VĂN HÓA ONLINE –ĐIIỂM NÓNG – CHỦ NHẬT 21 APRIL 2024
Iran - Israel tạm ‘hưu chiến’ nghiên cứu chiến trường mở ngỏ
(*) Tựa của VHO
14/4 - 300 quả tên lửa và Drone của Iran bị Israel ngăn chặn phá hủy dễ dàng.
19/4 - Tên lửa Israel bay hơn 1500km ‘hỏi thăm’ lò nguyên tử Isfahan gần thủ đô Tehran.
Kẻ thù sôi sùng sục. Cánh cửa chiến tranh vẫn mở ngỏ.
Ảnh trên: Phụ nữ Iran không đeo khăn trùm đầu theo truyền thống tôn giáo đạo Hồi đi ngang qua biểu ngữ có hình tên lửa được phóng từ bản đồ Iran ở phía bắc Tehran, Iran, Ảnh dưới: Bản đồ Trung Đông và khoảng cách từ West Bank Israel tới lò nguyên tử Isfahan gần thủ đô Tehran của Iran khoảng 1500 km. Ảnh minh họa VHO.
AP: Iran hạ thấp cuộc tấn công rõ ràng của Israel. Những câu trả lời im lặng có thể làm dịu căng thẳng cho hiện tại
by JOSEF FEDERMAN and JON GAMBRELL, Associated Press - 04/19/24 7:58 PM ET
Phụ nữ Iran không đeo khăn trùm đầu bắt buộc của đạo Hồi đi ngang qua biểu ngữ có hình tên lửa được phóng từ bản đồ Iran ở phía bắc Tehran, Iran,
Thứ Sáu, ngày 19 tháng 4 năm 2024. Israel đã bắn tên lửa vào một căn cứ không quân lớn gần lò nguyên tử Isfahan gần trung tâm thành phố Isfahan của Iran.
Đó là cuộc tấn công của Israel để trả đũa cuộc tấn công 300 tên lửa và Drone chưa từng có của Tehran vào lãnh thổ Israel đêm Chủ Nhật 14/4/2024. (Ảnh AP / Vahid Salemi)
Khoảng cách từ Jerusalem-Israel tới lò nguyên tử Isfahan của Iran khoảng 1500 km. Bản đồ minh họa.
JERUSALEM (AP) - Israel và Iran hôm thứ Sáu đều hạ thấp một cuộc không kích rõ ràng của Israel gần một căn cứ không quân và cơ sở hạt nhân lớn ở miền trung Iran, báo hiệu hai kẻ thù cay đắng đã sẵn sàng ngăn chặn vụ phun trào bạo lực mới nhất của họ leo thang thành một cuộc bùng nổ toàn diện - chiến tranh khu vực.
Nhưng kết quả thiếu quyết đoán của nhiều tuần căng thẳng – bao gồm cuộc tấn công được cho là của Israel đã giết chết hai tướng Iran, một cuộc tấn công tên lửa chưa từng có của Iran vào Israel ngày 13/4/2024 và cuộc tấn công rõ ràng của Israel vào sáng sớm thứ Sáu 19/4/2024 vào trung tâm Iran – đã không giải quyết được những bất bình sâu sắc hơn giữa hai bên. kẻ thù và để ngỏ cánh cửa cho cuộc chiến tiếp theo.
Amos Harel, nhà bình luận các vấn đề quân sự của nhật báo Haaretz của Israel, viết: “Có vẻ như chúng ta đang tiến gần hơn bao giờ hết đến một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn, bất chấp thực tế là cộng đồng quốc tế rất có thể sẽ nỗ lực rất nhiều để giảm căng thẳng”.
Israel từ lâu đã coi Iran là kẻ thù lớn nhất của mình - trích dẫn lời kêu gọi tiêu diệt Israel của Cộng hòa Hồi giáo, chương trình hạt nhân gây tranh cãi và sự hỗ trợ của nước này cho các lực lượng ủy nhiệm thù địch trên khắp Trung Đông.
