Campuchia thu hồi đất từ Hoàng Anh Gia Lai để trả dân

VĂN HÓA ONLINE - CỘNG ĐỒNG  - THỨ SÁU 29 MAR 2019

Campuchia thu hồi đất từ Hoàng Anh Gia Lai để trả dân

27/3/2019

Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai có các dự án trồng cao su ở Campuchia và Lào

Mười hai cộng đồng bản địa tại tỉnh Ratanakiri ở miền đông bắc Campuchia vừa giành được thắng lợi quan trọng khi chính phủ tuyên bố trả lại phần đất rừng bị tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) của Việt Nam thâu tóm để làm đồn điền cao su quy mô lớn.

Đây là tín hiệu cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài đang phải đối diện với việc bị rà soát chặt chẽ hơn, Reuters tường thuật.

Người dân địa phương đã có cuộc xung đột kéo dài cả thập niên với HAGL nhằm phản đối việc tước đoạt đất đai tổ tiên của họ để lại, tổ chức Inclusive Development International (IDI) chuyên hỗ trợ các cuộc đấu tranh phản đối việc cướp đất nói.

Bầu Đức dọa kiện Global Witness

Kêu gọi Arsenal 'tuyệt giao với HAGL'

Fitch lại cảnh báo về Hoàng Anh Gia Lai

Hôm thứ Ba, tỉnh trưởng tỉnh Ratanakari đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp trả lại 64 khu vực đất đai khỏi tổng diện tích đất đã lấy, bao gồm các phần rừng, đầm lầy và các nghĩa trang của những cộng đồng dân cư này.

Việc trả lại đất mới chỉ là bước đầu, giám đốc điều hành của Highlanders Association, một tổ chức hoạt động vì quyền của dân bản địa tại Ratanakari, nói.

Bà Dam Chanty trong tuyên bố của mình nói rằng người dân còn cần được bồi thường và cần được trợ giúp để có thể trở lại với phần đất, nước đó.

Cái giá của phát triển

Image caption Ratanakiri thu hút du khách đến các vùng hồ và rừng xanh tươi

Kể từ đầu thập niên 2000, Campuchia đã trao nhiều khu đất cho các công ty nước ngoài để đổi lấy việc họ đầu tư vào việc khai mỏ, xây nhà máy điện và các nông trường nhằm thúc đẩy kinh tế và xóa đói giảm nghèo.

Tuy nhiên, các thỏa thuận đó đã 'ăn' hết hơn 10% tổng diện tích đất của cả nước, tính đến 2012, và đẩy hơn 770 ngàn người vào cảnh mất nhà mất đất, các luật sư nhân quyền nói.

Khiếu nại kéo dài

Mười năm trước, HAGL được giao 19 ngàn hectare đất thuộc 12 cộng đồng dân bản địa nêu trên.

Tới 2014, người dân địa phương đệ đơn khiếu nại lên Công ty Tài chính Quốc tế (IFC) thuộc Ngân hàng Thế giới, tổ chức tài trợ cho các dự án của HAGL tại Campuchia và Lào, về các tác động môi trường và xã hội "nghiêm trọng".

Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption Nhiều diện tích rừng ở Campuchia được giải tỏa để biến thành đồn điền cao su

Bản quyền hình ảnh Duccio Pugliese Image caption Làng của người bản địa tại Ratanakiri, Campuchia - hình minh họa

Trong tiến trình giải quyết tranh chấp, HAGL đồng ý dừng việc giải phóng mặt bằng thêm đối với các phần đất chưa giải tỏa.

Một năm sau, HAGL đồng ý trả lại phần đất chưa biến thành đồn điền hoặc chưa giải tỏa. Điều này khiến diện tích đất mà HAGL được giao tại Campuchia giảm đi hơn 60%, còn lại gần 8.400 hectare.

Quá trình thương lượng chưa kết thúc. Đến đầu năm nay, HAGL đơn phương rút khỏi các cuộc đàm phán và nói rằng người dân địa phương cần tìm giải pháp từ phía chính quyền Campuchia, IDI nói.

Quyết định hôm thứ Ba, 26/3/2019 khiến tập đoàn của Việt Nam giảm tiếp 742 hectare đất nữa tại Campuchia, Reuters dẫn nguồn đại diện các cộng đồng dân địa phương nói.

Quyết định mới đây được đưa ra chỉ ít hôm sau khi thủ tướng Campuchia tái khẳng định chính quyền nước này hoan nghênh mọi công ty vào đầu tư mà không có bất kỳ phân biệt đối xử nào về chủng tộc hay chính trị.

Ông Hun Sen được báo Reaksmei Kampuchea của Campuchia hôm 22/3 dẫn lời phát biểu tại lễ động thổ xây dựng đường cao tốc dài 190km nối Phnom Penh với Sihanoukville:

"Campuchia mở cửa với tất cả các nhà đầu tư, nhưng họ cần tôn trọng chủ quyền và độc lập của Campuchia".

Bản quyền hình ảnh Reuters Image caption Ngay từ hồi 2012, người bản địa tại Ratanakiri đã có cuộc đấu tranh chống nạn đốn gỗ trong vùng này, sau khi nhà vận động Chut Wutty bị giết chết, theo phóng viên BBC News Guy Delauney từ Phnom Penh trong một tường thuật năm đó.

Ông thủ tướng cũng nói rằng hiện nước này đang có nhiều nhà đầu tư đến từ nhiều quốc gia, trong đó có Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Hàn, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, Mỹ và các nước châu Âu, Reuters tường thuật.