Người được đề cử Đại sứ Mỹ muốn bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam

RFI Thứ tư 18 Tháng Sáu 2014

Người được đề cử tân đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Ted Osius (trái).

Ảnh Bộ Ngoại giao Mỹ

Trọng Nghĩa

Nhân vật được đề cử làm tân đại sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam, vào hôm qua 17/06/2014, đã cho rằng Washington nên gỡ bỏ lệnh cấm bán và chuyển giao các loại vũ khí sát thương cho Việt Nam. Phát biểu nhân cuộc điều trần tại Thượng viện Mỹ, ông Ted Osius, một nhà ngoại giao kỳ cựu, thẩm định rằng « bây giờ là lúc » mà chính quyền Mỹ phải xem xét khả năng bãi bỏ lệnh cấm nói trên theo một « tiến độ thích hợp ».

Theo hãng tin Mỹ AP, trước các Thượng nghị sĩ, người được đề cử làm Đại sứ Mỹ tại Việt Nam trong thời gian tới đây cho rằng Việt Nam hiện đã đạt tiến bộ trong ba hoặc bốn lãnh vực trên tổng số 9 địa hạt mà Hoa Kỳ đòi Việt Nam phải cải thiện trước khi được giải tỏa cấm vận vũ khí. Ông Osius đã nhắc đến các lĩnh vực như quyền của người lao động, chính sách đối với người khuyết tật và việc tạo thêm điều kiện cho hoạt động của xã hội dân sự và các giáo hội.

Trả lời câu hỏi của Thượng nghị sĩ John McCain, một người ủng hộ việc gỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam, ông Osius xác định : « Có lẽ đã đến lúc bắt đầu thăm dò khả năng giải tỏa lệnh cấm », nhưng theo tiến độ phù hợp với cả Ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ lẫn Việt Nam.

Theo hãng AP, việc Hoa Kỳ giải tỏa cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam có thể sẽ khiến Trung Quốc tức tối trong bối cảnh họ đang dùng sức mạnh lấn lướt Việt Nam ngoài Biển Đông, và coi việc Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở châu Á là nhằm kiềm chế đà vươn lên của Trung Quốc.

Yếu tố Trung Quốc cũng đã được ông Osius nhắc đến trong cuộc điều trần khi ông nêu bật hai lý do khiến ông cho rằng « đã đến lúc » gỡ bỏ cấm vận : (1) Mong muốn của Việt Nam tham gia khối tự do thương mại Đối tác Xuyên Thái Bình Dương do Mỹ đề xướng ; (2) « tình thế chiến lược » do Trung Quốc gây ra mà Việt Nam đang phải đối phó.

Trong thời gian gần đây, sau khi Trung Quốc đưa giàn khoan vào sâu trong vùng thềm lục địa của Việt Nam và dùng đội tàu hộ vệ hùng hậu xua đuổi các tàu công vụ và tàu cá của Việt Nam, nhiều lãnh đạo Việt Nam đã nhắc lại yêu cầu chính quyền Obama bãi bỏ cấm vận vũ khí, xem đấy là một bước quan trọng cho việc bình thường hóa hoàn toàn quan hệ.

Năm 1995, Mỹ và Việt Nam đã bình thường hóa bang giao, nhưng lãnh vực vũ khí và công nghệ quân sự vẫn được coi là nhậy cảm. Vào năm 2007, chính phủ Mỹ đã cho phép cung cấp một số dịch vụ và thiết bị phòng thủ không sát thương cho Việt Nam, nhưng lệnh cấm bán và chuyển nhượng các loại vũ khí sát thương vẫn được duy trì.

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 14-5 xác nhận tổng thống Obama đã chính thức đề cử ông Osius làm tân Đại sứ Mỹ ở Việt Nam. Ông là một nhà ngoại giao kỳ cựu từng phục vụ tại Indonesia, Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan và Philippines. Theo thủ tục hiện hành tại Mỹ, quyết định của Tổng thống bổ nhiệm đại sứ phải được Ủy ban Đối ngoại, rồi toàn bộ Thượng viện phê chuẩn./