Bắc Hàn ngưng thử nguyên tử : Chưa phải là hồi kết !

VĂN HÓA ONLINE - THẾ GIỚI HÔM NAY - THỨ HAI 23 APRIL 2018

Bắc Hàn ngưng thử nguyên tử : Chưa phải là hồi kết !

Thụy My 21-04-2018

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un xem xét một vũ khí nguyên tử. Ảnh của KCNA ngày 03/09/2017.KCNA via REUTERS

Việc Bắc Triều Tiên loan báo chấm dứt thử nguyên tử đánh dấu một giai đoạn trong tiến trình lâu dài về phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, nhưng theo AFP hôm nay 21/04/2018, điều này không có nghĩa là tham vọng nguyên tử của chế độ Bình Nhưỡng đã kết thúc.

Kim Jong Un sẽ bỏ rơi kho vũ khí của mình ?

Hoàn toàn không thể : nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên từng nói rất rõ, vũ khí nguyên tử là « bảo đảm chắc chắn cho các thế hệ con cháu sau này có thể thụ hưởng một cuộc sống xứng đáng và hạnh phúc nhất trên thế giới ».

Bình Nhưỡng cũng dành cho mình quyền sử dụng trong trường hợp « bị đe dọa và khiêu khích tấn công bằng nguyên tử ».

Chuyên gia Christopher Green thuộc trung tâm phân tích xung đột quốc tế International Crisis Group nhấn mạnh : « Tôi không cho rằng tuyên bố của Bắc Triều Tiên là một bước tiến đến phi hạt nhân hóa, mà chỉ là việc hoãn lại các vụ thử nguyên tử ».

Loan báo trên đây diễn ra vào thời điểm như thế nào ?

Tuyên bố được đưa ra một tuần trước hội nghị thượng đỉnh liên Triều, và trước cuộc gặp lịch sử giữa Kim Jong Un và tổng thống Mỹ Donald Trump, trên nguyên tắc sẽ diễn ra vào đầu tháng Sáu. Trước đó vài tháng, Bắc Triều Tiên cũng đã tỏ dấu hiệu hòa hoãn qua việc tham gia Thế vận hội Pyeongchang ở Hàn Quốc – cơ hội xích lại gần nhau giữa hai nước Triều Tiên.

Ngay từ đầu năm nay, ông Kim Jong Un đã loan báo hoàn tất việc củng cố sức mạnh nguyên tử, và Bắc Triều Tiên dường như cho rằng các tiến bộ kỹ thuật thực hiện được trong năm 2017 đã giúp Bình Nhưỡng có được thế mạnh trong thương lượng.

Tuy vậy các nhà phân tích cho rằng nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng đã bị rúng động bởi các tuyên bố hiếu chiến của chính quyền Donald Trump, trong lúc các biện pháp trừng phạt đã mang lại tác động ngày càng lớn đối với nền kinh tế Bắc Triều Tiên.

Được Washington đòi hỏi từ lâu, loan báo ngưng thử hạt nhân được coi là một dấu hiệu tin cậy. Theo ông Jon Wolfsthal, giám đốc Nuclear Crisis Group, Bắc Triều Tiên « mong muốn có được cuộc gặp thượng đỉnh, và trong trường hợp thất bại, chứng tỏ rằng mình biết điều ».

Liệu có thể chờ đợi một thỏa thuận ?

Donald Trump đã cảnh báo là sẽ hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh dự kiến với Kim Jong Un nếu cảm thấy chẳng mang lại bao nhiêu lợi ích. Nhưng vẫn khó thể hình dung được một thỏa thuận chung cuộc về chương trình nguyên tử của Bình Nhưỡng, cũng các điều kiện để bảo đảm ra sao. Nhất là các sự kiện trước đó như các tuyên bố hoãn thử, những cuộc thương lượng và các thỏa thuận, trước sau đều thất bại.

Việc đóng cửa địa điểm thử nguyên tử Punggye-ri có ý nghĩa gì ?

Các vụ thử hạt nhân của Bắc Triều Tiên hầu như đều tiến hành tại địa điểm Punggye-ri ở miền đông bắc nước này, dưới núi Mantap. Chỉ có duy nhất một vụ được thực hiện ở nơi khác.

Tuy Punggye-ri được loan báo sẽ là sẽ đóng, nhưng không loại trừ khả năng sử dụng các địa điểm khác, cũng như việc thử nguyên tử trên không trung – theo Vipin Narang, một chuyên gia của MIT.

Nhưng chuyên gia David Albright của Institut for Science and International Security ghi nhận, ý định « bảo đảm một các minh bạch » việc kết thúc thử nghiệm là đặc biệt có ý nghĩa. « Sự minh bạch, nếu điều này là chân thực, là một nhượng bộ mang tính quyết định ».

Sức mạnh của kho vũ khí Bắc Triều Tiên ?

Các chuyên gia ước tính năng lượng tỏa ra trong vụ thử hạt nhân gần nhất của Bắc Triều Tiên vào tháng 9/2017 là 250 kilotonne (250.000 tấn), tức gấp 16 lần so với quả bom nguyên tử đã san bằng thành phố Hiroshima năm 1945.

Năm 2016, Seoul nhận định người anh em láng giềng phương Bắc có đủ số lượng plutonium để chế tạo ra 10 quả bom nguyên tử.