VĂN HÓA ONLINE – ĐIỂM NÓNG A – CHỦ NHẬT JAN 22, 2023
Ý kiến/Bài vở vui lòng gởi về: lykientrucvh@gmail.com
Mặt trận biển Tây Philippines
Viễn ảnh bãi Ayungin-Cỏ Mây
Mỹ và Việt Nam sẽ phản ứng ra sao nếu có liên minh dầu khí Manila – Bắc Kinh?
Ảnh trên: Tòa án Tối cao Philippines họp ngày 10/1/2023. PHOTO BY RENE H. DILAN. Ảnh dưới: Viễn ảnh khai thác dầu khí ở bãi Cỏ Mây (Ayungin/ Second Thomas Shoal), giữa Manila và Bắc Kinh. Bản đồ vị trí bãi Cỏ Mây, đảo nhân tạo Vành Khăn: VHO/VN/Trường Sa.
Lý Kiến Trúc
VĂN HÓA ONLINE
22/1/2023 (mùng Một Tết Quý Mão)
Kỳ 3
Marcos Jr và Phán quyết
Phán quyết của Tòa Tối cao Philippines đưa ra ngày 10/1/2023 “xóa sổ” dự án JMSU 2005 “vô giá trị- vi hiến chỉ sau chuyến đi của Tổng thống Marcos Jr đến Bắc Kinh hôm 03-05/1/2023 có mấy ngày.
Giới quan sát cho rằng Tòa án Philippines “vội vã” quyết định “xóa sổ” dự án JMSU 2005, được xem là bước mở đường cho các dự án khai thác tài nguyên giữa Philippines và Trung Quốc là cách không cho Việt Nam “chen chân” vào.
Một yếu tố thời sự khác mang tính quan hệ song phương về việc khai thác các mỏ dầu khí ở khu vực biển Trường Sa giáp ranh biển Tây Philippines, nơi đang diễn ra các cuộc tranh chấp căng thẳng về chủ quyền lãnh thổ, nếu dựa theo thỏa thuận cũ năm 2005 gồm ba bên Việt-Trung-Phi cùng hợp tác, nay nó trở nên lạc hậu và vô giá trị-vi hiến đối với luật pháp Philippines – với sự đồng thuận của Trung Quốc.
Vấn đề còn lại là thái độ của chính phủ Việt Nam.
Marcos Jr đến Bắc Kinh gặp Tập Cận bình từ ngày 03-05/1/2023. AP.
Tổng thống Marcos đến Bắc Kinh làm việc với Chủ tịch Tập Cận Bình coi vậy mà không được thuận buồm xuôi gió.
Người ta hoài nghi trong các cuộc đàm phán Marcos-Tập ba ngày ở Bắc Kinh, hoặc vì lý do nào đó hơi ‘bất thường” không thể tiết lộ.
Tuy nhiên, một tia sáng lóe ra, phát biểu tại Diễn đàn Davos Thụy Sĩ hôm 18/1/2023, Tổng thống Marcos than thở:
“Chúng tôi không có yêu sách mâu thuẫn với Trung Quốc. Những gì chúng tôi có là việc Trung Quốc đưa ra yêu sách trên lãnh thổ của chúng tôi”;
Ông Marcos còn thú nhận: “Khi tôi nói chuyện với Chủ tịch Tập, tôi đã mở đầu cuộc thảo luận của chúng ta bằng cách nói rằng “hôm nay chúng ta sẽ không quyết định ở đây các vấn đề giữa Philippines và Trung Quốc về lãnh thổ”;
Rõ ràng yếu tố lãnh thổ đã ảnh hưởng đến cuộc gặp Marcos-Tập và các hợp đồng khai thác tài nguyên.
Ông Marcos biện giải: “Tôi không làm việc cho Bắc Kinh, tôi không làm việc cho Washington, D.C., Tôi làm việc cho Philippines.”
Phải chăng Washington đã dính vào chuyến đi của Marcos?
Giờ này thì thế giới đều nhìn thấy nhóm đảo, đá, bãi ngầm ở Trường Sa là các vùng địa lý có tiềm năng dầu khí lớn; nhưng South China Sea không thuần túy là nơi cho các quốc gia ven biển được tự do khai thác vì lý do an ninh, môi trường và chính trị.
