Trần Thùy Mai: Từ Dụ Thái Hậu - Chương 50 đến hết

VĂN HÓA ONLINE - VĂN HỌC NGHỆ THUẬT - THỨ BẨY 27 APRIL 2024

LTS: Tòa soạn Văn Hóa Online-California vừa nhận được trọn bộ Tiểu thuyết ‘Từ Dụ Thái Hậu' của Nhà Văn Trần Thùy Mai gởi tặng. Truyện gồm Quyển Thượng và Quyển Hạ.

Tác phẩm lấy bối cảnh hậu cung để làm nền cho bộ tiểu thuyết viết về cuộc đời bà Phạm Thị Hằng, ái hậu của Vua Thiệu Trị, thân mẫu Vua Tự Đức, sau trở thành Hoàng Thái Hậu Từ Dụ (còn gọi là Từ Dũ).

Thời gian truyện trải dài 30 năm, qua ba triều vua nhà Nguyễn: Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, từ lúc Phạm Thị Hằng 13 tuổi theo cha là Đại thần Phạm Đăng Hưng (người gốc Gò Công miền Nam, nổi tiếng là người văn tài, hiền đức, thanh liêm, đã đi theo bước chân trường chinh của Chúa Nguyễn Phúc Ánh sau trở thành Hoàng Đế Gia Long). Phạm Thị Hằng theo cha về kinh đô Huế chịu bao thăng trầm dâu bể rồi trở thành vị Hoàng Thái Hậu đứng đầu hậu cung. (theo báo trong nước).

Mộ Đại thần Phạm Đăng Hưng trong khu di tích Lăng Hoàng Gia ở thị xã Gò Công.

Ngoài trục trung tâm xoay quanh bà Từ Dụ, tác giả mở rộng biên độ với các nhân vật tương ứng mối quan hệ quân thần, huynh đệ. Những yêu ghét, hận thù, toan tính, thủ đoạn cùng tồn tại trong hậu cung, được hóa giải bằng tình yêu, lòng từ bi đạo hạnh … Hình ảnh Từ Dụ Thái Hậu - người phụ nữ ở trung tâm quyền lực triều Nguyễn đã đi vào lịch sử dưới ngọn bút tài hoa lôi cuốn đầy “ẩn dụ chính trị” của nhà văn Trần Thùy Mai. (theo báo trong nước).

Văn Hóa Online-California trân trọng cảm tạ Nhà Văn Trần Thùy Mai đã gởi đến bạn đọc Văn Hóa Online bộ tiểu thuyết được giới nhà văn trong nước đánh giá là hay nhất hiện nay. ‘Từ Dụ Thái Hậu' đã đoạt Giải Nhất cuộc thi tiểu thuyết 2016-2019 của Hội Nhà Văn Việt Nam (trong nước) và Giải Sách hay 2020 của IRED.

Ngòi bút của Trần Thùy Mai không những mở ra một trào lưu văn chương văn hóa mới mà còn khai phóng cuộc “đổi mới tầm tư duy tư tưởng lịch sử” – vốn bị nhồi nhét sai lệch nhiều năm trong niềm suy nghĩ sâu thẳm của người dân, thậm chí phản biện một cách hào hứng các ngòi bút sử gia xưa nay viết theo chiều kích của chế độ. Trần Thùy Mai xứng đáng là người mang “sứ mệnh của người viết tiểu thuyết - lịch sử”. (lkt)

"Từ Dụ Thái Hậu" do Nhà xuất bản Phụ nữ ấn hành. Ảnh bìa: NXB Phụ nữ.

Trần Thùy Mai: Từ Dụ Thái Hậu - Chương 50 đến hết

Nhà văn Trần Thùy Mai

Chương 50

Sau một đêm không ngủ

Trong điện Cần Chánh, mới giờ Thìn, vua Minh Mạng đã ngồi nghiêm chỉnh trước án

thư, vừa uống trà vừa đọc tấu sớ.

Trung Trực vào, tâu:

- Tâu hoàng thượng, Thượng thư bộ Binh là Trương Đăng Quế xin ra mắt.

- Cho vào ngay. - Vua truyền.

Đăng Quế vào. Nhà vua nhìn Quế, đôi mắt sắc như gươm.

- Mới sáng sớm, khanh đã đến chầu. Chắc có việc gì quan trọng phải không? Ta thấy sắc

diện khanh hôm nay có vẻ bơ phờ lắm!

Đăng Quế chắp tay:

- Tâu hoàng thượng, đúng vậy. Thực sự suốt đêm qua thần không ngủ.

Minh Mạng lộ rõ vẻ đề phòng.

- Chà chà, mới nghe ta đã cảm thấy có cái gì phiền phức lắm đây! Không sao, khanh cứ

nói.

Đăng Quế bặm môi một giây, rồi cất tiếng:

- Có lẽ quan tỉnh Gia Định không dám tâu lên hoàng thượng. Nhưng quân thám báo của

thần vẫn nắm được tin. Trước đây, từ lúc Lê Văn Duyệt chết, việc cúng mộ là do con cháu họ Lê.

Nhưng từ khi họ Lê bị bắt hết, thì tối tối dân thành Gia Định đều có người đến lo hương khói, cứ

sáng sáng lại thấy có rất nhiều chân nhang cắm trên nấm mộ bị cào bằng của Duyệt!

Minh Mạng trừng mắt, đập bàn:

- Thật thế sao? Quan tỉnh Gia Định không biết bắt cổ mấy thằng dân ngu ấy tống vào

ngục cho trẫm à? Còn khanh nữa, cho lính chém sạch chúng nó đi, việc gì còn phải tâu lên?

Mồ hôi toát ra đẫm trên trán Đăng Quế:

- Hoàng thượng đã từng nói, hoàng thượng xem thần như cánh tay của người. Xin hoàng

thượng chứng giám cho thần, tất cả những gì tổn thương đến thiên uy của hoàng thượng đều làm

thần quên ăn mất ngủ.

Minh Mạng đã bình tĩnh lại:

- Trẫm biết rồi! Khanh nghĩ gì cứ nói, không phải rào đón. Cứ nói đi, trẫm biết Đăng Quế

không bao giờ nói điều gì thừa đâu!

Đăng Quế cúi đầu tỏ vẻ tạ ơn, rồi tiếp:

- Bắt những người đến thắp nhang, chuyện đó quá dễ. Nhưng nếu chúng vẫn tiếp tục thắp

nhang trong lòng, ta có cấm được chăng?

331

Minh Mạng nín thinh, vẻ mặt đanh lại, cay đắng.

- Khanh nói đúng. Ta phải thừa nhận, lão Lê Văn Duyệt này quả là cao tay. Lão đã chinh

phục được dân Gia Định. Cái xác nằm trong mả, đôi khi là chỗ dựa của những ý đồ phản kháng.

Chính vì vậy mà trẫm phải lo trị tên giặc chết là Lê Văn Duyệt, trước khi trị những tên giặc sống

là đồ đảng Lê Văn Khôi!

Đăng Quế nãy giờ nín hơi, đến đây mới bắt đầu thở mạnh, sôi nổi:

- Tâu hoàng thượng! Hoàng thượng vừa nói Lê Văn Duyệt đã chinh phục được dân Gia

Định. Duyệt chinh phục được lòng người, lẽ nào ta không chinh phục được sao? Dân thành Gia

Định trước đây ăn nên làm ra, đời sống phong túc, bây giờ điều họ lo âu nhất là triều đình trực

tiếp cai trị sẽ nghiêm khắc hơn, quan liêu xa cách hơn, ảnh hưởng đến việc sinh sống của họ. Vì

vậy lòng họ vẫn luyến tiếc quá khứ! Nay nếu hoàng thượng làm cho dân an lòng thì tự nhiên dân

sẽ dần dần quên Duyệt, chỉ còn biết hoàng thượng và triều đình mà thôi!

Minh Mạng khẽ gật đầu:

- Phải. Nói tiếp đi, trẫm đang nghe đây.

- Ta tiêu diệt đảng giặc, ra uy đến như vậy, cũng đủ làm dân kinh khiếp lắm rồi. Nhưng

để làm cho dân an lòng, thì phải bảo đảm rằng ta sẽ cử đến những vị quan cai trị tốt hơn. Thần

chắc hoàng thượng biết, và còn biết rõ hơn thần nữa, nguyên nhân cuộc biến loạn này không phải

là Lê Văn Duyệt, mà chính là sự tham tàn của Bạch Xuân Nguyên!

Minh Mạng im lặng.

Mấy giây sau, ngài nói, chầm chậm, khác hẳn giọng nói đầy uy vũ thường ngày:

- Đúng. Trẫm biết. Trẫm chính là người đã bổ nhiệm Bạch Xuân Nguyên vào Nam. Trẫm

cũng đã giao nhiệm vụ cho Nguyên, phải xóa ngay tâm lý cát cứ, làm cho đất nước thực sự thống

nhất, trong hành chính cũng như trong tâm tưởng. Không ngờ hắn xử sự vụng về, đã gây ra họa

lớn. Trẫm đã sai lầm khi chọn người giao việc! Nay đem hài tội y, khác nào trẫm tự hài tội của

mình!

Đăng Quế trấn an:

- Tâu hoàng thượng, hoàng thượng không hề sai lầm. Khi ở trong triều, Nguyên không hề

kém cỏi, có thế hoàng thượng mới chọn y để giao trọng trách. Nhưng khi vào Nam, nhìn thấy sự

giàu có, lòng tham đã làm y lóa mắt. Vì tham mà thay đổi bản tính, mất hẳn sáng suốt, từ đó mới

trở nên hồ đồ, gây ra tai vạ. Đó là lỗi của y, không phải là lỗi của hoàng thượng!

Những vết nhăn sâu trên trán nhà vua như giãn ra:

- Khanh nói đúng. Khanh hiểu trẫm lắm, lời nói của khanh quả thật cởi cho trẫm được

một điều ân hận trong lòng. Nhưng họ Bạch bây giờ đã bị loạn quân giết chết, theo khanh thì ta

còn làm gì được đây?

Đăng Quế quỳ xuống:

- Thần kính cẩn xin hai điều, mong hoàng thượng chấp thuận.

Minh Mạng lấy lại vẻ uy nghi:

- Trẫm cho phép, khanh cứ nói.

- Tâu hoàng thượng, điều thứ nhất, phải sòng phẳng với bá tánh. Trăm họ sáng suốt, ta

không thể nào che giấu sự thật. Lê Văn Duyệt bị san bằng mồ mả, còn Bạch Xuân Nguyên thì

332

được triều đình chôn cất long trọng. Vậy mà dân đến thắp nhang cho Lê Văn Duyệt, trong khi

đêm đêm lại có người đem đồ dơ dáy đến ném ở phần mộ Bạch Xuân Nguyên. Theo thần, để

chinh phục lòng dân, trước hết phải làm rõ tội trạng của tên này. Nguyên dù đã chết vẫn không

thể trốn tránh, phải chịu cách hết phẩm hàm và bố cáo rõ sai lầm trước trăm họ.

Minh Mạng gật đầu:

- Được. Có như vậy dân mới tin rằng sẽ không bị cai trị bởi những viên quan tham tàn

khác. Khanh nói phải! Còn điều thứ hai?

- Điều thứ hai, hoàng thượng thường dạy, đạo cai trị rất phức tạp mà thực ra rất đơn giản,

đó là việc cân bằng giữa hai chữ ân và uy. Làm cho dân sợ, không bằng làm cho dân thương, cho

nên bậc vương giả thường giơ cao đánh sẽ. Trong lễ hiến tù sắp tới, xin hoàng thượng ân giảm

cho những đàn bà trẻ con vô tội. Dân chúng nhìn vào việc giảm án này sẽ ngợi ca hoàng thượng

là bậc chí tôn nghiêm khắc nhưng cũng rất mực nhân từ!

Minh Mạng nghe tâu, vừa ý:

- Khanh biết đó, nghiêm khắc mà nhân từ, đó chính là tôn chỉ của trẫm. Tha mạng cho

bọn đàn bà trẻ con ư? - Nhà vua hơi ngần ngừ một lúc - Ờ… cũng được!

Đăng Quế cúi đầu tạ ơn. Vua nâng Quế dậy, trong lúc cao hứng ngài cất giọng sang sảng:

- Ân đức của trẫm không chỉ dừng ở đó đâu. Trẫm còn làm hơn thế nữa. Khanh nghe đây:

Trẫm sẽ xuống chiếu tha thuế ba năm cho dân sáu tỉnh miền Nam!

***

Gió vẫn lùa từng cơn lạnh buốt qua khe cửa nhà tù. Ngọc Ngôn ngồi trên ổ rơm bẩn thỉu,

ôm con, ngơ ngác nhìn ra.

Một tên lính đến mở cửa, cầm rổ cơm hắt vào. Cơm vãi ra trên mặt đất. Ngọc Ngôn đang

đói quá, nàng quờ tay, lượm cơm đưa lên miệng nhai.

Đứa trẻ khát sữa khóc ngằn ngặt. Ngọc Ngôn cầm cục cơm to nhét vào miệng con, đứa

trẻ càng khóc sặc sụa. Tên lính thấy vậy quở:

- Ngu thế, nó mới có vài cái răng, làm sao nhai cơm. Không biết mớm cơm cho con à?

Ngọc Ngôn cười ngờ nghệch.

- Ở trong Nam, vú nuôi cho nó ăn, cho nó bú…

- Vào ngồi tù rồi mà còn trông gì vú với bõ nữa! Thôi cũng chẳng còn mấy nả, vài ngày

nữa là hết khổ rồi đó!

Ngọc Ngôn mừng rỡ:

- Vài ngày nữa là mẹ con tôi được về Gia Định hả ông?

Tên lính đưa tay làm dấu hiệu xoẹt ngang cổ.

- Gia Định đâu mà Gia Định, vài ngày nữa là dẫn ra An Hòa chém đầu rồi!

Ngọc Ngôn sợ hãi ré lên, ôm con lủi vào một góc phòng giam.

Tên lính thương tình, thôi không dọa nữa:

- Đùa đấy, hoàng thượng vừa có lệnh tha chết, xém chút nữa thì làm ma không đầu đó.

- Vậy là tôi được tha hả ông, chồng tôi cũng được tha hả ông?

333

- Vợ thì sống, chồng thì chết.

Ngọc Ngôn nghe nói lăn ra khóc.

Tên lính quay lưng bỏ đi:

- Cả đám tù này nhà ai cũng vậy, cái tội phản loạn mà được như vậy là nhẹ nhất rồi đó.

Ba hôm sau, tất cả đàn bà trẻ con của họ Lê được thả, nhưng phải đi đày lên Cao Bằng,

nơi tận cùng phía Bắc đất nước.

Hơn một trăm người bị xích vào nhau, cổ mang gông, đi lũ lượt ra khỏi cửa Hậu kinh

thành. Ngang bãi đất trống của pháp trường An Hòa, đoàn tù được dừng lại, chứng kiến cảnh

chồng con lần lượt rơi đầu dưới lưỡi gươm đao phủ.

Tiếng khóc rền trời, lẫn trong tiếng chiêng, tiếng trống. Cả một bãi cỏ mênh mông nhuộm

đầy máu.

Sáu người bị xem là đầu đảng, trong đó có con trai của Lê Văn Khôi và cố đạo Marchand

bị xử cực hình róc thịt, hình phạt tàn khốc nhất dành cho tội phản loạn.

Những mảnh xác rách nát được dồn vào giỏ tre, đem bêu trên cọc cao ở bốn phía thành

Phú Xuân.

Chiều hôm ấy, tiếng quạ kêu từ bốn hướng vọng về đến tận trong cung cấm, khiến thái

hậu đang ngủ trưa chợt tỉnh. Bà chợt nhớ ra, vụ án đã xử xong, Ngọc Ngôn sắp trở lại hoàng

cung.

Vậy là cái gai trong mắt đã xóa đi, nay lại hiện ra. Bà cau mặt, hỏi:

- Hạnh Nhi, ta cho đòi Hiền phi, nó đã đến chưa?

- Tâu thái hậu, Hiền phi đến hầu từ lúc nãy, con nói thái hậu còn say giấc nên bà ngồi đợi

bên ngoài.

- Cho vào.

Hiền phi Ngô Thị Chính vào. Thái hậu vừa hỏi vừa ngước nhìn lên cao, không để mắt

đến con dâu.

- Hiền phi, vậy là Ngọc Ngôn đã được tha chết thả về, hoàng cung lại phải cưu mang nó!

Việc này chắc là có bàn tay của Hiền phi can thiệp?

Hiền phi sợ hãi.

- Tâu thái hậu, thần đâu dám đành hanh như vậy ạ. Giết hay tha là do hoàng thượng, thần

chẳng hề dám can dự việc của triều đình.

Thái hậu cười khẩy:

- Hiền phi lúc nào chẳng nói thế. Việc gì cũng bảo không hề can dự mà thật ra việc gì

cũng có thẽ thọt bên tai hoàng thượng! Nhưng thôi, dù sao việc cũng đã xong, giờ xử trí sao đây,

sắp xếp cho nó thế nào? Ta giao cho Hiền phi lo liệu đó!

Hiền phi rụt rè:

- Tâu, trước kia hai chị em Ngọc Ngôn cùng với Phúc Quân được hoàng thượng giao cho

Quý nhân Bảo nuôi nấng. Bây giờ Quý nhân Bảo không còn trong cung. Phúc Quân thì mấy năm

qua, không có Quý nhân Bảo chăm nom, không ai dạy dỗ nên hư hỏng quậy phá quá độ, hoàng

thượng phải cho ra ở phủ riêng...

334

Thái hậu cắt lời:

- Hay là cho hai mẹ con Ngọc Ngôn ra ở với Phúc Quân?

- Dạ, Phúc Quân ra ở phủ riêng vẫn chứng nào tật ấy, không chịu học hành, chỉ một mực

chán đời, chơi bời quậy phá. Bây giờ mới chưa đầy mười bảy tuổi đầu mà đã mắc bệnh nan y,

ngày một ngày hai nữa cũng chết. Phủ Quảng Uy của Phúc Quân không bao lâu cũng đóng cửa

thôi.

- Hừm, con cái của Ngọc Bình rồi kết cục chẳng có đứa nào ra gì, đúng là ác giả ác báo

đó mà. Nó cướp phần sủng ái của ta, bây giờ con cái nó phải trả.

Thấy Hiền phi im lặng không nói hùa theo, thái hậu cụt hứng:

- Có ai trong cung chịu rước Ngọc Ngôn không? Ngươi hãy xem thử.

- Dạ, thần đã hỏi hết rồi, chẳng có cung nào viện nào dám dây vào cả. Chỉ có phủ thiếp

Phạm Thị Hằng vui lòng nhận, xin thái hậu giao cho cô ấy trông coi.

Thái hậu gạt phắt đi:

- Ấy, không được, Hằng và Miên Tông ở trong cung riêng của ta, đem con bé điên ấy về

để làm rối mắt ta hàng ngày hay sao. Không được!

Hiền phi thở dài.

- Vậy thì chỉ còn một chỗ là lãnh cung thôi!

Thái hậu chỉ chờ có thế, gật đầu:

- Lại quay về lãnh cung. Vậy là việc này do ngươi quyết, chứ không phải do ta quyết đó

nghe.

Lãnh cung dầu đơn sơ lạnh lẽo, dù sao cũng còn đỡ khổ hơn ngục thất ở nhà Đồ ngoại.

Ngọc Ngôn bồng con ngồi trong gian nhà cũ kỹ trống trải, chung quanh là bốn bức vách loang

lổ. Bốn bức vách này, khi còn bé Ngọc Ngôn đã từng nhìn thấy mỗi ngày, nay cũng vẫn vậy, còn

tiều tụy loang lổ hơn xưa.

Trời vẫn lạnh. Ngọc Ngôn rùng mình, kéo vạt áo che cho con.

Hằng bước vào, tay cầm một chiếc áo khoác, trùm lên vai Ngọc Ngôn. Nàng đưa tay ra,

định đỡ lấy đứa bé.

Ngọc Ngôn sợ hãi rụt lại, quắp chặt con vào lòng.

- Đừng đem con tôi đi chém, tội nghiệp mà…

Hằng vỗ về:

- Công chúa đừng sợ! Công chúa có nhớ tôi không? Tôi là Hằng đây.

Ngọc Ngôn thần mặt ra một lúc. Trí nhớ hỗn độn của nàng, sau bao nhiêu biến cố đau

thương, đã không còn mạch lạc gì nữa. Người thiếu phụ tội nghiệp chỉ còn biết cảm nhận hơi ấm

từ chiếc áo và bàn tay Hằng. Những lời nói dịu dàng, đã lâu lắm rồi, Ngọc Ngôn mới được nghe.

Hằng rưng rưng lệ, cúi nhìn đứa bé. Giọt máu sót lại của dòng họ Lê. “Trương Đăng Quế,

người tốt lắm. Xin ngàn lần cảm tạ!”

Bỗng Hằng bất giác nhảy mũi một cái rất mạnh.

Nàng đâu có biết giờ phút ấy, trong cung Từ Thọ, có người đang nhắc đến tên nàng.

- Đã kiểm tra lại chưa? Tin tức có chắc chắn không? - Thái hậu hỏi Tổng quản Trần.

335

- Dạ, chắc như đinh đóng cột. Chính là Phạm Thị Hằng trong đêm đã cải nam trang đến

tận dinh Trương Đăng Quế.

Thái hậu cười ranh mãnh.

- Chúng làm cái trò gì với nhau, có nắm được không?

- Phủ thiếp Hằng chỉ đứng ngay giữa cửa nói chuyện với Quế, thám thính của ta ở

khoảng cách xa quá nên không nghe rõ họ nói gì.

Thái hậu hơi thất vọng:

- Hừm, nếu chỉ đứng giữa cửa thì không có chuyện tư tình, vậy là chuyện gì? Nó định

liên kết với thế lực của Quế chăng?

- Thần cũng cho là vậy. Bây giờ thái hậu định xử trí sao?

Thái hậu im lặng suy tính một lúc.

- Trương Đăng Quế hiện nay thế lực đang lên, chưa dễ chọc vào. Vả lại, nếu Quế liên kết

với Hằng, thì trước mắt chỉ có lợi cho Miên Tông.

Tổng quản Trần ngạc nhiên:

- Vậy là thái hậu cho qua việc này?

Thái hậu lạnh lùng, đăm chiêu:

- Cho qua sao được. Thế lực Quế có lúc lên, tất rồi sẽ có lúc xuống. Việc đang có lợi cho

ta, biết đâu sẽ đến khi trở thành có hại cho ta. Nhà ngươi hãy cho ghi sổ việc này, ngày nào giờ

nào, những ai có thể làm chứng, thật chính xác. Rồi sẽ có lúc cần đến những bằng cớ này.

Tổng quản Trần cúi đầu:

- Tâu thái hậu, thần xin tuân lệnh.

Chương 51

Cậu bé Bạch Hào Tử

Mười ngày sau, trước chợ Kim Long…

Quạ bay về đen cả trời, bu kín mấy cái giỏ tre. Dân quanh vùng chỉ biết vác gậy đánh

đuổi. Trên trời thì quạ diều, dưới đất thì lang chó cứ bắt hơi xúm lại, mùi hôi thối sặc sụa nhưng

không ai dám dẹp, sợ mang tội với triều đình.

Chợt đàng xa, có mấy người gia nhân mặc áo dấu đang dùng khoèo thu cất một cái giỏ.

Trong giỏ còn thòi ra một bàn tay thối rữa.

Dân chúng trông thấy xầm xì:

- Kìa, ai dám cả gan thu lượm xác bêu, không sợ bị tội hay sao.

Một người đáp lại:

- Gia nhân ở phủ công chúa Ngọc Tú đó! Công chúa lâu nay tu theo Phật, chắc là động

lòng thương chôn giúp tử tội đó!

Quả thật, công chúa Ngọc Tú mình mặc áo vải, đang đứng chắp tay lim dim khấn nguyện

bên bờ sông.

336

Một đứa trẻ chừng lên bảy ngồi tha thẩn trên bãi cát gần đó, tay cầm mẩu tre ngắn, vạch

trên cát thành những chữ nho rất rõ ràng ngay ngắn.

Công chúa khấn nguyện xong, mở mắt, gọi:

- Bạch Hào Tử, cháu làm gì đó?

- Thưa bà, cháu tập viết !

Công chúa đến gần, nhìn.

- Từ, bi, hỉ, xả, đúng rồi, mấy chữ ta dạy cháu hôm qua. Cháu sáng trí thông minh, sau

này lớn lên nhất định thế nào cũng văn hay chữ tốt, mẹ cháu sẽ được nhờ đó!

Bạch Hào Tử ngước lên nhoẻn cười. Công chúa Ngọc Tú đưa tay dắt cậu bé, cả hai bước

đi trong bóng chiều.

Tiếng quạ kêu vẫn vọng lại từ xa. Một ngọn gió ào qua, công chúa đưa tay che mặt,

choáng váng.

Bạch Hào Tử thỏ thẻ:

- Bà ơi, bà lạnh phải không, để cháu gọi người lấy khăn quàng cho bà.

Ngọc Tú xua tay:

- Không cần đâu, cái lạnh này không phải là lạnh của gió đâu!

- Bà ơi, vậy là lạnh gì hở bà?

Công chúa Ngọc Tú đưa tay áo che nửa mặt:

- Cái lạnh của tử khí, độc lắm cháu ạ! Ta cảm thấy xoàng cả mặt mũi, cháu hãy nắm tay

bà thật chặt kẻo bà té ngã mất.

Ngày hôm sau, trong cung, vua Minh Mạng nhận được thư mời của Thái trưởng công

chúa Ngọc Tú. Vua đọc, vẻ băn khoăn:

- Trung Trực, năm nào đến ngày giỗ phò mã Tôn Thất Điến, trẫm cũng sai quan đến phủ

thay mặt trẫm lo việc tế tự rất ân cần. Năm nay hoàng cô lại đặc biệt khẩn khoản mời ta thân

hành đến phủ. Trẫm bận rộn quá, không biết tính sao đây. Đi thì phải bỏ một buổi tiểu triều, mà

không đi thì cũng tội nghiệp cho hoàng cô.

Trung Trực tâu:

- Công chúa là cô ruột hoàng thượng, nay đã ngoài bảy mươi, biết đâu ngày một ngày hai

sẽ nhắm mắt. Hoàng thượng cũng nên thăm viếng một lần cho khỏi ân hận. Thêm nữa, phò mã

khi xưa mất mạng vì cứu tiên đế, công trạng ấy là hàng đầu. Hoàng thượng ngự đến, tỏ rõ ưu ái

người có công với nước, cũng hay lắm.

Minh Mạng gật đầu:

- Thôi được, khanh cho thông báo ngày mai hoãn buổi tiểu triều ở điện Văn Minh.

Xa giá dừng trước cổng phủ, Minh Mạng cùng tùy tùng tiến vào. Công chúa Ngọc Tú

mình mặc áo lam, dẫn vài ba gia nhân ra đón. Vua xuống xe, cầm tay công chúa, cùng vào nhà:

- Hoàng cô! Lâu mới gặp, trẫm mừng thấy hoàng cô vẫn khang kiện!

Công chúa Ngọc Tú cảm động:

- Không còn khang kiện mấy đâu, thần đã già lắm. Thần mong được gặp hoàng thượng

nhiều năm rồi, nay cảm thấy không chờ được nữa nên phải mạo muội lên tiếng mời hoàng

thượng.

337

Minh Mạng ân cần:

- Hoàng cô! Làm vua là một nghề quá nặng nhọc, xin hoàng cô thông cảm cho trẫm. Tuy

không đến được nhưng thường xuyên trẫm vẫn sai quan đến hỏi thăm và ủy lạo hoàng cô lúc tuổi

già…

- Hoàng thượng đã hiểu lầm ý thần rồi! Thần đâu có ý trách hoàng thượng không thăm

viếng đâu! Thần trông mong gặp hoàng thượng chỉ vì có chút tâm nguyện cần tâu bày thôi.

- Vậy thì còn chờ gì nữa, hoàng cô hãy nói đi. Hoàng cô nên nhớ rằng, hoàng cô là bà quả

phụ danh giá nhất trong đất nước này. Hoàng cô cần bất cứ gì, triều đình sẽ lo liệu tất cả.

Ngọc Tú cười hiền lành:

- Thần ăn không nhiều, ở cũng chẳng bao nhiêu, chẳng lo gì về ăn mặc nhà cửa. Chỉ có

một tâm nguyện này, xin hoàng thượng chuẩn cho.

Minh Mạng gật đầu:

- Được rồi, hoàng cô cứ nói.

Ngọc Tú vui mừng:

- Vậy là hoàng thượng chuẩn y rồi đó! - Bà quay ra ngoài, gọi: - Bạch Hào Tử, cháu hãy

vào đây.

Bạch Hào Tử được một gia nhân cầm tay dắt vào. Đến cửa, gia nhân buông tay, Bạch

Hào Tử một mình tiến vào, đến trước mặt vua và công chúa.

Công chúa bảo:

- Bạch Hào Tử, cháu hãy ra mắt hoàng thượng đi.

Bạch Hào Tử quỳ xuống, chắp tay, lễ phép:

- Con xin ra mắt hoàng thượng. Hoàng thượng vạn tuế, vạn vạn tuế!

Minh Mạng ngạc nhiên:

- Cho phép ngươi đứng dậy! - Quay lại công chúa, ngài hỏi: - Đứa trẻ này là ai, sao lại ở

trong phủ của hoàng cô?

Ngọc Tú kính cẩn:

- Đứa trẻ này là con một nhà nông, nhà ở cách phủ không xa. Cháu còn nhỏ nhưng rất

thông minh, dạy gì nhớ đó. Thần nghe tiếng đồn, cho vời cháu đến phủ, thấy cháu rất dễ thương

sáng ý, lòng bỗng cảm thấy thương như ruột thịt. Vì vậy thần cho đón về nuôi, đi đâu cũng đem

cháu đi cùng. Tên cúng cơm của cháu là Thẩm, còn cái tên Bạch Hào Tử là do thần đặt cho cháu

đó.

Minh Mạng nhăn mày:

- Hoàng cô khi còn trẻ, phò mã mất sớm, tiên đế và hoàng hậu nhiều lần làm mối nơi nọ

nơi kia, mong muốn công chúa tái giá để có con cái. Công chúa khăng khăng từ chối, bảo rằng

chỉ thích tu hành. Nay tuổi già lại thích trẻ con, là cớ làm sao?

Ngọc Tú chúm chím cười.

- Nếu hoàng thượng biết vì sao, chắc chắn người sẽ bất ngờ lắm đó! Nhưng thôi, việc

thần lo lắng bây giờ là thần đã già rồi, ngày một ngày hai không biết sẽ đi theo phò mã lúc nào.

Lúc đó thì Bạch Hào Tử còn thơ ấu, ăn chưa no lo chưa tới, lỡ ra gia đình không lo cho cháu ăn

học được tử tế thì thật uổng phí tài năng. Cho nên thần mong hoàng thượng giá lâm để gửi gấm.

338

Thần chỉ xin hoàng thượng cho đưa Bạch Hào Tử vào cung nuôi dạy, để thần yên tâm về tiền đồ

của nó.

Minh Mạng suy nghĩ:

- Hm... Để trẫm xem. Hoàng cô ơi hoàng cô, việc này khá đột ngột, trẫm chưa biết làm

sao trả lời đây!

Ngọc Tú khăng khăng:

- Tâu hoàng thượng, trước đây tiên đế và hoàng thượng vẫn thường nói, bất luận quả phụ

của Tôn Thất Điến muốn gì cũng sẽ y cho!

Minh Mạng thở hắt ra:

- Ôi chao! Sao hoàng cô không xin nhà cửa, đất đai, hay cái gì dễ dễ một chút! Thôi

được, hoàng cô đã xin, trẫm đã hứa, thì không được cũng phải được thôi, nhưng để trẫm tính lại,

xem sao cho tiện đã.

Ngọc Tú mừng rỡ:

- Thần xin cảm tạ hoàng thượng!

Trên đường về, nhà vua ngoái lui, nói với Trung Trực đang cỡi ngựa theo hầu bên cạnh

xe rồng:

- Trung Trực, việc này thật khó nghĩ, trong cung đâu thiếu gì trẻ con, nhiều lắm rồi. Đứa

trẻ này nếu quả là thần đồng thì trẫm có thể đặc cách sai quan chăm lo, cấp phát thêm tiền bạc

cho cha mẹ nó nuôi ăn học. Còn việc đem vào cung thì chưa có tiền lệ! Hoàng cô lớn tuổi trái

tính, tự dưng nghĩ ra việc khó xử cho trẫm!

Trung Trực tâu:

- Tâu hoàng thượng, hoàng cô xưa nay sáng suốt, nay tuy tuổi cao nhưng tinh thần vẫn

không mê lẫn. Việc này chắc có nguyên ủy, xin hoàng thượng thận trọng.

- Thôi được, trẫm cứ giao Hiền phi lo liệu, làm sao thì làm miễn ổn thỏa là được.

Hiền phi nhận được lệnh vua, lo nghĩ ra mặt. Ngồi trước gương cho Khánh Nhi chải tóc,

bà than thở:

- Hoàng thượng lại bảo ta sắp xếp cho chú bé Bạch Hào Tử nào đó, nghe nói là thần

đồng. Chẳng biết tính sao đây! Cái số ta thật là số khổ, hoàng thượng luôn nói xem ta là chánh

thê, nhưng vinh quang ta không được hưởng, mà cứ việc gì khó thì phải gánh.

Khánh Nhi thưa:

- Hay là lệnh bà cứ tâu lên thái hậu, rồi theo ý thái hậu mà làm.

Hiền phi thở dài:

- Không được đâu em ơi! Tâu lên thái hậu, nếu bà gật đầu thì may, nếu bà lắc đầu, thì tiến

thối lưỡng nan, vừa ý thái hậu thì mất lòng vua. Hơn nữa, dù sao Thái trưởng công chúa Ngọc

Tú cũng có ơn với ta, các em có nhớ không?

- Dạ, hồi đó nhờ công chúa nói với Hạnh Thảo nên mình mới xin được toa thuốc để chế

rượu Minh Mạng đó!

- Thì đó! Bao nhiêu năm nay nhờ có thứ rượu tuyệt chiêu đó mà ta mới làm đẹp lòng

hoàng thượng, các phi tần khác đến tuổi bốn mươi có ai được ân sủng như ta đâu. Ta muốn tìm

339

dịp đền ơn công chúa đã lâu, nay công chúa tha thiết thỉnh cầu như vậy, lẽ nào ta lại không cố

giúp.

Hỷ Nhi vừa bưng trà đến, xen vào hiến kế:

- Em có cách này: Lệnh bà tâu vua, rằng các hoàng tử con lệnh bà đều đã lớn, đưa Bạch

Hào Tử vào cung này không tiện. Bên Tây viện của Tiệp dư Lê Thị Ái, hoàng tử Miên Trinh

cũng khoảng lên năm, cho đưa Bạch Hào Tử vào ở với tư cách là vào làm bạn học, bạn chơi với

hoàng tử. Thế thì thật thuận tiện, Thái hậu có biết cũng không có gì để quở trách.

Hiền phi nghe nói, vui mừng:

- Phải rồi, em khôn lắm! Có vậy mà ta không nghĩ ra nhỉ!

- Không phải lệnh bà không nghĩ được, chỉ vì tâm tư lệnh bà phải gánh nhiều chuyện quá

đấy thôi.

Quả thực, Hiền phi đang mải lo một việc. Vừa thấy Miên Hoằng bước vào vấn an, bà hỏi

ngay:

- Miên Hoằng, con đã đến chúc mừng Thượng thư Trương Đăng Quế chưa?

Miên Hoằng ậm ừ:

- Dạ thưa mẹ, để đến mai con đi!

- Trời ơi, mẹ đã đích thân trông coi cho Khánh Nhi sắp sẵn lễ vật từ sáng sớm. Con cứ

hẹn lần hẹn hồi, vậy là mẹ lại phải sắp soạn lần nữa.

Miên Hoằng tỏ vẻ khó chịu:

- Mẹ sao phải nhọc công vậy, cứ để đó, đến mai rồi đưa đi cũng được chứ có sao?

Hiền Phi lắc đầu:

- Con vô tâm quá, quà tặng mẹ gửi cho phu nhân của Trương thượng thư mới sinh con

trai, có nhiều thức ăn ngon bổ, phải đưa đi ngay mới tươi ngon được chứ! Để mấy ngày mới đưa

thì còn dùng sao được.

Miên Hoằng cau mặt:

- Con là con vua, Trương Đăng Quế là bề tôi, việc gì mình phải đa lễ như vậy.

Hiền phi thủ thỉ khuyên con:

- Con không chịu nghĩ xa, con là con vua, chỉ có cái tiếng con vua thôi. Bề tôi như Quế,

tay cầm ấn triện bộ Binh điều động hàng vạn quân lính, một lời nói có thể làm ngàn người sống

mà cũng có thể làm ngàn người chết, thế lực đến đâu con cứ nhìn cũng biết.

Miên Hoằng vẫn không chịu:

- Con có phải là quan chức bộ Binh đâu mà phải sợ thế lực của ông ấy.

Hiền phi đành phải nói thẳng ra:

- Con nghĩ xem, nay phụ hoàng con tuổi đã hơn bốn mươi, việc kế vị tuy chưa nói ra

nhưng nhiều người đã lo trước rồi đó! Giờ là lúc mẹ đang còn có thế, nếu không lo tìm những

triều thần thế lực kết thân, thì đến lúc hoàng thượng tuổi già xế bóng ai sẽ là người phò tá cho

con. Cái chuyện giao tiếp, đừng để đến lúc cần người ta giúp mới vội vã làm thân, đến lúc đó thì

muộn rồi.

“Trời ơi, thật là phiền phức quá!” Miên Hoằng kêu ca, rồi thấy vẻ mặt Hiền phi lộ nét

buồn rầu, ông hoàng trẻ vội đấu dịu:

340

- Thôi, mẹ đừng lo, con sẽ ráng nghe theo lời mẹ!

Bên Tây viện, hoàng tử Miên Trinh, con trai Tiệp dư Lê Thị Ái lúc này đã lên bảy tuổi.

Tiệp dư Ái hiền lành nhút nhát, đối với các phi tần trong cung thường tỏ ra ngoan ngoãn khiêm

nhường. Miên Trinh là con cưng, cũng bẩm thụ tính tình của mẹ, mỗi lần chơi chung với các

hoàng tử cùng lứa chỉ toàn bị bắt nạt, tối nào về cũng khóc. Ái thương con, thấy con cứ phải ăn

đòn của anh em mãi, nên giữ Trinh trong Tây viện không cho chơi với ai, ngày ngày đem chữ

nghĩa sách vở ra dạy con học. Vì vậy, nghe Hiền phi thu xếp đưa một chú bé con nhà dân vào

chơi với Miên Trinh, cả hai mẹ con Ái đều mừng, lập tức nhận lời ngay.

Từ ấy cứ sáng sáng, Miên Trinh ngồi trên sập cạnh mẹ, Bạch Hào Tử ngồi cạnh, trên

chiếc ghế thấp hơn, cả hai cùng lắng nghe Tiệp dư Ái đọc Kinh Thi cho nghe. Cả hai đứa trẻ

cùng thông minh sáng dạ, mới lên bảy mà học đâu nhớ đấy. Miên Trinh có bạn thích lắm, đi đâu

cũng dẫn Bạch Hào Tử đi cùng.

Trung thu năm ấy, nhà vua cho các hoàng tử dưới mười tuổi được vào Hiển Lâm các

chiêm ngưỡng cửu đỉnh. Bạch Hào Tử cũng được cùng đi.

Quan thái bảo dẫn các hoàng tử đi xem chín cái đỉnh đồng, vừa đi vừa giảng ý nghĩa các

hình khắc trên đỉnh. Thái hậu ngồi trên gác cao, bên cạnh vua. Bà nheo mắt, cố gắng nhìn đàn

cháu.

Vua thấy vậy, đưa chiếc ống nhòm cho bà:

- Ống nhòm này do người Tây dương tiến cống, xin thái hậu dùng thử, sẽ thấy được xa

lắm, rõ lắm đó.

Thái hậu cầm ống nhòm, chưa vội dùng:

- Ngày trước tiên đế cũng đã ban cho ta một cái, nay đã hỏng lâu rồi. Nay hoàng thượng

mấy năm qua đã ban hành lệnh bế quan tỏa cảng, sao lại còn đón tàu Tây đến tiến cống.

- Trẫm chỉ cấm đạo Gia tô, chứ không cấm tàu Tây đến giao thương buôn bán.

Thái hậu cầm ống nhòm đưa lên mắt xem. Hình ảnh từng hoàng tử, hoàng tôn đang đi

ngay ngắn thành hàng hiện ra trên ống nhòm: Hồng Bảo, Hồng Nhậm, Miên Trinh…

Thái hậu vốn thích cái tính nhu mì của Tiệp dư Lê Thị Ái nên lúc nào có dịp là nói tốt

cho mẹ con Ái ngay. Bà làm như vô tình buột miệng:

- Thằng nhỏ do Tiệp dư Ái sinh ra, mới đó mà đã bảy tám tuổi rồi, mặt mũi sáng sủa,

thông minh dĩnh ngộ, dễ thương quá!

Minh Mạng gật đầu:

- Thái hậu muốn nói đến Miên Trinh phải không? Bây giờ nó giỏi lắm, đọc thuộc gần

mười bài hay trong Kinh Thi rồi đó!

- Còn đứa trẻ kia là ai, xem cách ăn mặc thì chắc không phải cháu của ta?

Minh Mạng ghé mắt nhìn:

- À, đó là Bạch Hào Tử. Nó là con nhà dân, tuổi sàn sàn bằng Miên Trinh nên trẫm cho

đưa vào cung để hoàng tử chơi cho có bạn.

Thái hậu tỏ vẻ không bằng lòng:

341

- Trong cung đâu thiếu anh em ngang tuổi, sao phải đưa con dân vào. Lỡ ra lây nhiễm

những tính tình xấu của tiện dân, thì sẽ có hại lắm đó.

Minh Mạng cười:

- Thái hậu không biết, chơi với anh em cùng lứa không dễ đâu, mẹ của chúng còn dè

chừng kèn cựa nhau thì làm sao chúng chơi đùa với nhau vô tư cho được.

Thái hậu đưa ống nhòm lên nhắm kỹ mặt Bạch Hào Tử một lúc:

- Hoàng thượng, sao ta thấy khuôn mặt đứa trẻ này quen quen, chừng như ta có gặp ở đâu

rồi.

Minh Mạng lắc đầu:

- Chắc thái hậu lầm rồi! Đứa trẻ này được đưa vào cung chưa lâu, chưa có dịp nào được

ra mắt thái hậu đâu!

Thái hậu gật gù không nói, lát sau lại nhìn qua ống nhòm lần nữa. Lát sau, bà bảo nhà

vua:

- Hoàng thượng, cái ống nhòm này hay quá, đúng là bọn Tây dương tuy không có được

nền giáo hóa Khổng Mạnh nhưng chúng cũng có nhiều cái quỷ thuật rất tài. Khi nào có tàu tiến

cống cái nữa, hoàng thượng dành cho ta nhé.

Minh Mạng cầm, rồi lại đưa cho Thái hậu:

- Tuy là không cấm giao thương buôn bán, nhưng từ ngày cấm Đạo gắt gao đến nay, trẫm

phải cho khám xét các tàu ngoại quốc rất kỹ kẻo chúng lại lén lút chở bọn cố đạo đến. Vì vậy số

tàu Tây đến càng ngày càng ít. Chưa biết bao giờ mới có cái khác đây, thôi thái hậu đã thích thì

cứ giữ cái ống này mà dùng.

Tối hôm đó về cung, Thái hậu bảo Hạnh Nhi:

- Không hiểu sao khi vừa thấy đứa nhỏ đó, linh tính như mách bảo ta điều gì đó lạ lắm!

Hạnh Nhi đang đứng đấm lưng, thưa:

- Khi trước các hoàng tử đến tuổi lên năm, lên sáu đều có thái giám nhỏ trạc tuổi theo

hầu. Mấy năm nay, dân tình làm ăn khá hơn trước, ít có nhà nghèo cho con trai tự thiến để xin

vào cung như trước kia. Thái giám nhỏ không đủ, nên bên cung Tiệp dư phải tìm con nhà dân

thường vào chơi với hoàng tử. Theo con nghĩ cũng là chuyện dễ hiểu thôi!

- Ngươi không hiểu ý ta. Ta không nói chuyện con nhà dân thường nào khác. Ta đang nói

chuyện đứa trẻ gọi là Bạch Hào Tử đó.

- Nếu thái hậu có nghi ngại điều gì, cứ để đấy cho con. Con sẽ cho người dò la, rồi báo lại

với thái hậu.

Thái hậu gật đầu, căn dặn:

- Được, nhưng phải kín đáo, không làm kinh động đến tụi nhỏ.

- Dạ, thái hậu cứ yên tâm!

Trong phạm vi cung Từ Thọ lúc này có đến ba đứa trẻ: Tĩnh Hảo và Hồng Nhậm, con của

hoàng trưởng tử Miên Tông do phủ thiếp Phạm Thị Hằng sinh ra và Hồng Bảo, cũng là con Miên

Tông nhưng do phủ thiếp Đinh Cam Lộ sinh ra.

Vì tính Hằng yêu trẻ, thường kể chuyện và cho ăn bánh mận, bánh măng nên các hoàng

tử, công chúa nhỏ thường kéo nhau đến chơi trên sân biệt thất. Sợ tiếng vui đùa vang đến chỗ

342

thái hậu, nên các thị nữ thường đưa lũ trẻ ra một góc vườn xa. Nhưng mấy hôm nay, thái hậu cho

lệnh để cho chúng tự do tung tăng, vậy là các ông hoàng, bà chúa bé con tụm lại chơi rồng rắn

ngay trên thềm, trước hiên nhà thủy tạ.

Từ ngày có Bạch Hào Tử thì Miên Trinh cũng ra chơi chung, tính nhút nhát bớt đi nhiều.

Hồng Bảo đứng chống nạnh ở giữa sân, làm rồng. Cả lũ túm đuôi áo nhau làm rắn. Hồng Nhậm

bé nhất, đứng sau cùng, chạy lúc thúc theo các anh chị. Chuỗi " rồng rắn" đi lượn vòng vèo, vừa

đi đuổi bắt nhau. Hồng Nhậm bé, chạy chậm, bị Hồng Bảo túm được. Hồng Bảo lôi mạnh quá,

Hồng Nhậm té xuống đất, khóc òa.

Bạch Hào Tử chạy lại đỡ Hồng Nhậm lên, phủi quần cho Nhậm.

Từ bên trong, thái hậu đang cầm ống nhòm, nhìn về phía lũ trẻ. Vừa xoay núm vặn để

nhìn cho rõ, bà vừa nói với Hạnh Nhi:

- Hơn bốn mươi năm, từ lúc làm dâu nhà Nguyễn, hết trải qua chiến trường ngoài đời lại

đến chiến trường trong cung cấm, nhiều khi sống chết trong gang tấc mà ta vẫn an toàn thủ

thắng, là vì sao ngươi biết không? Là vì Trời cho ta cái linh khiếu đặc biệt lắm, một hạt bụi bay

qua ta cũng đã hắt hơi rồi đó.

Hạnh Nhi thưa:

- Dạ, con cũng đã dò tin tức bên Tây viện rồi. Đứa trẻ Bạch Hào Tử này do Thái trưởng

công chúa Ngọc Tú tiến cử, nghe đâu ai cũng khen là thần đồng, vì vậy Hiền phi mới cho làm

bạn học của hoàng tử Miên Trinh. Con thấy không có gì khác lạ cả ạ!

Thái hậu nhếch môi:

- Hừm, Ngọc Tú, Hiền phi, chúng nó định làm cái gì đây. Ngọc Tú thì mấy lần ra bờ sông

chiêu hồn cho tử tội. Còn Hiền phi vừa rồi thường xuyên cho người thăm viếng Trương Đăng

Quế, không biết đang âm mưu gì. Trong sổ đen của ta đứa nào cũng có tên cả rồi, đứa nào cũng

tính chuyện múa tay trong bị. Để ta xem…

Càng lúc thái hậu càng chăm chú hơn.

Bạch Hào Tử vẫn đang dỗ Hồng Nhậm. Hằng từ trong bước ra, đặt dĩa bánh xuống bệ đá

rồi đón lấy con, ôm vào lòng.

- Hồng Nhậm, mình là con trai, phải can đảm mới được. Mỗi lần té phải đứng dậy, đừng

khóc nhè xấu lắm nha! - Nàng kéo Bạch Hào Tử ngồi xuống bên mình: - Cháu biết thương em

bé, cảm ơn cháu nhiều lắm!

Hằng cầm bánh âu yếm đưa cho Bạch Hào Tử. Bạch Hào Tử nhoẻn miệng cười.

Qua ống nhòm, khuôn mặt và nụ cười của Bạch Hào Tử hiện rõ trong mắt thái hậu.

Thái hậu vụt kêu:

- A! Ta nhận ra rồi!

Hạnh Nhi tò mò:

- Tâu thái hậu, người nhận ra cái gì ạ?

Trên mặt thái hậu hiện rõ một nụ cười dữ dội:

- Ta biết đứa trẻ này là ai rồi.

- Sao ạ? Nó là ai?

Thái hậu bỏ ống nhòm xuống.

343

- Hạnh Nhi, ta dạy cho ngươi bí quyết để nhận diện một người. Có những lúc ngươi gặp

lại một ai đó đã lâu không gặp, ngươi ngờ ngợ mãi không nhận ra họ là ai. Có khi nào như thế

không?

- Dạ, nhiều lần như vậy lắm, tâu thái hậu.

- Hm, những lúc như vậy, ngươi hãy kiên nhẫn chờ, sẽ đến lúc họ nở nụ cười. Lúc đó

ngươi sẽ nhớ ra ngay họ là ai! Mắt, mũi, làn da, mái tóc có thể hóa trang cho khác đi, nhưng cái

cách con người mỉm cười lúc nào cũng có một vẻ khác biệt, không ai giống ai. Vừa nãy ta thấy

thằng nhỏ cười, thế là trí nhớ của ta lập tức cho biết chính xác căn cước của nó!

Hạnh Nhi trầm trồ:

- Thái hậu thật là tinh tế, con vô cùng thán phục! Tâu, vậy Bạch Hào Tử là ai, vào cung

để làm gì?

Chương 52

Lễ tế Nam Giao

Nghe thái giám Đỗ sang truyền lệnh thái hậu, Tiệp dư Ái vội gọi thị nữ lo thay quần áo

nghiêm chỉnh cho Bạch Hào Tử sang hầu.

Hoàng tử nhỏ Miên Trinh phụng phịu buồn rầu, vì đã hẹn nhau đến chiều qua Duyệt Thị

đường xem hát. Nhưng Giám Đỗ bảo:

- Thái hậu truyền đem cả tư trang của Bạch Hào Tử đi nữa, chắc là phải ở lại lâu đó!

Miên Trinh nhăn nhó nhìn mẹ cầu cứu. Lê Thị Ái lo lắng:

- Chú bé này hoàng thượng giao cho ta nuôi nấng, nay tự ý cho đi nơi khác, sợ e ngài quở

trách chăng?

Giám Đỗ thưa:

- Thần chỉ biết truyền lệnh thái hậu, còn tuân hay không tuân, xin tùy ý Tiệp dư định

đoạt.

Lê Thị Ái đành phải xuôi theo:

- Đức bà quở trách thì còn nguy hơn hoàng thượng quở trách. Thôi, Miên Trinh, con cứ

để Bạch Hào Tử sang bên đó, khi nào gặp hoàng thượng mẹ sẽ năn nỉ xin cho…

Bạch Hào Tử và Miên Trinh cầm tay nhau bịn rịn. Miên Trinh chảy nước mắt. Giám Đỗ

bước tới, nắm tay Bạch Hào Tử dắt đi.

- Bạch Hào Tử, hãy ngồi đây. Thái hậu nghe nói ngươi còn nhỏ mà giỏi chữ nghĩa, nên

muốn sai ngươi đọc sách mỗi ngày. Hôm nay hãy đọc cuốn Nhị thập tứ hiếu hầu thái hậu nghe.

Được vào đây không phải dễ đâu, ngươi phải ngoan ngoãn, nhất nhất mọi việc phải tuân theo

lệnh Đức bà, nghe chưa? - Hạnh Nhi dẫn Bạch Hào Tử lạy ra mắt thái hậu, rồi căn dặn.

Bạch Hào Tử mở to đôi mắt, bỡ ngỡ nhìn thái hậu. Thái hậu ngồi dựa trên ghế gấm, cũng

lim dim mắt nhìn xoi vào cậu bé.

Bạch Hào Tử ngồi ngay ngắn rồi mở sách:

- Tâu thái hậu, thần xin đọc truyện về người con hiếu là Mẫn Tử Khiên.

344

Mẫn Tử Khiên trăm đường hiếu nghĩa,

Xót nhà huyên quạnh quẽ đã lâu,

Thờ cha sớm viếng khuya hầu…

Thái hậu đang lim dim vụt mở mắt, chặn lại:

- Bạch Hào Tử, ngươi có hiểu “nhà huyên” nghĩa là gì không?

Bạch Hào Tử thưa:

- Tâu thái hậu, nhà huyên là chữ người xưa dùng để nói đến người mẹ. Nhà huyên quạnh

quẽ đã lâu nghĩa là mẹ mất đã lâu ạ!

Thái hậu gật đầu:

- Giỏi đấy!

Bà nhìn chòng chọc vào mặt cậu bé một lúc, rồi đột ngột hỏi với giọng hăm dọa:

- Mẹ ngươi là ai? Mau nói cho ta biết.

Bạch Hào Tử khẽ nâng cuốn sách lên, bặm môi:

- Thần xa mẹ từ lúc mới lên năm tuổi, giờ không nhớ rõ nữa ạ!

Thái hậu đang cầm cái quạt ngà, liền xếp quạt lại, khều cho cuốn sách trên tay Bạch Hào

Tử hạ thấp xuống, lộ rõ mặt cậu bé.

- Hãy nhìn thẳng vào mắt ta đây mà trả lời! Trẻ con lên bốn đã có trí nhớ rồi, sao ngươi

thông minh như vậy mà lúc ấy đã lên năm lại không nhớ gì. Liệu hồn đấy, giấu giếm với ta là

không được đâu.

Bạch Hào Tử im lặng, mắt mở to nhìn thái hậu, ánh mắt hiền hậu nhưng đầy vẻ gan lì.

Thái hậu nhìn xoáy vào mặt Bạch Hào Tử, mắt chiếu rực như thôi miên:

- Nói đi! Mẹ ngươi có phải là Nguyễn Thị Bảo không?

Bạch Hào Tử cũng nhìn thẳng thái hậu:

- Tâu thái hậu, con không biết. Con chỉ nhớ năm con lên năm, trời lụt một trận rất lớn,

trôi hết nhà cửa cơ nghiệp. Bà ngoại con lại đau bệnh, nên ông con bán hết đất vườn rồi đưa cả

nhà vào làm rẫy gần chân núi Thương Sơn. Vào núi ít lâu, vất vả quá nên ông đem con đến phủ

giao cho công chúa Ngọc Tú. Con chỉ nhớ có thế thôi.

Thái hậu hỏi vặn:

- Nói vậy tức là ông ngươi sạt nghiệp phải đem bán ngươi cho phủ công chúa. Vậy thì

thân phận ngươi chỉ là người hầu thôi. Tại sao công chúa lại cho ngươi ăn trắng mặc trơn, rồi

tiến dẫn cho nhà vua?

Bạch Hào Tử chớp mắt:

- Tâu thái hậu, con không biết!

Thái hậu quát:

- Cái gì cũng không biết. Nói dối!

Bạch Hào Tử mím môi, nhìn chăm vào thái hậu.

Thái hậu quắc mắt:

- Dám nhìn ta như vậy sao? Hỗn láo!

Hạnh Nhi xen vào:

- Bạch Hào Tử, mau quỳ xin thái hậu tha tội đi!

345

Bạch Hào Tử vẫn im lặng.

Thái hậu cười gằn:

- Được, ta cho ngươi thi gan. Hạnh Nhi, bảo với nhà bếp, từ hôm nay cho nó ăn cơm

muối, khi nào chịu quỳ tạ tội mới thôi. Lui ra!

Hạnh Nhi kéo cậu bé ra. Bạch Hào Tử vẫn lầm lì im lặng. Đến khi còn lại một mình bên

thềm điện, cậu mới tấm tức khóc một mình.

“Mẹ ơi!”

***

Bạch Hào Tử bị giam lỏng trong cung Từ Thọ cả mấy năm trời như vậy, thỉnh thoảng

mới có dịp ra ngoài một chút. Cũng may biệt thất của Miên Tông ở cạnh bên, nên thỉnh thoảng

các hoàng tử công chúa nhỏ xúm lại chơi ở đó thì Bạch Hào Tử cũng trèo lên bờ tường nhìn qua;

nói chuyện vui đùa với nhau, rồi thành ra thân thiết.

Dịp cuối tháng ba, triều đình lo chuẩn bị lễ tế Nam Giao, trong hoàng cung cũng rộn rã

theo. Năm nay các hoàng tử đều được tháp tùng xa giá. Hồng Nhậm năm ấy đã lên bảy, cũng

được theo đi. Cậu bảo mẹ:

- Mẹ ơi, ngày kia chúng con được theo hoàng thượng đi dự lễ tế Nam Giao, mẹ làm bánh

măng bánh mận cho chúng con đem theo nhé!

Hằng cười:

- Đạo ngự đi tế Nam Giao, đã có bếp hoàng cung cung cấp đủ của ngon vật lạ, đâu cần

đem gì theo con à!

Hồng Nhậm cũng cười, khoe hàm răng sữa vừa sún mất mấy cái:

- Nhưng mà con thích ăn bánh mẹ làm hơn!

Tĩnh Hảo thì phụng phịu:

- Mẹ ơi, sao chỉ có con trai được theo đi tế, con gái thì không được, ức quá đi mất.

Hằng an ủi:

- Thôi, đừng buồn, mẹ cũng phải ở nhà đây nè, có mẹ chơi với con mà.

Tĩnh Hảo đến sát bên mẹ, thì thầm:

- Con có chuyện này nói với mẹ, với riêng mẹ thôi!

Hằng ngạc nhiên ngẩng lên. Tĩnh Hảo ghé tai:

- Mẹ, chuyện này bí mật lắm, Hồng Bảo và Miên Trinh dặn không được hở ra với ai.

Nhưng con không muốn bí mật với mẹ đâu, con muốn nói cho mẹ biết.

- Chuyện gì vậy con?

- Ngày kia đi tế Nam Giao, Miên Trinh và Hồng Bảo bàn nhau, muốn cho Bạch Hào Tử

cùng đi! Chúng nó bàn nhau giấu Bạch Hào Tử lên xe, không để cho ai biết. Vậy có sao không

mẹ?

Hằng thất kinh:

- Trời, thật vậy sao con? Đi tế Nam Giao không phải ai cũng đi được đâu! Phải là hoàng

tử, hoàng tôn mười tuổi trở lên mới được phép dự tế. Lỡ ra quan Thái Thường biết được, đứng ra

hạch thì nguy!

346

- Dạ, con cũng lo lo, lo cho Bạch Hào Tử lắm. Nhưng Bạch Hào Tử lâu nay ở trong cung

Từ Thọ bị bó buộc khổ lắm nên chỉ muốn nhân dịp này trốn đi thôi…

- Không được, liều lĩnh quá, phải ngăn lại thôi.

Tĩnh Hảo lắc đầu:

- Không ngăn nổi đâu mẹ ạ, Bạch Hào Tử đã quyết rồi, có nói cũng không nghe.

Hằng bóp trán:

- Chà khó thật, biết làm sao đây, không lẽ nói với thái hậu, bà mà biết thì Bạch Hào Tử

chắc chắn là nhừ đòn…

Hằng suy đi tính lại, nghĩ chỉ còn một người có thể nhờ được: Thái giám họ Đỗ.

Trong một hành lang vắng, Giám Đỗ và Hằng thì thầm nói chuyện.

- Việc là như vậy đó, ta nhờ chú tìm cách khéo léo kiếm chuyện giữ Bạch Hào Tử lại,

đừng để nó dại dột làm chuyện nguy hiểm.

Giám Đỗ nhìn quanh:

- Việc đó không khó. Nhưng có điều này nói riêng với phủ thiếp, xin phủ thiếp giữ cho

tôi…

Hằng gật đầu:

- Chú cứ nói đi, không lẽ chú sợ cả tôi nữa sao.

- Phủ thiếp có biết vì sao Bạch Hào Tử bị thái hậu giam lỏng ở cung này, không cho đi

đâu cả không? Bạch Hào Tử chính là con của Quý nhân Nguyễn Thị Bảo ngày trước đó!

Hằng mở to mắt:

- Trời! Thật thế sao?

Giám Đỗ

- Đúng thế, trong cung không ai biết, chỉ có thái hậu tinh nhanh sắc sảo, mới nhìn qua đã

nhận ra! Công chúa Ngọc Tú biết Bạch Hào Tử là con vua nên mới tìm cách đem về nuôi, rồi

đưa vào cung là muốn nối lại tình phụ tử! Nhưng thái hậu không muốn lộ ra chuyện bỏ rơi Quý

nhân ngày trước, nên giữ rịt Bạch Hào Tử không cho đi đâu. Bạch Hào Tử vào ở trong cung mấy

năm rồi mà chưa có dịp nào được ra mắt hoàng thượng. Dịp tế Nam Giao này, chính là một cơ

hội đó!

Hằng nghe, chưa hết bàng hoàng:

- Cơ hội thì đúng là cơ hội, nhưng nguy hiểm quá chú Đỗ à! Vì mình đâu có đoán trước

được ý hoàng thượng ra sao. Giờ đây trong cung đã có đến sáu mươi bốn hoàng tử, liệu hoàng

thượng có thừa nhận đứa con lưu lạc này không!

- Vậy phủ thiếp nghĩ sao? Cứ cái kiểu ở trong cung này mãi, thì mười năm sau Bạch Hào

Tử cũng không diện kiến được phụ hoàng. Ta có nên ngăn trở không? Hay là để mặc?

Hằng suy nghĩ:

- Không vào hang, không bắt được cọp. Cơ hội nào cũng phải liều lĩnh mới nắm được…

Vả lại, phụ tử tình thâm, biết đâu… Chú cũng tin vậy phải không?

Mải bàn bạc, cả Hằng và Giám Đỗ không để ý sau bức vách ngăn, chú bé Hồng Nhậm

đang nhô đầu lên, lắng nghe, vẻ ưu tư hiện lên trên khuôn mặt ngây thơ.

***

347

Trời tờ mờ sáng, đèn lồng và đuốc được thắp lên khắp trong sân hoàng cung.

Lính hầu, thái giám rộn rịp tụ tập trong khoảng giữa điện Càn Thành và Đại Cung Môn:

Ai nấy đều bận rộn chuẩn bị cho chuyến xuất cung lên đàn Nam Giao làm lễ tế Trời.

Khoảng hơn hai mươi hoàng tử nhỏ khoảng từ mười đến mười lăm tuổi đứng bên nhau,

tất cả đều mặc áo nhiễu đỏ thắt lưng đen, đầu chít khăn, chân mang hia đen.

Một thái giám đứng tuổi dõng dạc nói lớn:

- Xin các hoàng tử lưu ý: Ngày mai là lễ tế Trời, hôm nay hoàng thượng ngự lên Trai

cung bên cạnh đàn Nam Giao để ăn chay nằm đất, thể hiện lòng chí thành. Các hoàng tử tháp

tùng đạo ngự, cứ ba hoàng tử ngồi chung một xe, khi lên tới đàn sẽ được hướng dẫn vào ở tại

nhà Quan Cư phía dưới Nhân Đàn. Trong thời gian hoàng thượng trai giới, các hoàng tử phải

trang nghiêm kính cẩn, không gây tiếng ồn, không làm cản trở công việc chuẩn bị tế lễ. Xin các

hoàng tử nhớ cho.

Các hoàng tử nhao nhao:

- Nhớ rồi, nhớ rồi!

Một hoàng tử cất tiếng hỏi:

- Nghe nói các quan đều được trồng mỗi người một cây thông quanh đàn tế, chúng ta có

được trồng không?

- Bẩm, có chứ! Mỗi hoàng tử sẽ trồng một cây, mà phải tự tay trồng lấy, không được sai

phái đâu!

Trong lúc ấy bên ngoài cung Từ Thọ, Hồng Bảo, Hồng Nhậm, Miên Trinh rón rén nắm

áo nhau đi men tường. Miên Trinh khư khư ôm một cái gói trước ngực. Hồng Bảo giục:

- Nhanh lên, chút nữa là thái hậu ngủ dậy rồi đó!

Miên Trinh run lập cập, đứng lại:

- Ta sợ quá, trống ngực cứ đập liên hồi! Thôi Hồng Bảo vào đi, thái hậu cưng Bảo nhất,

có bắt được cũng không can gì…

Hồng Nhậm cầm tay Miên Trinh kéo đi:

- Đừng sợ, vào hết đi, có gì thì cùng chịu với nhau…

Bạch Hào Tử nhô đầu lên, thấy đám trẻ đang đợi, liền trèo qua cửa sổ.

Hồng Bảo, Hồng Nhậm đỡ cho cậu bé tụt xuống chân tường cao.

Miên Trinh giở cái gói, lôi ra chiếc áo dài đỏ, giống hệt màu áo cả ba cậu bé đang mang.

Bạch Hào Tử khoác vội áo lên người. Bốn cậu bé giờ trông giống hệt nhau. Cả bọn kéo

nhau lom khom chạy ra chỗ đám đông đang chờ lệnh xuất cung.

Đầu giờ Mão, trời vừa rạng, đạo Ngự bắt đầu khởi hành. Quan, lính, voi, ngựa , cờ xí, xe

kiệu kéo dài hơn chục trượng, từ cổng Ngọ Môn đi dần lên bến thuyền trước Phu Văn Lâu.

Trong các khu vườn hai bên đường, các bô lão bày hương án, quỳ sụp bái vọng khi xe vua đi

qua.

Trong một chiếc xe, Hồng Bảo, Hồng Nhậm, Miên Trinh cùng ngồi. Bạch Hào Tử ngồi

núp phía sau, trồi đầu lên nhìn ra bên ngoài qua lớp rèm thưa. Hồng Bảo cầm tóc gáy của Bạch

Hào Tử dúi mạnh xuống.

- Này, núp kỹ đi, lộ hết bây giờ.

348

Miên Trinh thấy Bạch Hào Tử ngồi co ro đã lâu , thấy thương nên kéo bạn ngồi lên ghế,

còn mình thì thụp xuống chỗ Hào Tử vừa nấp.

Thái giám theo hầu đi bên cạnh xe nghe xầm xì, vén rèm nhìn vào.

Y thấy có gì đó là lạ nên cứ nhìn chằm chằm, nhưng lui tới vẫn chỉ thấy có ba hoàng tử,

nên không nhận ra Bạch Hào Tử đã thay chỗ Miên Trinh.

Bạch Hào Tử thấy vậy, lập nghiêm:

- Nhà ngươi nhìn cái gì? Thấy mặt ta lạ lắm hay sao?

Thái giám cúi đầu:

- Dạ dạ, xin hoàng tử tha tội.

Nói rồi y vội bỏ rèm xe xuống.

Vậy là Bạch Hào Tử đến Nam Giao, đàng hoàng vào ở nhà Quan Cư mà không bị ai phát

hiện.

Nhưng lúc ấy, trong cung Từ Thọ, mọi người đang tán loạn vì thấy Bạch Hào Tử biến

mất.

- Hằng! Cam Lộ! thằng nhỏ Bạch Hào Tử có sang bên chỗ các ngươi không?

Cam Lộ mau mắn:

- Dạ không có! Nếu nó có ra khỏi chỗ thái hậu thì chắc cũng chỉ qua chỗ chị Hằng thôi,

đám trẻ thường chơi ở bên đó!

Hằng cố giữ vẻ điềm nhiên:

- Dạ trước đây thì Bạch Hào Tử thường đến chơi thật, nhưng từ ngày về ở với thái hậu thì

hiếm khi thấy mặt.

- Thấy sao được, ta cho thái giám giữ kỹ nó trong cung. Vậy mà hôm nay biến đâu mất,

hay thật. Hạnh Nhi, mau cho người đi kiếm. Xem nó có lẻn về chơi với Miên Trinh bên cung

Tiệp dư hay không?

Hạnh Nhi thưa:

- Tâu thái hậu, hôm nay hoàng tử Miên Trinh tháp tùng hoàng thượng lên đàn Nam Giao

rồi. Chắc Bạch Hào Tử không có bên ấy.

Cam Lộ cũng xác nhận:

- Dạ, các hoàng tử, hoàng tôn đều đi từ sáng sớm cả rồi mà.

Thái hậu biến sắc:

- Thôi chết rồi, không chừng nó trốn lên xe theo đạo Ngự? - Thái hậu kêu lên, ngã ngồi

xuống ghế. Hạnh Nhi vội chạy lại đỡ bà. Nhưng thái hậu đã vùng lên, gạt tay Hạnh Nhi:

- Đúng, đúng rồi! Buổi sáng ai ai cũng rộn rịp lo theo đám rước, muốn trốn theo thật

không gì dễ hơn. Chắc chắn Miên Trinh có dính líu việc này. Thái giám đâu, các ngươi mau phi

ngựa rượt theo đạo Ngự, tìm Miên Trinh hỏi cho ra.

Giám Đỗ đứng bên cạnh, vội nhắc:

- Tâu thái hậu, đạo Ngự đang trẩy đi, nghi vệ long trọng, làm chào xáo e kinh động đến

hoàng thượng…

Thái hậu giật mình nghĩ lại:

- Ngươi nói phải. Thôi không sai bọn thái giám nữa, mau gọi Tổng quản Trần đến đây.

349

Tổng quản Trần đến, thái hậu xua hết người hầu ra ngòai rồi truyền lệnh:

- Đêm nay cho đội Hắc y của ngươi đột nhập chỗ nhà Quan Cư bên cạnh đàn Nam Giao,

đến chỗ hoàng tử Miên Trinh, bắt đứa trẻ là Bạch Hào Tử về đây cho ta. Phải làm thật êm thấm,

tuyệt đối không được kinh động.

Tổng quản Trần khom lưng:

- Thần xin lập tức tuân lệnh!

Trước lễ tế ba ngày, hoàng đế Minh Mạng đã tới ở Trai cung, ăn chay nằm đất để chuẩn

bị lên đàn tế.

Đàn tế trời gồm ba tầng: Thiên, địa, nhân. Trai cung được xây trên mặt bằng của nhân

đàn, là một tòa cung điện nhỏ, bên trong bài trí đơn giản nhưng rất uy nghiêm. Đối với Minh

Mạng, ba ngày là một khoảng thời gian quá dài, ngài cho đem tấu sớ theo để tiếp tục làm việc.

Khi quan thái thường, người phụ trách cuộc lễ, nhắc nhà vua rằng đang trong thời gian trai giới,

ngài trả lời:

- Thờ Trời không gì hơn lo cho dân. Trẫm đến đây, không dùng rượu thịt, không gần phi

tử, giữ thân trong sạch, vậy là đủ lễ rồi. Chuyên tâm vào việc nước, ấy là tận hiếu với Trời vậy.

Hà tất phải ngồi không?

Thật tình trong mấy hôm ở lại Trai cung, vua xem được nhiều tấu chương hơn, giải quyết

được nhiều việc hơn. Trong cả một rừng thông xanh, không khí thật là trong lành, yên tĩnh. Để

bảo đảm an toàn cho lễ tế, nên vào dịp này tất cả dân chúng đều bị cấm tuyệt không được lai

vãng, không chăn thả gia súc gần đó, không đánh nhạc, thổi còi, ai trái lệnh đều phải tội chém.

Các hoàng tử tháp tùng cũng được lệnh phải ở yên trong nhà Quan Cư, mọi sinh hoạt

phải theo sự sắp xến của quan thiếu bảo và các thái giám phụ trách, không được tự tiện. Vì vậy,

thấy Bạch Hào Tử một mình lẳng lặng đi về phía Trai cung, lập tức một thị vệ ngăn lại, lễ phép:

- Hoàng tử cần gì, xin truyền lệnh để con đi báo cho các quan.

- Ta muốn gặp hoàng thượng!

Tên thị vệ tròn mắt ngạc nhiên, nhưng cũng đưa Bạch Hào Tử đến trước quan thái

thường. Ông này đang cùng các vị khác lo sắp đặt công việc trước Phương Đàn. Vừa nghe

chuyện, ông giật cả mình:

- Ngài Ngự đang ở trong Trai cung, nhưng không có lệnh gọi thì hoàng tử không thể vào

được!

Bạch Hào Tử nghiêm trang:

- Xin phiền cụ báo lại với hoàng thượng là có việc rất quan trọng!

Quan thái thường lắc đầu:

- Không có lệnh gọi thì chính lão đây cũng không dám ra mắt hoàng thượng. Xin hoàng

tử cảm phiền, đó là luật lệ của hoàng triều, lẽ ra hoàng tử phải biết rồi.

Bạch Hào Tử vô cùng thất vọng. Đã đến đây, tưởng là còn cách phụ hoàng chỉ mấy bước

chân, ai ngờ mấy bước chân cũng ngàn trùng xa cách.

***

350

Sáng hôm sau, tế đàn đã dàn dựng xong, các hương án đã bài trí đầy đủ. Nhang đã được

thắp ở các lư hương quanh đàn, một mùi hương trầm lan tỏa trong không gian yên tĩnh, khiến

bầu không khí đượm một vẻ thiêng liêng, huyền bí.

Nhà vua dạo một vòng quanh đàn xem xét công việc của các quan, rồi lại nhanh chóng

vào Trai cung làm việc. Trong đầu ngài vẫn đang suy tính về việc lập xưởng đóng tàu theo kiểu

Tây dương, theo bản vẽ mà bộ Binh đã thu thập được qua các mối liên lạc với sứ thần ở Hạ Châu

(Singapore).

Nhà vua cầm bản sơ đồ trên tay, gọi:

- Trung Trực, ngươi cho người về gọi Trương Đăng Quế đến đây cho ta hỏi việc.

Trung Trực tuân lệnh bước ra.

Vua buông bút tạm nghỉ, bước ra cổng phía Bắc của Trai cung, bước lên Viên Đàn.

Trong lúc ấy trong bãi cỏ sau đàn, Bạch Hào Tử đang cầm một con diều giấy, ngước nhìn

Trời. Cậu bé đang nhớ lời mẹ kể ngày xưa, mẹ gặp cha khi thả lên trời một cánh diều…

Gió lồng lộng thổi, phút chốc diều đã bay lên, hai dải đuôi màu tươi thắm mềm mại tung

tăng trên nền mây trắng.

“Ô, đẹp quá!” Các hoàng tử khác đều reo lên. Cả đời lớn lên trong cung, các cậu bé đâu

đã bao giờ được thấy một con diều. Tất cả đều chạy ào xuống bãi cỏ, chỉ chỏ, chuyện trò ríu ran,

huyên náo cả một vùng đang yên lặng.

Tiếng sáo diều du dương, văng vẳng từ trên cao vọng xuống.

Trên Viên Đàn, hoàng đế Minh Mạng nhìn lên, cũng thấy rõ hình ảnh con diều trên nền

trời.

