VĂN HÓA ONLINE - ĐIỂM NÓNG - THỨ BA 24 JUNE 2025
Iran tấn công căn cứ Mỹ tại Qatar; Trump ra lệnh ngừng bắn. Tehan ‘hòa hay chiến’ trong đàm phán chuyện làm giàu uranium?
Ảnh trên: Tổng thống Donald Trump ra hiệu khi ông lên chiếc Không lực Một để rời khỏi Căn cứ Không quân Al Udeid vào thứ năm, tại Doha, Qatar. Alex Brandon/AP. https://www.cnn.com/politics/live-news/trump-middle-east-news-05-15-25. Ảnh dưới:
Quân đội và nhân viên Hoa Kỳ tại Qatar đang chờ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ở Căn cứ Không quân Al-Udeid phía tây nam Doha vào ngày 15 tháng 5 năm 2025. Brendan Smialowski | Afp | Getty Images
Lý Kiến Trúc
VĂN HÓA ONLINE
24/6/2025
Bản đồ vị trí nhà nước Qatar (rộng 11,581 km2. Dân số ước lượng năm 2018 là 2.760.170 người), thủ đô là Doha, nơi có Căn cứ không quân Al-Udeid lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông. Năm 2003, Qatar trở thành đại bản doanh Bộ Tư lệnh Tiền phương Hoa Kỳ và là một trong các địa điểm chính phát động cuộc ‘trừng phạt’ Iraq. Năm 2022, Qatar giành quyền đăng cai Giải đá bóng vô địch thế giới, là quốc gia đầu tiên tại Trung Đông được chọn đăng cai giải đấu này.
Qatar (phát âm: “Ca-ta”, tiếng Ả Rập: قطر, chuyển tự: Qaṭar), tên gọi chính thức là Nhà nước Qatar (tiếng Ả Rập: دولة قطر, chuyển tự: Dawlat Qaṭar) là quốc gia có chủ quyền tại châu Á, thuộc khu vực Tây Nam Á, nằm về phía đông của bán đảo Ả Rập và bên trong Vịnh Ba Tư. Qatar chỉ có đường biên giới trên bộ với Ả Rập Xê Út về phía nam, vịnh Ba Tư bao quanh phần còn lại của quốc gia này. Một eo biển thuộc vịnh Ba Tư chia tách Qatar khỏi đảo quốc láng giềng Bahrain, ngoài ra, đất nước này còn có biên giới hàng hải với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) ở phía nam và Iran ở phía tây. (wikipedia)
TÓM TẮT:
* Iran phóng tên lửa tấn công căn cứ quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ ở Trung Đông tại Qatar.
* Sau cuộc tấn công của Tehran và sau 3 ngày Hoa Kỳ tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran từ hôm thứ Bảy 21/6/2025; Trump đã tuyên bố trên Truth Social của ông rằng một thỏa thuận đã được ký kết, báo hiệu một "THỜI GIAN NGỪNG BẮN hoàn toàn và Toàn diện" giữa các quốc gia đang giao tranh sẽ dẫn đến "KẾT THÚC CHÍNH THỨC CHIẾN TRANH 12 NGÀY".
* Iran đã nhiều lần nói rằng họ vẫn giữ quyền làm giàu uranium. Theo một nguồn tin quen thuộc với một cuộc họp bí mật diễn ra vào thứ Bảy, một trung gian đã nhắc lại với người Iran rằng Tòa Bạch Ốc vẫn sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán mà không có điều kiện nào khác ngoài việc làm giàu uranium.
* Vào Chủ Nhật 22/6/2025, Bộ trưởng Ngoại giao kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia Marco Rubio đã nhiều lần công khai gửi thông điệp mong muốn đàm phán trực tiếp với Iran. Ông lưu ý rằng một thỏa thuận cho phép Tehran có một chương trình hạt nhân dân sự - mà không cần làm giàu uranium - vẫn còn trên bàn đàm phán.
*
Iran tấn công căn cứ quân sự của Hoa Kỳ tại Qatar bằng tên lửa
Published Mon, Jun 23 20251:02 PM EDTUpdated Mon, Jun 23 20253:20 PM EDT
https://www.cnbc.com/2025/06/23/iran-qatar-missiles-us-doha.html
Các điểm chính
• Iran đã tiến hành cái mà họ gọi là "cuộc tấn công bằng tên lửa mạnh mẽ và có sức hủy diệt vào căn cứ quân sự Al-Udeid của Hoa Kỳ tại Qatar".
• Cuộc tấn công này nhằm trả đũa việc máy bay ném bom B-2 và tên lửa hành trình của Hoa Kỳ tấn công các cơ sở phát triển hạt nhân ở Iran vào thứ Bảy.
• Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Dan Caine và các quan chức khác đã có mặt tại Phòng Tình hình của Tòa Bạch Ốc để theo dõi diễn biến.
Các nguồn tin cho biết đã có mối đe dọa "có thể tin được" từ Iran đối với lực lượng Hoa Kỳ ở Trung Đông
Iran hôm thứ Hai 23/6/2025 đã tiến hành cuộc tấn công mà lực lượng vũ trang của nước này gọi là "cuộc tấn công bằng tên lửa mạnh mẽ và có sức hủy diệt vào căn cứ quân sự Al-Udeid của Hoa Kỳ tại Qatar".
Người ta nghe thấy tiếng nổ trên bầu trời Doha, thủ đô của Qatar.
Căn cứ không quân Al-Udeid, nơi có khoảng 10.000 quân nhân, là cơ sở quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ tại Trung Đông, nằm gần Doha.
Bộ Quốc phòng Qatar cho biết lực lượng phòng không của họ đã đánh chặn thành công cuộc tấn công bằng tên lửa vào Al-Udeid và không có báo cáo nào về thương vong.
NBC News đưa tin rằng lực lượng Hoa Kỳ đã chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc tấn công sắp xảy ra từ Iran vào các địa điểm ở Iraq và Bahrain.
Một hãng thông tấn bán chính thức của Iran đưa tin rằng Iran cũng đã tiến hành một cuộc tấn công vào một căn cứ của Hoa Kỳ tại Iraq.
Cuộc tấn công này nhằm trả đũa cho các máy bay ném bom B-2 và tên lửa hành trình của Hoa Kỳ tấn công các cơ sở phát triển hạt nhân ở Iran vào thứ Bảy 21/6/2025.
Giá dầu thô giảm trong phiên giao dịch ngày thứ Hai sau khi tin tức về vụ tấn công nổ ra. Qatar đã đóng cửa không phận ngay trước khi vụ tấn công được báo cáo.
Quân đội và nhân viên Hoa Kỳ và Qatar đang chờ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Căn cứ Không quân Al-Udeid phía tây nam Doha vào ngày 15 tháng 5 năm 2025. Brendan Smialowski | Afp | Getty Images
Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Dan Caine và các quan chức khác đã có mặt tại Phòng Tình hình Tòa Bạch Ốc để theo dõi diễn biến ở Trung Đông.
Trump đã đến thăm căn cứ của Hoa Kỳ tại Qatar vào giữa tháng 5. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar, trong một tuyên bố trên X, cho biết, "Chúng tôi bày tỏ sự lên án mạnh mẽ của Nhà nước Qatar đối với cuộc tấn công vào Căn cứ Không quân Al Udeid của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran và coi đây là hành vi vi phạm trắng trợn chủ quyền và không phận của Nhà nước Qatar, cũng như luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc". "Chúng tôi khẳng định rằng Nhà nước Qatar có quyền đáp trả trực tiếp theo cách tương xứng với bản chất và quy mô của hành động xâm lược trắng trợn này và phù hợp với luật pháp quốc tế", người phát ngôn cho biết.
**
Ngày ngoại giao đầy kịch tính lên đến đỉnh điểm khi Trump tuyên bố lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel
By Kylie Atwood, Jennifer Hansler, Alayna Treene, Jeff Zeleny and Zachary Cohen, CNN
Updated 12:18 AM EDT, Tue June 24, 2025
https://www.cnn.com/2025/06/23/politics/trump-diplomacy-iran-israel-ceasefire
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump dừng lại và nói chuyện với giới truyền thông trước khi lên trực thăng Marine One tại Bãi cỏ phía Nam tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 15 tháng 6 năm 2025 tại Washington, DC. Tasos Katopodis/Getty Images
CNN - Trong những giờ sau khi Iran phóng tên lửa tấn công một căn cứ của Hoa Kỳ tại Qatar, Tổng thống Donald Trump và một nhóm các quan chức ngoại giao và an ninh hàng đầu của ông đã làm việc cật lực ở hậu trường để cố gắng làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt xung đột giữa Iran và Israel.
Trong khi Trump trao đổi trực tiếp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Phó Tổng thống JD Vance, Bộ trưởng Ngoại giao kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia Marco Rubio và Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff đã làm việc với phía Iran - thông qua các kênh trực tiếp và gián tiếp, một quan chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc cho biết.
Chính phủ Qatar đóng vai trò trung gian quan trọng và Trump đã có lúc nói chuyện trực tiếp với nhà lãnh đạo của nước này, Emir Tamim bin Hamad bin Khalifa Al Thani.