Những căng thẳng này đã gia tăng kể từ khi Hamas và Jihad Hồi giáo, các nhóm người Palestine được Iran hậu thuẫn, tấn công Israel vào ngày 7 tháng 10, 2023, gây ra một cuộc tấn công tàn khốc của Israel ở Gaza kéo dài hơn sáu tháng.
Hezbollah, một nhóm được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, ngay lập tức bắt đầu tấn công các mục tiêu của Israel, mở ra các cuộc giao tranh ăn miếng trả miếng dọc theo mặt trận thứ hai, trong khi lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở Iraq, Syria và Yemen cũng đã bắn tên lửa và máy bay không người lái vào Israel trên khắp lãnh thổ.
Trong khi Israel và Iran đã tiến hành một cuộc chiến tranh trong bóng tối trong nhiều năm, chủ yếu ở nước láng giềng Syria, họ phần lớn tránh đối đầu trực tiếp. Điều đó đã thay đổi sau cuộc không kích ngày 1/4/2024 giết chết hai tướng Iran tại khu phức hợp ngoại giao của Iran ở thủ đô Damascus của Syria.
Dù Israel không bình luận nhưng Iran đổ lỗi cho Israel về vụ tấn công và thề sẽ trả thù. Iran đáp trả bằng cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên vào Israel, phóng hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái vào tối thứ Bảy. Israel, hợp tác với liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu, cho biết họ đã chặn được 99% hỏa lực bay tới, mặc dù một số tên lửa đã bắn trúng mục tiêu, gây thiệt hại nhỏ cho một căn cứ quân sự của Israel và làm một cô gái trẻ bị thương nặng.
Trong cuộc tấn công hôm thứ Sáu, truyền hình nhà nước Iran cho biết các khẩu đội phòng không đã bắn vào một số tỉnh do có báo cáo về máy bay không người lái trên không. Chỉ huy quân đội Iran, Tướng Abdolrahim Mousavi cho biết các phi hành đoàn đã nhắm mục tiêu vào một số vật thể bay. Mousavi nói: “Vụ nổ sáng nay trên bầu trời Isfahan có liên quan đến việc hệ thống phòng không bắn vào một vật thể khả nghi nhưng không gây ra thiệt hại gì”.
Các nhà chức trách cho biết lực lượng phòng không đã bắn vào một căn cứ không quân lớn gần Isfahan, nơi từ lâu đã là nơi đóng quân của phi đội F-14 Tomcats do Mỹ sản xuất - được mua trước Cách mạng Hồi giáo năm 1979.
Isfahan cũng là nơi có các địa điểm liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở làm giàu uranium dưới lòng đất Natanz, nơi đã nhiều lần trở thành mục tiêu bị nghi ngờ là các cuộc tấn công phá hoại của Israel. Cuộc tấn công rõ ràng của Israel hôm thứ Sáu xảy ra vào ngày sinh nhật lần thứ 85 của Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei.
Truyền hình nhà nước mô tả tất cả các cơ sở nguyên tử của Iran trong khu vực là “hoàn toàn an toàn”. Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, cũng cho biết “không có thiệt hại” nào đối với các cơ sở hạt nhân của Iran.
Các quan chức Iran không đề cập đến khả năng có sự tham gia của Israel. Điều đó có thể là cố ý, đặc biệt là sau khi các quan chức Iran trong nhiều ngày đe dọa sẽ đáp trả bất kỳ cuộc tấn công trả đũa nào của Israel. Israel cũng không có bình luận nào về cuộc tấn công rõ ràng, mặc dù một bộ trưởng chính phủ có đường lối cứng rắn, Itamar Ben-Gvir, đã ám chỉ sự không hài lòng của mình, bằng một dòng tweet dài một từ vào đầu ngày thứ Sáu, sử dụng từ lóng để chỉ kẻ yếu đuối hoặc khập khiễng.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Ý Antonio Tajani cho biết tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo phương Tây ở Capri rằng Mỹ đã nhận được thông tin “vào phút chót” từ Israel về vụ tấn công. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken không phản đối điều đó nhưng nói: “Chúng tôi không tham gia vào bất kỳ hoạt động tấn công nào”.
