5 Nhà Báo, năm cái chết; A.C. Thompson: Sẽ làm phim kế tiếp về "Terror in Little Saigon"

12 Tháng Mười Một 201511:37 CH(Xem: 19167)

"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ SÁU 13 NOV 2015

 

5 Nhà Báo, năm cái chết; A.C. Thompson: Sẽ làm phim kế tiếp về "Terror in Little Saigon"

image001

VĂN HÓA - "25 năm sau, thiên phóng sự điều tra mang tên “Terror in Little Saigon” – Khủng bố ở Little Saigon – dài 54 phút đã được chiếu trên kênh truyền hình PBS tối thứ Ba 3/11/2015, nhằm lật lại hồ sơ năm nhà báo người Mỹ gốc Việt ở Hoa Kỳ bị ám sát một cách bí ẩn trong thời gian từ 1981 đến 1990 mà FBI đã đóng dấu "đóng".

Sự kiện PBS hiện đang dựng lên một cơn sóng "nhức nhối", "choáng", lan truyền dồn dập đến tập thể cộng đồng Việt lưu vong tỵ nạn, không những ở Mỹ mà rúng động đến tâm tư người Việt Nam cư ngụ trên khắp thế giới". Chưa hết, vụ việc sẽcòn đi xa hơn nữa...  

Có lẽ thế! ... nhưng nếu không có cái ông phóng viên A.C. Thompson và Richard Rowley Right mò lại chuyện "cũ" (cũ nhưng chưa cổ đại), rồi xuất ra phim, thì cũng không ra chuyện "nổ ầm ầm". Một số báo đài Việt ngữ phỏng vấn nhà báo A. C. Thompson. Nhiều người khen Thompson lịch lãm, đối đáp giỏi và là "con cáo già" trong nghề báo.

Tuy nhiên, phần phản biện vẫn là quan trọng nhất. Đảng Việt Tân đã phản ứng liên tục qua các hình thức khác nhau, đưa ra những luận cứ phê phán A.C. Thompson, và đề nghị PBS rút phim xuống.

5 Nhà Báo, năm cái chết

Những cái chết không bình thường của năm người Mỹ gốc Việt chỉ vì nguồn gốc họ làm nghề báo, viết báo, đi tìm sự thật và phê phán. Làm báo, đó là cái nghề "nguy - nghèo - nghiệp" ở hải  ngoại. Người cầm bút, cầm máy biết là nguy hiểm, nghèo khó, nghiệp dĩ  như vậy, nhưng "đã mang cái nghiệp vào thân", bổn phận là phải cung ứng món ăn tinh thần và "thông tin để tiến bộ" cho hàng triệu người Việt lưu vong tỵ nạn đang cần, rất cần, như cái ăn chốn ở bình thường. Nghề báo! cái nghề Đệ tứ quyền ở Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ lắm nhiêu khê.

Bộ phim “Terror in Little Saigon” – Khủng bố ở Little Saigon "cáo buộc Mặt trận Quốc gia Thống nhất Giải phóng Việt Nam – hay còn gọi là Mặt trận Hoàng Cơ Minh – hoặc chịu trách nhiệm hoặc là nghi can của các vụ giết người mà đến nay chưa có kết luận". (theo Lê Quỳnh BBC), nhưng có thể A.C. Thompson sẽ phải tiếp tục điều tra thêm cho cuốn phim tới. (theo phỏng vấn của Ls Nguyễn Hoàng Duyên San Jose).

Ngoài việc ghi nhận tin tức trên các hệ thống truyền thông, Tòa soạn báo Văn Hóa còn nhận khá nhiều thư của quý bạn đọc, quý thân hữu gởi qua E-mail, đóng góp ý kiến, phản hồi, phản biện, về một giai đoạn lịch sử cộng đồng nhuốm một "trang sử bi tráng, pha lẫn máu, tiền tài, đẫm mồ hôi và thừa ý chí".

