"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA" THỨ SÁU 24 MAR 2017
Mỹ và Anh cấm laptop lên cabin máy bay vì lo khủng bố
Bản quyền hình ảnh AFP Image caption Người đàn ông Ả Rập này có thể sẽ không được dùng laptop của mình trên máy bay với lệnh cấm mới của Mỹ
Hoa Kỳ cấm mang lap top và các thiết bị điện tử khổ lớn lên cabin máy bay vì thông tin tình báo cho hay khủng bố có thể đặt bom.
Các nguồn ở Mỹ nói với hãng truyền thông ABC rằng tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) đang tìm cách mang chất nổ lên máy bay bằng cách giấu trong thiết bị điện tử.
Tình báo Hoa Kỳ cho là thông tin nói trên tương đối "khả tín".
Trước đó nước này và Anh Quốc thông báo sẽ cấm laptop trong hành lý xách tay trên các chuyến bay từ một số nước Trung Đông, Bắc Phi, và cả Thổ Nhĩ Kỳ.
Lệnh cấm ở Mỹ bao gồm các chuyến bay về trên chín hãng hàng không hoạt động ở 10 sân bay. Điện thoại sẽ không bị cấm.
Lệnh cấm của Anh, được công bố vài giờ sau lệnh của Mỹ, khá tương đương nhưng áp dụng cho các hãng hàng không khác.
Chính phủ Anh nói hành khách trên 14 hãng máy bay sẽ không được phép để laptop trong hành lý xách tay trong các chuyến bay về Anh từ Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon, Jordan, Ai Cập, Tunisia và Ả Rập Saudi.
Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ nói lệnh cấm của Mỹ là sai trái và nên bị hủy bỏ.
Những thiết bị điện tử lớn vẫn được cho phép trong hành lý ký gửi.
Bộ trưởng Vận tải Canada Marc Garneau nói nước này cũng đang cân nhắc một số lệnh cấm thiệt bị điện tử xách tay lên máy bay.
Những chuyến bay nào bị ảnh hưởng?
Brisith Airways và EasyJet là hai trong số các hãng máy bay bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm của Anh.
Chín hãng máy bay bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm của Mỹ là Jordanian, EgyptAir, Turkish Airlines, Saudi Arabian Airlines, Kuwait Airways, Royal Air Maroc, Qatar Airways, Emirates và Etihad Airways.
Mười sân bay bị ảnh hưởng là:
- Mohammed V International, Casablanca, Morocco
- Ataturk Airport, Istanbul, Turkey
- Cairo International Airport, Egypt
- Queen Alia International, Amman, Jordan
- King Abdulaziz International, Jeddah, Saudi Arabia
- King Khalid International, Riyadh, Saudi Arabia
- Kuwait International Airport
- Hamad International, Doha, Qatar
- Abu Dhabi International, United Arab Emirates
- Dubai International, United Arab Emirates
Những hãng hàng không trong danh sách cấm của Mỹ được cho thời hạn là 7:00 GMT thứ Bảy để bắt đầu thực hiện lệnh cấm.
Các giới chức cũng nói các lệnh cấm không có thời hạn.
Tuy nhiên, phát ngôn viên của hãng Emirates nói với Reuters rằng lệnh cấm của Mỹ sẽ có hiệu lực từ ngày 25/3 đến 14/10/2017.
Image caption Lệnh của Anh cấm các chuyến bay về từ sáu nước; lệnh của Mỹ cấm tám nước
Tại sao vào thời điểm này?
Lệnh cấm, nhưng chúng tôi được cho biết, dựa trên "thông tin tình báo qua giám định," phóng viên mảng an ninh của BBC Frank Gardner viết.
Điều này có nghĩa là tình báo Mỹ đã chặn âm mưu khủng bố hay đã được một người tố giác.
Các sân bay Trung Đông và Bắc Phi bị ảnh hưởng đều là rất thân thiết với Washington. Nhiều người không tán thành với lệnh cấm này và cho nó quá nghiêm khắc. Một ví dụ là các doanh nhân giàu có vùng vịnh Arab bay vào Mỹ sẽ không thể làm việc trên laptop của họ trên chuyến bay.
Nhưng các chuyên gia an ninh hàng không đã bị báo động sau một vụ việc ở Somalia năm ngoái khi một nhóm al-Shabaab đã lén bỏ một laptop chứa đầy chất nổ trên một chuyến bay từ Mogadishu, làm nổ một lỗ lớn trong máy bay. Máy bay vẫn đang bay tầm thấp và phi công đã hạ cánh an toàn.
Trong một thông cáo, Bộ An ninh Nội địa Mỹ liệt kê các vụ tấn công trên máy bay và tại sân bay trong vòng hai năm vừa rồi.
Thông cáo đề cập đến một quả bomb giấu trong một lon nước ngọt dẫn đến một máy bay Nga rơi khi bay qua Ai Cập tháng 10/2015, với 224 người thiệt mạng.
Bản quyền hình ảnh AP Image caption IS nói nhóm khủng bố này đã đánh bomb máy bay Nga khi bay qua Ai Cập
Vụ laptop được sử dụng vụ tấn công bất thành ở Somali cũng được nhắc đến.
"Từ trước giờ đến nay, các kẻ khủng bố đã cố giấu chất nổ trong giày như vụ 2001, dùng chất nổ dạng lỏng vào 2006, và giấu trong máy in vào 2010 và thiết bị cảm tử giấu trong quần lót vào 2009 và 2012," thông cáo ghi.
"Thông tin tình báo qua giám định cho thấy các nhóm khủng bố sẽ tiếp tục các hãng hàng không thương mại, để giấu chất nổ trong các sản phẩm tiêu dùng," Bộ An ninh Nội địa Mỹ nói.
Đại diện của chính phủ Anh nói: "Chính sách an ninh tăng cường này có thể gây ra một số sự bất tiện cho các hành khách và các hãng bay, và chúng tôi hiểu sự bực bội nó gây ra, nhưng ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là đảm bảo an toàn cho công dân Anh."
Liệu lệnh cấm có hiệu quả?
Bản quyền hình ảnh Reuters Image caption Sân bay Ataturk, Thổ Nhĩ Kỳ, có hệ thống an ninh nghiệm ngặt, đã bị tấn công vào năm ngoái.
Simon Calder, biên tập du lịch của tờ báo Independent nói lệnh cấm của Anh sẽ ảnh hưởng người du lịch khác nhau vì có nhiều chuyến bay giá rẻ.
"Đây là tin tốt cho những tên trộm vặt ở các sân bay trên thế giới vì quá nhiều sự lựa chọn."
Có liên quan đến lệnh cấm của Trump?
Reuters dẫn lời giới chức nói lệnh cấm này không liên quan đến lệnh cấm du khách từ sáu nước Hồi giáo./(theo BBC 22/3/17)
