VĂN HÓA ONLINE - BIỂN ĐÔNG BIỂN HOA ĐÔNG - THỨ HAI 24 AUG 2020
Ý kiến-Bài vở vui lòng gởi về: lykientrucvh@gmail.com (VănHóa Online-California)
Một tàu Việt Nam bị Malaysia bắt hôm 11/5/2019. Cơ quan Thực thi pháp luật trên biển Malaysia (MMEA) ngày 11/5/2019 bắt 29 ngư dân và hai tàu cá Việt Nam ở vùng biển Sarawak với cáo buộc đánh bắt trái phép, truyền thông nước này đưa tin. Nguồn Thời Mới. Ảnh: NST
Căng thẳng VN-Malaysia gia tăng sau vụ ngư dân Việt bị bắn chết
BBC 19/ 8/2020
Nguồn hình ảnh, MADAREE TOHLALA/Getty Images Chụp lại hình ảnh,
Bức ảnh này được chụp vào ngày 18/4/2020, cảnh sát Biển Hoàng gia Thái Lan bắt giữ các ngư dân Việt Nam tại tỉnh Narathiwat, miền Nam Thái Lan.
Vụ cảnh sát biển Malaysia bắn chết một ngư dân Việt Nam làm dấy lên lo ngại về tác động của sự việc lên các mối quan hệ giữa các nước ASEAN - cũng như mối quan hệ của ASEAN với Trung Quốc, theo SCMP.
Sự kiện xảy ra vào cuối ngày Chủ Nhật (16/8), sau khi lực lượng tuần duyên của Malaysia tìm cách kiểm tra hai chiếc thuyền của ngư dân Việt Nam được cho là đang đánh bắt cá trái phép ở vùng biển phía đông Kelantan thuộc Malaysia.
Chính phủ Việt Nam đã yêu cầu Malaysia điều tra sự việc và bảo vệ quyền lợi của các ngư dân Việt đang bị phía Malaysia giam giữ.
Phía Malaysia cho rằng 19 ngư dân Việt nam đã có 'hành động hung hăng' và ném bom xăng vào họ khi được yêu cầu đầu hàng. Malaysia đã bắn một phát súng cảnh cáo nhưng bị làm ngơ, theo thuyên bố của người đứng đầu lực lượng Bảo vệ bờ biển Kelantan, ông Muhd Nur Syam Asmawie Yaacob.
Tiến sỹ Collin Koh, nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam ở Singapore, cho rằng "Việt Nam cần kiểm soát chặt chẽ hơn cộng đồng ngư dân của mình".
"Đã từng có những cảnh báo trước khi dẫn đến sự cố nghiêm trọng, chết người này," ông Koh nói.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Hai tàu cá Việt Nam bị cảnh sát Thái Lan bắt ở ngoài khơi Thái Lan hồi tháng 4/2020 (hình minh họa)
'Ảnh hưởng tiêu cực' và 'gây phân tâm'
Theo TS Koh, các sự cố như việc này, vừa gây ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ Malaysia-Việt Nam, vừa gây phân tâm trong khi có 'cá lớn hơn cần phải rán' - là Trung Quốc và các tranh chấp quyền lợi của nước này trên Biển Đông.
Các nhà phân tích cũng cho rằng vụ việc này cho thấy các nước Đông Nam Á cùng có yêu sách trên Biển Đông có quá nhiều vấn đề cần phải giải quyết với nhau.
Ông Koh nói: "Sẽ hữu ích hơn nếu những vấn đề nội bộ ASEAN được giải quyết đúng đắn để thúc đẩy hợp tác trên mặt trận Biển Đông trong tương lai."
"Nếu không, nó sẽ chỉ góp phần vào tình hiện nay của ASEAN - một khối chứa đầy những khác biệt nội bộ của riêng mình, khiến khối này càng dễ bị tác động trước nỗ lực chia rẽ của Bắc Kinh."
Bà Hoo Chiew Ping thuộc Chương trình Nghiên cứu Chiến lược và Quan hệ Quốc tế tại Đại học Quốc gia Malaysia cho rằng: "Đánh bắt bất hợp pháp, không được kiểm soát và không báo cáo là một trong những lý do tại sao Malaysia chậm trong việc quản lý an ninh hàng hải khu vực.
"Điều quan trọng đối với các nước Đông Nam Á là giải quyết các tranh chấp ngư trường theo phương thức song phương hoặc đa phương nếu khu vực này có nhiều bên tranh chấp. Việt Nam và Malaysia có thể áp dụng cách tiếp cận hòa giải hơn bằng cách đàm phán song phương với nhau để giải quyết vấn đề đánh bắt cá ", bà nói.
Thomas Daniel, nhà phân tích cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Malaysia, nói rằng các tàu Việt Nam đang bị các đội tàu đánh cá và tàu thực thi của Trung Quốc "đẩy về phía nam" cũng như do thiếu nguồn cá tại các ngư trường truyền thống của nước này.
'Biển Đông đầy rẫy nạn đánh cá bất hợp pháp'
"Chỉ mới tháng Chín năm ngoái đã có một cuộc đối đầu giữa các tàu tuần tra của Malaysia và Việt Nam ngoài khơi Terengganu. Cũng nên nhớ lại rằng [Hà Nội] vẫn đang cố gắng để Liên minh Châu Âu gỡ thẻ vàng cho hành vi đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát".
Nước láng giềng Thái Lan cũng bị ảnh hưởng, TS Koh cho biết, với hàng loạt báo cáo gần đây về việc lực lượng tuần duyên Thái Lan bắt giữ tàu đánh cá Việt Nam.
Biển Đông đầy rẫy nạn đánh bắt bất hợp pháp, và Việt Nam và Trung Quốc - với ngành đánh bắt phát triển hơn- được cho là những nước đóng vai trò chính.
Việt Nam là một trong những nước từ lâu phải chịu đựng lệnh cấm đánh bắt cá trái phép ở Biển Đông của Trung Quốc. Một tàu cá Việt Nam từng bị đâm chìm hồi tháng 4 sau khi va chạm với tàu tuần duyên Trung Quốc.
Một điểm gây tranh cãi khác là lệnh cấm đánh bắt cá vào mùa hè của Bắc Kinh ở vùng biển mà họ tuyên bố chủ quyền trên vĩ tuyến 12 - bao gồm các khu vực gần bãi cạn Scarborough, quần đảo Hoàng Sa và Vịnh Bắc Bộ - mà ngư dân Việt Nam và Philippines cho rằng không nằm trong quyền tài phán của Trung Quốc.
Bắc Kinh nói rằng lệnh cấm, bắt đầu từ ngày 1/5 và kết thúc vào 16/8 vừa qua, là cần thiết để duy trì trữ lượng cá và hải sản.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với phần lớn Biển Đông, nói rằng họ có các quyền lịch sử đối với các thực thể trên cạn và vùng biển ở khu vực này. Nhưng một số quốc gia Đông Nam Á bao gồm Malaysia, Việt Nam, Philippines và Brunei nói rằng những yêu sách của Bắc Kinh trái với Công ước về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc năm 1982.
Trong khi đó, lực lượng tuần duyên Malaysia cho biết trong một tuyên bố rằng họ sẽ không nhân nhượng khi đối mặt với "những hành động quá khích" của ngư dân nước ngoài, và rằng họ đã bắt giữ 43 tàu đánh cá nước ngoài và 487 người Việt Nam kể từ ngày 24/6/2020.
