Quan hệ Việt-Mỹ dưới trào đảng Cộng Hòa cầm quyền sẽ ra sao?

VĂN HÓA ONLINE - TIN NÓNG  THỨ  TƯ  24 MAY 2017

Cộng đồng sẽ "dàn chào" ông Phúc từ trong tòa Bạch Ốc đến Lafayette?

Ông Phúc sẽ nói gì với ông Trump?

Biểu tình ngoài công viên Lafayette. Ảnh minh họa

QUẬN CAM - Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 23/5/17, ra thông cáo cho biết Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ thăm chính thức Hoa Kỳ từ ngày 29 đến 31 tháng 5, 2017.

Một nguồn tin khả tín cho Văn Hóa biết cộng đồng Việt Nam đang có nhiều hoạt động chuẩn bị "đón" ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng nước Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ cuối tháng này.

Một số tiểu bang gần Hoa Thịnh Đốn huy động xe buýt đưa đón dân đến tập trung ở Lafayette.

Dường như có hai luồng về cuộc "dàn chào" ông Phúc. Hai luồng này tìm cách "lobby" với Bộ Ngoại giao để cố gắng lọt vào tòa Bạch Ốc.

Tuy nhiên, năm nay nước Mỹ đã thay đổi đảng cầm quyền, các nhân vật hoạt động Việt Nam thân đảng Dân Chủ và được yểm trợ bởi một số nghị sĩ Dân Chủ ít có khả năng lọt vào. 

Luồng thứ hai không hẳn là đảng viên hoặc có mối liên hệ mật thiết với đảng Cộng Hòa, do sinh hoạt trống vắng với đảng Cộng Hòa mất đi 8 năm, nay tìm cách tạo ảnh hưởng với bộ tham mưu mới xem ra cũng khó khăn đến với tòa Bạch Ốc.

Vả lại, Tổng thống Trump từ khi nhậm chức đến nay ít đề cập đến Việt Nam, chính sách của Mỹ hiện còn rất mù mờ và cộng đồng Việt-Mỹ cũng chưa nắm rõ được TT Trump muốn gì ở VN.

Các bên tỏ ra đều chờ đợi kết quả cuộc họp giữa ông Trump và ông Phúc.   

Một luồng thứ ba không tìm cách để lọt vào Bạch Ốc nhưng đang huy động cộng đồng Việt đến Lafayette biểu tình để "nhắc" TT Trump. Lafayette là một công viên chính trị ngay trước cửa tòa Bạch Ốc, đứng ở hàng rào nhìn qua khuôn viên dinh Tổng thống Mỹ có thể thấy nhìn rõ nồn nột  cửa ra vào.

Người ta còn nhớ lần TT Phan Văn Khải đến thăm tòa Bạch Ốc, TT Bush chỉ tay ra ngoài cho ông Khải thấy cộng đồng Việt đang biểu tình phản đối. Cũng là cách "nhắc" TT Khải sớm ra luật biểu tình.

Người ta tin rằng TT Trump sẽ đón ông Phúc bên trong phòng bầu dục. Ngoài Thủ tướng Nhật Abe Shinze gặp ông Trump ở Trump Tower Manhattan New York trước khi ông Trump tuyê n thệ, nhưng ngay trong 100 ngày đầu TT Trump đã tiếp khá nhiều các nguyên thủ trên thế giới ở phòng bầu dục.

Thủ tướng Phúc sẽ nói gì với TT Trump?

TT Phúc nhân vật thứ ba trong Bộ Chính trị, một trong 3 đầu não Quân ủy Trung ương. Ông sẽ lót đường chuẩn bị bước sắp tới cho tân tổng bí thư đảng CSVN hay chủ tịch nước đến tiếp xúc với TT Trump ở Bạch Ốc? Ông sẽ thăm dò Mỹ về Hiệp định Tự do Thương mại (FTA) và phản ứng của của Mỹ về COC biển nam Trung Hoa / biển Đông?

Qua chuyến đi của ông Phúc, mối quan hệ và đường lối chính trị của Việt Nam bắt đầu "cọ xát" với chính sách Mỹ-Cộng Hòa sẽ ở mức độ nào. Thế nhưng có sự khác biệt nào dưới thời TT Obama-Dân Chủ và nay TT Trump-Cộng Hòa?   

Người ta hy vọng chuyến đi Mỹ lần đầu tiên của TT Phúc sẽ mở ra một chương mới trong quan hệ Việt - Mỹ Cộng Hòa trong lúc Việt Nam hiện phải chịu "gắn sâu" vào thế lực Trung Quốc

Hôm 15/5/17, Chủ tịch nước VN Trần Đại Quang vừa mới ký kết ở Bắc Kinh chiến lược thế kỷ "Một Vành đai và Con đường tơ lụa mới". Hai bên ra Thông cáo chung "Kiểm soát bất đồng trên biển". Phải chăng dấu hiệu chuyển đổi địa chính trị, địa an ninh, địa kinh tế khu vực Đông Nam Á đang chuyển biến nghiêng về phía Trung Quốc?

