"BÁO VĂN HÓA-CALIFORNIA" THỨ SÁU 01 JULY 2016
Formosa bồi thường 500 triệu USD
01/07/2016
TTO - "500 triệu USD vẫn còn là nhỏ. Đó là chúng tôi mới đánh giá được thiệt hại trực tiếp của dân, mức độ tồn lưu, còn có những thiệt hại lớn hơn như tổn thương tâm lý, hệ lụy khác...".
Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng và các bộ trưởng Bộ Thông tin - truyền thông, Bộ Tài nguyên - môi trường, thứ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư tại cuộc họp báo - Ảnh: VIỆT DŨNG
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường Trần Hồng Hà đã trả lời như vậy khi trả lời phóng viên tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 30-6-16.
Ngư dân ở xã chúng tôi rất bình tĩnh đón nhận thông tin công bố nguyên nhân và thủ phạm gây ra vụ cá chết. Điều quan tâm hiện nay là người dân cần biết thông tin về biển, về cá như thế nào để còn an tâm ra biển làm ăn. (Ông Nguyễn Ngọc Hiếu (chủ tịch UBND xã Bảo Ninh, TP Đồng Hới, Quảng Bình)
Sau nhiều ngày chờ đợi, thủ phạm gây cá chết hàng loạt ở miền Trung được công bố với kết quả không bất ngờ: Formosa! Kết quả này được công bố ngày 30-6, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ.
Sau khi công bố thủ phạm gây cá chết ở miền Trung là Formosa, lãnh đạo các bộ, ngành đã trả lời nhiều câu hỏi của các phóng viên tham gia cuộc họp báo.
Bằng chứng đảm bảo tính pháp lý
* Xin hãy cho biết quá trình xác định nguyên nhân cá chết? Tại sao sau ba tháng mới công bố, liệu có phải chậm trễ?
- Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường Trần Hồng Hà: Việc xác định nguyên nhân đòi hỏi phải có chứng cứ bài bản, khoa học. Sự cố xảy ra diện rộng, phức tạp nên phải tiến hành cẩn trọng, khách quan, chính xác...
Trước yêu cầu của Thủ tướng, yêu cầu chính đáng của nhân dân, sức ép là rất lớn, chúng tôi xác định không chỉ tìm nguyên nhân mà phải chỉ rõ ai là thủ phạm. Chúng tôi chia việc thành ba nhóm. Chúng tôi phải lấy mẫu trầm tích đáy, phù du... ở biển rồi tiến hành xác định từ vệ tinh, hồi tố lại sự việc vì sự việc diễn ra trước khi ta biết.
Nhiều nhà khoa học phải xuống biển lần theo dấu hiệu vệ tinh chỉ ra. Công việc nhiều lúc nguy hiểm, việc phân tích thí nghiệm có cái cũng cần tới vài tuần, có kết quả còn phải kiểm chứng tại nhiều phòng thí nghiệm quốc tế khác.
Sau đó, chúng tôi lấy nhiều ý kiến nhà khoa học độc lập trên thế giới. Kết quả ban đầu khẳng định hợp chất gồm phức hợp chất phenol, xyanua... kết hợp với hydroxit sắt. Nó như tấm đệm, hấp thụ tiếp chất kim loại nếu có trong biển, bản thân nó chứa phenol, nó vừa lấy oxy vừa có độc tố nên gây cái chết của hải sản.
Xác định được rồi thì trả lời câu hỏi: chất độc từ đâu ra? Chúng tôi rà soát hàng trăm cơ sở, cuối cùng tập trung vào ba đối tượng: Formosa, Nhiệt điện Vũng Áng và Khu công nghiệp Hà Tĩnh.
Qua kiểm toán năng lượng, phát hiện có năm ngày Formosa dùng năng lượng bất thường, nhà máy này có hàng loạt vấn đề như quản lý thử nghiệm lỏng lẻo, thiết kế và vận hành hệ thống xử lý nước thải không đảm bảo yêu cầu. Nên xác định chỉ lò luyện cốc của Formosa phát thải phenol và xyanua.