Một cảm giác quen thuộc bất giác thoáng qua trong tâm trí nhà vua. Nhưng chỉ một

thoáng thôi. Một thời gian rất dài đã qua, công việc, lo nghĩ, mưu tính chồng chất. Phản ứng của

ngài khi thấy con diều không còn giống như mười mấy năm xưa nữa.

Bên cạnh hoàng đế, quan thái thường đang hốt hoảng:

- Lạ quá, đã ra lệnh cấm trong vòng nửa dặm không ai được đột nhập, sao lại có người

vào đây thả diều.

Minh Mạng cau mày:

- Trẫm đang ngự ở đây, hoàng gia và triều đình tề tựu đến, sao việc canh phòng lại lơ là

như vậy? Đã ra lệnh thì phải giữ nghiêm lệnh, không được để dân nhờn. Mau sai lính ra bắt bọn

thả diều ấy, trừng trị ngay lập tức.

Thái giám đứng hầu bên cạnh nhìn kỹ đám trẻ đang chạy tung tăng phía dưới đàn, tâu:

- Tâu hoàng thượng, không phải là dân thường, chính là các hoàng tử đấy ạ!

Minh Mạng tức giận:

- Các hoàng tử tháp tùng đi tế Nam Giao, lẽ ra phải nghiêm túc trật tự, sẵn sàng để hầu lễ.

Đâu có phải bắt quan lính tiền hô hậu ủng đưa đến đây để chơi đùa? Hãy gọi cả lũ lên đây cho ta.

Đội trưởng Ngự lâm dẫn giải hết các hoàng tử đến trước Trai cung chờ lệnh vua. Thấy

mặt các quan nghiêm nghị lạnh lùng, các hoàng tử, hoàng tôn nhỏ tuổi lo lắng chụm đầu vào

nhau, xì xầm. Miên Trinh sợ nhất, toát mồ hôi đầy trán:

351

- Làm sao bây giờ, ai vào trước đây, Hồng Bảo lớn nhất cậu vào đi cho bọn mình theo

sau.

Hồng Bảo lúc bình thường vẫn phùng mang trợn mắt bắt nạt đám trẻ, lúc này mặt cũng

xanh rờn:

- Tớ sợ lắm, tớ không vào trước đâu…

Một thái giám bước ra:

- Tất cả các hoàng tử đứng ngoài hết, hoàng thượng chỉ truyền gọi hoàng tử nào tự tay thả

diều thôi.

Cả bọn nhìn nhau. Bạch Hào Tử mím môi, nắm chặt hai tay, bước vào, tay còn cầm con

diều giấy.

Minh Mạng ngồi nghiêm trước án, trừng mắt hỏi:

- Ngươi tên gì? Là hoàng tử ở cung nào, viện nào, mẹ là ai?

Bạch Hào Tử ngước lên, thấy nhà vua, bất giác xúc động nước mắt tràn ra, không nói

được.

Trung Trực tiến ra, nhắc:

- Tâu hoàng thượng, đây chính là Bạch Hào Tử, cậu bé mà trước đây hoàng thượng đã

giao cho Tiệp dư Lê Thị Ái nuôi trong Tây viện.

Minh Mạng nhớ lại:

- Vậy thì ngươi đâu có phải là con ta! Sao ngươi dám mạo danh hoàng tử đi theo đạo

Ngự? Triều đình đi tế Trời, qua đến đâu người phải núp mặt đến đó, trong vòng nửa dặm quanh

đàn, kẻ nào không phận sự đều không được lai vãng. Sao ngươi dám giỡn mặt với nghiêm lệnh,

có biết là phạm tội khi quân phạm thánh không? Quân đâu, lập tức đem chém!

Trung Trực thất kinh:

- Tâu hoàng thượng, đây là người của Thái trưởng công chúa Ngọc Tú tiến cử…

Minh Mạng càng tức giận:

- Trẫm đã từng nhắc đi nhắc lại, phép nước không thiên vị ai, hoàng tử có tội, xử như thứ

dân. Huống hồ là gia nhân ở nhà công chúa! Mau lôi ra ngoài chém ngay!

Lính lôi Bạch Hào Tử ra. Bạch Hào Tử bất ngờ, cứng cả họng, chỉ kêu được một tiếng:

- Cha ơi! Cha!

Minh Mạng đập bàn.

- Cha ngươi có đâu ở đây ?

Lính lôi tuột Bạch Hào Tử ra khỏi cửa. Quan thái thường lật đật chận mấy người lính lại:

- Khoan khoan chớ vội ra tay , để ta vào tâu hoàng thượng đã.

Nói rồi ông vội chạy vào, quỳ trước mặt vua:

- Tâu hoàng thượng, hôm nay là ngày tiên hưởng, mai là đại lễ tế Trời rồi. Theo lệ thì

trong ngày hôm nay tại tế đàn chỉ có ba loại huyết phải đổ ra mà thôi, đó là máu tam sinh: Trâu,

dê, lợn. Con số ba mang ý nghĩa tổng thể tốt đẹp, nay nếu để tội nhân lưu huyết ở ngay tế đàn,

phá vỡ con số ba hoàn hảo đó, ắt là điềm không tốt!

Minh Mạng hừ một tiếng:

352

- Trẫm thành kính thờ Trời, lễ tế cốt ở sự trang nghiêm, há đâu phải là chuyện tin nhảm.

Mau mau thi hành lệnh trẫm, nếu còn một người nào bàn ra, trẫm sẽ chém luôn đó!

Nhà vua vừa nói xong, bỗng một tiếng sét nổ giữa trời. Trời đang quang đãng, bỗng mây

tụ lại, bên ngoài cung mưa bắt đầu đổ xuống.

Từ ngoài Trai cung, một cậu bé băng băng chạy vào. Lính Ngự lâm lấy giáo ngăn lại,

nhưng cậu bé đưa hai tay hất tung giáo, xăm xăm đến trước mặt vua.

Các quan xanh mặt, nhìn lại thì đó là Hồng Nhậm.

Minh Mạng quát bảo:

- To gan! Trẫm không gọi, sao dám vào?

Hai thị vệ tiến ra định bắt lấy Hồng Nhậm.

Cậu bé quay nhìn tả hữu. Tuy chỉ là đứa trẻ lên bảy, ánh mắt Nhậm lúc ấy rất uy nghiêm,

khiến hai thị vệ bất giác chùn lại.

Miên Tông đang đứng hầu bên nhà vua, lo lắng đến vã mồ hôi trán.

Hồng Nhậm đĩnh đạc quỳ xuống, tâu lớn:

- Hoàng thượng! Xin ngài đừng giết Bạch Hào Tử. Nếu giết Bạch Hào Tử là phạm tội với

Trời đó!

Tất cả mọi người trong Trai cung lúc ấy đều im phắc, nín thở. Minh Mạng hạch hỏi:

- Một đứa tiểu nhi miệng còn hôi sữa, lại dám nói chuyện Trời đất với trẫm sao? Ngươi

hãy nói ta nghe, thế nào là phạm tội với Trời?

- Tâu hoàng thượng, thần thường nghe mẹ thần dạy rằng cha con là thiên đạo, không thể

từ bỏ phụ rẫy nhau. Bạch Hào Tử là con của toàng thượng, hoàng thượng xuống tay giết con đẻ

của mình, như vậy có phải là phạm tới đạo Trời không?

Những tiếng ồ, à vang lên từ trong đám đông đang vây quanh. Minh Mạng kinh ngạc:

- Bạch Hào Tử là con của trẫm? Sao lại như vậy được?

Hồng Nhậm gật đầu xác quyết:

- Tâu hoàng thượng đúng như vậy, Bạch Hào Tử là con của hoàng thượng, do Quý nhân

Nguyễn Thị Bảo sinh ra!

Quá bất ngờ, Minh Mạng lặng đi. Các quan cũng sững sờ nhìn nhau.

Bình Thái quận công cất tiếng:

- Việc này thật vô bằng vô cứ, làm sao tin được? Xin hoàng thượng chớ vội nghe lời.

Trương Đăng Quế vội nói ngay:

- Tâu hoàng thượng, chưa rõ thực hư, nhưng trước mắt hãy lập tức đình chỉ việc hành

hình, để tra xét cho rõ. Ngự lâm quân, lập tức truyền đao phủ dừng tay!

Một tiếng sấm rền trên cao vang lên như tiếng đáp lại của Trời. Rồi mưa dừng đổ, trời lại

quang, mây lại tạnh.

Minh Mạng bước xuống ghế rồng, chầm chậm bước ra cửa cung, ngước nhìn Trời.

Các quan đi theo sau, cúi đầu kính cẩn. Miên Tông rút khăn lau những dòng mồ hôi trên

trán.

Trương Đăng Quế đi cạnh Hồng Nhậm, nói khẽ vào tai cậu bé:

- Hoàng tôn! Hoàng tôn còn thơ ấu mà phong độ đã xuất sắc lắm đó!

353

Hồng Nhậm ngước lên nhìn Đăng Quế, hồn nhiên nhoẻn miệng cười.

Đêm ấy trong Trai cung, hoàng đế Minh Mạng một mình trầm ngâm trong gian nhà rộng.

Chợt vua nhìn thấy con diều đang nằm trong một góc tối.

Vua cầm lên nhìn. Hình ảnh xa xưa hiện ra. Một cô gái chạy trên mặt hoàng thành, tay

thả con diều thật đẹp lên trời xanh. Xiêm áo nô đùa trước gió… Ngài lẩm bẩm:

- Đúng rồi, giống hệt con diều của nàng, bây giờ ta mới nhận ra…

Dường như sực nhớ ra điều gì, vua giật mình, vội quay lại:

- Trung Trực, đứa trẻ ra sao rồi?

- Tâu hoàng thượng, Bạch Hào Tử bị xúc động mạnh nên ngất đi, thái y đã chăm sóc cho

hồi tỉnh. Hiện đã được uống một liều an thần, nhằm ngủ thật sâu cho mau lại sức.

- Hãy đem nó vào đây, cho nó nằm ngay bên giường trẫm.

Trung Trực lo lắng:

- Tâu hoàng thượng, thần e như thế …

Minh Mạng hối hả cắt lời:

- Hãy làm theo lời trẫm ngay. Mau lên kẻo không kịp đó.

Lúc ấy trong nhà Quan Cư, quan thái y đang xem lại mạch cho Bạch Hào Tử. Ông gật

đầu, đặt tay cậu bé xuống nệm rồi lui ra. Bạch Hào Tử vẫn nằm im, thiêm thiếp ngủ.

Lập tức hai bóng đen sà ngay xuống, bám hai bên vách.

Hai tên lính đang ngồi canh trước cửa bắt đầu ngáp dài ngáp ngắn. Bóng đen nép mình

sau hàng hiên, chờ cơ hội đột nhập, bắt cóc Bạch Hào Tử.

Một thái giám phi ngựa đến, cầm lệnh bài của nhà vua đưa cao lên:

- Hoàng đế truyền lệnh: Dời đứa trẻ là Bạch Hào Tử vào trong Trai cung!

Trong bóng đêm, hai cao thủ áo đen bịt mặt nhìn nhau, cùng buông kiếm xuống, thất

vọng.

Chương 53

Nguồn tin của Cam Lộ

Sau lễ Tế Giao, hoàng đế Minh Mạng trở về hoàng thành, truyền Tôn Nhân phủ tra xét

việc về Quý nhân Bảo khi trước. Vua cũng sai đội trưởng Ngự lâm đặc biệt bảo vệ Bạch Hào Tử,

giữ an toàn tuyệt đối cho cậu bé.

Trung Trực đích thân tra xét sổ sách, không giao phó cho Tổng quản thái giám Trần. Kết

quả đã xem lại được trích lục ngày Quý nhân Bảo được gọi lên hầu mười ba năm trước. Khớp lại

với ngày sinh tháng đẻ của Bạch Hào Tử, Thái y viện và các thái giám phụ trách đều xác nhận

đúng là con của hoàng đế.

Minh Mạng truyền cho Tôn Nhân phủ: chính thức thừa nhận Bạch Hào Tử là hoàng tử

thứ mười, được ban tên là Thẩm. Từ nay, tên chính thức ghi trong gia phả là Nguyễn Phúc Miên

Thẩm.

354

Còn một việc nữa phải nghĩ tới… Trung Trực tâu:

- Tâu hoàng thượng, bây giờ thu xếp thế nào với Quý nhân Bảo… và thái hậu đây?

Ngay hôm sau, dưới chân núi Thương Sơn…

Tiếng chim hót ríu ran từ trên những tán cây xanh. Một gian nhà tranh đơn sơ nằm giữa

vườn hoa lá. Dưới mái hiên, Nguyễn Thị Bảo ngồi dệt vải trước khung cửi.

“Mẹ! Mẹ ơi!” Bạch Hào Tử chạy vào. Xa nhà đã lâu nên cậu bé chạy quýnh quáng giữa

những khóm cây một lúc mới vào được đến hiên. Nguyễn Thị Bảo ném con thoi, chạy ra ôm lấy

con.

Hai mẹ con nghẹn ngào ôm nhau, trào nước mắt.

Trung Trực cùng toán lính hầu tiến vào. Trung Trực khom mình thi lễ:

- Xin trình với Quý nhân, hoàng thượng đã biết việc Quý nhân mắc oan, chịu khổ suốt

mười mấy năm nay. Giờ đây mây tan trăng tỏ, lá rụng về cội. Hoàng thượng truyền Quý nhân

chuẩn bị, chọn được ngày lành tháng tốt sẽ rước Quý nhân hồi cung.

Nguyễn Thị Bảo xúc động, bối rối:

- Ta chỉ sợ cha con lạc nhau, máu mủ chia lìa. Nay phụ tử đoàn viên, vậy là tâm nguyện

của ta đã đạt rồi! Còn ta, lâu nay sống quen trong dân gian, đã không còn ham phú quý nữa rồi…

Bạch Hào Tử kêu lên:

- Mẹ! Vậy là mẹ không thương con, không muốn sống gần con sao?

Trung Trực cũng khuyên lơn:

- Xin Quý nhân dẹp bỏ lòng tự ái, sớm về cung đoàn tụ để cho hoàng thượng và hoàng tử

được vui!

Nguyễn Thị Bảo tần ngần, tay vẫn nắm chặt tay con, trên mặt hiện rõ vẻ lo âu ngần ngại.

Một người đàn bà bị bỏ rơi, một mình sinh con nuôi con, tất nhiên là đau lắm, tủi nhục lắm,

nhưng những nỗi khổ ấy, nàng đã vượt qua từ nhiều năm rồi. Từ lâu lòng nàng đã không còn oán

trách giận hờn gì nữa! Chỉ có điều, hơn mười năm nay sống tự do trong cảnh thanh bần, giờ nghĩ

lại cảnh sống trong cung đề phòng dò xét lẫn nhau, lòng nàng không khỏi ghê sợ! “Trung Trực,

ông về tâu lại dùm ta: Nếu hoàng thượng có thương, thì xin cho ta làm ngôi nhà cỏ ở mé ngoài

hoàng thành. Ta ở đó quay tơ dệt vải, ngày ngày nhìn vào Ngọ Môn, biết trong đó có chồng ta,

có con ta là được rồi! Lòng ta nhất quyết không muốn trở lại cuộc đời phi tử bó buộc nữa!”

Nói thế nào Bảo cũng không chịu, cuối cùng Trung Trực đành phải trở về.

- Hạ thần từ Thương Sơn về, xin ra mắt hoàng thượng!

Vua Minh Mạng hỏi:

- Sao, Quý nhân nghe thánh chỉ của trẫm có vui mừng không?

Trung Trực ngần ngừ một lát mới dám tâu:

- Tâu hoàng thượng… Ý quý nhân đã quyết, khuyên dỗ thế nào cũng không chịu hồi

cung!

Minh Mạng khựng lại một giây, vẻ mặt buồn hẳn đi. Dù sao, nhà vua cũng không quá bất

ngờ: Ngày xưa cũng vậy mà bây giờ cũng vậy, nàng luôn làm ngài bực mình, cụt hứng, nhưng

đồng thời lại làm ngài rất quý nể.

Ngẫm nghĩ một lúc lâu, nhà vua gật đầu:

355

- Thôi được! Trẫm hiểu tính tình của nàng lắm. Trẫm đã có cách.

- Tâu hoàng thượng, cách gì ạ?

- Trẫm sẽ cho nàng được toại nguyện, để nàng được làm vợ, làm mẹ mà không phải vào

cung. Tuần trước trẫm đi săn, qua sông An Cựu thấy hai bên bờ xanh tươi, phong cảnh rất nên

thơ. Trẫm sẽ cho xây một tòa phủ ở đó riêng cho Miên Thẩm, cho phép nó đón mẹ về ở cùng.

Quý nhân ở đó với con, có vườn tược cây cỏ không khác chi ở nơi thôn dã, chắc nàng sẽ vui lòng

lắm!

Trung Trực lo lắng:

- Tâu, chỉ e là… các hoàng tử lớn tuổi vẫn còn ở trong hoàng thành, mà hoàng tử Miên

Thẩm còn nhỏ lại được đặc cách như vậy, trong hậu cung chắc không khỏi có người dèm pha, đố

kỵ!

Minh Mạng cười:

- Ngươi không phải lo, các hoàng tử lâu nay đã nhiều lần xin ra mở phủ riêng, nhưng vì

thái hậu muốn giữ chân Miên Tông ở lại trong cung Từ Thọ nên việc này mới trì hoãn đó thôi.

Hãy cho thảo chiếu nói rõ lệnh trẫm: Các hoàng tử Trường Khánh Công Miên Tông, Vĩnh

Tường Công Miên Hoằng, Thọ Xuân Công Miên Định, Ninh Thuận Công Miên Nghi, Phú Mỹ

Công Miên Phú… tất thảy các hoàng tử đã phương trưởng đều được ơn cho ra mở phủ riêng.

Riêng hoàng tử thứ mười là Miên Thẩm dù chưa đủ tuổi nhưng do hoàn cảnh đặc biệt nên cũng

cho mở phủ để tiện việc học tập.

Trung Trực tuân lệnh, lui ra. Nhà vua sực nhớ, gọi lại:

- Này, Trung Trực, đừng quên ban thưởng cho công chúa Ngọc Tú, và hoàng tôn Hồng

Nhậm.

Trung Trực đi rồi, nhà vua đứng dậy đi lui đi tới trong điện, vẻ mặt đăm chiêu.

- Không có Hồng Nhậm thì trẫm đã vô tình phạm vào thiên đạo. Miên Tông sinh được

đứa con trai như vậy, quý lắm.

Tin tức về đến cung Từ Thọ, thái hậu rất phật lòng, nhưng vốn tính cứng cỏi, bà cố giấu

vẻ buồn rầu.

Hạnh Nhi đứng bên sập dâng trầu, thái hậu đưa tay gạt đi, vẻ bực dọc.

Tổng quản Trần cũng đang đứng hầu bên cạnh, thẽ thọt:

- Dạ, việc này thật bất lợi cho ta. Hiện nay Miên Hoằng ở trong cung, nhất cử nhất động

của mẹ con nó, một câu nói một bước đi, chúng ta đều nắm được. Bây giờ Miên Hoằng dời ra ở

ngoài, trở ngại cho ta lắm.

Thái hậu thở dài:

- Không phải chỉ Miên Hoằng, ngay cả Miên Tông ta cũng không muốn rời mắt khỏi nó,

để giữ nó trong phạm vi ảnh hưởng của ta. Đừng có tưởng đã trưởng thành mà không cần có ta

bao che, nâng đỡ! Hạnh Nhi, ngươi mau báo với thái giám Trung Trực, sắp xếp cho ta gặp hoàng

thượng nói chuyện.

Hạnh Nhi nhăn nhó:

356

- Tâu lệnh bà, từ hôm hoàng thượng đi tế Nam Giao trở về, con đã báo với Trung Trực

nhiều lần nhưng lần nào cũng nghe bảo hoàng thượng mệt không tiếp ai cả. Theo con thì lệnh bà

cứ đi bừa vào điện Càn Thành như trước đây may ra mới gặp hoàng thượng được.

Thái hậu chột dạ, vẻ giận dữ dịu xuống, thay bằng nét mặt lo âu. Từ lúc đi tế Nam Giao

về… Đúng, chuyện của thằng nhỏ Bạch Hào Tử đã vỡ lở. Bà chờ nhà vua hỏi đến để lên tiếng

giải thích, nhưng tuyệt nhiên vua không đá động gì hết. Sự im lặng đó làm bà xao xuyến bất an.

- Tâu thái hậu, cũng chỉ vì muốn mở phủ cho Miên Thẩm nên trước hết hoàng thượng

mới cho các hoàng tử lớn ra mở phủ đó! - Tổng quản Trần tâu.

- Không phải đâu!

Một tiếng nói mạnh mẽ vang lên. Hoàng đế Minh Mạng thình lình hiện ra trên ngưỡng

cửa.

Tổng quản Trần và Hạnh Nhi hết hồn, sụp xuống lạy:

- Hoàng thượng giá lâm!

Thái hậu gượng gạo:

- Hoàng thượng đến thăm ta, sao không báo trước để cho nghênh đón.

Minh Mạng không trả lời. Ngài ngồi xuống, ra hiệu cho Tổng quản Trần và Hạnh Nhi lui

ra:

- Thái hậu đừng nghe lời bọn tiểu nhân. Việc thu xếp chỗ ở cho mẹ con Miên Thẩm là

việc nhỏ. Việc cho các hoàng tử rời cung là việc lớn. Trẫm là vua, không bày chuyện lớn để giải

quyết việc riêng, mà chỉ là nhân việc nhỏ để hoàn tất một dự định.

Thái hậu nói dỗi:

- Dự định gì, ta không hiểu. Nếu chỉ vì muốn cho mẹ con Quý nhân Bảo khỏi chạm mặt

với ta, thì hãy để ta xuất cung vào núi ở ẩn cho xong đi. Một mình già này chịu thiệt chẳng hơn

là bắt cả đàn con cháu phải lìa cung cấm ra đi hay sao?

Minh Mạng nghiêm mặt:

- Thái hậu là quốc mẫu, không nên tùy tiện nói chơi. Lúc mới lên ngôi, trẫm đã lệnh cho

tất cả các hoàng thân không được ra làm quan, không được bàn việc triều đình. Đấy là vì trẫm

muốn giữ cho triều chính không bị lũng đoạn. Nay các con trai trẫm khôn lớn, cũng phải ra ở bên

ngoài, không được kéo bè kết mảng thành những thế lực trong cung. Từ lâu trẫm đã dành sẵn hai

vùng đất Kim Long, Vỹ Dạ để xây dựng chỗ ở cho các toàng tử. Xin thái hậu vì việc lớn của

hoàng gia, hãy nói cho các hoàng tử được thông suốt, mau chóng thi hành lệnh trẫm.

Minh Mạng nói rồi bước ra. Thái hậu vẫn còn muốn mè nheo, nhưng không dám, chỉ

ngồi lặng đi trên sập.

***

Cuộc nói chuyện với thái hậu tuy ngắn ngủi, nhưng để lại dư âm khá nặng nề trong lòng

vua Minh Mạng. Bởi vậy, ngài khá trầm ngâm trong cuộc gặp với Trương Đăng Quế sau đó, mặc

dù hôm nay Trương đem đến toàn những tin tức tốt: Địa bạ toàn quốc đã lập xong, thuế đinh

thuế điền đều sắp xếp theo khuôn khổ, việc cai trị đã ngăn nắp đâu vào đó.

357

Thấy khí sắc vua khác mọi ngày, tâu việc xong, Đăng Quế cáo lui ngay. Nhưng nhà vua

giữ lại:

- Hãy nán lại chút nữa, Đăng Quế. Việc địa bạ thế là đã xong rồi, giao cho khanh việc gì

trẫm cũng yên tâm. Này, ta nói cho khanh mừng, hôm nay ta đã quyết xong việc cho các hoàng

tử ra mở phủ.

Đăng Quế tâu:

- Thần còn nhớ mấy năm trước vì chuyện đúc ấn cho Hiền phi mà thái hậu thịnh nộ, đến

nỗi phải nấu chảy quả ấn. Lần này… thái hậu đã đồng ý?

Minh Mạng nhếch cười với ánh mắt không vui:

- Lần này trẫm không hỏi ý thái hậu, trẫm chỉ truyền lệnh cho bà. Trẫm biết, điều đó làm

thái hậu tổn thương, vì vậy trẫm không khỏi động tâm.

- Và thần biết, hoàng thượng đã cố nén trong lòng. Xin hãy yên tâm: Hoàng thượng

không chỉ là con thái hậu, hoàng thượng còn là con Trời, gánh trên vai trách nhiệm với xã tắc.

Người đã tròn đạo hiếu với cả hai.

Minh Mạng thấy nhẹ lòng:

- Khanh vừa là bề tôi, vừa là người bạn tri kỷ của trẫm. Này, trẫm muốn hỏi ý khanh một

việc này hết sức quan trọng.

- Hạ thần xin nghe.

Minh Mạng nhìn vào mắt Đăng Quế:

- Trẫm lên ngôi gần hai mươi năm, nay cũng đã đến lúc phải nghĩ đến việc chọn người

thừa kế. Hiện thời trẫm có hơn sáu mươi hoàng tử. Trong số đó, đáng lưu ý nhất là Miên Tông và

Miên Hoằng. Cả hai đứa chúng nó đều đã từng theo học với khanh. Theo ý khanh, thì giữa Miên

Tông và Miên Hoằng ta nên chọn ai?

Bên trong điện, sau bức vách ngăn tiền sảnh với nội tẩm, Hiền phi đang nép bên bức

mành, lắng tai nghe.

Đăng Quế Im lặng một lúc, rồi dè dặt:

- Hoàng trưởng tử và hoàng ngũ tử, mỗi người đều có một thế mạnh riêng. Việc chọn

người kế vị rất quan trọng, hạ thần phải cân nhắc kỹ mới dám tâu bày. Vậy xin hoàng thượng

cho thần thời gian suy nghĩ.

Minh Mạng gật đầu:

- Được, khanh hãy nghĩ kỹ rồi cứ thực tình tâu cho trẫm biết. Trẫm cũng nói trước cho

khanh hay, dù hoàng tử nào nối ngôi đi nữa, trẫm cũng sẽ chọn khanh làm đại thần cố mệnh.

Đăng Quế tạ ơn. Vua cùng Đăng Quế bước ra khỏi điện. Bên trong, Hiền phi rón rén rời

xa bức mành, lui vào trong nội tẩm.

Qua khỏi mùa thu năm ấy, các phủ đệ đều đã xây xong. Miên Tông dẫn vợ con đến lạy

thái hậu để giã từ, dọn về chỗ ở mới.

Thái hậu ngồi trên ghế gấm, vẻ buồn rầu. Cung nữ cầm quạt lông cán dài đứng hầu hai

bên. Miên Tông bước vào, Hằng và Cam Lộ theo sau.

Miên Tông chắp tay kính cẩn:

358

- Tâu thái hậu, thần mồ côi từ khi thơ ấu, được thái hậu nuôi nấng bảo trợ mới có ngày

nay. Nay theo lệnh phụ hoàng ra mở phủ, trong lòng thần vẫn mãi mãi nhớ công ơn của thái hậu.

Thái hậu buồn rầu:

- Miên Tông! Hoàng tử trưởng thành xuất phủ, vốn là lệ của hoàng cung. Ta đã hết sức

giữ ngươi ở lại với ta, nhưng trì hoãn đã lâu rồi, giờ không thể trì hoãn được nữa. Đáng tiếc!

Miên Tông dập đầu lạy ba lạy, rồi đi bằng đầu gối đến sát bên thái hậu, ôm đầu gối bà.

- Chúng thần từ nay ra ở bên ngoài, không sớm tối vấn an được, xin thái hậu giữ gìn sức

khỏe. Mong sao thái hậu luôn khang kiện để thần được an lòng!

Thái hậu cảm động, đặt tay lên đầu Miên Tông.

- Được rồi được rồi, cháu của ta đừng lo. Trong cung này, nhiều người mong cho ta đau

ốm lắm đó, nhưng muốn ta ốm đau cũng không dễ đâu, cứ yên tâm!

Miên Tông và cả nhà lùi lại cho đến thềm nhà thủy tạ rồi mới quay lưng xuống thềm, lên

kiệu.

Thái hậu đứng nhìn theo. Vẻ già nua mệt mỏi lần đầu tiên hiện rõ trên mặt bà.

Trong khi Miên Tông đem gia quyến về phủ Trường Khánh, thì Hiền phi Ngô Thị Chính

cũng đang ngồi kiệu đến thăm con trai là Miên Hoằng, vừa dọn đến phủ Vĩnh Tường hôm qua.

Thị tỳ ra đón, thưa:

- Bẩm lệnh bà, hoàng tử đi săn từ sớm ạ.

Hiền phi sa sầm mặt, thất vọng:

- Ta đã bảo hôm nay cùng ta đón khách qúy, vậy mà vẫn cứ đi.

Hỷ Nhi an ủi:

- Xin lệnh bà đừng buồn, bao giờ cũng thế, cha mẹ thì lo cho con, nhưng con cái thì vô tư

chẳng nghĩ gì đâu mà.

Vị khách quý mà Hiền phi hẹn gặp ở phủ mới của con trai không ai xa lạ, chính là quận

chúa Ngọc Lê, tức là phu nhân quan Thượng thư Trương Đăng Quế. Dù Vĩnh Tường Công Miên

Hoằng đã đi vắng, Hiền phi vẫn một mình tiếp Ngọc Lê rất ân cần niềm nở, dẫn nàng đi thăm

khắp tòa công phủ tráng lệ.

Ngọc Lê ngắm nhìn, luôn miệng ngợi khen. Hiền phi cố ý dẫn khách dạo qua trước một

ngôi nhà rường tứ diện trong vườn: Đấy là nhà tiếp lễ, bên trong chất đầy những gói quà lớn còn

mới tinh. Thân mật, bà ghé tai Ngọc Lê:

- Miên Hoằng mới dọn về phủ, các quan đua nhau đem đồ lễ tới mừng, cất trong kho

không hết nên còn bày bừa thế này đây. Các quan cũng trông chừng, thấy Miên Hoằng được

hoàng thượng thương yêu ấy mà! Tiếng là hoàng tử thứ năm, nhưng Miên Hoằng luôn được gần

gũi hoàng thượng, cái gì hoàng thượng cũng đích thân truyền dạy cho nó.

Ngọc Lê thấy ý Hiền phi, liền nói dựa theo :

- Dạ, hoàng ngũ tử Miên Hoằng là con Hiền phi, mà Hiền phi được hoàng thượng sủng ái

coi như vợ chính, thì tất nhiên hoàng ngũ tử cũng được coi như đích tử. Theo lệ xưa nay, có đích

tử chọn đích tử kế nghiệp, khi nào vợ chính không có con mới chọn đến con lớn nhất. Địa vị của

hoàng tử Miên Hoằng chắc chắn là vững vàng hơn Miên Tông nhiều lắm!

Hiền phi nhẹ nhàng:

359

- Quận chúa quả là người hiểu biết. Ta mong quận chúa đem mấy lời ấy nói lại với Binh

bộ Thượng thư Trương Đăng Quế, vợ nói thì tất nhiên chồng phải nghe. Nếu nhờ có thế lực của

thượng thư mà Miên Hoằng được lên ngôi thì chẳng những mẹ con ta được vẻ vang mà quận

chúa cũng một bước tiến lên hàng quốc thích đó…

Ngọc Lê vui mừng:

- Bẩm Hiền phi… Hiền phi nói vậy nghĩa là…

Hiền phi ân cần nắm lấy tay Ngọc Lê:

- Ta nghe nói quận chúa có một ái nữ, ta rất muốn cầu hôn cho Miên Hoằng. Nay mai nếu

Miên Hoằng lên ngôi hoàng đế, con gái của quận chúa tất nhiên sẽ là hoàng hậu!

Ngọc Lê mừng rỡ, quỳ xuống:

- Thần xin tạ ơn Hiền phi! Nếu được ơn lớn như vậy, thần xin dốc lòng phụng sự Hiền

phi và hoàng ngũ tử!

Từ tạ Hiền phi, Ngọc Lê về phủ, lập tức gọi vú già đưa con gái Thúy Nương đến, ngắm

nhìn lại dung nhan mặt mũi của con. Xui cho u già, hôm đó Thúy Nương đang nghịch cát ngoài

vườn, tay chân lấm lem, lại thò lò mũi xanh vì trời đang chuyển lạnh. Ngọc Lê nổi giận, sẵn cái

quạt trầm đang cầm trong tay, nàng ném vào người u già, trúng đánh sượt vào mi mắt.

- Mụ chăm sóc tiểu thư như vậy đó hả? Ta đuổi cổ mụ ngay bây giờ!

Thúy Nương òa ra khóc, chạy lại ôm lấy vú già, không chịu buông. Ngọc Lê cầm tay con

kéo giật lại, gọi thị nữ lập tức nhúng khăn lau mặt mũi cho tiểu thư. Ngắm nghía khuôn mặt sáng

sủa của con gái, Ngọc Lê lẩm bẩm:

- Con dâu tương lai của hoàng đế mà bừa bãi thế này ư? Từ hôm nay ta sẽ dạy con, học

ăn, học nói, học gói, học mở, đi đứng nói cười theo đúng chuẩn mực mới được.

Thúy Nương mới lên tám, chẳng hiểu mẹ nói gì, chỉ biết mở to đôi mắt đen láy ra nhìn.

***

Phủ Trường Khánh của Miên Tông tuy không được huy hoàng lộng lẫy như phủ Vĩnh

Tường của Miên Hoằng, nhưng đối với Hằng, đó là cả một thế giới hạnh phúc. Để hai con chơi

đùa ngoài sân, Hằng ngồi bên cửa sổ thêu áo. Miên Tông bước vào, đến ngồi xuống bên nàng.

Hằng dừng tay thêu, áp má vào vai Miên Tông, mắt long lanh vui sướng.

Miên Tông cầm tay Hằng:

- Vợ chồng ta lấy nhau đã lâu nay mới có được cơ ngơi riêng, nàng có vui không?

Hằng mỉm cười:

- Chàng cũng biết thiếp làm dâu trong cung trăm cay ngàn đắng, lúc nào cũng lo sợ. Nay

được hít thở khí trời tự do thế này, còn gì hơn nữa.

Miên Tông hân hoan:

- Chỉ vì lấy ta mà nàng chịu bao nhiêu oan khổ, lâu nay ta vẫn xót xa trong lòng. Bây giờ

ở đây, nàng là nội tướng, muốn gì nàng cứ tự định đoạt cho vừa ý.

Hằng dịu dàng:

- Thiếp đâu dám tự ý, cái gì cũng phải hỏi chàng chứ. Thiếp là dây leo, chàng là cây cao,

thiếp phải nương dựa vào chàng mới được nhờ bóng mát.

360

- Thì mình là vợ chồng, tuy hai mà một, nàng vừa ý là ta vừa ý thôi, có khác gì đâu.

Hằng chúm chím cười.

- Bây giờ thiếp có thỉnh cầu điều này, mong rằng ý chàng cũng như ý thiếp.

Miên Tông gật đầu:

- Chắc chắn rồi, nàng cứ nói đi.

- Thiếp xin chàng, tối nay hãy sang nghỉ bên tư phòng của Cam Lộ. Mình về phủ đã hơn

mười ngày, hôm nào chàng cũng nghỉ ngơi bên thiếp. Vậy xin chàng hãy tạm ghé bên Cam Lộ

vài hôm, để tránh lời than oán nơi khuê phòng.

Miên Tông ngạc nhiên, khựng lại nhìn Hằng.

- Nàng thật muốn vậy sao? Trước kia nàng ghen quá trời mà, sao bây giờ lại thay đổi

vậy?

Hằng nghiêm mặt:

- Trước kia thiếp quá yêu chàng nên chỉ sợ mất chàng về tay người khác. Bây giờ trải qua

nhiều năm tháng, thiếp biết rõ lòng chàng thương thiếp, nên thiếp không sợ nữa.

Đàn ông trong thiên hạ, một trăm người hết chín mươi chín người ai cũng thích đèo bòng,

đa mang. Không hiểu sao Miên Tông lại chỉ thích ở bên Hằng. Chàng tìm cớ thoái thác:

- Mấy hôm nay sáng nào thái hậu cũng đòi ta về cung vấn an, đi lại nhiều hơi mệt, chỉ

muốn nghỉ ngơi bên nàng thôi. Ở đây chúng ta cùng đọc sách, ngâm thơ, nói chuyện đời thật thú

vị. Vài hôm nữa thong thả rồi sẽ qua bên tư phòng của Cam Lộ sau.

Hằng vẫn cố khuyên:

- Không được đâu, chàng hãy chịu khó một chút. Thiếp là vợ, tất nhiên muốn giữ chồng

cho riêng mình. Nhưng chúng mình ở trong cung phủ, một con bướm mà mấy nhành hoa, nếu

chàng dồn cả thương yêu cho mình thiếp thì bao nhiêu than oán cũng sẽ đổ lên đầu thiếp. Hơn

nữa, kẻ kia cũng là phận đàn bà, nào có lỗi chi đâu, nhiều khi chạnh lòng thiếp cũng thương cho

Cam Lộ lắm!

Miên Tông nhìn chăm chăm vào mặt Hằng, cảm động:

- Hằng, ta nghe nói từ xưa đến giờ chỉ có nàng Thái Tỷ vợ vua Văn Vương bên Tàu là có

cái đức vị tha, biết thương đến những phi thiếp của chồng. Nay nàng cũng hiền đức như người

xưa vậy đó, ta thật muôn vàn cảm kích.

Hằng thấy chồng có vẻ xuôi thì bất giác lại thoáng buồn, nhưng vội quay mặt đi, không

để cho Miên Tông nhìn thấy:

- Không phải thiếp hay tốt gì hơn người đâu, chẳng qua vì đã làm dâu nơi quyền quý thì

phải biết ăn ở sao cho khỏi bất nhân với người ta thôi mà!

Bên phía Nam tòa phủ, Cam Lộ đang đứng trông coi cho người hầu xếp đặt quần áo,

chăn màn, thì nữ tỳ lật đật chạy vào:

- Trình phủ thiếp, hoàng tử sắp tới!

Cam Lộ ngạc nhiên, mừng rỡ:

- Chu cha, còn nhớ tới ta sao. Các ngươi lui ngay đi.

Nàng chạy đến bên tấm gương, lấy tay xoa lại lớp phấn trên mặt, vuốt lại mái tóc.

Miên Tông bước vào, nhìn đống quần áo bừa bộn còn nằm trên sàn:

361

- Cả chục hôm rồi mà vẫn thu xếp chưa xong?

Cam Lộ mếu máo:

- Phủ mới so với Thanh Phong các trong cung thì thua xa, tư phòng của thiếp lại chật

chội. Hôm nay thân mẫu thiếp cho đem sang nhiều quần áo mới, lay hoay mãi không biết xếp

vào đâu.

- Thế này mà còn chật chội sao. Khi bố trí chỗ ở, Hằng đã nhường cho nàng phủ phòng

phía Nam, hứng bao nhiêu là gió mát đó!

Cam Lộ ngúng nguẩy:

- Cha, tử tế chưa! Thiếp sợ là chỉ tử tế ngoài mặt, chứ trong lòng là nam mô một bồ dao

găm đó!

Miên Tông ngồi xuống giường, thở hắt ra:

- Nàng nói thế mà nghe được sao? Cùng là bạn đàn bà với nhau, phải có lòng với nhau

một chút chứ!

- Người ta có lòng với mình đâu mà mình có lòng với người ta. Từ lúc về phủ, chị ấy cứ

giữ rịt lấy hoàng tử làm của riêng, không nghĩ gì đến thiếp. Lúc ở trong cung, thiếp còn có thái

hậu bênh vực, chứ về đây thì chị ấy mặc sức tung hoành. Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai

mà!

Cam Lộ vừa nói vừa cởi áo ngoài, chỉ còn mặc chiếc yếm đỏ bó sát lấy thân hình phốp

pháp trắng phau. Mới sinh có một con, nên cơ thể nàng đang độ tươi đẹp hấp dẫn nhất. Nhưng

Miên Tông chỉ cúi đầu, vẻ mặt chán ngán:

- Nàng nói đủ chưa? Nếu nói đủ rồi thì để cho ta đi nghỉ.

Cam Lộ đến bên cạnh Miên Tông, cởi áo, cởi khăn cho Miên Tông.

Sau cuộc gần gũi vợ chồng, Miên Tông nằm im, thờ thẫn nhìn lên đình màn. Cam Lộ ép

sát vào Miên Tông, mơn trớn.

Miên Tông khẽ gạt tay Cam Lộ ra. Chàng nhắm mắt, thiu thiu muốn ngủ.

Cam Lộ cáu kỉnh.

- Chàng chán thiếp rồi sao? Hay là chị Hằng có phép thần thông, thu hết hồn hết vía của

chàng rồi?

Miên Tông mở choàng mắt. Lặng yên một lúc, rồi chàng đành nói thật:

- Cam Lộ, ta không muốn dối nàng đâu. Yêu nàng thì thú thực ta không yêu. Nhưng số

phận đã đưa nàng vào cửa nhà ta, ta rất muốn đối xử tử tế với nàng. Chỉ khổ một điều là cứ hễ

đến với nàng ta lại phải nghe những điều rất khó chịu, nàng cứ làm vậy thì còn đâu là sự vui thú

khi vợ chồng gần gũi nữa.

Cam Lộ hờn dỗi:

- Chàng bảo thiếp nói năng khó nghe, phải rồi, thiếp đâu có phải con người học hành giỏi

giang như chị Hằng để mà thưa thốt xảo quyệt làm cho chàng êm tai.

Miên Tông bực mình ngồi dậy:

- Thôi thôi, ta có nói gì với nàng cũng như nước đổ đầu vịt thôi.

Cam Lộ cười mũi:

362

- Chàng bảo không muốn nghe thiếp nói, vậy có cái tin này sốt dẻo lắm, chàng có muốn

nghe không?

Miên Tông lắc đầu:

- Thôi, ta không muốn cho vào tai những chuyện cà kê dê ngỗng của đàn bà đâu.

Cam Lộ cao giọng:

- Chuyện này quan trọng lắm, chiều nay thiếp sang hầu thái hậu mới nghe lỏm được.

Chàng biết không, quan Thượng thư bộ Binh là Trương Đăng Quế….

Miên Tông đã xỏ chân vào giày định bỏ đi, nghe nói đến Trương Đăng Quế liền quay lại.

- Trương thượng thư làm sao?

Cam Lộ thấy Miên Tông đã dính câu, bèn đổi giọng rề rà:

- Cái ông quan lớn bộ Binh ấy, có phải thầy học cũ của chàng không?

- Đúng rồi, mà sao nữa.

Cam Lộ níu Miên Tông nằm trở lại trên giường, vòng tay ôm lấy chàng, miệng thù thì:

- Ông ấy sắp phản bội hoàng tử rồi đó!

Miên Tông hứ một tiếng:

- Cái gì? Thật hoang đường. Đúng là đàn bà mà nói chuyện triều chính, toàn những

chuyện vô bằng vô cứ.

- Vô bằng vô cớ được sao? Chàng thật là như người đi trên mây, chẳng biết gì cả, ai

chàng cũng khen tốt, khen hay. May có thái hậu trăm tai ngàn mắt mới nắm được hết tin tức.

Miên Tông gắt:

- Nàng muốn nói gì thì nói phứt ra cho rồi, ta sốt cả ruột.

Cam Lộ quàng hai tay ôm cổ Miên Tông, cười hi hí. Miên Tông không hưởng ứng nhưng

cũng không gạt ra. Ghé sát môi bên tai Miên Tông, Cam Lộ thì thầm.

- Chàng biết không, thái hậu bảo chúng nó to gan lắm, Hiền phi đã câu kết với Trương

Đăng Quế để mưu tính cùng nhau đưa Miên Hoằng lên ngôi, tính chuyện hất cẳng chàng đó!

Miên Tông nghi ngờ:

- Trương thượng thư là sư phó của ta, xưa nay quang minh chính đại, làm gì có chuyện

mưu tính thâm sâu như thế.

- Ối, giờ này mà chàng còn tin người thì chết thôi. Quang minh chính đại gì đi nữa mà cái

lợi lớn quá người ta cũng nhắm mắt thôi! Thiếp nói cho chàng biết, Hiền phi đã xin cưới con gái

Đăng Quế cho Miên Hoằng rồi đó. Đăng Quế thích lắm, tính chuyện sau này Hoằng làm vua thì

Quế thành bố vợ vua, cho nên Quế đâu có nghĩ gì đến chàng nữa…

Miên Tông bất giác nằm lặng đi, vẻ mặt buồn rầu.

Cam Lộ nhìn mặt Miên Tông, đắc chí:

- Bây giờ chàng đã chịu nghe lời thiếp chưa. Đừng có vội buồn, dù ai có phản bội nhưng

mình còn có thái hậu che chở, chúng nó muốn qua mặt thái hậu cũng còn khó lắm!

Miên Tông thở dài:

- Ta chỉ buồn vì phụ hoàng còn khang kiện, vậy mà vợ con của người đã vội tính chuyện

tranh quyền đoạt vị, chắc họ mong cho phụ hoàng băng hà hay sao?

Cam Lộ cười hinh hích:

363

- Chàng lại như người mơ ngủ, chẳng biết được tin tức gì cả!

Miên Tông cau mày:

- Tin tức gì?

Cam Lộ khủng khỉnh, rề rà.

- Ngày trước tiên đế Gia Long năm mươi tám tuổi thì chầu Trời, nay hoàng thượng dù

khỏe nhưng cũng đã sắp năm mươi, lo trước mọi chuyện đâu phải là sớm.

Miên Tông sốt ruột:

- Ta đã hỏi tin tức gì, nàng có chịu trả lời ngay đi không?

Cam Lộ vẻ mặt quan trọng:

- Thì đây, để thiếp nói: Mấy hôm nay trong điện Càn Thành, nội bất xuất ngoại bất nhập,

thái hậu muốn vào thăm hoàng thượng mà cũng không được đó! Ai cũng đồn hoàng cung sắp có

chuyện rồi!

- Thật không? Vô lý, ta vừa đi săn với hoàng thượng tuần trăng trước mà?

- Tuần trăng trước không phải tuần trăng này, chàng lại mơ ngủ rồi!

Miên Tông nhổm dậy, vẻ mặt hoảng loạn:

- Ta phải vào cung ngay mới được.

Chương 54

Cá kình phá Tam Giang

Miên Tông vội vã vào cung.

Quả nhiên Cam Lộ nói không sai. Cửa điện Càn Thành đóng im ỉm. Lính thị vệ đứng

canh hai hàng nghiêm nhặt.

Dưới sân, các hoàng tử đứng đông nghịt, bàn tán xôn xao.

Đội trưởng thị vệ bước ra:

- Xin các hoàng tử lui về. Hoàng thượng đang nghỉ ngơi, không tiếp ai cả.

Một hoàng tử nói to:

- Hoàng thượng đang mạnh khỏe, cớ sao lại không lâm triều. Nếu nói ốm đau là ốm đau

làm sao? Các ngươi giấu giếm để mưu toan làm chuyện gì?

Đội trưởng thị vệ cương quyết:

- Bẩm hoàng tử, tại hạ là kẻ dưới, chỉ biết làm phận sự.

Miên Tông nghiêm nghị bước lên hàng đầu:

- Chúng ta là con, nghe phụ hoàng se mình trong lòng rất lo lắng. Ai dám ra lệnh không

cho chúng ta vào thăm.

Đội trưởng thị vệ nhận ra Miên Tông, vội đổi thái độ, cung kính cúi đầu:

- Ái chà, hoàng trưởng tử, tại hạ thật áy náy quá. Đây là lệnh của Tuy Thạnh quận công

Trương Đăng Quế, tại hạ là phận dưới không được tự tiện thay đổi quân lệnh, xin hoàng trưởng

tử tha tội!

364

Giữa lúc ấy, bên trong điện Càn Thành, hoàng đế Minh Mạng đang nằm trên long sàng.

Năm cung nữ đứng túc trực bên ngoài bình phong. Một mình Hiền phi ngồi cạnh giường, vẻ mặt

âu sầu lo lắng.

Một cung nữ bưng chén cháo hạt sen vào đưa cho Hiền phi. Hiền phi ghé tai hỏi nhỏ:

- Miên Hoằng đâu rồi?

Cung nữ hạ giọng:

- Bẩm, vẫn túc trực ở hậu điện, theo như bà căn dặn.

Cung nữ lui ra. Hiền phi khẽ lay vua. Ngài mở mắt:

- Ái phi! Nàng hãy đi nghỉ một chút.

- Hoàng thượng! Xin hoàng thượng dùng chút cháo, họa chăng trong người đỡ mệt.

Minh Mạng lắc đầu:

- Trẫm thấy lưỡi đắng, miệng khô cổ táo, không muốn ăn. - Ngài nhìn Hiền phi, ái ngại -

Nàng thật trung thành với trẫm, chịu vất vả suốt mười mấy hôm nay. Trẫm thương nàng lắm.

Hiền phi sụt sùi:

- Thiếp và Miên Hoằng chầu chực bên giường không dám rời. Hoàng thượng thương

thiếp xin hãy gắng ăn uống cho mau mạnh. Nhỡ ra hoàng thượng có bề gì thì mẹ con thiếp biết

sống làm sao?

Minh Mạng nhướng mắt:

- Miên Hoằng cũng ở đây sao?

- Dạ, con trai nghe hoàng thượng ốm, nó cũng bỏ cả ăn ngủ, suốt ngày đêm chầu chực

bên cửa. Miên Hoằng, con vào đây…

Miên Hoằng vào, quỳ xuống:

- Thần xin vấn an phụ hoàng. Ngửa trông phụ hoàng mau hồi phục!

Minh Mạng khẽ gật đầu hài lòng:

- Ta có hơn trăm đứa con, đến khi ốm đau chỉ có con túc trực. Con đi nghỉ đi, ta sẽ ban

thưởng cho con.

Miên Hoằng cúi đầu:

- Con tạ ơn hoàng thượng. Con không dám đi nghỉ, xin ra ngoài mé phòng chầu hầu.

Miên Hoằng lui ra. Minh Mạng trở mình, rồi phán:

- Gọi Trương Đăng Quế cho trẫm.

Hiền phi nghe nói, trong lòng hồi hộp, vội cho người đi gọi ngay.

Chỉ mấy khắc sau, Trương Đăng Quế chưa nhận được tin, thì Tổng quản Trần đã biết, y

tức tốc chạy như bay đến cung Từ Thọ.

- Tâu lệnh bà, tin tức từ bên điện Càn Thành cho hay, hoàng thượng đang cho vời Trương

Đăng Quế. Thái giám đã ra đến cửa hoàng thành, thần e rằng trong vài canh giờ nữa sẽ có

chuyện lớn xảy ra đó!

Thái hậu đứng phắt dậy:

- Thật vậy sao? Bay đâu, tức tốc gọi Miên Tông cho ta.

Thái giám điện Càn Thành thấy thái hậu xăm xăm tiến vào, vội ngăn lại:

365

- Tâu thái hậu, xin rước thái hậu vào bên Tả vu tạm ngồi chờ. Hoàng thượng đang bàn

việc quan trọng với Tuy Thạnh quận công, chút nữa xong sẽ xin rước thái hậu và hoàng trưởng

tử vào thăm.

Thái hậu quắc mắt:

- Đợi bàn việc quan trọng xong à? Đợi bàn xong thì còn nói cái gì nữa? Mau dang ra, để

cho bà cháu ta vào trong điện.

Thái giám sụp xuống lạy, năn nỉ:

- Xin thái hậu rủ lòng thương, thần là phận dưới, trái ý thái hậu chắc không khỏi tội, mà

theo ý thái hậu cũng không khỏi tội.

Thái hậu trừng mắt, dùng tay áo hất thái giám ra.

- Tránh cho ta đi. Dám ngăn cản không cho mẹ thăm con hay sao?

Thái giám quỳ mọp, vừa khóc vừa vò đầu bứt tóc.

Bên trong điện, Trương Đăng Quế đã đến, đang quỳ trước mặt vua. Hiền phi nấp kỹ sau

rèm.

Minh Mạng phán:

- Đăng Quế, trước đây trẫm có hỏi khanh, giữa Miên Tông và Miên Hoằng, ai xứng nối

ngôi hơn, khanh có nhớ không?

Đăng Quế ngẩng đầu:

- Tâu hoàng thượng, việc lớn như vậy, làm sao thần quên được?

- Vậy nay khanh đã có câu trả lời cho trẫm chưa?

Đăng Quế chưa kịp mở miệng thì thái hậu từ ngoài cửa xộc vào, tay nắm tay Miên Tông

kéo theo sau.

Hiền phi đang nấp sau rèm, thấy vậy cũng cương quyết bước ra, vẫy Miên Hoằng bước

vào đứng bên mình.

Một bên là thái hậu và Miên Tông, một bên là Hiền phi và Miên Hoằng, hai phía đứng

nhìn nhau.

Mắt thái hậu rực lửa nhìn vào Hiền phi.

Minh Mạng thấy mẹ đến, thở dài:

- Hiền phi, hãy đỡ ta dậy để ta ra mắt thái hậu.

Thái hậu không nhìn vua mà nhìn Đăng Quế, ánh mắt đầy vẻ uy hiếp:

- Đăng Quế, có mặt ta đây, nhà ngươi hãy trả lời hoàng thượng đi.

Đăng Quế vẫn điềm tĩnh. Ung dung, Quế trả lời vua:

- Tâu hoàng thượng, theo thần thì chưa đến lúc nên chọn người kế vị đâu!

Cả thái hậu và Hiền phi đều chưng hửng.

Minh Mạng ra hiệu cho Hiền phi lau mồ hôi đang rịn trên trán mình, rồi bảo:

- Trẫm thừa lệnh Trời cai trị xã tắc, xưa nay chưa ốm đau bao giờ. Nay bỗng dưng trong

người mệt mỏi, không thể không lo lắng cho việc sau. Vậy xin thái hậu tạm ra ngoài nghỉ ngơi,

để trẫm còn bàn việc với cố mệnh đại thần.

Thái hậu lớn tiếng:

- Ta là quốc mẫu, lúc này là lúc việc lớn, chính là lúc ta phải có mặt. Ta không ra!

366

Minh Mạng bực bội:

- Thái hậu muốn gì?

Đăng Quế thấy tình hình căng thẳng, vội can:

- Tâu hoàng thượng, tâu thái hậu, xin hãy bình tĩnh. Hoàng thượng đã hỏi ý thần, xin cho

phép thần được tâu bày. Triều Nguyễn ta không lập thái tử, điều đó cũng có cái rất hay. Các thái

tử nhà Nguyễn từ chín đời chúa trước đây, phần lớn đều chết trước khi được nối ngôi. Mỗi người

chết vì một lý do, nhưng cũng có thể là âm thầm bị hãm hại. Chọn ai làm người kế vị, đôi khi

cũng là mở sẵn cửa tử cho người ấy đó! Nay hai hoàng tử ngang sức ngang tài, thế lực cũng

tương đương, nếu hôm nay hoàng thượng chọn một người, thì quãng thời gian tiếp theo sẽ là

quãng thời gian hết sức nhọc nhằn cho cả hai người, không có lợi gì đâu!

Minh Mạng ưu tư:

- Khanh nói phải, nhưng nay trẫm đang se mình, không chuẩn bị sẵn sàng, đến khi có

việc gấp rồi sẽ ra sao?

Đăng Quế chắp tay:

- Tâu hoàng thượng, xin đừng tin lời thái y. Hạ thần cũng biết về y lý, vừa rồi xem mạch

của hoàng thượng, thần có thể nói chắc hoàng thượng vẫn còn khang kiện, bệnh sẽ mau chóng

hồi phục thôi. Chỉ vì hoàng thượng quá ham mê công việc, ăn ngủ không thường, nên thần khí

rối loạn. Thay vì lo nghĩ trên giường bệnh, hoàng thượng hãy cố nghỉ ngơi tĩnh dưỡng, bệnh sẽ

tự lui.

Minh Mạng có vẻ vui:

- Khanh chắc vậy thật sao? Đăng Quế nói có lý lắm, luôn nửa tuần trăng qua, hầu như

trẫm không hề chợp mắt, cũng vì vậy mà thành bệnh. Giá như trẫm ngủ được một giấc ngon,

chắc là bệnh lui được vài phần.

Miên Tông từ nãy đứng im sau lưng thái hậu, vụt bước hẳn ra, quỳ xuống:

- Tâu hoàng thượng, con cầu mong hoàng thượng mau bình phục. Con xin lui!

Miên Tông quỳ thụt lùi, rồi đứng dậy đi một mạch ra khỏi nội tẩm, mặc kệ những ánh

mắt chưng hửng nhìn theo. Minh Mạng bảo:

- Cứ đòi vào hầu, nhưng vào hầu chưa nóng chỗ đã vội đi ngay. Chỉ có Miên Hoằng chầu

chực suốt đêm ngày không biết mệt mỏi. Xem đó thì biết lòng hiếu của con cái, mỗi đứa mỗi

khác. Mà cũng phải thôi, trẫm không hay gần Miên Tông, nên nó không nghĩ nhiều đến trẫm!

Thái hậu lập tức cãi ngay:

- Việc này cần phải nói lại cho rõ, có phải Miên Tông nó không muốn vấn an hoàng

thượng đâu? Hiền phi, hoàng thượng ốm mệt, sao ngươi giấu giếm không cho ta biết, vậy là ý

gì? Ngươi tính biến hoàng thượng thành của riêng nhà ngươi sao?

Hiền phi khóc:

- Tâu thái hậu, thần đâu dám giấu giếm, chẳng qua vì hoàng thượng không muốn làm thái

hậu lo buồn nên không cho đi báo mà thôi!

- Hừ, nói hay lắm! Các ngươi sợ ta già yếu không chịu nổi lo buồn, vậy chứ tại sao Tuy

Thạnh quận công lại có lệnh không cho các hoàng tử vào thăm vua?

Đăng Quế ngạc nhiên:

367

- Có việc ấy sao? Hạ thần thực tình không biết!

Hiền phi ấp úng:

- Hoàng tử công chúa có đến hơn trăm, nếu kéo đến cả thì không đủ chỗ mà đứng trong

sân điện. Vì vậy thần phải thác tiếng Tuy Thạnh quận công mà khước từ, cũng là để cho hoàng

thượng được yên tĩnh dưỡng bệnh!

Đăng Quế lắc đầu, trách:

- Lệnh bà làm như thế, thật khổ cho Quế lắm, có bề gì thì Quế không hết tội với sử sách.

Thái hậu chỉ thẳng ngón tay vào mặt Hiền phi:

- Hiền phi, thực là cháy nhà ra mặt chuột, tội ngươi lớn lắm. Không có ta thì ai dám hạch

cho ra sự thật?

Hiền phi nức nở:

- Hoàng thượng, xin hoàng thượng hiểu cho thiếp, thực chỉ một lòng lo cho hoàng thượng

mà thôi.

Minh Mạng mệt mỏi:

- Trẫm đang mệt, trong đầu đau nhức, không muốn nghe tranh cãi nữa. Xin thái hậu về

cung nghỉ ngơi, việc đâu còn có đó. Thôi, tất cả lui ra hết đi, cả Hiền phi cũng lui đi.

***

Hằng tháo khăn, cởi áo cho Miên Tông. Nghe chồng kể chuyện vào bệ kiến, Hằng chép

miệng:

- Vào được đến chỗ phụ hoàng không phải dễ, sao chàng không nán lại bên người. Sao lại

vội về trước như vậy?

Miên Tông lộ vẻ đau khổ:

- Nói thật với nàng, ta cảm thấy không chịu nổi. Phụ hoàng đau ốm nằm đó, ai cũng tranh

ở gần, nhưng không ai thực lòng nghĩ tới phụ hoàng, chỉ là muốn tranh giành ảnh hưởng bên

cạnh long sàng mà thôi!

Hằng ngậm ngùi:

- Chốn cung đình là vậy, thật giả chen vai nhau, nhưng chàng cũng đừng quá bận lòng

việc đó! Miễn sao mình sống thực với lòng mình là được! Chàng đùng đùng bỏ về như vậy,

không khéo phụ hoàng lại cho là chàng vô tâm, phụ hoàng sẽ buồn lắm!

Miên Tông lắc đầu:

- Ta đau lòng không muốn ở lại nhìn, nàng cũng biết, tính ta hay mủi lòng lắm… Ta có

cảm giác như ai cũng mong cho phụ hoàng băng hà cho sớm thì phải!

Hằng bụm miệng Miên Tông:

- Ấy chết, xin chàng bình tĩnh, đừng quá xúc động, không tốt đâu. Cho thiếp hỏi, bệnh

tình phụ hoàng ra sao rồi?

- Phụ hoàng không đến nỗi nào, hiện thời vẫn còn minh mẫn lắm! Nhưng chưa ai nói

trước được gì đâu, bởi người không hề chợp mắt đã hơn nửa tuần trăng nay rồi. Cứ thế này mãi

thì nguy lắm, nàng nghĩ coi, có ai không hề ngủ mà sống được không?

Hằng suy nghĩ:

368

- Vậy phải làm sao cho hoàng thượng ngủ được thì bệnh của ngài mới lui, không thì nguy

lắm!

- Ta cũng nghĩ vậy đó, nên mới vội vàng về để bàn bạc với nàng, họa chăng có cách gì

cứu được phụ hoàng.

Hai vợ chồng chúi đầu vào nhau, bàn tính một lúc lâu. Miên Tông sực nhớ ra, hỏi:

- Hằng à! Ta nhớ ngày trước dì Thảo của nàng thường nói có nhiều món ăn chữa được

bệnh. Hay là nàng hỏi dì thử xem?

Hằng cho là phải, lập tức sửa qua áo khăn, lên kiệu về thăm nhà. Cũng may đã ra ở phủ

riêng, nên đi lại không còn khó khăn như xưa ở trong cung. Ngôi nhà cũ của Thượng thư Phạm

Đăng Hưng ngày trước vốn đã đạm bạc, nay lại càng lộ rõ vẻ đơn sơ thanh bạch.

Trong nhà, Hạnh Thảo đang ngồi may áo, con trai là Đăng Thuật đang học bài bên cạnh.

Nghe Hằng kể chuyện hoàng đế se mình, Hạnh Thảo ngạc nhiên:

- Sao con lại phải lo đến việc đó? Trong cung bao nhiêu phi tần, bao nhiêu thái y, dì chắc

họ không thiếu thứ gì không dâng lên hoàng thượng!

Hằng gật đầu:

- Đúng vậy dì ạ! Con nghe nói Ngự thiện đã dâng đủ các món, tay gấu, củ sen, yến sào,

rồi đủ các loại thảo dược như tim sen, lá vông… mà chẳng có món nào công hiệu. Còn thuốc

thang thì đã đủ thang đủ vị, cũng chẳng ăn thua.

Hạnh Thảo khuyên:

- Dì đã làm trong Bếp hoàng cung, dì biết! Món ăn dâng lên hoàng thượng không phải

đơn giản đâu, phải qua năm lần bảy lượt khám nghiệm. Hiện nay hoàng thượng đang yếu mệt,

nếu con dâng món ăn mà tình cờ gặp lúc có chuyện gì xảy ra, thì chắc chắn mang vạ không nhỏ.

- Con biết! Nhưng Miên Tông lòng quá hiếu thảo, thấy phụ hoàng như vậy thì ăn ngủ

không yên. Con vì chàng chạy ngược chạy xuôi vì vậy!

Hạnh Thảo thấy Hằng quá tha thiết, mới mở lòng chia sẻ:

- Thôi được, con nói vậy thì dì cũng ráng giúp con. Dì nhớ ngày trước nghe cha kể, hồi

đó công chúa Ngọc Hân từ ngoài Bắc theo hoàng đế Quang Trung vào Phú Xuân làm Bắc cung

hoàng hậu. Hoàng hậu nhớ quê hương, không quen thủy thổ nên mấy tháng trời không ngủ được,

về sau nhờ món canh cá kình đặc sản nên mới có được giấc ngủ ngon. Món cá kình từ đó được

xem là món canh rất quý của xứ này đó!

Hằng mừng rỡ:

- Vậy hả dì? Hoàng thượng mất ngủ đã lâu, tinh thần mệt mỏi, mình phải làm ngay món

canh này dâng lên, sớm phút nào hay phút ấy!

Hạnh Thảo lo âu:

- Cá kình thì ở đâu cũng có, nhưng loại cá trước đây dùng làm canh cho Bắc cung hoàng

hậu là loại cá kình ở tận phá Tam Giang, cách đây hơn mười dặm đường, bây giờ làm sao mà

đến đó được?

- Không lo dì ạ! Để con nói Miên Tông cùng với Giám Lê đích thân đi mua, xe song mã

chạy thật nhanh, nhất định trong nửa ngày đem được cá về tươi nguyên!

Hạnh Thảo vẫn chưa yên tâm:

369

- Loại cá này quý là ở cái mật của nó. Nếu vô ý để dập mật thì mất hết công hiệu. Để dì

cùng đi với hoàng tử, mới chắc chắn lựa được cá tốt.

Hằng mừng quá, vội về báo cho Miên Tông chuẩn bị đi ngay.

Về phần Trương Đăng Quế, thời gian này hoàng đế bị bệnh, Quế vừa lo tình hình an ninh

ở kinh thành, vừa phải một mình quyết đoán việc điều động binh mã trong cả nước. Suốt mấy

hôm hết ở hoàng cung lại sang công đường bộ Binh, hôm nay mới ghé về nhà. Ngọc Lê ra đón

chồng, thì thầm hỏi ngay:

- Mấy hôm nay quan lớn vào chầu hoàng thượng, có nhân dịp nói tốt cho con rể tương lai

của chúng mình không?

Đăng Quế nhíu mày:

- Con rể tương lai nào? Mới nghe ai kia nói chơi chơi vậy, nàng đã tớn tác cả lên, rồi nói

những chuyện không đâu vào đâu.

Ngọc Lê vừa đi theo chồng vào nhà, vừa to nhỏ:

- Nói chơi sao được, miễn là quan lớn có công tôn phò, thì Hiền phi đâu có dễ nuốt lời

với ta. Nghe nói hoàng thượng năm lần bảy lượt hỏi ý quan lớn, đây là dịp tốt ngàn năm có một,

quan lớn vẫn không chịu mở lời, là cớ làm sao?

Đăng Quế vừa cởi áo, tháo mũ, vừa bảo vợ:

- Hoàng thượng cương mãnh sáng suốt, xưa nay làm gì đều có chủ định, nay dù hỏi

nhưng không phải nói gì người cũng nghe đâu! Miên Tông và Miên Hoằng đều là học trò của ta,

mỗi người đều có sở trường sở đoản riêng. Dù ai lên ngôi ta cũng sẽ hết lòng tôn phò, vậy có ích

gì việc đưa ý kiến riêng? Nếu ta đưa ý riêng mà hoàng thượng không nghe, có phải lại dẫm vào

vết xe của Đức ông Lê Văn Duyệt ngày trước?

Ngọc Lê không hiểu được ý chồng, nghĩ thầm: “Một bên là con rể tương lai, một bên dù

gì cũng là người ngoài. Vậy mà chồng ta lại bảo là như nhau!” Trong lòng phật ý nhưng không

dám nói ra, định chờ xong bữa cơm sẽ dỗ dành chồng cho bằng được.

Chẳng dè đang giữa bữa, chợt nghe tiếng huyên náo ngoài sân: Một thái giám phi ngựa

qua cổng vào đến tận thềm, buông cương nhảy xuống, nói gấp gáp:

- Trương thượng thư! Hoàng thượng truyền Trương thượng thư vào chầu gấp!

Trương Đăng Quế đang ngồi ăn với vợ, nghe vậy quăng đũa, đứng dậy:

- Hoàng thượng làm sao rồi?

- Bẩm, hoàng thượng lại lên cơn nhức đầu dữ dội, Ngự y tiên liệu không tốt, xin mời

quan lớn đi ngay.

Hai nữ tỳ chạy vội vào trong, người bưng chậu nước súc miệng, người đem áo bào khoác

lên người Đăng Quế.

Trương Đăng Quế không súc miệng rửa tay, chỉ hớp một hớp trà rồi lật đật đi.

Ngọc Lê quận chúa quýnh quáng chạy vội vào trong, kéo tay con gái là Thúy Nương dắt

ra, đi theo Đăng Quế xuống thềm. Nàng níu tay áo chồng, nói thầm:

- Xin quan lớn thương con, đừng quên nghĩ tới tương lai của Thúy Nương.

Đăng Quế xua tay, không muốn chậm trễ. Thúy Nương thấy cha vừa về đã đi, mếu máo

khóc:

370

- Cha ơi, cha đi đâu cứ đi hoài vậy cha?

Đăng Quế đã lên xe, nghe con gọi quay lại nhìn, rồi khoác tay ra hiệu cho xe đi gấp.

Trong điện Càn Thành, vua Minh Mạng nằm, vẻ đau đớn lộ rõ trên mặt. Hiền phi quỳ sụp

xuống:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng! Xin người đừng bỏ mẹ con thiếp bơ vơ. Nhỡ người có

mệnh hệ gì… Thiếp biết sống làm sao được.

Minh Mạng thở dài:

- Trẫm rất yêu quý ái phi, ai cũng biết. Dù hoàng tử nào kế vị, cũng vì đạo hiếu với trẫm

mà tôn quý nàng. Nàng đừng lo!

Hiền phi khóc ròng:

- Thiếp sợ lắm hoàng thượng ôi! Vốn thái hậu xưa nay đã không xem thiếp ra gì. Nay

hoàng thượng ngồi trên ngôi, thiếp nhờ oai nên mới được an thân. Nay mai nhỡ ra không có

hoàng thượng, mẹ con thiếp không người che chở, e rằng khó sống cho nổi. Xin thánh thượng

mở lượng trời biển, cho Miên Hoằng được kế vị thì họa chăng con thiếp mới bảo vệ được cho

thiếp toàn mạng.

Minh Mạng cố gắng cầm tay Hiền phi:

- Ái phi… Trẫm thương nàng lắm...

Bên ngoài vọng vào tiếng hô:

- Tuy Thạnh quận công ứng hầu!

Hiền phi ngẩng đầu lên, mắt thoáng một ánh vui mừng.

Đăng Quế vào, quỳ trước long sàng. Vua Minh Mạng ráng nhịn đau, bảo Hiền phi đỡ cho

mình ngồi tựa lưng vào gối gấm, rồi ra hiệu cho bà lui ra.

Hiền phi lui, nép ở sau mành nghe ngóng.

Nhà vua đang bị cơn nhức đầu dữ dội hành hạ, nhưng ngài vẫn cố giữ vẻ uy nghi của một

hoàng đế:

- Đăng Quế, trẫm cũng hy vọng sẽ khỏe lại để lo cho xã tắc, nhưng xem ra không thể

được. Nay việc gấp trước mắt phải lo, trẫm muốn biết ý khanh, khanh nói đi.

Đăng Quế nghẹn ngào:

- Hoàng thượng!

Minh Mạng lập lại:

- Khanh nói đi. Trẫm cần ý kiến của khanh. Đừng thương khóc trẫm, thương khóc để sau,

bây giờ phải lo cho việc lớn.

Đăng Quế chắp tay:

- Tâu hoàng thượng, việc đã gấp rồi, thần xin nói. Hai hoàng tử Miên Tông và Miên

Hoằng, mỗi người đều có điểm mạnh, điểm yếu, từ đức hạnh đến tài năng so ra thì một chín, một

mười. Nhưng nếu phải chọn một, theo thần nên chọn…

Hiền phi ở trong màn hồi hộp nín thở.

Đăng Quế tâu tiếp:

- Nếu phải chọn, thần cho là nên chọn Miên Tông! Vì cho đến nay, Hiền phi chưa chính

thức là Chính phi ở trong cung, nên thực sự hoàng tử Miên Hoằng vẫn không phải là con đích tử.

371

Xưa nay “Có đích tử lập đích tử, không có đích tử lập trưởng tử”. Bỏ trưởng, lập thứ là mầm

mống của rối loạn, xin hoàng thượng giữ lấy giềng mối của quốc gia.

Minh Mạng nén cơn đau, nở nụ cười hài lòng:

- Đăng Quế, ta biết rằng vua tôi một lòng, lời tâu của khanh sẽ giống hệt ý ta. Nên ta

muốn cho khanh nói, để sau này khanh hết lòng với lời nói hôm nay. Trung Trực! Mau tuyên

triệu hoàng trưởng tử Miên Tông vào cung.

Trung Trực lập tức tuân lệnh.

Nhưng lúc ấy, Miên Tông lại vừa khởi hành đi phá Tam Giang. Hạnh Thảo cũng cùng đi,

chiếc xe song mã lẹ làng vọt ra cổng, băng băng lướt trên con đường ven sông.

Hai thái giám từ trong cung ra cỡi ngựa chạy theo chiều ngược lại. Nhác thấy Miên Tông,

họ đồng thanh kêu:

- Hoàng trưởng tử! Hoàng trưởng tử!

Xe của Miên Tông vẫn tiếp tục lao đi. Thái giám dụi mắt:

- Mình có lầm không, hay là xe ông nào chứ không phải hoàng trưởng tử. Hoàng thượng

mệt nặng vậy, hoàng trưởng tử còn bụng dạ nào đi chơi được sao?

Thái giám kia có vẻ rành rọt:

- Vùng này còn xe ai ngoài xe hoàng trưởng tử nữa. Ông không thấy thấp thoáng có mỹ

nhân ngồi trên xe đó sao, ôi dà, đã có hơi đàn bà thì còn nhớ trời đất cha mẹ gì nữa.

Cái tin Miên Tông đi chơi trong lúc phụ hoàng đau yếu thập tử nhất sinh nhanh chóng

đến tai hoàng đế, khiến ngài tức muốn ngừng thở. “Đăng Quế! Trẫm đã rất công tâm mà chọn

nó. Không ngờ nghịch tử bất hiếu, như vậy có xứng đáng hay không?”

Đăng Quế thấy nhà vua quá giận, vội vàng khuyên lơn:

- Tâu hoàng thượng, tin tức chưa chắc đã chính xác, xin người trước hết phải cầm lòng để

khỏi tổn thương thần khí.

Thấy vua quá mệt, lại chưa biết Miên Tông lúc nào mới đến, Đăng Quế xin lui.

Chiều hôm ấy, Hạnh Thảo và Hằng nấu xong món canh cá nóng hổi, Miên Tông vội vàng

vào cung. Giám Lê lễ mễ bưng khay theo sau. Nhưng thị vệ điện Càn Thành vừa vào báo thì

Trung Trực bươn bả bước ra, vẻ mặt nghiêm trọng:

- Hoàng trưởng tử! Xin hãy tạm lánh đi mau. Hoàng thượng nghe tin hoàng tử đi chơi vơi

mỹ nữ, ngài nổi trận lôi đình, khuyên can lắm mới mới hơi dịu lại một chút. Giờ mà lại nổi giận

thì bệnh sẽ kịch phát, nguy lắm đó!

Miên Tông ngạc nhiên sững sờ. Nghe kể đầu đuôi, chàng đau đớn, kêu to:

- Phụ hoàng! Phụ hoàng! Xin phụ hoàng cho con vào. Xin cho con vào, con nói một lời

thôi!

Trung Trực xanh mặt, sợ vang đến tai vua, vội đẩy Miên Tông ra, vừa đẩy vừa năn nỉ:

- Kẻ bề tôi xin vô phép, hoàng tử chớ nên chọc giận hoàng thượng thêm nữa.

