loại trừ khả năng triển khai quân đội Hoa Kỳ để hỗ trợ tái thiết Gaza. Ông hình dung Hoa Kỳ sẽ sở hữu “lâu dài” đối với việc tái phát triển lãnh thổ này.

Đề xuất của tổng thống đã được các đảng viên Dân chủ hoan nghênh và các đồng minh Cộng hòa của ông tỏ ra hoài nghi. “Ông ấy đã hoàn toàn mất trí,” Thượng nghị sĩ Chris Murphy, D-Conn. cho biết.

“Ông ấy muốn Hoa Kỳ xâm lược Gaza, điều sẽ khiến hàng nghìn người Mỹ thiệt mạng và khiến Trung Đông chìm trong biển lửa trong 20 năm? Thật bệnh hoạn.”

“Chúng ta sẽ xem những người bạn Ả Rập của chúng ta nói gì về điều đó,” Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một đảng viên Cộng hòa ở Nam Carolina và là đồng minh của Trump cho biết. "Và tôi nghĩ rằng hầu hết người dân Nam Carolina có lẽ không hào hứng với việc gửi người Mỹ đến tiếp quản Gaza. Tôi nghĩ rằng điều đó có thể gây ra vấn đề, nhưng tôi sẽ giữ một tâm trí cởi mở."

Một lệnh ngừng bắn mong manh

Tòa Bạch Ốc tập trung vào tương lai của Gaza khi lệnh ngừng bắn mới giữa Israel và Hamas đang bị đe dọa.

Netanyahu đang phải đối mặt với áp lực cạnh tranh từ liên minh cánh hữu của mình nhằm chấm dứt lệnh ngừng bắn tạm thời chống lại các chiến binh Hamas ở Gaza và từ những người Israel mệt mỏi vì chiến tranh muốn những con tin còn lại trở về nhà và chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 15 tháng. Trump có thể đang đặt cược rằng ông có thể thuyết phục Ai Cập và Jordan chấp nhận những người Palestine phải di dời vì Hoa Kỳ đã cung cấp viện trợ đáng kể cho Cairo và Amman. Các thành viên cánh hữu cứng rắn trong chính phủ của Netanyahu đã ủng hộ lời kêu gọi di dời những người Palestine phải di dời khỏi Gaza.

“Với tôi, thật không công bằng khi giải thích với người Palestine rằng họ có thể quay trở lại sau năm năm nữa”, đặc phái viên Trung Đông của Trump, Steve Witkoff, cho biết. “Điều đó thật vô lý”.

Trump cũng ám chỉ rằng ông có thể đang xem xét lại một nhà nước Palestine độc ​​lập như một phần của giải pháp hai nhà nước rộng lớn hơn cho cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ giữa Israel và Palestine. “Vâng, rất nhiều kế hoạch thay đổi theo thời gian”, ông nói với các phóng viên khi được hỏi liệu ông có còn cam kết với một kế hoạch như kế hoạch mà ông đã vạch ra vào năm 2020 kêu gọi thành lập một nhà nước Palestine hay không.

“Rất nhiều cái chết đã xảy ra kể từ khi tôi rời đi và bây giờ trở lại”. Việc Netanyahu đến Washington trong chuyến thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo nước ngoài trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump trùng với thời điểm sự ủng hộ của người dân đối với thủ tướng đang giảm sút.

Thủ tướng đang trong quá trình làm chứng kéo dài nhiều tuần trong phiên tòa xét xử tham nhũng đang diễn ra tập trung vào các cáo buộc ông đã trao đổi lợi ích với các ông trùm truyền thông và những người giàu có. Ông đã lên án các cáo buộc và nói rằng ông là nạn nhân của một “cuộc săn phù thủy”.

Được nhìn thấy cùng Trump, người được ưa chuộng ở Israel, có thể giúp đánh lạc hướng công chúng khỏi phiên tòa và nâng cao vị thế của Netanyahu. "Chúng ta có nhà lãnh đạo đúng đắn của Israel, người đã làm rất tốt", Trump nói về Netanyahu. Netanyahu ca ngợi sự lãnh đạo của Trump trong việc đạt được thỏa thuận về con tin và ngừng bắn. Thủ tướng cũng khen ngợi Trump suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ. "Ông nói những điều mà người khác không muốn nói. Và sau khi há hốc mồm, mọi người gãi đầu và họ nói, 'Ông biết ông ấy đúng mà.'

Hamas trong một tuyên bố đã lên án những luận cứ của Trump.

"Chúng tôi bác bỏ những tuyên bố của Trump trong đó ông ấy nói rằng cư dân Dải Gaza không có lựa chọn nào khác ngoài việc rời đi, và chúng tôi coi đó là công thức tạo ra sự hỗn loạn và căng thẳng trong khu vực", nhóm này cho biết.