Khoảng 48 giờ sau khi Hoa Kỳ tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran - và chỉ vài giờ sau khi Iran đáp trả căn cứ của Hoa Kỳ - Trump đã tuyên bố trên Truth Social của ông rằng một thỏa thuận đã được ký kết, báo hiệu một "THỜI GIAN NGỪNG BẮN hoàn toàn và Toàn diện" giữa các quốc gia đang giao tranh sẽ dẫn đến "KẾT THÚC CHÍNH THỨC CHIẾN TRANH 12 NGÀY".
Nhưng vẫn chưa rõ vào đêm Thứ Hai tại Hoa Kỳ - sáng sớm Thứ Ba 24/6/2025 tại Trung Đông - liệu thế cân bằng mong manh này có được duy trì hay không.
Israel đã đồng ý với thỏa thuận ngừng bắn với điều kiện Iran ngừng các cuộc tấn công, một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết. Iran đã đồng ý với các điều khoản đó, họ nói thêm.
Trump đã nói với Quốc vương Qatar rằng Hoa Kỳ có thể khiến Israel đồng ý ngừng bắn với Iran, hai nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết. Ông cũng cảm ơn Quốc vương Qatar đã giúp làm trung gian, một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết, và yêu cầu Quốc vương Qatar giúp thuyết phục người Iran chấp nhận thỏa thuận.
Phó Tổng thống Vance đã phối hợp với văn phòng của Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al-Thani về các chi tiết, một nguồn tin cho biết. Sau khi nói chuyện với Al-Thani, người Iran đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn, nguồn tin và một nhà ngoại giao quen thuộc với các cuộc đàm phán cho biết.
Một quan chức Hoa Kỳ cho biết một loạt các cuộc gọi với Quốc vương Qatar là chủ chốt đối với phía Iran. Truyền thông nhà nước Iran đã đưa tin vào thứ Ba theo giờ địa phương rằng một lệnh ngừng bắn đã được "áp dụng cho kẻ thù" sau phản ứng quân sự của nước này đối với "hành động xâm lược của Hoa Kỳ".
Trong một dấu hiệu trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi đã cảm ơn lực lượng vũ trang của nước mình và cho biết các hoạt động quân sự chống lại Israel "vẫn tiếp diễn cho đến phút cuối cùng", ám chỉ rằng các hành động thù địch có thể đã kết thúc. "Các hoạt động quân sự của Lực lượng vũ trang hùng mạnh của chúng tôi nhằm trừng phạt Israel vì hành động xâm lược của họ vẫn tiếp tục cho đến phút cuối cùng, lúc 4 giờ sáng." Araghchi cho biết trong một bài đăng trên X.
Trước đó, Araghchi đã nói rằng Iran sẽ dừng phản ứng quân sự nếu Israel ngừng các cuộc tấn công vào Iran vào thời điểm đó. Israel vẫn chưa công khai bình luận về việc liệu họ có đồng ý ngừng bắn hay không.
Trump tuyên bố vào đêm muộn thứ Hai 23/6/2025 rằng Israel và Iran đã liên lạc với ông về hòa bình giữa hai khu vực, vì quân đội Israel cho biết họ đã xác định được các tên lửa được phóng về phía quốc gia này từ Iran.
Trump, chỉ vài giờ sau khi công bố thỏa thuận ngừng bắn, đã nói trong một bài đăng trên Truth Social, "Israel và Iran đã đến gặp tôi, gần như cùng lúc, và nói, "HÒA BÌNH!" Tôi biết thời điểm đó là NGAY BÂY GIỜ. Thế giới và Trung Đông là những NGƯỜI CHIẾN THẮNG thực sự! Cả hai quốc gia sẽ thấy TÌNH YÊU, HÒA BÌNH VÀ THỊNH VƯỢNG to lớn trong tương lai của họ.”
Vài phút trước bài đăng của Trump, quân đội Israel cho biết họ đã xác định được tên lửa được Iran phóng về phía Israel và cho biết hệ thống phòng thủ của họ đã được kích hoạt.
Tòa Bạch Ốc khẳng định rằng thỏa thuận ngừng bắn chỉ có thể đạt được do Hoa Kỳ tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran vào thứ Bảy 21/6/2025.
Sớm hơn vào thứ Hai, Doha đã thông báo cho Hoa Kỳ về các cuộc tấn công sắp tới của Iran nhằm vào một căn cứ quân sự của Hoa Kỳ tại Qatar đã bị chặn thành công mà không có báo cáo nào về thương vong. Theo hai nguồn tin quen thuộc với vấn đề này, các quan chức Iran đã thông báo trước cho Qatar về cuộc tấn công trả đũa.
