Vài hình ảnh tháng Tư 1975

12 Tháng Tư 20193:18 SA(Xem: 11448)

VĂN HÓA ONLINE - ĐIỂM NONG B  - THỨ SÁU 12 APRIL 2019


Vài hình ảnh tháng Tư 1975 (1)


TRẦN ANH TUẤN


Tháng Tư hàng năm lại đến, nhắc nhở người dân Việt Nam Cộng Hoà biến cố đau thương trong năm 1975, khi một viên đại tướng lên tiếng đầu hàng vô điều kiện các binh đoàn Cộng Sản Bắc Việt.


Và trước cả ngày có lời tuyên bố đầu hàng, đã có đến 2 đại tướng khác, 16 trung tướng, và 5 thiếu tướng bỏ hàng quân mà cao chạy xa bay ra khỏi quê hương đất nước. Đây là hiện tượng duy nhất chỉ xảy ra một lần trong suốt hai ngàn năm lịch sử quân sự của dân tộc Việt, tính từ thời Trưng Nữ Vương (40-43) đến nay.


image007

Hình ảnh Dương Văn Minh ngày 28.4.1975 ngay sau khi nhận chức "tổng thống" tại Dinh Độc Lập. (Bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT)


Khi chủ tướng bỏ chạy như "chuột" -lời trung tướng Vĩnh Lộc quyền tổng tham mưu trưởng trên Đài Phát Thanh Sài Gòn ngày 28.4.75- thì rất nhiều sĩ quan cấp tá và úy cùng binh sĩ đã tự sát để bảo toàn danh dự.


Họ tự sát một mình, như một trung úy phi công từ phi trường Bình Thủy, Cần Thơ  được lệnh lái oanh tạc cơ lên tiêu diệt đoàn chiến xa Bắc Việt đang tiến vào Sài Gòn qua ngả Ngã Tư Bảy Hiền. Khi hết bom đạn và bình săng đã cạn, Anh quay về phi trường thì được tin đại tướng của Anh đã đầu hàng vô điều kiện. Anh hiên ngang bay vút lên trời xanh, xa lánh loại người tham sanh úy tử dưới mặt địa cầu. Hay như một binh sĩ với khẩu đại liên một thân một mình cởi trần mặc áo giáp ngạo nghễ trụ trên đỉnh Đèo Hải Vân ngăn chặn các binh đoàn Cộng Sản. Hay tự sát như Trung Tá Nguyễn Văn Long dưới chân tượng Thủy Quân Lục Chiến trước trụ sở Quốc Hội VNCH ở Sài Gòn.


Hay tự sát như những nhóm quân nhân thuộc nhiều binh chủng, nhất là Nhẩy Dù, đứng chụm thành vòng tròn rồi cho nổ lựu đạn để nắm tay nhau cùng chết, tạo ra những vòng tròn bất tử trong tháng 4.1975. Đúng 13 năm sau, vào tháng 3.1988 lại thêm một vòng tròn bất tử của 64 thanh niên thuộc thế hệ sau, khi quyết tâm bảo vệ biển đảo của nước nhà, đã quay thành vòng tròn để bảo vệ lá cờ của Việt Nam hiện tại ở giữa, chống lại bọn giặc Tàu xâm lược nên bị chúng thảm sát tại bãi đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa.


Hay tự sát cùng toàn thể gia đình, như Trung Tá Đặng Sĩ Vĩnh cùng Phu Nhân và bẩy người con -2 người con trai và 5 người con gái- mà người con cả là Trung Úy Đặng Trần Vinh ở vùng Ngã Ba Ông Tạ Sài Gòn...


Lại cần phải nói đến một sự kiện làm toàn quân toàn dân VNCH kính ngưỡng, là bên cạnh hình ảnh không đẹp mắt của nhóm tướng bỏ chạy là năm vị tướng không để địch quân làm ô uế thanh danh nên đã tự sát theo truyền thống của tướng lãnh Việt Nam từ ngàn xưa: "Tướng giữ thành, thành mất, mất theo thành." Đó là quí vị Tướng Trần Văn Hai, Tướng Lê Văn Hưng, Tướng Nguyễn Khoa Nam, Tướng Phạm Văn Phú, và Tướng Lê Nguyên Vỹ. Riêng trường hợp Tướng Lê Nguyên Vỹ, không những Ông đã đền nợ nước một cách oai hùng tại bản doanh Sư Đoàn 5 QLVNCH nơi Ông làm Tư Lệnh, mà Phu Nhân của Ông cũng đã rất xứng đáng với Ông. Bà quả phụ Lê Nguyên Vỹ sau này tại hải ngoại đã chia sẻ là cái chết của chồng Bà là cái chết phải có và nên có!


image008

Trung Tá Cảnh Sát Nguyễn Văn Long tự sát dưới chân tượng Thủy Quân Lục Chiến tại tiền đình trụ  ̉ Quốc Hội VNCH. Hình AP chụp ngày 30.4.1975 trong bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT.