Netanyahu đã gặp cố vấn an ninh quốc gia Bạch Ốc Mike Waltz và Witkoff vào thứ Hai để bắt đầu công việc khó khăn là làm trung gian cho giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận ngừng bắn. Nhà lãnh đạo Israel cho biết ông sẽ cử một phái đoàn đến Qatar để tiếp tục các cuộc đàm phán gián tiếp với Hamas đang được quốc gia Ả Rập vùng Vịnh làm trung gian, đây là xác nhận đầu tiên cho thấy các cuộc đàm phán đó sẽ tiếp tục.

Netanyahu cũng cho biết ông sẽ triệu tập Nội các an ninh của mình để thảo luận về các yêu cầu của Israel đối với giai đoạn tiếp theo của lệnh ngừng bắn khi ông trở về Israel vào cuối tuần. Trong khi đó, Witkoff cho biết ông có kế hoạch gặp thủ tướng Qatar, Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, tại Florida vào thứ năm để thảo luận về giai đoạn tiếp theo của lệnh ngừng bắn.

Qatar và Ai Cập đã đóng vai trò là những bên trung gian chính với Hamas trong suốt cuộc xung đột.

Netanyahu đang chịu áp lực rất lớn từ các thành viên cực hữu trong liên minh cầm quyền của mình để từ bỏ lệnh ngừng bắn và tiếp tục chiến đấu ở Gaza để tiêu diệt Hamas. Bezalel Smotrich, một trong những đối tác chủ chốt của Netanyahu, tuyên bố sẽ lật đổ chính phủ nếu chiến tranh không được tái khởi động, một bước đi có thể dẫn đến bầu cử sớm.

Hamas, lực lượng đã tái khẳng định quyền kiểm soát Gaza kể từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu vào tháng trước, đã tuyên bố sẽ không thả con tin trong giai đoạn thứ hai cho đến khi chiến tranh kết thúc và lực lượng Israel rút quân hoàn toàn.

Trong khi đó, Netanyahu vẫn khẳng định rằng Israel cam kết giành chiến thắng trước Hamas và trả lại tất cả các con tin bị bắt trong vụ tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023, vụ tấn công đã gây ra chiến tranh.

___

Goldenberg đưa tin từ Tel Aviv, Israel. Các cây bút của Associated Press Melanie Lidman ở Jerusalem, Jon Gambrell ở Dubai, và Michelle L. Price, Stephen Groves và Lisa Mascaro đã đóng góp vào báo cáo.

___

Follow the AP’s war coverage at https://apnews.com/hub/israel-hamas-war.

AAMER MADHANI

Aamer Madhani is a White House reporter.

**

RFI 05/02/2025

Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ muốn kiểm soát dải Gaza

Trong cuộc họp báo chung với thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm qua, 04/02/2025, tại Tòa Bạch Ốc, Washington, tổng thống Donald Trump tuyên bố muốn “kiểm soát” dải Gaza bị tàn phá nặng nề do chiến tranh. Ông Trump còn nhắc lại đề nghị đưa người dân ở Gaza sang tái định cư ở Ai Cập và Jordani bất chấp sự phản đối của hai nước này và người dân Palestine.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (P) và thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu họp báo chung tại Nhà Trắng, Washington, ngày 04/02/2025. © Leah Millis / Reuters

Thanh Phương

Từ Miami, thông tín viên David Thomson tường trình:

Đây không phải là một tuyên bố ngẫu hứng. Donald Trump đọc bài phát biểu của ông trên bục của tòa Bạch Ốc. Ngay trong lúc họp báo chung với thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, ông đề nghị là Hoa Kỳ sẽ sở hữu dải Gaza. Tổng thống Mỹ nói: “Hoa Kỳ sẽ kiểm soát dải Gaza và chúng tôi sẽ làm việc rất tốt ở đó”.

Tuyên bố của Trump khiến cử tọa bàng hoàng, nhất là vì ông không loại trừ khả năng dùng vũ lực: Nếu cần, chúng tôi sẽ làm như thế để nắm quyền sở hữu lâu dài. Trong cương vị một nhà kinh doanh bất động sản, ông muốn thực hiện một dự án địa ốc cho Gaza: Tiềm năng của Gaza là rất lớn. Chúng ta sẽ có một cơ hội để làm một dự án chưa từng có, biến Gaza thành một vùng Côte d’Azur của Trung Đông.

Còn về người dân Palestine ở Gaza, ông muốn đưa họ đi tái định cư ở Ai Cập hay Jordani. Hai nước này đã từ chối đề nghị đó, nhưng Trump tin tưởng là có thể thuyết phục họ đổi ý: Tôi nghĩ rằng quốc vương Jordani và tổng thống Ai Cập sẽ mở lòng đón nhận và sẽ cung cấp đất đai cần thiết cho chúng tôi để thực hiện điều đó, để người dân được sống một cách hài hòa, trong hòa bình.