Biển Đông trên bàn nghị sự ASEAN

30 Tháng Bảy 20198:58 CH(Xem: 6337)
VĂN HÓA ONLINE - NHẬT KÝ BIỂN ĐÔNG - THỨ TƯ  31 JULY 2019

Biển Đông trên bàn nghị sự ASEAN

image007
Ngọc Mai

31/07/2019

Vấn đề Biển Đông được cho là sẽ trở thành một trong những tâm điểm được bàn luận tại các hội nghị của ASEAN đang diễn ra tại Thái Lan.
 
Tàu Hải Dương Địa chất 8 và tàu hộ tống vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa VN .Ảnh: Ngư dân cung cấp'
Tàu Hải Dương Địa chất 8 và tàu hộ tống vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa VN .Ảnh: Ngư dân cung cấp'

Đông Nam Á đang trong tuần lễ sôi động với chuỗi sự kiện diễn ra từ ngày 29.7 - 3.8, bao gồm Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 52 (AMM 52), Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN+3, Hội nghị Cấp cao Đông Á và Diễn đàn Khu vực ASEAN. Đại diện hơn 30 quốc gia sẽ góp mặt, trong đó có Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh sẽ dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các hội nghị.

Biển Đông phủ bóng

Theo giới chuyên gia, Biển Đông sẽ là một trong những nội dung quan trọng nhất trong chương trình nghị sự của đợt hội nghị, nhất là sau khi những diễn biến gần đây tại Biển Đông đã đánh động sự quan tâm của các nước trong và ngoài khu vực. Theo bản dự thảo tuyên bố chung của Hội nghị AMM 52 mà tờ Nikkei (Nhật Bản) có được, ASEAN sẽ bày tỏ quan ngại về các hành động “làm xói mòn lòng tin” và “gia tăng căng thẳng” của Trung Quốc trên Biển Đông. Ngôn ngữ trong bản dự thảo thống nhất với tuyên bố chủ tịch tại hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN hồi tháng 6.

Bên cạnh đó, nhiều nghị sĩ Mỹ đã gửi thư hối thúc Ngoại trưởng Pompeo phải ưu tiên thảo luận việc Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông. Trong bức thư đề ngày 29.7, các thượng nghị sĩ Bob Menendez, Ed Markey, Patrick Leahy và Brian Schatz mạnh mẽ chỉ trích Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế các nước khác, quân sự hóa các đảo nhân tạo phi pháp, phớt lờ phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế cũng như gây sức ép khi đàm phán Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).

Các nghị sĩ cho rằng cần hành động nhiều hơn để ngăn chặn xu hướng hành xử bất chấp của Trung Quốc ở Biển Đông. “Chúng tôi kêu gọi ông hãy coi cuộc gặp tới đây ở Bangkok là cơ hội tạo đồng thuận để bảo vệ quyền lợi của các đồng minh và đối tác của Mỹ theo Công ước LHQ về luật Biển (UNCLOS), chấm dứt việc Trung Quốc xâm phạm quyền hợp pháp của các nước ven biển, tạo sự tôn trọng luật pháp và thể chế quốc tế, chống lại nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá hoại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, các nghị sĩ nhắn gửi ông Pompeo.

Vai trò của ASEAN

Trả lời Thanh Niên, chuyên gia Hoàng Việt (thành viên Ban Nghiên cứu luật Biển và hải đảo thuộc Liên đoàn Luật sư Việt Nam) đánh giá dù có nhiều ý kiến khác nhau về vai trò của ASEAN hiện nay (khi một số thành viên đơn phương vì lợi ích riêng đã ảnh hưởng đến vai trò và lợi ích chung), nhưng ASEAN vẫn là tổ chức quan trọng trong khu vực và trên thế giới.

“Trong vấn đề Biển Đông, vai trò của ASEAN vẫn rất cần thiết để có thể đối thoại với Trung Quốc. Mặc dù còn nhiều hạn chế, nhưng Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) cũng thể hiện phần nào vai trò của ASEAN trước một Trung Quốc hung hăng. Tiến trình COC là bước nối tiếp ở mức độ cao hơn của DOC cũng rất quan trọng đối với khu vực. COC được kỳ vọng sẽ là phương tiện quan trọng để kiểm soát tình trạng căng thẳng. Tuy nhiên, tiến trình thúc đẩy COC vẫn còn chậm, một phần do Trung Quốc và phần nữa do một số nước ASEAN đã thỏa hiệp. ASEAN cần mạnh mẽ, năng động hơn, đoàn kết hơn thì mới có thể có tiếng nói đối trọng trước một Trung Quốc ngang ngược như hiện nay”, ông Việt nói.

