Gs. Liam Kelley: Thư ngỏ gởi Học giả Hà Văn Thùy

19 Tháng Sáu 20208:07 SA(Xem: 6344)

VĂN HÓA ONLINE - DIỄN ĐÀN VĂN HÓA - THỨ SÁU 19 JUNE 2020

Ý kiến-Bài vở vui lòng gởi về:  lykientrucvh@gmail.com (VănHóa Online-California)


Lời giới thiệu,


Liam Cristopher Kelley là Phó giáo sư Đại học Hawaii in Manoa, là người khá thông thạo tiếng Việt và tiếng Hán, nhiều năm gắn bó với lịch sử phương Đông. 10 năm trước, ông là học giả nước ngoài đầu tiên phản bác những ý tưởng “lạ tai” của nhà nghiên cứu Hà Văn Thùy bằng những bài viết đăng trên LeMinh Khai’s blog. Trang mạng của ông được bạn đọc chú ý, nhiều bài được dịch sang tiếng Việt. Ông Hà Văn Thùy cũng xuất bản nhiều bài đáp trả. Sau khi PGS Liam Kelley công bố bài Lịch sử bên lề,  học giả Hà Văn Thùy có thư gửi cho tác giả và tác giả có thư hồi đáp.


Nhận thấy đây là sự thông hiểu giữa hai học giả, sau hồi đánh nhau nhận ra họ hàng, hứa hẹn đem lại điều tốt đẹp cho học thuật và hiểu biết lẫn nhau, Văn Hóa Online-California xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc. (Hiện nay Liam Kelley là Phó giáo sư nghiên cứu Đông Nam Á tại Viện các nghiên cứu châu Á Đại học Brunei Darussalam).


image001


THƯ NGỎ GỬI ANH HÀ VĂN THÙY


Khi tôi bắt đầu blog này 10 năm trước, một trong những bài đầu tiên tôi viết là bài phê bình bài báo về tiền sử Việt Nam tôi tìm thấy trên trang BBC tiếng Việt được viết bởi nhà văn và nhà sử học nghiệp dư Hà Văn Thùy. Ý chính của bài phê bình của tôi là anh Hà Văn Thùy giải thích tiền sử Việt Nam rất dân tộc và sử dụng thông tin từ các nguồn phương Tây đã lỗi thời.


Trong những năm sau đó, tôi đã viết những bài khác chỉ trích những ý tưởng của Hà Văn Thùy, và đã có vài lần anh ấy chỉ trích những ý tưởng của tôi trên blog của anh ấy. Đồng thời, qua nhiều năm, tôi ngày càng nhận ra rằng Hà Văn Thùy không phải là người đầu tiên xem lịch sử Việt Nam theo những cách khác với những gì các nhà sử học chuyên nghiệp đã viết. Thay vào đó, bên cạnh lịch sử chính thức, từ lâu đã có những phiên bản lịch sử thay thế ở Việt Nam, cái mà tôi gọi là Lịch sử bên lề và trong nhiều năm qua, tôi đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu về chủ đề này.


Tôi đã đăng rất nhiều về chủ đề này trên blog của mình, nhưng gần đây tôi đã xuất bản một bài viết có tên là Trung tâm “Lịch sử bên lề,” tạm cư, Internet và Phiên bản mới của Tiền sử Việt Nam (The Centrality of ‘Fringe History’: Diaspora, the Internet and a New Version of Vietnamese Prehistory.) Kể từ khi xuất bản bài báo đó, đã có nhiều người từ thế giới Lịch sử bên lề liên lạc với tôi để tham gia thảo luận, và một vài ngày trước, chính anh Hà Văn Thùy đã gửi cho tôi một email.


Trong email, anh Hà Văn Thùy ân cần tuyên bố rằng sau nhiều năm đánh nhau, anh giờ coi chúng tôi là bạn bè của mình. Anh ấy nói rằng anh ấy đánh giá cao những gì tôi đã viết, nhưng anh ấy nghĩ rằng DNA cuối cùng sẽ tiết lộ câu chuyện có thật của thời tiền sử.