Đó là một vùng biển mang dáng dấp quốc tế.
Chưa có một tòa án quốc tế nào chính thức công nhận các khu vực địa lý thực thể ở trên toàn vùng biển South China Sea rộng 3,5 triệu km2 thuộc về quốc gia nào, ngoại trừ một điều khoản cụ thể về chu vi và diện tích trong Bản công ước UNCLOS 1982 xác định vùng EEZ của các quốc gia ven biển là 200 hải lý.
Sự kiện quốc tế đưa ra phán quyết cuối cùng về biển South China Sea diễn ra ở Hội nghị San Francisco năm 1951, nhưng sau cùng thì hội nghị ‘thả nổi” vùng biển này.
Dựa vào việc Philippines kiện Trung Quốc, Tòa thường trực La Haye ngày 12/7/2016 kết luận đường 9 đoạn do Bắc Kinh tự vẽ là bất hợp pháp, đồng thời Tòa cũng cho rằng tất cả các thực thể địa lý ở vùng biển này đều là đá không phải là đảo – một cách chưa xác định 12 hải lý đối với một thực thể nào.
Thế nhưng, dựa trên lịch sử hàng hải và các hoạt động “cắm cờ chủ quyền” trên dưới 70 năm trở lại đây, các quốc gia ven biển đã đồng hóa một số thực thể địa lý thuộc chủ quyền của mình.
Cùng một kiểu như vậy, Trung Quốc đã tự vẽ ra đường 9 đoạn chiếm đoat 80% lãnh thổ biển South China Sea cho là thuộc chủ quyền lịch sử của họ.
Và Hoa Kỳ cũng đã minh xác hải quân Hoa Kỳ đã hiện diện ở South China Sea hơn 70 năm qua.
Tổng thống Obama từng tuyên bố Hoa Kỳ là quốc gia Thái Bình Dương.
Khai thác tài nguyên
Trở lại vấn đề các khu vực được xem là nơi hai nước Phi-Trung có thể cùng khai thác;
Như bài Kỳ 1, chúng tôi đưa ra giả thuyết bãi Maccalesfield Bank, tạm cho là bãi ngầm “lơ lửng” là nơi có thể Manila – Beijing cùng thăm dò khai thác.
Như bài Kỳ 2, chúng tôi đưa ra giả thuyết bãi Scarborought Shoal, tạm cho là bãi ngầm “lơ lửng” trong quá khứ đã diễn ra nhiều xung đột mạnh giữa Manila – Bắc Kinh, thậm chí cả Hoa Kỳ, là nơi có thể Manila – Beijing cùng thăm dò khai thác.
Trong bài Kỳ 3 này, chúng tôi đưa ra giả thuyết bãi Cỏ Mây (Ayungin/ Second Thomas Shoal), một bãi đá ngầm nằm trong lãnh thổ EEZ của Philippines, là nơi có thể Manila – Beijing cùng thăm dò khai thác.
Nhắc lại, năm 1999, trong một hành động bất ngờ, Malaysia đã chiếm đóng rạn Erica Reef (rạn san hô Én Ca) và Investigator Shoal (bãi Điều Tra).
Cùng trong năm 1999, Philippines đã cố tình cho tàu BRP Sierra Madre mắc cạn tại bãi Cỏ Mây (Ayungin/ Second Thomas Shoal) cách đảo Palawan khoảng 200 km, cho quân đóng chốt trên xác tàu này làm nhiệm vụ canh gác bãi Cỏ Mây, và cho tàu BRP Benquet mắc cạn ở Bãi cạn Panatag (Scarborough Shoal) cách vịnh Subic 123 hải lý (198 km) và đảo Luzon 137 hải lý (220 km) về phía tây.
Tháng 6/2012, Trung Quốc đã duy trì kiểm soát tại bãi cạn Scarborough và cho quân đồn trú trên bãi này.
Tháng 6/2014, Bắc Kinh và Manila sau các tranh cãi dữ dội đi đến thỏa thuận rút tất cả các tàu của hai nước ở bãi cạn Scarborough. Cũng phải kể đến áp lực cảa Hoa Kỳ trong vụ này.