Yoel Guzansky, cựu chuyên gia về Iran trong văn phòng thủ tướng Israel, cho biết Israel dường như đã thực hiện cuộc tấn công để "đánh dấu vào ô" bằng cách gửi một thông điệp tới Iran mà không làm bất cứ điều gì quá khiêu khích có thể khiến Mỹ khó chịu. Điều đó mang ý nghĩa kiềm chế, nếu không sẽ châm ngòi cho sự trả đũa tiếp theo của Iran.
Guzansky, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia, một tổ chức nghiên cứu ở Tel Aviv, cho biết: “Có vẻ rất hạn chế khi gửi đi thông điệp rằng ‘chúng tôi có thể tấn công bạn bên trong Iran’. Ông cho biết "vòng bạo lực hiện tại" dường như đã kết thúc, nhưng "không có gì thay đổi" khi Israel vẫn phải đối mặt với các mối đe dọa do Iran hậu thuẫn trên nhiều mặt trận. “Tôi thấy những vòng tiếp theo,” ông nói. Và lần tới, nếu Iran gây bất ngờ cho Israel hoặc các đồng minh không hỗ trợ phòng thủ cho Israel thì “kết quả sẽ khác”.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công. Văn phòng của ông cho biết: “Đã đến lúc phải chấm dứt chu kỳ trả đũa nguy hiểm ở Trung Đông”.
Charles Lister, thành viên cấp cao tại Viện Trung Đông có trụ sở tại Washington và là nhà phân tích khu vực lâu năm, đã thách thức tuyên bố của Iran rằng máy bay không người lái đã thực hiện các cuộc tấn công. Thay vào đó, có vẻ như một số lượng nhỏ máy bay Israel đã bay từ Israel qua Syria - tấn công ít nhất hai căn cứ quân sự phía nam Syria có hệ thống phòng không trên đường đi, ông nói. Sau đó, họ tiến vào không phận Iraq, từ đó họ bắn một số lượng nhỏ tên lửa đạn đạo không đối đất Blue Sparrow, có thể chưa bao giờ xâm phạm không phận Iran, Lister nói. Lister cho biết, các báo cáo về các vụ nổ ở Iraq ủng hộ kịch bản đó, và các mảnh vỡ từ thứ dường như là tên lửa đẩy của tên lửa Blue Sparrow do Israel sản xuất mà an ninh Iraq đã tìm thấy ở một cánh đồng bên ngoài Baghdad cũng vậy. Lister nói: “Nói cách khác, người Israel sẽ không bao giờ cần phải vào không phận Iran để tiến hành cuộc tấn công này”. “Tôi nghĩ đây là cách Israel gửi thông điệp rằng chúng tôi có thể ‘tấn công’ bạn ở bất cứ đâu chúng tôi muốn.”
Nếu vòng mới nhất này lắng xuống, giờ đây Israel có thể quay lại tập trung vào cuộc chiến đang diễn ra ở Gaza và cuộc giao tranh sôi sục với Hezbollah. Khi cả hai mặt trận đó đều không dừng lại, nguy cơ xung đột tiếp theo với Iran vẫn còn cao, mặc dù không bên nào tỏ ra háo hức sau cuộc tấn công rõ ràng của Israel hôm thứ Sáu.
Alex Vatanka, giám đốc chương trình Iran tại Viện Trung Đông, cho biết: “Không bên nào sẵn sàng nhảy qua bờ vực”. Nhưng ông đã thêm một cảnh báo quan trọng. “Có lẽ chúng ta sẽ quay trở lại cuộc chiến ủy nhiệm,” ông nói, nhưng giờ đây nó là một cuộc chiến ủy nhiệm với nguy cơ “chiến tranh giữa các nước bùng nổ bất ngờ. Điều mà trước đây chúng tôi không thể không lo lắng.”
___ Gambrell đưa tin từ Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. các nhà báo của Associated Press Nasser Karimi, Mehdi Fattahi và Amir Vahdat ở Tehran, Iran; Bassem Mroue ở Beirut; Ellen Knickmeyer ở Washington; Qassim Abdul-Zahra ở Baghdad; và Nicole Winfield ở Capri, Ý; đã đóng góp cho báo cáo này.
