"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ HAI 13 JUNE 2016
Vì sao bà Tôn nữ thị Ninh "bàng hoàng?"
Lời tòa soạn: "Trong bài viết gửi Zing.vn chiều 1/6/2016, bà Tôn Nữ Thị Ninh tin rằng nếu tuyển công khai FUV có thể tìm được người phù hợp về chuyên môn, kinh nghiệm, và không bị mang tiếng.... Tuy nhiên, khi biết rằng cựu thượng nghị sĩ Bob Kerrey được bổ nhiệm làm chủ tịch của Đại học mới, tôi vô cùng bàng hoàng và không thể hiểu nổi..."
Bà Ninh viết rằng: "Ông Bob Kerrey là người đã trực tiếp tham gia vào cuộc thảm sát thường dân vô tội, phụ nữ, trẻ em, người già tại thôn Thạnh Phong vào tháng 2/1969".
Tòa soạn báo Văn Hóa xin gởi đến quý bạn đọc một vài hình ảnh thảm sát trong cuộc chiến Việt Nam để có cái nhìn so sánh với vụ thảm sát ở làng Thạnh Phong-tỉnh Bến Tre, một số ý kiến nhìn về phía sau lá thư của bà Ninh và bài viết cùa tác giả Hồng Thủy.
Báo Văn Hóa xin nhấn mạnh, khi đưa ra các hình ảnh thảm sát trong vụ cải cách ruộng đất năm 1954-55 (hàng trăm ngàn người bị đấu tố chết), vụ Mỹ Lai năm 1968 (trên 500 người bị bắn giết), vụ Tết Mậu Thân 1968 (hàng ngàn người bị giết nhiều cách ...); tòa soạn không có ý so sánh con số nạn nhân ở Thạnh Phong (25 người bị giết) với số nạn nhân các vụ thảm sát kể trên, mà chỉ nêu lên uẩn khúc của lịch sử, cho đến ngày tháng năm nay, vẫn chưa có mộtcá nhân nào "bi trí dũng" như ông Bob Kerry mạnh dạn công khai nói lên lỗi lầm đối với Việt Nam.
Vây thì, nên ca ngợi hay phản đối việc làm của ông Bob Kerry kể cả Bộ ngoại giao Hoa Kỳ?
Mời quý bạn đọc theo dõi:
- Lý lịch Bob Kerry "thảm sát" người dân ở làng Thạnh Phong cách đây 48 năm là chuyện nhỏ, chuyện lớn là chức danh Hiệu trưởng Đại học FUV "thơm như múi mít" hiện nay vì sao lại lọt về tay Đàm Bích Thủy, một người chưa có bề dầy "danh tiếng" về giáo dục, ngoại giao như bà Tôn nữ thị Ninh.
Tân Hiệu trưởng FUV: Ts Đàm Bích Thủy
- Chuyện lớn hơn nữa là ngân quỹ "béo bở" từ nguồn tài trợ "hào hiệp" của nhân dân và quan chức Mỹ. Hiện FUV đã có 20 triệu đô la để điều hành.
- Phải chăng "bàng hoàng", vì cái tham vọng đen tối đã bị gạt ra ngoài lề.
Hình ảnh thảm sát Cải cách ruộng đất và Tòa án Nhân Dân của ĐCS Việt Nam (gần 200,000 nạn nhân). Tài liệu: Franz Faber,1955 Kongress – Verlag Berlin (theo RFA)
Vụ thảm sát hồi Tết Mậu Thân 1968 ở Huế: Tổng số: 7.600 thường dân bị giết lẫn mất tích (Wikipedia) Screen copy/LIFE
Ngày 16/3/1968, đại đội Charlie thuộc lượng đặc nhiệm Barker thuộc lữ đoàn 11đã tiến vào Mỹ Lai, một ngôi làng nhỏ ở xã Sơn Mỹ huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, không tìm thấy Việt Cộng, lính Mỹ bắt đầu xả súng giết hại dân thường, trong đó có cả phụ nữ và trẻ em. Thậm chí, lính Mỹ còn bắn vào tất cả những thứ chuyển động. 504 người đã bị giết. (Theo Zing VN 02:28 14/03/2012)
Khó tìm được ai hơn ông Bob Kerrey
(GDVN) - Có thể ông Bob Kerrey sẽ vẫn tiếp tục im lặng chịu trận từ những cú đòn của dư luận như bao lâu nay ông vẫn làm, tiếp tục cắn răng âm thầm đóng góp.
Tranh cãi xung quanh việc cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerrey đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright tiếp tục là chủ đề nóng được dư luận quan tâm, với những tiếng nói trái chiều nhau cả trên mặt báo cũng như mạng xã hội.