Các bằng chứng đảm bảo tính pháp lý nên Formosa và các nhà khoa học, luật sư của họ phải thừa nhận.
- Bộ trưởng Bộ Khoa học - công nghệ Chu Ngọc Anh: Đây là sự cố nghiêm trọng lần đầu tiên xảy ra ở VN. Các nhà khoa học vào cuộc không kể ngày đêm, huy động mọi lực lượng, trong đó có cả nước ngoài.
Khi làm có khó khăn trong xác định nguyên nhân khi tìm kiếm dấu vết ngay tại thực địa, đáy biển, rồi phân tích, hồi tố điều kiện thực địa ban đầu. Kết quả hôm nay thể hiện nỗ lực và trình độ của các nhà khoa học VN.
- Bộ trưởng Bộ Thông tin - truyền thông Trương Minh Tuấn: Việc công bố hôm nay chứng tỏ Đảng, Nhà nước luôn chủ trương công khai minh bạch. Tôi nhấn mạnh kết quả trên là hoàn toàn khách quan, loại trừ toàn bộ sự can thiệp.
Dư luận trên mạng xã hội có phản ứng về sự chậm trễ, bức xúc đó là điều dễ hiểu vì liên quan đời sống hàng vạn người dân.
* Đề nghị Bộ Tài nguyên - môi trường cho biết việc cấp phép xả thải với Formosa so với tiêu chuẩn VN thế nào, việc kiểm soát xả thải và trách nhiệm của bộ với vụ việc ra sao?
- Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Chúng ta đã đưa ra quy chuẩn QCVN 52:2013/BTNMT đối với ngành thép kiểm soát 12 thông số của gang thép. Bên cạnh đó, có quy chuẩn với nước thải công nghiệp, có kiểm soát nhiều thông số hơn.
Về quy chuẩn, ngay từ đầu chúng ta chưa tiên lượng được ngành công nghiệp gang thép. Đúng ra phải áp dụng cả hai tiêu chuẩn. Ở đây có một mặt hạn chế của quy chuẩn 52 có yêu cầu thấp hơn, mặt khác là cách áp dụng có thể nói là chưa sát với tình hình, ta chưa tiên liệu được các chất thải của Formosa.
Cái cần giám sát nhất là chất thải từ quá trình luyện cốc, cần có hệ thống kiểm soát. Tuy nhiên, do nhà máy này vẫn đang trong giai đoạn chạy thử nên chưa cơ quan nào vào, bởi hiện tại khi họ nói đã vận hành rồi thì mới vào. Đây là kẽ hở pháp luật trong quá trình lắp đặt, thử nghiệm. Hệ thống quan trắc cũng chưa quan trắc được chất phenol, xyanua...
Lãnh đạo Formosa cúi đầu xin lỗi nhân dân và Chính phủ Việt Nam (ảnh cắt từ clip)
Chưa tính thiệt hại tổn thương tâm lý
* Formosa có nhiều “tiền án” nhưng vẫn lọt? Quy trình thẩm định dự án VN tới đây có gì thay đổi không?
- Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư Đặng Huy Đông: Chúng tôi đã nhận được văn bản của UBND Hà Tĩnh hỏi về việc đầu tư của Formosa. Chúng tôi có góp ý về môi trường, trong đó nêu rõ phần đánh giá tác động môi trường còn sơ sài, chưa đề cập đến các yếu tố như nguồn gây tác động, đối tượng và quy mô bị tác động, đánh giá các tác động, biện pháp giảm thiểu tác động xấu, phòng ngừa sự cố môi trường.
Chúng tôi đề nghị chủ đầu tư phải đánh giá tác động môi trường theo quy định.