Do vụ việc "nổ ầm ầm" chưa đến hồi kết luận giải, (có khi lại phải vác chiếu ra tòa); phía bên đảng Việt Tân (hậu thân của MT) đang có nhiều phản ứng gay gắt, phía bên PBS vẫn tiếp tục chiếu, phía dư luận cộng đồng chới với lao xao, phía A.C Thompson chắc còn đang thu thập thêm tài liệu, nhân chứng để tung ra phim thứ hai; báo Văn Hóa tiếp tục ghi nhận và sẽ tường trình cùng quý bạn đọc. Trân trọng. E-mail: vaama2008@gmail.com

Có nhiều nguồn tin dẫn sơ lược tiểu sử và cái chết của 5 (Năm) Nhà Báo; Văn Hóa xin ghi nhận một số thông tin tạm thời như sau:

Theo Ts Nguyễn Phúc Liên:

1.- Tháng 1-1980, văn phòng báo Văn Nghệ Tiền Phong ở Arlington, Virginia do nhà báo Nguyễn Thanh Hoàng chủ trương bị ném bom xăng. Ông Nguyễn Thanh Hoàng và con gái 7 tuổi may mắn thoát nạn.

2 - Ngày 24-8-1982 - Nhà báo Đạm Phong, chủ nhiệm tuần báo Tự do tại Houston Texas, bị bắn chết tại nhà riêng. Ông Đạm Phong đã từng bị đe dọa vì ông đã cho in những bài viết chất vấn những hoạt động gây quỹ của Mặt Trận.

3. - Ngày 9-8-1987: văn phòng tuần báo Mai tại Westminster, California bị đốt, nhà văn Hoài Điệp Tử cũng bị hỏa thiêu khi đang làm việc tại trụ sở báo Mai. 

4. - Ngày 21-11-1989: Ông Đỗ Trọng Nhân, nhân viên cắt dán bài vở cho tờ Văn Nghệ Tiền Phong bị bắn chết. Theo nhà văn Sơn Tùng : “Nhân viên sở rác đã phát hiện xác ông Nhân chết ngồi trong xe trước tay lái, có lẽ đã bị bắn từ tối thứ hai khi đi làm về mà không ai để ý cho đến sáng thứ tư là ngày xe tới lấy rác trong khu vực này.”

5. - Ngày 22-8-1990: Vợ chồng ký giả Lê Triết (Tú Rua) bị ám sát bắn chết ngay tại chỗ đậu xe bên hông nhà của vợ chồng ông. Ký giả Lê Triết, bút hiệu Tú Rua là người phụ trách mục phiếm luận “Ngày Lại Ngày” của tờ Văn Nghệ Tiền Phong.

 Ngoài ra còn có những vụ ám sát hụt (như vụ ám sát giáo sư Cao Thế Dung), và những cú phone đe dọa tính mạng mà tôi là một trong những nạn nhân.

Theo nhà báo tự do Nguyễn Thiếu Nhẫn:

Dương Trọng Lâm

image005

Theo phim “Terror in Little Saigòn” do chương trình truyền hình PBS trình chiếu ngày 3 tháng 11 năm 2015 vừa qua, thì vụ giết người đầu tiên, ám sát ký giả ngay trên đất Mỹ là nhà báo Dương Trọng Lâm, là một người trẻ 27 tuổi, chủ trương cơ quan truyền thông Việt ngữ Cái Đình Làng. Ký giả này đã trở thành mục tiêu khủng bố khi tay súng bí mật rình rập và vào một buổi sáng khi ông ký giả này tản bộ tại một chung cư ở San Francisco, sát thủ đã nổ súng, một viên đạn đã bắn lủng phổi, xuyên động mạch nằm trên tim nạn nhân.

Đạm Phong

image007

-Ký giả thứ 2, ông Nguyễn Đạm Phong bị sát hại năm 1982 khi ông 44 tuổi và là cha của 10 đứa con. Ông là người chủ trương bán nguyệt san Tự Do (Freedom). Sau loạt bài tố cáo thì ký giả Đạm Phong bị hăm dọa, ít nhất 3 lần một tuần, nhưng ông vẫn viết. Ký giả Đạm Phong đã bị sát thủ bám sát và giết chết tại nhà ở. Ông bị bắn 7 lần bằng loại súng lục Caliber 45. Hiện nay tại Pearland, Texas, ở vùng ngoại ô Houston có một nghĩa địa là nơi an nghỉ của ký giả Đạm Phong. Con trai của cố ký giả Đạm Phong đưa ra một tờ báo Anh ngữ trong đó một người bạn của cố ký giả Đạm Phong nói hung thủ thuộc K.9, một tổ chức ám sát. Khi ký giả Đạm Phong bị giết, mọi người im lặng vì sợ mình cũng cùng chung số phận. 