Phần lớn các ý kiến phản đối ông Bob Kerrey đảm nhận vị trí này vì "lý lịch có vấn đề", liên quan đến vai trò của cựu Thượng nghị sĩ này trong một cuộc thảm sát năm 1969 ở Bến Tre. Còn lại một số ít quan điểm đưa ra thêm nghi vấn về năng lực của ông Bob Kerrey.
Trong khuôn khổ bài viết này, người viết xin chia sẻ một số suy nghĩ của cá nhân mình xoay quanh bản chất vấn đề cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerrey có xứng đáng với vị trí Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright Việt Nam hay không, bởi dường như vẫn có ai đó muốn ép ông Bob Kerrey rời vị trí này bằng được nhưng lại không đưa ra lý do thuyết phục.
Ông Bob Kerrey là người nuôi dưỡng ý tưởng từ trứng nước, trực tiếp gây dựng Đại học Fulbright
Phần Giới thiệu trên website Đại học Fulbright Việt Nam cho biết: "Thành lập từ năm 1994, Trường Fulbright là kết quả hợp tác giữa Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và Trường Harvard Kennedy.
Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright Việt Nam Bob Kerrey đón nhận quyết định thành lập trường từ Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong. Ảnh: Trung Dũng / nguoidothi.vn.
Ngân sách hoạt động chính của chương trình do Vụ Văn hóa và Giáo dục, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ. Đây là một tổ chức giáo dục của Việt Nam với sự tham gia của các đối tác quốc tế.
Trường hoạt động theo những nguyên tắc quản trị làm tiền đề cho sự ưu việt, đó là tính tự chủ, chân giá trị, trách nhiệm giải trình và chuẩn mực cao."
Còn theo chia sẻ của cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerrey với Báo Vietnamnet ngày 1/6, để đi đến quyết định thành lập Đại học Fulbright Việt Nam là cả một quá trình dài, bản thân ông tham gia từ khi mới hình thành ý tưởng.
Năm 1991, ông Bob Kerrey tham gia dự án phân bổ ngân sách Quỹ Fulbright để thành lập một trường đào tạo cao học ở thành phố Hồ Chính Minh. Tên gọi dự án này là Chương trình Việt Nam Đại học Havard, do ông Thomas Vallely làm Giám đốc.
Cũng chính Bob Kerrey và các cộng sự đã nâng cấp chương trình cao học này trong Đạo luật Bình thường hóa quan hệ với Việt Nam năm 1995, tiếp tục nâng cấp nó vào năm 2000 bằng một dự luật ông là đồng bảo trợ.
Đại học Havrad và New School lúc đó Bob Kerrey làm Chủ tịch đã thực hiện hai nghiên cứu cho Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam về vấn đề, Việt Nam cần làm gì để có một đại học độc lập ưu việt. Tầm nhìn Đại học Fulbright Việt Nam hình thành từ những nghiên cứu này.
Lộ trình thành lập Đại học Fulbright Việt Nam được thảo luận, thống nhất trong một cuộc họp năm 2013 có sự tham dự của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nguyên Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận.
Như vậy việc thành lập Đại học Fulbright Việt Nam cùng cơ chế hoạt động, bộ máy tổ chức, phương châm đào tạo...đã được các cơ quan chức năng hai nước bàn bạc rất chặt chẽ, cẩn thận và có sự tham dự của các nhà lãnh đạo cấp cao.
Bob Kerrey - người vác tù và hàng tổng: Xin tiền, gây quỹ nuôi Đại học Fulbright
Cũng trên Báo Vietnamnet ngày 1/6, ông Thomas Vallely - Chủ tịch Quỹ Tín thác Sáng kiến Đại học Việt Nam (TUIV) chịu trách nhiệm huy động ngân sách cho Đại học Fulbright Việt Nam hoạt động đã chia sẻ, TUIV mời ông Bob Kerrey làm Chủ tịch Hội đồng Tín thác vì 4 lý do.
Thứ nhất, yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất chính là đóng góp lâu dài và lòng nhiệt thành của cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerry cho quan hệ Mỹ - Việt, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.
Chính Bob Kerrey là nhà bảo trợ chính cho đạo luật thành lập Quỹ Giáo dục Việt Nam, giúp hàng trăm người Việt sang Mỹ học cao học và tiến sĩ các ngành khoa học tự nhiên.
Cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerrey, ảnh: USA Today.