Miên Tông càng kêu thống thiết:

- Để cho ta vào! Ta phải dâng món canh bổ này rồi có bị phụ hoàng đánh đuổi cũng cam

lòng. Ta có bao giờ biết rượu chè trai gái, có hề ngao du với mỹ nhân bao giờ? Cớ sao lại có tin

372

đồn khủng khiếp vậy? Hay là Tuy Thạnh quận công đặt chuyện dèm pha ta? - Tông gào lên: -

Phụ hoàng! Phụ hoàng! Phụ hoàng nỡ nào nghe người ngoài, nỡ nào tuyệt tình phụ tử!

Hai ba thái giám từ trong chạy ra, cùng với một tốp thị vệ từ bên ngoài ùa vào, lôi Miên

Tông xuống thềm.

- Hoàng trưởng tử, không được làm kinh động đến hoàng thượng!

***

Về lại phủ Trường Khánh, Miên Tông bước thất thểu vào thư phòng, gục đầu trên án thư:

- Chỉ vì tranh giành ngôi vua mà người ta bày mưu thật ác độc, vu oan giá họa cho ta, để

ta mang tiếng bất hiếu với người đời.

Hằng đứng bên, lo âu:

- Ai vu oan cho chàng? Xin hãy nói cho thiếp biết!

Miên Tông lắc đầu chán nản:

- Nàng biết cũng chỉ thêm nặng lòng, có ích gì nữa đâu?

Hằng vỗ về:

- Mình là vợ chồng, có gì cũng chia sẻ cùng nhau. Chàng đừng giấu thiếp điều gì.

Miên Tông than:

- Hằng ơi, người ta vẫn nói: Sông sâu còn có kẻ dò. Lòng người nham hiểm ai đo cho

tường. Ta không ngờ Tuy Thạnh quận công từ lúc kết thông gia với Hiền phi đã không còn nhớ

ta là học trò của ông nữa.

Hằng suy nghĩ :

- Lẽ nào lại thế? Đăng Quế xưa nay vốn đàng hoàng, việc gì cũng nghĩ lớn, không bao

giờ lại nhỏ nhen như vậy đâu!

- Nàng chớ quá tin người! Giám Lê nói với ta, tính của phụ hoàng rất khó, xưa nay chưa

ai chiếm được lòng tin cẩn của ngài lâu. Lê Văn Duyệt thất sủng, Phạm Đăng Hưng cũng vậy.

Vậy mà Đăng Quế mấy chục năm được ngài ưu ái, xem ra Quế là người khôn lắm không phải

vừa đâu!

Hằng gật đầu, nhẹ nhàng phân giải:

- Tính Đăng Quế mềm dẻo linh hoạt, biết người biết ta để tùy cơ tiến thoái, trên không

mất lòng vua, dưới không đụng chạm với đồng liêu. Đúng là người rất khôn ngoan! Nhưng

không hẳn cứ khôn ngoan là không trung thực đâu! Thiếp biết cái tính của Đăng Quế, con người

Quế vừa khôn vừa tốt, nhờ vậy giữ được chức quyền để làm việc tốt cho thiên hạ. Cho dù có kết

giao với Hiền phi đi nữa, cũng không vì vậy mà hạ độc thủ với chàng đâu!

Miên Tông vẫn chưa tin:

- Nàng nói cũng phải, nhưng tự nhiên sao phụ hoàng lại mắng ta bất hiếu, cha đang ốm

mà đi chơi với gái? Xưa nay ta có đi chơi với ai ngoài nàng đâu? Hiện nay chỉ có Quế vào ra túc

trực, nếu không Quế thêu dệt thì còn ai?

Hằng cúi đầu nghĩ ngợi, trong lòng tin chắc Quế không hại chồng mình, nhưng không

biết làm sao nói cho Miên Tông tin. “Thôi, việc bị phụ hoàng mắng oan dần dần sẽ tìm cách

373

phân giải, bây giờ việc cấp bách là phải làm sao dâng canh bổ cho ngài. Thiếp nghĩ chỉ có cách

nhờ thái hậu, mới có thể vào gặp hoàng thượng!”

Nhưng Miên Tông đang lúc buồn nản, chàng buông xuôi hết, không muốn làm gì nữa.

“Ta đã chán lắm rồi. Chốn cung đình này, muốn sống thật với lòng mình cũng đâu có dễ!”

Hằng không nói không rằng, một mình đi qua phía Nam, vào tư phòng của Cam Lộ.

Cam Lộ nghe Hằng nói, vẻ mặt cong cớn hẳn lên:

- Cứ tưởng chị không thèm chơi với tôi, ai ngờ cũng có ngày phải đến năn nỉ. Hóa ra

mình cũng quan trọng ghê ta?

Hằng nhẫn nhịn:

- Cam Lộ, đây là tâm nguyện thiết tha của hoàng tử, nên chị phải sang cậy nhờ em. Chị

không được thái hậu thương, nên không dễ gì yết kiến. Em may mắn được sủng ái, muốn vào

thăm thái hậu lúc nào cũng được, em hãy giúp cho hoàng tử.

- Thì cũng được! Nhưng nếu tôi lo được việc thì được thưởng gì đây?

Cam Lộ vừa nói vừa xòe một bàn tay ngửa ra, ý vòi vĩnh.

Hằng điềm đạm:

- Vợ chồng đồng thân phận. Nếu hoàng tử suy sụp thì chị và em tất nhiên suy sụp theo.

Nếu chàng được vinh hiển thì chúng ta cũng cùng vinh hiển. Chẳng phải đó là phần thưởng lớn

nhất của mình sao?

Cam Lộ ngúng nguẩy:

- Đâu có nói chung chung vậy được, phải thưởng cho tôi cái gì rõ ràng mới được.

Hằng cười dỗ dành:

- Ừ thì em chịu khó đi, miễn là hoàng tử hết buồn thì em muốn gì cũng được.

Cam Lộ hí hửng:

- Chị nói thì nhớ giữ lời đó nghe, nhớ là tôi muốn gì cũng được đó!

Vậy là chuyện đến tai thái hậu. “Có chuyện như vậy sao? Bọn này quá quắt lắm, bệnh

trạng con ta như vậy mà dám giấu ta. Được rồi, Cam Lộ, nhà ngươi mau về phủ bảo nấu lại món

canh bổ, đích thân ta sẽ bưng vào điện, xem ai dám ngăn cản.”

Cam Lộ mừng rỡ, “Dạ” một tiếng rồi le te chạy đi.

Sáng hôm sau, thái hậu bước lên thềm, sau lưng có Giám Đỗ bưng mâm cơm với canh cá

kình, vừa được Hằng dậy sớm nấu y như lần trước.

Bên trong điện Càn Thành, Minh Mạng ngồi dựa gối, thái hậu ngồi cạnh đút từng thìa

canh cho vua.

Minh Mạng dùng món cá quý, trong người thấy dễ chịu, nuốt đến đâu ngọt ngào đến đó.

Bất giác, tình mẫu tử dâng trào, trong một thoáng ngài quên đi những việc càn quấy của thái hậu

trước đây. Vua nhìn mẹ, cảm động:

- Thái hậu tuổi già sức yếu, để cho người khó nhọc thế này, trẫm thật là áy náy không an.

Thái hậu cười vui, rớm lệ:

- Con! Nhớ ngày xưa khi con còn nhỏ, mẹ ẵm bồng nâng niu, vất vả thì có vất vả, nhưng

mà vui sướng lắm! Nay con ngồi trên ngôi, chẳng thiếu chi kẻ hầu người hạ, chỉ lúc thế này mẹ

mới được chăm sóc con.

374

Hơi ngạc nhiên vì nghe thái hậu gọi hai tiếng mẹ, con, Minh Mạng đưa tay nắm lấy tay

bà.

- Mẹ, canh ngon lắm, đã lâu con mới được ngon miệng như thế này.

Thái hậu nhân dịp kể lể:

- Đây là cá kình phá Tam Giang, chính Miên Tông tự mình lặn lội xuống tận vùng đầm

phá để mua cho được đó! Nó cùng với mụ đầu bếp băng mình ra đi, vậy mà có người hiểu lầm

lại bảo là nó đi chơi với mỹ nhân, thật là oan cho nó.

Minh Mạng lúc bấy giờ mới hiểu. “Thật sao? May thái hậu không nói thì trẫm đã ngờ oan

cho hoàng trưởng tử. Trẫm mắng nó là bất hiếu, lại còn sai đuổi cổ nó ra, thật tội nghiệp!”

Đêm đó đến đầu giờ Tý, không thấy vua gọi lấy nước uống như mọi đêm, Hiền phi rón

rén bước tới bên màn. Trung Trực đứng hầu cạnh vua, đưa một ngón tay lên miệng, thì thầm:

- Xin Hiền phi để hoàng thượng yên tĩnh. Ngài vừa ngủ thiếp đi. Đã lâu lắm ngài mới ngủ

ngon như vậy, thật là hồng phúc của xã tắc.

Hiền phi rón rén bước lui. Trên long sàng, Minh Mạng vẫn nằm yên, ngực phập phồng

dưới tấm chăn gấm.

Chương 55

Nàng Đẩu Nương

Hoàng đế Minh Mạng ngủ ngon suốt mấy hôm, từ ấy bệnh lui dần. Các thái y thấy vậy

càng ra sức điều dưỡng. Hơn mười hôm sau, ngài đã ngồi dậy được, ra ngự triều trở lại.

Thái hậu cho mở tiệc ăn mừng. Đại yến mở trong vườn ngự, trong tiếng nhạc tưng bừng,

tiếng trống lân rộn rã. Trong lúc đang vui, nhà vua cho gọi Miên Tông, bảo kể rõ đầu đuôi về

món canh cá đặc biệt đã giúp ngài khỏi bệnh.

Vậy là Hằng được triệu đến trước bệ rồng. Minh Mạng nhìn Hằng, chợt nhớ lại gốc tích

của nàng:

- Phạm Thị Hằng… có phải là con gái cố Thượng thư Phạm Đăng Hưng không?

Hằng quỳ gối thi lễ:

- Tâu vâng. Thần là con gái họ Phạm đây.

Minh Mạng nhìn Hằng. Vẻ bùi ngùi hiện trên khuôn mặt. Cùng lúc ấy, thái hậu cũng nhìn

Hằng, ánh mắt như sa sầm xuống.

Nhà vua phán:

- Ngươi đã có lòng hiếu thảo với trẫm, giúp cho trẫm khỏi bệnh. Nay ngươi muốn gì,

trẫm sẽ ban thưởng.

- Tâu hoàng thượng, thần là con dâu, phụng sự hoàng thượng là bổn phận làm con, đâu

dám nghĩ đến ban thưởng.

Hiền phi gượng gạo:

- Phủ thiếp cứ mạnh dạn đi, cung kính bất như phụng mệnh. Không mấy khi hoàng

thượng vui vẻ như thế này đâu.

375

Thái hậu mát mẻ:

- Hằng, nhà ngươi cứ mạnh dạn tâu xin, bây giờ có nhiều người thèm được như ngươi

đến rõ dãi mà không được đó!

Hiền phi nghe vậy khẽ liếc nhìn thái hậu, lặng thinh.

Trong đầu Hằng lúc ấy thoáng nghĩ đến Ngọc Ngôn đang còn bị giam lỏng trong lãnh

cung. Nàng muốn nhân dịp này tâu xin cho hai mẹ con, nhưng ngại có thái hậu ở đó nên phân

vân không dám.

Ngẫm nghĩ vài giây, nàng tâu:

- Tâu hoàng thượng, nếu được ơn trên rộng thương như vậy, thần chỉ xin được lập một

viện Giáo dưỡng để nuôi dạy những người tàn tật, côi cút trong hoàng gia…

Minh Mạng nhíu mày:

- Hoàng gia cũng có những người như vậy sao, có nhiều không?

- Tâu hoàng thượng, thời gian qua, các hoàng thân quốc thích không tham gia vào việc trị

nước, chỉ vui thú an nhàn, nhiều người quá thiên về hưởng lạc, rượu chè ca xướng liên miên. Kết

quả là sinh con cái bị trì độn, tàn tật cũng nhiều. Lại thêm một số người chết sớm, để lại cô nhi

bơ vơ, tuy có được nuôi nấng nhưng không ai dạy dỗ, kết quả thành gánh nặng cho hoàng tộc.

Thần xin đứng ra gánh lấy việc ấy, xin hoàng thượng chuẩn cho.

Thái hậu bác đi:

- Đó là việc bên Tôn Nhân phủ phải lo, không can gì đến chúng ta. Vả lại, vài đứa cô nhi,

vài trẻ tàn tật, có chi đáng phải nói quá lên như vậy, nghe thật mất thể diện.

Hằng khẽ cúi thấp đầu, không nói, tỏ ý lễ phép.

Minh Mạng nhìn Hằng, ánh mắt nghiêm nghị:

- Trẫm cứ nghĩ ngươi là đàn bà chắc phải thích được thưởng gấm vóc hay châu báu.

Không ngờ ngươi lại muốn mua lấy cái mệt mỏi vào mình, đứng ra gánh lấy chuyện của thiên

hạ. - Ngài đổi nét mặt, tươi cười: - Như vậy ngươi thật đúng là con dâu của trẫm đó! Trẫm chuẩn

y ngay! Thái giám, truyền cấp phát tiền gạo để cho Phạm thị lo việc. Miên Tông, lâu nay trẫm

vẫn lo ngươi quá tình cảm yếu mềm. Nhưng ngươi có người vợ tốt như vậy, trẫm thấy yên tâm

rồi đó!

Miên Tông tạ ơn. Hiền phi cúi đầu, không giấu được vẻ buồn.

Viện Giáo dưỡng do Hằng lập ra ngay trong phủ, đã gom được hơn vài chục người bệnh

tật, đa số là trẻ con các nhà hoàng tộc nhưng bị tật câm điếc hoặc bị bệnh bẩm sinh về thần kinh,

ngớ ngẩn trì độn. Mẹ con Ngọc Ngôn nhân dịp này cũng được chuyển về phủ Trường Khánh.

Lúc này Ngọc Ngôn đã hầu như mất gần hết trí nhớ, chỉ còn biết nói những câu ngớ ngẩn. Hằng

cho dọn chỗ cho Ngọc Ngôn ở và cắt người trông coi cẩn thận. Con trai Ngọc Ngôn là Lê Diễn

bấy giờ đã lên năm, tuy lớn lên trong lãnh cung bên người mẹ bệnh tật nhưng Lê Diễn là đứa trẻ

phát triển bình thường. Hằng lâu nay vẫn kín đáo giúp Ngọc Ngôn nuôi con, nay Diễn đã về ở

trong phủ, nàng bớt của mình một thị tỳ, cho ở luôn bên cạnh Ngọc Ngôn để làm bảo mẫu cho

đứa trẻ.

Cam Lộ thấy Hằng lập viện Giáo dưỡng, nàng cũng đòi lập cho được một ban hát trong

phủ. Miên Tông nghe nói, gạt đi:

376

- Lập viện Giáo dưỡng thì hoàng thượng cấp tiền, gạo để chu cấp. Còn nếu lập ban nữ

nhạc thì phải bỏ của nhà ra để nuôi. Chúng ta vừa mới ra mở phủ, còn nhiều việc phải lo lắm,

chưa thể chi tiêu hoang phí được!

Cam Lộ nằn nì:

- Thiếp thấy bên phủ của Kiến An Công, Diên Khánh Công, ai cũng nuôi con hát, cũng

dựng sân khấu ngay trong phủ, họ mời chúng ta sang chơi xem hát mãi, mà ta thì không có gì

mời họ, có tủi mặt không?

Miên Tông vẫn không bằng lòng:

- Nàng không am hiểu về nghệ thuật hát tuồng, không nên đua đòi thấy người ta chơi

sang mình cũng nhắm mắt chơi sang. Có khi tập hợp một đám phường tuồng phấn son xanh đỏ,

lại gây ra thêm tệ nạn trong phủ nữa đó!

Cam Lộ ấm ức:

- Chị Hằng thì xin gì cũng được, thiếp thì xin gì cũng bị bác đi. Từ lúc ra ở phủ này, xa

rời Thái hậu, không ai bênh vực thiếp nên thiếp chỉ còn là con sâu cái kiến thôi.

Nói rồi nàng vùng vằng tìm cớ bỏ về tư phòng.

Hằng thấy vậy, áy náy:

- Việc này là tại thiếp. Bởi hôm trước thiếp quá mong được việc nên đã lỡ hứa với Cam

Lộ, muốn xin gì cũng được. Hay là… xin chàng giúp cho thiếp, kẻo thiếp lại mang tiếng hứa lời

rồi chẳng giữ lời…

Bàn qua tính lại, cuối cùng rồi phủ Trường Khánh cũng lập một nhà hát nhỏ, giao cho

Cam Lộ trông coi.

Từ đó, mỗi tháng một lần, Hằng và Cam Lộ cùng các con: Tĩnh Hảo, Hồng Bảo, Hồng

Nhậm lại được đi xem hát. Thỉnh thoảng Hằng còn đưa cả những người tàn tật bên viện Giáo

dưỡng sang xem. Tuy trí óc chậm khờ, nhưng nghe lời hát câu ca, tiếng đàn tiếng trống, những

khuôn mặt u tối cũng chợt sáng lên... Những lúc ấy Hằng cảm thấy trong lòng vui khôn tả.

Chỉ có Miên Tông không bao giờ bước chân đến nhà hát. Cam Lộ vì vậy giận thầm trong

bụng, cho là tại Hằng ngăn trở nên chồng mới không để mắt đến công việc của mình.

Nàng đem việc ấy than thở với mẹ là phu nhân quận công Bình Thái. Hôm ấy phu nhân

đến thăm con, nhìn Cam Lộ một lúc rồi quở:

- Con không nghe lời mẹ, không chịu giữ gìn, nên thân hình sồ sề ra nhiều quá! Như vậy

thì làm sao chồng nó mê mình cho được!

Cam Lộ xuôi xị:

- Con ráng lắm rồi, tẩm quất xoa bóp, xoa dầu tiêu mỡ, bắt thị nữ làm đủ cách mà vẫn

không bớt béo!

Bình Thái phu nhân khuyên:

- Con phải ăn uống có chừng mực, chứ làm đủ cách mà vẫn cứ hay ăn vặt luôn miệng thì

không mập ú ù mới lạ? Con xem mẹ đây, đã ngoài năm mươi mà vẫn còn thon gọn thế này

này…

Cam Lộ trề môi:

377

- Thì mẹ thon gọn như vậy, cha con cũng vẫn nạp thêm bao nhiêu là nàng hầu vợ lẽ, có

ích gì đâu?

- Hây da, con nói vậy thì ta còn khuyên bảo được gì nữa? Nhưng mà chồng không mê

mình, mình cũng phải có cách lôi chồng về phía mình. Cái kế mẹ bày cho con, con đã làm chưa?

- Rồi! Từ lúc mẹ xúi con lập nhà hát để đưa gái tơ vào phủ, dụ cho hoàng tử xa rời bỏ bê

bà Hằng, con cũng mong như vậy nên mới nằn nì hết sức, hoàng tử mới y cho đó!

Bình Thái phu nhân gật đầu:

- Đúng rồi con ạ. Lượng sức mình không hấp dẫn nổi chồng nữa thì phải tìm người khác

thay mình. Đừng nói là ngoài triều đình đàn ông phải có cánh có phe, trong phủ phòng cũng vậy,

đàn bà cũng phải có bè có phái, nâng đỡ nhau, loại trừ nhau, mới sống được!

Cam Lộ nhăn nhó:

- Khổ một cái, hoàng tử đâu có mấy khi đến xem hát, mà coi bộ cũng không mê gái trẻ,

cho nên con dựng cái nhà hát này cũng chỉ là công cốc đó mẹ ơi!

- Tại vì con cứ tuyển vào mấy con đào tầm thường, mấy hạng đó ai mà thèm! Lần này mẹ

đưa đến một đứa rất xuất sắc, vừa trẻ vừa đẹp, tài đàn hát lại không ai bì. Để đó rồi con coi, nhất

định cá phải cắn câu thôi!

- Con xem mặt nó rồi! Đẹp thì có đẹp, trẻ thì có trẻ, nhưng làm sao cho hoàng tử nhìn

thấy nó đây.

Bình Thái phu nhân cười:

- Dễ ợt mà, con cứ cho nó chiều chiều ra ngoài Túy Hương đình ở mé tây công phủ, bảo

nó tập đàn tập hát ở đó.

Cam Lộ lắc đầu:

- Túy Hương đình xa chỗ ở của hoàng tử lắm! Mà đưa đến gần thì sợ hoàng tử quở trách,

bảo là quấy rầy này nọ.

Bình Thái phu nhân dí ngón tay vào trán con:

- Con thiệt là kém thông minh lắm đó, chỗ đó tuy là xa nhưng mà ở trên hướng gió, khi

chiều xế lúc trăng thanh, tiếng ca tiếng đàn theo hướng gió phảng phất văng vẳng gợi tình… Thế

mới hay!

Cam Lộ vẫn hoài nghi:

- Hồi trước thái hậu cũng dạy con kế này kế nọ, nào là mông cao, ngực mẩy, eo nhỏ vai

xuôi… Rồi cũng có ích gì đâu.

Bình Thái phu nhân hăm hở dạy khôn cho con gái:

- Đàn ông, kẻ thích thanh, người thích thô, tùy theo ý thích mà giăng bẫy thì con mồi mới

sụt xuống hố. Nay hoàng tử không phải người tham dâm hiếu sắc, mà đưa mông cao ngực nẩy ra

để làm gì. Hoàng tử yêu thơ ca, thích vẻ đẹp tinh thần, thì ta phải đưa người thanh nhã dịu dàng,

lấy vẻ quyến rũ của tiếng hát lời ca mà đánh đổ mới được!

Cam Lộ nghe mẹ nói một thôi một hồi, chỉ hiểu qua loa, nhưng cũng gượng cười:

- Thôi, con cũng nghe theo lời mẹ, thử một keo này xem sao?

378

Mấy hôm sau, dưới mái hiên Túy Hương đình, một mỹ nữ trạc mười chín tuổi ngồi trên

sập gụ, tay ôm đàn, gảy khúc nhạc “Xuân phong”. Đấy là Đẩu Nương, đệ nhất danh cầm thành

Phú Xuân, vừa được Bình Thái phu nhân tiến cử vào ban nhạc của phủ Trường Khánh.

Quanh đình, hoa nở thắm tươi, vài cánh bướm vờn bay trong nắng. Đàn hết bài Xuân

phong, nàng chuyển sang bài Nam xuân, rồi đến Nam ai, tiếng nhạc đang tươi vui nhí nhảnh chợt

dần dần man mác buồn…

Bình Thái phu nhân từ sau bụi hoa nhô ra, đến bên:

- Kìa, ta đã bảo, phải chọn những khúc đàn vui, khêu gợi xuân tình. Sao lại gảy cái bản

đàn buồn như đưa đám thế thì còn khêu tình ai được!

Đẩu Nương cúi đầu:

- Bẩm phu nhân, con là người gảy đàn, không phải gái làng chơi. Con chỉ biết lấy tiếng

đàn tặng cho khách tri âm, chứ thật không biết làm sao khêu gợi xuân tình.

Bình Thái phu nhân xí một tiếng:

- Khổ lắm, biết rồi! Cô mà khôn, biết nghe lời ta thì chẳng bao lâu sẽ vinh hoa phú quý,

vàng đeo đầy tay, lụa phủ khắp người. Cô không nghe ta thì cả đời gảy đàn mua vui cho thiên hạ,

mà không khéo Cam Lộ con ta nó bực mình lên, nó đuổi ra khỏi nhà hát, chưa chắc đàn hay mà

kiếm đủ ăn đâu!

Đẩu Nương không dám cãi, im lặng, nâng đàn lên gảy khúc Lưu thủy.

Nét nhạc rộn ràng, tươi vui, trong khi đôi mắt người đàn rưng rưng lệ.

***

Phía Đông trong phủ Trường Khánh, đối xứng với Túy Hương đình bên phía Tây, là thư

phòng của Miên Tông.

Đang ngồi xem sách trước án thư, Miên Tông ngẩng lên nhìn ra ngoài cửa sổ. Túy Hương

đình hiện ra sau những tán cây xanh trong vườn.

Tiếng đàn của Đẩu Nương văng vẳng theo gió vọng lại.

Miên Tông buông sách, ra đứng bên cửa sổ, lắng nghe. Dù khoảng cách khá xa, nhưng

vẫn thấy được hình ảnh một người con gái đang gảy đàn dưới mái đình, dáng dấp thướt tha yểu

điệu.

Miên Tông lại quay vào ngồi trước án thư, nhưng không đọc. Trầm ngâm một lúc, chàng

buột miệng:

- Tiếng đàn làm lòng ta bỗng xốn xang buồn nhớ, chẳng hiểu vì sao!

Giám Lê đang hầu bên cạnh, thưa:

- Bẩm điện hạ, Túy Hương đình nằm trong khu vực cấm, sát cạnh thư phòng. Không hiểu

sao lại có người dám vào đó chơi đàn? Con xin ra đuổi đi ngay.

Miên Tông ngăn lại:

- Không, Giám Lê, cứ để ta nghe. - Lát sau, Tông vừa nghe, vừa mơ màng hỏi: - Giám

Lê, mấy hôm nay sao ta không thấy Hằng đâu cả? Nàng đi đâu, làm gì, sao không nói cho ta

biết?

Giám Lê thưa:

379

- Dạ, phủ thiếp vẫn ở trong phủ chứ có đi đâu? Chỉ có điều mấy hôm nay viện Giáo

dưỡng rất nhiều việc, phủ thiếp mải quán xuyến bên đó nên vắng ở bên này.

Miên Tông nhíu mày:

- Viện Giáo dưỡng đã có dì Hạnh Thảo trông coi, sao Hằng lại còn phải bận rộn đến thế?

- Bẩm, đúng là có Phạm phu nhân coi sóc, nhưng mấy hôm nay Ngọc Ngôn công chúa

ốm nặng, ai vào chăm cũng không được, cứ nằng nặc đòi có mặt chị Hằng thôi.

- Việc gì thì việc, nàng cũng không nên bỏ mặc ta một mình buồn bã thế này mới phải.

Này, Giám Lê ơi, khúc nhạc này sao cứ gợi cho ta nhớ đến những ngày vui đẹp đã qua! Người

đàn này tài hoa lắm, có thể nói là bậc danh cầm!

Một lính hầu bước vào:

- Bẩm điện hạ, có thái giám vừa đến truyền khẩu dụ của hoàng thượng, vời điện hạ lập

tức vào cung.

Miên Tông vội vã đi ngay. Vào đến điện Cần Chánh, đã thấy hoàng đế Minh Mạng ngồi

trước án. Một tấm bản đồ mở rộng trước mặt. Trương Đăng Quế đứng bên tả.

Thấy Miên Tông vào, Quế vòng tay thi lễ:

- Quế xin ra mắt hoàng trưởng tử!

Miên Tông cũng chắp tay vái:

- Miên Tông xin vái chào sư phó!

Minh Mạng chỉ tay lên bản đồ, vào chuyện ngay:

- Vừa qua, quân Anh Cát Lợi ngang ngược xâm phạm Quảng Châu, Thiên Tân, đòi

quyền nhập cảng nha phiến vào Trung Hoa. Người Tàu cấm không cho, chúng liền đánh phá,

chiếm nhiều thành phố. Tàu đành mang nhục, phải ký kết hòa ước chúng mới chịu lui binh. Ta

với Tàu ở sát bên nhau, việc này thật sự đáng lo nghĩ, nên trẫm phải lập tức vời Đăng Quế đến

bàn bạc. Nhà ngươi là trưởng tử, tuổi tác đã lớn, cũng nên dự nghe cho quen chính sự.

Nói rồi vua quay sang hỏi:

- Đăng Quế, khanh có ý kiến gì, hãy mau tâu trình cho trẫm biết.

Đăng Quế mấy năm qua vẫn theo dõi rất kỹ động thái của các nước Tây dương. Tính từ

khi nhà vua lên ngôi đến nay, Quế đã mười tám lần phối hợp với bộ Hộ cử phái đoàn đi sang Hạ

Châu. Thấy có Miên Tông, Đăng Quế đem hết tình hình nói cho ông hoàng trẻ được biết. Miên

Tông tuy đọc sách nhiều, nhưng đây là lần đầu được tham dự các việc cơ mật.

- Hạ Châu… Có phải là nơi bán đồ len và thủy tinh, lâu nay các cung, các phủ vẫn thỉnh

thoảng được ban cho?

Minh Mạng gật đầu:

- Miên Tông, Hạ Châu hay Tân Gia Ba, thường gọi là thành phố Sư tử, ở phía Tây Nam

nước ta cách khoảng một ngày một đêm đường biển. Tàu thuyền của các nước Tây dương tề tựu

ở đó rất đông, nên rất dễ thu thập tin tức.

Đăng Quế tiếp lời:

- Đúng vậy, bẩm điện hạ. Ta mượn danh nghĩa mua sắm sản vật, nhưng thực chất là để

thăm dò tình hình quân sự, kinh tế các nước. Hiện nay các nước Tây dương rất là hùng mạnh và

giàu có, nhất là người Anh, hiện đã chiếm Miến Điện, Ấn Độ, nay lại nhòm ngó cả lãnh thổ của

380

Trung Hoa. Ngay cả Hạ Châu tuy nhỏ bé cũng bị chiếm làm thuộc địa. Giới chủ ở đó đều là dân

Anh tóc vàng mắt xanh, còn dân Hạ Châu bản xứ đều phải lui vào ở nơi rừng núi, chịu nạp thuế

lệ. Thần lo rằng nếu ta không nhìn xa trông rộng, thì một sớm một chiều sẽ rơi vào tình cảnh như

người Hạ Châu đó!

Minh Mạng đanh thép:

- Trẫm nhận giang san này từ tay tiên đế, nhất định không ngồi yên để cho bọn Hồng

Mao Tây dương tham lam nhòm ngó đâu. Năm ngoái trẫm đã cho bộ Công tìm tòi học cách đóng

tàu chiến kiểu phương Tây, công việc đã đến đâu rồi?

Đăng Quế mở ra trước mặt vua một sơ đồ tàu chiến:

- Tâu hoàng thượng, bộ Công đã đóng gần xong hai chiến thuyền, đến hạ tuần tháng này

là có thể hạ thủy. Tuy vậy, thần có lời gan ruột này, xin tâu lên hoàng thượng!

Minh Mạng nhìn chằm chằm:

- Việc gì, khanh cứ nói!

- Tâu hoàng thượng, việc đóng tàu, luyện quân vẫn cứ phải làm, làm rất tích cực. Nhưng

không thể hoàn toàn chỉ trông vào việc huấn luyện quân binh. Người Tây dương tích lũy sự giàu

có hằng mấy thế kỷ nay, ta đóng được hai tàu thì chúng đã có gấp năm gấp mười, không thể cứ

lấy sức mạnh ra mà đối đầu với chúng được!

Minh Mạng hơi trừng mắt:

- Khanh làm quan thượng thư đứng đầu bộ Binh, khẩu khí phải cương mãnh, sao lại nói

những lời làm thương tổn quốc uy như vậy?

Đăng Quế nói, thẳng thắn, rành mạch:

- Tâu hoàng thượng, tình hình này không thể dùng lời nói mà tự huyễn hoặc nhau được!

Sự thực không thể chối cãi là, bọn Tây dương đó đã tiến bộ vượt bậc, các nước phương Đông

khó theo kịp. Tuy vậy, xưa nay mạnh dùng lực, yếu dùng chước, vẫn có cách an toàn. Theo thần,

ta cần có chính sách ngoại giao mềm dẻo để trì hoãn, có thêm thời gian rèn tướng nuôi quân, tích

lũy tài vật, như vậy mới đủ sức đương đầu nếu mai đây chúng có dã tâm xâm lược!

Minh Mạng cau mày rất lâu, vẻ mặt nặng nề. Lúc lâu sau nhà vua mới lên tiếng:

- Thôi được! Khanh nói cũng đúng. Trẫm sẽ cho cải cách chế độ thông thương, cho phép

tàu các nước Tây dương buôn bán dễ dàng hơn, để nước này kềm chân nước nọ không cho nước

nào gây hấn với ta.

Đăng Quế thấy hoàng đế đã chịu nghe, liền nói rõ hơn:

- Hiện nay, trong các cường quốc thì Anh và Pháp là mạnh nhất. Kềm chân được người

Anh, chỉ có người Pháp mà thôi. Thần còn nhớ trước đây Pháp hoàng đã có lần cho mang quốc

thư đề nghị đặt tổng lãnh sự Pháp ở ta, nhưng hoàng thượng không đồng ý…

Minh Mạng im lặng một lúc, rồi nói, chậm rãi, đắn đo:

- Mười năm trước, tình hình khác, đến năm nay, tình hình đã khác. Trẫm sẽ cử một phái

đoàn sang Pháp, ta sẽ xem lại việc đó. Miên Tông, nhà ngươi có ý gì không?

Miên Tông dè dặt:

- Tâu hoàng thượng, thần còn ít tuổi chưa biết rõ chính sự, nếu lời tâu có gì không đúng

xin hoàng thượng lượng thứ.

381

Minh Mạng gật đầu:

- Cho phép nhà ngươi cứ nói!

Nãy giờ ấp ủ nhiều điều nhưng chưa ai hỏi đến, nay được phụ hoàng mở lời, Miên Tông

liền tâu:

- Nước Pháp hiện nay chưa đe dọa gì các nước quanh ta, nhưng họ hoạt động truyền giáo

rất dữ, lâu nay đa số các cố đạo bị bắt ở ta đều là người Pháp. Nếu muốn đặt quan hệ bang giao

với Pháp, có lẽ trước hết phải tạm hòa hoãn việc cấm Đạo? Theo thần, chính sách cấm Đạo

không nên ngặt quá, bởi hiện giờ việc bắt bớ xảy ra ở khắp nơi, dân hai bên lương giáo chia rẽ

thù hằn rất đáng đau lòng!

Minh Mạng tức giận:

- Cái gì? Các giáo sĩ Gia tô lâu nay đã phá hoại luân thường đạo lý, lại còn ủng hộ các

đảng phản loạn ở nước ta. Đừng quên rằng trong việc ủng hộ hoàng tôn Đán trước đây, rồi việc

ủng hộ nghịch Khôi ở thành Phan An, tất cả đều có bàn tay của cố đạo Tây nhúng vào. Đăng

Quế, trẫm sẽ quan tâm việc thông thương với người Pháp, nhưng chuyện buôn bán và chuyện

truyền Đạo là hai việc khác nhau. Với đạo Gia Tô thì trẫm sẽ không bao giờ nhượng bộ.

Đăng Quế thấy vua giận, biết có nói cũng không được, nên chỉ im lặng.

Minh Mạng thấy không ai nói gì nữa, liền phẩy tay áo:

- Thôi, tạm thời các ngươi hãy lui ra.

Miên Tông và Đăng Quế cùng lui. Nhà vua chợt gọi giật:

- Miên Tông!

Miên Tông dừng lại. Vua nói lớn:

- Nhà ngươi phải cứng rắn hơn nữa. Bản tính ngươi dễ dàng nhân nhượng như vậy, há có

thể làm vua được sao?

Trong lúc Miên Tông vào cung thì con trai đầu là Hồng Bảo, nay đã mười sáu tuổi, đang

cùng với gia nhân là Vạn Khoái đi ngang qua vườn. Tính lén cha ra ngoài chơi, nên Bảo chỉ mặc

cái áo dài vải thâm như dân thường. Vạn Khoái cũng chỉ đánh cái áo cộc nâu, trên tay ôm một

con gà chọi.

Vạn Khoái nhìn lên cửa sổ phòng Miên Tông, nhắc chủ:

- Hoàng tôn, xin đi tắt qua bên kia cho mau. Đoạn đường này gần thư phòng của Điện hạ,

người mà thấy chúng ta cải trang đi chọi gà, nhất định sẽ mắng cho tơi bời đó!

Hồng Bảo gật đầu:

- Ngươi đi trước đi, đem ô kê về nhốt cho cẩn thận đó!

- Hoàng tôn còn đi đâu nữa?

- Ta nghe phía bên Túy Hương đình có tiếng đàn. Bọn con hát to gan, chỗ của chúng là

ngoài Thanh Bình thự, sao dám vào đây. Ta phải sang cho chúng một trận. Thôi đi mau đi!

Tên gia nhân chuồn lẹ qua lối mòn phía bên tả. Hồng Bảo rẽ về phía bên hữu. Đến trước

Túy Hương đình, cậu ta hùng hổ cất tiếng:

- Ả kia, có phải là ca nương trong phủ không?Ai cho ngươi vào đây quấy rầy?

382

Đẩu Nương ngừng đàn, quay lại. Gió thổi xiêm áo nàng áp sát vào cơ thể thanh xuân.

Nhìn mặt nàng, Hồng Bảo chợt đứng sững như trời trồng.

- Á, người ở đâu đẹp quá vậy ta?

Đẩu Nương thấy bộ dạng ngẩn ngơ của Hồng Bảo, không khỏi chúm chím cười:

- Cậu là ai? Cậu làm sao vậy? Cậu bị trúng gió sao, cần chị giúp gì không?

Hồng Bảo đổi hẳn sắc mặt, ấp úng:

- Ồ, không, không có trúng gió, chỉ vì thấy cô nương đàn hay quá nên tôi ngưỡng mộ

không nói được!

Đẩu Nương tinh nghịch:

- Cậu thích nghe đàn thật sao, nếu cậu thật bụng thích tiếng đàn, sao lúc nãy lại quát tháo

ầm lên với chị vậy?

Hồng Bảo không biết trả lời sao, chỉ lân la đến bên, ngồi xuống cạnh người đẹp.

- Này, cô dạy tôi học đàn, được không? Mà này, đừng xưng chị với tôi, ở trong phủ này,

trừ chị Tĩnh Hảo ra không ai dám xưng chị với tôi đâu.

Đẩu Nương cười thành tiếng:

- Cậu nhỏ tôi lớn, không xưng chị thì xưng bằng gì? Đã muốn học đàn, lại không cho tôi

xưng chị, vậy thì tôi xưng sư phụ được không?

Hồng Bảo lém lỉnh:

- Xưng là gì cũng được, sư phụ, sư tổ gì cũng được, nhưng nhất thiết không xưng chị, vì

tôi nhất định không chịu làm em đâu.

Đẩu Nương biết ý cậu trai mới lớn đang giở trò ghẹo gái, nên không nói nữa, chỉ tiếp tục

gảy đàn. Hồng Bảo ngồi bên cạnh, mặt mày rạng rỡ, càng lúc càng nhích sát lại gần cô gái.

Thừa lúc Đẩu Nương mê mải đàn, Hồng Bảo sán lại sát kề bên, thơm nhẹ vào má nàng

một cái thật nhanh.

Đẩu Nương giật mình cau mày, ngừng đàn, đưa tay áo lên chùi má. Nàng trừng mắt dứ

tay, ý muốn đánh.

Hồng Bảo vừa chạy quanh Đẩu Nương, vừa năn nỉ:

- Xin tha tội! Xin tha tội!

Đẩu Nương mắm môi, cúi xuống cầm lấy guốc định ném.

Hồng Bảo vội kêu to:

- Á, đừng đừng, ta là đại hoàng tôn Hồng Bảo đây!

Hồng Bảo phanh chiếc áo vải khoác ngoài, để lộ áo quần gấm vóc bên trong.

Đẩu Nương thấy vậy, khiếp vía, khựng lại, buông chiếc guốc xuống. Sợ quá, nàng òa lên

khóc.

Hồng Bảo chạy lại, ân cần:

- Trời ơi, sao lại khóc. Nín đi, nàng đẹp lắm, ta không bắt tội nàng đâu!

Bên kia vườn, từ xa, Tĩnh Hảo đang nhìn sang. Thấy cử chỉ lả lơi của Hồng Bảo, cô bỗng

nhiên cảm thấy bực mình hết sức.

Tối lại, Phạm Thị Hằng vừa từ viện Giáo dưỡng về đến tư phòng, đang cởi áo ngoài, lau

mồ hôi thì Tĩnh Hảo vào, méc ngay:

383

- Mẹ, lúc chiều con thấy chuyện này kỳ lắm mẹ ạ!

- Chuyện gì hở con?

Tĩnh Hảo nhăn nhó:

- Con thấy Hồng Bảo lả lơi với con bé đánh đàn trong Túy Hương đình, coi kỳ lắm!

Hằng ngạc nhiên:

- Túy Hương đình nằm trong vườn cấm ở sát chỗ ở của cha con, làm gì có chuyện ca kỹ

vào đó đánh đàn.

- Thì chính mắt con thấy mà. Con thấy Hồng Bảo làm thế này này… - Hảo hôn lên má

Hằng, nhại lại cử chỉ của Hồng Bảo.

Hằng bật cười, không nói. Tĩnh Hảo tức giận:

- Mẹ còn cười được à? Con thấy quá chướng mắt, còn con nít mà đã học đòi trăng hoa,

chẳng ra cái gì.

Hằng ngẫm nghĩ:

- Mẹ cũng không khuyến khích chuyện đó, nhưng nghĩ cho cùng, Hồng Bảo cũng đã

mười sáu tuổi rồi, đâu còn nhỏ nữa. Con cũng đã mười bảy, sang năm cũng phải tính chuyện gả

chồng rồi đó!

Tĩnh Hảo giẫy nẩy:

- Ối ối, con không lấy chồng đâu, con ở trong phủ với mẹ hoài thôi, đi đâu cho hơn ở nhà

mình.

Hằng buồn cười:

- Bằng tuổi con mẹ đã làm dâu, chịu đủ điều cay cực rồi! Nay con ngần ấy rồi mà cứ như

con nít vậy sao? Này, dịp đầu xuân, Tôn Nhân phủ đã đưa danh sách con trai các đại thần, Hiền

phi mới gửi cho các phủ đó! Khi nào các công chúa trong cung chọn xong rồi thì mẹ sẽ xem thật

kỹ, để kiếm một chàng rể tốt cho phủ nhà mình.

Tĩnh Hảo xua tay lia lịa:

- Ôi ôi, con chẳng thèm đâu, mẹ biết không, đợi các công chúa trong cung chọn xong thì

chỉ còn cho mẹ một chàng rể vừa già, vừa xấu, vừa sứt vừa mẻ đó!

Hằng hứ một tiếng, mắng yêu con gái:

- Nói bậy, già xấu sứt mẻ thì ai cho vào danh sách ứng tuyển phò mã? Thôi được, để đó

mẹ kiếm cho một phò mã thật dễ thương, thử xem còn chê nữa không cho biết.

Chương 56

Kế vị

Việc Trung Hoa phải chịu nhún mình trước quân Anh khiến hoàng đế Minh Mạng thực

sự cảm thấy cần phải chuẩn bị. Ngoài việc đúc tàu đồng theo kiểu phương Tây, ngài còn cho

quân sĩ thường xuyên tập trận. Các hoàng tử, hoàng tôn cũng phải trau dồi võ nghệ, thường

xuyên tập tành cỡi ngựa bắn cung để rèn luyện lòng dũng cảm.

Tuy trước đây đã chọn Miên Tông làm người kế vị, nhưng nhà vua vẫn chưa thật yên

tâm. “Trong thời bình thì được, Tông sẽ là một ông vua tốt, trung hậu, nhân ái, nhún nhường,

384

được bầy tôi yêu mến. Nhưng Tông quá hiền hòa! Khi cần quyết đoán, sẽ rất là bất cập. Mà nếu

không chọn Tông? Thì lại rơi vào cái bi kịch bỏ trưởng lập thứ, cũng lại là mầm loạn.” Nghĩ vậy

nên ngài vẫn trù trừ chưa quyết hẳn.

Cuối tháng chạp năm Canh Tý, theo lệnh vua, hoàng gia tổ chức lễ hội diễn võ tại bãi

trống trước Ngọ Môn.

Vua Minh Mạng nai nịt chỉnh tề ngồi trên mình ngựa, chung quanh là các thái giám cỡi

ngựa theo hầu. Các hoàng tử, hoàng tôn cũng yên cương sẵn sàng, quay thành vòng tròn, chuẩn

bị diễn tập. Ai nấy đều hăm hở thi thố cho thật tốt trước mặt hoàng thượng.

Trên lầu cao, dưới mái hiên lợp ngói lưu ly, thái hậu và các phi tần tề tựu đầy đủ. Trong

các phi tần có cả Quý nhân Nguyễn Thị Bảo và ba nàng công chúa nhỏ mới sinh sau khi Bảo về

lại kinh thành.

Thái hậu thấy Bảo, cười khinh khỉnh:

- Khá khen cho Quý nhân, được ơn mưa móc cũng khá đấy, tiếc là dạo sau này sinh toàn

con gái!

Quý nhân Bảo đứng dậy thi lễ:

- Thần xin ra mắt thái hậu. Vĩnh Trinh, Diệu Liên, Tĩnh Hòa, các con hãy đến ra mắt Bà

nội!

Thái hậu lạnh lùng:

- Gọi ta là thái hậu!

Ba cô bé bỡ ngỡ vòng tay cúi đầu, rồi nhanh chóng lảng ra lan can, vẫy tay với anh là

Miên Thẩm - tức Bạch Hào Tử - đang cỡi ngựa đi trong hàng các ông hoàng trẻ.

Các hoàng tử phi ngựa theo nhau, chạy nhanh dần rồi lần lượt phóng qua một rào cản đặt

ngay chính giữa khoảng đất rộng. Miên Hoằng là người chạy ngựa đầu tiên, nhảy qua rào cản

một cách nhanh nhẹn, dũng mãnh.

Mỗi lần một hoàng tử nhảy qua rào, quân lính chung quanh lại vỗ tay, hò reo vang dội.

Đến lượt vua Minh Mạng, ngài vui vẻ hào hứng quất ngựa phóng đến, giật mạnh dây

cương cho ngựa vượt rào.

Trên khán đài cao, thái hậu và các phi tần cũng vỗ tay cổ võ.

Bỗng có tiếng hét thất thanh của thái hậu. Cả khán đài đang vui nhộn bỗng nhốn nháo cả

lên. Hiền phi thì ngã quỵ xuống như muốn ngất.

Các thái giám hốt hoảng xúm vào đỡ. Hiền phi vùng vẫy, khóc gào thảm thiết.

- Hoàng thượng! Hoàng thượng!

Hôm ấy Đăng Quế bận việc bên bộ Binh nên không có mặt. Nghe tin, Quế thất kinh, lật

đật chạy ngay vào điện Càn Thành. Các đại thần cơ mật đã chực sẵn trước thềm, thấy Đăng Quế

đến liền cùng theo vào trong tẩm điện.

Vua Minh Mạng nằm trên long sàng, vẫn còn tỉnh táo nhưng miệng đã đơ, lưỡi đã cứng.

Tay chân vua bị buộc vào giường, vì chúng co giật liên tục trong những cơn đau. Ngự y

đang cúi xuống bắt mạch.

Đăng Quế kêu:

385

- Hoàng thượng! Hoàng thượng! Hoàng thượng sao rồi? Người thường ngày tinh thông

võ nghệ, sao lại thình lình ngã ngựa như vậy được?

Ngự y thưa:

- Bẩm quan lớn, không phải hoàng thượng ngã ngựa mà bị thống phong đột quỵ, chính vì

đột quỵ trước, cho nên mới té ngựa ạ!

Đăng Quế lo lắng cực độ:

- Bây giờ túc hạ tính việc chạy chữa ra sao?

Ngự y nghẹn ngào:

- Bẩm quan lớn… Có việc gì hệ trọng, xin quan lớn tâu với hoàng thượng hãy thu xếp đi

thôi!

Đăng Quế khóc to, quỳ sụp xuống bên long sàng.

- Hoàng thượng!

Minh Mạng nghiến răng, nén cơn đau, thều thào nói không rõ tiếng, Đăng Quế phải cố

sức lắng nghe:

- Phái bộ sang Pháp… có tin chưa?

- Tâu hoàng thượng, vẫn chưa có tin gì !

Minh Mạng nhăn mặt, thở dốc.

- Đành để… cho người sau. Việc của ta… gấp rồi.

Đăng Quế dập đầu phủ phục:

- Hoàng thượng, xin người truyền di mệnh.

Minh Mạng bỗng nhiên nói rõ ràng, rành mạch:

- Miên Tông tính hiền hậu, quả đoán, việc trị nước thì càng ngày càng khó. Khanh phải

hết lòng giúp con trẫm. Hễ việc gì chưa hợp lẽ, khanh nên dùng lời nói của ta mà can gián.

Đăng Quế lập tức sai gọi Miên Tông đến nghe di mệnh. Cố gắng nói thêm mấy lời, rồi

nhà vua thở dốc, lịm dần.

Đêm ấy vua băng hà, hưởng dương 50 tuổi.

Theo lệ cũ, triều đình làm lễ đăng quang cho vua mới, rồi sau đó mới phát tang tiên đế.

Mùa xuân năm Tân Sửu, tức năm 1841, hoàng trưởng tử Nguyễn Phúc Miên Tông 34 tuổi lên

làm vua, đặt niên hiệu là Thiệu Trị. Theo di mệnh của vua cha, Thiệu Trị hoàng đế dùng Trương

Đăng Quế làm phụ chính đại thần, cho đặc ân được ngồi trước mặt vua.

Bà nội của Thiệu Trị là thái hậu Trần Thị Đang được tấn tôn làm Nhân Tuyên Từ Khánh

Thái hoàng thái hậu, gọi tắt là Từ Khánh thái thái hậu. Triều đình vẫn theo lệ Tứ bất lập, không

có ngôi hoàng hậu nên thái hoàng thái hậu Từ Khánh vẫn tiếp tục làm chủ nội cung.

***

Đến Trung thu năm ấy, tức là tám tháng sau khi hoàng đế Minh Mạng băng, quan tài của

ngài mới an vị trong ngôi lăng trên núi Cẩm Kê.

Việc tang hiếu đã tạm yên, hoàng cung bắt đầu lấy lại một chút vẻ sống động sau những

ngày ủ ê nhuộm một màu tang trắng.

386

Thái hoàng thái hậu bèn cho vời vua mới để sắp đặt lại các việc trong cung đình. Trong

cung Từ Thọ, Thái thái hậu ngồi trên sập, hai thị nữ cầm quạt lông cán dài hầu hai bên. Thái

giám hô:

- Hoàng thượng giá lâm!

Vua Thiệu Trị đến bên bà nội, quỳ xuống.

- Tâu thái hoàng thái hậu, cháu là Miên Tông, xin chúc thái hoàng thái hậu an mạnh!

Thái hoàng thái hậu cười thỏa mãn:

- Hãy đứng dậy. Hoàng thượng nay đã là vua, chớ nên quá nhún nhường.

Thiệu Trị vẫn khiêm cung:

- Cháu mồ côi từ lúc lọt lòng, được bà nuôi dưỡng. Công ơn ấy không bao giờ quên. Mãi

mãi cháu vẫn là đứa cháu nhỏ của bà.

Thái hoàng thái hậu đĩnh đạc:

- Nuôi hoàng thượng từ đứa bé sơ sinh đến khi thành người là chuyện dễ. Đặt con người

ấy lên ngai vàng để thành một ông vua mới là chuyện khó! Việc khó ta còn làm được, vậy những

việc nhỏ, hoàng thượng hãy khá nghe lời ta.

- Tâu vâng, cháu xin nghe ý chỉ của thái hoàng thái hậu.

Thái hoàng thái hậu nói rành rọt, mạch lạc:

- Lệ cũ bản triều không lập hoàng hậu, điều đó hoàng thượng cũng biết rồi. Tuy vậy,

trong các phi tần vẫn phải có tôn ti trật tự, kẻ cao người thấp phân định hẳn hoi. Vì vậy ta muốn

hoàng thượng chọn lấy một người trong số thê thiếp để phong làm vợ chính. Thôi, nói gần nói xa

chẳng qua nói thẳng, ta thấy Cam Lộ lâu nay hầu ta có công, lại sinh ra con trai trưởng, rất nên

phong làm Hoàng quý phi, đứng đầu tất cả cung tần.

Thiệu Trị ngần ngại.

- Tâu thái hoàng thái hậu, cháu mới lên ngôi, các phủ thiếp đều đã được phong làm cung

tần. Việc phong Hoàng quý phi, cháu nghĩ là chưa có gì gấp, xin để tính sau!

Thái hoàng thái hậu nghiêm nghị:

- Sao lại không gấp? Tuổi ta nay đã cao, cai quản nội cung đã nhiều năm, cũng mệt mỏi

lắm, cần người giúp đỡ.

Thiệu Trị buộc lòng nói thẳng:

- Tâu thái hoàng thái hậu, cháu thực lòng thấy Cam Lộ chưa xứng ngôi mẫu nghi thiên

hạ, nên không muốn vội vàng!

- Hứ? Cam Lộ đẹp đẽ tốt tướng, dòng dõi cao sang, siêng năng cần kiệm, thông tuệ

khiêm nhường, hoàng thượng còn chê chỗ nào? Hay là muốn hư vị để dành ngôi cho con Hằng?

Thiệu Trị thành thật:

- Tâu thái hoàng thái hậu, Hằng là vợ đầu tiên của cháu, do chính cháu chọn lựa. Cháu

thực lòng thấy nàng rất xứng hai chữ vợ hiền, lúc nào cũng kề vai sát cánh chia sẻ buồn vui cùng

cháu. Đời này nếu phải bỏ hết thê thiếp mà chọn một người thì cháu chỉ chọn một mình Hằng mà

thôi!

Thái hoàng thái hậu cười lên the thé, tiếng cười như xé lụa.

387

Thiệu Trị cảm thấy hết sức khó chịu, nhưng vẫn im lặng nhẫn nhịn. Thái hoàng thái hậu

cười xong, vỗ hai tay ra hiệu:

- Hạnh Nhi, đem ra đây.

Hạnh Nhi dạ một tiếng, vội vàng chạy đi lấy một cuốn sổ to đem lại. Bằng một giọng

hách dịch, thái hoàng thái hậu truyền:

- Mở sổ ra !

Hạnh Nhi mở sổ đặt ngay ngắn trước mặt thái hoàng thái hậu.

- Lui hết ra đi, để ta nói chuyện quan trọng với hoàng thượng.

Tả hữu lui ra hết. Thái hoàng thái hậu đưa bàn tay lật tìm từng trang trong sổ. Trên những

dòng chữ chi chít, những ngón tay của bà ấn mạnh xuống giấy với móng dài nhọn uốn xoắn, kiểu

móng tay lá lan của những nhà quý phái ngày xưa.

- Hoàng thượng sẽ hiểu vì sao ta cười. Ta muốn cho hoàng thượng thấy người vợ mà

hoàng thượng luôn miệng khen ngợi đó có hiền đức không, hiền đức đến cỡ nào.

Thiệu Trị thở dài:

- Có gì không hài lòng, xin tổ mẫu cứ dạy, sao phải bày sổ sách phiền phức thế này?

- Cứ bình tĩnh đi! Ta nói có sách, mách có chứng, kẻo rồi hoàng thượng lại cho là ta cay

nghiệt. Đây đây, ngày Tân Sửu tháng Đinh Mùi, phủ thiếp là Phạm Thị Hằng lộng ngôn xảo trá,

dám bình luận về chính sách của tiên đế, phải tội trói phơi nắng ngoài cổng cung Từ Thọ, may

sao phát hiện có thai nên được tạm tha. Làm người đàn bà phải có tứ đức: công, dung, ngôn,

hạnh, Thị Hằng hỗn láo phạm thượng như vậy thì có đức ngôn ở chỗ nào?

Thiệu Trị phân trần:

- Việc này thì cháu vẫn nhớ! Chẳng qua có ai đó thêm bớt đặt điều, chứ Hằng nói năng

lúc nào cũng chừng mực lễ phép, đâu có hỗn láo bao giờ?

Thái hoàng thái hậu tiếp tục:

- Còn nữa, ngày Tân Dậu tháng Ất Tỵ, lệnh của ta cho phi thiếp về thăm nhà ba hôm, Thị

Hằng bừa bãi vô phép, nhân dịp cha mất, ở lì đưa tang rồi mới về cung, xưa nay phi tần có ai

được như vậy không?

Thiệu Trị cố gỡ cho Hằng:

- Phụ tử tình thâm, thà khuất mắt không sao, chứ thấy cha chết trước mắt sao đành lòng

quay lưng dời bước? Tuy là phạm quy định cung cấm, nhưng nghĩ tới tình người, lúc đó tổ mẫu

cũng đã rộng lòng tha thứ.

Thái hoàng thái hậu cười mũi:

- Tha thứ! Tha thứ! Còn cái tội thứ ba này mới ghê, liệu hoàng thượng có tha thứ được

không?

Thiệu Trị bắt đầu bình tĩnh lại, tỏ ra cứng cỏi:

- Tội gì?

Thái hoàng thái hậu đọc sang sảng:

- Canh hai, đêm Mậu Tý tháng Bính Thìn, phủ thiếp là Thị Hằng xuất cung ám muội, tư

thông cùng Trương Đăng Quế, tội ấy có tha được không?

Thiệu Trị nghe qua, tái mặt:

388

- Cái gì? Thái hậu vừa nói gì? Không, cháu không tin, không bao giờ có chuyện đó!

Thái hoàng thái hậu ngoảnh mặt đi:

- Được! Ta biết hoàng thượng sẽ không tin! Hoàng thượng đã không tin thì ta không nói

nữa!

Thiệu Trị đau khổ:

- Tổ mẫu! Việc ấy thực hư ra sao, xin nói rõ cho cháu biết!

Thái hoàng thái hậu vẫn kiêu kỳ:

- Hứ! Hoàng thượng hãy đi mà hỏi Thị Hằng, rồi nó sẽ kể cho mà nghe!

Thiệu Trị nài nỉ:

- Thái hoàng thái hậu ôi! Việc này trọng đại lắm, xin người chớ nói chơi. Trương Đăng

Quế là đại thần cố mệnh, phụ hoàng lúc lâm chung đã dặn cháu, mọi việc nhất nhất phải hỏi ý

ông, lại còn dặn mai sau phải thờ ông vào nhà Thái miếu ngay sau lưng phụ hoàng. Nay bỗng

nhiên nghe cái tin tày trời như vậy, cháu phải làm sao đây?

Thái hoàng thái hậu cười gằn, bao nhiêu uất ức đè nén đã lâu, nay tuôn ra hết:

- Đăng Quế mười mấy năm nay giữ hết binh quyền, được tiên đế coi như gan ruột, tin nó

còn hơn cả tin ta. Vì vậy lúc phát hiện tội lỗi của hắn, ta buộc lòng phải ngậm miệng nín hơi, vì

thế hắn đang mạnh, dồn vào đường cùng có thể sinh biến. Nay hoàng thượng muốn trị tội hắn,

thì phải lần lần từng bước, tước dần quyền bính, mất binh quyền rồi thì một ông tể tướng cũng

không hơn gì một kẻ sất phu, ai cũng trói được. Vả lại, hắn giữ quyền lâu rồi, nay cũng đã đến

lúc phải nhường lại cho kẻ khác!

Thiệu Trị hoang mang:

- Phụ hoàng nhắm mắt chưa bao ngày, lẽ nào cháu lại nhẫn tâm trái lời trăn trối? Hơn

nữa, việc xấu xa kia cũng chưa rõ thực hư, không khéo lại gây ra oan uổng?

Thái hoàng thái hậu mím chặt môi, âm thanh cứ thế tuôn qua kẽ răng:

- Oan uổng! Còn oan uổng gì nữa? Thôi được, hoàng thượng không vội phải nghe ta. Hãy

chờ đó! Rồi có ngày sự thật sẽ phơi bày!

Thiệu Trị lững thững bước ra khỏi cung Từ Thọ, vẻ mặt hoài nghi, đau đớn.

Trong cung, thái thái hậu cũng đang căng thẳng đến run người, đôi môi khô đặc quánh.

Bà nhấp chén nước Hạnh Nhi vừa bưng vào, thầm nghĩ:

“Để cho con trai ta xưng trẫm với mẹ, đó là sai lầm lớn nhất của ta. Nó đã xưng trẫm thì

ta là bề tôi, không khống chế được ông vua. Ta không bao giờ phạm vào sai lầm đó lần nữa. Mãi

mãi đương kim hoàng thượng sẽ vẫn là cháu nhỏ của ta. Việc hôm nay, ta có vội quá không?

Không, không vội đâu, phải hành động ngay, trước khi quá muộn.”

Đôi mắt vẫn rực sáng, bà gọi:

- Giám Đỗ, ngươi ở đâu?

- Dạ, có thần. - Thái giám Đỗ từ trong ra, cầm lấy cuốn sổ gấp lại, định đem đi cất.

Thái hoàng thái hậu ngăn lại:

- Giám Đỗ, đừng đụng vào, hãy trao sổ cho Hạnh Nhi.

- Dạ, thần vâng lệnh.

Giám Đỗ trao sổ xong, định quay đi. Thái hoàng thái hậu hô:

389

- Quân đâu, bắt lấy nó!

Một đoàn thái giám lực lưỡng túa ra, bắt lấy Giám Đỗ trói nghiến lại.

Giám Đỗ sợ hãi kêu:

- Thái hoàng thái hậu! Thái hoàng thái hậu! Sao lại trói thần? Thần có tội gì?

Thái hoàng thái hậu quắc mắt:

- Rồi ngươi sẽ biết tội gì. Giám Đỗ! Ta hỏi ngươi, mười năm về trước, phủ thiếp Thị

Hằng cải dạng thành đàn ông, lén lút xuất cung, đứa nào đánh xe cho nó đi?

Giám Đỗ cứng lưỡi:

- Tâu… Tâu…

- Ngươi, chính ngươi! Tưởng che được mắt ta sao? Ta biết hết, chỉ tạm gửi cái đầu nhà

ngươi trên cái cổ ít lâu đó thôi!

***

Đêm ấy trong điện Càn Thành, vua Thiệu Trị ngồi đọc tấu sớ. Phạm Thị Hằng ngồi bên,

tự tay khêu đèn.

Thiệu Trị cầm đọc một lúc lại bỏ xuống, nhìn mông lung nghĩ ngợi.

Hằng thấy vậy, hỏi:

- Hoàng thượng! Lệ thường các tiên đế xem tấu chương, lúc nào cũng xem ở điện Cần

Chánh bên ngoài Tử Cấm Thành. Sao hoàng thượng lại đem tấu sớ vào nơi ở riêng?

Thiệu Trị buồn rầu:

- Trẫm thấy trong mình không khỏe, nên muốn làm việc trong tẩm điện cho tiện.

Hằng nhẹ nhàng khuyên:

- Tâu hoàng thượng, nơi ở riêng là chỗ phi tần được phép lên xuống hầu hạ. Việc triều

chính không nên để cho đàn bà dòm ngó, cho nên các tiên đế khi nào cũng để tấu sớ ở điện Cần

Chánh. Hoàng thượng mới lên ngôi, nên thận trọng mới được!

Thiệu Trị cảm động:

- Nếu tất cả đàn bà mà đều suy nghĩ chu đáo như nàng, thì trẫm chẳng phải lo ngại gì

nữa!

Nói xong, vua ngập ngừng:

- Hằng này, ta muốn hỏi…

Hằng ân cần:

- Hoàng thượng hỏi gì, xin cứ nói đi, thiếp lúc nào cũng sẵn sàng chia sẻ cùng hoàng

thượng.

- Ta muốn hỏi… - Vừa mở miệng ngài đã thấy kỳ, vội lảng sang ý khác: - À… Ta muốn

hỏi nàng có… có thuốc thang gì không mà chẳng lúc nào ta thấy nàng mệt mỏi, thức khuya dậy

sớm chẳng bao giờ phàn nàn?

Hằng đang chăm chú nghe, bật cười:

- Thiếp tưởng chuyện gì hệ trọng, hóa ra là chuyện đó! Cha thiếp ngày xưa rất giỏi cả nho

y lý số, cha thường dạy thiếp rằng không có thuốc bổ nào tốt cả, uống vào nhiều chỉ làm cho thân

thể mất quân bình mà thôi. Chỉ có hai thứ thuốc cực kỳ hữu ích: Một là siêng năng làm việc,

390

siêng làm thì trí óc vận động, máu huyết lưu thông; Hai là hết lòng thương yêu, làm gì nặng nhọc

mấy mà làm cho người mình thương thì thấy vui mà không biết mệt. Thiếp có phước được hoàng

thượng thương, được phụng sự hoàng thượng, như vậy làm sao mà không khỏe được!

Miên Tông rưng rưng nước mắt, cầm tay Hằng:

- Hằng ơi…

- Hoàng thượng, hoàng thượng làm sao vậy?

Miên Tông đang xúc động, chợt trong lòng lại hiện lên câu chuyện đầy ám ảnh mà thái

thái hậu kể. Bỗng nhiên vua cảm thấy hoang mang, bối rối. Ngài bất giác rụt tay lại, sa sầm nét

mặt.

- Thôi, nàng về bên Tây cung nghỉ đi! Khuya rồi, gọi Giám Lê cho ta.

Hằng chưng hửng nhìn nhà vua. Lặng im vài giây, rồi nàng lùi lại, cúi đầu thật thấp:

- Tâu hoàng thượng, thần thiếp xin lui. Xin hoàng thượng giữ gìn sức khỏe.

Từ ấy đêm đến, Hằng ngủ bên viện Đoan Trang. Vua ở điện Càn Thành, không cho gọi

phi thiếp nào cả, chỉ giữ Giám Lê hầu hạ bên mình.

Từ lúc vua lên ngôi, Giám Lê đã được ban mỹ tự là Trung Nghĩa. “Trung Nghĩa, trẫm

đau buồn quá, muốn nói với ngươi việc này, ngươi chớ hé cho ai biết.”

Những ám ảnh day dứt trong lòng Thiệu Trị, chỉ có một mình Trung Nghĩa biết mà thôi.

Về phần Hằng, nàng thấy rõ từ lúc lên ngôi, vua đối với mình khác hẳn, càng ngày càng lạnh

nhạt.

Nàng không để lộ nỗi buồn tủi, nhưng trong lòng xót xa nhớ lại những ngày vợ chồng êm

ấm khi còn ở phủ Trường Khánh. Những ngày hạnh phúc đã qua, chắc chẳng bao giờ trở lại!

Trong khi Hằng gần như bị thất sủng trong cung, thì bên ngoài, Đăng Quế đang hết sức lo

lắng ổn định triều chính.

Việc nội trị sau thời Minh Mạng xem như đã tạm yên. Đất nước đã quy về một mối. Thuế

khóa, trị an đều đã đi vào nề nếp. Bây giờ việc đáng đề phòng chính là việc Tây dương đang dòm

ngó vào các nước lân bang. Đoàn sứ bộ do tiên đế Minh Mạng phái sang Pháp, trong ý định tìm

cách dùng sức mạnh của Pháp khống chế đế quốc Anh, đã trở về, vào yết kiến hoàng đế Thiệu

Trị tại điện Văn Minh.

Chánh sứ của phái bộ quỳ tâu:

- Tâu hoàng thượng, thần là Tư vụ Trần Viết Xương, vâng mệnh đi sứ Pháp. Thần hổ

thẹn không làm tròn được lời ký thác của tiên đế, xin chịu tội cùng hoàng thượng.

Thiệu Trị phán hỏi:

- Kết quả chuyến đi, trẫm đã nghe Tuy Thạnh quận công tâu trình. Khanh hãy nói rõ hơn,

thái độ của hoàng đế và triều thần Pháp ra sao.

Trần Viết Xương tâu:

- Tâu, sứ bộ ta gặp quá nhiều trở ngại. Trở ngại lớn nhất từ trong hoàng cung, bởi hoàng

hậu Pháp là tín đồ ngoan đạo của đạo Gia tô. Hoàng hậu viện cớ ta cấm Đạo, nên làm mọi áp lực

không cho vua Pháp tiếp chúng thần.

Thiệu Trị cau mày:

391

- Đàn bà nhúng tay vào triều chính, thật không phải chuyện hay. Thế rồi các khanh có tìm

cách vận động với triều thần Pháp không? Hay là bó tay chịu thua ngay?

Trần Viết Xương lộ vẻ đau khổ:

- Tâu hoàng thượng, thần đâu dám tắc trách, đã hết sức hết lòng vận động. Nhưng triều

thần Pháp vin vào cớ đoàn ta không mang quốc thư, nên không xem là sứ giả chính thức, không

chịu cho vào yết kiến vua!

Thiệu Trị hừ một tiếng. Lặng đi một lúc, rồi ngài truyền:

- Thôi, hãy cho các quan chức trong phái bộ nghỉ ngơi và nhận đồ thưởng của trẫm.

Trần Viết Xương vái tạ:

- Nhiệm vụ không thành, chúng thần còn lòng dạ nào dám nhận thưởng.

Thiệu Trị sa sầm nét mặt:

- Không phải là lỗi của các khanh. Đây là lỗi của Đăng Quế. Đăng Quế, khanh nghĩ sao

mà để một phái đoàn như vậy lại không có quốc thư?

Đăng Quế trình bày:

- Tâu hoàng thượng, thần đã cho soạn quốc thư, nhưng tiên đế không chuẩn y! Theo ý

tiên đế thì phái đoàn đi lần này chỉ mang tính thăm dò. Việc thông hiếu giữa hai nước còn phải

cân nhắc, chưa thể vội vàng được.

Thiệu Trị bực bội:

- Một chuyến đi sang tận nước Pháp, tiêu tốn bạc tiền công khố không phải ít, tính việc gì

lẽ ra phải tính ngay đi, sao lại còn phải thăm dò cái gì nữa?

Đăng Quế ngạc nhiên. Nhiều năm rồi, chưa bao giờ Miên Tông có thái độ như vậy.

- Tâu hoàng thượng, xin hoàng thượng minh xét. Nguyên nhân sâu xa của việc này là ở

việc cấm Đạo trong nước ta. Dù có mang quốc thư thì cũng chẳng thay đổi được gì.

Thiệu Trị càng gay gắt:

- Trẫm hiểu ý khanh rồi! Thương lượng không thành là bởi cấm Đạo, mà cấm Đạo là

chính sách của tiên đế chứ gì? Tiên đế đã băng hà, bây giờ cái gì cũng quy trách nhiệm cho

người hết hay sao? Khanh làm đại thần tín cẩn trong hai mươi mốt năm, không chịu trách nhiệm

một điều gì hết sao?

- Tâu hoàng thượng…

- Thôi, còn nói gì nữa vô ích, tất cả lui hết đi!

Đêm ấy trong phủ, Đăng Quế thức đến khuya, ngồi dựa vào lưng tràng kỷ, vẻ mặt ưu tư.

Ngọc Lê quận chúa ngồi bên cạnh chồng:

- Quan lớn thờ tiên đế hai mươi mốt năm, tiên đế đanh thép cứng rắn là vậy mà chưa bao

giờ nặng nhẹ nửa lời. Nay đương kim hoàng đế mới lên ngôi, sao lại xẳng xớm với quan lớn?

Hoàng đế vốn là học trò của quan lớn mà ?

Đăng Quế gật đầu:

- Ta cũng lấy làm lạ! Tính tình hoàng thượng ta biết rõ lắm, mềm mỏng, giản dị, trung

hậu. Tuy thiếu quyết đoán, nhưng rất trọng nghĩa tình. Hay là… ngôi cao tột đỉnh làm thay đổi

con người? Có thể lắm, những con người yếu đuối, thiếu bản lĩnh, khi đột ngột rơi vào địa vị cao

sang, thường biến dạng hẳn đi, đến nỗi không ai còn nhận ra được!

392

Ngọc Lê thở dài thậm thượt:

- Thì rõ rồi! Quan lớn đã thấy tình đời chưa? Vậy mà quan lớn gạt hết tình riêng, chẳng

nghĩ đến con gái mình, nhất định bảo cử cho ngài trước mặt tiên đế. Phải chi hồi ấy quan lớn

nghe thiếp, bảo cử cho Miên Hoằng làm vua, thì đâu đến nỗi thất sủng như bây giờ.

Đăng Quế gạt đi:

- Nàng chỉ nói bậy bạ thôi, ta làm quan suốt đời ngay thẳng, dù có chết cũng không mượn

việc nước mà tư túi việc riêng.

- Ôi trời! Quan lớn ngay thẳng như vậy, có ích gì không, làm ơn đã chẳng được ơn, lại

còn mang oán. Thiếp sinh ra trong chốn cung vàng điện ngọc, thiếp biết lắm, được vua yêu chúa

dấu thì xấu cũng thành tốt, mà đã thất sủng thì hay cũng hóa dở, có khi còn không giữ nổi cái

thân cái mạng nữa đó!

Đăng Quế nhăn trán suy tư:

- Ta nghĩ có lẽ ta hưởng ơn vua lộc nước cũng hơn hai mươi năm rồi, lẽ thì cũng nên lui

về quê hưởng nhàn. Vừa bảo tồn được thân danh, vừa nhường chỗ cho kẻ khác tiến lên cũng

phải. Chỉ ngặt vì, tiên đế tin tưởng ta, lúc lâm chung đem vua trẻ gửi cho ta, bắt ta hết lòng giúp

đỡ… Thật là chẳng biết tính sao!

Ngọc Lê nghe chồng nói, hốt hoảng:

- Cái gì? Quan lớn nói gì, lui về quê sao? Quan lớn định bắt thiếp về Quảng Ngãi trồng

mía sao? Thiếp là quận chúa đương triều, quan lớn có đi đâu thì đi chứ thiếp và các con nhất

định không ra khỏi kinh thành Phú Xuân đâu!

Đăng Quế bực mình:

- Phu nhân, có để yên cho ta suy nghĩ không? Chưa gì đã lu loa lên!

Quế đứng bật dậy, bỏ ra ngoài hiên, đứng một mình.

Sau bức rèm, Thúy Nương, con gái Quế, nay đã chừng mười hai tuổi, đứng nhìn theo.

Thấy cha mẹ không vui với nhau, cô bé mở to đôi mắt đen tròn, ngạc nhiên, buồn bã.

Chương 57

Mẹ chồng cứu mạng con dâu

Được thư báo của Hạnh Thảo, Hằng vội lên kiệu đến thăm viện Giáo dưỡng trong phủ cũ

Trường Khánh.

Ngọc Ngôn công chúa năm ấy tuy tuổi chưa đến bốn mươi nhưng bệnh tật lâu ngày, nay

chỉ còn da bọc xương, suốt ngày nằm liệt trên giường bệnh. Thấy Hằng, trí nhớ hỗn độn của

Ngọc Ngôn bắt đầu khuấy động, nàng ú ớ:

393

- Em Quân ơi…

Hằng cúi xuống, đưa tay vuốt mấy sợi tóc rối trên vầng trán người bệnh:

- Phúc Quân đi theo tiên đế và Tam phi đã mười lăm năm nay, công chúa không nhớ sao?

Ngọc Ngôn mếu máo, nhìn quanh giường:

- Nhớ rồi. Con trai… đi đâu…

Hằng dỗ dành:

- Công chúa yên tâm, công tử Lê Diễn vẫn mạnh khỏe, đang theo quan trấn thủ Quảng

Nam lập công, sau này sẽ làm nên sự nghiệp như Đức ông Lê Văn Duyệt ngày trước đó!

Ngọc Ngôn chỉ hiểu loáng thoáng, gật đầu, thổn thức:

- Nhớ con…

Hằng an ủi:

- Dì Hạnh Thảo đã báo tin công chúa bị bệnh. Lê Diễn đang trên đường về thăm, mai là

đến rồi đó!

Nghe con về, Ngọc Ngôn bừng nụ cười, cố gắng đưa hai tay run rẩy níu bàn tay Hằng,

ôm chặt vào ngực, tỏ ý yêu thương.

