"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA" THỨ NĂM 15 SEP 2016
Thỏa thuận ngừng bắn Syria có hiệu lực
Image copyright Reuters Image caption Thỏa thuận ngừng bắn đạt được ở Geneva sau nhiều tháng đàm phán giữa Hoa Kỳ và Nga
Thỏa thuận đình chiến bắt đầu ở Syria vào chiều thứ Hai 12/09, sau một cuối tuần không kích dày đặc.
10 ngày đình chiến được đưa ra sau đợt không kích do Mỹ - Nga phối hợp nhằm vào dân quân Hồi giáo cực đoan.
Truyền thông nhà nước Syria đưa tin rằng Tổng thống Bashar al-Assad hoan nghênh thỏa thuận – đạt được vào cuối ngày thứ Sáu 09/09 ở Geneva sau nhiều tháng đàm phán giữa Nga và Hoa Kỳ.
Tuy nhiên vẫn chưa rõ liệu các phe nổi dậy có tuân theo thỏa thuận.
Nhóm Quân đội Giải phóng Syria viết cho chính phủ Hoa Kỳ nói rằng tuy nhóm sẽ “hợp tác tích cực” với hiệu lực đình chiến, tuy lo ngại thỏa thuận này chỉ có lợi cho chính quyền.
Một nhóm lớn khác, nhóm Hồi giáo cực đoan Ahrar al-Sham, đã bác bỏ thỏa thuận.
“Những người nổi dậy đã chiến đấu và hy sinh trong sáu năm không thể chấp nhận giải pháp nửa vời,” Ali al-Omar, phó thủ lĩnh của nhóm nói trong một đoạn video. Tuy nhiên thủ lĩnh của nhóm đã dừng lại trước khi nói cụ thể hơn rằng sẽ không tuân theo các điều khoản của thỏa thuận.
Vài giờ trước khi bắt đầu ngừng bắn, Tổng thống Assad nói Syra vẫn “quyết tâm lấy lại từng khu vực từ tay khủng bố, và để gây dựng lại”.
Phân tích của Jeremy Bowen, biên tập viên Trung Đông:
Image copyright AP
Ngay cả trước khi thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực đã có dấu hiệu cho thấy kế hoạch này có vấn đề.
Các nhóm đối lập có vũ trang đã lập liên minh để chống lại quân đội Syria. Liên minh gồm cả những nhóm được Hoa Kỳ và đồng minh hỗ trợ, và cả những nhóm có liên hệ với al-Qaeda.
Thỏa thuận đình chiến nhằm kêu gọi các nhóm do Hoa Kỳ hỗ trợ tách khỏi những phe khác. Nhưng họ miễn cưỡng thực hiện – một tổ chức nói họ cũng trên cùng một chiến hào, chung phòng chỉ huy.
Đây chỉ là một phần của thỏa thuận phức tạp có thể bị tan vỡ khi va phải thực tế cuộc chiến Syria.
Trước ngừng bắn
Trước khi ngừng bắn, chính quyền Syria vẫn không kích nặng nề ở nhiều khu vực có quân nổi dậy trong cuối tuần qua, khiến khoảng 100 người chết.
Chiến đấu cơ của Nga cũng vào cuộc ở tỉnh Idlib và Aleppo, theo các nhà hoạt động Syria.
Bạo lực gia tăng trước khi đình chiến không thành cũng đã từng diễn ra ở Syria,
“Chúng tôi hy vọng rằng đình chiến sẽ diễn ra để dân thường được nghỉ ngơi một chút. Bắn pháo diễn ra cả ngày và đêm, những vụ giết hại có mục tiêu, các thành phố bị chiếm đóng,” Abu Abdullah, sống ở khu vực do quân nổi dậy nắm giữ ở phía đông thành phố Aleppo nói.
“Dân thường không còn hy vọng nào nữa.”
Image copyright AP Image caption Tổ chức dân sự White Helmets cung cấp hình ảnh cho thấy không kích ở phía đông Aleppo hôm thứ Sáu 09/09
Theo kế hoạch này, lực lượng chính quyền Syria sẽ ngừng các chiến dịch ở một số khu vực nhất định do quân nổi dậy chiếm đóng.
Nga và Hoa Kỳ sau đó sẽ thiết lập trung tâm phối hợp chung nhằm chống lại các tổ chức Hồi giáo cực đoan, như nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), và Fateh al-Sham (vẫn được biết đến là Mặt trận Nusra).
Xung đột Syria khởi đầu bằng cuộc nổi dậy chống lại ông Assad, đã kéo dài suốt năm năm và lấy đi mạng sống của hơn 250 nghìn người.
Hơn 4,8 triệu người đã chạy ra nước ngoài, và ước tính 6,5 triệu người bị di dời trong đất nước này, theo Liên Hiệp Quốc.
Nếu diễn ra...
Các tổ chức cực đoan như IS và Jabhat Fateh al-Sham phải đối mặt với sức mạnh tổng hợp của không quân Hoa Kỳ và Nga.
Các nhóm trung dung hơn và dân thường trong khu vực sẽ không phải chịu đe dọa không kích như bom thùng mặc dù lực lượng không quân Syria không bị hạn chế hoàn toàn; hàng cứu trợ sẽ được phép chở tới các khu vực đang bị chiếm đóng.
Tổng thống Assad có thể ở vào vị trí mạnh hơn khi quân Nga và Mỹ đối đầu với hai trong số đối thủ mạnh nhất của ông, trong khi đó quân nổi dậy trung dung hơn sẽ tuân theo thỏa thuận ngừng bắn cùng lực lượng của ông./ (BBC 13/9/16)