Thứ hai, Bob Kerrey có kinh nghiệm quản lý và lãnh đạo giáo dục với 10 năm làm Chủ tịch Đại học New School, mặc dù có nhiều quyết định táo bạo và gây tranh cãi. "Táo bạo" là tố chất TUIV đang tìm kiếm cho vị trí Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright.
Thứ ba, Bob Kerrey có kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ để huy động tài chính cho hoạt động của Đại học Fulbright mà TUIV đánh giá là "tài sản vô giá" đối với cơ sở đào tạo này.
Thứ tư, Bob Kerrey là người có truyền thống, tư duy đổi mới giáo dục, phù hợp với tầm nhìn của Đại học Fulbright Việt Nam.
Trong số 4 lý do TUIV lựa chọn Bob Kerry, người viết cho rằng nhân tố thứ 3 đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Khó có thể kiếm được người thay thế ông trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright Việt Nam, bởi nói gì thì nói, có thực mới vực được đạo.
Bản thân ngài Thomas Vallely cũng thừa nhận: "Ở một trường đại học tư không vì lợi nhuận, điều có ý nghĩa sống còn là hội đồng tín thác phải có kinh nghiệm gây quỹ.
Bob là một nhân vật nổi tiếng trong chính giới và công chúng Mỹ suốt 40 năm qua. Ông ấy có thể sử dụng các mối liên kết và quan hệ của mình để huy động các nguồn lực cho FUV.
Hơn nữa, chúng tôi hẳn đã không thể vận động thành công khoản tài trợ 20 triệu USD từ Chính phủ Mỹ nếu không nhờ những mối quan hệ của Bob với những lãnh đạo Đảng Dân chủ và Cộng hoà trong Thượng viện."
Còn bản thân Bob Kerrey nói gì về vai trò của mình? Không thể phủ nhận vai trò của Bob Kerrey trong việc hình thành và phát triển của Chương trình Giáo dục Kinh tế Fulbright và nay là Đại học Fulbright Việt Nam, nhưng ông ấy không nhận công lao đó thuộc về mình.
Bob Kerry được Vietnamnet dẫn lời cho hay: "Trường Đại học Fulbright Việt Nam là một dự án do chính người Việt Nam xây dựng và phát triển. Hiệu trưởng của trường và hội đồng trường chủ yếu là người Việt Nam sẽ cùng nhau vun đắp và phát triển những truyền thống của trường mang bản sắc của Việt Nam.
Trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Tín thác, tất cả những gì tôi có thể làm được là ủng hộ hết mình ban lãnh đạo người Việt Nam để cùng xây dựng một cơ sở đào tạo xuất sắc, trước hết là hỗ trợ vận động gây quỹ.
Chúng tôi sẽ cần xây trường, cung cấp học bổng hỗ trợ cho sinh viên và giúp cho FUV bền vững về mặt tài chính."
Nói cách khác thì Bob Kerry đang chủ yếu làm công việc xin tiền, gây quỹ để nuôi Đại học Fulbright, một việc người viết cho là vô cùng khó khăn và phức tạp.
Một phần vì tính chất phi lợi nhuận của dự án, một phần vì tầm nhìn đòi hỏi yêu cầu rất cao đối với chương trình đào tạo, làm sao chi phí thấp mà chất lượng cao, và một phần nữa vì chính những rào cản tâm lý và dư luận xã hội từ cả Việt Nam lẫn Hoa Kỳ.
Ông ấy đang làm công việc "vác tù và hàng tổng", chứ chẳng có "màu mỡ" gì ở đây. Nếu không vì tình yêu và mong muốn chuộc lỗi với Việt Nam, có lẽ ông đã nghỉ ngơi vui thú điền viên cho thoải mái, việc gì phải đi ngửa tay xin tiền cho Đại học Fulbright Việt Nam.
Bob Kerrey là người xứng đáng nhất
Bà Tôn Nữ Thị Ninh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội được báo điện tử Zing và Thanh Niên dẫn lời nhận định:
“Ông Bob Kerrey là người đã trực tiếp tham gia vào cuộc thảm sát thường dân vô tội, phụ nữ, trẻ em, người già tại thôn Thạnh Phong (Bến Tre) vào tháng 2.1969, điều này không thể chối cãi và chính ông Kerrey cũng thừa nhận”.
Do đó theo bà, nói theo cách nhẹ nhất, ông Bob Kerrey hoàn toàn không nên giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright Việt Nam.
“Tôi tin chắc là phía Mỹ có thể tìm được người phù hợp về mặt chuyên môn và kinh nghiệm và tên tuổi không bị tai tiếng. Những người bạn Mỹ mà tôi có trao đổi hai hôm nay cùng chia sẻ quan điểm như thế...