Còn số đông dân chúng Sài Gòn tìm mọi cách di tản khỏi miền Nam để tránh nạn Cộng Sản đang ập tới. Có người bám theo nhân viên Toà Đại Sứ Mỹ. Nhiều người lên tầu Hải Quân và các thương thuyền tại bến Bạch Đằng. Có người lái trực thăng ra khơi. Có phi công ̣lái máy bay Cessna bé nhỏ cùng gia đình 7 người đáp xuống một hàng không mẫu hạm trên Biển Đông. Đó là cú hạ cánh đầu tiên, duy nhất, và thành công của một thiếu tá không quân QLVNCH trên tập đoàn hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ và chắc chắn của toàn thế giới.


Về quy củ, duy nhất chỉ có Hải Quân QLVNCH tập trung được một hải đoàn 22 chiến hạm chở khoảng 30,000 quân và dân thoát đến Phi Luật Tân ngày 7.5.1975. Khi gần cập bến, hải đoàn này đã có buổi lễ hạ kỳ VNCH một lần và mãi mãi trên toàn thể 22 chiến hạm. Một buỗi lễ hạ kỳ đẫm nước mắt vì buồn tủi, uất ức, và căm hờn ngoài khơi vịnh Subic Bay!


image009

Vài khuôn mặt di tản đầu tiên đến Mỹ trong Trại Thủy Quân  Lục Chiến Camp Pendleton, Nam California. Hình AP chụp  ngày 1.5.1975 trong bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT.


Nói chung, số người di tản vào cuối tháng 4.1975 bao gồm:


1. Trung tướng tổng thống Nguyễn Văn Thiệu.


2. Đại tướng thủ tướng Trần Thiện Khiêm.


3. Đại tướng tổng tham mưu trưởng Cao Văn Viên.


4. Nhóm tổng bộ trưởng và tổng giám đốc trong chế độ Nguyễn Văn Thiệu.


5. Nhóm tướng tá bỏ chạy.


6. Nhóm không quân có máy bay di tản.


7. Nhóm hải quân có tàu bè di tản.


8. Nhóm làm giầu trong chiến tranh có tiền mua giấy tờ xuất ngoại, hay có Mỹ kim mua chuộc quân nhân và nhân viên Toà Đại Sứ Mỹ.


9. Những người làm công cho sở Mỹ, như tài xế, thư ký, nhân viên các ngành... điển hình là gia đình một bác tài ở xóm Đình Phú Thạnh gần rạp hát Nam Quang, đường Lê Văn Duyệt Sài Gòn, gần nhà tôi ở.


10. Những người Việt có liên hệ với Mỹ, như liên hệ hôn nhân, hay quen biết làm ăn với Mỹ.


11. Những làng ngư phủ công giáo do các linh mục tổ chức ra đi.


12. Những người tình cờ có mặt tại bến tàu.


(Tôi ghi chức vụ của trung tướng Nguyễn Văn Thiệu là tổng thống, đại tướng Trần Thiện Khiêm là thủ tướng và đại tướng Cao Văn Viên là tổng tham mưu trưởng dù khi bỏ chạy, họ đã không còn nắm những chức vụ đó. Lý do là họ chỉ bỏ chạy thoát thân vào phút chót, và tháo lon bỏ chức chỉ là cách trút trách nhiệm cho người khác! Nhận định trong sử học không phải là nhận định hời hợt, hay chủ quan, hay cố chấp theo tài liệu, mà phải nhận định cho rõ bản chất của con người và sự kiện!)


image006

Nụ cười thỏa mãn (xem hình!) của trung tướng Nguyễn Văn  Thiệu tại phi trường Đài Bắc ngày Thứ Sáu 19.9.1975 trên  đường sang Luân Đôn thăm gia đình  sau 5 tháng trốn chạy  sang Đài Loan. Đến Anh, ông mua một biệt thự 7 phòng ngủ  ở vùng phong cảnh hữu tình (nguyên văn: leafy) Wimbledon.  Hình do hãng UPI chụp trong bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT.


Đợt di tản tháng 4.1975 vắng bóng đại đa số trí thức Việt Nam vốn không muốn có liên hệ với người Mỹ suốt thời Việt Nam Cộng Hoà (1954-1975) vì họ nhận định các viên chức Toà Đại Sứ Mỹ là những phù thủy chính trị thực dụng đáng khinh, và những thanh niên trong quân đội Mỹ không hiểu biết ngôn ngữ và văn hoá Việt, nên vào miền Nam chỉ làm bại hoại xã hội Việt. Cũng vắng bóng những quân nhân công chức cấp trung và cấp dưới vốn bị cấp trên trước khi trốn chạy đã ra lệnh cho họ phải tử thủ (giới quân nhân) hay không được rời bỏ nhiệm sở (giới công chức). Dĩ nhiên, quảng đại quần chúng -trừ một số không hiểu biết Cộng Sản hay có ảo tưởng về chế độ Cộng Sản- không có phương tiện di tản, đều bị bỏ lại.


