Đào Như

 ‘Xoay Trục Về Châu Á Thái Bình Dương’, một trong những chính sách đối ngoại của Tổng thống Barack Obama được coi là thích đáng nhất trong việc đương đầu với sự vươn lên của Trung Quốctrong chiều hướng bành trướng và khống chế quân sự và kinh tế khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Sự trổi dậy kinh tế và quân đội Trung Quốc xuyên qua 3 thập niên qua, ngày càng hiện rõ như là một thách đố cho nền anh ninh khu vực và thế giới. Hiểm họa bùng nỗ chiến tranh khu vực và toàn cầu trong thập niên tới không phải đến từ cuộc chiến Hồi giáo Trung Cận Đông, mà đến từ Trung Quốc. Nước này đang có tham vọng lớn lao tái định hình địa chính trị tại châu Á-Thai Bình Dương và Toàn cầu.

Tại thượng đỉnh APEC-22, Trung Quốc đang cố gắng che đậy mưu đồ này, nhất là việc TQ xâm chiếm và thay đổi hiện trạng của vùng biển Hoa Đông và Biển Đông, bằng cách phô trương với thế giới một nước ‘Trung Quốc hùng mạnh phồn vinh tiến bộ và có trách nhiệm’ qua những chiêu bài phát triển kinh tế, ổn định hòa bình khu vực và toàn cầu. Tập Cận Bình tại APEC-22, trong buổi gặp gỡ với các lãnh đạo tập đoàn và doanh nhiệp đã kêu gọi các nước khu vực Châu Á Thái Bình Dương hãy cùng TQ thực hiện giấc mơ về ”một châu Á hoà bình ” thông qua những lợi ích to lớn mà kinh tế TQ có thể mang lại. Tập Cận Bình cũng thông báo: Để kết nối các quốc gia dọc tuyến đường Tơ lụa cũ, TQ sẽ thành lập Quỷ Đầu Tư Cơ Sở Hạ Tầng Á Châu có số vốn 40 tỷ USD do TQ tài trợ. 

Nhưng, ở một diên khác, các nhà lãnh đạo của Cộng Sản TQ, nhất là Chủ tịch Tập Cận Bình đã đặc biệt trọng thị đón tiếp tổng thống HoaKỳ, Barack Obama:

1-Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, đã ra tân chân cầu thang máy bay tại phi trường Bắc Kinh để đón tiếp Tổng thống Obama khi ông đế tham dự Diễn Đàn KInh Tế Á Châu lần thứ 22.

2- Ngay tại buổi lễ khai mạc APEC-22, Tập Cận Bình và Đệ nhất phu nhân TQ, Bành Lệ Viện, ân cần và kính cẩn đón tiếp Tổng thống Obama, với nụ cụ cười hòa nhã hiếm thấy trên gương mặt của ông Tập trong suốt thương đỉnh APEC tại Bắc Kinh.

3- Đêm 11-Nov Tập Cận Bình và Obama gặp nhau tại nhà riêng của ông Tập tại Trung Nam Hải. Hai người cùng bước ra ngoài thân mật bên nhau, vừa đàm đạo vừa đi dạo trong đêm thuộc khu Trung Nam Hải, đặc khu cư trú tại Bắc Kinh dành riêng cho các cấp lãnh đạo nhà nước Trung Quốc.

 4- Obama, Tập Cận Bình có buổi ăn tối hôm 12-Nov kéo dài 5 giờ liền tại đặc khu Trung Nam Hải, có sự tham dự của quan chức cao cấp của cả hai bên, về phía Mỹ có ngoại trưởng John Kerry và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, bà Susan Rice.

Buổi ăn tối này được coi là buổi đối thoại rất hữu ích, cần thiết và đáng giá. Trong buổi gặp này, Tổng thống Obama nói rằng ông mong muốn quan hệ giữa hai nước được nâng lên một tầng cao mới. Khi Mỹ và TQ hợp tác với nhau tốt, thì không những chỉ có Mỹ và TQ mà có cả thế giới cùng có lợi. Tổng thống Obama cũng hết lời khen ngợi Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình, đã quản lý tốt các sự kiện trong suốt thời kỳ ông viếng thăm Bắc Kinh. Đáp lại Chủ Tịch Tập bày tỏ muốn hợp tác với Mỹ chặt chẽ hơn. 