Tôi tin rằng, việc thay đổi người vào chức danh này không những không ảnh hưởng đến quan hệ hai nước đang tiến triển tốt đẹp, ngược lại việc này sẽ đặt hợp tác Việt - Mỹ trong khuôn khổ FUV trên một nền tảng, khởi điểm bình đẳng, lành mạnh và vững bền”, bà Ninh cho biết.
Người viết tôn trọng quan điểm của bà Tôn Nữ Thị Ninh về lý lịch của ông Bob Kerrey trong chiến tranh.
Nhưng cho rằng "nói theo cách nhẹ nhất, ông Bob Kerry hoàn toàn không nên giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng Tín thác FUV", hay "phía Mỹ có thể tìm được người phù hợp về mặt chuyên môn và kinh nghiệm và tên tuổi không bị tai tiếng" thì e rằng không phù hợp.
Nói về lý, hai sự việc này không liên quan gì đến nhau. Bởi lẽ vị trí Chủ tịch Hội đồng Tín thác Đại học Fulbright là nhằm kiếm tiền cho trường duy trì hoạt động, phát triển đúng định hướng, tầm nhìn đặt ra mà cả Hoa Kỳ và Việt Nam đã bàn bạc, thỏa thuận.
Nó căn cứ trên nhu cầu của Đại học Fulbright Việt Nam cũng như khả năng đáp ứng của cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerrey chứ không phải lý lịch của ông ấy.
Hai là việc điều hành hoạt động và nội dung giảng dạy của Đại học Fulbright Việt Nam không phải do ông Bob Kerrey, mà do chính Việt Nam xây dựng, như ông khẳng định:
"Đại học Fulbright Việt Nam là một dự án do chính người Việt Nam xây dựng và phát triển. Hiệu trưởng của trường và hội đồng trường chủ yếu là người Việt Nam sẽ cùng nhau vun đắp và phát triển những truyền thống của trường mang bản sắc của Việt Nam."
Gắn lý lịch của ông vào chức vụ này quả thật khiên cưỡng và không thuyết phục.
Ba là dự án xây dựng Đại học Fulbright là thành quả nỗ lực của cả hai phía Việt Nam và Hoa Kỳ, trong đó có sự tham gia của cả một trong những nhà lãnh đạo cao nhất, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
Vì thế các chi tiết liên quan đến mọi hoạt động và bộ máy nhân sự của trường là thành quả nỗ lực từ hai phía. Nói về pháp lý thì người viết tin rằng chẳng có lý do gì để yêu cầu ông Bob Kerrey khỏi vị trí này, còn về tâm lý tình cảm, ai ủng hộ hay phản đối ông là câu chuyện khác.
Bốn là, nếu ai đó cho rằng xin tiền tài trợ cho một trường đại học phi lợi nhuận tiêu chuẩn cao như Fubright Việt Nam đặt ra là một việc dễ dàng và nhiều người có thể thay thế ông Bob Kerry, vậy xin quý vị hãy đưa ra một vài nhân sự có thể lo liệu việc này và sẵn sàng gánh vác công việc ấy!
Còn nếu như chỉ tìm cách đẩy ông Bob Kerry rời khỏi vị trí này, sau đó ai sẽ thay thế ông để làm cái việc vác tù và hàng tổng ấy thì "đã có Mỹ lo" thì người viết e rằng hơi khiên cưỡng và có phần thiếu trách nhiệm.
Hoặc phải chăng ở đây vẫn có sự nhầm lẫn nào đó về vai trò, vị trí, chức năng ông Bob Kerrey đảm nhiệm tại Đại học Fulbright Việt Nam.
Nuôi thù hận sẽ chẳng ích gì
Nói về tình, những tiếng nói phản đối ông Bob Kerry đều lấy lý do những hành động của ông trong quá khứ, cụ thể là cuộc thảm sát tại Thạnh Phong, Bến Tre tháng 2 năm 1969, thì chính những gì ông Bob Kerrey đã, đang và sẽ tiếp tục làm là một cách sám hối, chuộc lỗi của cá nhân ông ấy với các nạn nhân.
Người có quyền tha thứ cho Bob Kerrey phần lớn đã ở cõi vĩnh hằng. Thiết nghĩ, chỉ có một số nạn nhân may mắn sống sót trong trận càn năm ấy và thân nhân của những người đã khuất vì những trận càn do Bob Kerrey chỉ huy, ra lệnh hay trực tiếp tham gia mới có quyền tha thứ hay không tha thứ cho ông, đành rằng lên án chiến tranh, những hành vi tội ác và những kẻ gây tội ác là quyền không của riêng ai.