Hóa ra, đây chính là chủ đề mà tôi đã nghĩ và đọc gần đây và tôi mới bắt đầu viết một loạt bài trên blog này về những nghiên cứu khảo cổ và DNA mới nhất nói về tiền sử. Hơn nữa, trong tâm trí tôi đã nghĩ rằng điều này sẽ hữu ích cho những người như anh Hà Văn Thùy và những người theo Lịch sử bên lề biết về nó. Tôi đã nghĩ đến những người như Hà Văn Thùy bởi vì trong nghiên cứu và viết bài báo gần đây, có những cách mà tôi đã có được sự tôn trọng đối với không chỉ anh Hà Văn Thùy, mà cả những người khác trong phong trào Lịch sử bên lề, như ông Cung Đình Thanh. Tôi vẫn thấy khiếm khuyết trong tri thức mà họ xây dựng ý tưởng của mình, nhưng tôi đã có được sự tôn trọng cho những nỗ lực của họ.


Thật tuyệt khi anh Hà Văn Thùy gửi cho tôi một email ân cần như vậy. Tôi muốn đáp lại lòng tốt đó bằng cách viết một bức thư ngỏ để bày tỏ lòng biết ơn của tôi


Kính gửi anh Hà Văn Thùy,


Cảm ơn bạn rất nhiều vì đã viết thư cho tôi, và cho ý kiến của bạn về tôi. Tôi rất vui khi thấy bạn nói rằng sau khi chiến đấu với nhau trong nhiều năm, bạn nghĩ rằng bây giờ chúng ta đã trở thành bạn bè. Tôi cũng nghĩ theo cách đó, và để tôi giải thích tại sao.


Khi tôi lần đầu tiên bắt gặp các bài viết của bạn, tôi không thể hiểu tại sao bạn lại viết những điều như vậy. Tuy nhiên, khi nghiên cứu bài báo mà tôi đã xuất bản gần đây về cái mà tôi gọi là Lịch sử bên lề, thì tôi có thể thấy bạn lấy ý tưởng từ đâu và tôi rất ấn tượng với những gì tôi thấy. Một cách mà bạn và tôi chắc chắn giống nhau, đó là cả hai chúng tôi đều rất không hài lòng với thông tin hiện có về tiền sử Việt Nam và thực tế là phần lớn nó đã thay đổi trong nhiều thập kỷ. Điều đó là không tốt bởi vì 1) một số thông tin hiện có đã lỗi thời và 2) có rất nhiều thông tin (từ các nguồn lịch sử đến các tác phẩm của các nhà sử học quốc tế trên thế giới) mà người ta có thể sử dụng để đánh giá lại những gì chúng ta biết về quá khứ. Nó cũng không tốt vì, như tôi nghĩ bạn và tôi đồng ý, lịch sử rất quan trọng. Nó cho mọi người nhận ra họ là ai. Hơn nữa, ý nghĩa đó có thể và nên thay đổi khi mọi người nhìn lại quá khứ với thông tin mới và từ những quan điểm mới.


Khi nghiên cứu bài viết Lịch sử bên lề, tôi đã nhận được sự tôn trọng đối với nỗ lực mà bạn đã cố gắng tìm hiểu thông tin mới (chẳng hạn như ý tưởng của Solheim và nghiên cứu DNA mới) và cố gắng nhìn vào quá khứ từ quan điểm của thông tin mới đó. Công bằng mà nói, bây giờ tôi có thể thấy rằng có những người Việt Nam ở nước ngoài bắt đầu viết về chủ đề tiền sử Việt Nam ngay trước khi bạn làm (Cung Đình Thanh, Nguyễn Thị Thanh, v.v.), nhưng tôi nghĩ rằng bạn đã giữ vai trò rất quan trọng trong 1) Tổng hợp các thông tin đó, 2) kết nối nó với thông tin còn tồn tại ở Việt Nam (Nguyễn Đình Khoa, v.v.) và 3) trong việc giới thiệu tất cả thông tin đó cho mọi người ở Việt Nam.