Về chính sách đầu tư của VN sau việc này, tôi khẳng định là nhất quán, theo đúng pháp luật, cam kết quốc tế. Một sự kiện xảy ra là đáng tiếc, các cơ quan Chính phủ sẽ rút kinh nghiệm, coi đây là bài học để đảm bảo thu hút đầu tư theo đúng quy định pháp luật.
Chính sách của chúng ta trong thu hút đầu tư mới vừa được nêu trong nghị quyết 13/2013 của Chính phủ, trong đó nêu rõ sẽ không thu hút đầu tư bằng mọi giá, không chấp nhận đánh đổi môi trường.
- Đại diện UBND tỉnh Hà Tĩnh: Formosa là dự án lớn, có tất cả bộ ngành tham gia, nhiều việc vượt quá khả năng của Hà Tĩnh. Trên thực tế, tỉnh có nhiều cuộc kiểm tra và có xử lý. Đặc biệt khi có sự cố xảy ra, chúng tôi đã tích cực cung cấp thông tin để tìm ra nguyên nhân.
Tuy nhiên, chúng tôi cũng thấy khả năng có hạn, việc kiểm tra, giám sát chưa được thường xuyên, còn nhiều bất cập. Thông qua việc này, chúng tôi sẽ nghiêm túc rút kinh nghiệm để xử lý các cá nhân được giao trách nhiệm.
* Chúng tôi muốn biết tại sao Fomosa phải bồi thường 500 triệu USD?
- Bộ trưởng Trần Hồng Hà: 500 triệu USD vẫn còn là nhỏ. Đó là chúng tôi mới đánh giá được thiệt hại trực tiếp của dân, mức độ tồn lưu, còn có những thiệt hại lớn hơn như tổn thương tâm lý, hệ lụy khác... Chúng tôi yêu cầu Formosa và các cổ đông phải tiến hành chuyển đổi công nghệ để không bao giờ xảy ra việc này nữa.
* Có xử lý hình sự Formosa không?
- Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Thái độ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước VN là kiên quyết. Nhưng Formosa đã nhận lỗi, đưa ra năm cam kết, người VN chúng ta có câu đánh kẻ chạy đi chứ không đánh người chạy lại. Việc đưa vụ án ra khởi tố không, VN sẽ cân nhắc.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám:
Nước biển cơ bản an toàn
Với nuôi trồng thủy sản, trong thời gian chưa xác định rõ nguyên nhân, nước lấy mẫu chưa an toàn thì không nên thả nuôi. Khi lấy mẫu hằng ngày thấy nước an toàn, chúng tôi khuyến cáo địa phương có thể cho lấy nước vào nuôi trồng thủy sản nhưng phải qua quy trình nghiêm ngặt, phải thử nghiệm mới thả nuôi.
Nước biển đã cơ bản an toàn. Nhưng bây giờ chưa xử lý hết tồn dư thì vẫn phải lấy mẫu hằng ngày để đảm bảo an toàn cho người dân. (CẦM VĂN KÌNH)
Toàn cảnh vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung
30/06/2016 18:17 GMT+7
TTO - Đầu tháng 4-2016, bắt đầu xảy ra hiện tượng cá chết dạt vào bờ biển Hà Tĩnh, đặc biệt là khu vực Vũng Áng, gần nhà máy của Formosa, sau đó lan ra các tỉnh thành khác như Quảng Trị, Quảng Bình.
Ngày 20-4, khu vực bãi biển Bình An (xã Lộc Vĩnh, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên - Huế) nhiều người dân đổ xô ra biển lượm cá chết dạt, trôi lềnh bềnh trên bờ biển. Hiện tượng cá chết lan ra Huế.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Phạm Công Tạc cho biết đến ngày 26-4, các kết quả phân tích cho thấy đã đủ căn cứ khoa học để loại trừ hầu hết các nhóm nguyên nhân tự nhiên từ địa chấn, sốc nhiệt, dịch bệnh...
Ngày 1-5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trực tiếp vào Hà Tĩnh chỉ đạo phải tìm cho ra nguyên nhân cá chết.