Mãi đến năm 1978, sau những đợt đánh tư sản miền Nam -một hình thức chiếm chiến lợi phẩm- thất bại vì không tịch thu được nhiều của cải vàng bạc qúy kim của dân VNCH như dự tính của Bộ Chính Trị, chính quyền Cộng Sản Việt Nam mới tổ chức thu vàng cho người gốc Tàu lẫn người Việt ra đi tạo nên phong trào thuyền nhân.


Chính nhờ phong trào này, người Việt thuộc nhiều thành phần có cơ hội ra đi, nhất là:


1. Trí thức các ngành nha y dược, giáo dục, hành chánh, khoa học, kỹ thuật...


2. Giới trung lưu có vàng đóng cho Công An và tư nhân tổ chức vượt biển vượt biên.


3. Quân nhân ra khỏi các trại tập trung, nhất là những sĩ quan hải quân.


4. Giới ngư phủ dọc theo duyên hải sẵn có tàu thuyền.


5. Những kẻ láu lỉnh biết "căn me," tức là những người dò biết được thời gian và địa điểm lên ghe vượt biển thì trà trộn để đi theo.


Do đó, dù nhóm người Việt di tản cuối tháng 4.1975 hay nhóm người Việt thuyền nhân từ năm 1978 về sau cũng đều gồm đủ các thành phần trong xã hội VNCH.


image010

Hình ảnh Khương Hữu Điểu, "bố già" của giới cựu sinh viên du học  tại Mỹ. Hình AP chụp ngày 2.5.1975 tại California, khi ông Điểu diễn  tả cảnh ông đã bỏ lại tài sản và những ngày huy hoàng tại Sài Gòn để  chỉ mang theo được một túi sách. Đây là nhân vật từng nổi tiếng thời  VNCH khi lấy ảnh hưởng Mỹ can thiệp với chính quyền quân nhân cho  các cựu sinh viên du học Mỹ không phải đi quân dịch vì họ, nguyên văn  trong hồi ký của ông năm 2017 ̣a đề Đông Gặp Tây. Tung Cánh  Từ  Trời Nam Hành  Trình qua Chiến Tranh và Hoà  Bình  là "Dream Team,  Chuyên Viên Lý Tưởng, G̀à Nòi." Rồi lý  luận "không ai đem gà nòi ra  giết thịt" để biện minh cho nhóm thanh niên trong thời chiến này phải  được miễn quân dịch. Thế thì theo ông Điểu, những người xuất thân đại học trong nước là loại "gà chết, gà đ̀ông lạnh, gà nuốt dây thun, gà  kẹt giỏ" (sách đã dẫn, trang 575) hay sao, mà họ phải thi hành quân dịch,  ̣t bổn phận căn bản của công dân biết tôn trọng luật pháp quốc gia?  Ngay cá nhân Khương Hữu Điểu, đang làm cho hãng tư Esso cũng bỏ  Esso để làm cho Công Ty Đường Hiệp Hoà, một liên doanh công và để hoãn dịch từ năm 1961, phải không?! Thực ra, cảnh trốn lính của bọn


nhà giầu hay những kẻ có quyền thế thì nước nào cũng có và thời nào  cũng xảy ra do bản chất ham hưởng thụ  vạ̀ khọ́ khộ̉ chết của  bọn này. Trump, Clinton, Bush Con đều trốn lính trong thời Chiến  Tramh Việt Nam là̀ng chứng ở Hoa Kỳ. (Bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT)


Trong thập niên 1980, một số người Việt hoạt động xã hội và giáo dục tại Hoa Kỳ đã chia thành phần di dân gốc Việt ra làm hai loại mà họ gọi là hai làn sóng di dân. Theo họ, làn sóng di tản hồi tháng 4.1975 gồm những thành phần thượng lưu trí thức. Còn làn sóng thuyền nhân sau đó bao gồm những thành phần hỗn tạp và ít học.


Đã có người trong "làn sóng thứ nhất" viết truyện tưởng tượng ra cảnh xử án tại Mỹ thì ghi can phạm "thuộc thành phần thuyền nhân," làm như Thuyền Nhân là thành phần bất hảo hay cùi hủi, người khác thì lên giọng "Tôi ở hải ngoại đã lâu..." Đó là bằng chứng của thứ tâm trạng bệnh hoạn trong cộng đồng gốc Việt tại Hoa Kỳ trong thập niên 1980.


Thực tế cho thấy sự phân tích thành hai làn sóng di tản với những hơn kém khác nhau chẳng qua chỉ là sự phân tích chủ quan và tài tử, không những đã không phản ánh sự thật lịch sử mà còn chất chứa một niềm tự hào không chính đáng của những kẻ nhanh chân trốn chạy trước hơn ai hết, bỏ cả thân nhân, bạn bè, đồng đội, và cấp dưới. Sự phân tích tài tử này còn phân hoá một cộng đồng vốn nổi tiếng về vấn đề chia rẽ.