Hằng nhẹ nhàng đưa bàn tay kia vỗ về. Ngọc Ngôn nhắm mắt, thiêm thiếp ngủ. Hằng kéo

chăn đắp cho công chúa rồi rơm rớm nước mắt lui ra.

Bên ngoài, Hạnh Thảo đang đợi.

- Từ lúc trở về cung, nay con mới quay về thăm viện Giáo dưỡng. Dì có nhiều chuyện

muốn nói với con!

Hằng mừng tủi:

- Con cũng nhớ dì và em Thuật lắm! Nhưng vào cung ràng buộc nhiều phép tắc, lại thêm

bước đầu hoàng thượng mới lên ngôi, rất nhiều việc phải lo. Nói thật thì những ngày ra ở phủ là

những ngày hạnh phúc nhất của con!

“Con vào đây, dì hỏi chuyện.” Hạnh Thảo kéo Hằng vào một phòng riêng, cùng ngồi

xuống ghế. Trên bàn có một quả son đậy kín, phủ khăn.

- Thơm quá, dì vừa nấu món gì ngon phải không?

- Đây là món sâm cầm tiềm với đông trùng hạ thảo, chế biến công phu lắm! Ở vùng mình

sâm cầm là thứ cực hiếm, giống chim này bay cả vạn dặm từ phía Bắc về, rất khó bắt. Tuy nhỏ

nhắn nhưng sức bay của nó rất dẻo dai, vì vậy thịt xương gì cũng đều rất bổ! Còn đông trùng hạ

thảo là thứ còn quý hơn cả nhân sâm, do lái buôn đưa từ bên Ấn Độ sang, chứ bên Tàu không có

thứ tốt như vậy đâu.

Hằng ngạc nhiên:

- Dì chế biến cho ai dùng mà bỏ công, bỏ của nhiều quá vậy?

Hạnh Thảo hạ giọng:

- Để từ từ hãy nói, bây giờ dì muốn hỏi con, sao dạo này con có vẻ lạ như vậy?

Hằng ngạc nhiên:

- Lạ ra sao hở dì? Con vẫn vậy mà?

Hạnh Thảo lắc đầu:

394

- Hoàng thượng được chọn nối ngôi, ấy là việc mừng lớn nhất trên đời, con thì được

phong Cung tần, cũng rất là vinh dự. Vậy sao lần này gặp lại, dì thấy khí sắc con kém vui, da mặt

xanh xao, ánh mắt ủ dột, có phải con về cung lại bị thái hoàng thái hậu ngược đãi như hồi trước?

Hằng thực thà:

- Không có đâu! Thái hoàng thái hậu dạo này chắc đã thỏa mãn với ngôi cao tột bậc, nên

người đối xử với con rất tử tế. Thường thường, thái thái hậu hay sai nội thị ban cho phẩm vật,

cho Cam Lộ cái gì thì cũng cho con y như thế, không có bên trọng bên khinh như trước nữa. Con

cũng thấy ấm lòng lắm!

Hạnh Thảo vẫn chưa yên tâm:

- Thật không con? Con nhớ đừng giấu dì. Dì lo cho con lắm!

Hằng gượng cười:

- Dì đừng lo quá, nay dì có một mình, nuôi dạy em Thuật, rồi lại chăm lo cho viện Giáo

dưỡng, cũng đã vất vả lắm rồi.

- Thôi được, dì tạm tin con. Bây giờ dì sắp phải đi thăm một người quen đây.

- Dì thăm ai? Chắc dì làm món bổ này để đem cho người ấy phải không?

Hạnh Thảo gật đầu:

- Đúng đó con, dì định đi thăm Tuy Thạnh quận công Trương Đăng Quế.

Hằng ngỡ ngàng:

- Đăng Quế đau ốm hay sao mà dì phải đến thăm?

Hạnh Thảo thở hắt ra:

- Không đau ốm nhưng còn tệ hơn là đau ốm nữa! Nghe nói Đăng Quế bị hoàng thượng

lạnh nhạt, thường ngày nặng lời, tỏ ý không muốn tin dùng. Bởi vậy, Đăng Quế buồn, nghĩ đến

việc cáo quan về ở ẩn. Phu nhân của Đăng Quế hôm qua đến thăm dì, kêu khóc dữ lắm, bảo dì

bắn tin cho con nhờ con tâu xin với hoàng thượng!

Hằng bàng hoàng.

- Có chuyện đó sao? Đăng Quế là rường cột của triều đình, nay bỏ đi thì lấy ai giúp

hoàng thượng? Dì ơi, dì phải ngăn lại ngay!

- Nhất định dì sẽ ngăn, nhưng chắc gì Đăng Quế nghe dì. Con cũng nên lựa lời tâu với

hoàng thượng, khuyên người hồi tâm nghĩ lại.

Hằng tần ngần:

- Nhất định con sẽ tâu với hoàng thượng, nhưng chắc gì người đã nghe con…

- Sao vậy, mười mấy năm nay hoàng thượng lúc nào cũng quý cũng nể con, việc gì cũng

hỏi ý con mà?

- Mười mấy năm nay thì đúng vậy, nhưng bây giờ… Bây giờ…

Hằng nói đến đó không nén được, thổn thức rơi nước mắt. Hạnh Thảo thất kinh gặng hỏi

một lúc, Hằng mới sụt sịt kể:

- Dì ơi! Con thú thật với dì, hoàng thượng từ lúc lên ngôi đã thay tính đổi nết nhiều lắm!

Chẳng những nhiều lần nặng lời với con, lại còn xa lánh không cho con vào hầu. Con tự nghĩ

mãi không biết mình mắc tội gì?

Hạnh Thảo kêu trời:

395

- Trời ơi! Dì đã đoán là có chuyện mà! Hay là… Dì nghe người trong cung nói hai mẹ

con Cam Lộ thường đưa gái trẻ đến lân la bên cạnh thư phòng để quyến rũ. Có khi hoàng thượng

đã say mê người mới, quay ra bạc đãi con?

Hằng lắc đầu:

- Con biết tính hoàng thượng không có mới nới cũ, cho dù có người mới cũng không vì

thế mà hất hủi con. Con chỉ sợ hoàng thượng mới lên ngôi phải đối phó nhiều việc quá, sợ e ảnh

hưởng đến tâm thần mà mang bệnh chăng?

Hạnh Thảo đưa tay lên ngực:

- Con nói gì? Lẽ nào hoàng thượng lại bị bệnh… tâm thần?

Hằng tỉ tê:

- Chỉ với dì con mới dám nói ra cái lo của con! Ngày trước con nghe cha giảng về các

bệnh lao tâm, có nói về chứng tâm thần này, do quá căng thẳng mà sinh ra nóng giận thất

thường, lo sợ vô cớ, dần dần đi tới chỗ mất hết phán đoán, lời nói cử chỉ đều rối loạn…

Hạnh Thảo xanh mặt:

- Lẽ nào như thế? Nếu thế thì chúng ta hết phước rồi hay chăng?

Hằng cầm tay Hạnh Thảo:

- Con muốn đi cùng dì đến gặp Đăng Quế, để hỏi han cho rõ sự tình. Nếu hoàng thượng

chỉ ruồng rẫy con, thì đã đành một lẽ là tại con đáng ghét. Nhưng Đăng Quế tốt vậy mà hoàng

thượng cũng hất hủi, rõ là do tâm trí hoàng thượng có rối loạn sao đó!

Hạnh Thảo sốt sắng:

- Vậy thì con cùng đi với dì, có khi con khuyên được Quế, nén lòng giúp đỡ cho hoàng

thượng, đừng có vội bỏ đi. À… mà nay con đang ở trong cung, đi như vậy có sao không?

- Không sao đâu dì, con vẫn được phép ra ngoài chăm sóc viện Giáo dưỡng mà. Nhân

tiện ra đây, con sang thăm vợ chồng Đăng Quế luôn, chứ đã về cung rồi mà xin ra lại khó.

Hằng lên xe, Hạnh Thảo bưng quả thức ăn lên theo.

Lúc ấy thái hoàng thái hậu đang dạo vườn Thiệu Phương xem hoa trà nở. Chợt Hạnh Nhi

chạy vội vào, thì thầm.

Thái hoàng thái hậu nở một nụ cười trông rất ghê sợ:

- Thế ư? Tốt lắm. Phen này nó tất phải chết.

Nói rồi bà lập tức đến điện Càn Thành. Trong điện, vua Thiệu Trị đang cầm bút ngồi

trước bức hồi văn do Trung Nghĩa vừa căng lên trước án thư.

- Cha chả, hoàng thượng còn ngồi đây làm thơ sao? Mau mau đi, xe rồng đang chờ sẵn

trước thềm kia. - Thái hoàng thái hậu thúc hối.

- Có việc gì vậy? - Thiệu Trị ngạc nhiên.

- Gian phu dâm phụ đang ngang nhiên hẹn hò ngay tại phủ Đăng Quế. Hoàng thượng hãy

tận mắt chứng kiến, xem ta nói có sai?

Thiệu Trị tái xanh mặt. Khựng lại một giây, rồi nhà vua băng băng xuống thềm, lên xe.

Từ trong điện, Trung Nghĩa chạy ra. Thấy thái hoàng thái hậu vẫn đứng trên thềm, Trung

Nghĩa quay ngoặt lại, chạy vòng theo hành lang bên hữu, đón lấy xe vua. Trung Nghĩa níu xe,

nài nỉ:

396

- Hoàng thượng! Hoàng thượng! Xin nghe thần. Đừng nghe lời dèm pha, oan cho cung

tần lắm!

Thiệu Trị lấy tay áo đánh vào mặt Trung Nghĩa:

- Chưa tận mắt thấy, chưa tận tai nghe, sao biết là oan?

Trung Nghĩa vừa quỳ lạy vừa khóc.

- Xin hoàng thượng hãy nghe thần. Cú diều thì ăn xác thối, oanh yến thì uống nước trong,

cái đó là bản tính. Bản tính của Phạm cung tần trung hậu ngay thẳng, nhất định không bao giờ

làm chuyện xấu xa, xin hoàng thượng minh xét!

Thiệu Trị quát phu ngựa cứ ra roi cho xe chạy.

Trung Nghĩa chạy theo, níu cương ngựa, không buông. Thiệu Trị trừng mắt:

- Ngươi dám chống lại trẫm sao?

Trung Nghĩa khản cả giọng:

- Thần liều mạng không phải vì Phạm cung tần, mà chính vì hoàng thượng. Hoàng

thượng là vua, đến tận nhà bề tôi đánh ghen, quân dân trông vào còn thể thống gì nữa? Lỡ xảy ra

xô xát thì đá ngọc cùng tan, có đau thẹn hay không?

Thiệu Trị khựng lại một giây, hoang mang:

- Vậy bây giờ trẫm phải làm sao? Nhanh lên mới được.

- Xin hoàng thượng tin thần, hãy làm thế này, kín đáo an toàn, mà vẫn hiểu được trắng

đen…

Thiệu Trị bắt đầu hơi tỉnh lại. Trung Nghĩa nhích lại gần, kề tai tâu kín với nhà vua.

Trong lúc ấy Hằng và Hạnh Thảo đang ngồi chuyện trò với Đăng Quế và Ngọc Lê quận

chúa, câu chuyện không ngoài thái độ kỳ lạ của nhà vua bấy lâu nay. Nghe Hạnh Thảo hoài nghi

vua có thể mắc bệnh, Đăng Quế gạt đi:

- Không, không phải vậy đâu. Quế biết chắc, hoàng thượng không có bị bệnh gì về tâm

thần cả.

Hằng vẫn lo âu:

- Hoàng thượng tính tình đột ngột thay đổi, vui giận thất thường, vậy không phải là bị rối

loạn tâm trí hay sao?

- Theo Quế thì nhất định không phải vậy. Theo kinh nghiệm, Quế đoan chắc rằng, có ai

đó đang dèm pha Quế trước mặt hoàng thượng, khiến người không còn tin tưởng Quế. Quế đang

suy xét, người đó là ai? Dèm pha Quế với mục đích gì?

Ngọc Lê quận chúa hấp tấp xen vào:

- Phải chăng là Ngô Hiền phi? Có thể lắm, bà ấy hận vì quan lớn không ủng hộ con bà ấy

lên ngôi, nên rắp tâm báo thù?

Hằng lắc đầu:

- Không phải đâu! Hiền phi hiện nay rất đáng thương, làm gì cũng bị thái hoàng thái hậu

chê bai, khổ sở trăm đường. Trước kia gần như ăn một nơi ở một chỗ với tiên đế, bây giờ thì từ

chỗ ở đến đồ dùng đều bị giáng cấp, muốn nói một lời cũng khó, nói gì đến chuyện bênh ai,

chống ai.

Hạnh Thảo cũng tán thành:

397

- Hằng nói đúng đó. Những người thân cận có ảnh hưởng đến hoàng đế hiện nay, chỉ có

thể là một trong hai người.

- Hai người, là ai với ai? - Ngọc Lê hỏi.

- Một là thái giám Trung Nghĩa, hai là… thái hoàng thái hậu.

Hằng ngẫm nghĩ:

- Từ lúc hoàng thượng lên ngôi, thái hoàng thái hậu thường ôn tồn thăm hỏi ta, có vẻ đổi

tính tử tế hơn xưa nhiều lắm. Chắc không phải thái hoàng thái hậu đâu! Còn Trung Nghĩa là

người rất hiền lương, sao mà dèm pha ai được?

Bỗng có tiếng gia nhân từ ngoài cửa:

- Thái giám điện Càn Thành đến!

Cả bốn người giật mình đứng dậy. Trung Nghĩa tiến vào, vẻ mặt tươi vui:

- Trung Nghĩa xin chào quan lớn thượng thư và phu nhân! Bẩm lệnh bà, hoàng thượng

khẩu dụ cho thần đi tìm lệnh bà.

Hằng chưa hiểu chuyện gì, bảo Trung Nghĩa:

- Ta được phép xuất cung ra coi sóc công việc ở viện Giáo dưỡng, nhân dịp ghé thăm

Tuy Thạnh quận công và phu nhân. Hoàng thượng gọi ta về gấp có việc gì, Trung Nghĩa có biết

không?

Trung Nghĩa chắp tay cung kính:

- Hoàng thượng ngự giá ra chơi hồ Tịnh Tâm, qua đảo Doanh Châu thấy hoa nở đẹp nên

muốn lệnh bà đến cùng thưởng lãm.

Hằng ngỡ ngàng:

- Đã lâu lắm ta không được hoàng thượng gọi hầu. Nay sao người bỗng nhiên lại nhớ đến

ta?

Hằng không giấu được vẻ vui mừng, vội vã cáo từ ra xe. Trung Nghĩa cỡi ngựa đi trước

dẫn lối.

Xe đến trước cổng hoàng thành, Hằng vén rèm nhìn ra, thắc mắc:

- Sao lại đánh xe vào lối này, ta đến hồ Tịnh Tâm kia mà?

Trung Nghĩa không nói gì, cứ khoác tay ra hiệu cho người đánh xe đi tiếp vào trong.

Xe đến thềm, Hằng bước xuống:

- Thế này là thế nào, ta chẳng hiểu gì cả?

Trung Nghĩa cúi đầu tạ tội:

- Bẩm lệnh bà, xin tha lỗi cho thần. Hoàng thượng đã truyền, nếu thấy bà có mặt ở phủ

Trương Đăng Quế thì phải bắt trói ngay tức khắc! Thần không nỡ xúc phạm đến lệnh bà nên

đành phải dùng mưu đưa lệnh bà về đây.

Hằng kêu lên:

- Sao hoàng thượng lại trói ta? Còn ngươi, Trung Nghĩa, Trời ơi, lẽ nào… ngươi lừa ta?

Trung Nghĩa ứa nước mắt:

- Bổn phận của hạ thần là phụng sự hoàng thượng!

Trung Nghĩa chưa dứt lời thì từ bên trong, hai thái giám lực lưỡng tiến ra, trói nghiến

Hằng lại.

398

***

Trong một tòa điện khép kín, thái hoàng thái hậu ngồi ghế trên xét hỏi. Nhà vua cũng có

mặt, ngồi bên phía tả.

Các nữ quan áp giải Hằng vào. Nàng kêu lên:

- Hoàng thượng!

Thiệu Trị giận dữ ngoảnh mặt đi.

Thái thái hậu thét hỏi:

- Thị Hằng! Ngươi làm cung tần, sao dám to gan lớn mật, làm chuyện nhục nhã như vậy?

Cả triều Nguyễn ta từ trước đến nay, trước kia chỉ có Tống Thị Quyên, nay lại có thêm ngươi là

làm chuyện ô nhục như vậy mà thôi! Thị Quyên trước kia bị tội ra sao, ngươi nhớ không?

Hằng hoảng hốt:

- Thái hoàng thái hậu! Xin người minh xét. Con không biết mình mang tội gì? Cả đời con

chỉ biết trung trinh phụng sự hoàng thượng!

- Trung trinh phụng sự! Thật là gái đĩ già hàm. Vậy chớ ngươi mò đến phủ họ Trương để

trung trinh phụng sự thằng nào? – Thái thái hậu quay sang hai bên tả hữu: - Việc hôm nay chỉ xét

xử trong nội bộ hoàng cung, tránh việc dứt dây động rừng, kẻ nào để lọt tin tức ra ngoài, ta cho

cắt lưỡi, biết chưa?

Tả hữu dạ ran. Thái hoàng thái hậu tiếp tục hạch hỏi:

- Nói đi, ngươi đến phủ tên kia để làm cái trò gì?

Hằng bàng hoàng, mắt như hoa lên:

- Trời ơi? Lẽ nào thái hoàng thái hậu và hoàng thượng nghi ngờ đến danh tiết của con?

Con nhân dịp sang viện Giáo dưỡng, tiện đường ghé thăm vợ chồng Đăng Quế, thật không có ý

gì khác, xin đừng ngờ con tội nghiệp!

Thiệu Trị thấy Hằng vừa biện bạch vừa nức nở khóc, bất giác mủi lòng:

- Tâu thái hoàng thái hậu, cháu nghĩ việc này cũng nên tra xét cho cặn kẽ mới an tâm.

Xin cho gọi Trung Nghĩa vào hỏi cho rõ trắng đen. Quân đâu? Gọi Trung Nghĩa cho ta.

Trung Nghĩa vào, quỳ dưới bệ:

- Tâu hoàng thượng, tâu thái hoàng thái hậu, thần lặng lẽ vào đến tận cửa trong, thấy

Cung tần Phạm thị với phu nhân Phạm Đăng Hưng đang cùng Tuy Thạnh quận công và Ngọc Lê

quận chúa trò chuyện. Vì hoàng thượng đã truyền hễ thấy cung tần là dẫn giải về ngay, nên thần

cứ theo y lệnh mà làm. Nếu từ đó mà suy ra cung tần mắc tội tư tà thì thần không dám nói.

Trong lòng Thiệu Trị lóe lên một tia hy vọng:

- Tâu thái hoàng thái hậu, nếu việc chỉ đến thế thì cũng chưa đến nỗi nào!

Thái hòang thái hậu gằn giọng, mắt rực lên:

- Chưa đến nỗi! Chưa đến nỗi! Hoàng thượng nhu nhược quá, thật làm cho ta thất vọng!

Nó là cung tần, đi đâu một bước phải tâu trình hẳn hoi. Ai cho phép nó tự ý đi lại, như vậy không

đủ gọi là có gian ý sao?

Hằng nghẹn ngào:

399

- Tâu thái hoàng thái hậu, con và Đăng Quế từ khi nhỏ tuổi vẫn xem nhau như anh em

ruột thịt, việc ấy hoàng thượng cũng biết quá rõ. - Hằng quay sang nhìn vua: - Hoàng thượng!

Thiếp cũng biết dạo này hoàng thượng không thương thiếp như trước nữa. Nếu có ghét bỏ, thiếp

xin đành chịu, chỉ xin đừng gán tiếng đời nhơ nhuốc cho thiếp, để tủi cho các con của thiếp về

sau.

Thiệu Trị cầm lòng không được, quay sang thái hoàng thái hậu, van nài:

- Tổ mẫu! Xin tổ mẫu thương tình, tha cho Hằng một lần.

Thái hoàng thái hậu như lồng lên:

- Tha à? Hoàng thượng tin lời nó được sao? Thị Hằng, ngươi nói ngươi từ nhỏ xem Đăng

Quế như anh ruột. Ta hỏi ngươi: Có ai đi thăm anh ruột mà phải đợi lúc đang đêm, cải dạng đàn

ông lén lút xuất cung?

Hằng ngơ ngác:

- Thái hoàng thái hậu nói gì, thần không hiểu!

Thái hoàng thái hậu cười đắc thắng:

- Không hiểu à? Đúng rồi, việc xảy ra đã lâu quá, nhà ngươi tưởng qua được mắt ta nên

đã quên béng đi rồi. Thái giám đâu, đưa nhân chứng ra đây, may ra Cung tần phục hồi được trí

nhớ!

Thái giám áp giải một người bước ra, dáng đi xiêu vẹo, y phục rách bươm.

- Hằng, nhà ngươi có nhận ra ai hay không?

Hằng nhìn một lúc mới nhận ra:

- Ai đây… Trời, chú Giám Đỗ! Sao chú ra nông nỗi này?

Hai thái giám lực lưỡng đang áp giải Giám Đỗ, một người xốc cho Giám Đỗ đứng thẳng,

một người túm tóc lôi ra sau, khiến Giám Đỗ đang gục đầu xuống phải ngẩng lên, lộ khuôn mặt

hốc hác tiều tụy.

Thái hoàng thái hậu hạch hỏi:

- Giám Đỗ! Hồi đó khi Thị Hằng ám muội xuất cung, ngươi có theo hầu không?

Giám Đỗ thều thào:

- Dạ có!

- Thị Hằng đến phủ họ Trương để làm gì, ngươi có biết không?

- Tâu thái hoàng thái hậu...

Giám Đỗ dừng lại, vẻ sợ hãi. Thái hoàng thái hậu nhìn Đỗ chằm chằm:

- Nó đến đó làm cái trò gì, nói mau?

Giám Đỗ nghiến răng nói một hơi:

- Nam đáo nữ phòng, nam tắc loạn. Nữ đáo nam phòng, nữ tắc dâm. Đàn bà tự mình đi

kiếm đàn ông, tất không có việc gì ngoài việc thỏa mãn xác thịt!

Hằng khóc òa:

- Chú Giám Đỗ, tôi không thù không oán với chú, sao chú nỡ vu oan giá họa cho tôi?

Thái hoàng thái hậu thét:

- Ba mặt một lời, ngươi còn dám chối nữa sao? Bay đâu, lập tức giam Thị Hằng vào

ngục!

400

Hằng bị lôi đi. Nàng vùng vẫy, khóc gào thảm thiết:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng! Oan cho thiếp quá, xin hoàng thượng đừng tin!

Thiệu Trị đau khổ gục xuống ôm mặt. Hằng kêu khan cả giọng:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng!

Thái hoàng thái hậu quắc mắt nhìn nhà vua, nạt lớn:

- Hoàng thượng, hãy bịt tai lại!

***

Như lệ thường, trong cung Từ Thọ, cứ đến đầu giờ Tý thì thái hoàng thái hậu mặc áo

tràng, chuẩn bị vào quỳ trước bàn tụng kinh.

Hạnh Nhi vội vàng bước vào, thì thầm.

Thái hoàng thái hậu gật đầu:

- Đến giờ hẹn rồi sao? Được rồi, gọi Tổng quản thái giám, cho làm ngay đi. Xong việc

báo ngay ta biết.

Hạnh Nhi ra rồi, thái hoàng thái hậu quỳ xuống, bắt đầu niệm lâm râm, tay lần tràng hạt.

Trong lãnh cung, từ lúc bị tống vào khu biệt giam cấm cố, Hằng chết lặng, tưởng như

đang đi trên mặt đất bỗng bất ngờ hụt chân rớt xuống vực sâu. “Tĩnh Hảo, Hồng Nhậm! Các con

giờ ra sao? Trời ơi, ai gắp lửa bỏ tay thâm độc thế này? Hoàng thượng! Hoàng thượng ôi!”

Nghĩ đến con, Hằng khóc vật vã, chạy ra cửa, điên cuồng lay song sắt. Nhưng vô ích,

song cửa tù kiên cố trơ trơ, lạnh buốt trong tay nàng.

Gần nửa khuya, Hằng kiệt lực, nằm gục trên gối rơm thiếp đi, mặt còn ngấn lệ.

Bên ngoài, trong bóng tối, hai sát thủ áo đen bịt mặt cầm gươm bước tới.

Chúng thì thầm bảo nhau:

“Nhanh lên, đột nhập và làm y như lệnh, rõ chưa?”

“Rõ. Thắt cổ, giả cách như tự tử.”

Cả hai chạy rất nhẹ, phóng lên nóc lãnh cung, giở ngói chuẩn bị chui xuống.

Lúc ấy trong điện Càn Thành, vua Thiệu Trị đang nằm trên sập rồng, vẻ mặt buồn rười

rượi. Trung Nghĩa thấy vậy, khe khẽ đến gần, cố gợi chuyện cho khuây:

- Tâu hoàng thượng, vừa rồi thái hoàng thái hậu cho nạp cung mười mấy Tài nhân, hoàng

thượng có muốn gọi ai lên hầu?

Thiệu Trị lắc đầu, nằm vùi không nói. Trung Nghĩa không dám quấy rầy, đành lui ra.

Cuối giờ Tý, Thiệu Trị hoàng đế đang trăn trở bỗng ngủ thiếp đi. Bốn bề im lặng, chỉ có

tiếng đồng hồ nhỏ giọt trong đêm thanh tĩnh mịch.

Trong điện ánh sáng âm u, ngọn nến leo lét đã sắp tàn.

Chợt mờ ảo hiện ra hình ảnh một người đàn bà trẻ, vẻ mặt dịu dàng hiền hậu. Người ấy

đến bên vua, lay nhẹ. Thiệu Trị chợt tỉnh, thảng thốt:

- Mẹ!

Đó chính là Tá Thiên Nhân hoàng hậu Hồ Thị Hoa, dịu dàng, yểu điệu, quanh mình

phảng phất mây khói chưa tan.

401

Thiệu Trị mừng quá đưa hai tay đón mẹ, nhưng cứ chới với không sao chạm đến được.

Nhà vua vừa cố với tay, vừa kể lể:

- Mẹ ơi! Mẹ! Ở trên ngôi báu cô đơn lắm! Khi còn nhỏ, mỗi lần cảm thấy đau khổ con

còn được đến khóc trước bàn thờ mẹ. Bây giờ con làm vua, đau xé ruột nhưng không được khóc!

Tá Thiên Nhân hoàng hậu mỉm cười đầy vẻ thương yêu. Bà dang hai tay, tay áo phấp

phới bay về phía nhà vua, nhưng vẫn cách một khoảng xa:

- Miên Tông, làm sao con phải khóc. Ở trên Trời mẹ luôn nhìn theo con. Làm vua mà

phải đau buồn là vì quanh mình không có người tốt. Mẹ đã giao con cho người này rồi mà?

Người này là tốt nhất, thương con nhiều nhất.

Thiệu Trị dụi mắt nhìn kỹ, thấy Hằng đứng sau lưng Tá Thiên Nhân hoàng hậu. Vua tức

giận:

- Sao Hằng lại ở đây, Hằng phản bội con, đã bị giam trong lãnh cung rồi mà?

Tá Thiên Nhân hoàng hậu lắc đầu không nói, chỉ quàng tay qua vai Hằng, tỏ vẻ âu yếm

chở che.

Thiệu Trị giật mình tỉnh dậy. Bốn bề vẫn lặng yên. Nhà vua kêu to:

- Mẹ ơi! Mẹ đâu rồi?

Thì ra tất cả là huyễn mộng. Vua sờ tay lên mặt, chỉ có dấu nước mắt vẫn còn.

Vua ngồi dậy, chưa hết bàng hoàng. Ngài nghĩ thầm: Mẹ ta nói ở trên Trời mẹ luôn nhìn

theo con. Hay là hồn thiêng của mẹ về thăm ta thật!

Sực nhớ ra chuyện trước mắt, vua vụt gọi lớn:

- Trung Nghĩa, Trung Nghĩa, có ngươi ở đó không?

Trung Nghĩa từ ngoài cửa bước vào:

- Tâu hoàng thượng, thần vẫn thức canh chừng cho hoàng thượng.

Thiệu Trị hấp tấp:

- Hằng ra sao rồi? Ta muốn xuống ngay lãnh cung.

Trung Nghĩa lập tức lấy đuốc, tự mình soi đường đưa vua đi.

Qua một chặng đường khá dài, đến khúc quanh gần Tây thành Thủy Quan, hai người đã

đến sát bên lãnh cung.

Vua nhìn lên. Phát hiện ra bóng đen động đậy trên mái ngói, vua vội dừng lại.

- Trung Nghĩa, nhìn kìa…

Trung Nghĩa thì thào:

- Thần cũng vừa nhìn thấy. Hoàng thượng, xin người quay lại điện Càn Thành ngay. Vì

sự an toàn của hoàng thượng!

- Không. Trẫm hiểu rồi, phải đến nhanh lên, nhanh lên mới kịp.

Trên nóc lãnh cung, hai bóng đen đang giở ngói, lay hoay chui vào bên trong.

Bên ngoài, Thiệu Trị hối hả chạy tới. Trung Nghĩa chạy theo, nài nỉ:

- Hoàng thượng, xin nán thêm một chút thôi, thần đi gọi thêm người đến hộ vệ.

Thiệu Trị rút gươm ra:

- Chạy mau, đừng nói nữa!

Trong phòng giam, Hằng đã nhiễm thuốc mê, ngủ mê mệt, mặt nghiêng hẳn sang bên.

402

Một trong hai tên áo đen đã trèo vào trong, nhanh chóng cột dây lụa vào xà nhà, thắt

thành một cái thòng lọng.

Tên áo đen thứ hai bò sát trên nóc nhà, canh chừng động tĩnh chung quanh. Nghe có tiếng

chân, hắn vừa tắc nhẹ lưỡi giả tiếng thạch sùng báo hiệu cho đồng bọn, vừa tuốt dao ngắn ra đề

phòng.

Đúng lúc ấy Trung Nghĩa tuốt gươm tung mình bay lên.

- Gian tặc, dừng tay!

Tên áo đen vung dao đón đỡ. Hai bên giao đấu trên nóc nhà giam.

Nhà vua luồn mũi gươm vào khe cửa. Thanh gươm ngắn của vua làm bằng thép quý cực

sắc, dây xích đứt lìa, ổ khóa rơi xuống.

Tên áo đen bên trong đang chuẩn bị tròng dây lụa qua cổ Hằng, thấy động vội quay lại,

tung dao vào ngực vua. Vua né người tránh được. Hai bên hỗn chiến một lúc. Trong khi giao

đấu, nhà vua xê dịch vào giữa ánh đuốc, màu áo vàng hiện rõ ra. Tên áo đen giật mình:

- Áo vàng… Chết rồi, hình như là… Hoàng thượng!

Tên áo đen kia cũng đã nhận ra Trung Nghĩa. Hắn kêu:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng!

Cả hai nhanh như cắt, bỏ chạy biến vào trong đêm.

Thiệu Trị và Trung Nghĩa đến trước chỗ Hằng nằm. Nàng vẫn mê man bất động, đầu

ngoẹo sang một bên. Trên xà nhà, chiếc thòng lọng còn vướng lòng thòng trên cao buông xuống.

Thiệu Trị xốc Hằng lên, cõng nàng đi qua hành lang. Trung Nghĩa đi sau đỡ.

- Tâu hoàng thượng, đưa cung tần vào sảnh nào ạ?

- Đưa vào sảnh nào trẫm cũng không an tâm. Ta vào ngay nội tẩm, cho nàng nằm ngay

trên long sàng của trẫm.

Hằng được đặt nằm trên long sàng, vẫn còn bằn bặt thiếp đi chưa tỉnh.

Thiệu Trị bảo:

- Thế này thì ổn rồi. Ai muốn giết Hằng, trước hết phải phạm vào chính trẫm. Chúng dám

không?

***

Đến gần sáng, Hằng cựa mình, mở mắt. Thiệu Trị đang đích thân ngồi canh bên cạnh

nàng.

Hằng bàng hoàng, khẽ thốt lên:

- Hoàng thượng!

Thiệu Trị cúi xuống ân cần:

- Ta đây! Miên Tông của nàng đây!

Hằng bỡ ngỡ, nhìn quanh:

403

- Thiếp đang ở đâu đây… Ôi, đây là tẩm điện… Thiếp lại được gần gũi hoàng thượng hay

sao?

Thiệu Trị cầm bàn tay Hằng áp lên má mình.

- Nàng ở gần bên ta, mãi mãi ở với ta, không bao giờ rời xa nữa.

Hằng nhớ lại mọi chuyện, sụt sùi:

- Giờ thiếp mới hiểu vì sao cả năm nay bị hoàng thượng ghẻ lạnh. Thiếp thật có tội với

hoàng thượng. Vì quá nặng lòng lời hứa với cha già nên thiếp đã liều mình đến phủ Đăng Quế để

cầu xin mạng sống cho đứa cháu của Đức ông Lê Văn Duyệt. - Hằng bất giác tưởng như đang

sống trong những ngày xa xưa ấy - Thấy chàng quá lo sợ bị liên quan, nên thiếp không dám nói

cho chàng hay. Giữa vợ chồng, giấu giếm nhau như vậy, cũng là có lỗi lớn.

Thiệu Trị an ủi:

- Ta nhớ rồi, một phần cũng do ta, nàng làm việc tốt như vậy mà ta không quyết tâm

đứng bên nàng. Thôi đừng tự trách mình nữa. Từ nay trở đi, việc nhỏ việc lớn gì ta cũng cùng

nhau chia sẻ, đời đời không rời xa nhau.

Hằng chống tay ngồi dậy, dựa vào vai vua, gương mặt còn đẫm nước mắt ánh lên một nụ

cười rạng rỡ.

Thiệu Trị ôm nàng vào lòng. Vợ chồng lại thương yêu nhau hơn bao giờ hết.

Vì đạo hiếu, nhà vua không truy bắt lũ thích khách, sợ dứt dây động rừng, trị tội bọn sát

nhân thì phơi bày chỗ sai của tổ mẫu. Phần thái hậu thấy bọn Hắc y làm lỡ chuyện, biết âm mưu

đã lộ nên cũng nín lặng không đả động gì đến việc ấy nữa.

Trương Đăng Quế cũng từ đó giải được mối oan. Tháng mười năm 1841, Thiệu Trị

hoàng đế tỏ lòng đặc biệt ân sủng, phong cho Quế hàm Thái bảo, tiếp tục làm Thượng thư bộ

Binh, kiêm việc cai quản Cơ mật viện. Trước mặt toàn thể triều thần, nhà vua trân trọng ban cho

Quế tấm bảng vàng có khắc bốn chữ “Cố mệnh lương thần”.

Trước đó, Hằng đã được nâng lên hàng Nhị giai phi. Khi chọn tước hiệu cho Hằng, nhà

vua bảo nàng:

- Hằng, ta phong nàng làm Thành phi, chữ Thành đó từ đâu ra nàng biết không?

Hằng chúm chím cười:

- Tâu hoàng thượng, chữ Thành nghĩa là chân thật, chắc là hoàng thượng thương thiếp ở

cái đức ruột thẳng như ruột ngựa chứ gì?

Thiệu Trị bật cười, rồi nghiêm trang giảng giải:

- Thành là vì nàng suốt đời chân thành tận tụy với ta. Thành là vì ta cũng vậy, suốt đời

cũng chỉ thương mình nàng. Một chữ đó nói hết tấm lòng của hai ta đối với nhau.

Hằng sung sướng:

- Hoàng thượng có lòng nghĩ vậy, suốt đời thiếp được một chữ này là đủ thỏa nguyện rồi!

Thiệu Trị cầm tay Hằng:

- Thật lòng ta còn muốn phong nàng là Hoàng quý phi, chính thức đứng đầu trong cung

cấm. Được một người hiền đức như nàng làm chủ, trẫm chắc là cung nga thể nữ ai cũng vui

mừng.

Hằng lắc đầu quầy quậy:

404

- Ai cũng vui mừng sao, thiếp không dám nghĩ thế đâu! Thiếp mới được phong Thành

phi, thái hoàng thái hậu đã bỏ ăn mấy bữa, nói thật là tuy được phong nhưng trong lòng thiếp nửa

vui nửa lo nhiều lắm!

- Hằng, ta muốn hiếu thảo với tổ mẫu, nhưng cũng phải công bằng với nàng. Để nàng

thiệt thòi quá ta không cam tâm. Vả lại hôm qua ta đã chiều ý tổ mẫu, phong Cam Lộ làm Quý

tần rồi mà.

Hằng gật đầu:

- Thì cũng nhờ vậy nên sáng nay nghe đâu thái hoàng thái hậu đã chịu dùng chút cháo tổ

yến rồi đó!

Thiệu Trị hoàng đế vốn bản tính nhân hậu, việc đầu tiên khi mới lên ngôi là cho rút quân

từ nước Chân Lạp về. Thời Minh Mạng, triều đình sai quân tướng trấn giữ Chân Lạp, đặt lại tên

là trấn Tây Thành, đưa vùng này vào bản đồ nước Việt. Nhưng việc này lâu nay đã trở thành một

gánh nặng cho đất nước, hao tốn sức người, sức của, lại luôn luôn phải đương đầu với nguy cơ

nổi dậy của người dân bản xứ. Sau vụ người Anh lấn hiếp Trung Hoa, Thiệu Trị đã thấy rõ phải

tập trung sức mạnh để đối phó với liệt cường Tây dương. Giữ trấn Tây Thành lúc này là giữ một

mối họa tiềm tàng ngay bên hông, thực là lợi bất cập hại. “Lấy nước của người làm của mình, ấy

không phải là việc tốt, khó thể dài lâu.” Nhà vua nói.

Một việc nữa vua cũng lập tức ban hành, là xuống chiếu cho phép thân quyến của Lê Văn

Duyệt lâu nay bị đày ải ở vùng sơn khê Cao Bằng được trở về quê quán. Trung Nghĩa hai tay

bưng quả ấn vàng Hoàng đế chi bửu đóng dấu xuống chiếu chỉ xong, rụt rè khẽ nhắc:

- Tâu hoàng thượng, con của toàng thái tử Cảnh là Mỹ Đường cùng cả nhà lâu nay bị xóa

tên trong sổ tôn thất, bổng lộc không có, họ sống rất nghèo nàn đau khổ. Trong triều cũng như

ngoài dân ai thấy cũng xót, hoàng thượng có rủ lòng thương họ không?

Thiệu Trị trầm ngâm:

- Việc này trẫm đã trăn trở từ khi trẫm còn niên thiếu, sao lại không thương? Chỉ có điều,

thái hoàng thái hậu còn đó, dứt dây e động tới rừng, nên chi phải từ từ nghĩ cách.

Trung Nghĩa vâng dạ. Lại tiếp tục lật tấu biểu dâng lên vua, rồi tâu:

- Tâu hoàng thượng, lại có chuyện này nữa: Quan tỉnh Nam Định vừa rồi bắt được hai

Linh mục người Tây dương với mười tám giáo dân, đã dụ bỏ đạo nhưng họ không chịu. Quan

tỉnh xin đem giết theo lệ triều trước. Giam giữ lâu không tiện nên các quan xin hoàng thượng

châu phê ngay.

Thiệu Trị cầm bút lên, nghĩ một lúc rồi đặt bút xuống:

- Trẫm làm con, mới lên nối ngôi, nếu làm trái lề luật của vua cha là bất hiếu. Nhưng

trẫm nghĩ dân Đạo cũng là tôi con nước Việt, cứ bách hại mãi sao đành lòng? Thôi, trẫm miễn

tội chết cho họ.

Trung Nghĩa cúi đầu:

- Hoàng thượng nhân từ, nhất định Trời đất cảm động sẽ phò trì cho vận nước!

Chương 58

Chuyện tình của Hồng Bảo

405

Thấm thoắt lại đã đến Tết Trung thu.

Trước cổng phủ Trương Đăng Quế, Miên Hoằng vừa xuống kiệu. Người hầu đến nói với

lính canh:

- Mau vào thưa với phu nhân, có hoàng thân Vĩnh Tường Công đến thăm.

Lính chạy vào bẩm báo, một lát quay ra:

- Bẩm hoàng thân, phu nhân sai con ra hỏi, hoàng thân đến có việc gì ?

Miên Hoằng ngỡ ngàng:

- Ngươi có báo đúng danh hiệu của ta không? Phu nhân vốn quý ta lắm mà, sao nay hỏi

đi hỏi lại như vậy?

Lính lại lật đật quay vào:

- Bẩm phu nhân, hoàng thân Miên Hoằng nói trước đây có đính ước với tiểu thư, nay sắp

tới Tết Trung thu, nên đến thăm tặng quà quan lớn và phu nhân theo tục lệ.

Ngọc Lê quận chúa nhíu mày, tỏ vẻ sửng sốt:

- Trời đất! Đính ước hồi nào đâu? Chẳng qua hồi đó Hiền phi nói giỡn cho vui. Bởi quan

lớn nhà ta không ủng hộ cho Vĩnh Tường Công nối ngôi, Hiền phi giận nên từ đó có nhắc nhở gì

việc ấy đâu.

Thị tỳ đứng hầu bên cạnh khuyên:

- Bẩm phu nhân, dù sao người ta cũng là hoàng thân quốc thích, phu nhân nên tiếp đãi

kẻo mất lòng bề trên.

Ngọc Lê rề rà, chậm rãi bỏ chân xuống sập, xỏ hài:

- Chưa biết ai ở trên ai! Trước kia Hiền phi được tiên đế yêu, ho một tiếng có người khiếp

vía. Nay bà ấy thân cô thế cô, chân không tới đất cật chẳng tới trời, lại còn nhắc chuyện hôn ước

cũ, thật chẳng biết điều. Quan lớn ta nay quyền nghiêng thiên hạ, dưới một người trên vạn người.

Con gái ta lá ngọc cành vàng, hà cớ gì phải lấy ông chồng già, chỉ được cái danh tước hão?

Lính gãi đầu, bối rối:

- Vậy giờ con phải nói sao với khách đây?

Ngọc Lê xỏ xong hài, phất tay áo:

- Thôi được, để đó ta xử trí! Mời khách vào đây.

Miên Hoằng vào. Ngọc Lê quận chúa phe phẩy chiếc quạt ngà trên tay:

- Bẩm Đức ông, hôm nay quan lớn tôi đi dự buổi bình thơ bên phủ Tùng Thiện Công

Miên Thẩm! Tiếc quá, chẳng mấy khi rồng đến nhà tôm, mà quan lớn tôi lại không có cái phước

được đón tiếp Đức ông. Xin rước Đức ông ngồi ghế trên.

Miên Hoằng kính cẩn:

- Bẩm phu nhân, vốn là chỗ đính ước thân giao, xin phu nhân chớ nên đa lễ. Quận công

đi vắng, vậy công tử chắc có nhà?

Ngọc Lê lắc đầu quầy quậy:

- Con trai hôm nay lại đi học trong Quốc tử giám! Thế mới khổ!

Miên Hoằng thưa:

- Vậy tiểu sinh xin gửi lời vấn an tiểu thư.

Ngọc Lê thở hắt ra:

406

- Con bé nhà thì đi theo quan lớn tôi sang bên phủ Tùng Thiện rồi!

- Tiểu thư là phận gái mà cũng được đi dự bình thơ sao?

Ngọc Lê cười khanh khách:

- Quan lớn tôi cưng con lắm, đi đâu cũng bắt con gái cải dạng nam trang dẫn theo, lại nói

là để cho nó tận mắt thấy những người tài giỏi để chọn làm chồng. - Thấy Miên Hoằng khựng lại

tê tái, Ngọc Lê cười đắc chí - Úi chào, cũng cầu cho nó duyên phận may mắn, gặp được tấm

chồng có tương lai để nương nhờ về sau.

Miên Hoằng hiểu ý phu nhân, lúng túng, hụt hẫng:

- Bẩm phu nhân, vậy tiểu sinh xin cáo lui. Có ít quà Trung thu, tiểu sinh xin phu nhân

nhận cho.

Ngọc Lê kiêu kỳ nhón tay lấy chùm quýt trong một quả trái cây:

- Đức ông có lòng, tôi xin nhận một chút này thôi. Còn bao nhiêu xin Đức ông đem về,

Đức ông bây giờ cũng đâu có lộc nhiều như khi trước đâu.

Miên Hoằng lủi thủi đi qua sân. Chợt thoáng thấy Đăng Quế và con gái đang đi qua một

lối nhỏ xa xa trong vườn. Thì ra cả hai đều chưa rời phủ nhưng Ngọc Lê không muốn cho chàng

gặp.

Chàng đứng sững một giây, mặt dại đi, lần đầu tiên trong đời thấm thía mấy chữ “thế thái

nhân tình”.

Khi kiệu về đi dọc Ngự Hà, Miên Hoằng bảo kẻ hầu dừng lại. Chàng cầm từng món quà,

ném xuống sông.

Những gói giấy màu sặc sỡ bập bềnh rồi chìm sâu dưới dòng nước vô tình.

Trong khi đó con gái Đăng Quế là Trương Thúy Nương ăn vận theo kiểu học trò, trong

lòng hân hoan, đi theo cha đến buổi bình thơ trong phủ Tùng Thiện. Tính tình sắc sảo tinh

nghịch nên nàng rất thích được đến chỗ đông người, thoát khỏi cái tù túng của chốn khuê môn.

Phủ Tùng Thiện là phủ riêng của hoàng thân Miên Thẩm, thường được biết với cái tên

Bạch Hào Tử mà công chúa Ngọc Tú đặt cho lúc bà còn sống. Nằm bên bờ sông An Cựu, tòa

phủ xinh đẹp có vườn hoa trà mi nở rộ, loài hoa mà mẹ của hoàng thân, Quý nhân Nguyễn Thị

Bảo yêu thích và tự mình chăm sóc. Trong khu vườn rộng đầy hoa lá, một tháng đôi lần diễn ra

cuộc họp mặt của tao nhân mặc khách ở kinh đô. Khách của Miên Thẩm thuộc đủ mọi tầng lớp,

có cả những quan chức đầu triều, cũng có cả những chàng thư sinh tay trắng, bởi chủ nhân giao

kết dựa trên chữ tâm, chữ tài chứ không câu nệ về gia thế hay địa vị.

Thấy Đăng Quế vào, theo sau là một thanh niên trông rất xinh trai, Miên Thẩm tươi cười

ra đón:

- Tại hạ hân hạnh được đón tiếp Tuy Thạnh quận công. Không ngờ quận công có thời giờ

đến uống rượu ngâm thơ với bọn thi nhân lười biếng như tại hạ.

Đăng Quế cũng cười:

- Đức ông có cái lười biếng của thánh nhân, Quế cũng mong học tập cái lười đó mà

không được đây.

Thấy Thúy Nương, Miên Thẩm không biết là ai nên hỏi:

- Người tuổi trẻ đi theo quận công, chắc cũng là bậc danh sĩ?

407

Đăng Quế lắc đầu:

- Ồ, không, đó chỉ là đứa con ngốc nghếch của Quế thôi!

Miên Thẩm mở to mắt nhìn. Đầu quấn khăn lượt theo kiểu chữ nhân, mình khoác áo dài

the thâm, người con trai sau lưng Đăng Quế nom thật nho nhã, tuấn tú. Thư sinh này mỗi lúc

mỉm cười thì má lại đỏ ửng lên, vì vậy Miên Thẩm cứ ngây ra nhìn, ngờ ngợ.

Thấy vậy, Thúy Nương bẽn lẽn, chắp đôi bàn tay trắng như ngọc:

- Tiểu sinh xin ra mắt Đức ông hoàng thân.

Miên Thẩm vẫn ngờ ngợ, cầm tay chàng trẻ tuổi xinh trai:

- Thì ra là đại công tử. Xin công tử vào đây, thăm vườn hoa lan của ta.

“Chàng xinh trai” vội vã rút tay ra, đỏ mặt.

Miên Thẩm cảm nhận rất rõ sự êm dịu mà bàn tay mềm mại kia để lại.

Cả ba người đi vào. Tiếng đàn, sáo, sênh, phách bắt đầu trỗi lên. Điệu Nam xuân vui tươi

réo rắt làm rộn ràng cả hoa lá trong vườn. Miên Thẩm đến trước đám đông quan khách, cất tiếng

nói lớn:

- Hôm nay tại hạ xin giới thiệu với chư vị văn nhân một tài năng của kinh thành Phú

Xuân. Người này đã chế ra cây đàn đặc biệt gọi là Nam Cầm. Chút nữa sẽ diễn tấu hầu chư vị

thưởng lãm. Đó, chính là người đang hát dưới tán cây dâu đó.

Các quan khách đều dồn ánh mắt về phía Miên Thẩm đang chỉ. Trong đám đông, có cả

ông hoàng trẻ tuổi Hồng Bảo.

Hồng Bảo đưa tay lên chỗ trái tim, bàng hoàng. Chàng vừa nhận ra, người ngồi hát dưới

gốc dâu chính là Đẩu Nương.

Nhân lúc nàng dứt tiếng, Bảo lân la đến gần:

- Trời ơi, Đẩu Nương! Ta tìm nàng đã bao lâu nay rồi! Từ ngày cả nhà ta vào cung, ban

hát cũng dời vào theo, sao chẳng thấy có nàng?

Đẩu Nương lạnh nhạt:

- Bà lớn quận công đuổi tôi đi rồi, không cho ở trong ban hát của hoàng gia nữa!

Hồng Bảo xót xa:

- Trời đất, có vậy sao? Cớ gì mà bà ngoại ta lại đuổi nàng?

- Vì nghe nói hoàng tử trêu ghẹo tôi, nên bà lớn mắng chửi, bảo là sai tôi vào Túy Hương

đình quyến rũ con rể bà mà không xong, lại đi nhè cháu bà mà ve vãn!

Hồng Bảo nhăn nhó:

- Bà ngoại tôi sai nàng làm chuyện kỳ cục vậy sao?

Đẩu Nương cau mày.

- Hôm nay thời tiết đẹp, hoa nở chim hót, là lúc đắm mình trong lời thơ ý nhạc, tôi không

muốn nhắc đến những công việc đen tối của người đời đâu!

Hồng Bảo vội xuống giọng dỗ dành:

- Ừ thôi thôi, nàng không thích thì không cần nói! Ta cũng không cần biết, chỉ cần thấy

nàng ngồi đây là lòng ta ngập tràn sung sướng rồi.

Đẩu Nương quay đầu đi, tỏ ý không muốn nghe.

408

Tối hôm ấy, Quý tần Đinh Cam Lộ đang ngồi trên sập chơi tứ sắc với ba thị nữ, chợt

Hồng Bảo chạy thình thịch vào:

- Mẹ! Đừng chơi nữa, nghe con nói đã.

Cam Lộ tiếc rẻ.

- Mẹ đang được bài tốt, con phá đám làm mẹ mất cả hứng.

Hồng Bảo thò tay xóa hết những quân bài trên chiếu, đưa tay xua các thị nữ.

- Đi đi, đi hết đi.

Ba thị nữ chạy tán loạn. Cam Lộ thấy con làm dữ, vội bỏ hai chân xuống sập:

- Thôi thì thôi, ta không chơi nữa, làm cái chi mà loạn lên vậy?

Hồng Bảo lay lay mẹ:

- Mẹ, con tìm ra Đẩu Nương rồi!

Cam Lộ thở hắt:

- Tưởng cái chi! Cái con ca kỹ đó, tưởng nó chết đói nhăn răng ở dọc đường dọc sá rồi!

- Mẹ đừng có nói ác! Người ta có tội tình chi? Mẹ! mẹ phải ưng cho con chuyện này mới

được.

- Ưng chuyện chi, phải nói coi ra sao đã chớ.

Hồng Bảo sôi nổi:

- Mẹ xin với thái hoàng thái hậu gọi Đẩu Nương tiến cung cho con! Con đã lớn rồi, hôm

bữa trước thái hoàng thái hậu cũng nhắc nhở mẹ phải tìm nạp phủ thiếp cho con đó.

Cam Lộ trợn mắt:

- Cái gì? Ai mà cho con đào hát đó tiến cung? Ngốc ơi là ngốc, gái tiến cung cho hoàng

tôn, hoàng tử đều phải chọn lựa từ trong các nhà quan. Đã lá ngọc cành vàng khuê môn bất xuất,

lại còn phải khám nghiệm xem có hoàn hảo hình thể, có trắng trong trinh tiết hay không. Cái con

Đẩu Nương làm nghề đào hát, chắc chắn đã qua tay trăm thằng, sao dám nghĩ tới cái vinh dự đó.

Hồng Bảo tức giận:

- Mẹ đừng có xúc phạm người ta, con thấy Đẩu Nương tuy là cầm ca nhưng nết na

nghiêm chỉnh còn gấp mấy tiểu thư khuê các. Con người vừa tài vừa sắc như nàng, thế gian đâu

có dễ kiếm, sao lại buông lời khinh thị như vậy.

- Ái da, xướng ca vô loài, xưa nay người ta đã nói vậy rồi. Ta đâu có nói bậy bao giờ

đâu?

Hồng Bảo vùng vằng:

- Mẹ nói sao thì nói, mẹ phải đem Đẩu Nương vào cung cho con, không thì con không ăn

không uống, không thèm học hành, mặc kệ hết.

Cam Lộ quen chiều con, thấy vậy vội xuống nước:

- Ấy thôi thôi, để đó mẹ tính coi sao, con phải quý cái thân ngàn vàng của con, con làm

vậy thì chết mẹ.

Hồng Bảo tươi nét mặt, hí hửng:

- Đó, mẹ hứa rồi nghe, phải nhớ lời đừng có nói lui nói tới với con đó.

Hồng Bảo đi rồi, Cam Lộ vội vàng băng bộ qua cung Từ Thọ cầu cứu thái hoàng thái

hậu.

409

Tưởng thái hoàng thái hậu nổi giận răn đe, ai ngờ nghe xong, bà cả cười:

- Một con bé ca nhi, có gì mà khó khăn, cho nó ít tiền rồi đem nó vào cung cho Hồng

Bảo, khi nào chán thì đuổi đi. Có khó gì đâu mà không chiều được cháu ta.

Cam Lộ sai nữ quan làm theo ý thái hậu. Mấy hôm sau, nữ quan về thưa:

- Đẩu Nương không tham tiền, bảo rằng tuy làm cầm giả nhưng chỉ bán nghệ chứ không

bán thân. Lại nói muốn lấy chồng tử tế cho cha mẹ vui lòng chứ không muốn làm tỳ thiếp cho

người ta.

Thái hoàng thái hậu bĩu môi:

- Hứ! vẽ chuyện! Thích quá rồi còn làm bộ. Ta chỉ cần gọi hai thằng hắc y bắt lấy nó ném

vào phòng cháu ta là xong! Nhưng thôi, cũng không cần phải thế.

Cam Lộ than thở:

- Tính tình Hồng Bảo thì tổ mẫu cũng biết rồi, từ nhỏ nó biết bà cưng, mẹ cưng nên muốn

gì cứ đòi cho được. Nhỏ thì đòi bánh đòi kẹo, lớn thì đòi hầu đòi thiếp, hở một chút là nhịn ăn,

đập phá …

Thái hoàng thái hậu quá biết tính tình cháu cưng, nhưng cũng chỉ cười:

- Cái tính ấy chỉ có làm vua mới yên thôi! Thôi được, ta sẽ lo, Hồng Bảo cũng lớn rồi,

tuổi này nó đòi đàn bà thì có chi là quá đáng mà phải ngăn cấm!

Chưa đầy một tháng sau, hoàng cung chuẩn bị làm lễ nạp phi cho hoàng trưởng tử.

***

Nhẹ nhàng, Hằng đặt đôi ngọc bội vào chiếc khăn lụa, gói lại. Tĩnh Hảo và Hồng Nhậm

đứng hai bên, châu đầu vào xem, trầm trồ.

Hằng bảo con:

- Mẹ gói đôi ngọc bội này, các con đem sang cho anh Hồng Bảo, nói là quà của mẹ tặng

nhân dịp lễ nạp phi nhé!

Tĩnh Hảo và Hồng Nhậm vâng dạ rồi cầm gói ngọc đi. Tiếng trống kèn, tiếng nhạc vang

lên từ xa vọng lại. Tĩnh Hảo hậm hực bảo em:

- Mẹ thương Hồng Bảo, cho Hồng Bảo cái gì cũng toàn chọn thứ đẹp. Mình thì chẳng

được vậy.

Hồng Nhậm cười:

- Chị thích đôi ngọc bội ấy sao?

Tĩnh Hảo cười hi hi thơ ngây:

- Thích lắm, ước gì mẹ cho chị.

Hồng Nhậm hóm hỉnh:

- Thì chị lấy chồng đi, thế nào mẹ chẳng cho, ít nhất cũng bằng như vậy.

Tĩnh Hảo trợn mắt:

- Ái dà, lấy chồng hả, không bao giờ!

- Anh Hồng Bảo lấy vợ rồi, sau này em cũng có vợ, chị không lo thì ế mốc ra không ai

chơi mãi với chị đâu.

Tĩnh Hảo vênh mặt:

410

- Dám bảo chị là ế mốc hả, đồ xấu miệng!

Nói rồi cô nàng vung tay áo đuổi đánh Hồng Nhậm. Hồng Nhậm vừa cười, vừa chạy

quanh tránh đòn.

- Coi chừng, bà chằn ơi, coi chừng đánh rớt mất ngọc bội của mẹ đó!

Hai chị em cười giòn tan vô tư.

Tối hôm ấy, tiệc mừng vừa xong, quà mừng chật kín cả hai nhà khách trong biệt thất

nhưng Hồng Bảo chẳng kịp ngó ngàng. Trong lòng nôn nóng, Bảo chỉ chăm chăm trông cho đến

giờ tốt để mau mau nhập phòng.

Phòng tân hôn được trang trí lộng lẫy. Ngọn đuốc hoa cháy trên tường gấm, soi ánh lung

linh trên gối chăn nhung lụa. Tân nương ngồi trên giường, vẻ còn e thẹn, quay lưng giấu mặt.

Hồng Bảo mặt mày hí hửng, rón rén đi rất nhẹ, đưa hai tay bịt mắt tân nương.

- Á!

Tân nương kêu lên. Hồng Bảo buông tay ra, ôm lấy nàng hôn chụt một cái thật mạnh bên

má.

Tân nương cười lên hinh hích, quay lại. Hồng Bảo kinh ngạc:

- Á? Cái gì thế này? - Bảo hét lên, lập tức quay mình chạy ra khỏi phòng.

Tân nương hụt hẫng, tiu nghỉu nhìn theo. Vẻ ngỡ ngàng hiện rõ trên khuôn mặt kém

duyên được điểm tô rất nhiều son phấn.

Hồng Bảo chạy đến cung phòng của Cam Lộ, đập cửa thình thình.

- Mẹ! Mẹ ơi! Mẹ gạt con! Con không chịu đâu!

Trong phòng, Cam Lộ đã lên giường ngủ, thị tỳ chạy vào lay gọi. Nghe tiếng con trai

gầm gào, Cam Lộ mắt nhắm mắt mở, hoảng hốt:

- Chết chưa? Làm sao bây giờ? Lúc hoàng tử sắp vào hợp cẩn, chúng bay không đổ rượu

cho nó sao?

- Dạ, tụi con đã dâng rượu rồi, nhưng hoàng tử không chịu, cứ bảo là không cần rượu ta

đã say nhứ nhừ rồi!

Ngoài cửa, tiếng đập và tiếng kêu của Hồng Bảo càng lúc càng to.

- Mẹ! Sao mẹ lừa đảo cả con, con muốn lấy Đẩu Nương, mẹ lại đem con cú mèo đó vào

giường con làm gì?

Bọn thị tỳ nghe Bảo nói, không nín được, che miệng cười khúc khích. Cam Lộ không

dám mở cửa, cứ ở trong nói vọng ra:

- Chết chưa, Trần tiểu thư là cành vàng lá ngọc, con cưng của Thượng thư bộ Hộ, con

đừng có nặng lời thóa mạ như vậy! - Cam Lộ quắc mắt nhìn bọn thị tỳ: - Cười à, có gì vui mà

cười, ta giết hết bây giờ!

Thấy Hồng Bảo cứ la hét làm dữ, Cam Lộ không biết tính sao, đành hô thị tỳ gài then thật

chặt, rồi lên giường trùm mền bịt tai.

Hồng Bảo gọi mãi đến khản cả cổ, gục đầu vào cửa, khóc nấc lên.

Trong cung phòng của Thành phi, Hằng đang ngủ, chợt nghe xa xa có tiếng ai khóc rống.

Nàng ngồi dậy, nhìn ra cửa sổ. Trên lối đi, dưới ánh sáng của dãy lồng đèn, một chàng

trai đi thất thểu, xiêu vẹo. Hằng nhận ra Hồng Bảo, thất kinh tự nhủ:

411

- Trời, tiệc cưới vừa xong, lẽ ra giờ này chú rể phải ở trong phòng hoa chúc. Sao lại ra

nông nỗi này?

Hồng Bảo đi thất thưởng vào bên cửa, gục đầu. Hằng bước ra, Hồng Bảo đến bên, khóc

sướt mướt.

- Má, má ơi! Con uất quá má ơi!

Nghe Bảo kể lể, Hằng thở dài:

- Hồng Bảo con à! Con hãy gắng bình tĩnh lại đi! Nghe con nói qua vậy là má hiểu hết

rồi. Má thương con, hiểu nỗi khổ của con lắm!

Hồng Bảo nghẹn ngào:

- Con không ngờ người lớn lại chơi xấu với con, nói lời rồi lại nuốt lời. Giờ con biết tính

sao đây, má ơi! Má an ủi con vậy chứ không thể hiểu hết tâm sự của con đâu!

Hằng vỗ về:

- Hồng Bảo! Má hiểu con ạ! Vì ngày xưa phụ hoàng con cũng đã ở trong hoàn cảnh như

con bây giờ.

Hồng Bảo ngỡ ngàng:

- Thật sao má?

Hằng ngập ngừng một lúc mới nói:

- Phụ hoàng con đã từng phải chấp nhận sống chung với một người đàn bà mà mình

không yêu, không hợp. Người đó chính là…

- Là ai?...

- Là…

- Thôi, má đừng nói nữa. Con hiểu ra rồi. Là mẹ con, phải không?

Hằng chầm chậm gật đầu:

- Đúng vậy. Phụ hoàng con bị tổ mẫu ép phải lấy Đinh tiểu thư. Ban đầu phụ hoàng cũng

phản đối, nhưng rồi vì lòng thương người, xót xa cho thân phận của mẹ con, nên đã đành lòng

chấp nhận sống chung.

Hồng Bảo cúi đầu:

- Vậy ư? Vậy mà lâu nay con cứ nghĩ, phụ hoàng tệ với mẹ con, phụ bạc mẹ con.

- Hồng Bảo con, phụ hoàng không hợp tâm, hợp tính với mẹ con, sống với nhau là để cho

trong ấm ngoài êm, cho vui lòng tổ mẫu. Nhưng phụ hoàng vẫn thương con, và không muốn làm

cho ai đau khổ. Tấm lòng phụ hoàng con nhân hậu, với ai cũng nhân hậu. Nay con đã lỡ làm lễ

nạp phi với Trần tiểu thư, vậy là cô ấy đã trao thân gởi phận cho con rồi. Cô ấy chẳng có lỗi gì,

con dù không yêu thương mặn nồng, cũng không nên làm cho một người đàn bà phải bỏ phí cả

đời.

Hồng Bảo tức giận:

- Má ơi! Con không làm như phụ hoàng được đâu! Người ta gán cô ấy cho con, cô ấy có

buồn có khổ là tại ai chứ có phải tại con đâu mà bắt con chịu. Chết thì thôi, con không có đụng

tới cô ấy đâu!

Hồng Bảo ấm ức bỏ đi. Hằng nhìn theo, mắt đầy vẻ thương xót.

412

Chương 59

Hoàng đế rời kinh đô

Qua năm sau, việc sắp xếp triều đình mới đã tạm ổn, hoàng đế Thiệu Trị dự tính đi tuần

du ra Bắc, theo như thông lệ các đời vua trước. Nhà vua giao ấn kiếm cho Trương Đăng Quế ở

lại giữ kinh thành.

Đăng Quế tâu:

- Hoàng thượng tin dùng, thần đâu dám không cố gắng. Nhưng xin hoàng thượng cử cho

một hoàng tử cùng lo việc nước với thần, có vậy danh mới chính ngôn mới thuận, các Tôn thất

nhìn vào mới khỏi nghi nan.

Thiệu Trị gật đầu:

- Theo khanh, trẫm nên cử hoàng tử nào thay trẫm ở lại kinh thành?

- Tâu hoàng thượng, hoàng tử ở lại kinh thành, ngoài việc bảo đảm cho vương quyền

luôn nằm trong tay hoàng gia, còn là một dịp để học tập việc chính sự. Vì vậy việc chọn lựa ai

cũng nên có cân nhắc. Biết con không ai bằng cha, xin hoàng thượng tự quyết.

Thiệu Trị hoàng đế đem việc ấy ướm hỏi ý Hằng, muốn xem thử nàng nghĩ sao.

Lúc ấy đang bữa Ngự thiện, Thành phi Phạm Thị Hằng đứng cạnh, chăm sóc bữa ăn cho

vua. Nghe vua hỏi, Hằng nghĩ ngợi vài giây rồi tâu:

- Hoàng tử thay mặt hoàng thượng giữ kinh thành, cũng chỉ là danh nghĩa thôi, thực chất

công việc đã có Trương Đăng Quế lo cả. Hồng Bảo, Hồng Nhậm đều đã trưởng thành, giao cho

ai cũng được. Nhưng Hồng Bảo lớn hơn, thần thiếp nghĩ là nên giao cho Hồng Bảo.

Thiệu Trị thấy Hằng không nhân dịp tiến cử con ruột, liền bảo:

- Ái khanh tính tình nhường nhịn, nhường quá cũng không phải là tốt đâu! Bảo với Nhậm

đều là con, trẫm không thiên vị đứa nào. Nàng cũng nên công bằng với chúng, đừng để Nhậm

chịu thiệt.

Hằng cười:

- Con của hoàng thượng tức là con của thiếp, lọt sàng thì xuống nia, có đi đâu mà sợ

thiệt?

Thiệu Trị dừng đũa, cầm tay Hằng:

- Nàng là người đàn bà phúc đức hiền minh, trong hậu cung từ cổ chí kim, từ bên Tàu đến

bên ta chưa có ai như nàng. Thôi được, trẫm nghe lời nàng, giao kinh thành lại cho Hồng Bảo.

Tối hôm ấy Cam Lộ tất tả chạy sang cung Từ Thọ. Thái hoàng thái hậu đang ngồi trên

ghế gấm, tay lần tràng hạt, sai một thị nữ thay mình quỳ tụng kinh trước bàn Phật.

Thấy Cam Lộ tiến vào, Hạnh Nhi vội tiến ra, đưa tay lên miệng “Suỵt”:

- Quý tần chờ một chút. Lệnh bà lâu nay trong người không khỏe, ngủ không ngon giấc.

Hòa thượng chùa Diệu Đế khuyên thường đêm tụng kinh Thủy Sám.

Cam Lộ ngồi xuống, vẻ bứt rứt nhấp nhổm. Thái hoàng thái hậu nhìn ra, đưa tay ra lệnh

cho thị nữ dừng tụng.

413

- Dừng đã, ta có việc gấp, sẽ tụng tiếp sau. Cam Lộ, việc ấy ra sao rồi?

Cam Lộ cười tươi.

- Tâu, thật là thập phần mỹ mãn!

- Mỹ mãn ra sao, nói mau.

- Hoàng thượng đã hạ chiếu, giao cho Hồng Bảo thay hoàng thượng giữ chính sự!

Thái hoàng thái hậu cười thỏa mãn, đôi mắt nheo lại:

- Cái tin này nhất định làm cho ta ngủ ngon hơn là một ngàn lần tụng kinh Thủy Sám đó!

Vậy là hoàng thượng vẫn còn biết sợ ta, chứ không đến nỗi mê muội hoàn toàn vì con Hằng!

Cam Lộ nịnh nọt:

- Dạ! Thái hoàng thái hậu đối với hoàng thượng công ơn như trời như biển, làm sao

hoàng thượng lại không tôn thờ kính sợ được chứ.

Thái hoàng thái hậu gật đầu:

- Cam Lộ, ta dặn ngươi, phải nhắc nhở Hồng Bảo hết sức cố gắng, thay mặt vua giữ

chính sự trong một tháng chính là cơ hội ngàn vàng để chứng tỏ khả năng làm vua sau này.

Không phải chuyện chơi đâu!

Hạnh Nhi bước tới:

- Tâu thái hoàng thái hậu, hoàng thượng vừa chọn hai Tài nhân trẻ tuổi nhất theo hầu ra

Bắc, xin thái hoàng thái hậu phê duyệt để xin trang cấp cho họ.

- Được lắm, ta sẽ phê, cứ theo lệ mà làm.

Cam Lộ đưa mắt nhìn quanh, rồi xích lại gần thái hoàng thái hậu, hạ giọng:

- Tâu, hoàng thượng tuần du ra Bắc, có các Tài nhân trẻ đẹp theo hầu, tất nhiên Thành

phi Phạm Thị Hằng phải ở lại kinh thành. Nhân dịp này, có nên...

Thái hoàng thái hậu khẽ xua tay:

- Mùa thu gió nổi, cây cỏ heo may, chính là lúc thuận tiện để tỉa lá, chặt cành. Hoàng

thượng ở kinh đô thì nó là chủ, nắm thế thượng phong. Hoàng thượng rời kinh đô thì ta là chủ,

nó ở trong tay ta. Ta nói sơ qua vậy cho ngươi hiểu, còn cặn kẽ thế nào thì cái não đơn sơ của

ngươi không nên biết đến!

***

Trong biệt thất, Hồng Bảo ngồi uống rượu một mình ngoài vườn hoa, tâm trạng buồn bã,

thê lương. Vừa gặp lại Đẩu Nương ở hội thơ nhà Tùng Thiện Công Miên Thẩm, thì nàng đã đi

đâu mất dạng, dường như cố ý tránh mặt. “Ta đi tìm nàng bao lâu nay rồi, tìm cùng trời cuối đất

mà sao chẳng thấy đâu?”

Phủ thiếp Trần thị rón rén đến bên cạnh:

- Hoàng tử! Hôm nay hoàng tử uống nhiều quá. Thái hoàng thái hậu và Quý tần thấy thế

nào cũng trách mắng thiếp đó!

Hồng Bảo lè nhè:

- Trách cái gì? Ta uống rượu liên quan gì đến nàng?

Trần Thị bưng khay rượu đi, Hồng Bảo nắm tay giật lại. Chén chung văng ra đất. Hồng

Bảo đứng dậy, chỉ tay vào mặt Trần thị:

414

- Nàng là cái thớ gì mà dám câu thúc ta? Ngày mai ta cho đem trả về phủ cha nàng, xem

nàng còn dám hỗn hay không?

Trần thị quay ngoắt người, bỏ đi:

- Hoàng tử cứ đem trả thử xem, có trả được không?

Hồng Bảo ngồi phịch xuống ghế, nói đổng:

- Hộ bộ thượng thư! Tưởng Hộ bộ thượng thư như cha nàng là to lắm sao? Là ta phải sợ

sao? Đừng có lầm! Ta không thích nàng đâu, nhốt chung một chuồng cả đời cả kiếp ta cũng

không thích nàng được đâu!

Trần thị không chịu nổi, bưng mặt khóc rưng rức.

- Hoàng gia tới cưới thiếp về cho chàng, trầu phong rượu đậy, lễ vật hẳn hoi. Thiếp có tội

gì đâu, sao chàng đã hất hủi thiếp lại nói xúc phạm cả cha thiếp.

Hồng Bảo thấy cũng tội nghiệp trong lòng, hơi dịu xuống:

- Ôi dào, mệt quá, ta ngủ đây.

Nói đoạn chàng nằm vật ra ngay trên ghế đá ngoài vườn.

- Hoàng thượng giá lâm!

Nghe tiếng hô, Trần thị hốt hoảng, cuống quýt:

- Chết rồi, chàng ơi, mau mau tỉnh dậy! Dậy! Dậy!

Lay mấy lần, Hồng Bảo mới hé mắt.

- Hả?

Thiệu Trị hoàng đế bước vào.

- Hồng Bảo, phụ hoàng đến thăm con, sao con không ra nghênh tiếp?

Hồng Bảo nghe tiếng vua mới tỉnh hẳn. Vụt ngồi dậy, Bảo không kịp xốc lại áo xống,

quỳ xuống:

- Con xin ra mắt phụ hoàng!

Trần Thị quỳ theo, dập đầu:

- Con dâu xin ra mắt phụ hoàng! Phụ hoàng đến đột ngột, chúng con không kịp ra đón,

xin phụ hoàng tha tội!

Thiệu Trị nhìn con dâu;

- Trẫm miễn lễ cho con. Con hãy tạm lui, trẫm có việc phải nói với hoàng tử.

Trần thị lui ra. Thiệu Trị quay sang con trai:

- Hồng Bảo, con hãy đứng dậy đi. Trẫm không muốn mắng con trước mặt vợ con, nên

phải cho Trần thị lui ra đó! Giả như khi trẫm còn nhỏ, mắc lỗi thì tiên đế quở phạt nặng nề lắm

chứ không có nương tay như vậy đâu! Trẫm vẫn thường khuyên con, bớt việc chơi bời, dành thời

giờ học tập. Sao con không nghe lời trẫm?

Hồng Bảo gãi đầu gãi tai:

- Tâu phụ hoàng, lời phụ hoàng dạy, con đâu có dám quên. Con vẫn thường chuyên tâm

học hành, ôn văn luyện võ…

Thiệu Trị xua tay.

- Con đừng học cái thói sáo mép đó, phụ hoàng không muốn nghe đâu! Ngay lúc này

đây, mùi rượu còn sặc sụa trên người con, phụ hoàng ngồi xa vầy mà cũng ngửi thấy đó! Con lớn

415

rồi, uống rượu cũng tốt, nhưng uống đến mức bê tha như vậy làm sao trẫm giao phó việc lớn cho

con được?

Hồng Bảo sụp lạy:

- Xin phụ hoàng tha cho con lần này. Nếu được phụ hoàng giao việc lớn, con nhất định

xin tu tỉnh.

Thiệu Trị nói với giọng buồn buồn:

- Hồng Bảo! Phụ hoàng rất thương con, thương con ở chỗ mẹ con không đủ tầm để dạy

dỗ con cho đàng hoàng. Con phải hiểu hoàn cảnh mình như vậy, phải nỗ lực theo thầy, theo anh

em để tự vươn lên mới được! Nay phụ hoàng sắp đi tuần du ra miền Bắc. Con là lớn tuổi nhất

trong các hoàng tử, phụ hoàng giao cho con giữ chính sự. Con phải biết quý lòng tin của phụ

hoàng, lo tu thân để tập tành việc lớn!

Hồng Bảo cảm động muốn khóc:

- Con xin tạ ơn phụ hoàng. Lòng thương của phụ hoàng đối với con, con xin khắc cốt ghi

tâm. Từ mai con xin bỏ hết thú vui, một lòng một dạ dồn sức lo công việc.

Thiệu Trị nhìn Hồng Bảo với vẻ răn đe:

- Được rồi, phải nhớ lời trẫm dặn: Không uống rượu say, không cờ bạc, chọi gà, hút sách,

hát xướng, mấy cái thú vui bậy bạ đó bỏ hết đi, nghe chưa?

