VĂN HÓA ONLINE - TIN NÓNG THỨ TƯ 31 MAY 2017
Tập đoàn Dầu khí VN (PVN) xài hết 5.000 tỉ, nhà máy phá sản
24/05/2017
TTO - Tập đoàn Dầu khí VN (PVN) đã đầu tư trên 5.000 tỉ đồng vào Công ty công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS). Số tiền này đang có nguy cơ không thể thu hồi khi nỗ lực cứu bất thành.
Nhiều phân xưởng của DQS giờ vắng lặng, cây cỏ mọc um tùm - Ảnh: Trần Mai
Trong báo cáo gửi Quốc hội, Bộ Công thương đã phải “ưu tiên lựa chọn” phương án phá sản DQS. Bộ này công nhận nếu theo phương án trên, bên cạnh mất chi phí, thời gian để thực hiện phá sản, mà còn khó có khả năng thu hồi vốn (trên 5.000 tỉ đồng PVN đã rót vào DQS từ khi tiếp nhận công ty này từ Vinashin năm 2010).
Đầu tư ngàn tỉ, công nhân thiếu việc
Tại nhà máy DQS lúc này (Khu kinh tế Dung Quất, Quảng Ngãi) không khí khá vắng vẻ. Bao trùm lấy các phân xưởng cả ngoài trời lẫn trong nhà là cảnh đìu hiu. Một diện tích rất rộng nhưng phần lớn vẫn đang được bỏ trống. Cây dại mọc um tùm. Nhiều hạng mục xây dựng và sắt thép bị hư hỏng vì mưa nắng.
Theo nhiều người lao động ở DQS, từ đầu năm 2016, nhiều công nhân bắt đầu được công ty này thông báo cho nghỉ việc tạm thời. Nhiều công nhân chờ mãi không thấy công ty bố trí việc đã xin nghỉ, đi kiếm việc khác. Anh N.V.C., làm việc ở DQS vừa chủ động xin nghỉ việc, cho biết cuối 2016 công việc gần như ngưng trệ, không có công việc nên phải nghỉ việc không lương. “Nhiều anh em cũng chủ động nghỉ giống tôi vì chờ mãi mà không có lương, gia đình sống bằng gì” - anh C. chia sẻ.
Thực tế, phương án phá sản DQS đã được PVN tính đến trong báo cáo gửi Bộ Công thương vào cuối năm 2016, tập đoàn này thừa nhận không thể tái cơ cấu được DQS khi tình trạng thua lỗ ngày càng trầm trọng hơn. Sau 7 năm nhận chuyển giao từ Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy VN - Vinashin (nay là Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy VN - SBIC), PVN đã đề nghị xin trả lại DQS cho SBIC, nếu không sẽ phải xin phá sản.
Về việc “xài” 5.000 tỉ, theo tài liệu của Tuổi Trẻ, từ tháng 7-2010, PVN đã rót vào DQS gần 2.000 tỉ đồng góp vốn điều lệ và trên 3.100 tỉ đồng để thanh toán nợ. Nhiều biện pháp đã được PVN thực hiện để thúc DQS phát triển.
Tuy nhiên, báo cáo tài chính của DQS đến cuối năm 2016 cho thấy kể từ khi tiếp nhận về, PVN không những không giảm lỗ mà lỗ phát sinh kể từ tiếp nhận lên tới gần 2.500 tỉ đồng. Sau biết bao công sức và tiền bạc, kết quả, không chỉ vốn chủ sở hữu ở DQS bị âm tới 1.152 tỉ đồng, tổng các khoản nợ phải trả của DQS cũng lên tới trên 6.900 tỉ đồng.
Thực tế này trái ngược với những gì mà lãnh đạo PVN đã cam kết khi tiếp nhận DQS là có thể phục hồi sản xuất. Để đảm bảo hoạt động có lãi, thậm chí trong năm 2012 PVN còn kiến nghị Bộ Tài chính một loạt cơ chế tài chính như dừng trích khấu hao với tài sản chưa sử dụng tại Dung Quất.
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, biện pháp hỗ trợ quan trọng nhất của PVN chủ yếu là giúp DQS được sửa chữa, đóng mới tàu cho các công ty con của PVN. DQS hầu như không có khả năng tìm khách hàng mới. Dẫn tới, dù được đầu tư với công suất đóng mới khoảng 600.000 tấn tàu/năm, nhưng chỉ 30% giá trị tài sản cố định phục vụ sản xuất, còn lại 70% không được sử dụng. Trong khi đó, DQS phải chịu gánh nặng tài chính do có nhiều khoản lỗ, nợ phải trả.