May mắn là lâu nay, tôi không còn thấy ai nhắc đến cái gọi là sự phân tích này nữa, cũng có nghĩa là cộng đồng gốc Việt tại Mỹ đã bớt được một mầm mống gây chia rẽ.


image013

Em bé tỵ nạn đầu tiên sinh ra trên lãnh thổ Hoa Kỳ có lẽ là Vũ Tha Hương  Jacqueline hồi 10g sáng ngày 1.5.1975 tại bệnh viện Hải Quân Guam. Tha Hương  đã và đang thành công trong xạ̃i Hoa Kỳ. Hình chụp tháng 11.2016 ngày  Tha Hương (thứ hai từ phải, đứng giữa cha mẹ, bác sĩ Vũ Trọng Tiến&Thanh-Bình,  hình do gia đình gửi cho người viết) sau lễ tuyên thệ nhậm chức Chủ Tịch Hội Đồng  Giáo Dục Học Khu Thống Nhất Washington nhiệm kỳ  2016-2020, West Sacramento,  California. Người đứng bìa trái là̉ng Giám Đốc Học Khu.


Thời thế đổi thay, ngày 20.7.1977, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc bỏ phiếu với đa số tuyệt đối chấp thuận cho nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam làm thành viên. Cần nói thêm là trước đó nửa năm, CNXHCNVN đã không được nhận làm hội viên Liên Hiệp Quốc vì sự bác bỏ của Phái Đoàn Mỹ ngày 15.11.1976.


Bây giờ, những hình ảnh thời sự dưới đây được phổ biến để trả lời những ai còn mơ màng chuyện thi hành Hiệp Định Paris 1973, hay tranh cãi sự tồn tại của chính thể Việt Nam Cộng Hoà!


Còn một vấn đề nữa, là danh hiệu lá cờ vàng ba sọc đỏ. Đây chính là lá quốc kỳ của tất cả những người Việt sống trong nền Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hoà trên dải giang sơn từ sông Bến Hải đến mũi Cà Mâu, với quốc ca là bản Thanh Niên Hành Khúc Nhưng từ sau ngày 30.4.1975, lá cờ này không còn là quốc kỳ của quốc gia nào, vì chính thể Việt Nam Cộng Hoà đã sụp đổ.


Từ đó, lá cờ chỉ có thể là biểu tượng của cộng đồng gốc Việt tại hải ngoại! Hãy mệnh danh đó là Lạ́̀ Do của tất cả những ai phải bỏ nước ra đi để tránh nạn Cộng Sản!


Nói cách khác cho rõ ràng hơn, lá cờ vàng ba sọc đỏ nay không còn là lá quốc kỳ của nước Việt Nam Cộng Hoà, mà là lá cờ Tự Do biểu tượng của cộng đồng gốc Việt tại hải ngoại.    


image012

Hình chụp ngày 20.7.1977, lúc Đinh Bá Thi, quan sát viên thường trực của Cộng Sản Việt  Nam tại Liên Hiệp Quốc, đầu hói đứng lom khom đầu bàn của Hội Đồng Bảo An ngay sau khi nước CHXHCNVN được bầu làm hội viên LHQ. Hình do Brian A. Keystone chụp trong bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT.


image013

̀ CHXHCNVN (giữa) được treo tại trụ̉ Liên Hiệp  Quốc, hình do Brian A, Keystone chụp ngày 21.9.1977. (Bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT)


Còn khăng khăng xác định trên giấy tờ hay trong những bài báo, bài viết, bài diễn văn nơi công cộng... lá cờ vàng ba sọc đỏ là quốc kỳ Việt Nam Cộng Hoà thì chúng ta sẽ không thể biện minh cho sự hiện hữu của lá cờ trong thực tế bây giờ và nhất là trước công pháp quốc tế. Hơn nữa, xác định sự kiện này không gì khác hơn là tiếp đạn cho những ai chủ trương xóa bỏ lá Cờ Vàng để họ bắn lại... mình!


Dĩ nhiên, trong tâm tư tình cảm mỗi người tỵ nạn chúng ta -tỵ nạn chính trị chứ không phải loại tha phương cầu thực- thì lá cờ vàng ba sọc đỏ và bản Thanh Niên Hành Khúc vẫn mãi mãi là quốc kỳ và quốc ca thiêng liêng của nước Việt Nam Cộng Hoà như thủa nào.


image014

̣t tiền Toà Đại Sứ VNCH tại Washington D.C. chụp ngày 1.5.1975. Chú thích bức hình, hãng thông tấn AP nhận xét thấy lá quốc kỳ VNCH không còn trên cán cờ  ở̀ng hai của Toà Đại Sứ̀ hôm Thứ Tư, 30.4.1975. Nếu vậy, quyết định của đại sứ́y giờ là Trần Kim  Phượng cũng đúng, là phải theo lệnh đầu hàng vô điều kiện của "tổng thống" họ Dương, vạ̀t khi chế độ sụp đổ thì không còn cần biểu tượng gì  nữa! (Bộ sưu tập Hình Ảnh Thời Sự TAT)


"Thiêng liêng," vì trong đời sống thường nhật, tất cả các học sinh trung và tiểu học trên toàn cõi VNCH xếp hàng lớp nào ra lớp nấy, nghiêm trang chào cờ và hát quốc ca trong sân trường mỗi ngày Thứ Hai đầu tuần trước sự chứng kiến của Hiệ̣u Trưởng và toàn ban Giáo Sư.