Khi thấy cách bạn phát triển ý tưởng của mình, tôi đã có được sự tôn trọng cho nỗ lực của bạn. Tuy nhiên, như tôi đã chỉ ra trong bài viết của mình, có rất nhiều vấn đề với tri thức mà bạn đã sử dụng để hỗ trợ cho ý tưởng của mình. Đây là một điều, tuy nhiên, sẽ rất khó cho bạn (hoặc Cung Dình Thanh, v.v.) biết. Để hiểu về tiền sử đòi hỏi người ta phải sử dụng thông tin từ nhiều lĩnh vực khác nhau: khảo cổ học, ngôn ngữ học lịch sử, di truyền học, v.v. Mỗi một trong những lĩnh vực đó đều có lịch sử riêng của nó, và đối với bất kỳ ai không phải là chuyên gia trong các lĩnh vực đó, thật khó để biết lịch sử đó. Tôi, ví dụ, phải làm việc rất chăm chỉ để cố gắng hiểu những ý tưởng hiện tại trong các lĩnh vực này và tìm ra những ý tưởng nào đã lỗi thời và tại sao.


Do đó, rất khó để những người từ bên ngoài các lĩnh vực đó biết được thông tin nào đáng tin cậy và thông tin nào là cập nhật nhất. Điều này càng trở nên khó khăn hơn khi rất nhiều thông tin từ các lĩnh vực đó bằng tiếng nước ngoài.


Trong bài viết Lịch sử bên lề, tôi đã chỉ ra những vấn đề với tài liệu quốc tế mà bạn và những người khác dựa vào. Tuy nhiên, tôi đã nói về những ý tưởng hiện tại về tiền sử Việt Nam trong tư liệu quốc tế là gì, và gần đây đã có một số người yêu cầu tôi viết về điều đó. Do đó tôi quyết định tạo một loạt về chủ đề đó mà tôi sẽ đăng lên blog này. Tuy nhiên, để làm như vậy, tôi nhận ra rằng tôi không thể chỉ giới thiệu những phát hiện của các nghiên cứu gần đây, bởi vì để hiểu những gì mọi người đang nói bây giờ, và tại sao họ nói như vậy, đòi hỏi người ta phải biết lịch sử của những nghiên cứu này, các chủ đề (trong khảo cổ học, ngôn ngữ học lịch sử, di truyền học, v.v.), để có thể hiểu cách thức mà ý tưởng của mọi người ngày nay khác với ý tưởng của các học giả trong quá khứ.


Vì vậy, trong những ngày và tuần tới, tôi sẽ cố gắng viết về những vấn đề này. Cuối cùng, tôi hy vọng có thể đưa ra một bức tranh về thời tiền sử mà tư liệu hiện tại có thể hỗ trợ. Có phải bức tranh thời tiền sử giống như của bạn? Tôi nghĩ rằng những gì bạn và những người khác sẽ thấy là ở dạng chung của nó, nó tương tự nhau, nhưng trong các chi tiết của nó thì khác, và các chi tiết rất quan trọng để chúng ta hiểu.


Về lưu ý cuối cùng, tôi nghĩ một cách nữa mà bạn và tôi giống nhau là cả hai chúng ta đều hiểu rằng Internet là nơi mọi người có được thông tin của mình. Một trong những điểm chính của bài viết Lịch sử bên lề là nói rằng mặc dù bạn không phải là nhà sử học chuyên nghiệp, và mặc dù tôi nghĩ rằng có những vấn đề với bằng chứng bạn xây dựng ý tưởng của bạn, ý tưởng của bạn và ý tưởng của các học giả bạn trích dẫn trong các tác phẩm của mình, đang trở nên có ảnh hưởng hơn nhiều so với bất cứ điều gì mà các nhà sử học chuyên nghiệp ở Việt Nam đã nói về thời tiền sử. Tại sao tôi nói điều này? Bởi vì bạn đang ở trên Internet và các nhà sử học chuyên nghiệp thì không. Chẳng hạn, tôi có thể chỉ ra nhiều trang Wikipedia có chứa thông tin có thể truy tìm các bài viết của bạn (nhiều trong số đó có sẵn trên Internet), hoặc các bài viết của các học giả mà bạn đã giới thiệu với độc giả Việt Nam. Điều này rất quan trọng vì Wikipedia là nơi đầu tiên mà hôm nay mọi người đến để lấy thông tin. Trong khi đó, thế giới chuyên nghiệp của lịch sử tại Việt Nam gần đây đã xuất bản một cuốn lịch sử Việt Nam gồm 15 tập. Tập đầu tiên chứa thông tin về tiền sử đã được lặp lại trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, tôi nghi ngờ rằng bất cứ ai cũng sẽ nhận thấy điều đó, bởi vì ngày nay Internet là nơi mọi người đến để lấy thông tin.