Hôm 22/5/17, Đại sứ Ted Osius đích thân đến chủ tọa lễ trao tặng sáu tàu tuần duyên Metal Shark cho Cảnh sát Biển tỉnh Quảng Nam. Đây là một món quà chào hàng đẹp mắt của Mỹ đối với Việt Nam sau bản Thông cáo chung Bắc Kinh.

Quảng Nam là quê hương của Tt Nguyễn Xuân Phúc.

Sáu tầu tuần duyên không phải là chiến hạm hoạt động xa bờ.

Nhưng giới quan sát cho rằng sáu tầu tuần duyên trao cho Quảng Nam là tín hiệu gởi cho ông Phúc trước khi ông lên đường Mỹ du, có nghĩa là chiến lược an ninh - kinh tế của Mỹ đối với biển Đông vẫn không thay đổi (tự do lưu thông hàng hải hàng không).

Đại sứ Ted nói trong lễ trao tầu: "Sự thịnh vượng của Việt Nam trong tương lai phụ thuộc vào môi trường hàng hải ổn định và bình yên. (…) Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế cũng được hưởng lợi từ sự ổn định trong khu vực".

Người ta có thể hiểu ngược lại: Nếu môi trường hàng hải mà không ổn định và không bình yên thì sao?

Chủ tịch CSVN Trương Tấn Sang tiếp xúc với Tổng thống Obama ở tòa Bạch Ốc 25/7/2013. Google

Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng tiếp xúc với Tổng thống Obama hôm 7/72015 tại tòa Bạch Ốc. AP

Một vài động tác ngoại giao tiếp cận

Ngày 14/12/2016, ngay sau khi ông Trump nhậm chức Tổng thống, ông Trump đã có cuộc điện đàm với TT Phúc.

Ngày 20-21/4/2017, trong chuyến thăm Mỹ của Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh, Mỹ đã chuyển thư mời chính thức của TT Trump tới Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Nắm bắt ngay cơ hội, ông Phạm Bình Minh đã trao thư mời của Chủ tịch nước Trần Đại Quang mời Tổng thống Trump tham dự Hội nghị cấp cao APEC 2017 và thăm chính thức Việt Nam.

TT Trump chưa trả lời chính thức về lời mời.

Thông tin truyền thông trong nước nhắc lại mối quan hệ Việt - Mỹ trước khi ông Phúc đặt chân đến Mỹ, nhấn mạnh đến APEC 2017 sắp diễn ra vào tháng 11.

Về đầu tư, Mỹ hiện đứng thứ 7/101 nước và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư hơn 11 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu tính cả các dòng vốn đầu tư qua nước thứ ba, con số này chắc chắn lớn hơn nhiều. Hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu có những dự án đầu tư sang Mỹ.

Về hợp tác giáo dục giữa hai nước: Hiện nay, số lượng sinh viên Việt Nam đang học tập tại Mỹ đạt gần 29,000 du sinh và sẽ còn tiếp tục tăng trong những năm tới.

Về Hội nghị cấp cao APEC 2017 tại Việt Nam: Đây là lần thứ hai Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị APEC (lần đầu tiên Việt Nam là chủ nhà APEC 2006). Dự kiến trong năm 2017, Việt Nam tổ chức khoảng 200 hội nghị, cuộc họp lớn nhỏ, trong đó có 20 hội nghị cấp SOM trở lên (Senior Officials' Meeting) và tuần lễ cấp cao.

Các sự kiện chính của năm APEC 2017 bao gồm:

Hội nghị lần thứ nhất các quan chức cấp cao (SOM 1) và các cuộc họp liên quan (18/2-3/3/17) SOM 2 và các cuộc họp liên quan (9-18/5). SOM 3 và các cuộc họp liên quan (15-30/8). Tuần lễ cấp cao APEC (6-11/11/17). Ngoài ra còn có rất nhiều hội nghị bàn về thương mại, tài chính, an ninh lương thực, nông nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực, quản lý thiên tai v.v... Các nội dung và hoạt động cụ thể được đăng tải trên website: www.apec2017.vn

Chủ đề của APEC 2017 là "Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung- creating new dynamism, fostering a shared future".

Tuy nhiên, cuộc đối thoại nhân quyền Việt - Mỹ lần thứ 21 vừa diễn ra tại Hà Nội hôm 23/5/17, Thông cáo do Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ phát đi cho hay: "Việc thúc đẩy nhân quyền là phần quan trọng trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và là khía cạnh chủ chốt trong cuộc đối thoại liên quan đến chiến lược hợp tác toàn diện Việt - Mỹ".

Cũng không thể bỏ qua việc Quốc Hội Hoa Kỳ sẽ có buổi điều trần về "tình trạng vi phạm tự do tôn giáo" ở Việt Nam. Buổi điều trần sẽ bắt đầu lúc 12:30pm trưa ngày Thứ Năm 25 tháng 5 tới đây tại Phòng 2172 Rayburn House Office Building.