Hơn thế nữa, "Thiêng liêng," vì hàng ngày suốt từ đầu năm 1961 cho đến ngày 30.4.1975, biết bao thanh niên tươi trẻ tuấn tú đã trở thành tử sĩ dưới lá cờ vàng ba sọc đỏ và trong bộ quân phục Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà để bảo vệ miền Nam Tự Do chống lại Cộng Sản Bắc Việt chủ trương võ trang xâm chiếm VNCH qua việc khai phá Đường Mòn Hồ Chí Minh theo chiều dọc của dẫy Trường Sơn bắt đầu ngày 19.5.1959 để chuyển quân lính cùng võ khí vào miền Nam và thành lập Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam ngày 20.12.1960.


Nhân đây, tôi nhắc lại những cái tang bi hùng mà những người quả phụ son trẻ miền Nam phải gánh chịu trong cuộc chiến bảo vệ Tự Do và chế độ Dân Chủ của quân và dân VNCH:


Ngày mai đi nhận xác chồng,


Say đi để thấy mình không là mình!


                                                                           Lý Thụy Ý


 


Vì thế, đã là người tỵ nạn chính trị hay các thế hệ con cháu tiếp nối, chúng ta phải bảo vệ Lá Cờ thiêng liêng. Muốn bảo vệ sự hiện hữu của Lá Cờ ấy nơi hải ngoại được thành công thì nhiệt tâm nhiệt tình hay tận tâm tận lực vẫn chưa đủ, mà phải già dặn về chính trị!


Cuối cùng, quốc hiệu Việt Nam Cộng Hòa dịch sang Anh ngữ phải là "Republic of Vietnam" mà tài liệu chính thức hay sách báo Mỹ trước và sau năm 1975 đều gọi tắt là RVN, chứ không thể dịch sai một cách tai hại thành "Republic of South Vietnam," vì danh từ này dịch ngược sang Việt ngữ sẽ là "Cộng Hoà Nam Việt," hay "Cộng Hoà Miền Nam Việt Nam." Trong trường hợp này, vô hình trung chúng ta đã trở thành... Việt Cộng hết ráo, vì CHMNVN chính là tên do V.C. đặt cho phần đất thuộc VNCH, đối với Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà ở miền Bắc!


image015

Republic of Vietnam (Việt Nam Cộng Hoà, tem bên trái) Republic of South Vietnam (Việt Cộng, tem bên phải. (Bộ sưu tập bưu hoa TAT)


TRẦN ANH TUẤN


10.4.2019


_______________________


(1) Hình ảnh trong bài là ảnh thời sự mà nhóm phóng viên quốc tế chụp khi biến cố xảy ra để gửi về toà soạn qua phương tiện điện tử, nên gọi là wirephoto. Tòa Soạn các báo nhận được sẽ in ra để đăng kèm theo bài. Chiến tranh VN đã chấm dứt từ lâu, nên thỉnh thoảng các báo đem bộ ảnh thời sự trong văn khố của họ ra bán đấu giá. Tôi theo dõi và chọn đấu những bức ảnh tôi cần để lấy bản quyền (copyright) lập thành Bộ Hình Ảnh Thời Sự TAT. Ngoài bộ ảnh này, là kho bưu ảnh thực gửi quí hiếm tiền bán thế kỷ XX về các vua nhà Nguyễn, về Hoàng Hoa Thám, về các tổ̀ng đốc miền Bắc, thượng thư  miền Trung và đốc phủ sứ miền Nam, về khố xanh khố đỏ, về sinh hoạt của dân Việt dưới thời Pháp thuộc... Khi viết bài này cũng như tất cả những bài từ trước đến nay, tôi không hề sử dụng hình ảnh trong những mạng điện tử công cộng (websites) để tránh người đăng tải -thường không phải là sở hữu chủ- có thể sử dụng những kỹ thuật photoshop và cut-and-paste để thay đổi nội dung theo ý cá nhân ho.̣ Nói cách khác, ảnh chụp -kể cả những cổ vật, tiền đồng, tiền giấy, bưu ảnh, bưu thiếp, bưu hoa, thư từ, sách báo...- tôi sử dụng đều là những tài liệu đầu tay hay nguyên bản và nguyên toàn mà tôi là sở hữu chủ. Đã mang cái nghiệp vào thân, người viết Sử phải biết tốn công và tốn của theo phương châm: "Không có tài liệu, không có lịch sử."


Vài hàng tiểu sử Gs Trần Anh Tuấn


image016


Gs. Trần Anh Tuấn dòng dõi họ Trần ở Hải Dương, đến đời nội tổ mới về Thanh Hoá. Ông học vỡ lòng với cô giáo con gái chủ hãng lơ Vũ Tạo (Hà Nội) tại trại thuốc lá Yên Hà của thân sinh ở làng Ba Bông, Thanh Hoá. Sau đó, ông học trường Tại tại thị trấn Voi, Thanh Hoá trong thời kháng chiến chống Pháp, rồi tiểu học Vân Hồ, Hà Nội.