Hồng Bảo quả quyết:

- Dạ! con nhất định bỏ, bỏ hết.

- Trẫm giao việc cho con, nhưng con còn trẻ lắm, kinh nghiệm chưa có, phải biết dựa vào

uy tín, kinh nghiệm của các đại thần. Bất luận việc gì, lớn hay nhỏ, con đều phải đưa ra hỏi ý

Tuy Thạnh quận công Trương Đăng Quế. Tuyệt đối không được tự tiện làm theo ý mình. Con rõ

chưa?

Hồng Bảo lập lại từng chữ một:

- Tâu phụ hoàng, con xin hứa không được tự tiện theo ý mình, mọi việc đều phải hỏi Tuy

Thạnh quận công.

Thiệu Trị ra rồi, Hồng Bảo bàng hoàng nói một mình:

- Giữ chính sự! Thay phụ hoàng giữ chính sự! Thật là vinh hạnh cho ta. Ta sẽ tập làm

vua! Làm vua!

Ngay lúc ấy, gia nhân Vạn Khoái chạy vào:

- Hoàng tử! hoàng tử! Tìm ra tung tích Đẩu Nương rồi! Tìm ra rồi!

Hồng Bảo rụng rời:

- Đâu? Đâu? Nàng ở đâu?

- Nghe đâu nàng bị cấm tuyệt không cho đàn hát ở bất cứ nơi đâu trong kinh thành. Vậy

là nàng…

- Vậy là… đâu? Ở đâu xa mấy ta cũng đến.

Vạn Khoái cười hi hí:

- Hê hê, xa lắm, không ở trên mặt đất này đâu!

Hồng Bảo thộp cổ Vạn Khoái :

416

- Hử? Không ở trên đất thì là ở… trên Trời chắc? Hay là nàng chết rồi? Đồ chó chết,

nàng đang ra làm sao, nói mau!

Vạn Khoái kêu:

- Ối ối... xin hoàng tử buông con ra, con xin nói. Đẩu Nương không đàn ca trên đất Phú

Xuân được, nên cô ấy đàn ca dưới thuyền. Hôm nay con đi chợ Gia Lạc tình cờ gặp công tử

Nguyễn Văn Ninh, con quan chưởng phủ sự. Nghe công tử nói đêm qua xuống thuyền ngắm

trăng, có gặp danh cầm, trở về công tử cứ trầm trồ mãi, khen là giai nhân tuyệt sắc.

Hồng Bảo nghiến răng:

- Đồ khốn! Vậy mà không nói sớm, cứ ậm ừ mãi.

- Hè hè, trước sau gì con cũng nói mà, à mà hôm trước hoàng tử có dặn, ai tìm ra tung

tích Đẩu Nương thì có thưởng …

- Được rồi được rồi, vào trong đem cái đãy gấm ra đây cho ta, muốn bao nhiêu ta cũng

thưởng. Sửa soạn trầu thuốc, tối nay ta xuống thuyền tìm nàng.

Vạn Khoái nhanh nhẩu chạy đi. Hồng Bảo vẫn còn sững sờ, lâng lâng vui sướng:

- Vậy là ta sẽ tìm được Đẩu Nương! Trời ơi, hôm nay là ngày gì, sao mà dồn dập tin vui

thế này. Đẩu Nương! - Trong tâm trí Bảo rực lên những hình ảnh huy hoàng: - Sau này ta được

làm vua thì chẳng còn ai dám ngăn ta đến với nàng nữa!

Về phần Đẩu Nương, từ ngày chuyển xuống đàn ca trên sông, nàng thấy yên tâm hơn vì

chẳng còn ai nắm được tông tích mình - trừ vài chục khách tri âm ái mộ tiếng đàn, thường xuyên

xuống thuyền thưởng thức.

Trong số phong lưu công tử hâm mộ Đẩu Nương, người thường lui tới nhất là Nguyễn

Văn Ninh, con trai đầu lòng của quan chưởng phủ sự, nắm giữ việc hành chính trị an của kinh

thành Huế. Ninh phong lưu tuấn tú, am hiểu âm nhạc, lại thêm rất hào phóng, lịch sự. Đẩu

Nương là người con gái có suy nghĩ, tự biết thân phận xướng ca sẽ không bao giờ sánh đôi với

con nhà quý cách như Ninh được, nên vẫn giữ khoảng cách không dám suồng sã. Nhưng Ninh

hết sức ân cần săn đón, luôn tìm mọi dịp tỏ lòng quý trọng yêu dấu nên trong lòng Đẩu Nương

cũng không khỏi cảm động.

Đêm ấy trên chiếc thuyền bồng bềnh, dưới ánh ngọn đèn dầu lạc, Đẩu Nương đang ôm

cây đàn dạo mấy tiếng thánh thót. Mấy ca nữ, nhạc công ngồi quanh, đối diện với mấy vị công tử

nổi tiếng phong lưu ở kinh đô. Nguyễn Văn Ninh đưa tay vào đãy lụa, rút ra ba nén bạc lớn, đặt

lên cái khay nhỏ nằm sẵn trên chiếu.

Đẩu Nương vẫn điềm nhiên dạo đàn. Cả phường nhạc thì mừng rỡ, cúi rạp mình tạ ơn.

Bỗng từ trên bờ có chiếc thuyền con lướt sóng tiến ra, áp sát.

Hai người đàn ông từ dưới thuyền con nhảy lên. Đấy chính là Vạn Khoái và Hồng Bảo,

cả hai đều ăn vận như dân thường.

Mấy chàng công tử giật mình. Một người đặt tay lên đốc kiếm. Vạn Khoái vội bước tới,

đưa tay ngăn lại. Giọng nói y lễ phép, nhưng vẻ mặt cực kỳ ngạo mạn:

- Xin đừngđộng thủ! Tại hạ cùng chủ nhân đây từ xa đến, chẳng mấy khi được gặp danh

cầm, xin Nguyễn công tử cùng chư huynh đây rộng lòng nhường tiệc vui này cho.

Một công tử sừng sộ:

417

- Nhường là nhường làm sao? Chúng ta đã đặt tiệc rượu, thưởng tiền cho phường nhạc.

Chú mày từ đâu đến, lại đòi tranh giành ngang xương như vậy? - Chỉ tay vào Nguyễn Văn Ninh,

chàng ta cao giọng dọa nạt: - Không biết tiếng Nguyễn công tử con quan chưởng phủ đây sao?

Vạn Khoái cười toe toét:

- Dạ biết ! Dạ biết! Tại hạ với công tử Nguyễn Văn Ninh đây đâu phải người xa lạ, phải

không công tử?

Nguyễn Văn Ninh nghe vậy bước tới nhìn kỹ Vạn Khoái, rồi bỗng mặt xám lại, kéo tay

bạn:

- Các anh em, ta đi thôi!

Mấy chàng công tử kia tức tối :

- Sao lại thế được, đại huynh cứ để tiểu đệ cho nó một bài học!

- Bọn này hỗn quá, phải dằn mặt chúng một trận!

Nguyễn Văn Ninh không trả lời, chỉ kéo bạn xuống thuyền con, sai người hầu chèo đi

một mạch.

Thuyền dang xa rồi, Nguyễn Văn Ninh mới bảo:

- Biết ai đấy không? Hoàng trưởng tử Hồng Bảo đó!

Mấy người bạn hoảng kinh:

- Thật sao? Đại huynh biết mặt hoàng trưởng tử?

- Chưa, chưa thấy bao giờ. Nhưng cái thằng chó chết đểu cáng đó, thì đúng là thằng hầu

của hoàng tử.

Trên mui thuyền, Đẩu Nương dừng đàn nhìn theo, mặt buồn rười rượi.

Hồng Bảo vồ vập:

- Đẩu Nương! Ta đây! Tạ ơn Trời đã cho ta gặp lại nàng!

Đẩu Nương quay lại, ôm đàn ngang người như muốn che đỡ:

- Hoàng tử! Xin hãy buông tha cho thiếp. Cũng vì được hoàng tử ưu ái mà thiếp đã chịu

trôi nổi nhiều lắm rồi. Còn một góc sông này để thiếp dung thân, mong hoàng tử hãy nghĩ cho

thiếp!

Hồng Bảo tha thiết:

- Đẩu Nương! Đến đâu thì đến, ta không thể sống mà không có nàng. Trên đời này, nàng

còn tìm được ai hết lòng hết dạ với nàng như ta? Nay mai nếu ta lên ngôi báu thì nàng sẽ là

người đàn bà có ngôi vị cao nhất, trong lòng ta cũng như trong thiên hạ! Ta thề đó!

Đẩu Nương lắc đầu:

- Thiếp từ nhỏ sống đời tự do, lấy tiếng hát câu ca làm lẽ sống, không mơ ước cao sang.

Hơn nữa hoàng tử với thiếp kẻ cao người thấp, không có duyên phận, xin đừng tự làm khổ mình,

mà khổ lây cả thiếp!

Hồng Bảo van nài:

- Đẩu Nương! Lòng dạ nàng là sắt đá hay chăng? Nàng không ngoái lại thương ta chút

nào ư? Được rồi, nàng nhẫn tâm thì nhẫn tâm cho trót, ta chặt ngón tay trước mặt nàng cho nàng

biết lòng ta…

418

Hồng Bảo rút dao, toan cứa vào tay. Đẩu Nương cả kinh, vội nắm lấy tay Hồng Bảo,

ngăn lại. Hồng Bảo được thể nắm lấy cả hai tay Đẩu Nương, kéo nàng sát gần.

Đẩu Nương đẩy mạnh ra, nghiêm mặt:

- Xin hoàng tử bảo trọng tấm thân, kẻo thiếp lại mắc tội lớn với triều đình. Đêm khuya

rồi, xin hoàng tử hãy hồi cung. Nếu hoàng tử không nghe, thiếp xin liều mình nhảy xuống sông

này, thà chết trong hơn sống đục.

Thấy Đẩu Nương quá cương quyết, Hồng Bảo đành buông tay ra, vẻ mặt thảm não. Trở

về hoàng cung, buồn quá, Bảo lại uống say khướt. Chân nam đá chân chiêu, Bảo xiêu vẹo đi về

biệt thất.

Phủ thiếp Trần thị từ trong ra, thấy vậy, nàng lắc đầu ngao ngán, vội dìu Bảo dìu về

phòng. Hồng Bảo say, nhìn lờ mờ Trần thị, tưởng là Đẩu Nương. Bảo lè nhè, vừa hỏi vừa khóc:

- Nàng cũng thương ta ư?

Trần thị lau mặt cho Hồng Bảo:

- Thiếp không thương chàng thì thương ai, bao lâu nay có bao giờ được gần gũi chàng

đâu?

Hồng Bảo nói trong cơn mê:

- Thì bao lâu nay ta vẫn rày ước mai ao… Nay mới được ôm nàng trong tay, thỏa lòng ta

khao khát…

Hồng Bảo ôm chầm lấy Trần thị, kéo nàng ngã xuống giường.

Màn trên giường rơi xuống, che phủ hai người…

***

Trước chuyến tuần du, những việc phải giải quyết ở Cơ mật viện rất nhiều. Nhà vua bận

rộn nên chưa kịp xem một số tấu biểu, mãi đến khi Trung Nghĩa nhắc, vua mới nhớ ra.

- Tâu hoàng thượng, quan chủ sự Khâm Thiên giám vừa dâng bản tấu, theo đó thì có tuệ

tinh xâm nguyệt quang, ấy là điềm phải đề phòng. Tâu hoàng thượng, tuệ tinh xâm nguyệt quang

là sao ạ?

- Vậy à? Tuệ tinh là sao chổi. Nguyệt quang là vùng sáng của mặt trăng. Sao chổi đang di

chuyển vào trong vùng sáng của mặt trăng. Mặt trăng chỉ vào âm trù, ở đây có thể hiểu là hậu

cung, phi tử.

- Dạ đúng vậy, tâu hoàng thượng, quan chủ sự Khâm Thiên giám có nhấn mạnh xin đề

phòng việc không may ở hậu cung.

- Việc không may ở hậu cung? Thái hoàng thái hậu sức khỏe ra sao?

- Tâu hoàng thượng, thái thái hậu rất an mạnh. Chỉ có điều…

- Điều gì? Sao phải ngập ngừng, cứ nói đi.

- Tâu hoàng thượng, thần chợt nhớ đến việc xảy ra với Thành phi mới đây. Thần không

biết khi đó ai chủ mưu ám sát Thành phi, nhưng dù là ai, chắc chắn họ chưa thể từ bỏ ý định dễ

dàng. Hoàng thượng đi rồi, Thành phi ở lại kinh thành, thật ngàn lần nguy hiểm!

Thiệu Trị cau mày:

- Ngươi nói đúng. Đáng lo lắm.

Nghĩ ngợi vài giây, nhà vua lẩm bẩm: “Ta phải đem nàng đi theo xa giá thôi!”

419

Thế nhưng khi đem ý định ấy nói với Thành phi, nàng lập tức từ khước:

- Hộ giá hoàng đế tuần du ra Bắc, mấy đời nay lúc nào trong cung cũng chọn Tài nhân trẻ

khỏe, đủ sức phụng sự hoàng đế trên đường xa. Chưa bao giờ có phi tần lớn tuổi như thiếp được

đi theo xa giá. Nay tự nhiên phá lệ, tất sẽ có sóng gió nổi lên trong cung đó!

Thiệu Trị không chịu:

- Chốn cung đình này đã trở thành một cái ao tù hay sao, mà một chút thay đổi nhỏ xíu

xiu cũng đủ gây nên sóng gió? Nàng đừng có nói lui nói tới gì hết. Nhất định nàng phải đi theo

trẫm ra Bắc mới được!

Thành phi cười:

- Ô hay, một chuyến đi xa, có hai nàng trẻ đẹp măng tơ theo sát chiều chuộng, sao lại cứ

bắt bà vợ cũ rích này theo, theo thì chỉ phá đám người ta thôi có được tích sự gì đâu?

Thiệu Trị cũng cười:

- Kệ trẫm, người ta thích mới nới cũ, trẫm chỉ thích cảnh cũ người xưa thôi, có sao

không? Nàng không sợ trẫm đi với hai đứa gái trẻ cả tháng liền, chúng sẽ thừa cơ dụ dỗ trẫm để

leo lên ngôi quý phi, hoàng hậu sao?

Thành phi cười ngất:

- Không sao không sao! Ai làm quý phi, hoàng hậu cũng được, miễn là không bắt thiếp

rời xa hoàng thượng là được rồi!

Thiệu Trị kề sát vai Hằng:

- Này, nói cho nàng biết, nàng mà làm quý phi, hoàng hậu thì chúng nó còn có đường

sống, chứ người khác mà làm quý phi, hoàng hậu thì sẽ bức hiếp nàng sống không ra sống, chết

không ra chết đó! Trẫm thấy từ cổ đến nay chỉ có nàng làm vợ vua mà không biết ghen tuông,

chứ phi hậu xưa nay đều khủng khiếp lắm!

Thành phi ngả đầu vào vai vua:

- Cũng vì hoàng thượng chung tình nên thiếp mới không ghen. Hoàng thượng cứ tham

dâm hiếu sắc thử xem, thiếp sẽ lập tức mọc nanh, mọc sừng ra đó! Thôi, thiếp cũng thực tình tâm

sự với hoàng thượng. Xa hoàng thượng cả tháng trời, thiếp cũng buồn lắm! Nhưng lìa kinh thành

ra đi thì thiếp chẳng an lòng. Còn Tĩnh Hảo, còn Hồng Nhậm đó. Thiếp lo cho sự an toàn của hai

con, nên không dám đi đâu!

Thiệu Trị nhìn quanh, thấy không có ai, mới nói tiếp:

- Hằng, trẫm cũng đã suy nghĩ thấu đáo rồi. Nàng lo xa như vậy cũng phải, nhưng nàng

chưa biết hết tâm tính của thái hoàng thái hậu. Tổ mẫu là người đàn bà độc đoán, tham quyền,

hiếu sự, thích sắp xếp định đoạt mọi việc theo ý mình, chỉ vì những ý muốn rất nhỏ nhặt mà

không từ việc tày trời nào không dám làm. Nhưng tổ mẫu dù sao vẫn quý con quý cháu, không

đụng đến giọt máu của mình đâu!

Hằng ngần ngừ, tỏ vẻ còn nghi ngại. Thiệu Trị giảng giải:

- Nếu tổ mẫu không nương tay với máu huyết của mình, thì trước đây hoàng thúc Miên

Thẩm đã bị thủ tiêu từ khi ở trong cung rồi, cái việc giết người diệt khẩu đó quá dễ mà tổ mẫu

không làm, nàng cũng biết đó. Nay cũng vậy, Tĩnh Hảo với Hồng Nhậm không nằm trong tầm

420

ngắm của thái hoàng thái hậu đâu, chỉ có nàng mới là cái gai trong mắt bà, bởi vậy trẫm lo cho

nàng lắm!

Thành phi nghe vua nói có lý, cúi đầu suy nghĩ. Tuy vậy, linh cảm người mẹ vẫn khiến

nàng xao xuyến không yên. “Thiếp xin cảm tạ tấm lòng của hoàng thượng. Nhưng xin hoàng

thượng tha tội cho thiếp: Chuyến đi này, thiếp không thể nào theo xa giá được!”

Nửa tuần trăng trôi qua. Một sớm mai, trong cung Từ Thọ, thái hoàng thái hậu ngồi trước

gương cho thị nữ vấn khăn.

Lúc này tuổi bà đã ngoài bảy mươi. Nhìn chằm chằm vào hình ảnh mình trong gương,

thái hoàng thái hậu hỏi:

- Hạnh Nhi, loại phấn nụ của hoàng cung dạo này không được tốt như trước. Ngươi phải

xem chừng, nếu chúng nó bớt xén, làm dối là không được với ta đâu!

Hạnh Nhi đang chuẩn bị áo xống cho chủ ở gần đó, vội chạy lại.

- Tâu Đức bà, con vẫn thường xuyên xuống tận xưởng xem xét. Phấn nụ làm riêng cho

Đức bà, ngoài bột gạo tinh chất, khi nào cũng có trộn bột trân châu, nước cốt hoa đào, mỗi lần

pha chế khi nào con cũng đích thân đứng xem.

Thái hoàng thái hậu nghi hoặc:

- Thật không? Ta thấy hình như nó không được mịn và ăn da như khi trước!

Hạnh Nhi liến thoắng:

- Dạ đâu có ạ! Con thấy da Đức bà vẫn tươi tắn và trắng sáng lắm! Nhìn chỉ như người

mới bốn mươi thôi! Bà xem, Hiền phi tuổi mới bốn chín mà da mặt bây giờ đã nám khô, trông

thật là khó coi!

Thái hoàng thái hậu cười thỏa mãn:

- Ngô Thị Chính ấy à? Nó vẫn ở trên Hiếu lăng cai quản bọn cung phi già hộ lăng phải

không?

- Dạ, vẫn ở trên ấy, quan Tổng quản thái giám định lệ cho nửa năm mới được về một lần.

- Thì cũng phải, khi trước lúc nào nó cũng bám sát bên mình tiên đế, giờ tiên đế trăm tuổi

thì lên ở bên mộ là phải rồi, ở hoàng cung làm cái gì.

Thái hậu đang nói thì nghe báo Đinh Cam Lộ xin yết kiến.

Cam Lộ vào, mặt mày hớn hở.

- Tâu, con xin báo tin vui: phủ thiếp Trần thị, vợ của Hồng Bảo đã có thai!

Thái hoàng thái hậu vỗ tay:

- Hay lắm! Hay lắm! Vậy là chúng nó đã ưng chịu nhau rồi, không ngủng ngẳng nữa! Ta

đã bảo mà, cứ nhốt chung một nơi thì trước sau lửa gần rơm cũng phải bén thôi! Hồng Bảo là

cháu cưng của ta, ta phải lo tương lai cho nó. Việc nó sớm có con là điều rất quan trọng. Vì trong

việc chọn người nối ngôi, một phần phải xét đến đường con cái. Lần này nếu Trần thị sinh được

con trai thì xem như Hồng Bảo lên điểm nhiều lắm đó!

Cam Lộ băn khoăn:

- Dạ, con vẫn còn lo lắm ạ!

- Còn gì phải lo nữa?

421

- Con lo là… Hoàng thượng chuyên sủng Thành phi Phạm Thị Hằng, nhiều người dự

đoán, sớm muộn gì cũng phong Hằng làm Hoàng quý phi đứng đầu nội cung. Nếu Hằng làm

Hoàng quý phi thì đương nhiên là vợ chính, con của vợ chính đương nhiên là đích tử. Xưa nay,

đích tử vẫn đứng trên trưởng tử, nếu vậy thì bao nhiêu công lao thái hoàng thái hậu gây dựng cho

Hồng Bảo chẳng hóa ra đổ sông đổ biển sao?

Thái hoàng thái hậu gật đầu:

- Cam Lộ, ta cứ cho là ngươi nông cạn, nhưng có vẻ như càng lớn tuổi ngươi càng biết

tính toán đó! Nhưng nhà ngươi tính một thì ta còn tính đến mười. Tính chuyện làm đích tử để

vượt lên trưởng tử, đó là chuyện mà trước đây Hiền phi đã mưu tính cho Miên Hoằng, cái chiêu

đó đời này qua đời khác đều lặp lại, cũ rích đi rồi! Nhà ngươi thấy Hiền phi có thắng nổi ta

không? Ấn vàng hoàng hậu đã đúc xong ta còn cho nấu chảy ra đó! Phạm Thị Hằng làm Hoàng

quý phi à? Không bao giờ, chỉ trừ khi ta chết. - Thái hoàng thái hậu cười lạnh tanh: - Mà ta

không chết trước nó đâu!

Cam Lộ lui rồi, thái thái hậu cho gọi kiệu, lập tức đi ngay.

Trong điện Càn Thành, Thiệu Trị hoàng đế đang có phút nghỉ ngơi, vừa ngả mình trên

sập rồng. Chợt nghe báo thái hoàng thái hậu đến, vua giật mình, nhổm dậy.

Thái hoàng thái hậu chậm chạp tiến vào, hai thị nữ đỡ hai bên. Thiệu Trị vội vã chào đón:

- Hôm nay có việc gì, sao tổ mẫu không gọi cháu sang hầu mà lại nhọc lòng sang tận

đây?

Thái hậu sai thị nữ dìu ngồi lên sập:

- Hoàng thượng, cháu yêu của ta! Hôm nay lòng già vui vẻ, không nén được lâu, nên phải

vội sang điện Càn Thành thăm cháu đây!

Thiệu Trị cảm động:

- Chẳng mấy khi khí sắc tổ mẫu vui vẻ thế này, cháu rất mừng! Nếu tổ mẫu cứ lúc nào

cũng vui thế này, tuổi thọ sẽ tăng nhiều lắm đó!

Thái hoàng thái hậu cười hiền hòa:

- Cháu thương bà, nghe lời bà thì lúc nào bà cũng vui - Thái hậu dừng lại, thở hổn hển

một lúc mới nói tiếp, - lúc nào cũng khỏe thôi!

Thiệu Trị ân cần:

- Hôm nay có chuyện gì mà tổ mẫu vui?

- Hôm nay bà có hai việc vui. Bà già rồi, chỉ có chuyện vui của con cháu mới làm bà

sung sướng được thôi! Việc thứ nhất là bà nghe nói hoàng thượng cháu ta đã cho gọi hai Tài

nhân vào hầu, đã sủng hạnh chúng nó. Thế là tốt lắm! Làm người đàn ông, phải lắm vợ nhiều

con, để lại dòng giống đông đảo, mới đáng mặt là đàn ông. Làm một ông vua, nội cung càng

đông đảo, càng tỏ rõ độ quyền quý cao sang của đế quyền. Từ nay hàng tháng phải cho những

người mới tuyển vào hầu, như vậy mới là lệ tốt của nội cung.

Thiệu Trị hơi nhăn mặt:

- Cháu tưởng bà có gì vui, hóa ra là chuyện nhỏ của cháu.

Thái hoàng thái hậu vỗ vai vua ra vẻ thân mật:

422

- Chuyện nhỏ mà không nhỏ đâu! Các phi tần đều là con gái các quan trong triều, người

ta cố sống cố chết đưa con vào cung là mong được chia một chút quan tâm của thiên tử. Nay

hoàng thượng muốn được lòng các quan thì phải chia đều sủng hạnh cho con gái họ. Gia Long

tiên đế ngày xưa muốn giảm bớt số phi tần mà không được, là vì như vậy đó! Còn việc vui thứ

hai nữa, hoàng thượng muốn nghe không?

Thiệu Trị không còn sốt sắng như lúc đầu, nhưng vẫn kiên nhẫn:

- Cháu muốn nghe!

- Tin này mới thật là tin vui lớn. Phủ thiếp của Hồng Bảo đã có thai, chẳng bao lâu già

này sẽ có cháu huyền tôn rồi đó!

Thiệu Trị điềm nhiên:

- Hồng Bảo đã có phi thiếp, trước sau thì sẽ có con. Chuyện đó cũng thường thôi!

- Thường là thường làm sao? Ta năm nay đã ngoài bảy mươi, trông mong đứa cháu này

lâu rồi. Nếu trời cho Hồng Bảo sinh con trai thì thật là yên lòng cho đế nghiệp. Ta mừng là mừng

như vậy!

Thiệu Trị hơi khó chịu.

- Tâu thái hoàng thái hậu, một giọt máu chỉ mới tượng hình, chưa biết là gái hay trai, lớn

lên tài năng dung mạo thế nào, thì có liên quan gì đến sự vững bền của đế nghiệp?

Thái hoàng thái hậu cao giọng:

- Một giọt máu của dòng dõi đế vương, há phải là chuyện thường? Hoàng thượng không

nên coi là chuyện nhỏ!

Thiệu Trị thấy bà nội cứ nhất quyết thì vội đấu dịu:

- Vâng, khi nào tuần du trở về, cháu sẽ cho ban thưởng cho phủ thiếp của Hồng Bảo. Xin

tổ mẫu yên tâm.

Thái hoàng thái hậu thấy vua nhường, liền lấn tới:

- Phải vậy chứ, hoàng thượng cháu yêu của ta sáng suốt lắm. - Giọng bà chợt run run, tha

thiết: - Này cháu, già có một mong muốn, cháu sẽ làm vui lòng bà nhé.

Thiệu Trị dè dặt:

- Tổ mẫu muốn gì, xin cứ nói cho trẫm biết, chớ nên rào trước đón sau như vậy!

- Xem kìa, sao cháu lại xưng trẫm với bà! Bà cháu ta bàn chuyện gia đình trong tình máu

mủ với nhau thôi!

- Dạ! xin bà nói cho cháu biết.

- Không đầy chín tháng nữa, phủ thiếp Trần thị sinh con, nếu là gái thì thôi chẳng nói làm

gì. Nếu là trai, thì thật là một chuyện trọng đại lắm đó! Bà muốn nhân dịp này, làm một cái lễ

Ngũ đại đồng đường thật rỡ ràng, cho trong ngoài đều biết đến cái phước lớn của dòng họ nhà ta.

Thiệu Trị chững lại, nghi hoặc:

- Ngũ đại đồng đường? Làm lễ?

Thái hoàng thái hậu vẻ rất hồn nhiên, mộc mạc:

- Đúng rồi! Ngũ đại đồng đường, nghĩa là năm đời ở chung trong một nhà. Từ Gia Long

tiên đế đến đứa cháu này là đời thứ năm. Trời cho bà còn sống để được bồng đứa cháu huyền tôn

này, thiệt là đại phước cho họ Nguyễn ta đó!

423

Thiệu Trị hoang mang.

- Vâng… Để trẫm xem, à, để cháu xem sao…

Thái hoàng thái hậu vui vẻ, mơn trớn:

- Cứ quyết định vậy đi, hoàng thượng cháu yêu của ta, chuyện này mà thành, ta cũng

được vui thỏa mà sống lâu dài với cháu. Thôi, ta hồi cung đây, dạo này bà yếu rồi, không ngồi

lâu được.

Thái hoàng thái hậu đứng dậy. Thiệu Trị theo đỡ:

- Xin bà về nghỉ cho khỏe, để cháu tính sao cho tiện.

Thái hoàng thái hậu vịn vào thị nữ bước đi, bước đi liêu xiêu ra vẻ già yếu.

- Còn tính gì nữa, cứ theo ý bà cho bà vui, có chết cũng nhắm mắt.

Thái thái hậu đi rồi, Thiệu Trị đứng im một lúc lâu, mặt hiện rõ vẻ bối rối. Chợt Trung

Nghĩa từ trong màn ló ra.

- Tâu hoàng thượng!

Thiệu Trị cau mặt:

- Nhà ngươi đấy ư? Ngươi có nghe câu chuyện thái hoàng thái hậu vừa nói không?

- Tâu, Đức bà vào bất ngờ, hạ thần không kịp rút lui, đành lánh vào trong màn, thực tình

không cố ý nghe lỏm…

Thiệu Trị xua tay:

- Được rồi được rồi, tha tội cho ngươi! Ngươi thấy đó, thái hoàng thái hậu đã cao tuổi

sinh lẩn cẫn hay sao ấy, chuyện gì cũng quả quyết vội vàng, đặt trẫm trước tình thế khó xử.

Trung Nghĩa cúi đầu:

- Tâu hoàng thượng, theo thiển ý của thần thì Đức bà tuy cao tuổi nhưng không hề lẫn

cẩn chút nào đâu! Những yêu cầu của Đức bà đều có dụng ý rất sâu xa!

- Dụng ý ? Nhà ngươi nói vậy nghĩa là sao?

- Đức bà thường ngày vẫn nhanh nhẹn, sắc sảo, khắp cả nội cung mỗi lần nghe tiếng bà

cất lên đều sợ mất mật, răm rắp tuân theo. Sao hôm nay bỗng nhiên lại có vẻ già nua lọm cọm

như vậy, hoàng thượng không thấy lạ sao?

Thiệu Trị ngẫm nghĩ:

- Trẫm cũng thấy tổ mẫu già yếu hẳn đi, trong lòng tự trách mình lâu nay bận rộn nên

thưa việc thăm viếng, không ngờ sức khỏe bà mau suy đến như vậy!

Trung Nghĩa cười nụ:

- Theo thần thì thái hoàng thái hậu thấy hoàng thượng hiếu đễ, tình cảm, nên mới tỏ ra

yếu đuối lẫn cẫn để lung lạc hoàng thượng, nhằm đạt cho được hai yêu cầu. Yêu cầu thứ nhất là

cất nhắc cho hai Tài nhân, mục đích tạo thêm người đối địch với Thành phi. Yêu cầu thứ hai là

làm lễ Ngũ đại đồng đường cho đứa trẻ sắp ra đời, một cách gián tiếp xác nhận vị trí kế thừa của

hoàng tử Hồng Bảo.

Thiệu Trị đi đi lại lại một lúc, gật gù.

- Ngươi nói đúng. Thì ra ngươi cũng khôn lắm!

Trung Nghĩa khiêm tốn:

424

- Thần không dám tự nhận mình khôn, chẳng qua là người ngoại cuộc, không bị tình cảm

chi phối, nên dễ nhận ra thôi.

- Trẫm cũng biết tính tổ mẫu thích nhúng tay sắp đặt triều chính, trò chơi thiết kế quyền

lực là trò ưa thích của bà. Nhưng thấy hôm nay bà yếu đuối già cả, bỗng trong lòng nảy sinh

thương cảm nên quên bẵng cả đề phòng.

- Hoàng thượng thật sáng suốt. Cũng may, hoàng thượng chưa hứa hẹn điều gì.

Thiệu Trị thở dài:

- Trung Nghĩa, thật lòng trẫm lo lắng quá. Thái hoàng thái hậu một lòng tranh quyền đoạt

vị như vậy, thật là không hay một chút nào. Xưa nay chỉ vì âm mưu mà cung cấm trở thành chiến

trường, đôi khi còn khủng khiếp hơn chiến trận của đàn ông. Tình thế này mà Thành phi cứ

khăng khăng ở lại kinh thành, trẫm thật chẳng yên tâm một chút nào.

Trung Nghĩa hạ giọng:

- Hạ thần xin dâng một kế nhỏ, may ra thay đổi được ý của Thành phi…

***

Chỉ còn mấy hôm là đạo Ngự lên đường. Trong vườn hoàng cung, Thành phi đi trước, thị

nữ theo sau, tay bưng một quả hộp phủ khăn gấm.

Đi ngang một khúc quanh trong vườn Ngự, chợt Thành phi dừng lại, bảo thị nữ:

- Này em, chỗ này là nơi ngày trước hoàng thượng đến tìm ta, rủ ta trốn đi, vì sợ thi bắn

không thắng được Miên Hoằng…

Thị nữ cười:

- Dạ, may sao mà lệnh bà không nghe, chứ nghe theo thì giờ đây ngôi báu kia biết ai ngồi

đây?

Thành phi gật đầu, mắt mơ màng:

- Ừ, thời gian nhanh thật, mới ngày nào còn trẻ con như thế, nay đã nửa đời người rồi!

Thôi, mình đi mau đi em, mấy thứ bánh này ta đặc biệt làm cho ngài Ngự dùng khi đi đường,

phải đem sang sớm cho người ta kịp thu xếp.

Thị nữ lểnh mểnh bước, hai tay bưng quả hộp nặng:

- Hoàng thượng dùng đâu có bao nhiêu, sao bà cho làm nhiều thế, một quả đầy ắp!

Thành phi bảo:

- Không lẽ hoàng thượng dùng một mình sao, bên cạnh người còn có hai Tài nhân, ta

phải lo cả ba chứ! - Một vẻ buồn sâu kín thoáng qua trên ánh mắt Thành phi.

Lúc Thành phi bước vào điện Càn Thành thì vua Thiệu Trị đang ngồi trước mâm cơm,

hai bên có hai thái giám đứng hầu.

- Thần thiếp xin ra mắt hoàng thượng!

Thiệu Trị lạnh nhạt:

- Nàng đấy ư? Trẫm tưởng nàng không muốn bước chân tới đây nữa!

Thành phi chưng hửng. Thiệu Trị bỏ mâm cơm đứng dậy, đi lảng ra trước hiên.

Thành phi lo lắng bước theo nhà vua:

425

- Thiếp có lỗi gì, hoàng thượng cứ quở trách thiếp đi, đừng nên bỏ bữa như thế, không tốt

cho sức khỏe của hoàng thượng!

Thiệu Trị quay phắt lại:

- Sức khỏe của trẫm! Vì nàng mà trẫm tốn hao tâm lực nhiều quá rồi. Nay trẫm không

muốn nghĩ, muốn nói gì nữa!

Thành phi buồn tủi:

- Xin hoàng thượng bớt giận. Lòng thiếp lo cho con, con thiếp cũng là con của hoàng

thượng, lẽ nào hoàng thượng không chia sẻ cái thương cái lo trong lòng thiếp!

Thiệu Trị gằn từng tiếng:

- Thương con! Có thật là vì nàng thương con không? Lòng dạ đàn bà, làm sao mà tin

được?

Thành phi quỳ xuống:

- Trời ơi, hoàng thượng đang nói gì vậy? Thiếp không tin ở tai mình nữa? Hoàng thượng

không tin thần thiếp sao? Mà thiếp đã làm gì khiến hoàng thượng nghi ngờ?

Thiệu Trị hầm hầm:

- Làm sao trẫm không nghi ngờ được? Chuyện tai tiếng của nàng năm trước, nàng tưởng

trẫm quên rồi sao?

Thành phi ngẩn người:

- Tai tiếng hồi trước??? Tai tiếng gì ạ? À, hay là hoàng thượng nhắc đến chuyện Thái

hoàng thái hậu nghi ngờ thiếp có ý riêng với Trương Đăng Quế?

- À, té ra trí nhớ của nàng vẫn còn tốt! Chứ lại còn chuyện gì nữa?

Thành phi chết lặng:

- Trời ơi! Thiếp với Đăng Quế từ nhỏ xem nhau như anh em. Từ khi bị vu vạ oan ức,

thiếp tránh tiếng nên đã không hề gặp gỡ thăm hỏi gì cả nhà họ Trương. Cũng thấy như vậy là tệ,

nhưng phải đành lòng, kẻo sợ tiếng đời làm khổ tai hoàng thượng. Sao hoàng thượng không hiểu

cho lòng thiếp?

- Nàng thấy vậy là tệ với Đăng Quế lắm sao? Nàng khỏi lo! Trong thời gian trẫm đi vắng,

ngày nào Đăng Quế cũng phải vào cung để giúp hoàng trưởng tử. Thật là cơ hội gặp gỡ tốt lắm

đó! Biết đâu vì vậy mà nàng khăng khăng ở lại kinh thành?

Thành phi kêu lên:

- Trời ơi! Thiếp đâu có biết chuyện đó? Mà dù Đăng Quế có vào cung, cũng việc ai người

ấy lo, có liên quan gì đến thiếp? Hoàng thượng ở với thiếp cả đời, mà không biết bụng dạ thiếp

hay sao?

Nói đoạn không nén lòng được, Hằng òa lên khóc nức nở. Thấy vậy, Thiệu Trị chùn lại,

xuống nước:

- Thôi thôi, nàng đừng có khóc nữa! Trẫm đâu có nói trẫm không tin nàng, chỉ vì trẫm

thấy hoàn cảnh như vậy, sợ người ta lại kiếm chuyện thêu dệt cho nàng như trước đây, thì khổ

cho nàng, khổ cho ta, mà, - vua nhấn mạnh: - khổ cho các con lắm nữa đó!

Thành phi lau nước mắt, ngẫm nghĩ:

426

- Chết không đáng sợ, nhưng chết trong tiếng nhơ thì đúng là đáng sợ lắm. Thiếp nghĩ lại

rồi. Thôi, thiếp đành phải đi theo hoàng thượng thôi!

Thiệu Trị nghe vậy mừng quá, quay lại nắm chặt hai tay Thành phi, reo lên:

- Vậy là nàng đi với trẫm! Nhất định rồi, cấm không được đổi ý!

- Với một điều kiện, xin hoàng thượng chuẩn y cho.

- Điều kiện gì nữa? - Thiệu Trị lo lắng.

- Trong lúc thiếp theo hoàng thượng đi xa, xin cho Hồng Nhậm sang nhà Đăng Quế để

Đăng Quế giúp cho con ôn văn luyện võ. Có như vậy thiếp mới an lòng ra đi!

Thiệu Trị gật đầu ngay:

- Cái đó thì quá dễ. Hồng Nhậm ở nhà Đăng Quế, còn an toàn hơn là ở trong cung với

nàng. Nàng thấy chưa, trẫm thương nàng biết chừng nào. Nàng đi với trẫm cho trẫm yên lòng, thì

điều kiện gì trẫm cũng chịu hết!

Vua nói rồi ôm chầm lấy Thành phi, vui sướng.

Ba hôm sau hoàng đế Thiệu Trị khởi giá tuần du. Tiếng trống kèn Nhã nhạc vang trời.

Đạo Ngự tiền hô hậu ủng trẩy qua cửa Ngọ Môn, ra khỏi hoàng thành để lên đường ra Bắc.

Hoàng đế Thiệu Trị ngồi trên long xa, đi ở giữa đạo Ngự, che bốn tàn vàng. Xe của

Thành phi nhỏ hơn, che hai lọng đỏ, theo sát phía sau.

Thái hoàng thái hậu đứng trên vọng lâu của Ngọ Môn nhìn xuống.

“Hừ, ai ngờ được, cuối cùng nó lại thoát. Phạm Đăng Hưng, họ Phạm nhà ngươi vẫn

chưa hết phúc.”

Cam Lộ đứng bên cạnh thái hoàng thái hậu, rụt rè hỏi:

- Tâu thái hoàng thái hậu, thế còn…

Thái hoàng thái hậu bực bội:

- Ngươi nói gì?

- Tâu, thế thì cái điềm “tuệ tinh xâm nguyệt quang”, sao chổi lấn vào mặt trăng, có còn

ứng không?

“Hừ…” Thái hoàng thái hậu quay đi, không buồn trả lời. Bước xuống cầu thang vọng

lâu, bà nghĩ thầm: “Tuệ tinh xâm nguyệt quang… Khi nó còn trong cung, thì nguyệt quang có

thể là nó. Bây giờ nó đi rồi, thì nguyệt quang lại chính là ta. Điềm xấu lại ứng vào ta à? Hừ!

Nhưng ta có phải là người chịu bó tay với số phận đâu?”

Chương 60

Vận xui của Tĩnh Hảo

Trong điện Cần Chánh, Hồng Bảo ngồi trước án thư, chỗ thường ngày vua cha vẫn ngồi.

Đăng Quế ngồi bên tả. Một đoàn thị nữ tiến lên, châm nến khắp trong điện rồi lui ra.

Đêm đã muộn. Hồng Bảo cảm thấy mệt, muốn vươn vai ngáp nhưng không dám, chỉ khẽ

ngọ nguậy hai bả vai.

 

427

Đăng Quế thoáng cười:

- Xin hoàng tử gắng lên, hôm nay hoàng tử chưa quen nên giải quyết chậm. Ngày mai sẽ

nhanh hơn! Bây giờ xin hoàng tử nghe sớ tấu của quan tổng đốc tỉnh Bình Thuận về việc cho

diêm dân làm ruộng muối. Cái này phải gấp vì nếu đễ quá trễ trời mưa, diêm dân không làm

được muối sẽ đói cả mùa đông đó.

Hồng Bảo hỏi:

- Thường ngày phụ hoàng phải châu phê chừng ấy tờ giấy hay sao? Thật khủng khiếp.

- Đúng vậy, chẳng những thế, hoàng thượng còn tự mình đọc và xét, không có thần ngồi

bên cạnh đọc và giải thích cặn kẽ như thế này đâu.

Hồng Bảo thở ra một hơi dài:

- Ta mới tập tành ngày đầu, lẽ ra đế sư phải cho ta giảm bớt việc mới được!

Đăng Quế nghiêm nghị:

- Việc trị dân đâu thể giảm hay tăng theo ý mình. Cả mấy triệu người, ngày nào cũng

sống, mà sống tức là cày cấy, buôn bán, tranh kiện, đi lại, tất cả những hoạt động ấy tác động lên

trên, cấp này qua cấp khác, cuối cùng là cô đúc vào chồng tấu sớ này. Dân sinh sống không một

ngày ngừng lại, thì công việc của hoàng đế đâu có thể giảm hay nghỉ tùy thích được?

Hồng Bảo chậc lưỡi:

- Hôm nay ngồi trên cái ghế này, ta mới biết làm hoàng đế nặng nhọc và mất tự do đến

thế nào!

Đăng Quế nhìn thẳng Hồng Bảo:

- Đúng, đó chính là bài học vỡ lòng của nghề làm vua, hôm nay thần rất mong hoàng tử

ghi nhớ.

Xong việc, Hồng Bảo về cung thì đã nửa đêm. Hai thị nữ xách lồng đèn đi trước. Hồng

Bảo đi giữa,

Vạn Khoái theo sau. Vừa đi, Vạn Khoái vừa tung hứng:

- Đế sư nói làm vua là nghề nặng nhọc nhất à? Ôi, xin hoàng tử chớ có tin. Nếu làm vua

mà khổ thì tự cổ chí kim người ta có khùng không mà lại đâm chém hãm hại nhau để giành cho

được ngôi báu.

- Ừ, chắc đế sư muốn dọa cho ta sợ mà bỏ cái tính ham chơi đi… Ta cũng biết tính ta

phóng túng, tính phóng túng thì rõ là không hợp với mấy cái công việc gò bó đâu…

- Ai nói làm vua không phóng túng? Không phóng túng mà hàng trăm cung phi mỹ nữ

hầu hạ đêm ngày sao? Ai nói làm vua khổ cực nặng nhọc? Này nhé, sơn hào hải vị, chả phụng

nem công, một bữa ăn mấy chục món dâng lên, không có thứ gì muốn mà không có! Đế sư nói

vậy xạo lắm đó hoàng tử!

Hồng Bảo ngáp dài, dụi mắt:

- Này, Vạn Khoái, cẩn thận cái mồm một chút có được không? Ta thấy bây giờ ngươi nên

bỏ cái thắt lưng lòe loẹt kia đi là vừa. Hầu hoàng trưởng tử lên điện Cần Chánh làm việc nước,

chứ có phải xuống thuyền sông Hương đâu mà ăn mặc lẳng lơ như thế.

- Hí hí… Vâng, hoàng tử cho con tiền, con mua cái thắt lưng khác nhé. Chà, sau này

hoàng tử lên làm vua thật thì con sẽ được ban tên đẹp lên hầu ffiện. Hồi trước Gia Long tiên đế

lấy chữ Trung Tín đặt cho người hầu. Thời Minh Mạng tiên đế lấy chữ Trung Trực. Thời nay

vua ta lấy chữ Trung Nghĩa đặt cho ông Giám Lê. Sau này hoàng tử lấy chữ gì đặt tên đẹp cho

con đây ta?

Hồng Bảo đã mệt rũ người, xuôi xị:

- Mười bốn chưa phải là rằm, ta đã làm vua đâu mà mơ tưởng. Tên ngươi hả, sẵn chữ

Khoái rồi, ta sẽ đặt quách cho ngươi là Trung Khoái!

Vạn Khoái cười ngất.

- Hô hô… Ha ha ha… Trung Khoái, tên ngộ lắm. Đúng rồi, Trung Khoái, cái tên này là

đã đời nhất.

 

***

Mấy hôm sau, lúc chiều muộn, công chúa Tĩnh Hảo ngồi trong phòng khuê, thêu bức

khăn gấm Thành phi bỏ dở.

Nhìn lại những mũi chỉ của mình, Tĩnh Hảo cười khúc khích:

- Hi hi, nhìn cánh hoa mẹ thêu mịn màng thế này, chỗ mình thêu thì cứ nhấp nhổm như là

cóc nhảy, chán ghê.

Bỏ đồ thêu, nàng đứng dậy đi sang thư phòng. “Buồn ghê, mẹ đi vắng, em Nhậm cũng

dọn sang bên phủ của đế sư. Thôi, mình sang chơi với Hồng Bảo. À, nghe nói phủ thiếp Trần thị

có thai biếng ăn, mình đem cho cô ấy một ít bánh măng cho lạ miệng.”

Thị nữ nghe Tĩnh Hảo sai đi lấy bánh, vội thưa:

- Ý chết, hình như có thai cữ ăn măng mà công chúa.

Tĩnh Hảo mở to đôi mắt tròn:

- Vậy à? Ta đâu có biết? - Nàng tự gõ vào đầu mình - Sao cái gì mình cũng không biết

thế này, mẹ đi vắng rồi chẳng biết hỏi ai đây.

Phủ thiếp Trần thị nghe Tĩnh Hảo tới, vội ra đón tiếp. Lúc này bụng bầu Trần thị còn nhỏ,

chính là lúc đang bị cơn ốm nghén hành hạ. Mặt Trần thị xanh rớt, tay vịn vào cái bàn gần đó,

đứng không vững.

- Thiếp có nghén một tháng, trong người thường xâm xoàng, xin công chúa thứ lỗi!

Tĩnh Hảo vội chạy lại đỡ Trần thị:

- Này này ngồi xuống đi, đừng có đa lễ như thế. Úi chà, có bầu phiền phức thế này sao?

Ôi Trời, ôi Trời, sợ quá đi mất. Hồng Bảo làm cho em ra nông nỗi thế này đấy à? Rồi hắn bỏ

mặc em một mình vậy sao?

- Dạ, hoàng tử thay vua giữ kinh thành, bận rộn lắm, thiếp đâu có dám làm phiền.

Tĩnh Hảo thương xót:

- Chết khổ! Thôi, em đi nằm đi, đừng có vì ta mà gượng dậy.

Trả lại sự yên tĩnh cho Trần thị, Tĩnh Hảo đi thơ thẩn giữa mấy luống hoa, buồn bã. Hình

ảnh Trần thị khiến nàng nghĩ đến chuyện vợ chồng mà khiếp sợ.

Chợt nàng thấy Hồng Bảo và Vạn Khoái phía bên kia vườn. Vạn Khoái đang thắp thuốc

cho Hồng Bảo.

Hồng Bảo rít một hơi sảng khoái.

 

429

Vạn Khoái hạ giọng rủ rê:

- Tối nay chủ tớ ta lại xuống thuyền đi, trăng sáng lắm, cả tháng mới có một dịp rằm.

Không chơi cũng uổng lắm đó!

Hồng Bảo lắc đầu:

- Không đi được đâu! Việc chất hàng đống, cái lão Đế sư hôm nào cũng nhắc nhở, ta sợ e

để việc ứ đọng thì sau này lão lại tâu với phụ hoàng không tốt cho ta.

Vạn Khoái nài:

- Không xuống thuyền, làm sao tìm gặp Đẩu Nương? Ta cứ núp mặt, để mặc cho cái

thằng công tử Nguyễn Văn Ninh đó tán tỉnh nàng sao?

Hồng Bảo khịt mũi:

- Nguyễn Văn Ninh? Hắn vẫn vác bạc nén xuống thuyền nịnh bợ nàng chứ gì? Thằng chó

chết, sau này ta làm vua sẽ chém ba họ nhà nó.

- Tại hoàng tử cứ vắng mặt, để cho hắn tung hoành. Chứ hoàng tử mà xuất đầu lộ diện là

hắn cúp đuôi chạy một lèo như con chó nhát ấy mà. Ha ha…

“Hồng Bảo!” Tĩnh Hảo từ xa nhí nhảnh đi tới.

- Ủa, Tĩnh Hảo, chị đó à? Dạo này chị xinh gái hẳn ra, lâu nay Bảo bận quá không vào

thăm chị được.

Tĩnh Hảo cười:

- Ta nghe nói Hồng Bảo ngày nào cũng thay phụ hoàng lo công việc, không có được nửa

phút về cung, sao lại thấy dạo chơi hút sách thong thả thế này?

- Ôi! Bảo làm việc muốn chết ngất luôn, thỉnh thoảng cũng phải trốn ra hít thở một chút

cho khỏe.

Tĩnh Hảo ân cần:

- Bảo thấy mệt sao không bảo Thái y viện sắc thuốc bổ cho mà uống.

Vạn Khoái ra vẻ cung kính:

- Bẩm công chúa, cái tạng của hoàng trưởng tử vốn kỳ vậy đó, không hợp với thuốc bổ

của Thái y viện. Muốn hoàng trưởng tử khỏe lên, phải có bốn thứ đổ, tửu, yên, hoa, thì mới công

hiệu đấy ạ!

Tĩnh Hảo thật thà:

- Đổ, tửu, yên, hoa là những thứ thuốc gì? Kiếm ở đâu ra?

Vạn Khoái nghiêm trang:

- Bẩm, đổ là nói về hai hạt xúc xắc. Tửu là rượu, chắc công chúa cũng hiểu rồi. Yên là

khói thuốc. Còn hoa là… Hì hì, là những bông hoa xinh đẹp đó!

Tĩnh Hảo lơ ngơ:

- Ý ngươi nói là đem hai hạt xúc xắc sấy trên khói, ngâm rượu, ướp với hoa để làm thuốc

bổ sao?

Hồng Bảo và Vạn Khoái ôm bụng cười. Tĩnh Hảo ngơ ngác:

- Hồng Bảo, cười cái gì vậy?

- Vạn Khoái nó đùa chị đó. Đổ, tửu, yên, hoa tức là tứ đổ tường, bốn món ăn chơi của

đàn ông ấy mà. Nó nói dóc vậy chứ Bảo… Bảo không có hư vậy đâu!

430

Tĩnh Hảo lườm:

- Hồng Bảo! Mẹ thường nói mấy người hầu hay tập hư cho chủ lắm! Bảo làm việc thay

phụ hoàng, giờ nào rảnh rang thì nên về cung thăm phủ thiếp Trần thị, chị thấy Phủ thiếp có thai

tội nghiệp ghê! Không ngờ có thai khổ sở như thế, Bảo đừng có bỏ bê cô ấy tội nghiệp.

Hồng Bảo xuôi xị.

- Ôi dà… Bảo có rảnh đâu… À mà… Hay là… - Trong óc Bảo chợt lóe lên một ý nghĩ.

Tĩnh Hảo hỏi:

- Hay là sao hở Bảo?

- Tĩnh Hảo, chị đi với Bảo vào đây, Bảo có việc này muốn nhờ chị…

Hồng Bảo đi trước, Tĩnh Hảo theo sau, Vạn Khoái theo sau cùng, tiến vào điện Cần

Chánh. Đến cửa điện, đội trưởng thị vệ tiến ra:

- Bẩm hoàng trưởng tử, điện này là nơi làm việc của hoàng đế, phàm là nữ nhân bất luận

là ai cũng không được vào.

Hồng Bảo quát:

- Ta thay mặt hoàng thượng, sao ngươi dám ngăn? Lui ngay.

Đội trưởng lui. Tĩnh Hảo e dè:

- Hồng Bảo, chị cũng nghe mẹ bảo đừng nên lên điện này, bây giờ chị vào có sao không?

- Có Bảo đây, chị còn sợ gì? Cứ vào đi!

Tĩnh Hảo tiến vào, vừa đi vừa mở to đôi mắt bỡ ngỡ nhìn quanh gian điện mênh mông.

Vạn Khoái đứng lại bên cạnh cửa, đứng túc trực như thường lệ.

Hồng Bảo nắm tay Tĩnh Hảo, kéo lại bên án thư:

- Tĩnh Hảo này, mấy hôm nay Bảo ngộp trong chồng bản tấu, chị thấy chưa, như vậy đó

làm sao mà về cung thăm viếng an ủi Trần thị được?

Tĩnh Hảo tò mò:

- Những bản tấu này nói gì mà nhiều ghê vậy ?

- Chị ngồi xuống đây đi, xem thử cho biết! Vạn Khoái, lấy đôn cho công chúa ngồi gần

ta.

Tĩnh Hảo ngồi, xem sớ.

- Cũng hay ghê đây chứ, nhiều chuyện chị chưa biết á!

Hồng Bảo dụ:

- Chị thông minh lắm, coi bộ đáng mặt con cưng của phụ hoàng lắm. Chị phê dùm Bảo

vài bản đi, coi thử có được không?

Tĩnh Hảo nghe nịnh thì vui thích, cầm bút son lên phê, cảm thấy rất hào hứng.

Hồng Bảo tán dương:

- Được lắm được lắm, chị giỏi quá! Coi bộ làm nữ hoàng đế như Võ Tắc Thiên được đó!

Tĩnh Hảo bỏ bút son xuống, cầm khăn tay quật vào người Hồng Bảo:

- Này này, đừng có xỏ xiên người ta! Ai thích làm vua ác như Võ Tắc Thiên?

Hồng Bảo thấy Tĩnh Hảo giận, vội vàng cười mơn dỗ dành:

431

- Thôi thôi, đừng giận mà, đó là Bảo đùa chị một chút thôi! Tĩnh Hảo này, Bảo không

ngờ chị văn hay chữ tốt, xét đoán sắc sảo, giải quyết công việc còn nhanh nhẹn hơn Bảo nhiều

đó!

- - Bảo! Bảo cho chị lên mây vừa vừa thôi. Chị lạ gì cái tính Bảo nữa, Bảo muốn cái gì,

cứ nói thẳng ra đi, đừng có vòng vo nữa có được không?

- Hì hì… Chẳng giấu gì chị, tấu sớ rất nhiều, mấy cái này thì thật là vô thưởng vô phạt

nhưng cũng phải phê vào nếu không sáng mai đế sư Trương Đăng Quế đến, thấy chưa giải quyết

xong là mệt với lão đó… Mà Bảo thì muốn về thăm phủ thiếp Trần thị một chút, dù gì người ta

cũng đang có thai đứa con của mình, thật tội nghiệp.

Tĩnh Hảo gật đầu:

- Chị cũng thấy tội nghiệp thật đó! Nếu Bảo về thì về đi, chị phê giùm cho, mấy cái này

chị thấy cũng dễ thôi mà.

Hồng Bảo mừng quýnh:

- Vậy nhé, chị giúp Bảo, Bảo đi về thăm vợ thăm con rồi sẽ trở lại ngay. Tạ ơn chị, tạ ơn

chị nhiều nhiều…

Nói rồi Hồng Bảo chắp tay vái Tĩnh Hảo lia lịa.

Tĩnh Hảo không nín được cười:

- Ối thôi thôi, đi đi, đừng có làm trò nữa!

Hồng Bảo và Vạn Khoái kéo nhau đi thật nhanh. Ra khỏi điện, hai thầy trò cẩn thận nhìn

lui. Thấy Hảo không ló ra nữa, cả hai lập tức rẽ ra con đường về phía cửa Hiển Nhơn. Hồng Bảo

tự khen mình:

- Thật là diệu kế! Thế này chúng ta khỏi phí một đêm rằm tuyệt vời trên sông Hương!

Ngươi chạy nhanh về cung thất của ta, lấy cho ta đãy bạc và chiếc áo gấm lam, nhanh lên. Đừng

để cho Trần thị hỏi han lôi thôi gì đấy!

Đêm hôm đó Tĩnh Hảo ngồi phê mãi, bắt đầu thấm mệt, mồ hôi lấm tấm toát ra dưới mũi.

Nàng nghĩ bụng:

- Hồng Bảo này chán thật, chẳng bao giờ chịu giữ lời, nói đi một chút mà đi lâu vậy trời!

Lần sau đừng có hòng nhờ ta. Thôi, đã trót thì trét, ráng một chút chờ hắn về.

Tĩnh Hảo tiếp tục nhúng bút vào nghiên son, vừa phê vừa đọc. Đến cuối giờ Hợi, nàng

mệt mỏi ngủ thiếp đi.

Đúng lúc ấy, thái hoàng thái hậu lừng lững hiện ra, bước lên thềm điện.

Hai thái giám đứng hai bên cửa khom người cúi chào. Thái hậu hỏi:

- Hoàng trưởng tử đang trong đó phải không?

- Tâu thái hoàng thái hậu, hoàng trưởng tử đi rồi ạ!

- Đi đâu?

- Tâu… Chúng thần không biết.

- Vậy ai trong đó?

Hai thái giám ú ớ.

- Tâu… Tâu…

 

432

Thái hoàng thái hậu gạt phắt cả hai thái giám ra, bước vào trong. Đập vào mắt bà là cảnh

tượng Tĩnh Hảo ngồi trước án thư, đầu ngoẹo xuống trên chồng tấu sớ, mắt nhắm nghiền.

Thái hậu hoảng kinh:

- Cái gì thế này? Tĩnh Hảo, sao ngươi lại lên đây ngủ?

Tĩnh Hảo mở mắt, giật phắt cả người, vội đứng dậy. Thái hoàng thái hậu tức giận:

- Nhà ngươi là phận gái, trèo lên ghế rồng làm cái gì? Ai cho phép ngươi mò mẫm đến

đây?

Tĩnh Hảo hoảng hốt:

- Tâu, Hồng Bảo dẫn con vào đây!

Thái hoàng thái hậu càng tức đến phát khùng lên:

- Cái gì Hồng Bảo? Nhà ngươi thật là to gan lớn mật, lẳng lơ đến thế là cùng, gạ gẫm ve

vãn cả em ruột, thật chẳng còn gì là nhân luân. Đêm nay ta không đột ngột đến đây, thì đâu có

biết chuyện xấu xa ngươi làm. Thái giám! Lôi nó về cung Từ Thọ cho ta!

Tĩnh Hảo hoảng hồn:

- Thái hoàng thái hậu! Người nói gì con không hiểu gì cả? Hồng Bảo rủ con lên Điện,

nhờ con phê giúp, con có tự ý làm gì đâu ạ!

- Đừng có nỏ mồm! Ngươi dám đến ngủ ngay trong điện Cần Chánh, tội to như núi. Đứa

nào khi bị bắt cũng gân cổ cãi, để rồi xem có cãi được với ta không!

Hai thái giám túm lấy Tĩnh Hảo lôi đi.

Lúc ấy Tùng Thiện Công Miên Thẩm nghe nói hoàng nhị tử Hồng Nhậm đang lưu học ở

bên phủ Trương Đăng Quế, vội đến thăm. Từ lúc quen thân trong cung, đến kỷ niệm cùng đi tế

Nam Giao năm nào, Miên Thẩm và Hồng Nhậm tuy vai vế là chú cháu nhưng thân thiết như đôi

bạn. Con trai Đăng Quế là Trương Đăng Trụ đang ngồi học chung với Hồng Nhậm, thấy Miên

Thẩm đến, vội đứng lên vái chào. Nghe xưng danh là con trai Tuy Thạnh quận công, Miên Thẩm

hỏi:

- Trương công tử, xin hỏi, công tử còn người anh em trai nào nữa không?

Đăng Trụ cung kính:

- Bẩm hoàng thúc, nhà chỉ có mình tiểu sinh là trai ạ!

Miên Thẩm ngẩn người một lúc:

- Ta vẫn còn trẻ, vậy mà sao trí nhớ lại lung tung thế này. Ta nhớ rõ ràng, hôm trước

Trương công tử đến nhà ta dự hội thơ, người thanh mảnh, cổ cao ba ngấn, môi đỏ như son. Bây

giờ gặp lại thấy hình dung khác nhiều, vai rộng hàm vuông, lạ thật!

Trong nhà, con gái Quế là Thúy Nương núp sau bức mành mành, nhìn ra, cố nén tiếng

cười khúc khích.

- Rõ là thi sĩ, thế mà cũng bé cái nhầm được, hay thật!

Chợt có tiếng Ngọc Lê quận chúa:

- Thúy Nương! Con đem thêm mứt cam ra đây cho các hoàng tử dùng.

Thúy Nương “Dạ” rồi bước ra, xiêm y tha thướt. Ngọc Lê hãnh diện khoe, mắt hướng về

phía Hồng Nhậm:

433

- Đây là Thúy Nương, con gái quê mùa của chúng tôi đây!

Hồng Nhậm đứng lên chào, còn Miên Thẩm thì cứ ngồi ngây ra nhìn, sững sờ:

- Hình như đây là… công tử…

Thúy Nương mỉm cười tinh nghịch:

- Dạ, thiếp chính là “Trương công tử” tháng trước vừa họa thơ với Đức ông đây!

Đúng lúc ấy, thị nữ của Tĩnh Hảo chạy từ cổng vào, thở hổn hển:

- Hoàng nhị tử! Hoàng nhị tử! - Thị nữ ngã sấp trên sân, trước mặt mọi người: - Hoàng

nhị tử! Nguy rồi! Công chúa bị bắt đi rồi!

Ai nấy đều hoảng kinh. Nghe kể đầu đuôi, Hồng Nhậm tái mặt, không kịp gọi người hầu,

lật đật nhảy lên ngựa của Miên Thẩm, phi một mạch về lại hoàng cung.

Ngựa dừng trước cửa cung, Hồng Nhậm bươn bả chạy vào. Hai thái giám tiến ra ngăn lại:

- Bẩm hoàng nhị tử, lệnh thái hoàng thái hậu không cho ai tự tiện vào cung.

Hồng Nhậm sốt ruột:

- Vào thưa với thái hoàng thái hậu là Hồng Nhậm xin ra mắt!

Thái giám lộ rõ vẻ cao ngạo:

- Xin hoàng tử tha tội, họa chăng có hoàng thượng đến thì thái hoàng thái hậu mới mở

cửa cho vào thôi!

Hồng Nhậm giậm chân:

- Nghe nói chị ta bị bắt vào trong cung này, bây giờ chị ta ra sao rồi?

Tên thái giám kia giả cách ngô nghê:

- Dạ hoàng tử hỏi chị nào ạ?

Hồng Nhậm quát:

- Công chúa Tĩnh Hảo, trưởng nữ của hoàng thượng!

Thái giám rề rà:

- À, ra là công chúa Tĩnh Hảo. Công chúa mới bị giải về cung Từ Thọ ba canh giờ nay.

Lệ thường phi tần cung nữ ai có tội bị giải về đây, thái hoàng thái hậu thường phạt một trong ba

cách.

Hồng Nhậm quắc mắt:

- Nói mau lên, đừng có cà kê nữa, được không?

- Dạ, một trong ba cách. Cách thứ nhất, là đánh gậy, từ năm đến mười lăm gậy. Chỉ cần

mười lăm gậy, tội nhân đàn bà chết chắc luôn. Cách thứ hai là đánh roi, roi thì dễ chịu hơn,

nhưng cũng rách thịt nát da, thê thảm lắm đó. Cách thứ ba là phơi nắng, quỳ trên xơ mít, cách

này nếu phơi lâu từ ba ngày trở lên, coi như… không chết ngay mà chết dần.

Hồng Nhậm nấc lên, nghiến răng:

- Đồ súc sinh, cút đi! - Nhậm ngẩng cổ kêu to, tiếng kêu vọng vào bên trong - Thái hoàng

thái hậu! Thái hoàng thái hậu! Mở cửa cho cháu vào! Thái hoàng thái hậu!

Bên trong cung Từ Thọ, thái thái hậu đang ngồi trên ghế cao. Thái giám, nữ quan, thị nữ

đứng hai bên. Tĩnh Hảo quỳ, vẻ mặt sợ hãi. Thái hoàng thái hậu đay nghiến:

- Tĩnh Hảo, vì mẹ ngươi không biết dạy ngươi, nên ngươi mới lung lăng táo tợn như vậy.

Ngươi phải biết, nam nữ thọ thọ bất thân, phải có phân biệt, biết chưa?

434

Tĩnh Hảo phân trần:

- Tâu thái hoàng thái hậu, Hồng Bảo gọi lên, cháu mới dám lên.

Thái hoàng thái hậu vỗ bàn:

- Đàn ông con trai bảo ngươi làm gì ngươi cũng làm hết hay sao? Nhà ngươi với Hồng

Bảo đã làm gì? Mau khai hết ra. Không được chối!

Tĩnh Hảo khóc hu hu:

- Có làm gì đâu ạ. Hồng Bảo dặn cháu ngồi phê giúp tấu sớ để Hồng Bảo về nhà thăm

phủ thiếp Trần thị đang có thai. Cháu nghe thương tình nên mới đồng ý mà.

Thái hoàng thái hậu nạt:

- Láo! Gọi phủ thiếp Trần thị ra đây. Trần thị, lúc chiều hôm Hồng Bảo có về thăm ngươi

không?

Trần Thị thưa:

- Tâu thái hoàng thái hậu, không ạ.

Thái hoàng thái hậu trừng mắt nhìn qua Tĩnh Hảo:

- Ngươi thấy chưa? Dối trá có dễ đâu! Đừng có tính lấy vải thưa che mắt thánh.

Bên ngoài, tiếng Hồng Nhậm dội vào, thống thiết.

- Thái hoàng thái hậu! Thái hoàng thái hậu! Mở cửa cho cháu vào đi!

Thái hoàng thái hậu bảo tả hữu:

- Mặc kệ nó! Thôi được, việc này xem như khép lại. Các ngươi không được nói lộ ra

ngoài, ảnh hưởng đến danh tiếng của hoàng trưởng tử Hồng Bảo. Còn ngươi, Tĩnh Hảo, ngươi có

hai tội. Một là, đàn bà con gái mà dám vào điện Cần Chánh ngủ nghê trong đó, thật bất kính khó

dung. Hai là, việc ngươi xí xớn với Hồng Bảo, dù chưa có bằng chứng rõ ràng, nhưng như vậy

cũng là không cẩn trọng danh tiết, chung đụng cẩu thả, không chấp nhận được!

Tĩnh Hảo ngượng quá, đỏ chín mặt, vẻ khổ sở như muốn chết đi cho rồi.

Nghe tiếng Hồng Nhậm bên ngoài càng lúc càng gấp, thái hoàng thái hậu vội kết thúc

việc phán xử:

- Thôi, để cho đỡ xấu hổ với người ngoài, ta gia ơn cho nhà ngươi chỉ phải chịu hình phạt

trong thâm cung kín đáo này thôi. Cho ngươi quỳ đội đèn hai ngày cho biết phép, từ nay biết ý tứ

giữ gìn. Sau hai ngày thì phải ở hẳn trong cung này cho ta rèn dũa, không được về bên chỗ cũ

nữa. Ngữ này không dạy kỹ thì hỏng.

Thái hoàng thái hậu đứng dậy bước vào sâu trong tẩm cung. Một nữ quan tiến đến, đặt

bát đèn dầu lạc lên đầu Tĩnh Hảo.

Tĩnh Hảo quỳ im lặng đội bát đèn, nước mắt chảy dài hai bên má.

Ngoài cửa cung. Hồng Nhậm vẫn vừa kêu, vừa húc đầu vào hai cánh cửa son, tuyệt vọng.

Trời sáng. Mưa bắt đầu đổ xuống. Hồng Nhậm vẫn còn quỳ bất động dưới mưa.

 

Chương 61

Thái giám giả trong cung

435

 

Sáng sớm mai, thái hoàng thái hậu đang dùng bữa sáng thì nữ quan đến trình:

- Tâu Đức bà, hoàng nhị tử không chịu về, mắc mưa cả đêm. Hiện đang sốt nóng li bì ạ!

Thái hoàng thái hậu giật mình:

- Thật sao? Thằng nhỏ cũng cứng đầu dữ a! Truyền ý chỉ của ta, nay hoàng nhị tử bị bệnh

mà Thành phi đi vắng, vậy giao cho Quý tần Cam Lộ chăm sóc. Đem cáng đưa Hồng Nhậm về

bên đó, rồi báo với Thái y viện cho thuốc ngay.

Ngày hôm đó Đăng Quế đi duyệt thủy quân ở Trấn Hải đài. Vừa về tới nhà, y phục đầy

bụi, ông cầm chiếc roi ngựa đập mạnh vào đôi ủng cho bụi đường bay đi bớt.

Ngọc Lê quận chúa ra đón. Nghe vợ kể, Đăng Quế giật bắn mình:

- Nàng nói sao? Hoàng tử về cung rồi à? Thôi chết rồi, sao lại thế được?

Ngọc Lê điềm nhiên:

- Hoàng tử vốn ở trong cung, nay lại về cung thì đã làm sao?

- Không phải đơn giản như vậy đâu! Đâu có phải tự nhiên mà hoàng đế và Thành phi

đem hoàng tử gửi sang nhà ta!

- Nghe đâu công chúa Tĩnh Hảo bị rầy bị phạt sao đó, nên hoàng nhị tử thương chị vội

chạy về ngay.

Đăng Quế giậm chân:

- Trời đất ơi! Công chúa có bị phạt bị đánh gì rồi cũng xong thôi, nhưng hoàng tử không

thể về cung trong lúc này được! Thôi, nói nữa cũng vô ích, để ta vào cung đưa hoàng tử về đây

ngay.

Thái hoàng thái hậu nghe nói Đăng Quế xin gặp, không dám không tiếp. Bà bước ra

trước Đại cung môn, đứng phía bên trong. Đăng Quế cũng đứng trước Đại cung môn, bên ngoài,

đối diện với thái hoàng thái hậu.

- Hoàng thượng đã hạ chỉ giao cho thần chăm nom hoàng tử trong thời gian ngài đi vắng.

Nay hoàng tử đau ốm, hạ thần xin được đón về chăm sóc.

Thái hoàng thái hậu cười khẩy:

- Đăng Quế! Ngươi nói vậy không được. Hoàng thượng cho hoàng tử ra ở trong phủ để

làm học trò ngươi, chứ không phải để làm con ngươi. Hoàng tử lành mạnh thì theo ngươi học

tập, chứ đau ốm thì phải về cung ngơi nghỉ. Ngươi hãy yên tâm lui ra đi, khi nào hoàng tử hết

bệnh tự khắc ta sẽ cho sang bên phủ cho ngươi rèn cặp.

Đăng Quế cương quyết:

- Tâu thái hoàng thái hậu, nếu thái hoàng thái hậu không khứng cho hoàng tử dưỡng bệnh

ở nhà thần, thần xin phép được vào cung gặp mặt, thăm bệnh tình của hoàng tử.

Thái hoàng thái hậu kênh kiệu ngẩng cao đầu, không thèm nhìn Đăng Quế:

- Tuy Thạnh quận công! Quận công đứng đầu trăm quan, tất hiểu rõ phép tắc của hoàng

triều. Cửa Đại cung môn này, từ khi Phạm Đăng Hưng lập ra phép tắc đến nay, người đàn ông

bên ngoài không được bước qua. Nếu để cho người bước qua, thì còn gì là phẩm giá của phi tần

cung nữ sống bên trong cánh cửa này nữa!

Đăng Quế im lặng một lúc rồi đanh mặt lại:

 

436

- Thái hoàng thái hậu đã nặng lời nói đến phẩm giá, hạ thần không dám nài nữa. - Quế

gằn giọng như cảnh báo: - Hạ thần sẽ liên tục làm việc với Thái y viện để biết diễn tiến bệnh và

các vị thuốc hoàng tử uống. Xin thái hoàng thái hậu nói với cung nga thể nữ hãy cẩn thận, nếu

hoàng tử có bề gì thì nhất định phải có người chịu tội, dù ở địa vị nào thì cũng không thể thoát.

Thần xin cáo lui.

Từ hôm ấy, sáng nào Quế cũng đến Thái y viện, xem xét các đơn thuốc đã dùng cho

Hồng Nhậm.

“Bản lam căn… Tang bạch bì… Cúc hoa... Xích thược…” Cầm đơn thuốc lên, đọc nhẩm,

Đăng Quế giật mình:

- Hoàng nhị tử bị bệnh đậu sao?

Quan thái y gật đầu:

- Bẩm thượng quan, chính như vậy! Hoàng tử quỳ dưới đất, lại dầm mưa, thượng quan

cũng biết đó, trời đang nắng mà mưa xuống, bao nhiêu khí nóng dưới đất bốc lên mang theo rất

nhiều tà độc.

- Hiện đã nổi mụn, vỡ mủ chưa?

- Bẩm, chưa, nhưng trước sau sẽ nổi!

Đăng Quế lo âu:

- Bệnh đậu hết sức nguy hiểm. Nếu không tử vong cũng rất dễ phá hủy dung mạo. Nói

chẳng may, nếu dung mạo bị xấu xí sứt mẻ thì xem như hoàng tử mặc nhiên bị loại khỏi danh

sách những người kế thừa ngôi báu sau này.

- Đúng vậy. Tại hạ hiểu điều đó lắm. Vì vậy ngoài thuốc uống, tại hạ còn cho sắc Hải kim

sa, Sài hồ, Hoàng bá trộn với Lô cam thạch, Hàn thủy thạch tán mịn, dành sẵn để rắc vào chỗ vỡ

mủ.

Đăng Quế dặn:

- Ta đề nghị quan thái y phải hết sức để mắt đến những người sắc thuốc, dâng thuốc, đặc

biệt là những người chăm sóc vết thương. Ngày ngày ta sẽ đến, có động tĩnh gì ông nhớ phải báo

ngay cho ta.

Quan thái y cúi đầu:

- Chẳng giấu gì thượng quan, nghề thuốc này trước đây tại hạ cũng được học với Thượng

thư Phạm Đăng Hưng. Tại hạ đâu dám không hết sức với Thành phi và hoàng nhị tử. Chỉ có

điều…

Thái y lộ vẻ ngại ngần, không dám nói tiếp. Đăng Quế giục:

- Sao? Ông nghĩ gì, hãy cứ nói đi!

- Chỉ có điều, người của Dược phòng chầu chực chăm sóc ban ngày, còn ban đêm thì là

phần việc của thái giám trong cung. Thuốc thang tuy đúng, nhưng việc kiêng cữ cũng rất quan

trọng, thần lo là lo chỗ ấy…

***

Cam Lộ đang ngồi đánh bài tứ sắc với mấy thị nữ. Những tiếng cười hinh hích vang lên.

