Kim Jong Un - Donald Trump “nắn gân” nhau ở Thái Bình Dương

"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA"  THỨ  SÁU  28  APRIL  2017

Kim Jong Un - Donald Trump “nắn gân” nhau ở Thái Bình Dương

Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un. Ảnh minh họaReuters / MANILA BULLETIN

Thái Bình Dương đang trở thành “đấu trường” của hai nhà lãnh đạo khó lường. Một bên là lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un, một nhà quân phiệt có khuynh hướng hoang tưởng tự cho mình gần như thượng đế, theo đuổi tham vọng vũ khí nguyên tử tác chiến ; còn bên kia là Donald Trump, một tổng thống Mỹ “bắn” Tweet mau lẹ, một người có vẻ mắc chứng thiếu ngủ, khó đoán và sắp đến 100 ngày nhậm chức chủ nhân Nhà Trắng, tự cam đoan “giải quyết vấn đề Bắc Triều Tiên”.

Theo xã luận “Trò chơi nguy hiểm ở Thái Bình Dương” trên nhật báo Le Monde (26/04/2017), hai nguyên thủ quốc gia Mỹ và Bắc Triều Tiên sinh ra không phải để hiểu nhau. Điều này thật nguy hiểm ! Trong thời chiến tranh lạnh, Hoa Kỳ và Nga đã học cách đối thoại. Mỗi bên hiểu khá chính xác về cách nhận thức của đối thủ. Kết quả là có được một loạt các thoả thuận lớn về việc kiểm soát và giải trừ một phần vũ khí nguyên tử của hai “Ông Lớn” vào thời kỳ đó.

Thế nhưng, điều này dường như không xảy ra trong trò chơi tay ba tại Thái Bình Dương. Ở Bắc Triều Tiên, Kim Jong Un tăng cường các vụ bắn tên lửa và thử hạt nhân. Cháu nội của nhà lãnh đạo khai sinh chế độ độc tài đang cầm quyền ở Bình Nhưỡng đủ sức đe dọa Hàn Quốc và Nhật Bản. Mối đe dọa này dù chưa thể vươn tới bờ tây của Hoa Kỳ, nhưng Kim Jong Un vẫn đang cố.

Còn tại Mỹ, tổng thống Donald Trump rầm rộ đưa ra hết cảnh báo này đến cảnh báo khác nhắm vào lãnh đạo trẻ họ Kim. Với Nhà Trắng, không có chuyện để nguyên tình trạng hiện nay : “Chúng ta phải giải quyết” và “nếu Trung Quốc không giúp thì chúng ta sẽ tự làm”, tổng thống Trump vẫn thường nhắc như vậy. Còn tại Bắc Kinh, chính quyền Tập Cận Bình vô cùng thất vọng về Kim Jong Un, nhưng vẫn tiếp tục hỗ trợ kinh tế cho đồng minh khó chơi này.

Vậy mục tiêu của mỗi bên là gì ? Có được vũ khí nguyên tử là lá bùa bảo đảm cho sự tồn tại của chế độ Bắc Triều Tiên. Chiến lược của Kim Jong Un là làm cho cả thế giới tin rằng ông ta sẵn sàng sử dụng vũ khí nguyên tử trước tiên, nếu ai đó muốn lật đổ ông. Tổng thống Donald Trump lại cho rằng vấn đề Bắc Triều Tiên làm một thành tố trong quan hệ Trung-Mỹ : Để có được mối quan hệ tốt đẹp về kinh tế và chiến lược với Hoa Kỳ, Trung Quốc phải thuyết phục được Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân.

Tại Bắc Kinh, giới lãnh đạo ưu tiên nguyên trạng. Chế độ Bình Nhưỡng sụp đổ sẽ dẫn đến việc bán đảo Triều Tiên thống nhất dưới sự chỉ đạo của Seoul, đồng minh chiến lược của Hoa Kỳ. Hiện lực lượng Mỹ đồn trú ở Hàn Quốc. Nếu thống nhất Nam-Bắc Triều Tiên, lính Mỹ sẽ có mặt ngay gần cửa ngõ Trung Quốc. Với Bắc Kinh, đây là điều không chấp nhận được. Nếu Washington vẫn muốn gắn các hồ sơ với nhau, thì Bắc Kinh còn có một yêu sách khác. Đó là Hoa Kỳ ngừng phản đối sự thống trị của Trung Quốc ở Biển Đông.

Tổng thống Mỹ từng tỏ ra không ngại dùng đến sức mạnh, như ở Syria hay Afghanistan. Với hồ sơ Bắc Triều Tiên, biện pháp có khả năng xảy ra nhất là tiếp tục chính sách trừng phạt chế độ Bình Nhưỡng. Thế nhưng, các biện pháp này chưa bao giờ khiến Kim Jong Un chùn bước. Biện pháp được hy vọng nhất có lẽ là một cuộc đàm phán chiến lược thực sự giữa Mỹ và Trung Quốc. Điều này cũng nhằm lấp đầy khoảng trống an ninh, trong đó có cả khu vực Thái Bình Dương, một trong những vùng năng động nhất thế giới.

Donald Trump cảnh báo Bình Nhưỡng bằng tầu ngầm và tầu sân bay

Ý định giải quyết vấn đề Bắc Triều Tiên của Mỹ và sự ngờ vực của Kim Jong Un khiến tình hình tại Đông Bắc Á trở nên bất trắc chưa từng có. Trong bài “Trump cảnh báo Bình Nhưỡng”, nhật báo Le Figaro cho rằng sự xuất hiện của tầu ngầm USS Michigan trong vịnh Busan, Hàn Quốc, là dấu hiệu gia tăng căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.

Tầu ngầm của Mỹ được trang bị tên lửa hành trình và tên lửa Tomahawk có khả năng tấn công lãnh thổ Bắc Triều Tiên chỉ trong vòng vài phút. Hành động này nhằm cảnh cáo ý định tiến hành thử hạt nhân lần thứ sáu của Kim Jong Un. Trước “lãnh tụ tối cao” của Bắc Triều Tiên, tổng thống Mỹ lên gân quân sự, đúng ngày thành lập Quân Đội Nhân Dân Triều Tiên trong khi chờ tầu sân bay USS Carl Vinson đến khu vực.

Từ nhiều ngày nay, chế độ Bình Nhưỡng không ngừng đe dọa một “cuộc chiến toàn diện” chống Washington trên khắp các phương tiện truyền thông Nhà nước. Những lời tuyên bố hùng hồn đó không làm đảo lộn cuộc sống người dân Bắc Triều Tiên, vốn đã quen với những lời kêu gọi tổng động viên và tình trạng giới nghiêm từ vài thập kỷ nay.

Tuy nhiên, giống nhận định trong bài xã luận của Le Monde, Le Figaro cho rằng lựa chọn ngoại giao dường như vẫn được Washington ưu tiên, với lời kêu gọi Liên Hiệp Quốc trừng phạt mạnh hơn Bắc Triều Tiên của tổng thống Mỹ. Cả Washington và Tokyo yêu cầu cấm vận dầu lửa đối với Bình Nhưỡng, vẫn được trung chuyển qua Trung Quốc. Dưới sức ép, Bắc Kinh đôn đáo trên mặt trận ngoại giao để tránh một cuộc khủng hoảng ngay sát biên giới, có thể sẽ dẫn đến sự hỗn loạn tại vùng biên giới đông bắc.