“Dù bất cứ cơ quan, tổ chức cá nhân nào vi phạm pháp luật cũng phải làm rõ trên căn cứ khoa học, không ai bao che cả. Cần có kết luận cụ thể vì đây là nguyện vọng của nhân dân nhưng phải chặt chẽ, khoa học” - Thủ tướng chỉ đạo.
Ngày 9-5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký quyết định hỗ trợ khẩn cấp cho người dân tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế bị ảnh hưởng do cá chết bất thường.
Ngày 29-5, báo chí ghi nhận không chỉ khu vực miền Trung mà ngay tại TP.HCM, tiểu thương bán hải sản cũng bị vạ lây vì người dân thận trọng khi mua hải sản.
Ngày 2-6, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết đã tìm ra nguyên nhân cá chết nhưng chưa công bố vì chờ phản biện.
Ngày 13-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc chuẩn bị kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XIV, dự kiến khai mạc ngày 20-7 và diễn ra trong khoảng chín ngày.
Theo Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, bên cạnh một số nội dung cần báo cáo theo thông lệ, đề nghị Chính phủ chuẩn bị báo cáo (gửi đại biểu Quốc hội tự nghiên cứu) về công tác bảo vệ môi trường, trong đó có môi trường biển sau hiện tượng cá chết bất thường tại các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế.
Ngày 30-6, Chính phủ tổ chức họp báo công bố nguyên nhân cá chết là do nước thải từ Fomosa. Công ty Formosa đã thừa nhận, xin lỗi nhân dân Việt Nam và cam kết bồi thường 500 triệu USD để khắc phục hậu quả. (C.K.V)
++++++++++++++++++++++++++++
XEM THÊM:
Khởi công xây dựng Nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh
Chủ nhật, 02/12/2012
(Thời sự TTS) - Ngày 2/12, tại Khu kinh tế Vũng Áng, Tập đoàn Formosa khởi công xây dựng Nhà máy luyện gang thép Formosa Hà Tĩnh. Dự lễ khởi công có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Nguyễn Thanh Bình, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hà Tĩnh Đinh Xuân Việt, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Kim Cự. Về phía Tập đoàn FORMOSA có ông Vương Văn Uyên – Chủ tịch Tập đoàn FORMOSA, ông Lâm Tín Nghĩa – Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các đại biểu nhấn nút khởi công xây dựng Nhà máy gang thép Formosa Hà Tĩnh.
Dự án Khu liên hợp Gang thép và Cảng nước sâu Sơn Dương do Tập đoàn FORMOSA đầu tư xây dựng trên cơ sở ưu thế về vị trí địa lý của cảng nước sâu Sơn Dương và Khu Kinh tế Vũng Áng. Dự án được ứng dụng kỹ thuật và các thiết bị tiên tiến trên thế giới về luyện gang, luyện thép và cán thép, đồng thời áp dụng các giải pháp kỹ thuật về tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường tốt nhất. Đây sẽ là nhà máy thép với dây chuyền sản xuất khép kín và cảng nước sâu lớn nhất khu vực Đông Nam Á, với công suất 22 triệu tấn thép/năm, 1500 Mê-ga-oát nhiệt điện, 11 cầu cảng lần lượt đi vào hoạt động vào năm 2014 – 2015. Tổng mức đầu tư giai đoạn I dự kiến khoảng 10 tỷ USD.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn công tác đến thăm, kiểm tra tiến độ thi công Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng I