Chợt người hầu hơ hãi chạy vào:

 

437

- Thái hoàng thái hậu tới!

Bọn thị nữ nhanh chóng quơ hết những quân bài, chạy biến. Cam Lộ vội vã xỏ dép chạy

sang phòng bệnh của Hồng Nhậm.

Hồng Nhậm nằm li bì. Cam Lộ lăng xăng đi lui đi tới, kéo mền, sửa gối:

- Sao chúng bay lại để hoàng nhị tử nằm trong phòng tối thui, mau thắp đèn lên cho sáng!

Thị nữ thưa:

- Dạ bẩm Quý tần, lệnh của quan thái y là phải tắt hết đèn đóng hết cửa, chỉ để một ngọn

đèn nhỏ này là đủ rồi ạ!

Cam Lộ gắt gỏng:

- Làm gì có cái lệnh kỳ cục vậy? Lỡ ai vào thấy phòng bệnh tối tăm thế này lại nói ta

không quan tâm chu đáo. Ta đã bảo thắp đèn lên, không thì mở cửa ra!

Thị nữ nhìn nhau, không biết nói sao. Thái hoàng thái hậu tiến vào:

- Cam Lộ, ngươi làm cái gì vậy?

Cam Lộ vờ giật mình:

- Thái hoàng thái hậu! Thái hoàng thái hậu đến bất ngờ, cháu mải chăm sóc hoàng nhị tử

nên không kịp ra đón. Xin thái hoàng thái hậu tha tội.

Thái hoàng thái hậu lừ mắt:

- Ta bảo ngươi chăm lo cho hoàng nhị tử là bảo ngươi trông coi kiểm soát việc chữa

bệnh, không bảo ngươi sờ mó linh tinh vào chăn nệm như vậy. Bệnh đậu là bệnh lây nhiễm

ngươi biết không? Ngươi có muốn có bộ mặt nổi đầy mụn mủ hay không?

Cam Lộ “Á” lên một tiếng, sợ hãi đưa tay ôm lấy mặt, lùi ra ngay. Thái hoàng thái hậu

đến bên giường, cúi nhìn Hồng Nhậm một lúc rồi quay ra nói với mấy thị nữ đang túc trực:

- Bệnh đậu mùa là bệnh nghiêm trọng, thường khi niên thiếu thế nào cũng bị ít nhất một

trong ba chứng: một là lên sởi, hai là lên rạ, ba là lên đậu. Cả ba chứng đều có thể nguy đến tính

mạng, cho nên ngày xưa chưa lên đậu lên sởi thì chưa được xem là người trưởng thành, chưa cho

lấy chồng lấy vợ.

Các thị nữ cúi rạp mình:

- Dạ! Chúng thần tạ ơn thái hoàng thái hậu dạy bảo.

- Trong ba chứng ấy thì lên đậu mùa là nặng nhất, nếu để sốt cao quá thì chết. Không

chết, nhưng nếu để mụn vỡ mủ, sẽ để lại sẹo xấu, khuôn mặt chi chít sẹo làm dung nhan mấy hết

uy nghi. Vì vậy cần phải kiêng nắng, gió, không cho ánh sáng tiếp xúc vào mụn mủ. Trong

phòng bệnh, chỉ được để một ngọn đèn nhỏ màu đỏ thôi! Cam Lộ, nhà ngươi hiểu chưa?

Cam Lộ lí nhí.

- Dạ… Cháu không biết, xin thái hoàng thái hậu tha tội.

Thái hoàng thái hậu quay ra. Cam Lộ đi theo sát bên. Thái hoàng thái hậu vừa đi vừa hỏi:

- Hồng Bảo mấy hôm nay ra sao ?

- Tâu, từ hôm Tĩnh Hảo bị phạt đến nay, Hồng Bảo sợ lắm, không dám ham chơi nữa,

hôm nào cũng lên điện lo việc rất cẩn thận.

Thái hoàng thái hậu hài lòng:

 

438

- Tốt. Ta đã mắng cho nó một trận rồi. Bảo nó lo mà tu tỉnh đi. Cơ hội trời cho mà không

biết nắm lấy, sau này nghĩ lại sẽ tiếc đó!

Thái hậu đi rồi, Cam Lộ đứng lại một mình, nghĩ ngợi lung tung. “Cơ hội trời cho mà

không biết nắm lấy, sau này nghĩ lại sẽ tiếc đó! Thái hậu nói vậy nghĩa là sao?”

Một ý tưởng đen tối lướt qua trong tâm trí Cam Lộ. “Hoàng thượng và Thành phi đi

vắng, Hồng Nhậm lại bỗng dưng mang bệnh, dẫn xác vào nằm ở cung thất của mình. Có phải là

cơ hội Trời mang đến cho mình không?”

Cầm cự được sang ngày thứ mười hai kể từ lúc Hồng Nhậm lên đậu, quan thái y trình với

Trương Đăng Quế: Đến hôm nay thì đã có thể yên tâm về tính mạng của hoàng tử.

Đăng Quế hỏi:

- Yên tâm về tính mạng, tốt, nhưng còn về dung mạo thì sao?

- Nếu đúng như chẩn đoán của tại hạ, bắt đầu từ ngày mai da của hoàng tử sẽ phát ban đỏ,

rồi các nốt sần nổi lên chi chít và chứa đầy mủ đặc. Bệnh nhân sẽ ngứa ngáy khủng khiếp, thông

thường thì phải cào gãi chứ không tự chủ nổi. Mà cào gãi thì sẽ thành sẹo sâu, tức là bị rỗ mặt,

không bao giờ lành lại nữa!

- Nếu vậy, ông hãy lệnh cho những người chăm sóc phải trói tay hoàng tử vào giường,

không cho cào gãi vết mụn. Có vậy mới hy vọng dung mạo không bị hủy hoại.

Thái y tán thành:

- Thượng quan nói rất đúng. Đó cũng là dự tính trong đầu của tại hạ. Tại hạ biết, dung

mạo đàng hoàng chính là một phần tương lai của hoàng tử.

Ngày mai lại, quả nhiên mặt Hồng Nhậm nổi đầy mụn mủ. Theo lệnh thái y, hai thái

giám lực lưỡng đè cậu xuống, dùng một dây lụa buộc cổ tay vào giường.

Hồng Nhậm vùng vẫy giãy dụa:

- Ngứa quá, trời ơi! Mẹ ơi! Ngứa quá, chết mất!

Từ nhỏ đến giờ, chưa bao giờ Nhậm trải qua sự tra tấn cực hình như vậy. Tưởng như có

muôn ngàn sâu bọ đang bò lúc nhúc rúc rỉa khắp cơ thể, nhất là trên mặt.

Bên ngoài phòng bệnh, Cam Lộ đang đứng bên Bình Thái phu nhân, bà này nhìn trước

nhìn sau, thì thào: - Đây là dịp trời cho, tội gì mà không làm?

Cam Lộ mếu máo, níu lấy mẹ:

- Không có lệnh thái hoàng thái hậu, con sợ lắm!

Bình Thái phu nhân giật mạnh tay:

- Mấy chuyện này ai mà ra lệnh, cứ tự hiểu mà làm đi thôi. Con không nghe người ta nói

hay sao, Ác sống lâu, hiền mau chết.

Cam Lộ lắc đầu:

- Không được đâu mẹ ơi, làm rồi người ta cũng biết, người ta biết thì mình đâu thoát tội.

Bình Thái phu nhân kề tai con:

- Thì rõ rồi, mình đâu có dại mà làm cho nó chết. Nhưng ít nhất cũng làm cho nó xấu xí

méo mó, dung mạo mà hư hỏng rồi thì làm sao mà ngồi trên ngôi cửu ngũ cho xứng nữa, thấy

không? Trong phòng tối hù, ai thấy ai đâu, con còn sợ cái gì?

Cam Lộ đưa tay ôm lấy đôi má:

 

439

- Con sợ… Nghe nói đậu mùa lây dữ lắm…

Bình Thái phu nhân “xì” một tiếng, rồi tự mình xăm xăm đi vào phòng Hồng Nhậm.

Trong lúc ấy, Tùng Thiện Công Miên Thẩm đang đi đến phủ Tuy Lý, tức là phủ riêng của

hoàng thân Miên Trinh, con Tiệp dư Lê Thị Ái,

Trong phủ, người hầu đang giúp Miên Trinh đội khăn, mặc áo chuẩn bị đi đâu đó. Nghe

báo Miên Thẩm đến, Miên Trinh vội ra khách sảnh đón tiếp. Thấy có người lạ theo sau Thẩm,

Miên Trinh hỏi:

- Công tử đây là...

Miên Thẩm cười:

- Là con trai của Tuy Thạnh quận công Trương Đăng Quế, bạn thơ của anh.

Miên Trinh tấm tắc:

- Công tử mảnh mai nho nhã, thật là người đẹp trai hiếm có ! Người hầu đâu, dâng trà!

Miên Thẩm ngăn lại:

- Không cần trà nước đâu, anh đến đây là muốn bàn với em một việc gấp. Nghe nói Tiệp

dư thân mẫu của em không khỏe, chắc thế nào em cũng vào cung viếng thăm ?

- Đúng vậy, mẹ em mấy hôm nay bị cảm, đêm ngủ hay mê sảng. Em đã báo với Tổng

quản thái giám, trong cung cho phép em mỗi tối được vào vấn an và ngủ lại trong cung.

- Vậy em hãy giúp anh, việc này hơi mạo hiểm nhưng nhất định chúng ta sẽ làm được !

Thẩm ghé tai Miên Trinh nói thì thầm một lúc. Miên Trinh thoáng có vẻ lo lắng:

- Em hiểu rồi! Chuyện này cũng tương tự chuyện hồi xưa em giấu anh trong xe để cùng

nhau đi tế Nam Giao đó! Có điều hồi đó mình còn nhỏ, chưa biết sự nguy hiểm. Em không lo gì,

chỉ lo tính mẹ em rất yếu ớt hay hoảng sợ, lỡ xảy ra chuyện gì liên lụy đến bà thì tội nghiệp lắm

đó...

Vị “công tử” cùng đi với Miên Thẩm nghe vậy mỉm cười:

- Xin Đức ông đừng lo, tiểu sinh có thuật cải trang rất khéo, không ai dám nghi ngờ gì

đâu !

Miên Trinh trong bụng vẫn trù trừ. “Công tử” thấy vậy, liền đưa tay lên tháo chiếc khăn

đầu rìu, để lộ mái tóc đen nhánh xõa xuống vai. Miên Trinh ồ lên kinh ngạc:

- Thì ra… Công tử không phải là…

Thúy Nương nghiêm trang:

- Vâng, bẩm Đức ông, tiện nữ là con gái họ Trương đây. Đúng ra phận gái phải cấm cửa

trong chốn khuê môn, nhưng vì lòng trung với hoàng thượng nên quyết cải dạng nam trang để

vào cung bảo vệ hoàng tử.

Miên Trinh cảm động:

- Tiểu thư là gái còn hết sức mình, ta cũng là bề tôi lẽ nào lại tiếc công.

Trời sập tối. Xe đậu trước thềm phủ. Miên Trinh khăn áo lên xe. Khuất sau ghế của Miên

Trinh, có hai người cải trang thành thái giám đang ngồi. Đó là Miên Thẩm và Thúy Nương.

Trong phòng bệnh, các y sinh túc trực ban ngày đã ra về, tốp thị nữ canh đêm vừa thay

vào chỗ. Đêm dần khuya. Các thị nữ mệt mỏi, gục đầu ngủ say.

Hồng Nhậm thỉnh thoảng lại vùng vẫy dãy dụa.

 

440

- Ngứa quá! Chết mất thôi! Chết mất!

Bỗng một người hiện ra trong bóng đêm. Đó là Bình Thái phu nhân. Lẳng lặng, người

đàn bà dùng dao cắt đứt các giây vải buộc tay chân Hồng Nhậm.

Hai tay Hồng Nhậm bỗng giơ lên được. Bóng người biến đi. Hồng Nhậm quào khắp

người, cảm thấy dễ chịu vô cùng, mụn vỡ máu trào mà chẳng hề thấy đau đớn. Sẵn đà, cậu đưa

tay lên định quào vào gương mặt.

Bỗng ngay lúc đó, một bàn tay đưa ra, giữ chặt lấy tay Hồng Nhậm. Hồng Nhậm vùng

vẫy, đưa tay kia lên định quào.

Một bàn tay khác đưa ra, giữ chặt tay kia..

Hồng Nhậm mở mắt lờ đờ nhìn lên. Có hai thái giám đứng hai bên giường. Nhậm cố nhìn

xuyên bóng tối, hai gương mặt quen quen đang mỉm cười nhìn xuống.

Chợt tỉnh hẳn, Nhậm buột miệng kêu:

- Hoàng thúc!

“Suỵt! Ta đây!” Miên Thẩm thì thầm. “Còn đây là Thúy Nương, hoàng tử không nhận ra

sao? Chính nàng dạy cho ta cách cải trang đó!”

Thúy Nương nhanh nhẹn lấy dây lụa buộc lại tay cho Hồng Nhậm:

- Xin hoàng tử cứ yên tâm ngủ đi. Đêm đêm Đức ông Tùng Thiện và Thúy Nương sẽ lẻn

vào cung để bảo vệ. Cha của thiếp đã chịu lời phó thác của hoàng thượng khi lên đường, bằng

giá nào cũng phải trao lại hoàng tử an toàn!

Cuối tháng sáu, Thiệu Trị hoàng đế hồi kinh. Cờ xí rợp trời, xe, kiệu, voi, ngựa nối tiếp

nhau đi vào cổng kinh thành.

Thành phi ngồi trên xe sau xe vua. Rèm đang vén lên, cho thấy khuôn mặt Thành phi mệt

mỏi bơ phờ, đầy vẻ lo âu. Suốt cuộc tuần du Phi đã có linh cảm bất an, về cách kinh đô vài chục

dặm, qủa nhiên nghe tin không tốt nên trong lòng nóng như lửa, chỉ trông mọc cánh bay về.

Vừa đến nơi, Thành phi liền sang cung thất của Cam Lộ, cúi rạp mình tạ ơn:

- Chị theo xa giá ra Bắc phụng sự hoàng thượng, ở nhà Hồng Nhậm ốm đau đều nhờ một

tay em chăm sóc. Ơn ấy xin ghi lòng tạc dạ, không biết làm sao báo đền cho hết được.

Cam Lộ ngủng nghỉnh:

- Số chị sướng thiệt đó! Cái bệnh đậu mùa, ai cũng sợ lây chạy làng hết, có mình tôi lãnh

lấy mà chăm nuôi thôi à… Bây giờ trơn da liền thịt, lành lặn rồi, trao trả cho chị đó!

Hồng Nhậm về lại cung Thành phi, tuy bình phục nhưng chưa khỏe hẳn, mặt còn xanh

rớt.

- Mẹ! Bệnh con vậy là cũng ổn rồi. Bây giờ cái quan trọng là làm sao đón chị Tĩnh Hảo

về đây. Thời gian nằm bệnh bên đó, con nghe nói chị bị cấm túc trong cung thái hoàng thái hậu,

bị câu thúc khổ sở lắm đó mẹ ạ!

Thành phi ứa nước mắt:

- Mẹ sang quỳ mòn cả gối mà thái hoàng thái hậu vẫn không động tâm! Bà cứ mắng mẹ

không biết dạy con, phải để cho bà nuôi dạy.

Hồng Nhậm thương quá, cầm tay mẹ an ủi:

441

- Mẹ! Mẹ đừng buồn nghe mẹ. Sao thái hoàng thái hậu lại nói oan ức như vậy được? Mẹ

dạy con cái là tốt nhất, trên đời này không có người mẹ nào giỏi như vậy đâu!

Thành phi lo buồn:

- Đã đến nước này, mẹ nghĩ chỉ có cách xin cho Tĩnh Hảo về lấy chồng, họa chăng mới

rời khỏi cung thái hoàng thái hậu được!

Vậy là qua đầu tháng bảy, Tôn Nhân phủ đưa danh sách ứng tuyển phò mã để nhà vua

chọn rể.

Trong điện Càn Thành, hoàng đế Thiệu Trị ngồi trên sập rồng. Thành phi vào, đứng bên

cạnh. Thái giám tiến lên, dâng một khay ngà trên sắp sẵn bốn, năm danh thiếp. Nhà vua hỏi:

- Đây là danh thiếp của năm vị công tử con các quan lớn trong triều. Chúng ta sẽ chọn

một để làm phò mã cho Tĩnh Hảo. Nàng có ý kiến gì không?

- Tâu hoàng thượng, tuần trước thiếp đã vời cả năm công tử vào cung, xem qua dung mạo

cùng tư cách đi đứng nói năng của từng người…

- Tốt lắm, vậy ý nàng muốn chọn ai làm rể?

- Tâu hoàng thượng, Tôn Nhân phủ thật khéo chọn, năm công tử ngang sức ngang tài,

thiếp cũng đang phân vân!

Thiệu Trị gật đầu:

- Thôi được, để đó cho trẫm. Nãy giờ trẫm đọc lui đọc tới năm cái danh thiếp, cũng thấy

gia thế cũng như hạnh kiểm của năm công tử đều rất ổn. Nay trẫm rút tình cờ một cái, xem như

là duyên số tại Trời, do ông Tơ bà Nguyệt xui khiến!

Thiệu Trị đưa tay rút một tấm danh thiếp, đưa cho Thành phi đọc.

 

***

Một đêm trăng thanh gió mát trên sông Hương…

Đẩu Nương ngồi đàn. Ban nhạc đệm theo, khúc Nam Bằng tha thiết ngân nga trên sóng

nước.

Nguyễn Văn Ninh ăn mặc bảnh bao, ngồi gần bên Đẩu Nương, say sưa vừa nghe vừa

ngắm nhìn vẻ đẹp giai nhân.

Đẩu Nương cũng thỉnh thoảng liếc nhìn Nguyễn Văn Ninh, trìu mến. Tàn bản đàn, Đẩu

Nương ra ngồi bên cuối mạn thuyền, vẩn vơ nhìn những gợn sóng trên sông.

Nguyễn Văn Ninh lân la đến gần bên.

- Đẩu Nương…

Đẩu Nương quay lại:

- Dạ?

- Tiếng đàn của nàng tuyệt diệu quá! Đàn đã dứt mà trong lòng ta còn nghe mãi dư âm.

Đẩu Nương cảm động:

- Tạ ơn công tử. Ngày xưa vì có Tử Kỳ nên Bá Nha mới gảy đàn. Nay Đẩu Nương tuy

không dám sánh với Bá Nha, nhưng thật sự nếu không có tấm lòng tri âm của công tử thì cũng

chẳng thiết ôm đàn nữa!

Nguyễn Văn Ninh mừng rơn:

 

442

- Đẩu Nương nói vậy, đủ làm tôi vui sướng còn hơn lên tiên nữa đó!

Bỗng trên một ghe nhỏ, lũ gia nhân đang chèo tới, cất tiếng kêu:

- Công tử! Công tử!

Nguyễn Văn Ninh bực bội:

- Ta đi ngao du giải khuây, sao bây còn bám theo làm rộn, cút về ngay!

Một gia nhân bám mạn thuyền lớn, nhoi đầu lên, thở hào hển:

- Công tử! Công tử về ngay. Có tin mừng, hoàng thượng gả công chúa cho công tử!

Nguyễn Văn Ninh trợn tròn mắt, há hốc miệng:

- Trời! thật sao? Được được, ta về… Ta về ngay!

Đẩu Nương mở to mắt nhìn Ninh hối hả rời đi. Mừng quá, chàng ta quýnh quáng đến nỗi

không kịp nói một lời tạ từ.

Hình ảnh khách tri âm sụp đổ tan hoang trong lòng nàng. Cảm giác thất vọng chen lẫn

với nỗi buồn tủi cho một kiếp cầm ca…

Nhờ có đám cưới, Tĩnh Hảo mới được rời cung Từ Thọ về với mẹ. Ngày rước dâu, Thành

phi tự mình trông coi cho thị nữ trang điểm cô dâu.

Tĩnh Hảo vừa gặp lại mẹ chưa được mấy ngày đã sắp phải rời đi, nàng khóc ngất:

- Mẹ! Con đã nói con chỉ thích ở trong cung với mẹ thôi!

Thành phi dỗ dành:

- Con bao nhiêu tuổi rồi, con biết không? Bằng tuổi con, mẹ đã ba lần sinh nở rồi đó! Con

về làm dâu nhà quan, đối với cha mẹ chồng phải biết kính nhường, lễ phép. Đối với chồng, phải

hết lòng chăm lo, săn sóc, không có ỷ mình là công chúa mà thích gì làm nấy là không có được à

nha!

Tĩnh Hảo vẫn nức nở khóc, mặc cho thị nữ cài trâm, đội mũ, đỡ nàng bước ra ngoài.

Đêm tân hôn, vừa vào phòng Tĩnh Hảo đã giục thị nữ:

- Hai ngươi hãy giúp ta gỡ trâm, cởi áo!

- Bẩm công chúa, lát nữa phò mã vào, sao công chúa không để nguyên vậy cho đẹp?

Tĩnh Hảo dụi đôi mắt còn đỏ hoe:

- Suốt ngày làm lễ, mang mũ hoa nặng cả tóc, ta buồn ngủ lắm rồi!

Hai thị nữ nhìn nhau… nhưng rồi cũng gỡ trâm, bỏ mũ, cởi áo hoa bào cho Tĩnh Hảo rồi

mới lui ra.

Tĩnh Hảo ngả mình xuống nệm, vừa nhắm mắt thì Nguyễn Văn Ninh từ ngoài tiến vào,

theo sau là chưởng phủ phu nhân cùng một người hầu. Người hầu đặt xuống chiếc bàn sơn son

một mâm lễ tơ hồng. Tĩnh Hảo giật mình mở mắt. Thấy mẹ chồng, Tĩnh Hảo vội xuống giường

vái chào.

- Con chào mẹ!

Chưởng phủ phu nhân thấy công chúa vái, bất giác thụt lùi:

- Không dám không dám… Xin công chúa cứ nghỉ ngơi.

Tĩnh Hảo cung kính:

- Mẹ con dạy, con về làm dâu phải lễ phép với cha mẹ chồng. Xin mẹ đừng gọi con là

công chúa, làm thế con sẽ mắc tội.

443

Chưởng phủ phu nhân lúng túng:

- Đa tạ! Đa tạ! Nhà mình có phúc, được con dâu thảo. Đây là mâm lễ tơ hồng, có rượu,

bánh, gừng, muối, các con hợp cẩn với nhau, mẹ xin về nghỉ.

Tĩnh Hảo lễ phép:

- Dạ, xin mẹ đi nghỉ, mai con xin sang vấn an.

Chưởng phủ phu nhân vừa đi thụt lùi vừa vái liên tục, lui ra.

Nguyễn Văn Ninh nhìn vợ mới cưới, say đắm. Lúc này Tĩnh Hảo chỉ mặc chiếc áo la nhu

màu nguyệt bạch, giản dị dễ thương hơn bao giờ hết.

- Công chúa! Nàng ơi! Chờ đợi năm lễ bảy lễ, hôm nay mới thực là vợ là chồng! -Ninh

mở rộng vòng tay định ôm nàng vào lòng.

Tĩnh Hảo hoảng hốt, né sang một bên:

- Kìa, phò mã làm cái gì vậy?

Nguyễn Văn Ninh cười cợt lả lơi:

- Đêm nay là đêm động phòng hoa chúc của vợ chồng ta, nàng còn hỏi ta làm cái gì ư? -

Chàng ôm lấy Tĩnh Hảo, kéo xuống giường - Ta làm cái này này…

Tĩnh Hảo thất kinh vùng dậy, xô mạnh Ninh ra:

- Phò mã, đàng hoàng tí coi, không có ta hô hoán lên đây này!

Nguyễn Văn Ninh ngơ ngác:

- Ta làm thế có gì không đàng hoàng? Ta là chồng nàng mà?

Tĩnh Hảo giậm chân, tức muốn phát khóc:

- Nam nữ thọ thọ bất thân, không phải vậy sao?

- Thọ thọ bất thân cái gì, đã là vợ chồng mà còn nói cái chuyện vớ vẩn ấy với ta à?

Tĩnh Hảo hầm hừ:

- Ừ đấy, ta nói đấy. Trong cung, thái hoàng thái hậu dạy ta thế, phò mã có giỏi thì đi mà

cãi với thái hoàng thái hậu!

 

Chương 62

Thúy Nương

Hôm sau đám cưới, Thành phi thức dậy sớm. Thị nữ tiến tới định chải tóc.

- Thôi, em cứ để ta tự làm lấy.

Phi đưa tay lên bới tóc, làm thành một búi đơn sơ, không trâm cài lược giắt. Bước ra sân,

Phi vừa đi dạo vừa chạm tay vào bụi cây, khóm hoa, vẻ mặt đượm buồn.

- Con gái đi lấy chồng rồi, buồn nhớ lắm phải không?

Thành phi quay lui. Nhà vua đang đứng đó, mỉm cười.

- Hoàng thượng! Thiếp tưởng hôm nay hoàng thượng tiếp kiến các quan võ từ biên giới

về ?

Thiệu Trị cầm tay Thành phi:

 

444

- Có chứ, lát nữa trẫm sẽ sang bên điện Văn Minh. Trẫm biết sáng nay nàng buồn nên

phải dậy sớm đến an ủi nàng.

Thành phi rơm rớm nước mắt:

- Thường ngày sáng sớm Tĩnh Hảo ra đây hái hoa thạch lựu. Giờ nhìn hoa thạch lựu lại

nhớ thương con vô kể.

Thiệu Trị vỗ về:

- Ái khanh, con gái đi lấy chồng chứ có phải đi lưu đày biệt xứ đâu? Bây giờ nó đang say

sưa với phò mã đẹp trai, không có nhớ mẹ đâu!

Thành phi bật cười, mắt vẫn còn rưng rung:

- Hoàng thượng nói thiếp mới nhớ, hồi đưa thiếp vào cung, cha già buồn rầu lưu luyến

lắm. Lúc đó thiếp cũng rất thương cha, nhưng mà cái vui sướng được sống với hoàng thượng nó

lớn hơn nhiều quá, nên hầu như chẳng thấy buồn. Nghĩ lại, thật là bất hiếu đó!

Thiệu Trị ôm quàng một tay qua lưng Thành phi, đưa nàng vào nhà.

- Đó chẳng qua là lẽ đời thôi, nước chảy xuống chứ không chảy lên, cha mẹ khi nào cũng

quyến luyến con hơn con quyến luyến cha mẹ. Thôi, nàng vào nhà đi, trẫm đi sang điện Văn

Minh đây. À này…

- Tâu hoàng thượng?

- Trẫm có hai con trai lớn, Hồng Bảo và Hồng Nhậm. Hồng Bảo đã có phủ thiếp, nay mai

sẽ có con. Hồng Nhậm cũng lớn rồi, nàng phải để ý kiếm người nạp cung cho con đi. Nhớ chọn

tiểu thư nào thông minh, hiểu biết một chút, sau này sinh con, dạy con cho tốt. Đừng có để muộn

quá, thiệt thòi cho con lắm đó!

Mấy hôm sau, Trương Đăng Quế đang ngồi trước án thư chăm chú đọc sách, bỗng phu

nhân Ngọc Lê lật đật bước vào:

- Quan lớn biết chưa? Bên Tôn Nhân phủ đang chọn người tiến cung cho hoàng nhị tử

Hồng Nhậm đó!

Đăng Quế mắt vẫn nhìn sách:

- Chuyện cưới gả trong cung, ta đâu có để tâm.

Ngọc Lê ghé ngồi cạnh chồng:

- Ý thiếp muốn Tôn Nhân phủ đề cử Thúy Nương nhà ta, quan lớn nghĩ sao? Quan lớn

mà ho một tiếng thì Tôn Nhân phủ phải đồng ý liền. Đưa ra so, thì có tiểu thư nào mà hơn được

Thúy Nương về gia thế.

Đăng Quế ngẩng lên:

- Phu nhân! Hồi trước cứ lăm le gán con vào chỗ Miên Hoằng, bây giờ lại tính đến Hồng

Nhậm. Duyên con gái đâu phải chuyện để đem ra đùa giỡn, phu nhân không nên thế.

Ngọc Lê cười ngỏn ngoẻn:

- Tại lúc đó cái thế của Miên Hoằng lên mạnh quá, ai mà không ham. Nói là mới nói

miệng cho vui, chứ khi đó Thúy Nương còn nhỏ xíu, mình đã nhận của Hiền phi một chút lễ vật

gì đâu? Bây giờ thì con đã đến tuổi lấy chồng. Mấy bữa trước Hồng Nhậm đến ở lại nhà ta, chắc

đã thấy Thúy Nương rồi, nhất định là thích quá đi chứ.

Đăng Quế suy nghĩ:

 

445

- Ta thì thấy Tùng Thiện Công Miên Thẩm cũng đang rất muốn kết thân với nhà ta. Phu

nhân thấy sao? Nếu tiến cho Hồng Nhậm thì con mình phải vào cung, quanh năm khó mà thấy

mặt. Gả về vương phủ thì chẳng lo chuyện đó, khi nào nhớ con cứ việc đến thăm, chẳng hơn

sao?

Ngọc Lê giẫy nẩy:

- Ôi thôi thôi! Ở trong cung rõ là sang quý hơn ở trong phủ. Rõ như ban ngày, còn gì mà

so tính.

- Hồng Nhậm là hoàng tử, Miên Thẩm cũng là hoàng tử. Đã biết ai hơn ai kém?

Ngọc Lê quả quyết:

- Sao lại không biết? Hồng Nhậm là con cưng của hoàng đế, nay mai nhiều hy vọng sẽ

làm vua. Hồng Nhậm với Miên Thẩm cùng là hoàng tử, nhưng ông hoàng tử sẽ làm vua thì ngon

hơn ông hoàng tử suốt đời làm thơ chớ!

Đăng Quế cười:

- Chưa biết đâu! Trăm năm sau nhìn lại mới biết ai cao ai thấp. Bà chớ có vội vàng!

Ngọc Lê xua tay:

- Trăm năm sau thì chết hết cả rồi, hơn kém có làm gì. Nhất định phải tiến con gái cho

Hồng Nhậm thôi. Từ nay xin quan lớn chớ có dẫn nó sang bên phủ Tùng Thiện nữa mà hỏng

chuyện. Thơ thơ văn văn cái gì, đừng có mà nối giáo cho giặc, nhất định là không được với tôi.

Thúy Nương đứng ở phòng trong, ghé tai bên mành nghe lỏm câu chuyện, vẻ mặt nàng

buồn rượi.

 

***

Hồng Nhậm ngồi cạnh Thành phi, hai mẹ con đang bày năm sáu tấm danh thiếp trước

mặt, bàn bạc.

Thành phi đưa tay chỉ từng tấm thiếp:

- Đây là tiểu thư con quan Tổng đốc Nguyễn Đình Tân, người Thừa Thiên. Đây là tiểu

thư con quan Kinh lược Nguyễn Cải, người tỉnh Vĩnh Long. Đây là con gái quan Ngự sử Vũ

Xuân Cẩn, người Quảng Bình. Đây là con gái Tuy Thạnh quận công Trương Đăng Quế, quê

Quảng Ngãi…

Hồng Nhậm gật đầu:

- À, tiểu thư nhà Tuy Thạnh quận công thì con biết rồi! Lúc con bệnh nặng ở trong cung,

chính cô ấy đã cải trang thái giám để lẻn vào cung bảo vệ cho con.

Thành phi cảm động:

- Chắc là do Trương Đăng Quế xếp đặt! Thật cảm kích tấm lòng của Đăng Quế, lúc nào

cũng hết lòng với nhà ta. Con thấy cô bé ấy ra sao? Có vừa ý con không?

- Nói thật là mấy hôm ở lại nhà Đế sư, con ham đọc sách nên phu nhân Ngọc Lê gọi cô

ấy đem trà bánh cho con mà con không để ý! Lúc bệnh nặng trong cung thì đêm hôm tối tăm,

con lại mệt mỏi nên đâu có nhìn rõ mặt.

Thành phi nghĩ thầm trong bụng: “Đăng Quế hết lòng hết dạ với ta, cũng nên đền ơn đáp

nghĩa. Nhân dịp này, cho tiến Thúy Nương vào cung là hay lắm. Không phải tuyển làm phủ thiếp

446

như lệ thường, mà phải cưới làm vương phi, vợ cả, mới xứng đáng.” Định mở miệng nói với con,

chợt Thành phi nghĩ lại: “Trước hết, đây là hôn nhân của Hồng Nhậm. Mình phải cẩn thận mới

được…”

Ngẫm nghĩ một lúc, Thành phi gật đầu:

- Được rồi, con cứ để mẹ sắp xếp. Ý mẹ muốn đến dịp rằm tháng bảy, lễ xá tội vong

nhân, mẹ sẽ cho vời cả năm cô lên mặt thành xem hoa đăng, lúc đó con cứ lên lầu ngắm xem,

chọn người nào cho thật là ưng ý.

Rằm tháng bảy đã đến. Mới chập tối, Ngọc Lê quận chúa lăng xăng, hớn hở, tự tay phụ

với thị nữ trang điểm cho con gái.

- Chúng bay làm sao thì làm, phải trang điểm cho tiểu thư nhà ta lộng lẫy nhất trong cả

đám đó!

Thúy Nương ngồi trước gương cho hai thị nữ bới tóc, mặt nhăn nhó, miễn cưỡng.

- Mẹ! Con không mặc cái áo đỏ choét đó đâu!

Ngọc Lê hỏi bọn người hầu:

- Chúng bay có dò la xem các tiểu thư khác mua sắm ăn mặc ra sao không?

Một thị nữ trung niên, người to béo - trong phủ thường gọi là dì Mập - trả lời:

- Bẩm có ạ! Bà lớn yên tâm, mấy cô kia mua sắm gì, phục sức ra sao, chúng con đều nắm

vững hết cả. Nhất định tiểu thư nhà ta sẽ hết sức đặc biệt, không bắt chước ai, không thua kém ai

cả.

Thúy Nương đã được chải bới kiểu tóc mới, cài trâm, giắt hoa. Cô ngọ nguậy đầu, vẻ khổ

sở.

Ngọc Lê mắng:

- Này cô, đừng có bắng nhắng nữa, thật là sướng mà không biết sướng. Có con gái nhà ai

được mẹ lo cho từng li từng tí như thế này không?

Thúy Nương phàn nàn:

- Bới tóc thế này, trông cứ như con công ấy, nặng đầu lắm mẹ ạ!

- Đừng có nói tào lao, con lâu nay toàn cứ thích mặc đồ con trai, lộc ngộc quen đi nên

mới kêu ca thế. Tập cho quen đi, con không biết sao, cái mũ phượng của hoàng hậu còn nặng

gấp mấy mà người ta vẫn giành nhau đến đổ máu để đội cho được đó!

Kiệu đến bên thềm. Thị nữ định đỡ Thúy Nương lên kiệu. Thúy Nương gạt phắt ra, tự

mình nhảy lên kiệu rất nhanh nhẹn.

Ngọc Lê kêu:

- Ối ối, phải khoan thai, phải từ tốn chớ, thiên kim tiểu thư ai lại thế.

Đầu giờ Tuất, năm cỗ kiệu nối nhau đi vào cửa Thượng Tứ, đến chỗ thành Đông, nơi

Thành phi cho bày tiệc thưởng trăng. Kiệu dừng chờ lệnh nhập tiệc. Sau màn kiệu, tiểu thư nào

cũng vuốt lại tóc, soi mình lại trong tấm gương con, kiểm tra lại dung nhan trước khi xuất hiện

trước Thành phi và hoàng nhị tử.

Cung nữ, thái giám túc trực hai bên chào đón. Từng tiểu thư bước xuống, đài các kiêu sa.

Cứ mỗi một cô hiện ra dưới màn kiệu, tiếng trầm trồ lại nổi lên. Cuối cùng là Thúy Nương vén

màn xuất hiện.

 

447

Tiếng cười khúc khích nổi lên chung quanh. Thúy Nương đã nhổ hết trâm cài lược giắt,

cởi luôn chiếc áo gấm đỏ. Nàng quấn tóc lên thành một búi rất kỳ cục, mình khoác thêm chiếc áo

lụa đen mộc mạc. Son phấn đã lau sạch, tiện tay, nàng vẽ thêm mấy chấm tàn nhang trên đôi má

ửng hồng.

Dì Mập chực bên kiệu, há hốc cả miệng:

-Trời ơi! Tiểu thư! Sao thế này, còn gì là công lao của con và phu nhân mấy hôm nay?

Thúy Nương ngang ngạnh:

- Kệ ta, ta thích xấu, có sao không?

Nàng ngang nhiên đi vào, bước khệnh khạng cố làm ra vẻ thô kệch.

Trên thềm cao, Thành phi ngồi giữa, Hồng Nhậm ngồi một bên, Tĩnh Hảo và Nguyễn

Văn Ninh ngồi một bên.

Dưới bệ, năm tiểu thư đang nối tiếp nhau đi đến trước Thành phi, cúi mình làm lễ ra mắt.

Cung nữ chực sẵn, đưa các tiểu thư về bàn tiệc.

Xa xa dưới chân thành là dòng sông Ngự Hà. Những ngọn hoa đăng trôi lung linh trên

mặt nước.

Nguyễn Văn Ninh nhấp nhổm:

- Bẩm hoàng phi, đêm nay rằm tháng bảy, con xin rẽ qua thăm anh em trong đội Ngự lâm

hoàng thành ạ!

Thành phi gật đầu:

- Phải rồi, con là đô úy trong đội Ngự lâm, cứ đi thăm bạn đồng ngũ đi. Đêm nay ta giữ

công chúa ở lại chơi với ta đến khuya, phò mã đừng buồn nha!

Nguyễn Văn Ninh cung kính, nhưng không giấu được vẻ mỉa mai:

- Dạ, ở cả đêm cũng không có sao ạ!

Thành phi hơi nhướng mày, ngạc nhiên. Trong khi đó Tĩnh Hảo chẳng hề chú ý đến

chuyện phò mã vừa đi, chỉ chăm chăm nhìn các cô gái vừa đi qua khán đài.

- Ôi mẹ ơi, nhìn kìa, cô kia con nhà ai mà trông buồn cười quá đi mất!

Thành phi quay lại:

- Đâu? À, thấy rồi, buồn cười thật, sao ở kinh thành lại có cô tiểu thư quê mùa vậy a?

Hồng Nhậm không nói gì, chỉ mỉm cười. Nữ quan đứng hầu bên cạnh lên tiếng.

- Bẩm Thành phi, đấy là con gái cưng của Tuy Thạnh quận công Trương Đăng Quế đó ạ!

Thành phi nhìn kỹ lần nữa, thất vọng:

- Ủa, con gái Trương Đăng Quế đó sao? Ta nghe nói con gái Tuy Thạnh quận công xinh

đẹp thông minh, té ra là như vậy à?

Tĩnh Hảo cười:

- Thật là tin đồn thất thiệt, cũng may nếu mẹ không cẩn thận bày ra cuộc xem mặt này,

thì em Hồng Nhậm phải lấy vợ xấu thật là oan!

Tàn tiệc, các tiểu thư cáo từ về hết rồi, Thành phi hỏi con trai xem muốn chọn ai. Hồng

Nhậm tủm tỉm cười một lúc.

Tĩnh Hảo trêu em:

- Sao, còn bẽn lẽn gì nữa, nói đi.

448

- Thưa mẹ, con đã nhìn kỹ, thiệt tình mà nói thì… bốn cô tiểu thư đi đầu mỗi cô đều đẹp,

bốn cô mỗi cô mỗi kiểu nhưng chung quy cũng na ná như nhau. Chỉ có cô con gái của Trương

Đăng Quế rất là độc đáo, nếu được chọn thì con chọn cô này!

Tĩnh Hảo há miệng:

- Trời đất ơi! Em có bị làm sao không? Sao lại chọn cái cô gái chẳng giống ai cả nè trời?

- Kệ em, em thấy cô này không ham chưng diện, không thích kiêu sa, tuy trông có vẻ kỳ

kỳ nhưng lại rất đặc biệt! Em tin chắc cô ấy là người thông minh và can đảm!

 

***

Trong vườn của Tùng Thiện Công, trăng sáng vằng vặc trên hoa lá.

“Giai nhân nan tái đắc,

Trót yêu hoa nên dan díu với tình.

Mái Tây hiên nguyệt gác chênh chênh,

Rầu rĩ lắm, xuân về, oanh nhớ!”

Cao Bá Quát vừa dứt tiếng ngâm, cả đám thi nhân cùng tấm tắc khen. Riêng Miên Thẩm

ngồi lặng buồn, không nói. Hội thơ giải tán rồi, ông Nghè Nguyễn Hàm Ninh đến gần bên Miên

Thẩm, gợi chuyện:

- Thơ nôm, mà lại thơ tình, thì chẳng ai qua nổi Quát, phải không ?

Đã lâu nay Miên Thẩm, Miên Trinh cùng Quát, Ninh kết nghĩa tâm giao. Tuy thân phận

khác nhau, kẻ hoàng tộc, người thứ dân, nhưng trong tình bạn văn chương họ chỉ gọi nhau bằng

tên rất thân mật. Khi nói chuyện với Miên Thẩm, các bạn thơ của ông vẫn dùng cái tên hiệu

“Bạch Hào Tử” là tên mà công chúa Ngọc Tú đặt cho ông hồi nhỏ.

Cao Bá Quát nghe Hàm Ninh khen, cả cười:

- Bạch Hào Tử làm thơ, chỉ viết chuyện của dân của nước. Còn tâm sự riêng tây của Bạch

Hào Tử thì phải thơ Quát đây mới nói hết được!

Miên Thẩm gượng cười:

-Thẩm có mối khổ tâm, hôm nay nghe bài thơ của huynh Bá Quát, bỗng chốc trong lòng

xao động!

Nguyễn Hàm Ninh trêu:

- Nghe qua cũng hiểu mối khổ tâm của Bạch Hào Tử rồi đó! Chắc đang thương nhớ

người đẹp nào đó chứ gì?

Miên Thẩm gật đầu thú nhận:

- Các huynh ôi! Người đẹp trong lòng Thẩm hôm nay bị người ta đưa vào cho hoàng nhị

tử xem mặt, nếu chẳng may nàng được chọn thì xem như vĩnh viễn Thẩm không còn được thấy

nàng. Tâm sự của Thẩm là như vậy đó!

Nguyễn Hàm Ninh lắc đầu:

- Kinh thành đâu thiếu giai nhân, sao Bạch Hào Tử lại nhè chỗ khó nhất mà đâm đầu vào.

Bây giờ biết tính sao đây? À, mà ta nghĩ ra rồi, nếu Bạch Hào Tử thiết tha thấy mặt người đẹp

cho bớt nhớ thương, thì ta có một cách.

Miên Thẩm sáng mắt lên:

 

449

- Cách nào?

Nguyễn Hàm Ninh cười ra vẻ bí mật:

- Cứ theo ta. Trước hết, hãy trút bỏ cái bộ áo hoàng tử này đi đã. Chúng ta đi với nhau,

xem như ba chàng văn nhân đi thưởng trăng đêm rằm.

Nửa canh giờ sau, đoàn tùy tùng hộ tống Thúy Nương ra cửa Chính Đông, dưới sự đốc

suất của dì Mập. Kiệu đi dọc theo sông Ngự Hà về phủ. Chợt người hầu đi mở đường vụt chạy

lui:

- Dì ơi, phía trước có trở ngại!

- Cái gì trở ngại? - Dì Mập vừa hỏi vừa nghểnh đầu nhìn.

Phía trước có một sợi dây vải to chăng ngang đường.

Một thị nữ theo hầu nói:

- Chắc mấy đại ca du đãng trong thành đòi tiền mãi lộ rồi đó. Chúng nó nhìn thấy kiệu

lụa đỏ, biết là đàn bà con gái đi đường nên tính bắt nạt đây.

Dì Mập chống nạnh tay lên hông:

- Đàn bà con gái nào thì dễ bắt nạt, chứ trêu vào chúng ta đây là người nhà của quan

Thượng thư bộ Binh, chúng nó muốn chết chắc. Lính đâu chạy lên trước, cho chúng nó một trận!

Thúy Nương nghe ồn ào, thò đầu ra khỏi kiệu:

- Dì Mập! Việc nhỏ cần gì phải gây ẩu đả cho phiền phức. Chắc là mấy kẻ đói khát thấy

kiệu nhà quan đi qua, muốn xin ít tiền đó thôi. Dì hãy đem cho chúng ít tiền là xong.

Dì Mập ngoe nguẩy chạy lên trước:

- Kẻ nào chận đường đó, hãy thò mặt ra đi! Tiểu thư ta làm phước cho các ngươi ít bạc

vụn đây, mau ra nhận lãnh tạ ơn.

Ba chàng trai xuất hiện. Nguyễn Hàm Ninh sang sảng cất giọng:

- Hãy cất bạc đi! Chúng ta là hảo hán thành Phú Xuân, vì hâm mộ danh tiếng tiểu thư nhà

họ Trương nên muốn đón đường dâng tặng một bài thơ ca ngợi. Hãy mời tiểu thư xuống kiệu vài

phút thôi, ta ngâm thơ xong sẽ mở dây cho kiệu đi qua.

Một tên lính từ phía sau hùng hổ tiến lên:

- Tên kia, nhà ngươi có khùng không? Tiểu thư nhà ta cành vàng lá ngọc, có đâu lại để

cho các ngươi thấy mặt? Ê, anh em, mau lại bắt chúng nó!

Từ đằng sau kiệu, lính ồ lên, định vây bắt.

“Khoan! Dừng tay!” Có tiếng Thúy Nương từ trong kiệu.

Nàng dõng dạc nói to, hóm hỉnh:

- Người ta có lòng muốn tặng thơ, nỡ nào lại đem gậy ra đáp trả. Nếu ai đó thực lòng

ngưỡng mộ Trương tiểu thư thì hãy đến đây, ngâm thơ cho ta nghe. Thơ không hay là phải đòn

đó!

Dì Mập thấy Thúy Nương vén màn nhìn ra, lại còn đối đáp với khách lạ thì sợ hoảng hồn,

nhăn nhó muốn khóc:

- Tiểu thư ôi! Tiểu thư làm vầy, tôi biết ăn nói làm sao với phu nhân đây?

Thúy Nuơng xua tay, ý bảo không phải lo. Từ trong khoảng tối, một người tiến lên trước

kiệu.

 

450

Thúy Nương nhận ra ngay vóc dáng của Miên Thẩm, dù đã cải trang trong bộ y phục thư

sinh.

Thúy Nương bất ngờ quá. Từ dạo cùng nhau ra vào cung cấm bảo vệ Hồng Nhậm, nàng

bị mẹ cấm không cho theo cha sang chơi bên phủ Tùng Thiện. Trong lòng nàng rất buồn, nhưng

phận gái dù táo tợn đến đâu cũng không dám thổ lộ tình riêng cho ai biết. Giờ đây bỗng gặp mặt

trong hoàn cảnh này… Nàng sững sờ bước xuống kiệu, đến trước mặt Miên Thẩm.

Miên Thẩm nhìn thấy Thúy Nương, vui mừng quá:

- Thúy Nương! Chỉ còn cách đón đường thế này mới gặp được nàng thôi!

Nói rồi chàng đứng sững người, nhìn nàng dưới ánh đuốc bạt gió bập bùng. Thúy Nương

xúc động, cố nén lòng không dám khóc, sợ lộ thân phận của Miên Thẩm.

Lặng lẽ hồi lâu, rồi Miên Thẩm chợt hỏi, xót xa:

- Đêm nay nàng được vời vào cung ứng tuyển cô dâu, sao lại ăn mặc đơn sơ luộm thuộm

thế này?

Thúy Nương thật thà:

- Dạ. Dọc đường thiếp đã vứt hết đồ trang sức, vì thiếp không muốn vào cung.

- Tại sao?

Dù không thành lời, nhưng ánh mắt Thúy Nương đã nói rất nhiều, khiến Miên Thẩm

muốn vỡ òa vì vui sướng.

Miên Thẩm tiến lên một bước, chỉ muốn ôm lấy Thúy Nương vào lòng, nhưng rụt rè

không dám. Thúy Nương nhỏ nhẹ:

- Xin chàng đừng bước đến sát bên thiếp, kẻo thiếp mang tội với cha mẹ.

Miên Thẩm dừng lại:

- Ta biết. Giữa đường bước xuống gặp ta thế này đã là liều lắm rồi. Tạ ơn nàng. Xin nàng

lên kiệu. Dù duyên phận sau này ra sao, lòng ta cũng đã thỏa nguyện.

Chỉ mấy hôm sau, trong cung, Cam Lộ đang nằm ngủ ngày trên sập thì mẹ là Bình Thái

phu nhân bước vào:

- Cam Lộ! Dậy đi, ngủ gì ngủ hoài vậy! Con cứ ngủ ngày như thế, chẳng trách càng lúc

càng mập ra. Dậy đi, mẹ nói chuyện này sốt dẻo lắm!

Cam Lộ lồm cồm dậy:

- Chuyện gì sốt dẻo, mẹ nói đi!

- Con có nghe chuyện hoàng thượng cho Thành phi vời năm vị tiểu thư vào cung để cho

Hồng Nhậm chọn vợ không?

- Con biết rồi! Tưởng chuyện gì!

Bình Thái phu nhân hạ giọng:

- Giả vờ giả vịt thế thôi, chứ chẳng phải kén chọn gì đâu. Bày ra rình rang đến năm cô,

nhưng cuối cùng được chọn lại là cái cô kém sắc nhất. Con có biết vì sao không?

Cam Lộ ngồi dậy. Thị nữ vội đến chải đầu, bới tóc. Cam Lộ xua tay, bảo ra ngoài. Bình

Thái phu nhân thì thào:

- Vì cái cô kém sắc nhất lại là con gái Trương Đăng Quế. Lão này đang cầm trọn binh

quyền, Hồng Nhậm muốn làm con rể lão là có ý lợi dụng thế lực đó!

 

451

Cam Lộ tỉnh hẳn.

- Chết chưa! Vậy thì bất lợi cho Hồng Bảo nhà mình lắm!

- Bởi vậy mình phải phá, phải thọc gậy bánh xe cho chúng nó không sao thành vợ thành

chồng được! Mẹ nghe nói con gái Đăng Quế vừa rồi có chuyện rất tai tiếng, đang đêm lén lút gặp

riêng bọn văn nhân. Mình phải cho tay chân đem chuyện ấy đi nói rân lên khắp các cung, làm

sao cho Thị Hằng cảm thấy mất mặt, dù có muốn cũng không dám làm sui với Đăng Quế.

Cam Lộ hào hứng:

- Đâu đâu, cái chuyện bậy bạ ấy ra sao, mẹ kể tỉ mỉ con nghe!

Câu chuyện được vẽ huơu vẽ vượn, rồi chẳng mấy chốc bay đến tai Thành phi.

Khỏi nói phi thất vọng thế nào. Lẽ nào con gái Đăng Quế tệ đến thế? Phi nghĩ thầm, ngồi

lặng đi trên sập.

Thị nữ an ủi:

- Xin bà chớ vội thất vọng. Hoàng nhị tử sánh duyên với con gái Tuy Thạnh quận công,

mối duyên tốt đẹp quá e nhiều người sanh lòng ganh ghét, kiếm chuyện phá bĩnh đó. Không

khéo mình lại mắc mưu người ta.

Thành phi buồn rầu:

- Ta cũng hy vọng như vậy! Nhưng đây là chuyện hôn nhân của con trai ta, rất trọng đại,

không thể không cẩn trọng. Ta phải gặp Tuy Thạnh phu nhân để hỏi han cho kỹ.

Thị nữ thưa:

- Con xin bà cân nhắc lại. Mẹ khi nào cũng bao che cho con, dù bà có hỏi cũng chẳng biết

thêm chút gì. Chi bằng hỏi những người có mặt đêm đó, mới là những nhân chứng đáng tin cậy

nhất! Chị ruột của con làm trong phủ Trương, tối hôm đó theo hầu Thúy Nương. Con sẽ hỏi…

Chị ruột thị nữ chính là dì Mập, vừa bị Ngọc Lê quận chúa cho một trận đòn nên thân.

Ngọc Lê còn định đuổi cổ dì Mập cho hả giận, may cho dì, vừa lúc đó có tin hoàng nhị tử chọn

Thúy Nương tiến cung. Quận chúa mừng quá, liền bỏ qua hết, cả Thúy Nương đang bị cấm túc

trong phòng kín cũng được tha bổng.

Thúy Nương từ lúc nghe tin tiến cung, hôm nào cũng bỏ ăn, hôm nào cũng khóc.

Phần dì Mập hôm đó đứng rất gần Thúy Nương nên nhận ra ngay giọng nói và dáng

người của Miên Thẩm, nhưng không hé môi nói ra với ai. Dì chỉ tâm sự với em gái, và dặn kỹ,

đừng nói lại cho ai biết….

 

***

Thành phi biết chuyện, lập tức đến phủ Tùng Thiện, gặp thăm người bạn thân thiết là

Quý nhân Nguyễn Thị Bảo.

Quý nhân Bảo bàng hoàng:

- Thật không ngờ Miên Thẩm lại có liên quan đến câu chuyện rắc rối này. Bay đâu, mời

hoàng thân ra cho Thành phi hỏi chuyện.

Miên Thẩm vái chào ra mắt. Nghe hỏi đến chuyện đêm rằm tháng bảy, Thẩm buồn rầu:

452

- Thẩm lúc nhỏ ở đàn Nam Giao suýt mang tội chết, may nhờ Hoàng nhị tử can đảm

đứng ra cứu mạng. Có vậy Thẩm mới được sống đến bây giờ. Thẩm là người biết nghĩ, đâu dám

xâm phạm đến người mà hoàng nhị tử sắp nạp cung. Chỉ vì…

Thành phi ôn tồn:

- Ta tin lời nói cũng như nhân cách của hoàng thân! Vậy thì tại sao lại có việc gặp gỡ

giữa đường với tiểu thư Thúy Nương, chắc chắn là phải có uẩn khúc gì đó?

Miên Thẩm bùi ngùi:

- Vâng… Thẩm xin nói. Trong việc này, Thẩm không phải là người đến sau. Vốn Thẩm

và Thúy Nương đã xem nhau như tri kỷ. Nay lệnh trên bắt Thúy Nương tiến cung, Thẩm chỉ

mong được thấy mặt một lần trước khi vĩnh biệt, chẳng hề dám động đến ngón tay út của nàng.

Thẩm nói rất ngay tình, mong Thành phi thấu hiểu.

Thành phi ngồi lặng một lúc.

- Bây giờ ta mới hiểu vì sao Thúy Nương vào cung dự tiệc mà ăn mặc xoàng xĩnh như

vậy! Mối tình của Thúy Nương với hoàng thân cũng rất sâu nặng thủy chung, lẽ nào ta lại phá

ngang?

Cuối năm ấy, phủ Tùng Thiện treo đèn kết hoa, chào đón tiểu thư nhà họ Trương về làm

dâu. Ai nấy đều vui, chỉ một mình quận chúa Ngọc Lê vô cùng thất vọng. Bà tự an ủi: Dù sao,

ván đã đóng thuyền, mà Miên Thẩm cũng là một chàng rể danh giá kém ai.

Còn một người nữa, tuy chưa tình sâu nghĩa nặng nhưng cũng không khỏi man mác buồn.

Thành phi cảm nhận nỗi buồn đó trên nét mặt con trai. Phi lại gần, vỗ về:

- Con có thích dùng trà buổi chiều không? Mẹ tự tay pha trà này cho con, đây là trà ướp

sen đặc biệt, uống vào tinh thần nhẹ nhõm lắm con!

Hồng Nhậm bưng chén trà lên nhấp một ngụm.

- Mẹ! Con cứ nghĩ chỉ là chuyện nhỏ, cứ nghĩ giữa con và Thúy Nương chưa có gì sâu

đậm. Con đâu có ngờ cái cảm giác không được chọn lại nặng nề như thế!

Thành phi an ủi:

- Chuyện đã qua, cho qua thôi con ạ! Rồi con cũng tính chọn một người khác đi, phụ

hoàng con vẫn trông mong lắm đó!

Hồng Nhậm uể oải:

- Con cũng muốn làm vui lòng cha mẹ lắm! Cái danh sách các tiểu thư hôm trước đâu

rồi? Vâng, con sẽ chọn.

Ngọn bút của Hồng Nhậm chạy qua tên Thúy Nương, dừng lại một chút rồi lướt đến cái

tên thứ hai.

- Các cô này ăn diện na ná như nhau, con chẳng nhớ ai với ai, con chọn cô này vậy.

Vậy là không lâu sau đó, Vũ Thị Duyên, con gái quan Ngự sử Võ Xuân Cẩn được tiến

cung.

Cũng đúng ngày Hồng Nhậm nạp phi, bên cung thất của Hồng Bảo, phủ thiếp Trần thị

chuyển dạ, sinh một con trai. Tôn Nhân phủ dâng tên là Ưng Đạo.

Nghe tin, thái hoàng thái hậu đang ngồi bữa tiệc liền đứng dậy, khoan thai vỗ tay ba cái,

cười vui:

453

- Hồng Nhậm chỉ mới vừa tuyển phi, thì Hồng Bảo đã có con nối dòng cho vương triều

Nguyễn. Cuộc đua này đã có người dẫn đầu rồi đó!

Nói rồi thái thái hậu quay sang đối diện với nhà vua, buông từng tiếng dõng dạc:

- Hoàng thượng! Người đã có cháu đích tôn. Nay là lúc ta nhắc lại lời thỉnh nguyện của

ta: Hãy làm lễ Ngũ đại đồng đường, tỏ rõ phúc lành của dòng họ Nguyễn!

 

Chương 63

Cô đồng điện Huệ Nam

Lễ Ngũ đại đồng đường diễn ra trong cung Từ Thọ, vua Thiệu Trị tự tay bồng hoàng tôn

là Ưng Đạo dâng lên thái hoàng thái hậu.

Đăng Quế lúc ấy đang đi kinh lý các tỉnh miền Bắc. Trở về, Quế lập tức vào cung, vì

nghe hoàng đế vừa hạ chỉ phong hoàng thượng xuống chiếu phong Đô úy Đinh Văn Thắng làm

Tổng quản Ngự lâm quân trấn giữ hoàng thành. Đồng thời, phong Trần Giám làm chưởng cơ đội

quân Dực Chấn, chuyên túc trực bảo vệ hoàng đế. Hai người này, một người là em ruột Đinh

Cam Lộ, một người là cháu của Tổng quản thái giám Trần.

- Tâu Hoàng thượng, tại sao lại có hai lệnh phong đột ngột như vậy?

Thiệu Trị bối rối:

- Trẫm… Trẫm biết khanh sẽ không đồng ý việc này.

- Vì vậy hoàng thượng đã vội phê chuẩn ngay khi thần chưa về? Phải vậy không?

Thiệu Trị im lặng. Đăng Quế chua chát:

- Hoàng thượng có quyền làm như vậy. Thần cai quản hết quân đội cả nước, nhưng riêng

Ngự lâm quân, thì hạ thần không có quyền. Ngự lâm quân trực thuộc sự điều khiển của hoàng

thượng. Chỉ tiếc rằng, nếu hoàng thượng tin tưởng ở kinh nghiệm của hạ thần, cho hạ thần được

dự bàn, chắc chắn sẽ tiết kiệm được rất nhiều phiền phức về sau đó!

Thiệu Trị thở dài:

- Thú thật là, thái hoàng thái hậu thúc hối quá, trẫm đành phải chiều ý. Phong cho hai

người này, chính là để có thể thoái thác một việc mệt hơn, khanh không biết đó. Thái hoàng thái

hậu liên tục thúc hối ta phong Đinh Cam Lộ lên tước Hoàng quý phi. Bà bảo rằng Đinh Cam Lộ

sớm có cháu trai, vậy phải cất nhắc cho xứng.

Đăng Quế lắc đầu:

- Thần biết tính nết của thái hoàng thái hậu. Một khi bà thấy mình lung lạc được hoàng

thượng, sẽ lấn tới từng bước rất mạnh mẽ, không bao giờ chịu bỏ cuộc. Thần rất tiếc rằng hoàng

thượng không nghe lời thần can gián về việc làm lễ Ngũ đại đồng đường. Rồi sau này hoàng

thượng sẽ thấy, hệ lụy từ việc đó không phải là nhỏ đâu!

- Thực ra trẫm nghĩ đấy chỉ là lễ riêng trong nội bộ hoàng gia.

- Đúng vậy, đấy chỉ là gia lễ, không phải chuyện gì lớn. Nhưng nó bị người ta lợi dụng để

khoác cho một ý nghĩa khác. Lễ Ngũ đại đồng đường đã làm cho nhiều người lầm tưởng rằng

đứa bé mới sinh đã mặc nhiên được chọn thừa kế ngôi vua trong tương lai!

454

- Đăng Quế, xin đừng quá lo, việc gì ra việc ấy. Ai nghĩ như vậy sẽ có lúc hiểu ra là họ

hoàn toàn sai lầm!

Đăng Quế đanh thép:

- Tâu hoàng thượng, những kẻ nghĩ lầm sẽ có ngày mở mắt ra, nhưng mỗi một lần mở

mắt trong lịch sử là một lần máu chảy! Vì vậy trong thuật cai trị, không được để cho sự lầm lẫn

tai hại có cơ hội nảy sinh trong đám đông.

Thiệu Trị cúi đầu đi đi lại lại, suy nghĩ một lúc.

- Đúng. Khanh nói đúng. Trẫm nhớ lại lúc phụ hoàng lâm chung, đã dặn hễ Đăng Quế

bày kế gì thì phải nghe. Đó là vì phụ hoàng biết trẫm không quyết đoán bằng khanh, không nhìn

xa trông rộng bằng khanh! Tiếc thay vừa rồi trẫm đã quên lời dặn của tiên đế.

Đăng Quế bùi ngùi:

- Hoàng thượng! Chỗ mạnh nhất của hoàng thượng là tình cảm, chỗ yếu nhất của hoàng

thượng cũng chính là tình cảm. Xin hoàng thượng nhớ cho: Mầm mống sự thất bại là ở chỗ

muốn làm vui lòng tất cả mọi người!

- Đúng. Đúng vậy. Khanh hãy nói nữa đi, trẫm đang muốn nghe khanh đây.

- Những việc của tiên đế, tiên đế đã làm xong trong đời ngài rồi. Còn lại phần việc hoàng

thượng phải làm hôm nay, là giữ cho được một triều đình vững mạnh. Muốn triều đình vững

mạnh thì phải loại bỏ ngay những biểu hiện của việc lũng đoạn triều chính.

Thiệu Trị nhìn thẳng vào Đăng Quế:

- Lũng đoạn triều chính?

- Đúng. Lũng đoạn triều chính, tức là dùng ảnh hưởng của mình để thao túng quyền lực,

tranh đoạt ngôi vị, tạo thành phe cánh. Sự thao túng này bắt đầu ở hậu cung, nhưng sẽ có chân

rết trong triều đình. Những phe cánh trong cung lan tỏa ra thành những phe cánh trong triều, làm

suy yếu nền cai trị của hoàng thượng!

Thiệu Trị bặm môi:

- Trẫm hiểu rồi. Khanh muốn nói đến thái hoàng thái hậu. Đó chính là nỗi khổ tâm của

trẫm. Trẫm vốn là một đứa trẻ mồ côi, được thái hoàng thái hậu ẵm về nuôi từ khi còn đỏ hỏn.

Cái ơn ấy cũng là món nợ mà trẫm phải mang suốt đời, không thể thối thác được đó khanh à!

Đăng Quế kiên quyết:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng hãy cứ hiếu thảo đi! Nhưng hãy luôn nhớ câu nói của

tiên đế ngày trước: “Trẫm là con thái hậu, nhưng trẫm cũng là con Trời nữa.”

Thiệu Trị ngồi lặng đi một lúc. Rồi ngài thở dài, nói với vẻ khó nhọc:

- Cha cha, cái mũ miện con Trời này mới nặng làm sao! Đăng Quế, khanh đang khuyên

trẫm làm gì, khanh biết không? Khanh đang khuyên trẫm phải loại bỏ tổ mẫu của trẫm đó!

Đăng Quế phản bác:

- Hoàng thượng phụng dưỡng tổ mẫu, cung phụng đầy đủ, thường xuyên viếng thăm, mỗi

bữa đến hầu thì quỳ gối dâng cơm, không kể mình là thiên tử. Như vậy sao có thể nói là loại bỏ

tổ mẫu của mình được?

Thiệu Trị cười buồn:

 

455

- Đăng Quế, khanh cũng biết rằng, cái mà tổ mẫu thích, không phải là cơm ngon áo đẹp,

không phải là lòng hiếu kính của con cháu, mà chính là quyền lực!

- Quyền lực, tiếc thay, không phải là cái để mà thích hay không thích. Quyền lực là món

đồ nguy hiểm, có thể tạo ra phúc lợi vô vàn cho xã tắc, mà cũng có thể gây ra mối họa truyền đời

cho muôn dân. Vì vậy, nó không thể được giao lâu quá trong tay ai. Để quá lâu trong tay một

người, nó sẽ làm nảy sinh sự lũng đoạn. Nội cung là trái tim, triều đình là bộ não. Trái tim già

nua bệnh hoạn thì bộ não cũng sẽ rối loạn theo. Hoàng thượng, đã đến lúc nội cung cần một

người chủ mới!

Thiệu Trị nhún vai:

- Đăng Quế, chuyện này ngày xưa phụ hoàng ta cũng đã phải đương đầu rồi. Mạnh mẽ

như phụ hoàng ta mà còn phải bó tay. Khanh cũng còn nhớ cái vụ nấu chảy ấn vàng của Hiền phi

trước cung Từ Thọ đó!

Đăng Quế đứng dậy, sôi nổi:

- Hoàng thượng hãy can đảm lên. Tính cách hoàng thượng không mạnh mẽ như tiên đế.

Nhưng tấm lòng vị tha của hoàng thượng cũng có một sức mạnh vô cùng. Bên cạnh hoàng

thượng còn có thần. Xin hãy tin ở lòng trung của thần!

Thiệu Trị cũng đứng dậy. Một luồng nhiệt khí đang khơi dậy trong tim nhà vua. Ngài nói

trong xúc động:

- Trẫm tin ở khanh. Đăng Quế, trẫm tin khanh, như ngày nào khanh dạy cho trẫm bắn

cung vậy. Khanh còn nhớ không? Chính khanh đã cho trẫm có ngày hôm nay. Từ lúc bắn mũi

tên ấy, trẫm mới thực sự có niềm tin ở chính mình.

Đăng Quế mỉm một nụ cười kỳ lạ, trong đó vẻ ai hoài pha lẫn với niềm vui sướng:

- Bây giờ hoàng thượng sẽ cùng thần bắn một mũi tên nữa, mũi tên này nhất định phải

trúng đích.

 

***

“Hoàng thượng! Tính thiếp không thích quyền bính, chỉ thích cuộc sống giản dị, êm đềm

bên chồng con. Tước vị Hoàng quý phi cao quý thật, nhưng nếu phải đổi bằng sóng gió cung

đình, làm cho bà giận cháu, vợ xa chồng thì thiếp không dám nghĩ tới!” Thành phi nói với vua.

Chiều hôm ấy trời âm u, vua hơi mệt nên tạm nghỉ đọc sớ, cùng Thành phi đi dạo trong

vườn.

- Có thể chuyện này làm cho bà giận cháu, nhưng sao mà vợ lại xa chồng được? - Vua

hỏi.

Thành phi dịu dàng:

- Hoàng thượng vốn hiếu thuận, đối với tổ mẫu xưa nay một lòng biết ơn. Nay nếu phong

thiếp đứng đầu nội cung, tổ mẫu tất nhiên buồn phiền, mà tổ mẫu buồn phiền thì hoàng thượng

làm sao vui được. Hoàng thượng không vui thì đâu có dành cho thiếp những giờ kề cận thân ái

như thế này, thế không phải vợ xa chồng là gì?

Thiệu Trị cười, ôm lấy vai Thành phi.

 

456

- Nói loanh quanh nghe hay lắm, chung quy cũng là tránh trút trách nhiệm chứ gì? Trẫm

với ái khanh, đời này kiếp này dù vui hay buồn cũng không bao giờ xa nhau, nhắc cho khanh

nhớ.

Thành phi cười theo:

- Thiếp nhớ rồi! Thôi, chiều rồi, mình về cung đi, hoàng thượng phải đi nghỉ sớm, ngày

mai còn nhiều việc lắm !

Thiệu Trị gật đầu, bỗng nhiên ho húng hắng, lấy tay ôm ngực, dừng lại.

Thành phi lo lắng:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng làm sao vậy?

- Trẫm thấy đau nhói trong ngực, không hiểu vì sao!

Thành phi lật đật gọi Trung Nghĩa phụ đỡ vua vào trong tẩm điện.

Từ hôm ấy vua ốm mệt phải nằm, trong ngực thỉnh thoảng đau nhói lên. Thành phi túc

trực ngày đêm chăm sóc cho vua. Vua lo lắng cầm tay Phi:

- Thành phi, cái trẫm lo nghĩ nhất, chính là việc làm sao cho nàng chính vị trong cung.

Điều này quan trọng lắm. Không phải chỉ vì chuyện cai quản mấy trăm cung phi và công chúa,

hoàng tử bên trong Tử Cấm Thành đâu! Cái quan trọng, là khanh phải tức vị Hoàng quý phi để

mở đường cho trẫm đưa Hồng Nhậm lên kế thừa ngôi báu sau này!

Thành phi ứa nước mắt:

- Hoàng thượng! Hoàng thượng mới se mình có mấy hôm, chẳng bao lâu thuốc thang sẽ

lành. Việc gì phải lo nghĩ xa đến việc kế vị?

Thiệu Trị đưa một tay lên, ý bảo Phi đừng khóc:

- Bệnh ta sẽ lành thôi. Nhưng vua chúa nào cũng vậy, phải lo người kế tục từ khi rất sớm.

Trong hoàn cảnh nhà ta hiện nay thì càng phải lo sớm! Đừng để nước đến chân không kịp nhảy

đó!

- Hoàng thượng! Tình hình đất nước bây giờ càng lúc càng khó, việc làm vua càng ngày

càng nặng nhọc. Được nối ngôi, chưa chắc đã là may hay rủi! Thiếp thực lòng không mong con

mình phải tranh quyền đoạt vị với ai. Vì vậy xin hoàng thượng cũng đừng quá nặng lòng!

Thiệu Trị ho mấy tiếng rồi cao giọng:

- Trẫm đã nói, muốn nàng chính vị không phải vì nàng, lo cho Hồng Nhậm kế thừa cũng

không phải vì Hồng Nhậm. Nói vậy là nàng hiểu trẫm rồi. Nhậm là con, Bảo cũng là con. Đứa

nào trẫm cũng thương, Nhậm thì trẫm thương vì có tài có hạnh, Bảo thì trẫm thương vì hoàn

cảnh thiệt thòi. Nhưng chọn người nối ngôi thì không phải vì thương ai bỏ ai. Chọn người nối

ngôi là vì xã tắc!

Thành phi thấy vua cố gắng nói nhiều, vội đưa tay vuốt ngực vua, sợ vua lại ho nữa:

- Hoàng thượng! Dù sao đi nữa, việc chưa khẩn cấp, bây giờ trước mắt hãy lo tĩnh dưỡng

đã. Chỉ cầu sao hoàng thượng khỏe lại, thì mọi việc sẽ yên hết thôi!

Thiệu Trị đưa tay lên ngực, cầm lấy tay Thành phi, trìu mến vô hạn.

Cung nữ bước vào xin dâng cháo ngũ sắc vua dùng. Thành phi đi ra xem xét món ăn.

Thiệu Trị nằm trên giường, khẽ đưa tay ra hiệu cho Trung Nghĩa đến gần.

- Việc ta giao, lo đến đâu rồi?

457

- Tâu, đã giao kín công việc cho bộ Lễ đôn đốc.

Thiệu Trị căn dặn:

- Truyền cho bộ Lễ phải giữ kín hoàn toàn dự định của trẫm, không được hé lộ ra ngoài.

Cả Thành phi cũng không được biết! Bên ngoài có Đăng Quế, bên trong có nhà ngươi, phải làm

sao cho thật chu toàn mới được.

Trung Nghĩa cúi đầu:

- Dạ, thần tuân lệnh.

Mấy hôm sau, mới sáng sớm, thái hoàng thái hậu đang ngồi uống trà trong nhà thủy tạ,

chợt nghe tiếng trống, tiếng kèn xa xa vọng lại. Thái hậu cau mày, hỏi:

- Chiêng trống về việc gì vậy, các ngươi biết không?

- Tâu, con vừa sang hỏi bên Duyệt Thị đường, nghe bảo là phường bát âm đang tập dợt

để chuẩn bị cho ngày kỵ sắp tới của Gia Long tiên đế.

Thái hoàng thái hậu gật đầu:

- Tốt lắm! Chà, nhanh thật, thấm thoắt tiên đế qua đời đã hai mươi bảy năm rồi. Lúc ấy

ta mới ngoài năm mươi, vậy mà giờ đã bảy mươi chín tuổi.

Tổng quản Trần đang đến chầu vấn an, không bỏ lỡ dịp, nịnh ngay:

- Thái hoàng thái hậu nặng lo việc trong cung, ngoài triều, quên cả thời gian, tuổi tác. Mà

dù bao nhiêu tuổi tác thì người cũng vẫn trẻ, vẫn khỏe, chẳng khác gì có thuốc trường sinh!

Thái hoàng thái hậu cười hài lòng:

- Ha, ta cứ thách thức thời gian, coi thử thời gian có thắng nổi ý chí của ta không? Này,

nhưng mà lạ quá, tại sao phường nhạc lại tập dượt bản Đăng đàn? Bọn này không biết gì cả,

Đăng đàn là bản nhạc dùng cho đại lễ. Lễ kỵ hàng năm là trung lễ thôi, lẽ ra thì phải tập bản

Thập thủ liên hoàn mới phải.

Hạnh Nhi tâu:

- Lễ kỵ của ai thì là trung lễ, chứ của tiên đế Gia Long thì xem là đại lễ cũng phải. Chắc

hoàng thượng muốn tổ chức thật đặc biệt để làm vui lòng bà đây!

Thái hoàng thái hậu tuy thích nịnh nhưng lại đa nghi, khó mà xuôi tai với câu tán của

Hạnh Nhi. Bà cau cau đôi lông mày vẽ hình lá liễu, nghiêng tai lắng nghe, rồi nhìn Tổng quản

Trần:

- Ta cảm thấy chộn rộn trong lòng, nhất định sắp có điều gì lạ lắm đây! À này lão Trần,

vừa qua ta nghe phong phanh có chiếc xe ngựa chở quần áo mới vào cho cung nhân, trong số y

phục mới sắm có bộ áo phụng mới thêu, có đúng không?

Tổng quản Trần trợn mắt:

- Dạ tâu Đức bà, làm chi mà có chuyện động trời như vậy. Thần coi sóc hoàng cung,

không một phút lơ là, không thể cho phép cái chuyện động trời như vậy xảy ra.

Nghe lời tổng quản nói chắc như đinh đóng cột, thái hoàng thái hậu tạm bỏ qua không

hỏi. Nhưng tâm trí bà vẫn hoạt động không ngừng. Đến tối, thái hoàng thái hậu quyết định sai

Hạnh Nhi bí mật lên điện Hòn Chén, mời bà đồng về gấp.

