VĂN HÓA ONLINE - HOÀNG SA - THỨ SÁU 15 DEC 2017
Tổng quan về Hội thảo Quốc tế về Biển Đông lần thứ 9 do FESS đồng tổ chức
Trong hai ngày 27-28 tháng 11 năm 2017, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Học viện Ngoại giao Việt Nam (DAV), Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS) và Hội Luật gia Việt Nam (VLA) đã tổ chức Hội thảo Quốc tế về Biển Đông lần thứ 9 với chủ đề: “Hợp tác vì an ninh và phát triển khu vực”.
Sau 2 ngày làm việc, Hội thảo quốc tế lần thứ 9 về Biển đã kết thúc tốt đẹp. Diễn ra trong không khí cởi mở, thẳng thắn và thực chất, Hội thảo đã thảo luận sâu sắc và có giá trị về nhiều khía cạnh ở Biển Đông, góp phần đạt được những nhận thức chung về mục tiêu hướng tới một vùng biển “thông minh”, thúc đẩy hợp tác quốc tế vì hòa bình, ổn định khu vực.
Hội thảo đã thu hút được gần 200 đại biểu tham dự Hội thảo, trong đó có gần 90 học giả quốc tế, 70 học giả và đại biểu Việt Nam, 20 đại diện từ 17 cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam và 60 phóng viên thuộc 35 hãng tin trong và ngoài nước tham dự hội thảo.
Chương trình
Booklet Hội thảo (bao gồm Chương trình, danh sách tiểu sử các học giả tham dự và tóm tắt cuả các tham luận tại Hội thảo)
PHIÊN KHAI MẠC
Chủ trì:
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam
Phát biểu khai mạc: PGS. Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam (DAV)
Phát biểu chính: Thẩm phán Vladimir Vladimirovich Golitsyn, Chánh án Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) (nhiệm kỳ 2014-‐‑2017)
PHIÊN 1: Đánh giá diễn biến trên Biển Đông
Chủ toạ:
PGS. TS Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam
Phiên 1 cập nhập những diễn biến gần đây ở Biển Đông và phân tích những khía cạnh khác nhau trong khu vực, nghiên cứu tìm ra nguyên nhân, xác định sự thay đổi trong cách tiếp cận của các bên. Các diễn giả trình bày đã đánh giá những diễn biến, phân tích sự thay đổi quan trọng về chính sách và những tác động đối với vấn đề Biển Đông hiện nay.
Các diễn giả:
GS. Brahma Chellaney, Giáo sư Nghiên cứu Chiến lược, Trung tâm Nghiên cứu Chính sách, Ấn Độ“Tính Trung tâm của Biển Đông đối với khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương”
GS. You Ji , Chủ nhiệm Khoa Quản lý Nhà nước, Đại học Macau, Trung Quốc “Nỗ lực Hạ nhiệt Căng thẳng Biển Đông vì Ổn định và Hợp tác Khu vực”
TS. Euan Graham, Giám đốc Chương trình An ninh Quốc tế, Viện Lowy, Australia Câu hỏi Hóc búa Đối với Vấn đề Biển Đông.
TS. Aries A. Arugay, Phó Giáo sư, Khoa Chính trị học, Đại học Philippines“Khi những Nhà Dân túy Triển khai Chính sách Đối Ngoại: Tranh chấp Biển Đông và Philippines dưới thời Tổng thống Duterte”
GS. Phạm Quang Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội “Các Lựa chọn Chiến lược của Việt Nam ở Biển Đông trong Thời kỳ của Trump”
PHIÊN 2: Quan hệ quốc tế và trật tự dựa trên pháp lý trên Biể n Đông.
Chủ toạ: GS. Brahma Chellaney, Giáo sư Nghiên cứu Chiến lược, Trung tâm Nghiên cứu Chính sách, Ấn Độ Khi căng thẳng gia tăng, Biển Đông trở thành vũ đài cạnh tranh giữa các cường quốc và các bên liên quan chính với mong muốn, cách tiếp cận khác nhau về quy tắc và luật chơi. Đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có nhận thức chung về cách thức kiểm soát căng thẳng cũng như đối phó với những vấn đề nổi cộm ở Biển Đông. Phiên 2 với chủ đề "Quan hệ Quốc tế và Trật tự dựa trên Pháp lý trên Biển Đông" phân tích tầm nhìn đối với trật tự ở Biển Đông của các quốc gia chính cũng như mối quan hệ giữa các quốc gia này. Một nhiệm vụ cấp bách hiện nay đối với các nước phụ thuộc và sử dụng tuyến đường biển chiến lược ở Biển Đông là phải hiểu được lợi ích và mối quan tâm của nhau, cần phải đối thoại với các quốc gia ven biển về quy định, quy tắc thực hiện các hoạt động ở Biển Đông để đảm bảo hòa bình và ổn định khu vực.