Theo gia đình vào Sài Gòn năm 1954, ông học trường di chuyển Cầu Kho (1956), Hồ Ngọc Cẩn (1960), Chu Văn An (1963), Đại Học Sư Phạm Sài Gòn (1967) và Đại Học Văn Khoa Sài Gòn (1968). Ông hoàn tất Cao Học Sử (1972) và chương trình Tiến Sĩ Chuyên Khoa Sử Học tại Đại Học Văn Khoa Sài Gòn (1974) nhưng chưa trình luận án vì biến cố 30.4.1975.

Ông hoàn toàn là sản phẩm của nền giáo dục ba miền Trung Bắc và Nam trong những hoàn cảnh và chế độ khác nhau, và hãnh diện về sự kiện này.

Sau khi tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm năm 1967, ông giảng dạy tại Trung Học Nguyễn Đình Chiểu Mỹ Tho, rồi Đại Học Văn Khoa Sài Gòn, và Đại Học Cao Đài Tây Ninh cho đến tháng Tư năm 1975. Ông được mời vào Hội Đồng Quản Trị Hội Société des Etudes Indochinoises, một cơ quan văn hoá của Pháp tại Sài Gòn, và đảm nhận vai trò Thư-viện-trưởng vì tiểu luận Cao Học Sử của ông (Thư Tịch Chú Giải Lịch Sử Việt Nam Qua Các Tạp Chí Pháp Ngữ 1865-1970, 251 tr.) hoàn tất nhờ tài nguyên tại Thư Viện Hội. Ông bị động viên khoá 2/68 Sĩ Quan Trừ Bị tại Đồng Đế, Nha Trang. Ông được biệt phái về dạy lại tại Trung Học Nguyễn Đình Chiểu năm 1970.

Sau ngày 30.4.1975, ông bị bắt vào các trại tập trung Trảng Lớn, Đồng Ban, và Kà Tum tại Tây Ninh, rồi Z30B tại Long Khánh trong ba năm mới được trả tự do bằng Giấy Ra Trại số 689 ngày 4.3.1978 của Cục Quản Lý Trại Giam, Bộ Nội Vụ Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.

Cuối năm 1978, ông giả làm người gốc Hoa với tên Trần Phước để vượt thoát Việt Nam tại Vũng Tầu đến Indonesia, nếm mùi vượt biển bằng thuyền và cuộc sống hỗn độn trong một trại tỵ nạn Đông Nam Á, là trại tị nạn Tanjung Uban.

Đặt chân xuống phi trường San Francisco ngày 13.11.1979, ông trở lại nghề thầy tại Học Khu Thống Nhất Oakland, Bắc California tháng 2.1980 sau khi hoàn tất thủ tục lấy Teaching Credential (Giấy Phép Hành Nghề Dạy Học) tại Bộ Giáo Dục Tiểu Bang ở Sacramento. Sau hơn 25 năm giảng dạy và làm chuyên viên giáo dục tại Học Khu, ông quyết định về hưu sớm để có thì giờ theo đuổi những dự án dài hơi về sử học. Vẫn còn vương vấn thế giới học đường và để có thể trực tiếp tiếp xúc với giới trẻ, ông bắt đầu dạy bán thời gian ở trường đại học cộng đồng The College of Alameda, California kể từ niên khóa 2005-06.

Ngoài việc giảng dậy, Gs. Trần Anh Tuấn là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu sử học từ năm 1966 đến nay, từ trong nước (các tập san Sử Địa, Tư Tưởng, Nghiên Cứu Việt Nam...) ra đến hải ngoại (các tập san Thế Kỷ 21, Văn Học, Khởi Hành...). Ông là một nhà thư tịch học. Ông chủ  biên nội san Tin Sử Địa (1964-1966), rồi trong ban chủ trương Tập San Sử Địa trong nước (1966-1975) và sáng lập chuyên san Dòng Sử Việt tại California (2006-2007).

Dự án dài hơi của ông là Sử Việt Tại Bắc Mỹ (1975-2015) sẽ xuất bản năm nay, và sau đó là Lịch Sử Lập Cư của Người Việt tại Hoa Kỳ (1975-1990).