 

***

458

Thái hoàng thái hậu đi lui đi tới, vẻ nôn nóng.

- Sao chưa thấy mụ đồng ấy tới, đã cho đòi từ hôm qua mà?

Hạnh Nhi thưa:

- Dạ mụ đồng ấy nổi tiếng lắm, trong nhà mụ người đến lễ bái nườm nượp! Mụ lại có cái

tục là hễ bước ra khỏi cửa, lúc nào cũng thắp nhang xin Thánh. Nếu Thánh không cho là không

đi đâu!

Thái hoàng thái hậu bĩu môi:

- Mụ ấy dám sợ Thánh hơn sợ ta sao? Thật hỗn láo! Chẳng qua là õng ẹo làm cao để

thêm nổi tiếng thôi. Ta lạ gì, chính mụ biết hơn ai hết, Thánh chỉ là món hàng của mụ thôi!

Hạnh Nhi thắc mắc:

- Thái hoàng thái hậu biết rành chân tướng của mụ ta, sao lại còn nhọc công vời mụ đến

đây làm gì?

Thái hoàng thái hậu lạnh lùng:

- Vì ta đang cần những trò diễn của mụ. Ta phải mua món hàng của mụ, để dùng vào mục

đích của ta. Mụ sẽ nhân danh thần thánh để nói cái điều ta muốn nói.

- Đức bà quả là mưu mẹo như thần, con thật là kính phục! Nay hoàng thượng đang ốm

đau, nếu mình chậm chân là bên đó sẽ đưa Thành phi lên ngôi Hoàng quý phi đó!

Thái hoàng thái hậu gật đầu:

- Ta có nghe phong phanh bên ngoài có đồn đại chuyện đó. Chắc không phải đồn nhảm

đâu, không có khói sao có lửa. Khả nghi lắm! Định hất cẳng ta đây mà. Đâu có dễ! Trận này sẽ

là trận một mất một còn. Ngươi đã dặn kỹ bà đồng chưa?

Hạnh Nhi hạ giọng thì thầm:

- Dạ hôm qua con đã gặp bà đồng, dặn rất kỹ. Tiên đế sẽ ứng vào miệng bà ấy rằng đã

chọn Hồng Bảo làm thái tử. Nếu cản trở ý Trời ý Thánh thì hoàng gia sẽ có ba cái tang liên tiếp.

Thứ nhất là hoàng thượng, thứ nhì là Thành phi, thứ ba là hoàng tử Hồng Nhậm. Có phải như

vậy không ạ?

- Đúng rồi. Những chuyện kinh thiên động địa như thế thì chỉ có miệng Thánh mới dám

nói mà thôi.

Thái giám vào trình:

- Tâu Đức bà, cô đồng đã đến!

Cô đồng bước vào, quỳ lạy.

- Đức bà thái hoàng thái hậu thiên tuế!

Thái hoàng thái hậu uy nghi:

- Cho phép ngươi đứng dậy. Ta nghe nói ngươi có tài biết rõ chuyện quá khứ vị lai, gặp

được linh hồn người đã chết, tiên báo được điềm dữ điềm lành phải không?

Cô đồng thưa:

- Tâu Đức bà, con chẳng có một chút tài gì cả. Tất cả những chuyện quá khứ vị lai, điềm

lành điềm dữ con nói ra đều do Thánh mách bảo mà thôi! Con chỉ là tiếng nói mà Thánh dùng để

thể hiện ý cao siêu của ngài.

Thái hoàng thái hậu nhếch cười:

 

459

- Lời lẽ ấy nói với bàn dân thì được, chớ nên đem nói với ta. Hôm nay ta gọi ngươi đến

đây, là muốn ngươi và Thánh của ngươi giúp ta một việc. Hạnh Nhi, mau đem ra đây.

Từ bên trong, Hạnh Nhi bưng ra một cái mâm, trên mâm xếp đầy bạc nén.

Thái hoàng thái hậu nói:

- Hôm qua khi người này đến gặp ngươi, đã nói cho ngươi biết phải làm gì rồi. Ta

đích thân đứng ra lo việc này, và ngươi sẽ được bảo trợ an toàn dưới uy thế của ta.

Cô đồng nhìn mâm bạc, khựng lại một lúc, không nói ra lời.

Thái hoàng thái hậu hỏi:

- Sao? Có gì khó khăn nữa không? Với tài khéo của ngươi, chuyện này dễ như trở

bàn tay thôi mà.

Cô đồng sụp lạy.

- Tâu Đức bà, xin Đức bà hãy cho cất bạc đi!

Thái hoàng thái hậu nhíu mày:

- Ngươi muốn nhiều hơn ư? Biết tham, rất tốt. Nhưng không nên tham quá mức!

Cô đồng thưa:

- Tâu, đối với con, số bạc này rất lớn, cả một gia tài đối với con. Nhưng nếu con

nhận số bạc này, Thánh sẽ lìa bỏ con ngay, con mắt con sẽ không còn nhìn vào cõi huyền

nhiệm được nữa!

Thái hoàng thái hậu đanh mặt.

- Ngươi chớ có làm ra vẻ với ta nữa. Ngươi là kẻ biết rõ nhất, làm gì có thánh

thần. Nói cho ngươi biết, nếu có thánh thần, thánh thần cũng sẽ phải tuân theo ý chí của

ta. Ngươi có nghe lệnh ta không, tùy ngươi đấy!

Cô đồng cúi mặt, hai bàn tay rung lên.

- Tâu Đức bà, con hiểu rồi, con xin tuân lệnh. Nhưng số bạc thưởng này, con xin

sẽ nhận sau!

- Ngươi cứ nhận ngay đi, không cần phải màu mè. Ta rất ghét những người thấy

bạc không ham. Những người thấy bạc không ham là loại rất khó sai khiến, là loại người

vô dụng, không dùng được.

Hạnh Nhi bưng mâm bạc đưa tận tay. Cô đồng run run nhận lấy.

 

***

Hai hôm sau, trong điện Phụng Tiên, án thờ tiên đế Gia Long nghi ngút khói

hương.

Các mệnh phụ, các công nương lần lượt theo nhau lên dâng nhang.

Thái giám đến trước thái hoàng thái hậu, khom mình cung kính:

- Tâu, sau phần dâng nhang là lễ cầu vong tiên đế, xin phép thái hoàng thái hậu

cho cô đồng vào!

Thái hoàng thái hậu ra vẻ ngạc nhiên:

- Ủa sao vậy, mọi năm ngày kỵ tiên đế có tổ chức cầu vong đâu?

Hạnh Nhi đỡ lời:

 

460

- Bẩm Đức bà, đây là ý của hoàng thượng. Vừa rồi nghe trong cung đồn đại râm ran về cô

đồng Tuệ Linh, cô đồng này có tài thông bác trong bốn cõi, gặp được linh hồn, nên hoàng

thượng cho vời đấy ạ!

Thái hoàng thái hậu tỏ ra hoài nghi:

- Hừ, có thật không?

Thái giám tâu:

- Bẩm, cô đồng này linh lắm ạ, lát nữa hoàng thượng xong lễ bên Thái miếu cũng sẽ sang

dự xem.

Có tiếng thị vệ hô từ bên ngoài:

- Hoàng thượng giá lâm!

Thiệu Trị đi vào, có Trung Nghĩa theo sau. Vua ngồi xuống ghế.

Tiếng chiêng, tiếng não bạt vang lên.

Cô đồng trùm một tấm vải đỏ kín mặt, đang lâm râm cầu khấn, dần dần đầu rung lắc liên

tục.

Chợt đang quay tít, cô đồng vụt ngẩng đầu cao lên, tay hất tung tấm vải đỏ. Đôi mắt cô

lúc đờ đẫn, lúc lại vụt sáng quắc lên. Chợt cô đổi dáng điệu, chân xuống tấn, tay đặt ngang hông,

cử chỉ ngạo nghễ hiên ngang, trông như một võ tướng.

Thái hoàng thái hậu tỏ vẻ xúc động:

- Có thật là tiên đế đó không, xin người hãy nói đi.

Cô đồng ứng lời Gia Long hoàng đế:

- Ta đây, ta muốn nói cho một mình thái thái hậu nghe thôi.

Tả hữu nghe vậy, tự động lùi ra xa. Thái hoàng thái hậu vội giang hai tay ra hiệu cho họ

đứng im tại chỗ.

- Không. Xin tiên đế hãy nói cho tất cả cùng nghe, tất cả đều mong được nghe lời ngài

nói.

Cô đồng cười một tràng dài:

- Vậy ta nói đây! Ba cái tang lớn sẽ đến với hoàng gia!

Chung quanh ai nấy đều giật mình hoảng sợ. Thái hoàng thái hậu vẫn bình tĩnh, gặng hỏi:

- Tại sao lại có việc dữ như vậy, xin tiên đế cho biết có cách gì phòng tránh được không?

Ba cái tang là tang của ai?

Cô đồng dằn từng tiếng:

- Đầu tiên là…

- Là ai?

Cô đồng tiến sát lại bên Thái hoàng thái hậu:

- Là… Là chính ngươi! Thái hoàng thái hậu!

Thái hoàng thái hậu giật thột cả mình, bất giác thối lui.

Cô đồng cười lên một tràng dài:

- Ngươi đem cái chết đến cho bao nhiêu người rồi, mà lại sợ nói đến cái chết của mình ư?

Xưa nay vẫn thế, những kẻ ác nhất lại là những kẻ nhát gan nhất!

Thái hoàng thái hậu đứng bật dậy:

461

- Im! Đồ giả mạo! Không phải tiên đế! Tả hữu, hãy lui ra!

Mọi người dang ra xa, nhưng vẫn tò mò hướng về phía cô đồng.

Cô đồng hét lớn:

- Ngươi đang đào ba cái huyệt, một cái cho ngươi, một cái cho cháu ngươi, một

cái cho chắt ngươi!

Thái hoàng thái hậu quát:

- Bắt nó!

Thị vệ từ ngoài chạy vào. Nhưng cô đồng quay tít một vòng, rồi đập đầu vào cột.

Máu trào ướt nền điện. Lính chỉ kịp kéo ra ngoài một cái xác đang còn rung giật

trong cơn giãy chết.

Cuộc lễ tan.

Thái hoàng thái hậu về cung, từ hôm ấy mệt mỏi, cứ nghe tiếng chiêng trống là

giật mình ám ảnh. Vua Thiệu Trị vì vậy ra lệnh từ Đại cung môn trở vào không ai được

làm huyên náo. Tuy vậy thái thái hậu vẫn khó ngủ, đêm nào cũng trằn trọc.

Có lần nửa đêm thức giấc, nhìn quanh thấy tịch mịch, bà nhớ đến những cung

nhân cũ, chợt lên tiếng hỏi Hạnh Nhi:

- Ta nay yếu đi nhiều, cũng nên có người phụ giúp. Hay là lệnh cho Hiền phi thôi

giữ lăng, về đây đỡ tay cho ta.

Hạnh Nhi nay cũng đã ngoài năm mươi, đang ngủ gà ngủ gật dưới chân giường.

Giật mình thức giấc, thị uể oải:

- Tâu Đức bà, Hiền phi qua đời đã hơn năm năm rồi, bà quên sao?

- Ủa vậy sao? - Thái hậu chưng hửng.

- Hiền phi chết rồi, hoàng tử Miên Hoằng cũng bệnh mà chết rồi!

Thái hậu không nói gì, chỉ thở dài im lặng.

“Thái hậu đã thay đổi tâm tính từ lúc nào vậy, xưa nay có bao giờ lại ưu ái Hiền

phi?” Hạnh Nhi bụng nghĩ thầm như vậy, rồi hỏi dò:

- Tâu, trong cung có sẵn Thành phi đó, sao Đức bà không sai bảo?

- Thành phi? Thành phi, không bao giờ! Đừng có nhắc tới nó trước mặt ta!

Thái hậu vừa gắt vừa ném thẳng cái gối gấm xuống sàn, khiến Hạnh Nhi hoảng

hồn hoảng vía.

Chương 64

Lễ tấn phong

Có tiếng nhã nhạc vang lừng xa xa vọng lại. Thành phi đang ngồi đọc sách, ngẩng đầu

lên lắng nghe.

Một đoàn thị nữ tiến lên thềm, tay nâng chiếc áo thêu phượng đỏ.

Chiếc mũ phụng cũng được đặt trên mâm, do một nữ quan bưng.

Nữ quan quỳ xuống, cung kính:

462

- Bẩm lệnh bà, xin lệnh bà thay y phục, sang điện Phụng Tiên nhận sắc phong.

Thành phi ngạc nhiên:

- Sắc phong? Sắc phong gì? Sao ta không nghe nói gì cả?

Trung Nghĩa từ dưới thềm tiến lên.

- Bẩm lệnh bà, hoàng thượng đã xuống chiếu phong bà làm Hoàng quý phi, tước vị tôn

quý nhất trong hậu cung.

Thành phi chận tay lên ngực, sững sờ. Vua Thiệu Trị bước vào, giọng kiên quyết:

- Ái khanh! Ái khanh hãy nể lời trẫm, lên ngôi Hoàng quý phi cho trẫm yên lòng về việc

lớn. Nếu có phong ba bão táp thì ta cùng đương đầu, không sợ!

Thành phi bàng hoàng:

- Trời ơi, hoàng thượng! Người làm sao mà cứ như là hóa phép thế này?

Thiệu Trị mỉm cười:

- Ấy là nhờ tất cả tâm cơ của Trương Đăng Quế đó!

Thành phi nhìn xuống, thấy Đăng Quế đã đứng sẵn dưới thềm:

- Tâu hoàng thượng và lệnh bà, xin cứ yên tâm, lúc nào cũng có thần sẵn sàng phụng sự.

Vua dắt tay Thành phi lên kiệu. Đăng Quế theo sau.

Trong lúc ấy, bên cung Từ Thọ, thái hoàng thái hậu vừa trở dậy, đang súc miệng. Một nữ

tỳ bưng chiếc chậu đồng chờ đợi. Hạnh Nhi dùng khăn bông ấm lau nhẹ nhàng: Sau một đêm

khó ngủ, vẻ bơ phờ còn in trên khuôn mặt bà.

Bên ngoài có tiếng người xôn xao. Thái hoàng thái hậu nhìn ra, hỏi nữ tỳ:

- Cái gì vậy?

- Tâu Đức bà, hình như sắp có cuộc lễ nào đấy.

- Ta làm chủ nội cung, lễ nào mà ta lại không biết?

Thái hoàng thái hậu lững thững bước ra. Một cảnh tượng lạ lùng đập vào mắt bà. Từng

đoàn cung nữ lũ lượt kéo nhau đến trước điện Phụng Tiên. Đội nhã nhạc đi đến từ phía Đại cung

môn, vừa đi vừa cử kèn trống.

Các quan đại thần, các mệnh phụ phu nhân cũng rậm rịch tề tựu.

Một cỗ kiệu xịch đến bên thềm. Một nữ quan bước tới cúi chào cung kính.

- Xin mời Đức bà lên kiệu đến dự lễ, hôm nay là lễ tấn phong Hoàng quý phi!

Thái hoàng thái hậu trợn mắt:

- Hoàng quý phi? Ai sẽ là Hoàng quý phi?

Nữ quan tâu:

- Tâu, chúng con không được biết ạ!

- Vô lý! Lễ này hoàng thượng không cho ta biết gì cả, ta không thèm dự!

Nữ quan cúi đầu:

- Đức bà không dự lễ, chúng con xin lui.

Kiệu chuẩn bị lui. Thái hoàng thái hậu vội ra hiệu ngăn lại, tức tối:

- Hãy khoan!

Nữ quan quay lại. Thái hậu cố nén giận:

- Ta cũng nên đến xem sự thể thế nào.

 

463

Nói rồi bà lên kiệu.

Trong điện Phụng Tiên, Thành phi khoác áo phụng bước lên bệ.

Vua Thiệu Trị bước xuống bưng mũ phượng đặt lên đầu Thành phi.

Thái hoàng thái hậu ngồi trên ghế cao bên hữu, nhìn trừng trừng, không nói một lời.

Thành phi quỳ lạy vua.

- Thần thiếp xin tạ ơn hoàng thượng đã đặt lòng tin ở thiếp. Thiếp nguyện suốt đời này sẽ

trung trinh tận báo ân tình của hoàng thượng. Xin Trời đất và tổ tiên nâng đỡ cho thiếp đủ sức

mạnh để đảm đương ngôi vị mẫu nghi thiên hạ.

Nhạc tấu vang lên. Một đoàn cung nữ múa điệu Bát Dật. Các phi tần công chúa đứng

chung quanh ai nấy đều hớn hở vui mừng.

Lễ tất, về cung, thái hoàng thái hậu nằm lịm đi. Một lúc sau, bà mới mở mắt, vật mình vật

mẩy, rền rĩ:

- Tức cha chả là tức! Vậy là con Hằng đã chính thức thành vợ cả. Hồng Nhậm trở thành

con đích tử rồi! Rõ một lũ vong ơn bội nghĩa, tham quyền đoạt vị!

Cam Lộ từ ngoài khóc lóc chạy vào.

- Thái hoàng thái hậu! Người nói nhất định bảo đảm cho Hồng Bảo nhà con. Vậy sao lại

để cho Thành phi leo lên ngôi quý! Bây giờ Hồng Bảo đâu có còn tương lai gì nữa đâu?

Thái hoàng thái hậu đang lúc uất ức, quát luôn cả Cam Lộ:

- Im ngay!

Cam Lộ sợ hãi nín thít. Thái hoàng thái hậu vùng dậy, đập tay xuống sập:

- Tổng quản Trần đâu? Đồ vô dụng! Chúng nó âm thầm tổ chức cả một đại lễ như vậy mà

ngươi không nắm được chút tin tức gì!

Tổng quản Trần vừa đến, rạp mình vái như tế sao:

- Tâu Đức bà, đâu phải hạ thần không quan tâm, chỉ vì cuộc lễ này được thực hiện kín

như bưng, bao nhiêu việc chuẩn bị không hở một tí gì cho ai biết! Quả thật là do cơ mưu của một

ai đây cao tay lắm lắm ạ!

Cam Lộ trách móc:

- Ai? Ai mà ngươi cũng không biết sao?

Thái hoàng thái hậu đấm tay thình thình xuống sập, tức tối.

- Còn ai nữa? Ai nữa? Nhắm mắt ta cũng biết đó chính là Trương Đăng Quế!

Cùng lúc, bên cung Thành phi, những cung nhân thân tín đang xúm lại chúc mừng, bàn

tán đến việc dời sang cung Khôn Thái, chỗ ở dành cho Hoàng quý phi lâu nay vẫn bỏ trống. Thị

nữ vào tâu:

- Tâu lệnh bà, phu nhân các đại thần đang chờ vào dâng lễ mừng.

Thành phi đưa tay gỡ chiếc mũ phụng, lại cởi nhanh chiếc áo bào thêu phụng. Vẻ mặt

nàng lo lắng:

- Các em ra cảm ơn quý phu nhân và nói là ta không nhận lễ vật. Hãy nhớ mời trà và nói

cho khéo kẻo phật lòng người ta. Ta có việc phải đi ngay đây.

- Tâu, lệnh bà đi đâu ạ?

- Ta phải sang ngay cung Thái hoàng thái hậu xem tình hình ra sao. Ta lo lắm!

 

464

Nói rồi nàng vội vã đi. Đến cung Từ Thọ, nàng bươn bả bước vào, đi qua hành lang, nhìn

vào cửa tò vò.

Qua ô cửa, Thành phi thấy thái hoàng thái hậu đang vật vã trên sập. Một cung nhân bưng

khay lại gần.

- Tâu Đức bà, từ sáng người chưa dùng gì, xin hãy nhấp tí yến sào cho đỡ mệt.

Thái hoàng thái hậu gạt mạnh tay, bát yến văng xuống đất vỡ toang.

- Ta không ăn! Đi nói với hoàng thượng là ta sắp chết rồi!

Các cung nữ ùa ra, vội vàng nhặt mảnh bát vỡ.

Thái hoàng thái hậu rền rĩ:

- Ta thề không đội trời chung với con Hằng! Không đội trời chung với Đăng Quế! Chúng

nó đồng mưu với nhau dụ dỗ hoàng thượng, ta nhất định không tha!

Ở bên ngoài, Thành phi choáng váng, tối tăm mặt mũi. Một cung nữ lại gần, khuyên:

- Tâu lệnh bà, xin lệnh bà tạm thời tránh mặt đi là hơn!

Thành phi bám vào vách, gục đầu xuống, khóc.

“Hoàng thượng! Đây là cái giá mà thiếp phải trả đây ư?”

Hoàng đế Thiệu Trị tìm mọi cách an ủi, khuyên giải, nhưng thái hoàng thái hậu vẫn ôm

giận không nguôi.

Chín tháng sau, trong cung Từ Thọ, thái thái hậu nằm trên giường, người khô đét dưới

lớp chăn gấm.

Vua Thiệu Trị quỳ gối một bên, khóc ngất.

- Tổ mẫu! Tổ mẫu!

Vua đưa hai tay ôm lấy thân hình gầy khô của bà. Thái hoàng thái hậu nghiến răng, đưa

một cánh tay xương xẩu run run cố hết sức bình sinh đẩy tay vua ra.

Thiệu Trị nghẹn ngào:

- Tổ mẫu, tổ mẫu! Xin tổ mẫu hiểu cho tấm lòng của cháu!

Thái hoàng thái hậu rên khẽ, quay mặt qua hướng khác, không nhìn vua.

Thiệu Trị khóc rống lên thảm thiết:

- Tổ mẫu, tổ mẫu vẫn còn giận cháu ư?

Thái thái hậu thở thoi thóp:

- Ngươi nghe lời Đăng Quế… Không nghe ta. Ta hận ngươi!

Thái hoàng thái hậu nói xong nấc lên, trợn mắt, trút hơi thở cuối cùng.

***

Mùa thu năm ấy dường như lạnh nhiều, trước sân điện Quang Minh cây bàng đỏ ửng, lá

rơi lả tả.

Vua Thiệu Trị bước đi một mình, vẻ mặt tư lự đăm chiêu.

Trung Nghĩa đến gần, ái ngại:

- Gió heo may này độc lắm, xin hoàng thượng vào trong điện kẻo lạnh.

Thiệu Trị gật đầu.

- Được rồi, ngươi để mặc trẫm. Lúc này trẫm muốn được một mình.

 

465

Trung Nghĩa lui ra, đứng thu mình trong một góc vườn. Từ trên lối nhỏ xa xa, Thành phi

đang chầm chậm bước về phía nhà vua.

- Hoàng thượng!

Gió vẫn xào xạc thổi. Thiệu Trị ngẩng lên nhìn:

- Ái khanh đấy ư?

Thành phi lại gần, khoác chiếc áo ngự hàn đang cầm trên tay lên vai vua. Vua để mặc cho

Thành phi chăm sóc. Thành phi an ủi:

- Hoàng thượng đừng buồn nữa. Dẫu sao sự cũng đã rồi. Hoàng thượng cứ buồn như vậy,

lòng thiếp cũng day dứt không nguôi. Tất cả cũng chỉ vì thiếp.

Thiệu Trị gượng cười:

- Không, nàng đừng nói thế. Mọi điều ta làm đều vì xã tắc, vì tương lai. Có đau cũng

đành phải chịu. Có đau, nàng với ta cùng chịu.

Thành phi nắm chặt tay vua:

- Vâng! Hoàng thượng đã nghĩ vậy, xin đừng tự day dứt mình nữa. Tấm lòng của hoàng

thượng, Người và Trời Đất đều biết. Hoàng thượng tự dày vò chỉ làm hại sức khỏe, làm sao mà

lo cho muôn dân?

Thiệu Trị gật đầu:

- Ừ, trẫm sẽ nghe lời nàng - Giọng vua chợt nghẹn ngào - Nàng cũng biết, tính trẫm hay

thương tâm. Cứ nghĩ đến công lao bà nội nuôi trẫm từ khi còn ẵm ngửa. Bà nội… Bà nội… đến

khi nhắm mắt vẫn không nhìn trẫm! Không nhìn mặt trẫm!

Nhà vua không cầm được, bật khóc. Thành phi cũng khóc. Vua chợt bật lên ho, rồi đưa

tay chận lên ngực, nhăn mặt:

- Trẫm đau… Đau chỗ này. Đau lắm!

Thành phi hốt hoảng, vội đỡ vua đi vào. Trung Nghĩa chạy tới, cả hai cùng dìu vua vào

điện.

Mấy hôm sau, được tin vua bệnh, Trương Đăng Quế vội vào hỏi thái y. Quan thái y nói

với Đăng Quế:

- Bẩm thượng quan, hoàng thượng vốn có bệnh ho, năm kia đã chữa khỏi, năm nay lại tái

phát. Nói thực lòng… Tại hạ đang rất lo!

Đăng Quế nhíu mày:

- Phải hết sức chữa chạy. Hoàng thượng còn khang kiện, tuổi mới ngoài bốn mươi, lẽ

nào…

- Bẩm thượng quan, đạo làm tôi dám đâu không hết lòng hết sức. Nhưng thượng quan

cũng có nghiên cứu về y lý, chắc cũng biết đó, đây là chứng ung trong phổi, mà y lý Đông

phương thì xưa nay vẫn xem ung, lao, cùi, liệt là tứ chứng nan y!

Đăng Quế lặng người:

- Trời! Hoàng thượng mới trị vì có bảy năm. Một ông vua tốt, nhân hậu, vậy mà…

Quan thái y rưng rưng:

- Bẩm thượng quan, tại hạ cũng đau lòng lắm. Nhưng đành phải báo cho thượng quan

biết để mà lo trước những việc về sau.

 

466

Đăng Quế loạng choạng bước đi, ra khỏi Thái y viện. Một ý nghĩ đau buốt trong lòng

ông:

- Tội nghiệp cho Hoàng quý phi, rồi nàng sẽ ra sao khi biết được cái tin này?

Đúng như tiên đoán của thầy thuốc, vua Thiệu Trị ngã bệnh càng lúc càng nặng, chỉ trong

vòng hai tháng đã nằm liệt trên giường. Những cơn đau càng lúc càng dày hơn. Hoàng quý phi

chầu chực chăm sóc đêm ngày, tự tay xoa bóp, thuốc thang cho vua. Nhìn thân thể vua nhanh

chóng héo mòn, nhiều lần nàng phải lui ra, khóc cạn nước mắt,

Qua tháng chín, đúng một năm sau ngày thái hoàng thái hậu mất, lễ Tiểu tường (giỗ đầu)

được tổ chức ở điện Phụng Tiên. Mặc dù đang bệnh nặng, Thiệu Trị hoàng đế cũng bắt người

hầu khiêng kiệu đến tận nơi, khiến tả hữu dìu vào dâng hương cho tổ mẫu.

Trở về, nhà vua bắt đầu biếng ăn, khó thở. Một buổi chiều thấy trong người hơi nhẹ

nhàng một chút, vua bảo Hoàng quý phi:

- Ái khanh, hãy nghỉ đi một chút. Khanh thức suốt nhiều đêm, mệt mỏi lắm rồi.

Hoàng quý phi lắc đầu:

- Không, thiếp muốn ở lại bên hoàng thượng, thiếp nóng lòng được nghe Thái y viện

chẩn đoán bệnh cho hoàng thượng.

Nhà vua mỉm cười yếu ớt, tay khẽ tìm tay Quý phi, nắm chặt.

Thái giám vào trình:

- Tuy Thạnh quận công Trương Đăng Quế xin vào chầu!

Nhà vua có vẻ đang trông chờ, nghe nhắc đến tên Đăng Quế, khuôn mặt hốc hác ánh lên

một chút ánh sáng.

Đăng Quế vào, tâu:

- Tâu hoàng thượng, thần đã hội đàm với Thái y viện về bệnh tình của hoàng thượng.

Hoàng quý phi nhìn Đăng Quế, vẻ căng thẳng lo âu. Đăng Quế cũng nhìn Quý phi, đôi

mắt bỗng rưng rưng, câm lặng.

Mấy phút trôi qua. Thiệu Trị đưa đầu lưỡi nhấp đôi môi khô:

- Sao khanh không nói gì? Hãy nói đi!

Đăng Quế vẫn im lặng. Thiệu Trị hiểu ý:

- Ái phi, nàng hãy tạm lui.

Quý phi lau nước mắt, lui ra. Bấy giờ Đăng Quế mới quỳ xuống, khóc:

- Hoàng thượng!

Thiệu Trị lặng người đi một lúc. Giờ lâu, nhà vua đưa bàn tay run run, nắm lấy tay Đăng

Quế:

- Trẫm hiểu rồi. Khanh đừng khóc, hãy nói chuyện với nhau như những kẻ nam nhi.

- Hoàng thượng! Thần không dám giấu hoàng thượng, cũng vì hoàng thượng là vua. Nếu

hoàng thượng không là vua, thần sẽ không nói, để hoàng thượng được an tâm thanh thản, được

sống với niềm hy vọng đến phút cuối.

- Bậy nào, trẫm là vua, trẫm còn bao nhiêu việc phải thu xếp đây. Nhưng khanh chớ nói

cho Quý phi biết vội. Nàng không chịu đựng nổi đâu!

Đăng Quế cúi đầu:

467

- Thần vâng lệnh hoàng thượng. Cũng may là hoàng thượng đã kịp thời đưa Quý phi

chính vị trong cung. Việc kế thừa bây giờ không còn khó khăn nữa.

Thiệu Trị ra dấu hài lòng:

- Đó là nhờ quyết tâm của khanh. Trẫm sẽ còn nhờ khanh nhiều việc về sau nữa…

Nói đến đó vẻ mặt nhà vua buồn hẳn đi, ánh mắt mông lung như nhìn vào cõi hư vô…

 

***

Giữa lúc đó bên ngoài điện, Cam Lộ cùng với Hồng Bảo, hai mẹ con đang xăm xăm bước

lên thềm. Thị vệ bước ra chặn lại:

- Xin lệnh bà và điện hạ tạm dừng, để thần vào bẩm báo.

Cam Lộ tru tréo:

- Hoàng trưởng tử muốn vào thăm hoàng thượng, sao các ngươi dám ngăn cản?

Thị vệ cương quyết:

- Bẩm bà con đâu có ngăn cản, nhưng phải bẩm báo vì mấy hôm nay hoàng thượng mệt

nặng lắm rồi!

Hồng Bảo đưa tay gạt mạnh:

- Vậy ta càng phải vào thăm phụ hoàng ngay!

Trong điện, Hoàng quý phi đang đỡ lưng vua trong lúc vua ho sặc sụa. Hồng Nhậm đứng

phía ngoài, một bên cửa, đang lau nước mắt.

Hồng Bảo xông vào:

- Phụ hoàng ra sao rồi? Các người độc chiếm phụ hoàng, không cho ta vào thăm sao?

Hồng Nhậm mắt đỏ hoe:

- Anh Hồng Bảo, anh hiểu lầm rồi. Phụ hoàng ốm nặng cần yên tĩnh, chính em cũng phải

đứng ngoài đây!

Cam Lộ dằn giọng:

- Ngươi đứng đó thì ta đứng đây, việc gì cũng phải công khai ra mới được!

Hoàng quý phi nghe tiếng xôn xao, bước ra.

- Suỵt! Cái gì ồn ào vậy?

Cam Lộ xẵng giọng:

- Hoàng thượng đau ốm ra sao, tại sao không ai được vào thăm. Định che giấu để làm

việc ám muội hay sao?

Hoàng quý phi lặng nhìn Cam Lộ một lúc rồi bật khóc:

- Cam Lộ ơi! Hoàng thượng yếu lắm rồi. Có lẽ thuốc thang không còn ích gì nữa! - Nói

rồi không cầm lòng được, Quý phi ôm lấy Cam Lộ, gục đầu vào vai, thổn thức.

Cam Lộ thấy vậy cũng khóc lên hu hu.

- Ối hoàng thượng ôi là hoàng thượng ôi! Thiếp đau đớn lắm không được nhìn thấy

hoàng thượng lần cuối.

Hoàng quý phi đang đau đớn, nghe Cam Lộ khóc vậy chợt giật nẩy mình:

- Cam Lộ, em khóc cái kiểu gì thế, hoàng thượng đã… đã đến lúc ấy đâu!

Cam Lộ càng khóc to:

 

468

- Hoàng thượng ôi! Mẹ con thiếp trông mong được một lần đến bên hoàng thượng cũng

không được, hoàng thượng ôi!

Trong điện, vua Thiệu Trị vừa qua một cơn đau, đang nằm thiêm thiếp, nghe tiếng khóc

của Cam Lộ chợt tỉnh giấc, Ngài nhớ tới Hồng Bảo, chợt động long, bảo với kẻ hầu:

- Cho cả hai mẹ con vào đây!

“Hoàng thượng truyền vời Quý tần và hoàng trưởng tử vào trước long sàng!” Nghe tiếng

thái giám truyền lệnh, Cam Lộ mừng húm, vội kéo Hồng Bảo vào. Quỳ trước giường, nàng vật

mình, mếu máo khóc:

- Hoàng thượng ôi! Xin hoàng thượng đừng có bỏ mẹ con thiếp!

Hồng Bảo cũng chen vào cất tiếng:

- Hoàng thượng! Con là trưởng tử, con xin ở lại đây ngày đêm hầu hoàng thượng!

Thiệu Trị khẽ lắc đầu:

- Không… Không cần đâu. Hồng Bảo! Phụ hoàng rất thương con. Con lại gần đây, phụ

hoàng dặn dò con.

Hồng Bảo lập tức sáp lại bên long sàng. Cam Lộ không giấu được vẻ hy vọng lóe lên

trong ánh mắt.

Thiệu Trị run run cầm tay Hồng Bảo:

- Con là con lớn, phụ hoàng trước nay đối đãi với con chu toàn, lo cho con học hành tử

tế. Tính con nhác học, ham chơi, dễ sa vào tửu sắc, nên phụ hoàng không thể giao việc cho con.

Hồng Bảo sững sờ, thất vọng.

Thiệu Trị cố hết sức nói tiếp:

- Không phải phụ hoàng bỏ trưởng lập thứ, mà phụ hoàng phải tìm người xứng đáng để

giao việc lớn. Lòng ta đối với con vẫn thương yêu, nên ta dặn con, hãy biết sống khiêm nhường

an phận, làm một ông hoàng tử tế, thì cuộc đời con cũng sẽ an lành. Nếu con sống tử tế thì vua

mới cũng sẽ trọng đãi con, con cứ yên lòng đừng ngại!

Hồng Bảo khóc rống lên:

- Phụ hoàng! Nói vậy là phụ hoàng không truyền ngôi cho con rồi. Phụ hoàng! Con là

con lớn, khi phụ hoàng đi tuần du phương Bắc đã giao cho con cai quản kinh thành, tập dượt làm

vua. Con có tội lỗi gì đâu, sao phụ hoàng lại truất ngôi con?

Cam Lộ thấy con nói vậy cũng khóc lu loa rất thảm thiết.

Thiệu Trị thở dài:

- Hồng Bảo! Phụ hoàng đau nặng lắm, rất mệt, hôm nay vì con cố gắng nói vậy là đã hết

sức rồi. Con hãy ráng hiểu lòng ta, đừng dại dột hại thân mình!

Dứt lời nhà vua quay mặt về phía bên kia, không nói nữa.

Hồng Bảo vẫn khóc ròng không nín, lay lay người nhà vua.

- Phụ hoàng! Phụ hoàng! Nghe con nói đã!

Trung Nghĩa tiến vào, kiên quyết:

- Hoàng thượng trong người đang đau đớn lắm, xin Quý tần lui ra! Xin hoàng trưởng tử

bỏ tay ra cho!

469

Hai thái giám tiến ra lôi mẹ con Cam Lộ đi. Ra đến cửa, thấy Hồng Nhậm đang đứng,

Cam Lộ xỉa xói:

- Thái hoàng thái hậu mất rồi, giờ các người lộng hành, muốn làm gì thì làm phải không?

Hoàng quý phi thấy vậy bước ra, mắt đỏ hoe:

- Hồng Nhậm, con hãy tạm lui, đừng để thêm hiềm khích nữa.

Hồng Nhậm nghẹn ngào:

- Mẹ, con không muốn xa phụ hoàng trong lúc này!

Hoàng quý phi bặm môi, cố cầm nước mắt:

- Nén lòng đi con, để cho phụ hoàng con được yên tĩnh những giờ phút cuối.

Hồng Nhậm đành nghe theo. Bước xuống hết bậc thềm, Nhậm đứng khóc một mình.

 

***

Tại công đường bộ Binh, Cai cơ Phạm Thế Lịch vừa được gọi, vội vã nai nịt đến nhận

lệnh.

Trương Đăng Quế ngồi trước án, thấy Phạm Thế Lịch vào, liền bảo:

- Túc hạ, việc này rất quan trọng, ta chỉ giao cho một mình túc hạ mới yên tâm.

- Bẩm thượng quan, tại hạ xin tuyệt đối tuân lệnh.

Đăng Quế đưa tay, ra hiệu cho lính hầu lui hết rồi mới nói:

- Thái y viện báo cho ta biết, hoàng thượng sắp băng hà trong nội nhật ngày mai.

Phạm Thế Lịch không khỏi lộ một cử chỉ thảng thốt.

Đăng Quế nói tiếp:

- Vâng, hoàng thượng thổ huyết rất nhiều, cái ung đã vỡ. Nhưng hãy khoan, giờ chưa

phải lúc để than khóc.

- Tại hạ hiểu. Xin thượng quan cứ cắt cử công việc, tại hạ chấp hành.

- Tối nay giờ Tuất, túc hạ hãy đem hai cơ đội trấn giữ hoàng cung. Một tốp tinh nhuệ,

cho giả trang làm thái giám, canh giữ quanh điện Càn Thành.

- Bẩm thượng quan…

Đăng Quế gật đầu:

- Ta biết, chỉ quân Ngự lâm mới được đóng trong hoàng thành. Nhưng đây là trường hợp

đặc biệt. Bởi hiện nay quân Ngự lâm nằm trong tay Đinh Văn Thắng và Trần Đối, hai người này

ta đều không thể tin. Ta tin túc hạ.

- Xin thượng quan cho khẩu lệnh rõ hơn nữa.

- Vâng. Trừ hai cơ đội dưới quyền túc hạ, bất cứ cơ binh nào, dù là Ngự lâm quân, cũng

không được phép điều động bởi bất cứ ai, cho đến khi có lệnh mới của ta.

Phạm Thế Lịch điểm binh kéo đi. Chỉ mấy canh giờ sau đó, hai cơ đội đã lặng lẽ phong

tỏa hoàng thành.

Tại cung thất của Cam Lộ, đêm đó Bình Thái phu nhân đã có mặt. Cam Lộ đuổi hết thị tỳ

ra ngoài.

 

470

- Mẹ, mẹ thấy bà đồng nói đúng ghê chưa? Ba cái tang lớn của hoàng gia, cái tang thứ

nhất đúng là tang thái hoàng thái hậu. Cái thứ nhì, rõ là sẽ ứng vào hoàng thượng rồi. Vậy là còn

một cái tang thứ ba nữa, không biết sẽ là ai đây?

Hồng Bảo gạt đi:

- Lời của đồng cốt, có khi đúng có khi sai, mẹ đừng nghĩ quá mà thêm lo sợ!

Bình Thái phu nhân vừa nói vừa nhìn quanh:

- Hoàng thượng bỏ trưởng lập thứ, vậy là không đúng. Chúng ta phải giành lại lẽ phải cho

mình. Tranh giành thời phải có xô xát, đổ máu. Nhưng nhất định cái chết phải về phần chúng nó!

Cái chết thứ ba này chính là Hồng Nhậm chứ không ai khác !

Hồng Bảo nhăn mặt:

- Sao phải nói đến chết chóc, có cách gì không đổ máu được không. Chúng con là anh em

cốt nhục…

Bình Thái phu nhân bĩu môi:

- Cháu ơi là cháu ơi! Cả đời cháu đã bị người ta lấn lướt, cháu có cái gì người ta cũng

giành giật hết rồi. Còn nói là anh em cốt nhục ư? Ở nhà dân thường thì dễ, chứ nhà vua chúa là

vậy, mạnh thì được, yếu thì thua. Một là làm vua, hai là chết! Nó chết thì mình sống, nó sống thì

mình chết!

Hồng Bảo ôm đầu. Cam Lộ thì hăm hở:

- Phải đó con. Đừng sợ! Con nhất định phải làm vua! Phải làm vua mới sống được! Mất

ngôi báu tức là mất mạng. Bây giờ cần phải liên hệ với quân Ngự lâm…

Bình Thái phu nhân cười nhạt:

- Chuyện ấy ta đã tính đến rồi. Ta đã nói thằng Thắng lo chuẩn bị. Nó làm Tổng quản

Ngự lâm, nó phải lo cho cháu. Tất cả đã sẵn sàng, chỉ cần cháu can đảm lên!

Hồng Bảo bậm môi:

- Vâng, con hiểu rồi. Con nhất định phải làm vua!

 

***

Một hồi chiêng gióng lên trên thềm điện. Trung Nghĩa đứng trên bậc thềm, hô:

- Hoàng thượng cho đòi các đại thần Trương Đăng Quế, Nguyễn Tri Phương, Võ Văn

Giải, Lâm Duy Hiệp vào điện!

Bốn quan đại thần cùng nhau bước lên thềm vào bên trong.

Trong điện, vua Thiệu Trị gầy ốm nằm dưới ánh nến. Ánh sáng lung linh chập chờn cho

thấy khuôn mặt hốc hác của vua.

Dưới chân giường, Hoàng quý phi nằm mọp trên mặt đất, cố nén tiếng khóc, mái tóc và

tấm lưng rung rung im lặng.

Trung Nghĩa nghẹn giọng:

- Xin lệnh bà nén đau thương, tạm lui trong chốc lát.

Hai thị nữ xốc hai bên nách, kéo lê Quý phi ra sau bức màn. Quý phi như mê đi, không

còn biết gì nữa, để mặc hai thị nữ lôi đi.

Đăng Quế nhìn theo với đôi mắt xót thương vô hạn.

471

Thiệu Trị yếu ớt cất giọng:

- Các khanh, lại đây.

Bốn vị đại thần tiến lại gần, quỳ xuống.

Thiệu Trị cố gắng nhịn đau, mồ hôi nhỏ giọt trên trán:

- Ta nối nghiệp lớn đã bảy năm nay, ngày đêm lo lắng không dám thong thả vui chơi. Ta

lo nghiệp lớn tổ tông phó thác cho ta, nên ta phải lựa người nối nghiệp để yên xã tắc.

Đăng Quế quỳ tâu:

- Xin hoàng thượng cứ truyền, chúng hạ thần nguyện hết sức thực hiện di mệnh.

Vua vừa nói đến đó thì có tiếng huyên náo nổi lên, tuy là từ xa nhưng trong thâm cung

vẫn vọng vào khá rõ.

Ngoài cổng Hiển Nhơn, Đinh Văn Thắng, cậu ruột của Hồng Bảo đang thống lĩnh sáu

trăm quân Ngự lâm kéo đến, dàn thành cơ đội chỉnh tề. Giọng Đinh Văn Thắng sang sảng vang

lên:

- Quân sĩ! Nghe ta nói đây. Ngự lâm quân là quân đội trực tiếp dưới quyền điều động của

hoàng thượng. Nay hoàng thượng đau yếu lâu ngày, quyền chỉ huy quân Ngự lâm thuộc về

hoàng trưởng tử! Hãy sẵn sàng dưới sự điều động của ngài!

Quân lính dạ ran.

Hồng Bảo cỡi ngựa lướt lên trước hàng quân, đưa cao một tay ra hiệu cho quân sĩ lướt

tới.

- Hỡi ba quân! Hãy theo ta!

Quân sĩ rầm rập theo sau, tất cả hướng về điện Càn Thành. Nhưng khi quân kéo đến

trước nhà Tả vu, bỗng Phạm Thế Lịch xuất hiện.

Quân Hổ Bôn của Lịch dàn ngang, chận ngang đường Ngự lâm quân của Bảo. Phạm Thế

Lịch quát to:

- Đi đâu? Mau dừng lại.

Hồng Bảo trừng mắt:

- Ta là hoàng trưởng tử, thay mặt phụ hoàng thống lĩnh Ngự lâm quân. Sao ngươi dám

ngăn?

Phạm Thế Lịch kính cẩn chắp tay, giọng cương quyết:

- Hoàng trưởng tử vào thăm hoàng thượng thì thần không dám ngăn, nhưng phải để quân

đội ở lại bên ngoài mới được!

Đinh Văn Thắng lướt lên, sừng sộ:

- Trong hoàng thành chỉ có quân Ngự lâm mới được vào thôi. Ai cho phép ngươi đem

quân Hổ Bôn vào đây, không sợ tội chết à? Hay là ngươi muốn làm loạn?

Phạm Thế Lịch chỉ mặt Đinh Văn Thắng:

- Chưa biết ai muốn làm loạn, hãy tự vấn lương tâm của mình trước đi đã! Ta hỏi ngươi:

Ngươi nói hoàng trưởng tử điều động Ngự lâm quân, vậy binh phù ở đâu? Ngươi xem đây thì

biết tại sao ta lại dám điều quân Hổ Bôn vào cấm thành: Hãy mở mắt mà xem binh phù trong tay

ta đây!

Đinh Văn Thắng tức giận:

472

- Hỡi quân sĩ! Hoàng thượng ốm đau, bọn chúng khống chế người, đoạt lấy binh phù.

Đừng nghe lời chúng nó, hãy tiến lên, hộ vệ hoàng trưởng tử vào điện!

Thắng gào thét mấy lần nhưng quân Ngự lâm vẫn nhìn nhau, không chịu tiến theo lời hô

hào của Thắng. Thấy vậy Phạm Thế Lịch hô lớn:

- Hỡi quân Ngự lâm! Nếu muốn khỏi tội hãy mau mau giải giáp quay về doanh trại.

Nhược bằng không nghe, sẽ can vào tội thoán nghịch, chết không có chỗ chôn đó!

Quân Ngự lâm rã đám, lục tục tản mác về phía cổng. Hồng Bảo luống cuống, không biết

tính sao. Phạm Thế Lịch đến bên, chắp tay:

- Điện hạ cứ vào đi, thần xin đích thân hộ tống.

Hồng Bảo lo ngại quay nhìn Đinh Văn Thắng, nhưng Đinh Văn Thắng đã bị hai tướng

Hổ Bôn khống chế giải đi.

Hồng Bảo hừ lên một tiếng rồi đành theo Phạm Thế Lịch vào cung.

Vào đến chỗ vua cha, Bảo khóc rống lên, lê đến bên giường, đập đầu xuống đất cồm cộp.

- Phụ hoàng! Khi phụ hoàng Bắc tuần, con được lưu giữ kinh thành, sau lại vâng mệnh đi

tế Nam Giao, con của con cũng được làm lễ Ngũ đại đồng đường, ai cũng nói con sẽ là thái tử.

Nay con có gì không phải, xin phụ hoàng rộng lòng tha cho con. Phụ hoàng ôi là phụ hoàng ôi!

Thiệu Trị khó nhọc cất tiếng:

- Phụ hoàng đã nhiều lần khuyên con tu tỉnh, nhưng tính con thích nhàn tản vui chơi, dễ

đam mê sa ngã, không phải cốt cách của bậc làm vua. Việc nước rất trọng, ta không thể theo ý

con được! Thôi hãy lui ra đi, phụ hoàng mệt lắm rồi.

Hồng Bảo vật vã khóc ròng:

- Phụ hoàng! Phụ hoàng thương con đi mà! Phụ hoàng!

Thiệu Trị quay mặt đi, cố nén những cơn đau âm ỉ trong lồng ngực.

Bốn vị đại thần lúc này đã lui ra một khoảng cách khá xa. Hồng Bảo quay nhìn Đăng

Quế, oán trách:

- Đăng Quế! Chính ông xui phụ hoàng bỏ trưởng lập thứ, hèn nào thái hoàng thái hậu lúc

lâm chung tiếc không giết được ông! Ông ác lắm!

Phạm Thế Lịch đưa mắt nhìn Võ Văn Giải. Hai người tiến lại giữ chặt lấy Hồng Bảo, lôi

ra.

Hồng Bảo giãy giụa:

- Các người đưa ta đi đâu? Ta không đi! Ta không đi!

Hai vị quan cứ một mực kéo Hồng Bảo đi ra khỏi điện. Bảo được áp giải đến một gian

nhà nhỏ trong Đại nội. Hai cánh cửa khép chặt lại. Hồng Bảo la lớn:

- Các ngươi định làm gì ta? Các ngươi bỏ tù ta ư? Phụ hoàng ta chưa chết mà các ngươi

đã tính chuyện đại nghịch bất đạo!

Phạm Thế Lịch đanh thép:

- Xin điện hạ cứ chịu khó ở yên, đến khi mọi việc ổn định sẽ đưa điện hạ về lại cung cũ.

Vì an ninh của hoàng triều nên tại hạ bất đắc dĩ phải hành động, xin điện hạ hiểu cho.

Trong điện, nhà vua đang nằm lặng đi trên đệm. Mấy giọt nước mắt ứa ra chảy xuống hai

bên thái dương.

473

Một lúc sau vua lên tiếng:

- Trong mấy người con ta, chỉ có Hồng Nhậm, thông minh, ham học, đáng nối ngôi làm

vua; hôm trước ta đã phê vào tờ di chiếu để lại trong long đồng. Các ngươi phải kính noi đó,

đừng trái mệnh.

Bốn vị đại thần cùng quỳ tâu:

- Tâu hoàng thượng, chúng thần xin lãnh mệnh!

- Gọi Hồng Nhậm vào đây, trẫm muốn tự tay trao ấn kiếm của tiên đế truyền lại.

Trao ấn kiếm và dặn dò vua mới xong thì sức Thiệu Trị đã kiệt. Cơn hôn mê ập đến, nhà

vua không còn nói gì được nữa.

Ba canh giờ sau, người dân trong kinh thành thấy chuông trống trước lầu Ngũ Phụng trên

cửa Ngọ Môn rung lên liên tục, hối hả. Trước sân điện Thái Hòa, một cây phướn dựng lên, dải

vải trắng to bay phất phơ trước gió.

Trong điện, Hoàng quý phi quỳ bên giường, ôm chặt lấy nhà vua.

Mắt nhà vua nhắm nghiền, vua băng.

 

Chương 65

Tin đồn độc địa

Trong phòng biệt cấm, Hồng Bảo đang ngồi bó gối ủ rũ. Chợt cửa mở.

Một võ quan bước vào, theo sau là đội lính tay cầm vũ khí. Hồng Bảo sợ quá, rú lên một

tiếng.

Võ quan vội quỳ xuống:

- Thần là Cai đội Võ Văn Giải xin ra mắt. Bẩm điện hạ, hoàng thượng đã băng hà. Xin

thỉnh điện hạ đến điện Thái Hòa nghe tuyên đọc di chiếu.

Hồng Bảo hơi tỉnh hồn lại, trợn mắt nhìn, rồi hậm hực bước đi.

Trong điện Thái Hòa, quan tài vua để ở gian giữa,phía trước ngai vàng.

Hội đồng phụ chính gồm bốn quan đại thần đang đứng trước thềm điện.

Dưới thềm là một tấm chiếu rất lớn. Các hoàng tử quỳ trên chiếu. Đăng Quế bước ra,

tuyên đọc di mệnh của hoàng đế Thiệu Trị.

Hồng Bảo quỳ ở hàng đầu, trong óc cứ ong ong lên, chàng cảm thấy từng tiếng từng tiếng

dội vào tai như tiếng búa đóng đinh. Đến khi di chiếu đọc xong, Bảo mới nghe rõ được tiếng nói

của Đăng Quế:

- Hội đồng phụ chính nhận lãnh di chiếu của hoàng thượng, đã tuyên đọc trước tất cả các

thân công hoàng tử và các quan trong triều. Kính cẩn theo di mệnh, xin rước hoàng nhị tử Hồng

Nhậm lên ngôi báu, tức vị hoàng đế thứ tư của nhà Nguyễn! Theo tục lệ, đây chính là lễ đăng

quang, sau lễ sẽ phát tang tiên đế!

Hồng Nhậm đứng dậy, bước lên thềm. Nhã nhạc tấu khúc “Tam luân cửu chuyển”.

Trương Đăng Quế khoác hoàng bào cho Hồng Nhậm, rồi bưng mũ triều thiên đặt lên đầu Tân

Hoàng đế.

 

474

Hồng Nhậm bước lên ngai.

“Hoàng thượng vạn tuế! Vạn vạn tuế!

Hoàng thượng vạn tuế! Vạn vạn tuế!”

Các hoàng tử và các quan phủ phục tung hô.

Chợt một tiếng hộc vang lên. Hồng Bảo vừa ngã vật ra trên chiếu, miệng thổ huyết.

Các vị hoàng tử chung quanh xôn xao chộn rộn. Giọng Trương Đăng Quế cất lên đanh

thép:

- Tất cả im lặng để tiếp tục lễ đăng quang!

Mọi người vội im phăng phắc. Hai thái giám tiến ra quỳ xuống cạnh Hồng Bảo, đỡ cho

Hồng Bảo tiếp tục quỳ.

Hồng Nhậm ngồi trên ngai. Trung Nghĩa bưng khay đựng ấn kiếm ra, quỳ dâng lên vua

mới.

Phụ chính Lâm Duy Hiệp đứng trước thềm điện, sang sảng hô to, tiếng vang khắp sân

triều:

- Tân hoàng đế lãnh mệnh Trời lên ngôi thiên tử, lấy niên hiệu là Tự Đức. Truyền Khâm

Thiên giám ban lịch mới, bá cáo cho toàn dân được biết tại Phu Văn Lâu trước kỳ đài.

Lễ đăng quang dứt. Lập tức sau đó, tất cả mọi người từ vua đến quan lại bỏ triều phục,

mặc áo xô gai lo chuẩn bị tang lễ cho Đại Hành hoàng đế Thiệu Trị. Từ cửa Ngọ Môn đến cửa

Hòa Bình, khắp trong cung một màu tang trắng xóa.

Tám tháng sau di cữu hoàng đế mới được đưa vào an nghỉ ở Xương Lăng dưới chân núi

Kim Ngọc. Với Hoàng quý phi Phạm Thị Hằng và hai con, đó là những ngày tháng đau buồn

nhất trong đời. Trước tấm bia đá bên mộ, Hoàng quý phi - nay đã là Từ Dụ thái hậu - quỳ xõa

tóc, vẻ mặt tiều tụy, thì thầm.

- Miên Tông! Chàng nói với thiếp, đời này kiếp này mãi mãi không xa nhau. Vậy mà

chàng đã bỏ thiếp mà đi rồi! Đời này có ai bạc phận như thiếp không?

Khói nhang nghi ngút bay lên, đôi mắt thái hậu mờ lệ. Trên cao là bầu trời vàng rực mây

chiều.

Hồng Nhậm và Tĩnh Hảo đến sau lưng, đỡ bà dậy. Hồng Nhậm an ủi:

- Mẹ! Phụ hoàng đã khuất rồi, mẹ đừng buồn thương quá, để cho phụ hoàng yên tâm ở

trên Trời. Mẹ vẫn còn có chúng con, con sẽ tận hiếu với mẹ được nguôi ngoai.

Hồng Nhậm dìu mẹ đứng dậy, quay ra cổng lăng. Thái hậu chập choạng bước đi trong tay

con.

Phía bên cung thất của Cam Lộ, cũng một không khí buồn thê thiết, nhưng là nỗi buồn

phải rời cung cấm dọn về phủ An Phong - phủ đệ từ lâu đã được vua Thiệu Trị xây riêng cho

Hồng Bảo.

Mặc cho thị tỳ gói ghém đồ đạc, Cam Lộ ngồi thở vắn than dài, vẻ mặt buồn hiu.

- Vậy là một lần nữa rời cung. Một lần nữa lại ra ở phủ. Cái số ta thật là cái số con rệp,

lúc nào cũng chịu phần thua thiệt.

Hồng Bảo nằm mọp trong giường, trùm mền đến tận cổ, làu bàu:

475

- Thằng thắng cuộc thì giữ lấy hoàng cung. Thằng thua phải ra phủ ở. Một rừng làm sao

dung được hai cọp! Nhưng ta thề sẽ có ngày trở lại cung điện này. Chúng xử ức ta quá, ta không

cam tâm!

Phủ thiếp Trần thị bồng con đến bên giường, nhẹ nhàng khuyên nhủ:

- Chàng ơi! Xin chàng nghĩ đến con, cẩn thận mồm miệng một chút. Số phận đã xui nên

như vậy, mình cứ theo như vậy có phải tốt hơn không? Chàng làm hoàng tử, cuộc sống cũng an

hàn, đâu cứ phải làm vua mới sướng?

Hồng Bảo trừng mắt:

- Nàng im đi, đàn bà có biết gì mà nói.

Cam Lộ hùa theo con:

- Ừ, nó chèn ép mình, mình cũng phải nói cho hả tức chứ. Không nói người ta nghĩ mình

ngu đó! Ở đời không được lấy thì phải khuấy cho hôi, mới lại gan. Ta có một cái mưu, phen này

chúng nó sẽ ê mặt lắm đây.

Nghe nói đến âm mưu, phủ thiếp Trần thị vội vã bồng con đi nơi khác.

 

***

Mấy hôm sau, trong hoàng thành bỗng đâu râm ran một tin đồn rất lạ.

Trong sân một trại lính, đội quân Dực Chấn đang trong giờ nghỉ. Họ ngồi quanh bếp lửa,

cùng nướng khoai ăn. Hai chú lính khẽ giọng, cười khúc khích:

- Té ra có chuyện thâm cung bí sử vậy sao? Ghê thật, thế thì còn trời đất nào nữa?

- Ừ, hóa ra cung cấm thâm nghiêm như thế mà cũng không khỏi chuyện lộn sòng, huống

chi là ngoài dân gian bác nhỉ.

Một chú lính khác vừa ngốn ngấu miếng khoai, vừa ghé đầu lại gần:

- Cái gì mà cứ nghe thoang thoáng lúc xa lúc gần, bực mình ghê… Nói rõ ràng cho tớ

biết với đi.

- Đồ khỉ, đi chỗ khác chơi đi! Cái gì cũng chõ tai vào!

Cả đám lính nhao nhao:

- Không nói thì thôi, đã nói thì nói cho hẳn hoi. Cứ úp úp mở mở, tức cả mình!

Chú lính kia vừa nuốt xong miếng khoai, lên giọng:

- Này, đừng có tưởng tớ không biết, trưa nay tớ cũng nghe xì xầm trong bếp ăn rồi. Vậy

là hoàng thượng hiện nay không phải con đẻ của tiên đế à? Không phải con tiên đế thì là con ai?

- Ai nữa? Ai trồng khoai đất này?

- Lại ra vẻ bí mật, thậm thò thậm thụt, điên cái đầu! Thì cứ nói thẳng toẹt ra một cái, đây

toàn anh em gan ruột sống chết có nhau chứ ai đâu mà ngại.

- Nói nhỏ thôi! Thì còn ai ngoài cái ông ấy nữa! Cái ông chỉ huy tối cao của quân đội

chúng mình đó! Cỡ đó mới dám lẹo tẹo tận trong thâm cung chứ!

Lập tức, ai nấy đều hạ giọng thì thầm:

- Vậy là bà Quý phi với ông Trương Đăng Quế tư tình với nhau đẻ ra hoàng thượng, vậy

mà cả hoàng gia với triều đình có mắt như mờ, chẳng ai biết gì cả?

476

- Chắc là biết chứ, nhưng không làm gì được thôi. Ông quận công nắm binh quyền trong

tay, ai dám hó hé.

- Này các chú, có rảnh mồm, rảnh việc thì đi kiếm gái mà tán, đừng có hóng hớt những

chuyện tày trời. Muốn chết cả đám hay sao?

Tiếng lành đồn gần, tiếng dữ đồn xa. Nháy mắt, câu chuyện “Hoàng đế con ai?” đã từ tai

này sang tai kia, đồn đại râm ran trong kinh thành.

Phủ Nội vụ nắm được tin tức, lập tức báo cáo lên Hội đồng phụ chính.

Nguyễn Tri Phương lo lắng:

- Tin đồn rất ác, cùng lúc nhắm vào thái hậu, hoàng thượng và Tuy Thạnh quận công. Rõ

là một âm mưu. Nhưng bây giờ, nếu chúng ta cho bắt hay trừng phạt những kẻ bàn tán thì lại là

một cách làm cho tin đồn lan rộng thêm nữa.

Võ Văn Giải tức giận:

- Nhưng không bắt thì chúng nhờn, được thể lại càng vẽ rồng vẽ rắn. Một tin đồn lúc đầu

không đâu vào đâu, sau vài ngày sẽ mọc tai mọc mũi, thêm thắt bịa đặt cho hấp dẫn, đến lúc nào

đó người ta sẽ mặc nhiên xem là sự thật. Nguy hiểm vô cùng!

Lâm Duy Hiệp cũng cùng một ý với Võ Văn Giải:

- Đúng, vô cùng nguy hiểm. Vì khi cái sự thật ngụy tạo đó đã cắm rễ trong tâm trí đám

đông rồi, sẽ là cơ sở cho những âm mưu lật đổ, lúc đó lời đồn sẽ hóa thành con dao ghê gớm có

thể giết người được!

Đăng Quế cau mày suy nghĩ một lúc lâu.

- Bọn chúng thật lợi hại. Lúc này là lúc hoàng thượng và thái hậu đang còn đau buồn vì

cái tang tiên đế, có lẽ chúng ta phải tự nghĩ cách xử lý việc này thôi. Nhất là thái hậu, nghe đâu

dạo này người đau đớn quá nên thần trí lúc tỉnh lúc mê, nếu biết thêm cái tin đồn ác độc này chắc

không thể nào chịu nổi!

- Vâng, xin Tuy Thạnh quận công cho kế sách đối phó tạm thời. - Nguyễn Tri Phương

nói.

- Phải truy tìm để phăng cho đến tận gốc rễ của lời đồn. Ai là kẻ tung tin, tung với mục

đích gì, bằng chứng phạm tội của họ. Khi nắm được tất cả những yếu tố ấy rồi mới tung một mẻ

lưới để hốt gọn những kẻ chủ mưu. Các ông rõ chưa?

Ba vị phụ chính đồng thanh:

- Rõ!

Trong phủ đệ của Tùng Thiện Công Miên Thẩm, Thúy Nương đang ôm mặt khóc thảm

thiết. Miên Thẩm đến bên vợ, dỗ dành:

- Thúy Nương! Nàng đang có thai, phải giữ tinh thần cho ổn mới được. Việc đâu còn có

đó, khóc lóc thì được cái gì?

Thúy Nương nức nở:

- Tin đồn sao mà ác quá, bây giờ phủ nào viện nào người ta cũng thì thầm, cũng bàn tán.

Họ nói mấy chục năm nay cha thiếp là tình nhân của thái hậu, còn trời đất nào nữa.

- Thì nàng cũng biết đó chỉ là tin đồn mà. Những kẻ đồn thổi đó là những kẻ nhẹ dạ thích

nghe, dễ tin vào chuyện ly kỳ gay cấn, đâu có cơ sở nào đâu?

477

Thúy Nương càng khóc to:

- Nhưng mà miệng này rỉ sang tai khác, dần dần rồi ai cũng cho là thật, thiếp đi đến đâu

người ta cũng xì xầm rồi ngó chăm chăm vào thiếp, thiếp chỉ muốn độn thổ cho rồi. Không lẽ

cha thiếp có chuyện lôi thôi như vậy, hu hu, nếu mẹ thiếp mà nghe được chuyện này chắc người

chết mất.

Miên Thẩm cười:

- Ôi ôi, nếu nhạc mẫu mà nghe được chuyện này thì không phải nhạc mẫu chết đâu mà

chính nhạc phụ mới hết sống nổi với bà đó!

Quý nhân Nguyễn Thị Bảo nghe chộn rộn, vén rèm bước ra.

- Các con, chuyện này hệ trọng lắm, không phải chuyện đùa được đâu! Không biết

chuyện đã đến tai thái hậu chưa? Thế nào cũng phải cho thái hậu biết để người đề phòng mới

được.

Thúy Nương thấy mẹ chồng, sợ thất lễ, vội vàng lau nước mắt:

- Thưa mẹ, hay là mẹ vào cung vấn an, rồi đem chuyện này bẩm báo cho thái hậu biết?

- Mẹ nên nghĩ cho kỹ! Đem tin vui thì không sao, đem tin dữ thì dễ bị vạ lây lắm đó! -

Miên Thẩm nói.

- Ai chứ với thái hậu thì không ngại chuyện đó! Mà có vạ lây ta cũng cam đành, không

thể để cho người ta âm mưu thâm độc làm nhục một con người hiền lương như vậy được! -

Nguyễn Thị Bảo nói xong, không để trễ một phút, vội gọi người đưa thiệp vào cung xin yết kiến

thái hậu.

Thái hậu chít khăn trắng ngồi ủ rũ trong gian điện mênh mông. Trước mặt là lò trầm đang

lên khói. Thị nữ vào khuyên dỗ:

- Tâu thái hậu, xin người đi nghỉ một chút. Cả đêm đến sáng người không đặt lưng chợp

mắt, vậy làm sao được ạ?

Thái hậu vẫn ngồi lặng yên không nhúc nhích.

Một thị nữ khác khẽ khàng đặt một giỏ đầy hoa cẩm tú cầu màu xanh bên cạnh thái hậu.

- Tâu thái hậu, có Quý nhân Nguyễn Thị Bảo vào vấn an, dâng thái hậu giống hoa lạ mới

trồng trong vườn phủ Tùng Thiện!

Thái hậu nhìn giỏ hoa.

- Hoa đẹp lắm, để ta dâng trước bàn thờ hoàng thượng. Con nói Quý nhân về đi, đừng lo

cho ta.

- Tâu, Quý nhân tha thiết muốn vào thăm thái hậu!

Thái hậu vẫn ủ rũ:

- Con nói Quý nhân cứ về đi! Ta không muốn vì ta mà đày đọa thêm người khác!

Quả thật đã chín tháng trời thái hậu chưa tiếp kiến ai. Bởi những lúc phải nói và phải

nghe lời phân ưu là những giây phút nặng nhọc nhất trong đời người.

Bên ngoài cửa cung, Quý nhân Nguyễn Thị Bảo buồn rầu quay lưng, cất bước đi theo

dọc hành lang dài thăm thẳm.

 

478

Giữa đường, Quý nhân gặp Hạnh Thảo đang đi ngược chiều, theo sau là thị nữ tay bưng

khay thức ăn. Mừng quá, Quý nhân Bảo kéo Hạnh Thảo lại. “Phạm phu nhân, có việc này tôi

phải phiền đến phu nhân mới được!”

Hạnh Thảo ra hiệu cho thị nữ cứ bưng khay đi trước, còn mình đứng lại tiếp chuyện Quý

nhân Bảo.

Hai người cùng ngồi trên bộ đoản kỷ ven hành lang. Nghe câu chuyện, Hạnh Thảo điếng

người:

- Từ ngày lo quản lý Bếp hoàng cung đến nay tôi không đi đâu, nên không nghe chuyện

bậy bạ đó! Thái hậu giờ chỉ còn da với xương, nếu nghe thêm tin dữ này e chưa biết chuyện gì

xảy ra nữa đây... Sức khỏe của thái hậu hiện đang rất tệ, ngày nào tôi cũng lo thức ăn tẩm bổ

dâng lên nhưng nào người có đụng đến đâu? Đó, vậy đó… Hạnh Thảo chỉ người thị nữ đang đi

ngược trở lại, tay bưng khay thức ăn còn nguyên.

“Nói dại miệng, tôi vẫn lo lắm vì nhớ đến lời tiên tri của bà đồng lúc trước, bà ấy bảo

trong hoàng gia sẽ có ba cái tang liên tiếp. Thái hoàng thái hậu đi rồi, tiên đế đi rồi, ai sẽ là người

thứ ba ra đi đây, nghĩ đến mà sợ quá...” Nguyễn Thị Bảo buồn rầu nói. Hạnh Thảo thở dài:

- Tiên đế ra đi phó thác cho Trương Đăng Quế mọi việc, từ bao nhiêu năm nay Đăng Quế

chính là chỗ dựa của thái hậu. Bọn tung tin nhảm đó ranh ma lắm đó, chúng nó muốn thái hậu

mất đi chỗ dựa ấy để dễ bề đẩy bà vào chỗ chết.

Cả Nguyễn Thị Bảo và Hạnh Thảo, hai người thân gan ruột đều không có cách nào gặp

được thái hậu, cho nên trong ngoài đồn đại như ong mà thái hậu vẫn cứ đắm chìm trong sầu não,

chẳng hề biết một chút gì.

***

Một buổi sáng, quan chưởng phủ, cha của phò mã Nguyễn Văn Ninh cùng phu nhân uống

trà. Câu chuyện giữa hai ông bà tất nhiên không thể không dính dáng tới tin đồn về thái hậu.

- Này bà, nếu chuyện đó là thật thì sao đây? Lôi thôi to đấy chứ không phải đùa đâu.

Phu nhân chưởng phủ là người thực tế, thiển cận, nên cách đối nhân xử thế của bà cũng

vô cùng đơn giản.

- Chào ôi! Mấy chục năm trời làm quan ông chưa đủ kinh nghiệm sao. Ai làm gì mặc ai,

mình không đặt miệng dính tay vào, thì chẳng lo gì hết.

Quan chưởng phủ trợn mắt, hạ giọng:

- Bà nói nghe dễ lắm! Nếu hoàng thượng mà không phải cốt nhục của tiên đế thì người ta

để yên cho mà làm hoàng thượng chắc? Mà hoàng thượng có làm sao thì thái hậu, công chúa,

phò mã… tức là thằng Ninh với cả nhà ta đây không chịu vạ theo à? Không lo mà được chắc?

Phu nhân vẫn bình chân như vại:

- Vậy chứ ông lo mà được chắc? Sợ cái gì, hiện nay ai nắm quyền? Binh quyền trong tay

Tuy Thạnh quận công, nói thật chứ ông ấy có ngủ với con gái Ngọc hoàng Thượng đế cũng

chẳng ai làm gì được.

Quan chưởng phủ khịt mũi:

- Nói như bà thì đời này chẳng có phải có trái, còn gì mà nói?

479

- Ai mạnh là phải, ai yếu là trái, vậy đó, sống lâu rồi mà ông không hiểu chuyện đó sao?

Bên trong, Tĩnh Hảo đang ghé tai bên mành lắng nghe, nét mặt sững sờ khiếp hãi.

Nàng rón rén chạy thẳng một mạch về phòng, úp mặt xuống gối khóc nức nở. Nguyễn

Văn Ninh bước vào:

- Nàng biết chuyện rồi sao?

Tĩnh Hảo nghẹn ngào, trách chồng:

- Chàng biết mà sao không nói với thiếp?

Nguyễn Văn Ninh dỗ dành:

- Nói cho nàng biết thì nàng thêm khổ tâm, ta ngại lắm! Thôi đừng khóc nữa, hoàng

thượng có là con ai mặc kệ, miễn sao nàng con của tiên đế là được rồi.

Nghe trong câu nói của chồng có chút ý tứ giễu cợt, Tĩnh Hảo tức quá càng khóc to, đấm

tay thình thình xuống nệm gấm. “Hoa Nhi, mau lấy kiệu cho ta vào cung!”

Vào đến cung thái hậu, Tĩnh Hảo chẳng cần bẩm báo, cứ một mạch đi vào, vừa đi qua

hành lang vừa khóc ầm ĩ.

- Mẹ ơi! Mẹ ơi!

Trong cung phòng, thái hậu đang nhắm mắt, tay lần tràng hạt, miệng lẩm nhẩm tụng

kinh. Bên ngoài, thị nữ đang ngăn Tĩnh Hảo:

- Xin công chúa dừng chân. Thái hậu đang niệm Phật, mấy hôm nay người yếu lắm

không chịu gặp ai cả.

Tĩnh Hảo trợn mắt, nạt:

- Để cho ta vào! Ngươi dám ngăn ta sao?

- Công chúa! Xin công chúa thương thái hậu! Người đang yếu lắm, một chút xúc động

cũng đủ làm người nằm lả suốt ngày!

- Hu hu, ta cũng đang khổ lắm đây! Mau tránh ra!

Tĩnh Hảo gạt phăng thị nữ, đẩy cửa bước vào.

Thái hậu nghe động, mở mắt, nhìn ra trước mặt nhưng hầu như chẳng thấy gì. Vẻ ngơ

ngác yếu ớt hiện ra trên đôi mắt thâm quầng trõm xuống.

Tĩnh Hảo khóc òa, chạy vào ôm lấy thái hậu.

Thái hậu hồi lại, dần dần trở về với thực tại, nhận ra Tĩnh Hảo đang khóc. Bà đưa một

bàn tay yếu đuối vỗ về trên lưng con gái.

- Mẹ! Người ta nói nhục con lắm. Con nhục quá mẹ ơi!

- Chuyện gì mà người ta nói con? Kể mẹ nghe đi, mẹ sẽ tìm cách giúp con.

- Mẹ! Người ta nói mẹ tư tình với Tuy Thạnh quận công sinh ra em Hồng Nhậm. Người

ta nói em Hồng Nhậm không phải là con của phụ hoàng!

Thái hậu quá kinh ngạc, mở to mắt, khuôn mặt đã xanh xao giờ bỗng trắng bệch đi.

- Hả ?

Hai bàn tay bà buông Tĩnh Hảo ra, rụng rời thõng xuống.

Tĩnh Hảo hết hồn:

- Mẹ! Mẹ!

Thái hậu ngã xuống chiếu, ngất đi.

 

480

***

- Hoàng thượng! Thần muốn hỏi hoàng thượng, hoàng thượng có tin lời đồn ấy hay

không?

Trương Đăng Quế nhìn thẳng vào mắt vị vua trẻ. Hoàng đế Tự Đức thoáng lúng túng,

ngoảnh mặt đi, bậm môi:

- Trẫm... Trẫm... Tất nhiên là trẫm không đời nào tin được! Sao khanh lại hỏi trẫm như

thế?

Vẻ ngại ngần trên mặt vua, dù chỉ trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, cũng không thể lọt

qua mắt Đăng Quế. Ông bỗng thấy một nỗi buồn nhói vào tim.

- Tâu hoàng thượng, thần xin được nói thẳng vào việc. Đây là chỗ then chốt nhất. Một

điều dù vô lý đến đâu, nhưng nếu được nhắc đi nhắc lại ngày này sang ngày khác, rồi dần dần

người ta cũng sẽ cho là thật. Vì vậy, cái quan trọng nhất là chính hoàng thượng phải ý thức được

điều đó, phải giữ vững lòng tin của mình. Chính lòng tin của hoàng thượng và của Trưởng công

chúa sẽ là chỗ dựa giúp cho thái hậu gượng dậy. Nếu hoàng thượng và Trưởng công chúa cũng

đem lòng ngờ vực, thì chính là âm mưu của kẻ gian ác đã thành công!

Lời của Đăng Quế làm nhà vua thấy vững lòng. Ngài thầm nghĩ, thái hậu đáng thương

biết bao nhiêu. Đáng ra Tĩnh Hảo và ngài phải là chỗ dựa cho mẹ trong cơn sóng gió mới phải.

Đăng Quế thấy vẻ mặt vua đã chuyển, liền tâu:

- Xin hoàng thượng hãy làm cho một việc thôi, hãy giúp cho thái hậu nguôi khuây. Việc

rắc rối với bên ngoài, xin cứ mặc cho thần giải quyết.