Người Việt Nam ngày nay có thể có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng chúng ta chỉ có thể ủng hộ hay phản đối, không thể nhân danh những nạn nhân ấy, không thể nhân danh dân tộc này để đưa ra phán xét, hơn nữa lại còn lấy đó làm công cụ để gạt Bob Kerrey khỏi cương vị có thể đóng góp tốt nhất cho quan hệ Việt - Mỹ, và cũng là cách tốt nhất để ông sám hối về những gì đã qua.
Dù các nạn nhân và gia đình nạn nhân có tha thứ cho Bob Kerrey hoàn toàn trên tinh thần gác lại quá khứ, hướng tới tương lai đi nữa, thì người viết tin rằng chính bản thân ông, tòa án lương tâm trong ông vẫn không buông tha cho Bob Kerrey.
Nếu lương tâm Bob Kerrey tự "xóa án" cho mình, có lẽ ông đã vui vẻ sống nốt phần đời còn lại của mình trong an nhàn ở Hoa Kỳ, hà tất phải vất vả bao năm nay, giờ qua Việt Nam giơ đầu chịu báng trước dư luận?
Chọn cách né tránh thì quá dễ. Chọn cách đối diện với sự thật và vượt qua mặc cảm mới khó.
Người viết cho rằng Bob Kerrey là tấm gương dũng cảm, tiến bộ và nhân văn cho tất cả những ai đã từng cất quân xâm lược Việt Nam hay gây ra những cuộc chiến tranh đẫm máu cho nhân loại.
Trong khi thế giới vẫn không ngày nào im tiếng súng, chủ nghĩa bành trướng vẫn từng ngày tác oai tác quái trên Biển Đông, thiết nghĩ những người như Bob Kerrey quý lắm.
Một tấm lòng chí thành như thế mà nỡ dội lên những gáo nước lạnh, đặc biệt lại không phải từ chính các nạn nhân trong cuộc sẽ khiến thế giới nghĩ gì về chúng ta, những người Việt Nam vẫn xem mình là vị tha, độ lượng, là không ác cảm với Mỹ, không ghét Mỹ vì chiến tranh?
Có thể ông Bob Kerrey sẽ vẫn tiếp tục im lặng chịu trận từ những cú đòn của dư luận như bao lâu nay ông vẫn làm, tiếp tục cắn răng âm thầm đóng góp cho quan hệ Việt - Mỹ trên bất cứ lĩnh vực nào trong khả năng có thể, bởi nó đã trở thành tình cảm và lựa chọn của ông.
Nhưng bạn bè chúng ta sẽ nghĩ khác về chúng ta, và những kẻ lâu nay vẫn lăm le dòm ngó lãnh thổ, độc lập chủ quyền của dân tộc này chắc hẳn mừng rỡ lắm.
Nhiều người đứng ngồi không yên khi hai dân tộc Việt - Mỹ hòa giải, hợp tác phát triển cùng phồn vinh, cùng bảo vệ hòa bình và ổn định cho khu vực, luật pháp và trật tự quốc tế. Họ đang tìm cách chống lại điều này còn chẳng được.
Bởi vậy, người viết mới có mấy lời này, dù ít dù nhiều cũng để tỏ tấm lòng trân trọng, tri ân những ai đã vì tương lai tốt đẹp cho dân tộc Việt Nam và quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các dân tộc khác.
Chính họ đã cố gắng, đã nỗ lực không ngừng nghỉ, bất chấp mọi rào cản và định kiến, bất chấp những búa rìu dư luận để góp những viên gạch thiết thực chung tay xây dựng tương lai cho Việt Nam và vun bồi tình hữu nghị, hiểu biết, hòa giải và yêu thương.
Đúng hay sai xin mỗi người hãy bình tâm đứng trên quan điểm lợi ích quốc gia dân tộc để xem xét, bởi thỏa mãn cảm xúc cá nhân thì dễ, vượt lên mặc cảm chiến tranh và thù hận để gây dựng tương lai mới khó.
Đặc biệt là trong bối cảnh đất nước này, dân tộc này đang đứng trước nhiều thách thức không nhỏ, cũng như thời cơ vận hội bứt phá vươn lên, muốn vươn lên không thể thiếu những cánh tay thân thiện của bạn bè. Xin đừng ngoảnh mặt với những tấm lòng như Bob Kerrey.
Chừng nào chủ nghĩa lý lịch vẫn còn là rào cản trong tư duy chúng ta, chừng đó nói đến hòa giải, lòng tin chiến lược để phát triển cường thịnh còn xa xôi lắm!
Hồng Thủy 03/06/16