Tóm lại, tôi tôn trọng những nỗ lực mà bạn đã làm khi cố gắng suy nghĩ lại về tiền sử Việt Nam. Tôi tôn trọng tầm quan trọng mà bạn đặt vào Lịch sử. Tôi tôn trọng rằng bạn đã công nhận Internet là một phương tiện chính để phổ biến thông tin. Và tôi tôn trọng rằng bạn muốn mọi người biết bạn nghĩ gì, và bạn làm việc rất chăm chỉ để cố gắng truyền đạt ý tưởng của mình.


Cuối cùng, như tôi đã nói ở trên, tôi cũng rất vui vì bây giờ bạn coi tôi là một người bạn. Tôi cũng coi bạn là một người bạn của mình. Khi tôi viết xong về tiền sử Việt Nam, tôi hy vọng rằng chúng ta vẫn sẽ là bạn bè.


Trân trọng,


Liam Kelley


AN “OPEN LETTER” TO MR. HÀ VĂN THÙY


When I started this blog 10 years ago, one of the first posts I wrote was a critique of an article on Vietnamese prehistory I found on the BBC Vietnamese site that was written by writer and amateur historian Hà Văn Thùy.


The gist of my critique was that Mr. Hà Văn Thùy’s interpretation of Vietnamese prehistory was very nationalistic and that it employed information from Western sources that was out-dated. In the years that followed, I wrote other posts that criticized Hà Văn Thùy’s ideas, and there were several times that he criticized my ideas on his blog.


At the same time, over the years I became increasingly aware that Hà Văn Thùy is not the first person to view Vietnamese early history in ways that differ from what professional historians have written. Instead, on the “fringe” of official history there has long been alternative versions of history in Vietnam, what I call “Fringe History,” and over the past several years I’ve spent a good deal of time researching this topic. I have posted a lot on this topic on this blog, but recently I published an article on this topic entitled “The Centrality of ‘Fringe History’: Diaspora, the Internet and a New Version of Vietnamese Prehistory.” Since publishing that article, I have had various people from the world of Fringe History contact me to engage in discussion, and then a couple of days ago Mr. Hà Văn Thùy himself sent me an email. In the email, Mr. Hà Văn Thùy graciously stated that after many years of “fighting,” he now considers us to be “friends.” He stated that he appreciated what I wrote, but that he thinks DNA is going to ultimately reveal the true story of prehistory.


As it turns out, this is exactly the topic that I’ve been thinking and reading about recently, and I have just begun to write a series on this blog about what the latest archaeological and DNA studies are saying about prehistory. What is more, in my mind I was thinking that this would be helpful for people like Mr. Hà Văn Thùy and the followers of Fringe History to know about.


I was thinking of people like Hà Văn Thùy because in researching and writing this recent article, there are ways that I had gained respect for not only Mr. Hà Văn Thùy, but other people in the Fringe History movement, such as the late Mr. Cung Đình Thanh. I still found fault with the scholarship that they built their ideas on, but I gained respect for their efforts.