Một tên lửa bị đánh chặn sau khi lực lượng vũ trang Iran cho biết họ đã nhắm vào căn cứ Al-Udeid trong một cuộc tấn công bằng tên lửa, được nhìn thấy từ Qatar vào ngày 23 tháng 6. Stringer/Reuters
Các nguồn tin ngoại giao nói với CNN rằng họ hy vọng rằng các cuộc tấn công trả đũa của Iran sẽ đóng vai trò là một lối thoát để Tehran quay lại đàm phán. Lệnh ngừng bắn có khả năng tạo thêm không gian cho các cuộc thảo luận giữa Hoa Kỳ và Iran tiếp tục. Sau khi Israel tiến hành một chiến dịch quân sự chống lại Iran, các quan chức và trung gian của Hoa Kỳ đã nỗ lực ngoại giao mạnh mẽ để đưa Tehran trở lại bàn đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới.
Có nhiều thông điệp được trao đổi trong suốt tuần trước giữa hai bên, thông qua nhiều bên đối thoại, để cố gắng khôi phục các cuộc thảo luận cấp cao. Một nguồn tin khu vực xác nhận rằng cũng có một nỗ lực tích cực đang được tiến hành để Trump và tổng thống Iran gặp nhau tại Thổ Nhĩ Kỳ vào tuần trước, nhưng điều đó đã không thành hiện thực.
Câu trả lời nhất quán của Iran là họ đồng ý đàm phán, nhưng chỉ khi Israel đình chỉ các hoạt động quân sự của mình, các nguồn tin cho biết. Ngay cả sau các cuộc tấn công của Hoa Kỳ, Bộ trưởng Ngoại giao Iran đã truyền đạt cho một số người đối thoại rằng họ sẵn sàng quay lại bàn đàm phán nếu Israel ngừng các cuộc tấn công quân sự vào Iran, theo một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này.
Vào thứ Bảy, trước các cuộc tấn công chưa từng có vào ba địa điểm hạt nhân của Iran, chính quyền Trump đã nhắn tin cho Iran thông qua các trung gian. Thông điệp của họ có hai mặt:
- các cuộc tấn công sắp tới của Hoa Kỳ sẽ được kiềm chế,
- nhưng các điều khoản của Hoa Kỳ cho một thỏa thuận ngoại giao với Iran là rõ ràng và đơn giản: không làm giàu uranium, các nguồn tin cho biết.
Iran đã nhiều lần nói rằng họ vẫn giữ quyền làm giàu uranium. Theo một nguồn tin quen thuộc với một cuộc họp bí mật diễn ra vào thứ Bảy, một trung gian đã nhắc lại với người Iran rằng Tòa Bạch Ốc vẫn sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán mà không có điều kiện nào khác ngoài việc làm giàu uranium.
Điều kiện duy nhất đó từ Hoa Kỳ đã tước đi nhiều điểm khác mà hai bên đã thảo luận trong nhiều vòng đàm phán hạt nhân. Witkoff đã tiếp tục trao đổi tin nhắn với người Iran sau chiến dịch quân sự của Hoa Kỳ, một quan chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc và là nguồn tin quen thuộc với vấn đề này nói với CNN.
Vào Chủ Nhật 22/6/2025, Bộ trưởng Ngoại giao kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia Marco Rubio đã nhiều lần công khai gửi thông điệp mong muốn đàm phán trực tiếp với Iran. Ông lưu ý rằng một thỏa thuận cho phép Tehran có một chương trình hạt nhân dân sự - mà không cần làm giàu uranium - vẫn còn trên bàn đàm phán.
"Nếu họ gọi ngay bây giờ và nói rằng chúng tôi muốn gặp, hãy nói về điều này, chúng tôi đã sẵn sàng làm điều đó", nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ cho biết trên CBS "Face the Nation".
Câu chuyện này đã được cập nhật với các chi tiết bổ sung.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
XEM THÊM:
* uranium (U)
Uranium (U), nguyên tố hóa học phóng xạ thuộc nhóm actinoid trong bảng tuần hoàn, số hiệu nguyên tử 92. Đây là nhiên liệu hạt nhân quan trọng.
Uranium là một nguyên tố hóa học phóng xạ tự nhiên, rất cần thiết cho các lĩnh vực năng lượng, y tế và quốc phòng. Bạn có thể biết nó được sử dụng để sản xuất năng lượng hạt nhân, nhưng bạn có biết nó cũng được sử dụng để sản xuất các thiết bị y tế như công nghệ chụp X-quang và MRI không? Nó cũng rất quan trọng để tạo ra các công nghệ tiên tiến được quân đội Hoa Kỳ sử dụng trong các hệ thống phòng thủ tiên tiến của mình. Được biết đến với mật độ và tính linh hoạt, uranium xếp thứ 48 trong số các khoáng chất phong phú nhất được tìm thấy trong các loại đá vỏ tự nhiên. Trên thực tế, nó được tìm thấy trong lớp vỏ Trái đất thường xuyên như thiếc và molypden.