Hoài Điệp Tử

image009

-Người thứ ba bị khủng bố đốt chết là nhà văn, nhà báo Hoài Điệp Tử (tên thật Phạm Văn Tập), người chủ trương tuần báo Mai. Bọn khủng bố trong đêm đã phóng hỏa tòa soạn báo Mai là một văn phòng nhỏ tại Garden Grove, California khi nhà văn Hoài Điệp Tử đang ngủ, ông bị nghẹt thở và kêu cứu; nhưng sau đó đã qua đời.

Đỗ Trọng Nhân

(không có ảnh)

-Ngày 21 tháng 11 năm 1989, ông Đỗ Trọng Nhân, cựu Trung Tá Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà, là nhân viên ban kỹ thuật của tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong đã bị bắn chết trên chiếc xe Datsun 1980 của ông với nhiều vết đạn ở phần trên thi thể.

Theo tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong, thì ông Nhân chỉ là một nhân viên kỹ thuật giữ nhiệm vụ nhỏ bé trong tòa soạn (layout), nên ông ta khó có thể là mục tiêu của bất cứ tổ chức khùng bố, dù tàn bạo và và ngu xuẩn tới đâu. Tuy nhiên, trong thực tế, ông Đỗ Trọng Nhân đã bị giết chết bởi những viên đạn oan nghiệt của kẻ khủng bố.

Cái chết oan khuất của ông Đỗ Trọng Nhân ít người biết đến.

Vợ chồng Lê Triết

image011

Nhưng cái chết oan khuất  của nhà báo người Mỹ gốc Việt đã bị bọn khủng bố giết chết một cách vô cùng tàn ác là Lê Triết , tham vấn của tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong. Cả hai vợ chồng ông Lê Triết đều bị bọn khủng bố giết chết bằng súng sau khi đi dự một dạ tiệc trở về.

Cố ký giả Lê Triết nổi danh với bút hiệu Tú Rua giữ phiếm “Ngày Lại Ngày” trên tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong. Lối viết trào phúng, châm biếm sâu sắc khiến ông trở thành đối tượng.