Trong khi đó, tiến sĩ Nguyễn Thành Trung (Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quốc tế - ĐH KHXH-NV TP.HCM) cho rằng ASEAN hiện vẫn chưa thành công trong việc xử lý vấn đề Biển Đông do một số yếu tố.

Thứ nhất, cơ chế hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận đòi hỏi toàn bộ các thành viên ASEAN phải thống nhất trong cách tiếp cận đối với Biển Đông nhưng các nước lại có lợi ích khác nhau ở Biển Đông cho nên khó có tiếng nói chung.

Thứ hai, Trung Quốc vẫn chưa coi ASEAN là một cơ chế đa phương đủ năng lực thẩm quyền để giải quyết vấn đề Biển Đông, thay vào đó đòi đưa về vấn đề riêng với từng nước có tranh chấp.

Thứ ba, các hiệp ước hay thỏa thuận ký trước đây giữa hai bên về an ninh khu vực như DOC hay Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (năm 2003) đều mang tính chuẩn tắc, thiên về quy trình tham vấn, và không có tính bắt buộc nên hoàn toàn phụ thuộc vào thiện chí của các quốc gia ký kết.

“Do các yếu tố về nguyên tắc hoạt động, vai trò dẫn dắt, và cấu trúc thể chế của ASEAN chưa phù hợp đối với một Trung Quốc ngày càng quyết liệt cho nên việc giải quyết vấn đề Biển Đông đối với ASEAN rõ ràng rất khó. Về lâu dài, ASEAN phải thay đổi nguyên tắc và cấu trúc hoạt động, cũng như phải trở thành trung tâm trong việc giải quyết các vấn đề hiện nay”, ông Trung nói với Thanh Niên./( Thanh Niên)

