"VĂN HÓA ONLINE-CALIFORNIA" THỨ TƯ 19 APRIL 2017
Trung Quốc : Phương Tây tẩy chay thượng đỉnh về Con Đường Tơ Lụa
Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị họp báo tại Bắc Kinh ngày 18/04/2017.GREG BAKER / AFP
Trong danh sách được ngoại trưởng Trung Quốc công bố ngày 18/04/2017, trong số khách đã nhận lời mời đến dự hội nghị thượng đỉnh về Con Đường Tơ Lụa mới, tổ chức vào tháng 5/2017, chỉ có duy nhất một lãnh đạo nhóm G7 là thủ tướng Ý. Đối với một hội nghị mà Bắc Kinh muốn là sự kiện ngoại giao lớn nhất trong năm, sự vắng mặt của các lãnh đạo tầm cỡ trên thế giới đã rất được chú ý.
Phát biểu nhân dịp giới thiệu hội nghị, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã nhấn mạnh trên con số đại diện của 110 quốc gia đến tham dự, trong đó có 28 nguyên thủ quốc gia hay thủ tướng chính phủ. Trong số này, dĩ nhiên là có lãnh đạo những nước được cho là thân thiết với Bắc Kinh, từ tổng thống Nga Vladimir Putin, thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif cho đến thủ tướng Cam Bốt Hun Sen.
Bên cạnh đó là một số nước muốn giao hảo tốt với Trung Quốc, từ tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, thủ tướng Malaysia Najib Razak, tổng thống Indonesia Joko Widodo hay bà Aung San Suu Kyi, nhân vật số một trong chính quyền Miến Điện hiện nay, cho đến tổng thống Kazakhstan, thủ tướng Thụy Sĩ, Cộng Hòa Séc, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Hungari, Serbia và Ba Lan.
Thế nhưng, ngoài thủ tướng Ý Paolo Gentiloni, danh sách không có tên 6 lãnh đạo còn lại trong nhóm 7 quốc gia công nghiệp phát triển nhu Nhật, Mỹ, Anh, cho đến Pháp, Đức. Thủ tướng Úc cũng vắng mặt, tương tự như các lãnh đạo Ấn Độ, Hàn Quốc…
Theo hãng tin Anh Reuters, các nguồn tin ngoại giao ở Bắc Kinh tiết lộ Trung Quốc đã hy vọng là sẽ có ít nhất là một lãnh đạo cấp cao phương Tây đến dự hội nghị, chẳng hạn như thủ tướng Anh Theresa May, để tăng thêm uy tín cho kế hoạch Con Đường Tơ Lụa, và nhất là xóa đi hình ảnh đó là sản phẩm Trung Quốc.
Thế nhưng, ngoại trưởng Trung Quốc hôm nay đã phải công nhận rằng Luân Đôn chỉ cử bộ trưởng Tài Chính Philip Hammond, đi thay, trong lúc Paris và Berlin cũng chỉ dự trù một phái đoàn cao cấp mà thôi vì cả Pháp lẫn Đức đều bận bịu với những cuộc bầu cử.
Bị phóng viên chất vấn là liệu Bắc Kinh có tức giận trước sự vắng mặt của hầu hết các nhà lãnh đạo phương Tây hàng đầu hay không, ông Vương Nghị xác định rằng Trung Quốc không muốn chính trị hóa một sự kiện mang tính chất « hợp tác tích cực ».
Tuy nhiên, Reuters đã nhắc lại vào năm 2015, nội bộ giới lãnh đạo Bắc Kinh đã rất tức tối vì phần lớn các lãnh đạo phương Tây khước từ lời mời tham gia lễ duyệt binh rầm rộ mà Trung Quốc tổ chức để đánh dấu 70 năm kết thúc Thế Chiến Thứ II.
Các lãnh đạo phương Tây khi ấy không hài lòng với danh sách khách mời của Bắc Kinh, trong đó có tổng thống Nga Putin, người đã dùng võ lực chiếm vùng Crimée của Ukraina một năm trước đó. Phương Tây cũng cảnh giác với thông điệp mà Trung Quốc muốn bắn đi khi phô trương sức mạnh quân sự nhân dịp đó.
Lần này cũng vậy. Mặc dù Trung Quốc đã mô tả kế hoạch Con Đường Tơ Lụa như là một cố gắng của Bắc Kinh nhằm chia sẻ thành quả phát triển kinh tế cho mọi người, nhiều nước phương Tây đã lo ngại về sự thiếu vắng minh bạch và chi tiết trong dự án này và rất nghi ngờ các ý đồ chính trị thâm sâu của Trung Quốc.
Một lần nữa, theo các nguồn tin ngoại giao được Reuters trích dẫn, sự hiện diện của tổng thống Nga Putin và các lãnh đạo khác từ các quốc gia có hồ sơ đáng ngờ về nhân quyền, như Philippines và các nước Trung Á, đã góp phần làm cho phương Tây không muốn tham dự./( Trọng Nghĩa 18-04-2017)