It was very kind of Mr. Hà Văn Thùy to send me such a gracious email. I would like to respond to that kindness by writing an “open letter” to express my gratitude


Dear Mr. Hà Văn Thùy,


Thank you very much for writing to me, and for your kind comments about me. I am happy to see you say that after “fighting” for many years, you think that we have now become “friends.” I also think that way, and let me explain why. When I first came across your writings, I could not understand why you wrote the things that you did. However, in researching the article that I published recently on what I call “Fringe History,” I was able to see where you get your ideas from, and I was impressed by what I saw. One way that you and I are definitely alike, is that we are both very dissatisfied with the existing information about Vietnamese prehistory, and the fact that much of it hasn’t changed in decades. That is not good because 1) some of the existing information is now outdated, and 2) there is a lot of information (from historical sources to the writings of “international” historians) that one can use to “rethink” what we know about the past. It is also not good because, as I think you and I agree, history is important. It gives people a sense of who they are. What is more, that sense can and should change as people look back at the past with new information and from new perspectives.


In researching the “Fringe History” article, I gained respect for the effort that you put into trying to learn new information (such as the ideas of Solheim and new DNA research) and trying to look at the past from the perspective of that new information. To be fair, I can now see that there were overseas Vietnamese who started to write about the topic of Vietnamese prehistory shortly before you did (Cung Đình Thanh, Nguyễn Thị Thanh, etc.), but I think that you played a very important role in 1) “synthesizing” that information, 2) connecting it to extant information in Vietnam (Nguyễn Đình Khoa, etc.), and 3) in introducing all of that information to people in Vietnam.


In seeing how you developed your ideas, I gained respect for your effort. However, as I pointed out in my article, there are a lot of problems with the scholarship that you used to support your ideas. This is something, however, that it would have been very difficult for you (or Cung Dình Thanh, etc.) to know. To understand prehistory requires that one employ information from many different fields: archaeology, historical linguistics, genetics, etc.


Each one of those fields has its own “history,” and for anyone who is not a specialist in those fields, it is difficult to know that history. I, for instance, have to work really hard to try to understand what current ideas are in these fields and to figure out which ideas are now outdated and why. As a result, it is difficult for people from outside of those fields to know which information is reliable, and which information is the most up-to-date. This is then made even more difficult when so much of the information from those fields is in a foreign language. In the “Fringe History” article, I pointed out the problems with the international scholarship that you and others based your ideas on. However, I didn’t talk about what the current ideas about Vietnamese prehistory in international scholarship are, and recently there have been some people who have asked me to write about that.


I therefore decided to create a series on that topic that I will post to this blog. To do so, however, I realized that I can’t just introduce the findings of recent studies, because to understand what people are saying now, and why they are saying what they are saying, requires that one know the history of research on these topics (in archaeology, historical linguistics, genetics, etc.), so as to be able to understand the ways in which people’s ideas today differ from the ideas of scholars in the past. So in the days and weeks ahead, I will try to write about these issues. By the end, I hope to be able to present a picture of prehistory that the current scholarship can support. Is that picture of prehistory the same as yours? I think that what you and others will see is that in its general form it is similar, but in its details it is different, and the details are very important for us to understand.


On a final note, I think one more way that you and I are the same is that we both understand that the Internet is where people get their information. One of the main points of the “Fringe History” article is to say that although you are not a professional historian, and although I think that there are problems with the evidence you build your ideas on, your ideas, and the ideas of the scholars you cite in your writings, are becoming much more influential than anything that professional historians in Vietnam have to say about prehistory.


Why do I say this? Because you are on the Internet and professional historians are not. For instance, I can point to numerous Wikipedia pages that contain information that can be traced to your writings (many of which are easily available on the Internet), or the writings of the scholars who you introduced to Vietnamese readers. This is important because Wikipedia is the first place that people go today to get information. Meanwhile, the professional world of historical scholarship in Vietnam has recently published a 15-volume history of Vietnam. The first volume contains the same information about prehistory that has been repeated for decades.


However, I doubt that anyone will even notice that, because today the Internet is where people go to get information.


In conclusion, I respect the effort that you have made in trying to rethink Vietnamese prehistory. I respect the importance that you place on History. I respect that you have recognized the Internet as a key means to disseminate information. And I respect that you want people to know what you think, and that you work very hard to try to communicate your ideas.


Finally, as I said above, I am also pleased that you now consider me a “friend.” I consider you to be a “friend” as well. When I finish writing about the current scholarship on Vietnamese prehistory, I hope that we will still be “friends.” I think we can and should be.


Regards,


Liam Kelley