Tập đoàn Formosa được thành lập vào năm 1954. Trải qua 58 năm nỗ lực phát triển sản xuất, kinh doanh, Tập đoàn này đã vươn lên trở thành doanh nghiệp sản xuất lớn nhất Đài Loan với các lĩnh vực như luyện dầu, hoá dầu, nhựa, sợi, dệt may, điện tử, điện, vận chuyển đường biển và các công trình phúc lợi… FORMOSA đã đầu tư có hiệu quả tại nhiều quốc gia, các châu lục và trở thành Tập đoàn đa quốc gia có thương hiệu lớn tại Châu Á. Tổng doanh thu của Tập đoàn năm 2011 là 75 tỉ 400 triệu đô la Mỹ. Các phân xưởng sản xuất của FORMOSA được phân bố tại Đài Loan, Trung Quốc, Hoa Kỳ và Việt Nam…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn công tác đã đến thăm, kiểm tra tiến độ thi công các hạng mục của dự án Formosa
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Kim Cự vui mừng, phấn khởi trước sự kiện lớn của Tập đoàn cũng như của người dân Hà Tĩnh. Để phục vụ triển khai dự án, thời gian qua tỉnh Hà Tĩnh đã thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng gần 2 nghìn ha đất, với 11.825 lượt hộ gia đình, cá nhân, tổ chức ảnh hưởng; thực hiện di dời gần 3 nghìn hộ dân cùng 58 nhà thờ, gần 15 nghìn ngôi mộ lên khu tái định cư. Hiện nay, tỉnh đang tiếp tục triển khai các giải pháp để giúp người dân tái định cư có cuộc sống ổn định, đảm bảo phát triển bền vững.
và động viên CBCNV đang thi công lắp đặt nhà máy
Ngoài việc tổ chức bồi thường, GPMB, tỉnh đã chủ động chuẩn bị các điều kiện đảm bảo để phục vụ nhà đầu tư triển khai dự án như xây dựng tuyến đường nối từ cảng Vũng Áng đến khu vực dự án, xây dựng hệ thống kênh tách nước phân lũ phòng chống ngập úng, đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng nói chung và cho Dự án Formosa nói riêng; cung cấp các dịch vụ như điện, nước, thông tin liên lạc; đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn…
Tại buổi lễ, đại diện cho nhà đầu tư, ông Vương Văn Uyên – Chủ tịch Tập đoàn Formosa cảm ơn những tình cảm, sự ưu ái giúp đỡ của Chính phủ Việt Nam, lãnh đạo và nhân dân Hà Tĩnh tạo mọi điều kiện cho dự án sớm được khởi công và đi vào hoạt động. Ông Uyên cam kết sẽ thi công dự án đúng tiến độ, an toàn và đảm bảo môi trường…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các đại biểu nhấn nút khởi công xây dựng Nhà máy gang thép Formosa Hà Tĩnh
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chúc mừng tỉnh Hà Tĩnh và Tập đoàn Formosa trước sự kiện lớn này. Thủ tướng đánh giá cao những nỗ lực phấn đấu của Formosa trong việc đẩy nhanh tiến độ nhà máy thép giai đoạn I công suất 10 triệu tấn/năm, với số vốn đầu tư lớn. Thủ tướng đánh giá cao những nỗ lực của Hà Tĩnh trong việc GPMB, tái định cư, tạo mọi điều kiện cho dự án sớm đi vào hoạt động. Khi dự án đi vào hoạt động sẽ có ý nghĩa tích cực đối với tỉnh Hà Tĩnh, khu vực và cả nước. Để dự án đi vào hoạt động, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị chủ đầu tư thực hiện đúng cam kết về tiến độ, chất lượng… Chính phủ và Hà Tĩnh hỗ trợ hết sức, tạo mọi thuận lợi, những ưu đãi tốt nhất mà Chính phủ Việt Nam đang áp dụng cho các nhà đầ tư nước ngoài. Về dự án cấp nước cho Formosa và Khu kinh tế Vũng Áng, sắp tới Trung ương sẽ cấp khoảng 2 nghìn tỷ cho dự án, Hà Tĩnh bỏ ra 1 nghìn tỷ cùng với doanh nghiệp, nhà đầu tư hoàn thành dự án cung cấp nước trong thời gian sớm nhất.
NHÓM PV