Giáo sư Trần Anh Tuấn hiện hưu trí tại thành phố đảo Alameda, miền Bắc California./
29 Tháng Ba 2016(Xem: 13325)
- "Theo ghi nhận của Reuters, bản thông cáo không đề cập trực tiếp đến tranh chấp Biển Đông giữa hai bên, nhưng cho biết là tư lệnh Hạm Đội Nam Hải của Trung Quốc có mặt trong cuộc gặp giữa phái đoàn Trung Quốc và Tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng ngày 27/03". (Xem thêm ở mục NHẬT KÝ BIỂN ĐÔNG)
27 Tháng Ba 2016(Xem: 20147)
"(Một trong) “Thủ phạm” chính là việc gia tăng sử dụng nước sông Mekong của Lào, Thái Lan, và Cambodia; lên đến 2.991 m3/sec tức 49% lưu lượng sông Mekong tại Kratié. Đó là chưa kể lượng nước do Cambodia sử dụng cho các dự án thủy nông ở hạ lưu Kratié".
27 Tháng Ba 2016(Xem: 16407)
- "Cũng tại phiên họp Chính phủ ngày 26-3, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dành thời gian để phát biểu về “cá nhân tôi”. Thủ tướng nói: ... Chúc các đồng chí kỳ này sẽ nghỉ chính sách và chúc cho cả tôi nữa ráng giữ gìn sức khỏe, bởi sức khỏe là quan trọng nhất, đồng thời làm một công dân tốt, đảng viên tốt. Làm sao ráng làm được theo tên chương trình như anh Trần Bình Minh (tổng giám đốc Đài truyền hình VN) nói là “Người tử tế”. Sống tử tế.... (Theo Tuổi Trẻ) - (Xem thêm bài diễn văn (chống đế quốc Mỹ trứ danh) của TT Dũng ngày 30/4/2015 tại Saigon. TT Dũng qua tận Nga mua vũ khí hàng tỉ đô. Mục TÀI LIỆU).
24 Tháng Ba 2016(Xem: 12740)
"Trong số 6 quốc gia chia sẻ sông Mekong, chỉ có 4 nước là Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam là thuộc Ủy ban sông Mekong (MRC) nên các quy tắc của MRC trong việc sử dụng con sông chỉ áp dụng cho các nước này mà không được áp dụng cho Trung Quốc và Myanmar".
24 Tháng Ba 2016(Xem: 13254)
"Hôm qua, Thượng Nghị Sĩ Bob Menendez (Dân Chủ, NJ) cùng với 18 vị đồng viện thuộc Đảng Dân Chủ cùng lên tiếng kêu gọi Đại Diện Mậu Dịch Hoa Kỳ, Đại Sứ Micheal Froman, không đưa bản Hiệp Ước Mậu Dịch Xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào Quốc Hội cho đến khi Việt Nam, Malaysia và Brunei đã đáp ứng thoả đáng các cam kết của họ với Hoa Kỳ".
22 Tháng Ba 2016(Xem: 13820)
"Lãnh đạo của 6 nước có liên quan đến sông Mekong sẽ họp thượng đỉnh vào ngày 23/3 tại thành phố Tam Á trên đảo Hải Nam, Trung Quốc. Các bên tham gia gồm có Việt Nam, Thái Lan, Lào và Campuchia, 4 thành viên Ủy hội Sông Mekong, cùng với Trung Quốc và Myanmar, đối tác đối thoại của Ủy hội".
21 Tháng Ba 2016(Xem: 14341)
"Bốn trạm bơm tạm thời đã bắt đầu hút 47 triệu mét khối nước từ sông Mekong bơm vào sông Huai Luang ở tỉnh Nong Khai của Thái Lan".
21 Tháng Ba 2016(Xem: 14973)
"Trong bài trả lời phỏng vấn của hãng tin Anh Reuters hôm 17/03, đô đốc John Richardson, tư lệnh Hải Quân Mỹ xác nhận là đang thăm dò cơ hội tăng cường việc sử dụng hải cảng ở các nước như Philippines hay Việt Nam, trong đó có cả căn cứ Hải Quân Mỹ trước đây tại Việt Nam là Cam Ranh".
17 Tháng Ba 2016(Xem: 16720)
"Không khó để nhận ra, cả Trung Quốc và Thái Lan đang biến nguồn nước sông Mê Kông thành thứ vũ khí lợi hại trong chiến tranh kinh tế. Chính vì thế kêu gọi Trung Quốc xả nước có thể là hành động mang tính cảnh báo quốc tế chứ không phải là việc cần làm, càng không nên có bất kỳ ảo tưởng nào vào lòng tốt của chính quyền các quốc gia thượng nguồn sông Mê Kông".
15 Tháng Ba 2016(Xem: 14260)
“Trong tình thế như vậy”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói, “chính phủ Trung Quốc đã quyết định vượt qua khó khăn riêng của mình và sẽ làm hết sức để giúp các nước láng giềng. Trung Quốc đã quyết định mở các cửa xả lũ tại đập thủy điện Cảnh Hồng từ ngày 15/3 tới ngày 10/4 để đưa nước xuống hạ nguồn với hy vọng giúp giảm bớt nạn hạn hán ở Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam”. - Đập Cảnh Hồng (Jinghong) và đập Tiểu Loan (Xiao Wan)
13 Tháng Ba 2016(Xem: 15146)