Mặc dầu được trọng thị nghinh tiếp như vậy, Tổng thống Hoa kỳ Barack Obama, một mặt ông ghi nhận thái độ hòa hoãn và khiêm cung của TQ, một quốc gia đang đi lên. Mặt khác ông vẫn quyết chí lôi kéo Bắc Kinh đi vào con đường đúng đắng, giảm đối đầu quân sự với Mỹ và cùng Mỹ xây dựng và củng cố hòa bình để cùng hợp tác phát triển kinh tế. Chuyến công du tham dự APEC-22 của Tổng thống Obama đúng vào thời điểm căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington đang tăng lên. Trong khi Mỹ muốn mở rộng lợi ích của mình tại Châu Á Thái Bình Dương thì TQ ngày càng muốn gia tăng sự chi phối của họ tại khu vực này. Mỹ đã có cuộc vân động hành lang ngăn ngừa sự thành lập Ngân Hàng Đầu Tư Hạ Tầng Đa Phương châu Á- Asian Investment Infrastructure Bank-do TQ tài trợ $40 tỷ USD. Dầu vậy, hôm 10 tháng 11, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama khẳng định trong buổi họp báo tại Bắc Kinh, Mỹ và thế giới mong muốn TQ thành công, nhưng Bắc Kinh phải trở thành một đối tác giúp đảm bảo rật tự quốc tế, cùng bảo vệ gìn giử hoà bình an ninh khu vực và thế giới, chứ không phải gây tổn hại cho các trật tư đó. Ông cũng khuyến khích TQ tạo ra sân chơi bình đẳng cho mọi công ty. Ông cũng kệu gọi Bắc kinh tạo ra một thị trường công bằng cho các doanh nghiệp nước ngoài. Trong buổi gặp gỡ với các lãnh đạo doanh nghiệp tại thương đỉnh APEC-22, ông Obama nói rằng: Chúng tôi trông đợi TQ trở thành một nền kinh tế hiện đại, biết đề cao giá trị của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và từ chối hành động đánh cắp qua mạng các bí mật kinh doanh vì lợi ích thương mại.

Trong những ngày qua tại Bắc Kinh, có nhiều người cho rằng Mỹ đã thất bại vì Mỹ không thể kết thúc vòng đàm phán TPP tại bên lề thượng đỉnh APEC tại Bắc Kinh vì Nhật bản không nhượng bộ thông qua hồ sơ “Chính phủ có quyền trợ giá nông sản xuất khẩu ”. Và sức mạnh của TPP cũng bị lấn át và suy giảm bởi tổ chức kinh tế do TQ vừa công khai đề xuất tại APEC lần này: Vùng Tự Do Mâu Dịch Châu Á- FTAAP. Hơn thế nữa Mỹ dường như thất bại trong việc vận động hành lang chống lại việc TQ thiết lập “Á Châu Ngân Hàng Đầu Tư Hạ Tầng Cơ Sở -Asian Investment Infrastructure Bank-”.

Trong thực tế Hoa Kỳ cũng nhìn thấy trước có thể thất bại trong việc kết thúc vòng đàm phán trước cuối năm 2014 như Tổng thống Obama mong muốn. Ngân hàng “Asian Investment Infrastructure Bank” do Tập Cận Bình đề xuất hôm 10-Nov tại buổi lễ khai mạc APEC tại Bắc kinh vẫn còn là thuần khiết một đề xuất. Còn việc tiến hành đặt viên đá đầu tiên cho ngân hàng này vẫn còn là một giả thiết tùy thuộc nhiều yếu tố khác nhau, tùy thuôc vào tầm nhìn của mỗi thành viên APEC về chủ đích của ngân hàng này, nhất là những đồng minh của Mỹ trong hàng ngũ thành viên APEC: Nam Hàn, Nhật bản, Australia, New Zealand, Philippines…

 Trong tình hình hiện tại, dưới cái nhìn của báo chí và các nhà quan sát quốc tế, thượng đỉnh APEC tại Bắc kinh là cơ hội cho Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình, phô trương với thế giới một Trung Quốc hùng mạnh về vũ khí chính trị, phồn vinh về kinh tế. Nhưng cũng tại thượng đỉnh APEC tại Bắc Kinh Tổng thống Hoa kỳ Barack Obama đã xuất hiện như là một nhà lãnh đạo thế giới tìm kiếm mọi phương sách hóa giải, và kiến tạo an ninh, hòa bình, ổn định cho khu vực và tòan cầu. Tổng thống Obama đã thuyết phục được Chủ tịch Tập Cận Bình ký kết thỏa thuân lịch sử, TQ và HK cùng nhau lên kế hoạch đối phó sự Thay Đổi Khí Hậu Toàn Cầu. Đây là một thỏa ước đáng được khen ngợi vì nhờ đó HK và TQ hướng về một mối xây dựng mới.

 Do đó, ai còn dám bảo TQ là kẻ thắng thế tại thượng đỉnh APEC lần thứ 22 tại Bắc Kinh?./. 

Đào Như

Thetrongdao2000@yahoo.com

Oak park,Ill,USA

Nov 12-2014

Ghi chú Nguồn

Các dữ kiện của bài viết đều dựa trên thông tin các websites sau đây

1-TRUNG QUÔC NHIỆT TÌNH ĐÓN TIẾP T.T.OBAMA BẤT CHẤP CÁC CĂNG THẲNG

http://www.voatiengviet.com/content/tq-nong-nhiet-tiep-don-tt-obama-bat-chap-cang-thang/2514563.html

2- Obama-Tập Cận Bình đi dạo bàn quan hệ Mỹ Trung

http://dantri.com.vn/the-gioi/obama-tap-can-binh-di-dao-ban-quan-he-mytrung-993951.htm

3- Tập Cận bình-Obama có buổi ăn tối riêng trong 5 giờ