Bộ nói phá sản, DN nói bình thường
Theo đánh giá của Bộ Công thương, DQS hiện không thể thực hiện nghĩa vụ thanh toán đối với các khoản nợ đến hạn, cũng không có khả năng tự chủ về tài chính. Với tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như các chỉ số tài chính hiện nay, Bộ Công thương cho rằng DQS đã lâm vào tình trạng phá sản.
Tuy nhiên, trao đổi với Tuổi Trẻ qua điện thoại ngày 23-5, ông Trần Minh Ngọc, chủ tịch hội đồng thành viên DQS, cho biết: Hiện công ty vẫn đang hoạt động bình thường, dù công việc... khó khăn. Ông Ngọc cho rằng đây là khó khăn chung của ngành đóng tàu thủy chứ không riêng gì DQS. Còn việc thua lỗ, ông Ngọc chỉ nói lỗ đã xảy ra từ lâu, khi tiếp nhận đã thua lỗ nhiều...
Ông Ngọc cho biết hiện DQS hoạt động bình thường dù thừa nhận có những thời gian đơn vị phải cho người lao động nghỉ chờ việc. Nếu thị trường xấu quá và các cơ chế không được tháo gỡ, theo ông Ngọc, DQS có thể phá sản nhưng phải chờ kết luận, chưa phải lúc này...
Xem lại cách PVN đầu tư
TS Ngô Minh Hải, phó chủ nhiệm CLB DNNN, đồng tình với phương án của Bộ Công thương cho phá sản DQS thay vì tiếp tục rót tiền vào cứu nhà máy. Bởi bên cạnh yếu tố thị trường, có thể cách quản lý, quản trị không phù hợp là nguyên nhân dẫn tới kết quả sản xuất kinh doanh của DQS không hiệu quả. Do đó, càng cố rót tiền nhà nước vào, nguy cơ mất thêm tiền càng cao.
“Cần đặt bài toán này lên bàn cân. Có ai đảm bảo DN sẽ phục hồi khi không nhìn thấy triển vọng khôi phục sản xuất. Lo ngại mất việc làm cho 1.200 công nhân nhưng nếu không giải quyết sớm, vốn nhà nước, hay nói chung là tiền của dân sẽ còn mất nhiều hơn” - TS Hải nói.
Ông Lê Nết, trưởng Văn phòng luật sư LNT, cho biết theo quy định, phải có đơn xin phá sản từ công ty, chủ nợ hoặc người lao động mới phá sản được DN. Luật quản lý vốn nhà nước quy định DNNN phải bảo toàn và phát triển vốn. Do đó, theo ông Lê Nết, nếu phá sản mà tài sản bị thất thoát, người thành lập, quản lý DN sẽ bị truy trách nhiệm khi quyết định đầu tư sai.
TS Hải đề nghị cần truy đến cùng và xác định rõ ai sẽ chịu trách nhiệm. Đặc biệt, cần phải đánh giá lại xem PVN đã có phương án gì mà khiến DQS tiếp tục thua lỗ lớn như vậy.
Còn nhiều vướng mắc
Theo tài liệu của Tuổi Trẻ, mặc dù phương án phá sản đã được Bộ Công thương ưu tiên lựa chọn, nhưng việc xử lý dứt điểm dự án này gặp nhiều khó khăn. Đơn cử, PVN và SBIC chưa thống nhất được về giá trị bàn giao tàu 104.000 DWT, cả tranh chấp với các ngân hàng... Ngoài ra, hợp đồng EPC được ký giữa Vinashin và nhà thầu Trung Quốc về tổng thầu thiết kế, mua sắm xây dựng nhà máy đóng tàu vẫn còn tồn tại, vướng mắc chưa được hai bên thống nhất...
NGỌC AN - TRẦN MAI
+++++++++++++++++++++++++++++++
Dự án thép tỷ USD hoang vắng ở Khu kinh tế Dung Quất
ZING VN 29/05/2016
Sau 10 năm cấp phép, nhiều lần điều chỉnh giấy phép đầu tư, dự án thép Quảng Liên Dung Quất (Quảng Ngãi) 4,5 tỷ USD vẫn ì ạch hoang vắng khiến người dân bức xúc.