- “Đồng bằng sông Cửu Long đang đối mặt với những thách thức to lớn,” Ngoại trưởng John Kerry nói “Chúng ta phải gìn giữ và bảo vệ hệ sinh thái mong manh ở đây.” - "Tôi vẫn có thể nhắm mắt và hình dung ra hình ảnh đất nước mà tôi đã thấy trong cuộc chiến: hình ảnh những con trâu, những con rạch hẹp đến không ngờ, rừng đước, những người giăng câu trên ghe. Trước đây tôi có nuôi một con chó ..." - "Ông nói và cam kết khoản viện trợ trị giá 17 triệu đô la cho chương trình thích nghi với biến đổi khí hậu".
13 Tháng Ba 2016(Xem: 14107)
“Trùm” tình báo Mỹ James Clapper cho biết, những hải đảo ở Biển Đông bị Trung Quốc tranh đoạt chủ quyền và bồi đắp làm căn cứ quân sự sẽ giúp Bắc Kinh có “năng lực đáng kể để nhanh chóng triển khai sức mạnh tấn công đáng kể trên toàn khu vực”. Khả năng tấn công quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông đã vượt xa những gì mà Bắc Kinh nói là “tiền đồn phòng thủ”.
10 Tháng Ba 2016(Xem: 20195)
"Theo Nikkei Asian Review, Hải quân Mỹ đang có ý định cạnh tranh với Nga trong việc sử dụng vùng vịnh này. Việt Nam có thể thay đổi cán cân sức mạnh trên vùng biển châu Á – Thái Bình Dương chỉ bằng cách cho phép Mỹ hoặc Nga có mặt tại vịnh Cam Ranh". "Ông Hiroyuki Noguchi nhấn mạnh, nếu kết hợp với vịnh Subic của Philippines, Cam Ranh sẽ tạo thành 2 cánh kéo sắc có thể khống chế sự bành trướng của đường lưỡi bò Trung Quốc". "Việt Nam hoàn toàn biết rõ lợi thế quân sự và chiến lược của Cam Ranh và sẽ tiếp tục tăng cường sử dụng tiềm năng quốc phòng của căn cứ quân sự này phục vụ cho lợi ích của đất nước, chứ không bao giờ cho phép nước khác sử dụng Cam Ranh chống lại nước thứ ba".
08 Tháng Ba 2016(Xem: 16413)
"TT Nguyễn Tấn Dũng: “Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc chống hạn, mặn” "Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu cả hệ thống chính trị cấp bách cùng người dân miền Tây ứng phó thiên tai; đề nghị Trung Quốc xả đập trên sông Mekong". "Tại các khu vực sông Vàm Cỏ, sông Tiền, sông Hậu, ven biển Tây, nước mặn xâm nhập sâu vào đất liền 45-93 km; nhiều nơi có độ mặn cao nhất đạt 20,3-31,5g/l". "Hạ nguồn sông Mekong là Đồng bằng sông Cửu Long lãnh đủ! Thủ phạm là ai?"
08 Tháng Ba 2016(Xem: 18323)
"Cảng quốc tế Cam Ranh đủ sức tiếp nhận Hàng không Mẫu hạm 110.000 tấn. Các điểm vàng tròn trên hải đồ Văn Hóa là các hải cảng quốc tế Subic, Cota Kinobalu, Singapore, Klang, đáp ứng đủ tiêu chuẩn về một hải cảng quốc tế, có khả năng tiếp nhận các loại Hàng không Mẫu hạm thường hoặc nguyên tử đến tu bổ hoặc thăm viếng ... Bốn trong 5 hải cảng trên Hải đồ HkMh Mỹ đã ghé đến ngoại trừ Cam Ranh".
06 Tháng Ba 2016(Xem: 16294)
"Và như để tăng thêm phần thách thức, theo hãng Reuters, ông Quang A đang chờ lãnh đạo đảng Nguyễn Phú Trọng có ra tái cử vào Quốc Hội hay không, để ông có thể đối mặt với vị tổng bí thư trong cùng một đơn vị bầu cử". - Luật bầu cử của VN.
03 Tháng Ba 2016(Xem: 15882)
"Báo Văn Hóa-California vô cùng xúc động khi biết tin Giáo Sư Nguyễn Ngọc Bích đột ngột qua đời trên chuyến bay đi thủ đô Manila tham dự Hội nghị Quốc tế về Biển Đông lần thứ hai. Xin thành kính chia sẻ sự mất mát to lớn đến với Gs Nguyễn Thị Hợi, một phu nhân không lúc nào không sát cánh, yểm trợ con đường sự nghiệp phục vụ xã hội, cộng đồng của Gs Nguyễn Ngọc Bích". "Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích là một cây bút dũng mãnh từ nhiều năm qua đã hỗ trợ cho báo Văn Hóa những tin tức quan trọng trong sinh hoạt cộng đồng Việt Nam tại Hoa Kỳ.Trong dịp cùng di tham dự Hội nghị Quốc tế về Biển Đông tại Manila lần thứ nhất, bổn báo Lý Kiến Trúc có dịp gần gũi Gs Bích và phỏng vấn ông trong hội nghị". Xin trân trọng - Lý Kiến Trúc
01 Tháng Ba 2016(Xem: 14480)
- Việt Nam: "Tậu" vũ khí gì để đương đầu với Trung Quốc? - Đô Đốc Harry Harris: "Cần tháo gỡ toàn bộ lệnh cấn vận vũ khí sát thương" - Hoa Kỳ sẽ phải làm gì việc TQ quân sự hóa Biển Đông?