VĂN HÓA ONLINE - DIỄN ĐÀN CHÍNH TRỊ - THỨ TƯ 30 AUGUST 2017
Giám mục Ba Lan: 'hãy để yên người quá cố'
Bản quyền hình ảnh AP Image caption Đại tướng Wojciech Jaruzelski, người lớn lên trong gia đình theo đạo Công giáo, đón Đức Giáo hoàng John Paul II về thăm quê hương năm 1983
Một vị tổng giám mục của Giáo hội Công giáo Ba Lan lên tiếng phản đối ý tưởng của chính quyền cánh hữu tại nước này muốn 'tước quân hàm' cấp tướng của cố Chủ tịch nước Wojciech Jaruzelski.
Tổng Giám mục Sławoj Leszek Głódź, phụ trách Đại giáo phận Gdansk nói với báo Ba Lan rằng dự luật mà Bộ trưởng Quốc phòng Antoni Macierewicz ra lệnh soạn thảo nhằm tước quân hàm Đại tướng của người đã quá cố là "chẳng đem lại lợi ích gì".
Theo trang Super Express ở Ba Lan thì Tổng Giám mục Głódź nói:
"Ai đã qua đời thì hãy để cho họ yên nghỉ và cần bỏ lại chủ đề này vì không có lợi ích gì hết."
Hạ quân hàm của người đã chết
Ông Jaruzelski đã qua đời năm 2014, thọ 90 tuổi.
Vào lúc đó, bản thân Tổng Giám mục Głódź từng đăng một lá thư vĩnh biệt Tướng Jaruzelski, cựu lãnh tụ cộng sản Ba Lan nhưng cũng là người đồng ý mở Hội nghị Bàn tròn năm 1989 chia sẻ quyền lực với phe dân chủ.
Trong thư ông đã "cảm ơn Thượng Đế cho ngài Đại tướng ân sủng hòa giải", hàm ý nhắc đến công lao của ông mở đường cho Ba Lan bước sang một giai đoạn lịch sử mới.
Nhân vật gây nhiều tranh cãi
Xuất thân gia đình quý tộc theo Công giáo và gia nhập quân đội Ba Lan tại vùng của Liên Xô, ông Wojciech Jaruzelski vào Đảng Cộng sản năm 1947.
Năm 1968, ông giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng của CHND Ba Lan và đã cùng Liên Xô đưa quân đội vào đàn áp Mùa Xuân Prague, một phong trào đòi dân chủ ở nước "xã hội chủ nghĩa anh em".
Bản quyền hình ảnh AFP/Getty Images Image caption Liên Xô và quân đội năm nước thuộc khối Hiệp ước Warsaw đã đưa xe tăng vào Prague năm 1968 để đàn áp biểu tình
Năm 2005, ông nói với báo Ba Lan và Czech lời xin lỗi và cho biết ông bị "ám ảnh suốt đời" vì vai trò riêng trong vụ đàn áp Mùa Xuân Prague.
Ông Jaruzelski cũng bị lên án vì đã đưa ra Thiết quân luật năm 1981 để đàn áp phong trào công nhân Ba Lan.
Nhưng vào cuối thập niên 1980, Tướng Jaruzelski đã đóng vai trò chính để thuyết phục ban lãnh đạo Liên Xô cho chính quyền Ba Lan lúc đó đối thoại với Công đoàn Đoàn kết.
Ông trở thành Tổng thống cuối cùng của Cộng hòa Nhân dân Ba Lan và giữ chức Tổng thống đầu tiên của nước Ba Lan sau bầu cử dân chủ trong một thời gian ngắn.
Tước quân hàm của người đã chết và tịch thu nhà?
Dự luật của Bộ Quốc phòng Ba Lan do Đảng Pháp luật và Công lý (PiS) nắm giữ muốn tước hàm cấp tướng của ông Jaruzelski và cố Bộ trưởng Nội vụ, ông Czeslaw Kiszczak, người qua đời năm 2015.
Nếu quyết định này thành hiện thực, cả hai nhân vật chính trị trọng yếu thời kỳ cuối của chế độ xã hội chủ nghĩa tại Ba Lan sẽ bị "hạ cấp" sau khi chết xuống binh nhì.
Được biết vợ góa của ông Kiszczak, bà Maria đã lên tiếng phản đối ý tưởng "điên rồ" này.
Bà nói chồng bà đã đóng vai trò ủng hộ cho việc chuyển đổi thể chế sang dân chủ tại Ba Lan năm 1989-90, theo trang Wprost (18/08).
Là bộ trưởng công an, Tướng Czeslaw Kiszczak đã tham gia thảo luận tại Hội nghị Bàn tròn để tạo điều kiện đưa nền dân chủ đến Ba Lan.
Nhưng nay Đảng PiS, vốn xuất thân từ một nhóm chính trị gia thiên hữu dân tộc chủ nghĩa tụ họp xung quanh ông Jaroslaw Kaczynski, muốn viết lại cả một thời kỳ lịch sử Ba Lan, theo các báo nước này.
Bản quyền hình ảnh NurPhoto Image caption Chủ tịch đảng Pháp luật và Công lý, ông Jaroslaw Kaczynski muốn 'viết lại toàn bộ lịch sử Ba Lan'
Một dân biểu Ba Lan, ông Michal Kaminski, cựu cộng sự viên của ông Kaczynski nói với trang Newsweek:
"Ông Kaczynski tin rằng ông ta có viễn kiến duy nhất đúng về tương lai của Ba Lan, và quyết tâm thực hiện điều đó".
Với đảng của ông Kaczynski, cả Công đoàn Đoàn kết và những nhóm cộng sản tiến bộ tạo ra cuộc chuyển đổi thể chế vào thời kỳ cuối của Chiến tranh Lạnh tại châu Âu đều là những kẻ "bán rẻ dân tộc".
PiS cũng tìm nhiều cách để xóa đi vai trò của ông Lech Walesa, lãnh tụ công nhân được Nobel Hòa bình vì nỗ lực đối thoại và hòa giải, đem lại biến đổi dân chủ ở Ba Lan.
Một quan chức địa phương của đảng PiS tại Warsaw gần đây còn đề nghị phải tịch thu cả biệt thự con gái duy nhất của ông Wojciech Jaruzelski là Monika Jaruzelska hiện sinh sống sau khi cha mẹ bà tạ thế.
Ý tưởng của vị quan chức này là ngôi nhà phải được trả cho con cháu chủ cũ trước năm 1945 hiện sống ở nước ngoài.
Tuy nhiên, bà Monika Jaruzelska nói với báo chí rằng việc đòi nhà đó hoàn toàn không có cơ sở vì đây là căn nhà cha mẹ bà lúc sinh thời đã mua hợp pháp./ (theo BBC 28/8/17)