Dự án luyện thép Dung Quất (Quảng Ngãi) được cấp phép năm 2006 do Tập đoàn Tycoons (Đài Loan) đăng ký vốn ban đầu là 1 tỷ USD.
Sau đó Tập đoàn E-United (Đài Loan) hợp tác với Tycoons cùng thực hiện nâng tổng vốn dự án lên 4,5 tỷ USD. Tháng 10/2007, dự án thép này khởi công, triển khai ì ạch qua 5 lần điều chỉnh quy mô công suất, thiết kế.
Trụ sở Văn phòng Công ty TNHH Guang Lian (Quảng Liên) tại Khu kinh tế Dung Quất. Năm 2008, Công ty TNHH Guang Lian (Quảng Liên) Stell Việt Nam hợp tác với hai Tập đoàn điều chỉnh vốn dự án lên 3,3 tỷ USD.
Do khâu giải tỏa mặt bằng chậm, nhà đầu tư điều chỉnh lại thiết kế dây chuyền công nghệ cũng như ảnh hưởng suy thoái kinh tế, dự án ì ạch mới dừng lại khâu xử lý mặt bằng. Gần 900 hộ dân bị ảnh hưởng và hơn 600 ha đất lúa nước, trồng sắn và keo lá tràm của dân bị thu hồi phục vụ "siêu dự án thép" này.
Hàng trăm ha đất dự án thép trở thành bãi chăn thả gia súc kéo dài nhiều năm qua khiến người dân bức xúc. Đầu năm 2012, Tập đoàn thép JFE (Nhật Bản) quyết định góp vốn cùng Tập đoàn E- United nghiên cứu, tiếp tục triển khai dự án với tổng vốn điều chỉnh lên đến 4,5 tỷ USD với công suất 7 triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên đến giữa cuối năm 2014 Tập đoàn này tuyên bố rút lui.
Không chỉ triển khai dự án chậm kéo dài, chủ đầu tư xây bờ tường xung quanh, chắn cả tuyến đường chính từ ngã ba Dốc Sỏi về cảng Dung Quất gây cản trở đi lại khó khăn cho người dân lẫn doanh ngiệp.
Ông Trần Thành (ngụ xã Bình Đông, huyện Bình Sơn) bức xúc, bao nhiêu năm rồi hàng trăm ha đất thu hồi của dân bỏ hoang phí, nhà máy chưa triển khai mà đã xây tường cao bít lối đi gây trở ngại lớn cho người dân, người lao động.
"Không chỉ xây tường chắn lối đi, nhà đầu tư còn đào mương thoát nước bên cạnh. Mùa nắng thì có thể lội nước qua lại chứ mùa mưa nước lớn chảy ào ào thì đành phải đi đường vòng đến nhà máy, công trường xa xôi, cách trở", ông Thành than thở.
Dự án thép chậm kéo dài, gia đình ông Bùi Trưng (ngụ thôn Tân Hy, xã Bình Đông) từ khu tái định cư quay về quê cũ dựng chòi ở chăn nuôi. Trưng bức xúc nói, năm 2007 chấp nhận tiền đền bù giá thấp di dời nhà cửa đến nơi ở mới vùng đất tái định cư. "Thiếu đất sản xuất, việc làm không ổn định, cuộc sống gia đình chúng tôi cơ cực trăm bề nên quay về quê cũ để dựng chòi ở canh tác trên phần đất chưa được đền bù ở mặt bằng dự án thép sống qua ngày", ông này nói.
Người dân quay về quê cũ ở thôn Tân Hy, xã Bình Đông trồng dưa hấu sát bên mặt bằng dự án thép.
Hay trồng cỏ nuôi trâu, bò.
Người dân vùng dự án thép quay về quê cũ lập trang trại nuôi vịt. Theo người dân địa phương, nếu tính mỗi năm hai vụ lúa, một mùa khoai lang, trung bình mỗi sào lúa (500 m2) thu được 500 kg lúa, mỗi sào khoai lang thu được 1 tấn thì gộp lại hơn 9 năm qua với hàng trăm ha đất bỏ hoang lãng phí từ dự án thép này không biết mất đi bao nhiêu lúa, khoai lang mà kể.
Minh Hoàng