Tháng 3/2015, Rep. Francisco Ashley Acedillo, một nghị sĩ Philippines và từng là cựu sĩ quan không quân cho biết: “Chắc chắn sau khi kết thúc các hoạt động cải tạo, Trung Quốc sẽ biến các bãi đá và rặng san hô này thành các đảo nhân tạo. Hơn nữa bây giờ họ có thể đặt lực lượng hải quân và không quân ở đó”. Ông dự đoán, Philippines có thể mất quyền kiểm soát bãi Cỏ Mây (nằm trong quần đảo Trường Sa) chỉ 1 đến 2 năm nữa vào tay Trung Quốc.
Bãi Scarborough; bãi Cỏ Mây: "Canh bạc Philippines - China"
Nghị sĩ Philippines: Chỉ 1-2 năm nữa Trung Quốc sẽ chiếm bãi Cỏ Mây
Ngày 12/7/2016, Tòa thường Trực La Haye phán quyết Philippines thắng kiện trong vụ Manila kiện Bắc Kinh về đường lưỡi bò 9 đoạn.
Tháng 11/2017, Tổng thống Donald Trump đến Đà Nẵng-Việt Nam công bố Chiến lược Indo-Pacific, bao gồm cả South Chiana Sea.
Ngày 21/1/2023, CNN đưa tin Marcos và bộ sậu du hí rất xa hoa (very lavish) ở Thụy Sĩ; (Marcos cạnh tranh với miếng thịt bò dát vàng của Lâm Tô ở Ăng Lê).
Khối Makabayan tại Hạ viện Philippines cho biết họ đang lên kế hoạch kêu gọi điều tra về chuyến đi và tìm ra ai đã trả chi phí đi lại cho phái đoàn. Điều này xảy ra sau một báo cáo của Vera Files cho biết ít nhất 70 người đã tháp tùng Tổng thống tới Davos.
Metro Manila (CNN Philippines, January 21) - Marcos trả lời với phóng viên hôm thứ Sáu khi được hỏi về những lời chỉ trích về phái đoàn Philippines đến Davos, Switzerland (Thụy Sĩ) từ ngày 16-20/1/2023. Ferdinand Marcos Jr. đã bảo vệ kịch liệt phái đoàn của ông ta khi tới Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), nói rằng họ phải "hoàn thành" sự kiện quốc tế khi đối mặt với các nhà lãnh đạo toàn cầu và các ông trùm kinh doanh.
CNN cho biết, “Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines (PCG) hôm thứ Bảy cho biết họ đã tiến hành một cuộc điều tra về một sự cố gần đây ở bãi cạn Ayungin - Biển Tây Philippines – nơi một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc được cho là đã xua đuổi ngư dân Philippines ở Ayungin;
“Theo đó, [tàu Cảnh sát biển Trung Quốc] đã triển khai một chiếc thuyền bơm hơi thân cứng. Các nhân viên trên tàu ra hiệu cho ngư dân Philippines rời khỏi khu vực", PCG cho biết hôm thứ Bảy họ đã mở cuộc điều tra về một vụ việc gần đây ở Biển Tây Philippines - nơi một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc bị cáo buộc đã xua đuổi một tàu đánh cá Philippines ở bãi cạn Ayungin.
“Chính phủ Philippines đã đệ trình một loạt các phản đối ngoại giao chống lại Trung Quốc trong bối cảnh liên tục xâm nhập vào vùng biển của nước này – thúc giục siêu cường kinh tế tuân thủ chiến thắng trọng tài năm 2016 về vụ kiện Biển Đông;
“Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. trước đó cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết sẽ tìm ra giải pháp cho các bên để tránh mọi hiểu lầm ở vùng biển tranh chấp.”
Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal, Philippines gọi là Ayungin) cách đảo Palawan khoảng 200 km về phía tây, nằm ở cực tây nam của quần đảo Philippines, khi thủy triều xuống, phần lớn rạn san hô nổi lên mặt nước.