Theo Lê Quỳnh BBC: BBC 09/11/15

  • 21.7.1981: Nhà báo Dương Trọng Lâm, 45 tuổi, chủ bút tờ Cái Đình Làng, bị bắn chết tại San Franciso, bang California.
  • 24.8.1982: Nguyễn Đạm Phong, 48 tuổi, sáng lập tờ báo Tự Do ở Houston, bị ám sát tại nhà riêng.
  • 9.8.1987: Phạm Văn Tập, 45 tuổi, xuất bản tạp chí Mai, chết sau khi có hỏa hoạn tại nhà và văn phòng làm việc.
  • 22.11.1989: Đỗ Trọng Nhân, 56 tuổi, biên tập tạp chí Văn Nghệ Tiền Phong, chết trong xe hơi ở Seven Corers, Virginia.
  • 22.9.1990: Lê Triết, 61 tuổi, phóng viên của Văn Nghệ Tiền Phong, bị bắn chết trước cửa nhà ở Baileys Crossroads, Virginia.
18 Tháng Sáu 2015(Xem: 16570)
" Nhiều khả năng đây là chiến hạm đổ bộ lớp Yuzhao Type 071, có tên Jinggang Shan, là một trong những tàu chiến lớn nhất của Hải quân Trung Quốc. Tàu này có thể chở 500-800 binh sĩ, 15-20 xe đổ bộ và một xe tăng. Tàu này cũng có một bãi đáp trực thăng và dài khoảng 210m, có độ giãn nước 18.500 tấn. Tàu hiện đang neo đậu tại bãi đá Vành Khăn, là một trong 7 căn cứ hỏa lực TQ đã ra sức tân tạo thành đảo nhân tạo trong gần 2 năm qua."
16 Tháng Sáu 2015(Xem: 15795)
"Trong 30 năm qua, các quan chức Mỹ đã từ chối ngăn chặn tham vọng bành trướng của Trung Quốc, cũng một phần bởi chiến lược “bành trướng cường độ thấp”, hay tằm ăn dâu, gặm nhấm từ từ của Trung Quốc. Chưa phải là quá muộn để Washington trung hòa tham vọng của Bắc Kinh ở Biển Đông." Ảnh: Đô đốc James A. Lyons, cựu Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ. Google
14 Tháng Sáu 2015(Xem: 16187)
- "Ông Carter kêu gọi Trung Quốc và tất cả các bên tranh chấp ngưng hoạt động cải tạo đất và ngưng quân sự hóa tranh chấp lãnh thổ tranh chấp ..." - "Ông Phạm đã nói với ông Carter rằng Trung Quốc có quyền xây dựng trên lãnh thổ của mình và triển khai lực lượng tới đó ..." Ảnh: Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và Phó chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long tại Washington - REUTERS /Gary Cameron
09 Tháng Sáu 2015(Xem: 17963)
- Nhà sử học Carlos Quirino đánh giá: "Bản đồ Murillo Velarde của Philipines là một tài liệu tham khảo quan trọng miêu tả rõ ràng các đảo và là bản đồ mang tính khoa học đầu tiên của Philippines. Bản đồ có 12 hình ở hai bên lề phải và trái, bao gồm 8 hình vẽ người có y phục bản địa, một hình bản đồ Guam và ba bản đồ nhỏ thành phố hoặc cảng trong đó có Manila". - Trên bản đồ cổ, khu vực có bãi đá ngầm Scarborough lúc đó mang tên « Panacot » hoặc nguời Philippines gọi là « Panatag », ở ngoài khơi Luzon.
07 Tháng Sáu 2015(Xem: 17978)
Tướng Vịnh: "Sắp tới đây, giữa hai nước có những cuộc gặp cấp cao hơn và nội dung quan trọng hơn... "chúng ta cũng muốn biết thực chất Mỹ đang muốn gì ở đây.. "sự hiện diện của Mỹ ở biển Đông hay rộng hơn là châu Á - Thái Bình Dương thì nó không phụ thuộc vào ý chí của Việt Nam nữa.. "nếu như tàu bè, máy bay của Mỹ tuân thủ luật pháp quốc tế, không gây phương hại đến hòa bình, ổn định của khu vực, không đe dọa đến an ninh khu vực thì Việt Nam hoàn toàn không có ý kiến gì..."Tôi lo ngại nhất là chúng ta bị dính líu đến các đối đầu giữa các nước lớn và chúng ta cần kiên định không đứng về bên nào..."Trong cuộc gặp ông Tôn Kiến Quốc, tôi xin nói thẳng là các đồng chí sai rồi..." (tựa của VH)
04 Tháng Sáu 2015(Xem: 19906)