Các Diễn giả:
Bà Colin Willett, Nguyên Phó Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ “Quan điểm của Mỹ về Trật tự Biển Đông”
GS. Shi Yinhong, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ, Đại học Nhân dân Trung Quốc
Trình bày bởi Ông Wang Qu, Nghiên cứu viên, Khoa Khoa học Xã hội, Đại học Macau, Trung Quốc “Ảnh hưởng của Trump và các Vấn đề khác: Trung Quốc đãĐiều chỉnh Hành vi Chiến lược?”
Ông Hideshi Tokuchi, Nghiên cứu viên cao cấp, Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia, Nhật Bản “Một Góc nhìn từ Nhật Bản về Trật tự Biển Đông”
Bà Theresa Fallon, Thành viên của Hội đồng Hợp tác An ninh Châu Á - Thái Bình Dương (CSCAP-EU) “Thách thức Đối với An ninh Biển ở Châu Á và Tác động đối với EU”
PHIÊN 3: Cân bằng quân sự và bán quân sự ở Biển Đông
Chủ toạ:
Ông Lê Công Phụng, Phó Chủ tịch Qũy Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS)
Trong hơn một thập kỷ qua, Biển Đông ngày càng thu hút hoạt động của rất nhiều máy bay vàtàu chiến, điều đó càng làm tăng nguy cơ đụng độ và va chạm.
Với chủ đề “Cân bằng quân sự và bán quân sự ở Biển Đông”, Phiên 3 sẽ phân tích quá trình phát triển, triển khai cũng như hoạt động khác liên quan đến các lực lượng quân sự và bán quân sự ở Biển Đông.
Các diễn giả sẽ trình bày tương quan lực lượng hải quân và bán quân sự, rủi ro và mối đe dọa đối với hoạt động đi lại trên biển, an ninh và ổn định ở Biển Đông, đồng thời kiến nghị phương thức thu hẹp “vùng xám” và thúc đẩy phi quân sự hóa.
Diễn giả:
TS. Fu-Kuo Liu, Nghiên cứu viên cao cấp, Viện Quan hệ quốc tế, Đại học Quốc lập Chính trị, Đài Loan “Những Nguy cơ từ Việc Tăng cường Sức mạnh Hải quân ở Biển Đông”
GS. Carlyle A. Thayer, Đại học New South Wales tại Học viện Quốc phòng Úc“Hoạt động Chấp pháp ở Biển Đông: Vai trò của Lực lượng Cảnh sát Biển Khu vực”
Ông Lyle J. Morris, Chuyên viên phân tích chính sách cao cấp, Viện Nghiên cứu RAND, Mỹ “Chiến thuật vùng xám và phân vai giữa Hải quân, Lực lượng chấp pháp và Dân quân Biển”
TS. Đỗ Thanh Hải, Giám đốc, Trung tâm Thông tin Tư liệu, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giaoViệt Nam“ Đánh giá các nguy cơ và rủi ro chiến lược tại Biển Đông”
PHIÊN 4: Các hoạt động trên biển: Nguồn gốc của xung đột hay lĩnh vực để hợp tác
Chủ toạ:
GS. Carlyle A. Thayer, Đại học New South Wales tại Học viện Quốc phòng Úc
Phiên 4 đánh giá hàng loạt hoạt động mà các bên ở Biển Đông theo đuổi thực hiện. Các diễn giảphân tích những lập luận chính về vấn đề thăm dò và khai thác nguồn tài nguyên thiên
nhiên,đánh bắt cá, đi lại trên biển, chống cướp biển, hoạt động và huấn luyện chống cướpbiển. Qua phân tích các bên liên quan, quan điểm và động lực, phiên 4 đánh giá về khả năng leo thang và xung đột, đồng thời đề xuất những lĩnh vực có thể thúc đẩy hợp tác.
Diễn giả: GS. Renping Zhang, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công ước Biển Quốc tế, Đại học Hàng hải Đại Liên, Trung Quốc “Hợp tác vì An ninh Khu vực ở Biển Đông”
Bà Shafiah F. Muhibat, Nghiên cứu viên cao cấp, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Indonesia/Chương trình An ninh Biển, Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam, Singapore“ Hoạt động Chấp pháp và Nạn Đánh cá Bất Hợp pháp: Các vụ việc ở Vùng Biển Indonesia”
Đại tá Martin A. Sebastian RMN, Giám đốc Trung tâm An ninh Biển và Ngoại giao, Viện Biển Malaysia (MIMA “ Phòng chống Cướp Biển và Chủ nghĩa Khủng bố”
PHIÊN 5: Các khía cạnh pháp lý trên Biển Đông.
Chủ toạ:
GS. Robert Beckman, Giám đốc Chương trình Luật và Chính sách Đại dương, Trung tâm Luật Quốc tế (CIL), Đại học Quốc gia Singapore (NUS)
Phiên 5 tập trung vào khía cạnh pháp lý ở Biển Đông và những vấn đề pháp lý mới nổi lên đangcó vai trò hết sức quan trọng đối với trật tự quốc tế ở Biển Đông. Các diễn giả phân tích một số khía cạnh quan trọng về mặt pháp lý trong vấn đề Biển Đông như bảo vệ môi trường biển, ngăn ngừa sự cố trên biển, việc sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực cũng như nhìn nhận lại về phán quyết tòa trọng tài Biển Đông.