Theo như các nguồn khảo sát đưa tin, tiềm năng dầu khí ở bãi Cỏ Mây và bãi Cỏ Rong (Reed Bank) được cho là giàu dầu mỏ và khí đốt rất lớn.
Bãi Cỏ Mây ở tọa độ: 90 44,5 phút Vĩ Bắc và 1150 52,0 phút Kinh Đông cách Palawan khoảng 200km (108 miles), cách đảo nhân tạo Vành Khăn 44km (Mischief Reef -Trung Quốc chiếm từ tay Philippines năm 1995) và nằm về phía đông đảo Sinh Tồn Đông.
Bãi Cỏ Mây cách đảo nhân tạo Vành Khăn 23,5 miles (44km), cách đảo Palawan 200km.
Các bãi đá ngầm gần kề bãi Cỏ Mây gồm các bãi Suối Ngọc (First Thomas Shoal), bãi Suối Ngà, Trăng Khuyết, Thám Hiểm, Kiệu Ngựa, Vũng Mây, Ba Kè, Chim Biển, Nguyệt Sương, Huyền Trân, Phúc Tần…
Vị trí chiến lược của bãi Cỏ Mây có thể còn nguy hiểm hơn so với cuộc đối đầu Philippines-Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough Shoal.
Philippines từng tuyên bố bãi Cỏ Mây nằm trên Thềm lục địa của Philippines theo quy định của Công ước Luật biển UNCLOS 1982. Nắm được các yếu tố vị trí chiến lược và và tiềm năng mỏ dầu khí ở bãi Cỏ Mây, năm 1999, Manila đã cho kéo xác chiếc tàu mục rữa BRP Sierra Madre và binh sĩ đến đóng chốt cắm cờ xác lập chủ quyền.
Binh sĩ Philippines cắm cờ xác lập chủ quyền trên con tàu BRP Sierra Madre ở bãi Cỏ Mây.
Vị trí bãi Cỏ Mây cách đảo nhân tạo Vành Khăn 44km cách Palawan 200km
Ai cấm Hạm đội Nam Hải sẽ kéo đến bãi Cỏ Mây để bảo vệ cuộc làm ăn của họ, nếu hợp đồng Manila-Beijing được ký kết?
Làm chủ được việc khai thác dầu khí ở bãi Cỏ Mây, Bắc Kinh khá yên tâm về vị trí an ninh phòng thủ đảo nhân tạo Vành Khăn và áp lực rất lớn Bộ tư lệnh miền Tây hỗn hợp Mỹ-Phi ở Palawan.
Xem ra chuyện ông Marcos than rằng: “Trung Quốc đưa ra yêu sách trên lãnh thổ của chúng tôi”, ông ẩn ý nói về bãi Cỏ Mây?
Thế nhưng yêu sách gì? Kẻ mạnh ức hiếp kẻ yếu? Nước lớn bắt nạt nước nhỏ? Hay Philppines được chia lợi nhuận ít quá? Hay Mỹ có ý kiến gì với Marcos?
Phó Tổng thống Kamala Harris phát biểu trên boong tàu BRP Teresa Magbanua cảng Puerto Princesa, Palawan hôm 23/11/2022. Reuters.
Không chỉ Marcos “thức trắng đêm” mà Mỹ cũng muốn phát điên; Phó Tổng thống Harris vừa cam kết ở điện Malacanang "không lay chuyển" của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Philippines, đồng thời bà cảnh báo trên boong tàu BRP Teresa Magbanua hôm 23/11/2022: “Khi trật tự quốc tế dựa trên luật lệ bị đe dọa ở đâu đó, nó sẽ bị đe dọa ở mọi nơi.”
Hạm đội Hải quân Mỹ-Hoa đang dàn trận từ hôm 12/1/2023, – “Mặt trận biển Tây Philippines” bắt đầu nổi sóng.
Xin chờ.
Lý Kiến Trúc
California 22/1/2023 (mùng Một tết Quý Mão)
XEM THÊM:
Xâm phạm bãi Cỏ Mây, Trung Quốc “bắn 1 mũi tên nhằm 3 đích”
Hải quân Mỹ-Hoa ‘dàn trận’, Marcos ‘thức trắng đêm’
