Nguyễn Đình Toàn “Người tình không chân dung” vĩnh viễn về với tình ca

VĂN HÓA ONLINE – VAAMA – CỘNG ĐỒNG – THỨ SÁU 01 DEC 2023

Một thời – những bản tình ca ‘lãng mạn buông súng’ đối đầu với những bản tình ca ‘say máu chiến thắng.’

Những tác phẩm của Nhà văn Nguyễn Đình Toàn sáng tác trước 1975 ở miền Nam VN

Nguyễn Đình Toàn “Người tình không chân dung” vĩnh viễn về với tình ca

Nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn, một thời lừng lẫy phụ trách chương trình Nhạc Chủ Đề trên đài phát thanh Sài Gòn trước năm 1975, đã giã từ trần thế vào lúc 7 giờ 15 phút tối Thứ Ba, 28 Tháng 11, tại bệnh viện Fountain Valley, California, hưởng thọ 87 tuổi.

Bs. Đào Như

Năm nay vùng Đông Bắc Mỹ mùa Đông đến rất sớm, mới 29-tháng 11, ở  bang Ohio gió lạnh cắt da chợt tràn về, bông tuyết bay mờ mịt cả bầu trời trắng xóa, mặt đường đóng băng trơn trượt rất nguy hiểm, các kênh truyền hình kêu gọi ơi ới cảnh cáo nhiệt độ đang ở 18 độ F. Cộng đồng người Việt ở đây lạnh hơn nhiều khi được tin nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, ca sĩ, Nguyễn Đình Toàn vừa ra đi. Ông để lại cho đời 17 tác phẩm VHNT gồm có tiểu thuyết, thơ, truyện ngắn, truyện dài, tùy bút, bút ký, hồi ký, có cả tác phẩm Áo Mơ Phai đã đoat giải VHNT của VNCH năm 1973.

Ngoài văn chương, thi ca ... Nguyễn Đình Toàn còn có công lớn trong việc phát triển nền âm nhạc miền Nam, đặc biệt là tình ca lãng mạn. Ông là người thành lập đêm “Nhac Chủ Đề” vào mỗi tối thứ Năm trên đài phát thanh Sàigòn mỗi tuần. Ông cũng là người dẫn chương trình của buổi trình diễn với sự cộng tác của nhạc sỹ Vũ Thành An. Với giọng nói nửa Huế nửa Hà Nội đầy truyền cảm, Nguyễn Đình Toàn truyền cảm hứng âm nhạc, thi ca, đến các bạn trẻ Viẻt Nam, đến những người Lính đang cầm súng ở trên các mặt trận khốc liệt ‘đối đầu’ với những người anh em phương Bắc trong những năm 1965 -1975.

Theo nhà thơ Phan Ni Tấn: “chương trình Nhạc Chủ Đề vào mỗi buổi tối thứ Năm hàng tuần của nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn không kém ăn khách, đã lôi cuốn thính giả bằng một cung cách mới lạ, giọng nói trầm ấm như lời thơ của Nguyễn Đinh Toàn.

   Từ chương trình Nhạc Chủ Đề, qua lời giới thiệu như thơ, ông đã tạo ra một làn sóng ngưỡng mộ tài năng của ông, với những ca khúc trữ tình, những bài tình ca quê hương giữa thời chinh chiến. Không riêng gì người nữ bị thu hút mà cả người  nam, giới sinh viên, học sinh, những người lính cũng bị giọng nói truyền cảm của Nguyễn Đình Toàn làm cho xao xuyến”...

Những thính giả lão thành ở tuổi 70-80 như chúng tôi, hẳn còn nhớ vào một đêm “Nhạc Chủ Đề” đặc biệt giới thiệu giọng ca vàng đang lên - ca sĩ Lệ Thu. Chúng tôi đã nín thở, hớp từng lời giới thiệu trầm ấm như thơ, truyền cảm, lãng mạn da diết của Nguyễn Đình Toàn. Đêm “Nhạc Chủ Đề” hôm ấy, Nguyễn Đinh Toàn đã phả vào hồn bản nhạc “Tình Khúc Thứ Nhất” của nhạc sĩ Vũ Thành An những ca từ diễm lệ, cực kỳ lãng mạn đến độ lạ lùng như đến từ một hành tinh huyền thoại nào khác:

Tình vui trong phút giây thôi

Ý sầu mưa xuống đời

Lệ rơi lấp mấy tuổi tôi

Mấy tuổi xa người

Ngày thần tiên em bước lên ngôi

Đã nghe son vàng tả tơi

Trầm mình trong hương đốt hơi bay mong tìm ra phút sum vầy...

Thần tiên gẫy cánh đêm xuân

Bước lạc sa xuống trần

Thành tình nhân đứng giữa trời không

khóc mộng không thành

Đường về quê xa lắc lê thê

Trót nghe theo lời u-mê...

Nhà thơ Nguyễn Đình Toàn và nhạc sĩ Vũ Thành An như một cặp song sinh đi xuyên qua thế kỷ VHNT Việt Nam. Cũng ở môt đêm nhac khác, nhà thơ Nguyễn Đình Toàn  đã phả vào hồn một bản nhạc của Vũ Thành An bằng những ca từ cực kỳ diễm lệ:

Em đến thăm anh đêm ba mươi

Không đêm nào vui cho bằng đêm ba mươi

Anh nói với người phu quét đường

Xin chiếc lá vàng làm bằng chứng yêu em

Tay em lạnh để cho tình mình ấm

Môi em mềm để giấc ngủ em thơm...

Khán thính giả miền Nam khó có thể xóa mờ trong ký ức “Tình Khúc Thứ Nhất”, rồi “Em Đến Thăm Anh Đêm 30” (thơ Nguyễn Đình Toàn, nhạc Vũ Thành An). Cặp “nhân tình” văn học này  hình như đã ‘man man’ đi vào tâm hồn sâu thẳm ở lứa tuổi cùng với nhà văn, nhạc sĩ thời bấy giờ; nó đã cùng năm tháng hiện diện trong dòng nhạc trữ tình lãng mạn của miền nam Việt Nam; nó đã xao động không ngừng tiếng súng ở mặt trận cho đến ngày ngừng bắn để kéo những tiếng hát não nề đi vào trại tù cải tạo.

Hôm nay, Nguyễn Đình Toàn, “người tình không chân dung” một thời của thính giả miền Nam Việt Nam, của những đêm “Nhạc Chủ Đề” ngơ ngác, cô đơn trước sự ra đi về cõi vĩnh hằng của nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn.

Đào Như

Nov 30/2023

* Tựa VHO

++++++++++++++++++++++++++++++++

Hãy thắp cho nhau một ngọn đèn

Nhạc Nguyễn Đình Toàn

TiẾng hát Nam Lộc

https://www.youtube.com/watch?v=H7nmtptLQvw