Diễn giả:
GS. Geneviève Bastid Burdeau, Giáo sư Luật quốc tế, Trường Luật Sorbonne (Đại học Paris I); Thành viên Viện Luật Quốc tế, Pháp“ Việc sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực trong luật
quốc tế và thực tiễn trên Biển Đông”
PGS. TS. Nguyễn Thị Lan An, Phó Viện trưởng, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao Việt Nam“ Luật quốc tế và việc phòng ngừa đụng độ trên biển”
TS. Kim Wonhee, Nghiên cứu viên cao cấp, Viện Nghiên cứu Biển Hàn Quốc, Hàn Quốc“Luật quốc tế và việc bảo vệ môi trường biển trên Biển Đông”
GS. Jay Batongbacal, Giám đốc, Viện Các Vấn đề Biển và Luật Biển, Đại học Philippines“ Nhìn lại phán quyết của Tòa trọng tài”
PHIÊN 6: Các sáng kiến thúc đẩy phát triển bền vững và hợp tác
Chủ toạ:
GS. Geneviève Bastid Burdeau, Giáo sư Luật quốc tế, Trường Luật Sorbonne (Đại học Paris I); Thành viên Viện Luật Quốc tế, Pháp
Tập trung phân tích khía cạnh kinh tế chính trị trong vấn đề Biển Đông là chủ đề của Phiên 6.Khi tranh chấp và căng thẳng gia tăng, phát triển thương mại, hợp tác kinh tế cũng như tác động củacác vấn đề này về quản lý và giải quyết tranh chấp là mối quan tâm chính. Tương tự, việc phát triển bền vững cả ở cấp độ quốc gia và khu vực là mối quan tâm rất lớn của khu vực. Theo đó, các diễn giả sẽ tập trung thảo luận về các sáng kiến, hoạt động có tác động đến những vấn đề tồn tại ở khu vực BiểnĐông và quốc tế.
Diễn giả:
Bà Chen Chenchen, Phó Viện trưởng Trung tâm Nghiên cứu Vĩ mô, Viện Nghiên cứu Tài chính Trùng Dương, Đại học Nhân dân Trung Quốc“ Cách tiếp cận mới của Trung Quốc trên Biển Đông sau Sáng kiến Vành đai, Con đường”
Bà Joanna Mossop, Giảng viên Cao cấp, Khoa Luật, Đại học Victoria của Wellington, New Zealan “Hướng tới Hoạt động Nghề cá Bền vững ở Biển Đông”
GS. David M. Ong, Giáo sư Nghiên cứu Luật Quốc tế và Môi trường, Trường Luật Nottingham,Đại học Nottingham Trent, Anh “Triển vọng Khai thác Chung ở Biển Đông: Tác động của Phán quyết và Thực tiễn Quốc gia trong Khu vực”
Thiếu tá Nguyễn Khắc Vượt,Trưởng phòng Hợp tác Quốc tế, Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển Việt Nam“ Hợp tác vì An toàn và An ninh trên Biển”
Phiên 7: Thảo luận: BộQuy tắc Ứng xử (COC): Nội dung và tiến trình
Chủ toạ:
GS. Robert Beckman, Giám đốc Chương trình Luật và Chính sách Đại dương, Trung tâm Luật Quốc tế (CIL), Đại học Quốc gia Singapore (NUS)
Phiên đặc biệt này sẽ thảo luận tiến trình và khó khăn đối với việc hình thành Bộ Quy tắc Ứng Xử ở Biển Đông. Trung Quốc và ASEAN đã đạt được bộ khung COC, giai đoạn tiếp theo về
nội dung thiết lập những quy định, quy tắc cũng như cơ chế giám sát, nghiên cứu và thực hiện là điều rất quan trọng.
Bài trình bày: GS.Robert Beckman Giám đốc Chương trình Luật và Chính sách Đại dương, Trung tâm Luật Quốc tế (CIL), Đại học Quốc gia Singapore (NUS) “Liệu COC có thể thiết lập một khuôn khổ cho cơ chế hợp tác?”
Các Diễn giả tham gia thảo luận:
GS. RenpingZhang, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công ước Biển Quốc tế, Đại học Hàng hải Đại Liên, Trung Quốc GS. Jay Batongbacal, Giám đốc, Viện Hàng hải và Luật biển, Đại học Philippines.
Đại tá Martin A. Sebastian RMN, Chuyên viên Cao cấp/Giám đốc Trung tâm An ninh Biển và
Ngoại giao, Viện Biển Malaysia (MIMA)
Bà Shafiah F. Muhibat, Nghiên cứu viên cao cấp, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Indonesia/Chương trình An ninh Biển, Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam, Singapore
TS. Trần Trường Thủy, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS), Việt Nam
Bế mạc
