"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ HAI 16 MAY 2016
4 tỉnh miền Trung, cá chết khởi đi từ Vũng Áng Hà Tĩnh. Minh họa của Văn Hóa dựa trên Google.
TRẢ LỜI NHANH NGUYÊN NHÂN CÁ CHẾT BẰNG PHƯƠNG PHÁP LOẠI SUY
HÃN NGUYÊN NGUYỄN NHÃ, Tiến sĩ sử học
Việc cá chết hàng loạt trên 4 tỉnh Miền Trung, khởi đầu từ Vũng Áng –Hà Tĩnh không phải là chuyện nhỏ vì liên quan đế hàng triệu sinh mệnh của Việt Nam và thời gian hệ lụy không biết bao lâu. Các nhà khoa học chắc phải làm ngày làm đêm để lấy mẫu kịp thời mới may ra phân chất hiệu quả để tìm ra kết quả chính xác.
Tôi ví dụ nếu sự kiện này xảy ra ở thời kỳ chưa có kỹ thuật phân chất như hiện nay thì vẫn có cách hiệu quả tìm ra nguyên nhân cá chết. Theo tôi dùng phương pháp loại suy như sau:
1.Trước hết loại suy thứ nhất: xảy ra cá chết hàng loạt và dây chuyền ở đâu trước nhất?:
-Trả lời trong 4 tỉnh, nơi xảy ra đầu tiên: Vũng Áng – Hà Tĩnh.
2. Câu hỏi loại suy thứ hai:Tại Vũng Áng có nơi nào có ống thải nước thải lớn nhất có độc tố nhiều nhất?
- Tại nhà máy Formosa- Hà Tĩnh có ống thải to nhất , thải chất độc nhiều nhất. (Xin có câu trả lời phản biện hiện có nhà máy nào có thải nước thải cũng có độc tố như Formosa song có gì cụ thể lớn hơn , độc hơn…Nếu không có trả lời phản biện như trên đương nhiên phải giữ câu trả lời trên)
3.Câu hỏi loại suy thứ ba: Thời gian dài hay một hành động nào đó như tăng đột biến độc tố được bỏ vào Vũng Áng?
- Trả lời thời gian dài đã đến lúc có hiệu quả , song phải điều tra xem gần đây có động thái bỏ chất độc đột biến nào mới trả lời dứt khoát chỉ có một hay cả hai .
4. Câu hỏi loại suy thứ 4: Tại sao các tỉnh Phía Bắc Vũng Áng không bị mà chỉ hiện có 4 tỉnh Phía Nam Vũng Áng mới bị?:
-Trả lời do “Dòng hải lưu ở Biển Đông” mùa này chảy từ Bắc xuống Nam qua bờ biển Miền Trung.
5. Câu hỏi loại suy thứ 5: Liệu sau này các tỉnh khác ngoài 4 tỉnh cũng sẽ bị nạn cá chết tương tự?:
- Trả lời: Nếu không nhanh chóng giải quyết thì “Dòng hải lưu” có thể gây tiếp tục, song càng ngày chất độc bị loãng với nước biển nhiều hơn, nên ít độc cho cá hơn, song chất độc đặc hay loãng vẫn gây nhiều nguy cơ môi trường biển không sạch như trước nữa.
6. Câu hỏi loại suy thứ 6: Có xét nghiệm ngay hay không xem cá chết do bị các độc tố nào?
- Nếu có thì các cơ quan chức năng trung ương hay mỗi tỉnh đã làm tròn nhanh trách nhiệm cần làm. Còn không thì chưa làm tròn. Còn chất độc nào làm chết cá chỉ làm rõ cụ thể chứ không thể phản biện kết luận thủ phạm được khi trả lời các câu hỏi loại suy trên.
Với trả lời loại suy trên, nếu không có câu trả lời phản biện thì phải khẳng định : Formosa là thủ phạm chính và “Dòng hải lưu” là tác nhân làm cho lan tràn xuống các tỉnh Phía Nam.
Nếu các nhà khoa học với lương tâm của mình tranh thủ làm nhanh thì có khả năng khẳng định một cách khoa học thủ phạm chính và tác nhân chính đã gây ra nạn cá chết hàng loạt 4 tỉnh Miền Trung.
Các cơ quan điều tra có thể kết luận thêm có tác động đột biến thải chất độc hay không hay hoàn toàn chỉ do Formosa gây do thời gian đủ gây tác hại.
Cũng có thể có một số tác nhân nào đó song không thể có khả năng phản biện được các câu trả lời với phương pháp tư duy loại suy trên./
Ts Nguyễn Nhã