Bộ trưởng Quốc phòng Việt-Mỹ Ashton Carter và Phùng Quang Thanh ký kết văn kiện "Tầm nhìn" hôm thứ Hai 01/6/15 tại Hà Nội. (Ảnh AP). Bộ trưởng Ashton Carter chào mừng "Tầm nhìn" bằng món quà viện trợ cho VN 18 triệu đôla để mua sắm tiểu đỉnh cao tốc Shark-28, cung ứng cho Cảnh sát biển VN. Shark-28 có chiều dài 8,7 mét, chiều rộng 2,6 mét trang bị 2 động cơ 225 mã lực, tốc độ 45 hải lý/giờ với 4 thủy thủ.
02 Tháng Sáu 2015(Xem: 19011)
Hôm 02/06/2015, trong buổi đón tiếp và trao đổi với đại diện giới trẻ hoạt động xã hội của Đông Nam Á tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Barack Obama kêu gọi chính quyền Trung Quốc hãy tôn trọng luật pháp và « ngưng ngay những hành động thúc cùi chỏ » hiếp đáp láng giềng để bành trướng thế lực tại biển Đông.
31 Tháng Năm 2015(Xem: 17013)
"Tứ giác chéo hỏa lực" số 1 đảo nhân tạo Xu Bi, số 2 Chữ Thập, số 3 Gạc Ma, số 4 Vành Khăn có cự ly cách nhau trên dưới 200km, với tên lửa tầm trung hoạt động hữu hiệu, chính xác, phối hợp với với sân bay chiến đấu cơ, hầu hết các căn cứ hỏa lực của Việt Nam và Philippines nằm trong tầm ngắm của "mạng lưới hỏa lực tứ giác chéo". Căn cứ Xu Bi cách đảo Thị Tứ do Philippines đóng quân có 25km. Vấn đề là mục tiêu chính của mạng lưới hỏa lực tứ giác chéo nhắm vào ai, nhắm vào đâu! Sa bàn của Văn Hóa Map.
28 Tháng Năm 2015(Xem: 16983)
"Về mặt luật pháp quốc tế học giả Jeffrey Bader lưu ý, 7 rặng san hô, bãi đá ngầm mà Trung Quốc (xâm lược, chiếm đóng bất hợp pháp của Việt Nam từ 1988, 1995 đến nay) đang xây dựng bồi lấp không được hưởng bất kỳ quy chế nào về vùng lãnh hải 12 hải lý chứ chưa nói tới vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982..." "Tổng thống thường xuyên đề cập đến đến tầm quan trọng của an ninh trên Biển Đông. Điều này đặc biệt quan trọng đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ"./
26 Tháng Năm 2015(Xem: 19014)
"Một tờ báo của nhà nước Trung Quốc hôm nay nói chiến tranh là "không thể tránh khỏi” giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về vấn đề Biển Đông ..." The National Interests: "Làm thế nào để khẳng định quyền tự do đi lại trên biển, và quyền sử dụng không phận trên các vùng biển tranh chấp ở Biển Đông, dựa trên Công ước Quốc tế về Luật Biển mà Hoa Kỳ tuân thủ, nhưng không ký kết, trong khi ngược lại, Trung Quốc ký kết nhưng lại không tuân thủ." "Phản ánh những lo ngại sâu sắc của Hà Nội, Việt Nam có thể bị kẹt giữa hai lằn đạn, nếu chiến tranh bùng nổ." "154 phi đạn Tomahawk có khả năng phá hủy "căn cứ không quân" trên đảo Chữ Thập chỉ trong vài phút."
24 Tháng Năm 2015(Xem: 16452)
Hôm qua, 21/05/2015, Hải quân Mỹ đã cho công bố hai cuộn băng video và băng thu âm cuộc khẩu chiến giữa Hải quân Trung Quốc và máy bay tuần tra Mỹ P8-A Poseidon xẩy ra hôm trước, ngày 20/04/2015/, trên không phận các hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng ở Biển Đông. Hải quân Trung Quốc đã tám lần yêu cầu máy bay Mỹ rời khỏi khu vực. Phi công Mỹ trên máy bay do thám đáp lại đó là không phận quốc tế, nhưng Hải quân Trung Quốc vẫn tiếp tục xua đuổi máy bay Mỹ.
24 Tháng Năm 2015(Xem: 18038)
"Trung tướng David Berger, người chỉ huy TQLC Viễn chinh số 1 tại Camp Pendleton, cho biết hầu hết các quốc gia tham dự cuộc tập trận đổ bộ đang tìm cách tăng tốc độ mua lại kỹ năng đổ bộ. Các quốc gia - hầu hết trong số họ -. Đang ở trong giai đoạn đầu của việc phát triển năng lực, họ không muốn mất 50 năm để phát triển; Vì vậy, cách tốt nhất để làm điều đó là để đi học hỏi từ người khác." HONOLULU MAY 19/15 (AP)