05 Tháng Ba 2017(Xem: 7654)
Hãng tin Reuters cho rằng việc 308 hành khách đi tour du lịch mới tới quần đảo hiện nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc ở Biển Đông “là nỗ lực mới nhất của Bắc Kinh nhằm khẳng định tuyên bố chủ quyền ở vùng biển chiến lược”.
02 Tháng Ba 2017(Xem: 7940)
Bộ trưởng Đài Loan Phùng Thế Khoan (Feng Shih Kuan): Đài Loan « cần có những cải cách mới trong hoạt động huấn luyện… Lực lượng Hải quân, khi đi tuần tra ở Biển Đông, sẽ tiến hành luyện tập với lực lượng Không quân, để bảo vệ ngư dân, các tàu tiếp tế hậu cần, đồng thời thao dượt các hoạt động cứu hộ »
26 Tháng Hai 2017(Xem: 8863)
Những tấm ảnh làm bằng chứng cho thấy Trung Quốc lắp vũ khí phòng không "đáng kể" trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông, một cơ quan nghiên cứu cho hay. Những hình ảnh vệ tinh được một tổ chức của Mỹ công bố cho thấy súng phòng không và các hệ thống phòng thủ tên lửa được lắp đặt trên bảy hòn đảo.
23 Tháng Hai 2017(Xem: 8557)
Tại Hội nghị San Francisco năm 1951, khi bàn đến chủ quyền các lãnh thổ trong đó có các đảo, quần đảo bị Nhật chiếm của các quốc gia sẽ trao trả cho ai, Thủ tướng Trần Văn Hữu trưởng phái đoàn Quốc gia Việt Nam phát biểu khẳng định chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa- Trường Sa là của VIệt Nam.
13 Tháng Hai 2017(Xem: 8811)
Philippines Daily Inquirer ngày 10/2 đưa tin, một số nhà nghiên cứu tin rằng, bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) khó có thể ra đời trong năm 2017, thậm chí quá trình đàm phán COC khi nào mới kết thúc cũng chưa có câu trả lời xác định.
09 Tháng Hai 2017(Xem: 8444)
Trả lời phỏng vấn hãng tin AFP ngày 07/02/2017, bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin Lorenzana cho biết ông tin rằng Trung Quốc có thể sẽ bồi đắp bãi cạn Scarborough, chỉ nằm cách đảo Luzon của Philippines 230 km. Trung Quốc đã chiếm giữ bãi cạn này từ năm 2012.
07 Tháng Hai 2017(Xem: 8323)
TIN LIÊN QUAN: - Xem thêm ở mục Mục PHỎNG VẤN Nhân ngày Hội thảo Quốc tế tại Nha Trang.
24 Tháng Giêng 2017(Xem: 8576)
"Mỹ sẽ đảm bảo rằng chúng tôi bảo vệ quyền lợi của chúng tôi ở đó. Đó là câu hỏi rằng, có phải những hòn đảo nhân tạo này trong thực tế nằm ở vùng biển quốc tế và không phải một phần của lãnh thổ hợp pháp của Trung Quốc. Tất nhiên sau đó chúng tôi sẽ phải bảo đảm rằng, chúng tôi sẽ bảo vệ lãnh thổ quốc tế khỏi sự kiểm soát của một quốc gia".
22 Tháng Giêng 2017(Xem: 8694)
Phó Đô đốc Thẩm Kim Long, Tư lệnh Hạm đội Nam Hải được thăng chức Tư lệnh Hải quân Trung Quốc thay ông Ngô Thắng Lợi. Phó Đô đốc Viên Dự Bách - Tư lệnh Hạm đội Bắc Hải được thăng chức Tư lệnh Chiến khu Nam phụ trách địa bàn Biển Đông.
19 Tháng Giêng 2017(Xem: 8374)
Ông chủ Điện Manacanang - Tổng thống Rodrigo Duterte đã thể hiện một cách xuất sắc kế này trong việc mang về cam kết 24 tỉ USD viện trợ, đầu tư từ Trung Quốc, 8,7 tỉ USD cam kết viện trợ và đầu tư từ Nhật Bản, hai kỳ phùng địch thủ ở Đông Á
17 Tháng Giêng 2017(Xem: 8447)
Ảnh chụp vệ tinh của CSIS - AMTI công bố ngày 13/12/2016 cho thấy các điểm đặt pháo phòng không được Trung Quốc triển khai trên đá Xu Bi (Subi) thuộc quần đảo Trường Sa, Biển ĐônẢnh do AMTI cung cấp cấp REUTERS
15 Tháng Giêng 2017(Xem: 8363)
AP ngày 13/1 đưa tin, Thủ tướng Nhật Bản đã kết thúc chuyến thăm Philippines 2 ngày vào hôm nay, sau khi mang đến cam kết viện trợ và đầu tư 8,7 tỉ USD cho quốc gia này.
12 Tháng Giêng 2017(Xem: 8618)
1. Oanh tạc cơ chiến lược H-6 TQ bay quanh Trường Sa. 2. Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh thử vũ khí ở phía Nam đảo Hải Nam. 3. Tàu ngầm tấn công của Trung Quốc cập cảng Kota Kinabalu của Malaysia.
08 Tháng Giêng 2017(Xem: 8114)
Hải quân Nhật Bản và Philiipines tập trận chung trong vùng biển Subic để chống lại mọi « âm mưu thay đổi nguyên trạng » tại Biển Đông. Một phát ngôn viên hải quân Nhật kêu gọi Hoa kỳ và các quốc gia châu Á cùng nỗ lực bảo vệ quyền tự do lưu thông đang bị đe dọa. Theo Reuters, cuộc tập trận chung Nhật- Philippines diễn ra ngày thứ sáu 06/01/2017.
05 Tháng Giêng 2017(Xem: 8581)
Duterte: "Tôi sẵn sàng tuyên chiến với Trung Quốc ngay ngày mai, với điều kiện toàn bộ Hạm đội 7 Hoa Kỳ được điều động đến đây".
03 Tháng Giêng 2017(Xem: 8020)
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 29/12 cho biết ông sẽ kiên quyết đòi hỏi (việc thực hiện) phán quyết của Tòa trọng tài hồi tháng 7 nếu Bắc Kinh bắt đầu khai thác dầu khí ở Biển Đông.
02 Tháng Giêng 2017(Xem: 8547)
Tổng thống Philippines đã nhắc lại rằng ông muốn tránh đối đầu với Trung Quốc và nói rằng không có gì cấp thiết trong việc yêu cầu Bắc Kinh thi hành phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực về vụ kiện Biển Đông, đưa ra vào đầu tháng 7 vừa qua, nhưng đã bị Trung Quốc bác bỏ.