VĂN HÓA ONLINE – THẾ GIỚI-VIỆTNAM 1 - THỨ SÁU 07 FEB 2025
TT Trump ký sắc lệnh trừng phạt Tòa án Hình sự Quốc tế ICC
BBC 07/2/2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c9d53x35vq7o
Thủ tướng Israel bị đề nghị truy nã, tiếp theo là gì?
https://www.nhatbaovanhoa.com/a12355/thu-tuong-israel-bi-de-nghi-truy-na-tiep-theo-la-gi-
Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ở The Hague ban hành lệnh bắt giữ TT Putin
Getty Images
Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp trừng phạt Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), cáo buộc tổ chức này có "hành động phi pháp và vô căn cứ nhằm vào nước Mỹ và đồng minh thân cận của chúng tôi là Israel".
Ông Trump ký sắc lệnh này khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang thăm Washington.
Tháng 11 năm ngoái, ICC đã phát lệnh bắt giữ ông Netanyahu với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở Gaza, điều mà Israel bác bỏ. ICC cũng ban hành lệnh bắt giữ một chỉ huy của Hamas.
Một bản ghi nhớ của Nhà Trắng được công bố hôm thứ Năm (6/2) cáo buộc ICC có trụ sở tại The Hague đã tạo ra một "sự đánh đồng đạo đức đáng xấu hổ" giữa Hamas và Israel bằng cách ban hành các lệnh bắt giữ cùng lúc.
Sắc lệnh hành pháp của ông Trump tuyên bố các hành động gần đây của ICC "tạo ra một tiền lệ nguy hiểm" khi khiến người Mỹ đối mặt với nguy cơ "quấy rối, lạm dụng và có thể bị bắt giữ".
"Hành vi ác ý này ngược lại đe dọa xâm phạm chủ quyền của Hoa Kỳ và làm suy yếu công tác an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại quan trọng của chính phủ Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng tôi, bao gồm cả Israel," sắc lệnh cho biết.
Hoa Kỳ không phải là thành viên của ICC và đã nhiều lần bác bỏ bất kỳ quyền tài phán nào của cơ quan này đối với các quan chức hoặc công dân Hoa Kỳ.
Nhà Trắng cáo buộc ICC đã áp đặt các hạn chế đối với quyền tự vệ của Israel, trong khi bỏ qua Iran và các nhóm chống Israel.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên tại nhiệm, ông Trump đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với các quan chức ICC đang điều tra việc liệu quân đội Hoa Kỳ có phạm tội ác chiến tranh ở Afghanistan hay không. Các lệnh trừng phạt đó đã được chính quyền của Tổng thống Joe Biden dỡ bỏ.
Tháng trước, Hạ viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu trừng phạt ICC, nhưng dự luật đã bị Thượng viện bác bỏ.
ICC được thành lập vào năm 2002 - sau khi Nam Tư tan rã và cuộc diệt chủng ở Rwanda - để điều tra các hành vi tàn bạo bị cáo buộc.
Hơn 120 quốc gia đã phê chuẩn Quy chế Rome - văn bản thành lập ICC - trong khi 34 quốc gia khác đã ký và có thể phê chuẩn trong tương lai.
Cả Hoa Kỳ và Israel đều không tham gia vào Quy chế Rome.
ICC là tòa án xét xử cuối cùng và chỉ can thiệp khi chính quyền cấp quốc gia không thể hoặc không muốn truy tố.
Sắc lệnh hành pháp của ông Trump nêu rõ rằng "cả hai quốc gia [Hoa Kỳ và Israel] đều là những nền dân chủ thịnh vượng với quân đội tuân thủ nghiêm ngặt luật chiến tranh".
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Đống đổ nát của các tòa nhà bị phá hủy, ở Jabalia, phía bắc Dải Gaza, vào ngày 30/1/2025
Trong những tuần cuối cùng tại nhiệm, Tổng thống Biden cũng chỉ trích lệnh bắt giữ ông Netanyahu của ICC, gọi động thái này là "vô lý" và nói rằng giữa Israel và Hamas không có sự tương đương.
Việc ông Trump ký sắc lệnh hành pháp mới nhất diễn ra sau thông báo của ông trong cuộc họp báo chung với thủ tướng Israel vào thứ Ba (4/2) về kế hoạch của Hoa Kỳ nhằm "chiếm lấy" Gaza, tái định cư dân Palestine và biến vùng lãnh thổ này thành "Riviera của Trung Đông".
Sau khi các nhà lãnh đạo Ả Rập và Liên Hợp Quốc lên án ý tưởng này, tổng thống Hoa Kỳ đã tái khẳng định trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình vào thứ Năm (6/2).
"Israel sẽ trao trả Dải Gaza cho Hoa Kỳ sau khi kết thúc giao tranh," ông Trump viết, ám chỉ đến cuộc chiến giữa Israel và Hamas hiện đang trong thời gian ngừng bắn.
Ông nhắc lại rằng kế hoạch này sẽ gồm cả việc tái định cư người Palestine và sẽ không triển khai bất kỳ binh lính Mỹ nào.
Bài đăng của ông không nêu rõ liệu hai triệu cư dân của vùng lãnh thổ Palestine này có được mời quay trở về hay không, khiến các quan chức phải loay hoay giải thích.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết hôm thứ Tư (5/2) rằng bất kỳ sự di dời nào cũng chỉ là tạm thời.
Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio cho biết người dân Gaza sẽ rời đi một thời gian "tạm thời" trong khi quá trình tái thiết diễn ra.
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Ông Netanyahu đã có cuộc hội đàm với các nhà lập pháp và quan chức quốc phòng Hoa Kỳ hôm 6/2/2025
Ông Trump đã ký lệnh trừng phạt này khi ông Netanyahu đang tiếp tục chuyến thăm Washington, gặp gỡ các nhà lập pháp từ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tại Quốc hội Mỹ.
Thủ tướng Israel cũng tặng ông Trump một máy nhắn tin bằng vàng.
Món quà này ám chỉ đến chiến dịch gây chết người của Israel chống lại Hezbollah vào tháng 9 năm ngoái, sử dụng các thiết bị liên lạc có gắn bẫy mìn.
Hàng chục người đã thiệt mạng và hàng ngàn người bị thương trong các cuộc tấn công đó. Các quan chức Lebanon cho biết có dân thường bị trúng bom trong các vụ nổ.