19 Tháng Năm 2015(Xem: 17069)
Trong 22 chiến hạm có 2 Hàng Không Mẫu Hạm USS George Washington và USS Carl Vinson và một Hàng Không Mẫu Hạm lớp đổ bộ USS Bonhomme Richard.
17 Tháng Năm 2015(Xem: 20987)
VNTB: Ngày 13/5/2015, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam - Ted Osius - lại xuất hiện. Lần này, phát ngôn của ông phát ra trên làn sóng Đài tiếng nói VN (VOV). Nội dung cuộc trả lời phỏng vấn xoay quanh kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ và tương lai Mỹ - Việt. Song chi tiết có lẽ được dư luận đặc biệt chú ý trong bài trả lời phỏng vấn của Ted Osius không ngoài vấn đề: 'Chúng tôi sẽ đón tiếp TBT Nguyễn Phú Trọng với những nghi thức cấp cao nhất'.
14 Tháng Năm 2015(Xem: 17542)
Trong cuộc họp báo ngày 14 tháng 5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nói: "Các cơ quan chức năng của Việt Nam đang theo dõi chặt chẽ hoạt động của giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc và có những hoạt động chuẩn bị để sẵn sàng ứng phó với các tình huống xảy ra trên biển." Ông Bình cũng cho biết giàn khoan hiện nằm ngoài vùng biển của Việt Nam.
12 Tháng Năm 2015(Xem: 16764)
"Một trận động đất mạnh xảy ra ở phía đông Nepal, gần Đỉnh Everest, hai tuần sau khi hơn 8.000 người thiệt mạng vì một trận động đất khác. "Trên cả khu vực, có ít nhất 42 người chết ở Nepal, Ấn Độ và Tây Tạng sau cơn động đất mới nhất xảy ra gần thị trấn Namche Bazar, gần núi Everest, các báo Anh loan tin. "Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) nói trận động đất mạnh 7.3 độ."
10 Tháng Năm 2015(Xem: 24521)
LTS: Trong bài Văn Hóa phỏng vấn Gs Lê Xuân Khoa "post" lên mục TIN NÓNG trang nhất báo Văn Hóa mấy ngày vừa qua, tòa soạn nhận được nhiều phản hồi của quý bạn đọc. Chúng tôi có trao đổi với Gs Lê Xuân Khoa và cả hai đều nhận thấy các phản hồi đó rất đúng vì đã có nhiều sai sót lỗi đánh máy, lỗi chính tả và văn phong câu đoạn; do đó, sau khi ra soát, tòa soạn và Gs Khoa cần phải bổ túc bài phỏng vấn cho mạch lạc,hoàn chỉnh. Chúng tôi hy vọng sẽ đáp ứng yêu cầu của quý bạn đọc và trân trọng cáo lỗi vì những sai sót trong bài trước. (VH)
26 Tháng Tư 2015(Xem: 19826)
Vì sao "Chính Hà Nội đã khởi xướng ý kiến thành lập một hiệp định đối tác chiến lược Việt-Phi, và còn đề nghị mở một cuộc họp song phương trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh ASEAN? ... "Vì lịch trình của Tổng thống Aquino không thể thực hiện chuyến thăm tới Việt Nam trong tháng này, Bộ Ngoại giao Philippines đang thu xếp để ký vào tháng 5 hoặc tháng 6!"
23 Tháng Tư 2015(Xem: 17994)
Chiến dịch Balikatan 4/2015 (Vai kề Vai) thao dợt trận mạc ở đảo Luzon cách bãi đá cạn Scarborough 220 km về phía biển Tây Philippines. Cùng một lúc, ngoại ô Manila tập trận "tái chiếm đảo". • Tổng thống Philippines Aquino báo động: "Chiến tranh đã gần kề Biển Đông". • Chuyên gia Nga: "Đông Nam Á đang tiến dần đến chiến tranh".
21 Tháng Tư 2015(Xem: 16315)
(xem chi tiết ở mục BIỂN ĐÔNG FORUM) * Mỹ-Nhật: bàn chiến lược đối phó. * Phi: VN đề nghị họp đối tác. * TQ: "Không cản nổi đâu!". * Báo Đức: "Đá hóa đảo" chẳng thiệt hại ai. * Báo TQ: Philippines là “đứa trẻ ngoan phục tùng Mỹ”.