Nguyễn Tri Phương cũng đang dự bàn, lên tiếng:

- Tâu hoàng thượng, hiện nay phủ Nội vụ đã điều tra, theo dõi những người tung tin,

danh sách ghi lại cũng khá rồi. Theo thần, nên cho bắt giữ hết đi, để chúng sợ mà thôi không

dám nhắc đến.

Lâm Duy Hiệp ngăn lại:

- Âm mưu này không phải là nhắm vào thái hậu và quận công đâu! Cái đích của chúng là

nhắm vào ngôi báu đó! Vì vậy không thể nào khinh suất được, có khi mạnh tay đàn áp lại làm hư

chuyện. Nên lấy việc Huy quận công thời chúa Trịnh mà đề phòng…

Võ Văn Giải cũng bàn ra:

- Lời nói gió bay, dù có dọa nạt không cho mở miệng, thì người ta lại càng thì thầm oán

trách, hậu quả là triều đình mang oán. Xin hoàng thượng nhớ việc cũ thời chúa Trịnh, dân gian

Hà thành đồn đại chuyện Huy quận công với Tuyên phi Đặng Thị Huệ. Huy quận công sai bắt

những người tung tin cắt lưỡi, vì vậy mà quân kiêu binh mới làm loạn cả Tam phủ đó!

Đăng Quế thấy Nguyễn Tri Phương định cãi, liền đặt một tay lên vai, ra hiệu cho Phương

giữ bình tĩnh:

- Huy quận công có làm việc tội lỗi nên không thể lấy sức mạnh đi ngược lại ý dân. Còn

ta quang minh chính đại, ta không sợ gì những âm mưu đen tối của bọn tiểu nhân hèn hạ. Không

phải ta không dám trừng trị chúng, chỉ là vì ta đang bình tĩnh suy tính có một cách khác làm cho

chúng phải vĩnh viễn ngậm miệng đấy thôi!

481

Hôm ấy phải tâu vua khá nhiều việc quan thiết nên tối muộn Đăng Quế mới về phủ.

Quận chúa Ngọc Lê đón chồng với vẻ mặt nặng nề:

- Ông vào cung làm gì mà về khuya thế? Cứ vào cung khuya khoắt như vậy trách sao

người ta đồn đại!

- Ô hay, mấy chục năm nay phụng sự hoàng triều, có hôm nào bà thấy tôi về sớm không?

Ngọc Lê dấm dẳn:

- Đã đành khi trước không sao. Bây giờ thế gian người ta đã đồn thổi, thì ông phải lo giữ

tiếng chứ?

- Mấy cái chuyện đồn thổi xấu xa, khi người ta đã muốn vấy bẩn cho mình thì mình có

giữ bao nhiêu cũng vậy, đâu có làm giảm ác tâm của họ được. Không lẽ ta đây là nam nhi trượng

phu mà lại phải co rúm lại đi đâu cũng nhìn trước nhìn sau hay sao?

- Giữ tiếng với ai không cần, thì ông cũng cần phải giữ tiếng với tôi chứ? Ông đi lâu như

thế, ông có biết ở nhà tôi đứng ngồi không yên, hu hu, tưởng tượng ra hết chuyện này lại đến

chuyện khác, thiệt muốn điên cái đầu luôn!

Đăng Quế bực bội.

- Bà phải tin tôi chứ, lúc này là lúc tôi cần niềm tin của bà nhất, bà biết không? Bà sống

với tôi bao nhiêu năm không biết tính nết tôi sao?

- Ai biết đó, dò sống dò biển dễ dò, Lòng người sâu thẳm ai đo cho tường.

Dù trước nay vẫn luôn vững vàng, đến phút này Đăng Quế không khỏi cảm thấy đau:

-Thôi thôi, bà đừng nói nữa. Bà dại lắm, những kẻ ác tâm họ chỉ nhắm vào thế này thôi,

chúng nó muốn làm rối loạn chúng ta từ trong gia đình, vợ con, để ta tê dại đi, lúng túng như gà

mắc tóc, không biết làm sao xoay xở đối phó. Người có thể làm tôi sụp đổ chính là bà, mà nếu

tôi sụp đổ thì bà là người đầu tiên chịu khổ đó!

 

***

Vốn là người con rất có hiếu, vua Tự Đức đau lòng thấy mẹ hầu như suy sụp, suốt mấy

hôm sốt li bì không gượng dậy nổi. Hôm nào cũng vậy, xong việc triều chính là vua vội về ngay

cung Khôn Thái thăm mẹ. Từ khi hoàng đế Thiệu Trị băng hà, Từ Dụ thái hậu vẫn ở cung cũ,

chưa dọn về cung Từ Thọ, cung điện đẹp nhất trước nay vẫn dành cho ngôi thái hậu.

Hôm nay vào đến tẩm cung, nghe thị nữ báo thái hậu đã trở dậy, dùng được chút cháo

gạo thơm, hoàng đế mừng lắm. Thái hậu đang ngồi trên sập, tóc cuốn gọn gàng, y phục chỉnh tề,

gương mặt tuy còn xanh xao nhưng thần sắc đoan trang nghiêm chỉnh. Nhà vua quỳ xuống, cầm

tay mẹ:

- Mẹ!

Thái hậu đặt tay lên đầu con trai, mỉm cười, mắt rớm lệ:

- Con!

Lâu lắm mới thấy lại nụ cười của mẹ, Tự Đức xúc động:

- Để cho mẹ phải khổ tâm thế này là lỗi của con. Con đã không lo được an toàn cho mẹ.

Thái hậu dịu dàng:

482

- Không phải đâu con! Con không nên tự trách mình, mẹ biết con mới lên ngôi, gánh

nặng triều chính sắp xếp chưa xong, vất vả nhiều lắm!

- Triều chính con cũng lo, mà sức khỏe của mẹ con cũng phải quan tâm chu đáo mới

được! Cứ ngày chẵn con ngự triều, ngày lẻ con chầu cung thăm mẹ. Một ngày làm con Trời, một

ngày làm con mẹ, vậy con mới yên tâm.

Thái hậu đỡ con đứng dậy, cánh tay vẫn còn run run yếu ớt:

- Con hiếu thảo với mẹ như vậy, mẹ thật là có phước. Mẹ cũng đau lòng lắm, vì mẹ

khinh suất nên mới có chuyện đồn thổi làm cho con cũng khổ tâm theo.

Tự Đức ngạc nhiên:

- Mẹ đã khinh suất ra sao? Con cứ tưởng chỉ là lời đồn vô căn cứ?

Thái hậu lại mỉm cười, lần này là một nụ cười rất buồn.

- Không hoàn toàn thế đâu, trong đó có một phần lỗi của ta.

Tự Đức sững sờ mở to mắt.

- Mẹ! sự thực thế nào?

Thái hậu từ từ đứng dậy, mắt nhìn thẳng ra phía trước:

- Rồi con sẽ biết. Đến lúc này, không thể lảng tránh được nữa. Mẹ biết tình thế của mẹ

bây giờ.

Tự Đức hết sức lo lắng:

- Mẹ ơi, mẹ còn chưa khỏe hẳn đâu, mẹ phải nghỉ ngơi đi đã.

- Không. Mẹ phải mạnh mẽ, vì các con.

Giọng nói bà bỗng rất điềm tĩnh và rắn rỏi lạ thường.

Chỉ mấy hôm sau đó là dịp lễ Trung thu. Theo lệnh thái hậu, tất cả các công chúa, phi

tần, các nhất phẩm phu nhân đều được vời vào điện Khôn Minh họp mặt.

Ngọc Lê quận chúa vợ Trương Đăng Quế, Bình Thái phu nhân, Cam Lộ cũng đều đến

dự.

Cam Lộ vừa ngồi xuống ghế, vừa thẽ thọt:

- Trung thu thì đúng là dịp lễ vui, nhưng tang tiên đế chưa hết, lẽ ra thì phải kiêng chuyện

họp mặt vui vầy mới phải chớ!

Một quận chúa trong hoàng tộc nhìn quanh rồi dè dặt nhận xét:

- Lần này họp mặt, tuy nói là dịp Trung thu, nhưng nhìn quanh không thấy lân múa, cũng

không có treo cái đèn lồng nào cả. Chưa biết là chuyện gì đây! Chưa chắc đã vui!

Cam Lộ nghe nói chột dạ, ngồi đăm chiêu yên lặng.

Trong lúc đó thái hậu đang ngồi trước gương, chuẩn bị y trang. Thị nữ đã trang điểm và

vấn khăn cho bà.

- Tâu Đức bà muốn mặc áo gì, áo tứ bình hay áo đoạn năm thân.

Thái hậu điềm tĩnh:

- Mặc phẩm phục thái hậu cho ta.

Từ lúc còn là Thành phi, rồi Hoàng quý phi, bà vẫn thường mặc áo dài lụa rất đơn sơ,

không ưa dùng gấm vóc. Nhưng bà biết, lúc này không phải là lúc âu sầu hay khiêm nhượng.

Phải uy nghi và mạnh mẽ, để sẵn sàng đối đầu.

483

Thái hậu bước vào điện Khôn Minh. Tất cả các công chúa, phi tần, phu nhân đều đứng

dậy làm lễ ra mắt:

- Thái hậu thiên tuế!

Vừa hô thiên tuế họ vừa đưa mắt nhìn nhau, trao đổi những cái nhìn đầy vẻ ranh ma.

Thái hậu ngồi xuống ghế đặt ngay giữa điện.

- Các công chúa, phi tần, các phu nhân hãy nghe ta nói. Hôm nay ta triệu tập các vị đến

đây là vì trong hoàng thành đang lan truyền một tin đồn ác ý, phương hại đến thanh danh của ta

và hoàng thượng. Trong các vị, ai đã nghe tin đồn ấy, ai đã từng nhắc đến tin đồn ấy?

Mọi người không ngờ thái hậu lại nói thẳng vào câu chuyện như vậy, bất giác giật mình.

Vì đa số đều có ít nhiều bàn tán, nên giờ đây nhiều bà trong đám đông rúm lại... Một vài người

đưa mắt nhìn Cam Lộ và Bình Thái phu nhân. Hai mẹ con cố làm ra vẻ tự nhiên.

Thái hậu hiểu ý, liền cất gánh lo dùm cho đám đông:

- Các vị đừng băn khoăn. Sở dĩ có tin đồn, trước hết là do ta. Câu chuyện này đã xảy ra

cách đây nhiều năm về trước. Hôm nay ta quyết định nói rõ cho các khanh biết để khỏi băn

khoăn bàn tán về những gì mà các khanh cho là bí mật.

Các bà nhìn nhau, hoang mang. Một bà thì thầm:

- Xảy ra do lỗi thái hậu... nhiều năm về trước... Ủa vậy là chuyện ấy... có thật ư?

- Lại không thật nữa à, chính Tuy Thạnh phu nhân than thở với tôi, bà ấy khóc hết nước

mắt.

Một phu nhân khác quay lại:

- Xì xào cái gì, để cho tôi nghe, cứ nghe đi đã khắc biết.

Trên bệ, thái hậu bắt đầu kể, các vị phu nhân, công chúa đều hóng tai nghe:

- Tin đồn này bắt đầu từ một việc hoàn toàn có thật. Mười lăm năm trước, một buổi tối

vào lúc canh hai, ta đích thân ngồi một chiếc xe nhỏ âm thầm ra khỏi hoàng cung, bí mật đi

thẳng đến tư dinh quan Binh bộ Thượng thư Trương Đăng Quế.

Các mệnh phụ nhìn nhau, trợn mắt há miệng, quá bất ngờ.

- Trời ơi! Chính miệng bà ta thừa nhận!

- Im, nghe tiếp đã, xem đầu đuôi ra sao?

Thái hậu vẫn tiếp tục kể:

- Vì sao ta phải bí mật xuất cung như vậy? Các phi tần, các phu nhân có đoán được

không?

Các mệnh phụ háo hức:

- Xin thái hậu kể tiếp! Xin thái hậu kể tiếp!

Thái hậu đưa một tay ra:

- Ta tự kể, không hay bằng để cho một người khác kể. Thái giám, cho vời Dũng Lễ Bá

vào đây.

- Tâu vâng!

Từ cửa tiến vào một thanh niên khôi ngô tuấn tú, mới trạc chừng mười tám tuổi nhưng

dáng vẻ uy nghi, gương mặt rắn rỏi, rõ là một võ tướng.

Thái hậu chỉ tay vào chàng trai:

484

- Đây là Lê Diễn, vị tướng trẻ nhất trong quân đội của Hoàng triều, vừa mới được hoàng

thượng phong tước Bá vì công lao dẹp giặc Tam Đường ở miền Bắc. Dũng Lễ Bá, khanh liên

quan đến câu chuyện xuất cung của ta mười lăm năm trước như thế nào, hãy nói cho quý vị phu

nhân đây nghe.

Dũng Lễ Bá chắp tay thi lễ:

- Tâu Thái hậu, thần từ miền Bắc vừa về Kinh, may dịp này được ra mắt Thái hậu và quý

phu nhân. Thưa quý vị phu nhân, tôi xin kể hầu quý phu nhân chuyện này, là chuyện tôi biết rõ.

Lại nổi lên tiếng xì xào trong đám đông:

“Còn trẻ vậy, làm sao lại biết rõ chuyện mười lăm năm trước?”

Dũng Lễ Bá tiếp tục:

- Lúc ấy loạn Lê Văn Khôi vừa dẹp xong, tất cả thân thuộc của Tả quân Lê Văn Duyệt

đều bị bắt giải ra kinh đô, tống giam trong ngục. Trong đó có cả con dâu Tả quân là công chúa

Ngọc Ngôn và đứa con lên ba tuổi, đứa bé này cũng là cháu ngoại của Gia Long tiên đế. Đó cũng

là giọt máu duy nhất nối dòng của họ Lê.

Chàng trai vừa nhắc đến Tả quân Lê Văn Duyệt, liền có tiếng tiếng thì thầm.

“Đức Tả quân, nghe đâu đến nay ngài vẫn linh lắm! Quan lớn tôi trấn nhậm trong Nam,

bảo rằng trong ấy dân tình quanh năm vẫn đến thắp nhang cầu khấn, xin gì cũng ứng!”

“Biết rồi, để nghe tiếp coi sao, chuyện Đức Tả quân thì liên can thế nào đến ông Trương

Đăng Quế!”

Các phu nhân chăm chú lắng nghe lời kể của viên võ tướng:

- Lúc đó Trương Đăng Quế là người có công dẹp loạn, việc gì tiên đế Minh Mạng cũng

hỏi ý ông. Muốn cứu giọt máu của họ Lê, phải có người dám tìm cách thuyết phục được Đăng

Quế mới được. Chính nhờ có phủ thiếp họ Phạm, tức là thái hậu bây giờ, liều mình xuất cung

thuyết phục Trương Đăng Quế, nên giọt máu của dòng họ Lê mới thoát tội tru di. Và giọt máu đó

lớn lên, chính là tôi đây, Dũng Lễ Bá Lê Diễn!

Các phu nhân nghe xong câu chuyện thương tâm, nhốn nháo lên.

- Thì ra người này là Lê Diễn, cháu đích tôn của Đức Tả quân Lê Văn Duyệt! Trời ơi,

khôi ngô tuấn tú quá, đúng là con dòng cháu giống!”

- Chuyện, ông nội là khai quốc công thần, ông ngoại là Gia Long hoàng đế, bảo sao

không tài, mười tám tuổi mà đã lập chiến công, được phong đến tước Bá!

Dũng Lễ Bá quay lại thái hậu, cúi đầu:

- Tạ ơn thái hậu cứu mạng cho Diễn từ lúc còn thơ, để ngày nay Diễn mới có cơ hội phò

vua giúp nước!

Thái hậu mỉm cười:

- Dũng Lễ Bá mau mắn đến chầu, giúp cho ta nói lên một uẩn khúc trong cuộc đời ta. Giờ

cháu hãy lui ra, để ta tiếp tục nói chuyện với các phu nhân.

Quý phu nhân! Vì nóng lòng cứu mạng cho giọt máu họ Lê, nên lúc đó ta đành khinh

suất ra đi. Không ngờ về sau bị dèm pha, thêu dệt chuyện ta xuất cung tư tình với Trương Đăng

Quế. Hôm đó, ta không đi một mình, mà cùng đi với một lão tỳ và một tiểu thái giám họ Đỗ. Lão

485

tỳ nay đã chết, còn thái giám họ Đỗ về sau làm chứng gian, đã vu vạ cho ta. Ta muốn cùng với

các phu nhân gặp lại thái giám họ Đỗ, nghe lại lời chứng của hắn. Thị nữ, gọi Hạnh Nhi cho ta.

Hạnh Nhi, người hầu cũ của thái hoàng thái hậu Từ Khánh bước vào. Giờ đây Hạnh Nhi

đã là một lão tỳ với chiếc lưng còng và mái tóc sớm bạc.

- Tâu thái hậu...

- Hạnh Nhi, hãy nói cho các phu nhân rõ: Sau khi Giám Đỗ vu cáo cho ta, Từ Khánh thái

hoàng thái hậu đã xử lý hắn thế nào?

Hạnh Nhi cúi đầu, run run:

- Tâu thái hậu, Giám Đỗ thực ra không có dã tâm vu cáo, chỉ vì sợ cha mẹ bị giết nên

đành phải theo. Trong lòng hắn không yên, nên chẳng bao lâu sinh chứng lảm nhảm, làm mất trật

tự trong cung. Vì vậy Từ Khánh thái hoàng thái hậu phải cho nhốt lại, đến năm ngoái đã được

đưa về viện Giáo dưỡng cho Phạm phu nhân coi sóc!

Hạnh Nhi nói đến đó thì Giám Đỗ cũng vừa được dẫn vào. Con người y tàn tạ, đầu tóc bù

xù, mặt mũi hốc hác, vẻ mặt ngẩn ngơ.

Thái hậu ra hiệu đưa hắn đến trước mặt mình:

- Giám Đỗ! Nhà ngươi còn nhớ ta không? Ta là phủ thiếp Phạm Thị Hằng ngày trước

đây!

Giám Đỗ ngước cặp mắt lờ đờ.

- Phạm Thị Hằng... Phủ thiếp…

Thái hậu ôn tồn:

- Ngươi đừng sợ, ta không hận ngươi, không trách phạt ngươi đâu! Ta vẫn nhớ, lúc ta bị

trói trước cửa cung, ngươi lén cho ta uống nước, nhờ có ngươi ta mới sống được qua cơn khát.

Lúc ta lên xe bí mật xuất cung, ngươi can đảm theo hầu ta, không có ngươi làm sao ta qua cửa

Hiển Nhơn ra ngoài cho được?

Giám Đỗ rúm người lại, giơ bàn tay lên che mặt.

- Bí mật... xuất cung... Thái hoàng thái hậu! Phủ thiếp bí mật xuất cung chỉ vì muốn cứu

đứa bé đó thôi. Phủ thiếp lòng dạ trong trắng không hề có tội gì cả. - Bất chợt đang nói, Đỗ oằn

người xuống lăn lộn như tránh đòn roi - Ôi cha! Ôi cha! Thái hoàng thái hậu, cứ đánh thần

nhưng đừng giết cha mẹ của thần, thần thương cha mẹ lắm, vì muốn cha mẹ no đủ thần mới chịu

thiến để vào cung… Đừng giết cha mẹ thần, thần xin nghe, xin nghe…

Thấy cảnh thương tâm, các phu nhân đều che mặt khóc. Thái hậu cũng xúc động, nước

mắt lăn dài trên má.

Một vài phu nhân đến quỳ sụp xuống trước thái hậu.

- Thái hậu, té ra người bị oan ức quá, oan quá!

Thái hậu một tay cầm khăn chặm nước mắt, một tay đỡ các phu nhân dậy:

- Các phu nhân hãy đứng dậy đi. Giám Đỗ gây tội lỗi với ta, nhưng thực không phải là

người ác, cũng chỉ vì bị thúc ép mà thôi. Nghĩ thật đáng thương hơn là đáng giận. Thị nữ, hãy

cho đưa y về viện Giáo dưỡng, cắt người coi sóc tử tế. Hãy nhớ, ta vẫn luôn coi y là một ân

nhân.

Các phu nhân bảo nhau:

486

- Chúng ta phải đem chuyện này nói lại với các quan lớn của ta, nói cho mọi người bên

ngoài cùng biết.

Thái hậu gật đầu:

- Các phu nhân đều có tâm địa tốt, hãy cứ nói theo sự hiểu biết và tấm lòng của mình.

Dư luận trong kinh thành từ hôm đó đã xoay chuyển. Vua Tự Đức nghe tâu báo, ngạc

nhiên:

- Trẫm không ngờ! Từ lúc tiên đế về trời, thái hậu suy sụp yếu ớt, tưởng như không đứng

dậy nổi, vậy mà trước tin đồn ác ý bỗng mạnh lên, đứng ra giải quyết vụ việc một cách đàng

hoàng như vậy!

Đăng Quế hân hoan:

- Kẻ địch lấy sự lén lút giấu mặt để hại ta, thái hậu dùng sự minh bạch công khai để đáp

lại. Kẻ địch giấu mặt tung hỏa mù vô tội vạ, thái hậu dũng cảm đối mặt, nói rõ phần trách nhiệm

của mình. Thần thực sự rất cảm phục!

Nguyễn Tri Phương tâu:

- Tâu hoàng thượng, lâu nay thần đã truy tầm, xác định được những người ác ý tung tin,

nhưng Tuy Thạnh quận công còn dè dặt sợ ra tay sẽ châm ngòi vào dư luận. Nay dư luận đang

ngả về ta, chính là thời cơ thuận lợi nhất để trừng trị bọn phản nghịch. Xin hoàng thượng lập tức

cho lệnh bắt chúng!

Tự Đức phán:

- Những tên đầu não trong vụ tung tin này là ai, hãy cho trẫm biết.

- Tâu hoàng thượng, không ai khác ngoài Đinh Văn Thắng, chỉ huy quân Ngự lâm. Chính

hắn cho tay chân tỏa ra rỉ tai tung tin trong đám quân sĩ. Nhưng Đinh Văn Thắng không phải là

người cao nhất trong âm mưu này.

Tự Đức dõng dạc:

- Vậy người cao nhất là ai? Dù ở địa vị nào, mà xúc phạm đến mẹ ta, ta cũng sẽ trừng trị.

Nguyễn Tri Phương lùi một bước, chắp tay:

- Đầu mối cao nhất của vụ này ở tận trong cung, đấy chính là Quý tần Đinh Cam Lộ!

Tự Đức lặng người.

- Vậy là mẹ của Hồng Bảo, anh ruột của trẫm!

Đăng Quế đanh giọng:

- Hoàng thượng! Xin người cương quyết. Hồng Bảo đã từng đem quân Ngự lâm định gây

rối lúc tiên đế lâm chung. Khi tuyên đọc di chiếu, lại tỏ rõ ý định bất phục. Manh tâm tranh

quyền đã rõ. Nếu không nhân dịp này mà dập tắt mầm loạn, sau này sẽ hối hận đó!

Chương 66

Tình chị em

487

Dự tính của Trương Đăng Quế, và Nguyễn Tri Phương là hốt trọn ổ để tuyệt mầm họa,

nhưng khi nhà vua tâu trình với mẫu thân thì thái hậu lại nhất định không chịu.

Sau cuộc họp ở điện Khôn Minh, thái hậu gần như kiệt lực. Bà ngồi dựa người trên ghế

tràng kỷ, vẻ mệt mỏi nhưng ánh mắt lấp lánh vui.

- Theo mẹ, cho bắt Đinh Văn Thắng cũng đủ rồi. Kẻ kia là đàn ông, lại nắm binh lính

trong tay, có thể gây nguy hiểm cho hoàng triều. Còn Đinh Cam Lộ dù sao cũng là đàn bà chân

yếu tay mềm, lại ở trong thâm cung, chỉ cần để mắt đề phòng là được. Mẹ vẫn thường nghe, lấy

oán báo oán, oán oán trập trùng. Lấy ân báo oán, oán liền tiêu tan. Cam Lộ và Hồng Bảo dù có

đem lòng tị nạnh, thì mẹ con ta cứ lấy lượng khoan dung mà đối đãi, dần dần thế nào cũng cảm

hóa được!

Tự Đức thưa:

- Con cũng đã nghĩ như vậy! Nhưng đế sư Trương Đăng Quế đem chuyện Đường Thái

Tông Lý Thế Dân bên Tàu ra khuyên con. Đế sư bảo, nếu Thái Tông không cương quyết tiêu

diệt hai người anh làm phản ở cửa Huyền Vũ thì nước Trung Hoa ngày ấy sẽ bị chia ba chia bốn,

làm gì có nhà Đường hùng mạnh. Đế sư bảo, đã làm đế vương nhiều khi không thể chấp chuyện

thị phi, không thể vụ cái tiếng tốt như kẻ thường nhân!

Thái hậu từ nhỏ đã được cha là Thượng thư Phạm Đăng Hưng dạy đủ hết các kinh sử,

biết rõ chuyện đời Đường, hai anh của Lý Thế Dân đem quân vào cửa Huyền Vũ định tranh

quyền với em. Thế Dân sai đóng cửa, cho giáp sĩ ra đâm chết hai anh mình, tóm thu quyền lực.

- Đế sư nói rằng, về sau Thế Dân làm hoàng đế thông minh hùng mạnh, muôn đời đều

xưng tụng, chẳng ai bắt cái lỗi giết anh. Huống chi, đây chỉ là lệnh bắt Quý tần, đâu đã đụng đến

hoàng huynh Hồng Bảo. - Tự Đức nói tiếp.

Thái hậu gạt đi:

- Không được! Đăng Quế vì quá lo cho mẹ con ta nên mới tính như vậy mà thôi. Người

Việt ta không hành động như thế được! Anh em trong nhà, cho dù có lỗi, phải năm lần bảy lượt

khuyên lơn dạy bảo nhau. Cùng lắm mới dùng đến hình phạt!

Tự Đức cúi đầu:

- Dạ, lời mẹ dạy rất nhân từ, con xin vâng theo lời mẹ.

- Triều chính là việc của con, con hãy tự quyết, mẹ không muốn can dự. Mẹ không muốn

bắt chước các hậu phi Trung Hoa ngồi sau rèm mà nhúng tay vào việc nước đâu. Nhưng việc này

là việc liên quan đến hậu cung, đến tình cảm anh em ruột thịt. Vì vậy mẹ không thể nhắm mắt

được. Ý mẹ là vậy, tùy con giải quyết sao cho phải.

Vì vậy, cuối cùng chỉ có Đinh Văn Thắng bị bắt, không ai động chạm gì đến Cam Lộ và

Bình Thái phu nhân. Tuy vậy, dứt dây động rừng, tuy Thắng bị bắt nhưng người bất an lại chính

là Hồng Bảo.

Từ khi thái hoàng thái hậu mất, không còn ai làm khó nên nàng Đẩu Nương không còn

phải lênh đênh hoài trên sông Hương. Sau nhiều năm từ khước Hồng Bảo, cuối cùng nàng danh

cầm của kinh thành Phú Xuân cũng bắt đầu cảm thương chàng hoàng tử si tình. Hồng Bảo mừng

lắm, rất muốn đưa nàng vào cung nhưng Đẩu Nương với tâm hồn nghệ sĩ thích tự do không

488

muốn ép mình trong cung cấm. Hồng Bảo đành thuê một ngôi nhà ở ngoại thành để thỉnh thoảng

đến với nàng.

Hôm ấy, Đẩu Nương ngồi đàn, Hồng Bảo nằm bên cạnh, tay chống cằm, vẻ mặt tư lự.

- Chàng thấy thiếp đàn bản Nam ai này có khác trước không? Mấy hôm chàng bị bắt

giam trong điện, thiếp buồn lo quá, tiếng đàn biến dạng hẳn đi, buồn thảm vô cùng. Từ đó thiếp

mới hiểu hết cái sầu oán của bản Nam ai này đó...

Hồng Bảo lơ đãng, mải nghĩ tận đâu đâu. Đẩu Nương ngừng đàn, ngước lên:

- Hoàng tử!

Hồng Bảo vẫn mải vừa gãi râu vừa nhìn ra cửa.

Đẩu Nương đến gần bên:

- Hoàng tử! Chàng không nghe thiếp nói gì cả sao?

Hồng Bảo giật mình nhìn lại, âu yếm quàng tay qua lưng người đẹp.

- Nghe chứ, nàng nói lại đi, ta nghe đây.

Đẩu Nương buồn rầu:

- Hoàng tử từ lâu nay làm sao ấy, cứ như người mất hồn, không nghĩ gì đến cầm kỳ thi

họa nữa.

Hồng Bảo dỗ dành:

- Đừng giận! Đừng giận! Nàng giận ta buồn lắm! Ta đang có việc quan trọng lắm...Để ta

lo xong việc, lúc đó nàng sẽ tha hồ sung sướng...

- Việc gì vậy, chàng nói cho thiếp nghe được không?

- Việc này bí mật, nàng không nên biết làm gì. Nàng phải biết ta làm gì cũng nghĩ đến

nàng, ta muốn nàng được an nhàn vui sướng chứ đừng rước cái lo âu suy tính vào người làm

chi...

Ngoài cửa có tiếng động. Gia nhân Vạn Khoái bước vào.

- Bẩm hoàng tử, người của nhà dòng đã đến đón.

Hồng Bảo nhổm dậy.

- Ta đi ngay.

Hồng Bảo và Vạn Khoái ra cổng. Một người dân thường mặc áo the đen, cổ đeo chiếc

thánh giá nhỏ đang đứng chờ, dẫn hai người đi.

Đẩu Nương nhìn theo, nhíu mày băn khoăn.

Trong nhà thờ Kim Long, giám mục Pellerin ngồi trong một căn phòng khuất nẻo sau nhà

nguyện. Tuy thời Tự Đức không còn cấm Đạo gắt gao như thời Minh Mạng hoàng đế, nhưng các

cố đạo người Pháp vẫn thận trọng giữ kín chỗ ở của mình.

Người giáo dân canh cửa lách mình bước vào:

- Trình Đức Cha, hoàng tử Hồng Bảo, anh của hoàng đế đã đến.

- Đưa ông ta vào đây. - Pellerin bảo.

Hồng Bảo đi vào, nheo mắt vì chưa quen ánh sáng mờ trong gian phòng nhỏ. Giám mục

Pellerin nhìn lên, ánh mắt trầm tĩnh nhưng sắc sảo.

489

- Mời ngài ngồi. - Giám mục nói bằng tiếng Việt khá rõ ràng, khiến Hồng Bảo không

khỏi ngạc nhiên.

- Xin chào Đức Giám mục. Chắc ngài đã đọc hết các bức thư của tôi trước đây. Tôi chờ

câu trả lời lâu lắm rồi. Tôi cần sự ủng hộ của ngài. Đáp lại, tôi sẽ không để ngài phải

uổng công.

Đáp lại vẻ nôn nóng của ông hoàng trẻ tuổi, Pellerin vẫn bình thản:

- Tôi đang suy nghĩ về những lời đề nghị của hoàng tử. Xin hãy cho tôi thêm thời gian.

- Ngài không cần phải cân nhắc lâu như vậy? Việc này rất đơn giản. Tôi muốn có ngôi

vua. Ngài muốn có một nước Đại Nam theo Ki tô giáo. Chúng ta sẽ giúp nhau thực hiện

ước mơ của mình. Nếu ngài giúp tôi trở thành hoàng đế, tôi sẽ cho ngài được tự do biến

đất nước này thành một quốc gia Ki tô giáo, như nước Pháp vậy.

Pellerin mỉm cười, khoanh tay trước ngực.

- Ngài thật sự nghĩ tôi và giáo dân của tôi làm được cái việc đưa ngài lên ngôi vua sao?

Hồng Bảo quả quyết:

- Chắc chắn là được! Ngày trước ông tổ của tôi là Gia Long hoàng đế gây dựng được sự

nghiệp một phần là nhờ Đức Giám mục Bá Đa Lộc. Nay ngài cũng có thể là một Bá Đa

Lộc thứ hai!

Pellerin cười châm biếm:

- Và rồi Bá Đa Lộc đã được gì? Một nấm mộ lớn ở miền Nam! Nước Đại Nam vẫn không

thành một quốc gia Ki tô giáo, còn các linh mục và giáo dân của tôi thì đang trải qua

nhiều khó khăn như thế này đây! Còn tệ hơn trước khi Gia Long hoàng đế lên ngôi!

Hồng Bảo vẫn nhất quyết:

- Ngài hãy tin lời hứa của tôi. Lẽ nào lời hứa danh dự của một hoàng trưởng tử không có

giá trị gì sao?

Pellerin ngẫm nghĩ một phút, rồi bảo:

- Cảm ơn hoàng tử đã đến thăm. Hoàng tử đã muốn tôi đem quyền bính của Thiên Chúa

để giúp ngài chống lại người anh em của chính ngài. Nhưng Thiên Chúa dạy rằng: Nếu

khi ngươi sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ đang có bất bình với người anh em,

thì hãy để lễ vật lại đó, đi làm hòa với người anh em ấy đã, rồi mới trở lại dâng lễ vật cho

Chúa. Tinh thần của Thiên Chúa là như vậy, mong ngài hiểu cho.

Hồng Bảo thất vọng, lộ rõ vẻ bất bình. Chàng đứng phắt dậy, bỏ ra cửa.

Hồng Bảo đi rồi, người giáo dân lúc nãy quay lại.

- Thưa Đức cha, ngài có khứng liên minh với ông Hoàng Hồng Bảo không? Các linh mục

nghe ông ấy hứa hẹn, ai cũng hỏi dò xem ý Đức cha thế nào.

Pellerin cười nửa miệng.

- Phaolô, tay này không phải là nơi ta đặt niềm tin và kế hoạch của ta. Một người nông

cạn, hứa càn hứa bậy, không thể là chỗ dựa của Giáo hội ta được!

Người giáo dân kính cẩn:

- Dạ, con hiểu ý ngài rồi, con sẽ truyền đạt lại cho dân Chúa trong các hạt.

490

Pellerin gật đầu:

- Hãy nói rằng ta muốn giáo dân chỉ tin tưởng ở Chúa Trời và Đức Mẹ, không xen vào

những việc chính trị.

***

Mấy hôm sau, trong phủ An Phong, đã khuya rồi vẫn còn ánh đèn trong phòng

riêng hoàng tử. Hồng Bảo mặc áo chẽn, đang lục lọi ngăn kéo lấy ra mấy bức thư, đưa

vào bên ánh đèn.

Hai bức thư, trên có những tiếng Anh nguệch ngoạc, chua thêm bên cạnh những

dòng chữ Hán.

Phủ thiếp Trần thị khe khẽ bước đến gần, nhìn tay nải lớn bằng gấm bên cạnh:

- Chàng định đi đâu? Tối rồi, sao còn tính đi đâu xa?

Hồng Bảo mắt vẫn nhìn vào bức thư, xua xua tay:

- Nàng biết gì mà hỏi, mặc ta.

Trần thị buồn rầu:

- Đi đâu chẳng thèm nói với thiếp đã đành, nhưng ít nhất cũng phải nói cho mẫu

thân biết chứ?

Hồng Bảo cau có:

- Ôi, nói với mẹ ta, bà ấy lại lu loa không kín tiếng thì còn gì! Thôi, ta đi đây.

Hồng Bảo đứng lên, bước ra. Vạn Khoái chờ ở cửa, hai thầy trò đi rất nhanh ra

cửa.

Khoảng cuối giờ Sửu, Hồng Bảo cùng Vạn Khoái đến bờ biển Thuận An. Trời

đêm đen như mực. Một chiếc tàu buôn neo sẵn ngoài khơi. Hồng Bảo và Vạn Khoái bước

lên đò nhỏ, người lái đò nhổ sào định chèo ra khơi.

- Tàu buôn của họ ở đâu? - Hồng Bảo hỏi nhỏ.

- Dạ, đang neo ở ngoài khơi. Xin hoàng tử nhanh lên.

Người chèo thuyền dầm mình dưới nước biển, nhanh nhẹn đẩy thuyền ra xa.

Nhưng không kịp. Một đoàn lính vụt xuất hiện, cầm gươm giáo chạy ra, vây lại.

Viên võ quan quát to:

- Hai kẻ kia, đang đêm lén lút đi đâu?

Hồng Bảo và Vạn Khoái luống cuống quay lại. Đuốc soi bập bùng khắp chung

quanh, không trốn đi đâu được. Ngoài xa, Trên boong tàu, một người châu Âu đang cầm

ống nhòm theo dõi. Thấy Hồng Bảo đã bị chặn lại, người Âu vội vung tay làm hiệu.

Chiếc tàu buôn liền nổ máy đi thẳng ra khơi.

Tại công đường bộ Binh, Trương Đăng Quế vẫn còn thức đợi tin.

- Phạm Thế Lịch! Việc ấy ra sao? Chiếc tàu ngoại quốc đóng vai trò thế nào trong

vụ này?

Võ quan Phạm Thế Lịch trình báo:

- Bẩm thượng quan, tàu buôn là của người Anh. Những người Anh này chưa xác

định được là ai. Chỉ thấy thư từ của chúng trong hành lý của Hồng Bảo. Tại hạ đã cho gọi

491

hai người phiên dịch khác nhau, hai bản dịch đều xác nhận những người này hứa hẹn đón

Hồng Bảo sang Tân Gia Ba để mưu tính “một việc rất quan trọng”.

Đăng Quế gật đầu:

- Tốt. Xử lý với Hồng Bảo thế nào rồi?

- Bẩm, việc xảy ra đang đêm, chưa xin được lệnh nên hạ quan đã cho hoàng tử về

lại An Phong phủ. Hiện đã canh gác nghiêm nhặt, quản thúc tại gia.

Đăng Quế nghiêm nghị:

- Được. Ông hãy quản thúc kỹ càng, đừng để cho y gặp gỡ cầu xin gì với thái hậu

và hoàng thượng.

- Tại hạ xin tuân lệnh!

Trong phủ An Phong, Hồng Bảo vừa về tới, mặt tái mét, ngồi phịch xuống tấm

nệm trải giữa phòng.

Cam Lộ vào, hớt hải:

- Bảo, sao bọn lính lại bắt con? Cái bọn khốn nạn, con ta là hoàng tử, sao chúng

dám cả gan động đến. Đồ mất dạy!

Hồng Bảo nhăn nhó:

- Mẹ! con tính lẻn xuống thuyền buôn qua Tân Gia Ba, tính chuyện liên kết với

người Anh Cát Lợi. Không ngờ phe cánh lão Trương Đăng Quế chúng nó đoạt hết thư từ

giấy tờ, bại lộ rồi. Biết làm sao bây giờ?

Cam Lộ không hiểu chuyện, cứ nhơn nhơn chẳng sợ hãi gì:

- Liên kết với người Anh thì có phải ăn cắp ăn trộm gì đâu mà bắt. Phải chi thái

hoàng thái hậu còn thì đừng có hòng mà ăn hiếp con ta.

Phủ thiếp Trần thị ôm con tới gần.

- Chàng, quan quân bắt chàng như vậy, trước sau cũng tâu trình lên hoàng thượng,

biết đâu sẽ tống giam chàng đó. Sao không nhân lúc này chạy ngay vào cung kêu xin thái

hậu khoan hồng cho. Để khi người ta đã kết tội mình rồi mình mới lên tiếng thì khó lắm?

Lần đầu tiên Hồng Bảo thấy vợ nói có lý:

- Phải đó, phải đó. Vạn Khoái, mau lấy xe cho ta vào ngay cung thái hậu.

Hồng Bảo lệnh cho người đánh xe ra roi cho ngựa chạy thật nhanh. Nhưng vừa

đến cổng, hai người lính đứng sẵn hai bên, đưa hai cây giáo bắt chéo nhau chặn lại.

Một người lính hô to:

- Lệnh của phủ Nội vụ: Phủ An Phong đang bị phong tỏa, nội bất xuất, ngoại bất

nhập!

Hồng Bảo tức giận:

- Cái gì? Cả ta là hoàng tử cũng không được ra vào sao?

- Hoàng tử chính là người bị quản thúc, không được dời khỏi phủ.

Võ quan chỉ huy cầm tờ quân lệnh đưa trước mặt:

- Hoàng tử liên quan vụ án giao thông ám muội với ngoại quốc, đang chờ điều tra

nội vụ!

Hồng Bảo điếng người, ôm mặt.

492

- Thôi rồi!

Nghe tin, Quý tần Đinh Cam Lộ chạy đến, rồi đến phủ thiếp Trần thị, rồi đến gia

nhân, người hầu, cả phủ An Phong trong giây lát náo loạn lên.

Phạm Thế Lịch trở về công đường bộ Binh, trình báo với Trương Đăng Quế.

- Quả như thượng quan tiên đoán, Hồng Bảo rục rịch đòi vào cung, chắc ý muốn

kêu cầu với thái hậu! Tại hạ đã lập tức ngăn chận, xin thượng quan cho lệnh xử trí ngay.

Đăng Quế lúc ấy đang bàn việc quân với Nguyễn Tri Phương. Nghe xong, Quế

gật đầu:

- Phải lập tức xin lệnh hoàng thượng tống giam Hồng Bảo. Ta đã xem xét các

chứng cứ, đúng là hắn đã tính chuyện móc nối với người Pháp, sau khi thất bại lại tính

chuyện đi đêm với bọn Anh Cát Lợi. Anh, Pháp là những nước đang có dã tâm thôn tính

các nước phương Đông, hiện chúng đang xâu xé nước Tàu đó! Nay Bảo muốn bắt tay với

chúng, dã tâm đã rõ. Bảo thì tính chiếm đoạt ngai vàng, còn bọn chúng thì tính nhân cơ

hội cướp nước của ta luôn.

Nguyễn Tri Phương cau mày:

- Bang giao nước ngoài ám muội, chừng đó đủ để tống giam rồi. Theo thiển ý tại

hạ, không cần phải đợi ý hoàng thượng, ta cứ chiểu theo luật pháp mà bắt ngay, kẻo lại

sinh biến.

- Ông nói đúng lắm. Hoàng thượng rất hiếu thảo, hễ nghe thái hậu nói tất nhiên nể

lời. Còn thái hậu là đàn bà, dù thông minh can đảm nhưng quá thương người, có khi vì

thương người mà hại thân. Phạm Thế Lịch, ông cho điểm ba trăm quân Hổ Bôn, đến phủ

An Phong bắt ngay Hồng Bảo.

Phạm Thế Lịch đứng ngay dậy:

- Tuân lệnh!

***

Trong lúc đó, bên phủ Diên Phúc của Trưởng công chúa Tĩnh Hảo, ai nấy đang nô

nức vui mừng. Sau mấy năm ngủng ngoẳng, cuối cùng thì bà chúa trẻ con cũng đã hiểu

thế nào là vợ chồng. Quan chưởng phủ và phu nhân tuy không dám đả động, nhưng vẫn

thầm lo: việc nối dõi nhà mình biết tính sao đây? Nay thì cái điều họ trông mong nhất

dường như đã đến.

Tĩnh Hảo ngồi trên sập, vẻ mặt xanh xao, thỉnh thoảng lại nôn khan. Hai thị nữ,

người cầm chậu, người cầm khăn túc trực hai bên.

Mẹ chồng Tĩnh Hảo lăng xăng chạy lui chạy tới, hớn hở:

- Bà chúa mấy hôm nay toàn đòi ăn đồ chua, lại hôi cơm tanh cá nữa… Chắc là

có thai rồi!

Tĩnh Hảo đưa tay lên miệng chặn cơn buồn nôn, cau mày.

- Thưa mẹ, con đã xin mẹ nhiều lần, mẹ đừng gọi con là bà chúa! Thái hậu biết

được sẽ rầy la con đó!

Mẹ chồng Tĩnh Hảo khúm núm đỡ chén nước trên tay thị nữ:

493

- Mẹ quên! Đây là nước gừng tươi hòa với nước mía, con mau uống vào, lập tức

sẽ hết buồn nôn ngay.

Tĩnh Hảo uống một ngụm:

- Thưa mẹ! Con muốn nghỉ một chút rồi đi xe vào cung, xin thái hậu xem mạch

cho con.

Mẹ chồng Tĩnh Hảo vui vẻ:

- Cứ nhìn kỹ dưới cổ bà chúa… Ý quên, cứ nhìn dưới cổ của con, chỗ da đó cứ

phập phồng thì rõ là có thai rồi! Không phải xem mạch cũng biết. Thật là đại phúc cho

nhà họ Nguyễn này.

Nghe mẹ chồng nói, Tĩnh Hảo càng nóng lòng vào cung gấp. Mấy năm nay thái

hậu nhiều lần tỏ vẻ nóng ruột khi thấy vợ chồng Tĩnh Hảo nghễnh ngãng với nhau. Bây

giờ nghe tin nàng có thai, chắc thái hậu mừng lắm!

Tĩnh Hảo nằm trong xe, cả đầu lẫn chân đều kê lên gối gấm, chung quanh chỗ

nằm cũng chèn gối.

Mẹ chồng Tĩnh Hảo lo âu hỏi thị nữ theo hầu:

- Có bình nước gừng đem theo chưa? Hễ bà chúa khó chịu trong người là phải cho

uống nước gừng ngay.

Tĩnh Hảo cười tươi vui.

- Mẹ, mẹ đừng lo. Nước sắc gừng với mía của mẹ công hiệu lắm, hôm qua con

uống xong, hết khó chịu trong người rồi.

Xe rục rịch lăn bánh. Đi được một lát, Tĩnh Hảo chống tay ngồi dậy, nhìn qua bức

mành trúc. Cổng phủ An Phong hiện ra sau lùm cây.

Tĩnh Hảo chợt nhớ tới mấy năm trước thấy phủ thiếp Trần thị có thai ốm nghén

xanh rớt cả người. Lúc ấy nàng sợ quá, cứ tự nhủ làm đàn bà khổ thật. Không ngờ bây

giờ cũng ở trong cảnh ấy nàng mới biết, tuy mệt nhọc mà cảm thấy vui sướng vô cùng!

Nàng bảo thị nữ:

- Này, hãy cho xe rẽ vào, tiện đường ta ghé thăm Trần thị một chút. Ta muốn

nghe chuyện kinh nghiệm thai nghén ra sao.

Xe Tĩnh Hảo lăn vào cổng.

Một tiểu đội lính của Phạm Thế Lịch đang canh giữ bên ngoài. Lính chạy ra định

ngăn lại, nhưng thấy xe rủ màn che kín, phía trước có lá cờ đuôi nheo vẽ hình đám mây

và sóng nước. Biết là xe của Diên Phúc Trưởng công chúa, lính không dám quyết, vội

vào trình đội trưởng.

Đội trưởng ngần ngừ, biết Diên Phúc công chúa Tĩnh Hảo là chị ruột duy nhất của

hoàng đế, nên không khỏi nể nang.

- Thôi cứ để bà ấy vào, chắc không sao. Chị ruột hoàng thượng mà, không lẽ lại

chống lại hoàng thượng.

Xe Tĩnh Hảo lăn bánh qua cổng. Khỏi nói, trong phủ nhìn ra, Hồng Bảo thấy Tĩnh

Hảo đến đúng lúc này thì mừng như chết đi sống lại.

Nghe Hồng Bảo kể lể, Tĩnh Hảo ngạc nhiên:

494

- Có chuyện vậy sao? Người ta không cho Bảo vào cung thăm thái hậu à? Người

ta vu oan cho Bảo à? Nhưng người ta là ai?

Hồng Bảo bứt tóc:

- Bảo cũng không biết là ai! Thế mới khổ! Bảo lo lắm, phen này chắc chết.

- Bậy nào, chuyện đâu còn có đó, hay là Bảo đi chung xe với chị vào cung đi. Chị

cũng đi gặp thái hậu đây!

Xe Tĩnh Hảo ra khỏi cổng, vẫn rủ kín màn che như thường lệ. Xe đi qua cổng

Chương Đức, tiến vào hoàng cung. Đấy cũng là lúc Phạm Thế Lịch đem quân Hổ Bôn ập

đến, vây kín phủ An Phong. Phạm Thế Lịch hô lớn:

- Thừa quân lệnh, nay cho bắt giữ hoàng tử Hồng Bảo!

Cổng mở, đoàn quân kéo vào. Nhưng Hồng Bảo đã đi rồi.

Giữa lúc ấy. trong cung Từ Thọ, hoàng đế Tự Đức đang đến thăm mẹ.

Thái hậu ngồi trên sập, ra hiệu cho con trai ngồi xuống cạnh mình. Bà mỉm một

nụ cười hiền hòa, tự tay quạt mát cho con. Hoàng đế Tự Đức nhìn cái quạt, quay sang

quở thái giám:

- Cái quạt lụa này đã cũ sờn, sao không để ý? Ngày mai ngươi phải xem lại, đồ

vật trong cung Từ Thọ này, cái gì cũ lâu rồi thì phải thay mới cho thái hậu dùng.

Thái giám cúi đầu:

- Thần tuân lệnh!

- Số đèn thắp cũng tăng lên gấp đôi, sao cho thái hậu thấy sáng sủa vui vẻ mới

được!

Thái hậu nghe nói, gạt đi:

- Cái quạt này tuy cũ, nhưng là cái quạt mẹ dùng đã lâu, từ lúc còn phụ hoàng

con. Mẹ cần gì phải sắm sửa huy hoắc đâu? Mỗi một chút của cải trong cung này đều là

mỡ máu của dân góp lại, chớ có nên xài phí.

Tự Đức cầm tay mẹ:

- Mẹ! Con làm hoàng đế, không lẽ không lo cho mẹ được sang quý tột bậc hay

sao? Mẹ cũng vất vả bao nhiêu năm mới có ngày nay, sao không tận hưởng phú quý cho

an thỏa tấm thân.

Thái hậu cười:

- Sang quý đâu có phải ở nhà rộng, thềm cao, đồ dùng xa hoa rực rỡ đâu? Ngày

xưa khi mẹ còn nhỏ, ông ngoại con thanh liêm lắm, cho nên trong nhà tiêu xài rất cần

kiệm, có khi đến tối không đủ dầu mà thắp khuya. Vậy mà từ vua đến dân không ai

không quý trọng ông ngoại con, đến bây giờ vẫn có người nhắc nhở. Vậy mới đúng là

sang quý đó!

Thái hậu chưa dứt lời thì chợt bên ngoài có tiếng lao xao, rồi có tiếng ai khóc

rống lên.

Thị nữ chạy vào, hơ hãi:

- Tâu hoàng thượng, hoàng tử Hồng Bảo đang vào, chúng thần không kịp cấp báo vì

hoàng tử đi nhanh quá, xin hoàng thượng tha tội!

495

Ngoài cửa Hồng Bảo hiện ra, mình mặc áo tang, đầu chít khăn tang, tay bồng đứa con trai

Ưng Đạo cũng mặc toàn đồ tang.

Hồng Bảo quỳ sụp xuống, khóc kể:

- Thái hậu! Hoàng thượng! Người ta muốn giết thần, xin thái hậu và hoàng thượng cứu cả

nhà thần!

Thái hậu hỏi:

- Sao lại có chuyện thế này, Hồng Bảo, có gì con hãy từ từ nói cho ta và hoàng thượng

nghe!

Hồng Bảo đặt đứa con xuống, quỳ mọp dập đầu lia lịa. Tự Đức nghiêm mặt:

- Hoàng huynh, hãy đứng lên! Việc hoàng huynh bỏ trốn đi Tân Gia Ba, trẫm vừa đọc tờ

tâu của phủ Nội vụ sáng nay. Trẫm đối xử với hoàng huynh không tệ, sao hoàng huynh lại phải

lén lút đi trốn như vậy?

Hồng Bảo khóc sướt mướt:

- Thái hậu và hoàng thượng đối tốt với Bảo, nhưng Tuy Thạnh quận công bức bách Bảo

quá, bí thế nên Bảo làm liều. Bảo không phải có lòng phản nghịch, chỉ vì thấy tủi cực lo âu quá

nên muốn bỏ đi thật xa cho khỏi lo sợ mà thôi!

Thái hậu không khỏi mủi lòng:

- Hồng Bảo! Con với hoàng thượng là anh em ruột thịt. Dù có chuyện gì không phải,

cũng bảo ban nhau trong tình nghĩa anh em. Sao con lại đến gặp ta trong bộ áo tang như vậy?

Hồng Bảo nức nở:

- Lòng con quả thật không dám làm gì sai quấy. Nhưng nay Tuy Thạnh quận công ghép

con vào tội phản nghịch giao thông ám muội với nước ngoài, con e không khỏi chết nên mang

sẵn áo tang đến xin tha tội!

Nói rồi Hồng Bảo dập đầu đến sưng cả trán, ôm lấy chân nhà vua, khóc thảm thiết. Tự

Đức xúc động, cúi xuống đỡ Hồng Bảo:

- Thôi, hoàng huynh hãy đứng lên! Đứng lên đi, trẫm bảo đảm tính mạng cho hoàng

huynh đó!

Thái hậu nghe nhà vua nói vậy thì rất mừng, vội dặn dò thêm:

- Tuy Thạnh quận công lo cho an ninh của hoàng triều nên phải nghiêm khắc như vậy!

Còn ta thì thiên về việc lấy nhân hiếu để cảm hóa con người. Hoàng thượng và ta khoan dung với

con, con hãy biết vậy mà ăn ở cho phải.

Hồng Bảo mừng rơn, lạy phục xuống một lần nữa, hai tay vái lia lịa.

- Tạ ơn hoàng thượng! Tạ ơn thái hậu!

Bảo lui về rồi, thái hậu một mình đến điện Phụng Tiên, thắp nhang lên án thờ Thiệu Trị.

Khói nhang mờ bay, thái hậu rưng rưng khấn thầm:

- Hoàng thượng! Không phải thiếp không biết Hồng Bảo có manh tâm phản nghịch.

Nhưng đó là giọt máu của hoàng thượng, thiếp không đành lòng để cho nó phải khổ. Mong

hoàng thượng anh linh, giúp thiếp cảm hóa Hồng Bảo, để nó quay về hướng thiện, anh em một

lòng phò tá nhau giữ nghiệp lớn.

496

Khấn vái xong rồi, thái hậu bước lui, rời khỏi điện. Trước sân, hoa tường vi trắng nở.

Thái hậu nhìn, đôi mắt đượm buồn.

 

 

 

Chương 67

Mâm cơm cúng

Hồng Bảo sau khi về phủ, lập tức thu vén khăn gói, mở ngăn kéo, lấy ra một bọc

tiền.

Trần thị đứng sau lưng chồng, nhìn thấy, vội can:

- Chàng! Vừa qua thoát tội, đã là may lắm rồi! Chàng hãy thương con, chịu khó

sống yên đừng gây thêm rắc rối nữa.

Hồng Bảo gạt phắt:

- Nàng biết cái gì, chớ có xen vào việc của ta.

Trong hành lang, Đinh Văn Thắng, Trần Giám và Vạn Khoái đang ngồi chờ.

Hồng Bảo cầm bọc tiền đưa cho Vạn Khoái.

- Ta tin cậy ở nhà ngươi, mai sau việc thành sẽ cùng nhau hưởng phú quý.

Vạn Khoái nhanh nhẹn đỡ gói tiền:

- Dạ, con sang Xiêm chuyến này xem xét tình hình. Trước là mưu việc lớn cho

hoàng tử, sau là trả hận cho hai quan lớn đây.

Đinh Văn Thắng gật đầu:

- Ta bị cách chức thật là tức tối, tất cả chỉ tại cái lão Trương Đăng Quế mà ra.

Trần Giám cũng hậm hực:

- Ông có dính vụ tung tin nên bị cách chức còn đỡ ức. Tôi đây bỗng không cũng

bị thuyên chuyển, không được nắm đội quân Dực Chấn nữa, về làm cái chức ngồi chơi

xơi nước ở công đường bộ Binh. Mất bao nhiêu là quyền lợi, ngày trước mỗi năm ăn

hàng mấy chục nén của quân sĩ nó lo lót, bây giờ thì chỉ có trên răng dưới giái.

Hồng Bảo thở dài thậm thượt:

- Thôi đi các ông ơi! Ta mất cả ngôi vua đây, các ông mất chừng ấy đã nhằm gì!

Nhưng mình sẽ lấy lại hết, lấy lại hết!

Vạn Khoái chắp tay, cúi đầu:

- Dạ, con xin băng mình ra đi, mang theo sứ mệnh cao cả. Xưa Gia Long tiên đế

sang Xiêm mưu đế nghiệp, nay chúng ta cũng sẽ dựa vào Xiêm mà nổi cơ đồ.

Hồng Bảo, Đinh Văn Thắng, Trần Giám đưa cao chén rượu:

- Nào, ta cùng cạn rượu thề!

Mười hôm sau Vạn Khoái đã có mặt ở thành Châu Đốc. Khoái cỡi ngựa, đi theo

sau một vị sãi người Miên đang cỡi lừa đi trước dẫn đường.

Thầy sãi bảo Khoái:

497

- Đây là con đường từ Châu Đốc sang Xiêm Riệp. Ở đó có nhiều người Việt sang

Chân Lạp làm ăn từ thời chúa Sãi Vương, bây giờ giàu có lắm. Họ thường xuyên cầu xin

bùa chú ở chùa của tôi, nên tôi nói họ nghe răm rắp.

Vạn Khoái nghe nói rất mừng:

- Thế thì tốt lắm. Ông đưa ta đến đó, vận động họ bỏ của, bỏ người giúp cho mưu

sự của hoàng trưởng tử. Sau này thành công, thì một vốn bốn mươi lời, không có buôn gì

lãi hơn buôn vua.

- Vâng, đúng vậy, nhưng để họ tin phải có bằng cớ mới được.

- Có bức huyết thư của hoàng trưởng tử làm chứng cớ, không đủ sao?

- Vậy thì còn gì bằng! Ta đi mau, kẻo trời tối mất.

Nói rồi thầy sãi quất lừa đi nhanh. Vạn Khoái bám chặt theo. Qua một xóm hẻo

lánh, hai người đi qua một ngôi nhà đóng cửa. Có chiếc yếm hoa sặc sỡ phơi ngoài hiên.

Vạn Khoái mắt hấp háy.

- Này, sắp tối rồi, ta hãy vào nhà dân xin ngủ tạm đi!

Thầy sãi cười mỉm:

- Vào cái nhà có treo yếm hoa kia chứ gì?

Vạn Khoái giục ngựa tiến lên trước, cười hà hà:

- Ừ, thầy sãi lâu ngày kiêng khem, lâu lâu cũng nên ngả mặn một bữa!

Thầy sãi cười tủm tỉm, gục gặc đầu, giục lừa đi theo Vạn Khoái.

Chỉ một lát sau, hai người đã an tọa bên mâm cơm rượu.

Một người đàn bà trẻ mình mặc yếm, ngồi giữa Vạn Khoái và thầy sãi, vẻ mặt

lẳng lơ, hết liếc bên này lại liếc bên kia.

Vạn Khoái cười hi hí.

- Nàng đẹp thế, ở một mình không buồn sao?

Người đàn bà ngúng nguẩy:

- Buồn cũng phải chịu chứ biết làm sao bây giờ? Chàng có chịu ở lại đây an ủi

thiếp không?

Vạn Khoái quàng vai người đẹp:

- Chịu chớ! Chịu liền! Nhưng nàng có chờ ta không? Ta sang Miên công việc

xong về sẽ cưới nàng làm vợ bé nhé!

Người đàn bà nguýt dài.

- Vợ bé hả, ai thèm! Làm vợ bé thì thà em theo thầy sãi đi tu.

Thầy sãi nghe nói khoái chí:

- Đúng đó, ta sẽ cho nàng một cái bùa hay lắm, mang vào là hết biết buồn luôn.

Hết rượu rồi à, nàng đi lấy thêm ra đây, mình làm lễ hợp cẩn nghen!

Người đàn bà hôn vào má thầy sãi xong lại hôn chụt vào má Vạn Khoái, rồi đứng

dậy đi vào trong.

Vừa liếc ra ngoài canh chừng, ả vừa cầm chai, nhỏ mấy giọt vào bình rượu.

Vạn Khoái và thầy sãi nốc cạn thêm mấy ly, bỗng chốc lảo đảo, mơ màng rồi ngả

vật ra, ngủ mê man.

498

Một gã đàn ông mặt mày gian ác từ trong buồng cầm gươm bước ra. Vạn Khoái

và thầy sãi bị trói gô vào cột nhà, vậy mà vẫn tiếp tục ngoẹo đầu ngủ khò khò.

Hai kẻ đồng mưu lục lọi trong người Vạn Khoái và thầy Sãi Miên. Vàng, tiền

được móc ra, xếp trên chiếu.

Một cái ống tre rớt ra từ trong người Vạn Khoái. Tên đàn ông rút ra tờ lụa bạch.

- Cái gì đây? - Ả đàn bà nghểnh cổ nhìn.

Đó là tờ huyết thư của Hồng Bảo.

Người đàn bà tay quơ tiền, miệng giục:

- Chẳng biết trong ấy viết gì, đem vứt đi cho xong.

Gã đàn ông nhìn những chữ viết bằng máu, ngần ngừ:

- Thấy chữ nghĩa viết kỳ công lắm, biết đâu là bản đồ kho báu? Ta phải đem đến

thầy đồ ở Châu Đốc nhờ ông ấy xem mới được.

Vậy là bức thư từ tên kẻ cướp đến tay thầy đồ, rồi từ đó đến tay quan tỉnh Châu

Đốc. Năm hôm sau, tại điện Cần Chánh, Đăng Quế trải tờ huyết thư trước mặt vua.

Tự Đức nhận ra thủ bút của Hồng Bảo. Nhà vua cầm lên đọc, vẻ mặt đau đớn.

- Hoàng huynh gọi trẫm là hôn quân vô đạo. Trẫm đối với hoàng huynh hết lòng

khoan dung như vậy, mà kết quả là thế này đây.

Đăng Quế nghiêm nghị:

- Chính vì hoàng thượng quá khoan dung nên Hồng Bảo mới xem thoán nghịch là

chuyện dễ. Nay xin hoàng thượng lập tức xuống chiếu cho phép thần tống giam Bảo

ngay!

Quan quân triều đình nhanh chóng ập vào phủ An Phong, dẫn giải Hồng Bảo vào

ngục thất.

Lúc ấy trong phủ Diên Phúc, công chúa Tĩnh Hảo đang ngồi hóng mát trên ghế đá

trong vườn. Hai bà vú già ngồi cạnh đó, một bà đang xâu kim, một bà lấy những cái áo

nho nhỏ trong giỏ ra, đưa cho công chúa xem.

Tĩnh Hảo bụng đã khá lớn, dáng chậm chạp nhưng rất tươi tỉnh.

- Không biết ta sẽ sinh trai hay gái đây, không biết chọn chỉ thêu màu nào cho

hợp.

Vú già thưa:

- Bụng công chúa nhọn lên ở giữa, theo kinh nghiệm của già này là thai con trai

đó!

Tĩnh Hảo cười:

- Phò mã mà nghe vậy thì sướng lắm đây, hôm nào chàng cũng dặn ta phải sinh

con trai, làm ta đâm lo!

Thị nữ vào, trình:

- Bẩm công chúa, có người bên phủ An Phong xin ra mắt.

- Ai thế? Cho vào đây.

Phủ thiếp Trần thị vào, khóc như mưa:

- Công chúa! Xin công chúa cứu giúp. Hoàng tử bên thiếp bị người ta giải đi rồi!

499

Tĩnh Hảo sững sờ:

- Hồng Bảo bị giải đi? Giải đi đâu?

- Bẩm, thiếp nghe nói là tống giam vào ngục Nhà Đồ!

- Chết chưa, có nghe nói Bảo nhà ta mắc tội gì không?

Phủ thiếp Trần thị thút thít, rụt rè.

- Dạ… Thiếp… Thiếp không biết.

Tĩnh Hảo giậm chân:

- Chết khổ, cái cậu Bảo này sao mà nặng vía, cứ bị lôi thôi hoài. Ta phải vào cung

hỏi xem sao.

Vú già can ngăn:

- Bẩm công chúa, công chúa trong mình thai nghén, không nên đi lại nhiều đâu!

Tĩnh Hảo không nghe:

- Biết làm sao bây giờ, một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ, huống chi là anh chị

em trong một nhà, làm sao mà ngồi yên được đây.

Hôm ấy không hiểu sao đường trong kinh thành lát gạch phẳng phiu, mà chiếc xe

của Tĩnh Hảo giằng xóc liên hồi. Đó là vì chốc chốc một trong hai con ngựa lại hí vang,

chồm lên, khiến con ngựa kia cũng lúng túng. Xe cứ rung lên bần bật.

Tĩnh Hảo nằm trong xe, nhăn nhó. Thị nữ thưa:

- Công chúa, tự nhiên ngựa dở chứng không chịu đi, không hiểu tại sao. Hay là

công chúa quay về nghỉ, kẻo động đến cái thai.

Tĩnh Hảo gạt đi:

- Kệ, cứ đi tiếp, ta không sao!

Người xà ích vung roi cố trấn áp con ngựa bất kham. Cuối cùng rồi cũng đến

được hoàng cung.

***

Trong cung, thái hậu đang đứng trên hiên, bên cạnh là một lồng lớn nhốt đầy

chim. Tự Đức hoàng đế tuần vừa qua đi săn, sai người đặt bẫy được nhiều chim lạ, ngài

sai đưa hết sang cung Từ Thọ làm món ăn cho thái hậu.

Thái hậu bảo thị nữ:

- Tội nghiệp cho lũ chim vô tội, con nào bị thương các con đem bôi thuốc cho

chúng. Con nào bay được, thả cho chúng bay về rừng.

Bà vừa nói đến đó thì có thái giám báo tin Trưởng công chúa vào chầu.

Tĩnh Hảo lễ mễ đi vào, nói ngay:

- Mẹ! Con nghe nói người ta bắt em Bảo, em Bảo có tội gì vậy?

Thái hậu dắt tay Tĩnh Hảo vào bên trong, dìu cho nàng ngồi xuống sập.

- Con có thai, chuyện gì cũng không nên hấp tấp. Cứ bình tĩnh ngồi đây đã. Lần

này con vào cung, phải ở lại chơi với mẹ vài ngày, để mẹ bảo ngự y cắt thuốc tẩm bổ cho

con.

Tĩnh Hảo vẫn xoắn xuýt:

500

- Mẹ! Bảo bị bắt, cả nhà em ấy lo lắm. Bảo có tội gì, mình tìm cách tha cho Bảo

được không?

Thái hậu nhẹ nhàng:

- Tĩnh Hảo, đừng nôn nóng. Con phải biết rằng tính mẹ không thích oán thù. Một

con chó già ốm trong cung mẹ cũng không xa bỏ, một con chim mẹ cũng không muốn hại

chết hay giam cầm nó.

- Dạ, vậy mẹ nói với Tuy Thạnh quận công tha cho em Bảo đi mẹ.

Thái hậu chưa kịp trả lời, thì thái giám ngoài cửa hô:

- Hoàng thượng giá lâm!

Vua Tự Đức xuất hiện, tiến vào chào mẹ rồi ngồi vào ghế bên tả. Thấy Tĩnh Hảo,

mắt nhà vua sáng lên trìu mến:

- Chị Tĩnh Hảo!

Tĩnh Hảo làm lễ:

- Hoàng thượng vạn tuế!

Tự Đức nhìn chị:

- Hôm nay sao chị tái xanh vậy? Chị phải cẩn thận dưỡng thai đó, cả nhà phò mã

đang trông mong vào chị.

- Tạ ơn hoàng thượng nhắc nhở. Thần vẫn khỏe, chỉ vì sáng nay con ngựa kéo xe

lồng lên giữa đường, thần sợ quá nên tái cả mặt!

Tự Đức lo lắng:

- Ngựa đang kéo xe mà trở chứng như vậy nguy hiểm lắm! Chị không được đi

liều như vậy, để trẫm gọi phu đội Thượng mã thay ngựa ngay.

Tĩnh Hảo nôn nóng:

- Tâu hoàng thượng, thần muốn hỏi về việc của hoàng huynh Hồng Bảo!

Tự Đức đang vui chợt sa sầm nét mặt.

- Hồng Bảo từ nay không còn là hoàng huynh của chúng ta nữa rồi. Bảo đã bị Tôn

Nhân phủ xóa tên trong sổ tôn thất, cho theo họ mẹ. Từ nay không có ai là hoàng tử

Nguyễn Phúc Hồng Bảo nữa, chỉ có tên tội phạm Đinh Bảo mà thôi!

Tĩnh Hảo thốt kêu:

- Trời ơi! Sao nhẫn tâm thế? Tôn nhân phủ có xóa được máu trong người của mấy

chị em ta được không? Bảo có mang họ gì thì vẫn là máu thịt của phụ hoàng mà.

Tự Đức nhìn Tĩnh Hảo, lắc đầu không nói.

Thái hậu cầm tay Tĩnh Hảo:

- Con hãy chờ đã, có gì sẽ nói sau. - Bà quay sang hỏi Tự Đức: - Hoàng thượng

tìm ta, chắc có chuyện gì quan trọng?

Tự Đức mặt đăm chiêu:

- Thưa mẹ, sáng mai các phụ chính đại thần vào yết kiến để bàn về vụ Đinh Bảo

mưu phản. Con muốn thỉnh ý mẹ trước khi quyết định.

Thái hậu bảo Tĩnh Hảo:

- Con hãy tạm ra nhà thủy tạ hóng mát, để ta nói chuyện với hoàng thượng.

501

Tĩnh Hảo cúi đầu:

- Dạ, con xin lui. - Vừa lui ra, công chúa vừa khẽ níu tay thái hậu, nói nho nhỏ: -

Mẹ nhớ nhé, tha cho Bảo nhé!

Tự Đức chờ chị ra hẳn rồi mới nói:

- Phủ Nội vụ và bộ Hình đã có tờ trình. Tội trạng của Đinh Bảo đã rõ. Đây là lần

thứ ba Đinh Bảo quyết tâm nhờ lực lượng của nước ngoài để giành ngôi.

Thái hậu lặng yên ngẫm nghĩ một lúc rồi thở dài:

- Dĩ oán báo oán thì là cách hẹp hòi của bọn tiểu nhân, ta không nên làm. Dĩ ân

báo oán là cách của nhà Phật, hai lần trước ta đã làm rồi. Nay Bảo không hối cải, việc ác

đã rành rành như vậy, chỉ còn cách học theo lời dạy của đức Khổng: dĩ trực báo oán, lấy

sự ngay thẳng mực thước để đáp lại oán thù.

Tự Đức đồng tình:

- Lời mẹ dạy chí phải. Vậy con sẽ theo cách dĩ trực báo oán, giao việc này cho các

quan bàn nghị theo đúng phép nước.

Vua đứng dậy bước ra. Thái hậu đi theo, vịn vào vai vua, nói thêm.

- Để cho các quan nghị án, đấy là xử nghiêm minh theo phép nước. Sau đó hoàng

thượng nên giảm nhẹ cho Bảo một bậc, đấy là thể hiện tình nghĩa anh em. Vậy thì tình lý

cân phân, hoàng thượng có nghĩ vậy không?

Tự Đức cúi đầu:

- Mẹ lúc nào cũng rất độ lượng, con sẽ noi theo tâm đức của mẹ. Nhưng thật tình

mà nói, con thấy Đinh Bảo không xứng đáng với tấm lòng của mẹ đâu!

Bộ Hình xử lý vụ án, đem thầy sãi người Miên và tên gia nô Vạn Khoái ra tra hỏi.

Âm mưu bại lộ, nhân chứng, vật chứng đầy đủ. Vạn Khoái bị khép vào tội đồng mưu

phản nghịch, hình phạt tử hình. Thầy sãi người Miên can tội đồng lõa, cộng thêm tội bùa

phép phù chú lừa gạt dân chúng, cả hai tội khép vào hình phạt tù khổ sai, lưu đày viễn

châu. Riêng Đinh Bảo can tội chủ mưu làm phản, phải chịu hình phạt lăng trì.

Đăng Quế tâu vua:

- Tâu hoàng thượng, an ninh quốc gia là rất hệ trọng. Cho nên, từ đời cổ cho chí

kim, từ bên Tàu cho đến bên ta, lúc nào tội phản nghịch cũng phải chịu hình phạt cao

nhất. Bản án bộ Hình đưa ra rất chính xác, xin hoàng thượng chuẩn y.

Tự Đức phán:

- Tội Đinh Bảo và đồng bọn quả thật là đáng chết. Nay trẫm chuẩn y mức án đối

với tên sãi Miên và tên Vạn Khoái. Còn với Đinh Bảo, dù sao cũng là anh của trẫm, nếu

xử cực hình e không khỏi nhẫn tâm. Vì vậy trẫm giảm nhẹ một bậc, cho lãnh tội cấm cố

chung thân, giam cầm trọn đời.

Đăng Quế đứng bật dậy:

- Tâu hoàng thượng! Xin hoàng thượng nghĩ lại. Đầu mối mầm loạn chính là ở tên

Bảo. Hoàng thượng tha chết cho Bảo thì mầm loạn sẽ còn tiếp tục, làm tốn thêm nhiều

mồ hôi xương máu của quan lính thêm nữa.

Tự Đức ôn tồn:

502

- Trẫm cũng giận tên Bảo lắm, y muốn lật đổ trẫm không lẽ trẫm lại bao che cho

y. Nhưng nghĩ dù sao y cũng là hoàng tử, trong hình pháp vẫn có luật bát nghị, giảm

khinh cho các thân công hoàng tử phạm tội.

- Tâu hoàng thượng! Ngày trước tiên hoàng Minh Mạng vẫn căn dặn thần: Đã là

phép nước thì dù là hoàng tử hay thứ dân đều phải xử như nhau. Điều khoản nghị thân

trong bát nghị, chỉ cho giảm từ hình phạt lăng trì, xử trảm thành hình phạt Tam ban triều

điển, cho phép tự vận mà thôi! Hoàng thượng đã tha cho Bảo hai lần, Bảo không ăn năn

hối cải, lần sau lại tội nặng hơn lần trước. Vậy là đã rõ không thể cảm hóa được!

- Theo trẫm thì chung thân cấm cố là sống cả đời trong ngục, đâu có còn chống

phá gì được nữa, đế sư nghĩ sao?

- Hoàng thượng đừng quên, dù tên Đinh Bảo có nằm yên trong ngục thì vẫn là

linh hồn của những cuộc khởi loạn. Những kẻ bất mãn, sẽ dùng cái sống còn của Bảo như

một lá bài để âm mưu lật đổ! Âm mưu nối tiếp âm mưu, thì an ninh của đất nước sẽ như

thế nào?

Tự Đức nói, giọng vỗ về:

- Trẫm hiểu đế sư vì lo cho trẫm nên mới lao tâm khổ tứ như vậy! Nhưng xin đế

sư hãy tin vào trẫm. Vả lại, khoan dung là ý của thái hậu, trẫm làm con tất muốn làm vui

lòng người.

Nghe nhắc đến thái hậu, Đăng Quế gieo mình ngồi xuống ghế, lắc đầu thở dài.

Đêm hôm ấy, có mấy người đàn ông gặp nhau trong một quán tranh nằm heo hút

giữa cánh đồng An Cựu.

Quán nhỏ này thường được người trong kinh thành gọi là quán cơm Âm Phủ. Gọi

như thế là vì giữa cánh đồng mênh mông, túp lều tranh với ánh đèn dầu vàng vọt trông

thật hiu hắt, ma quái. Đây là nơi duy nhất trong kinh thành còn mở cửa vào cái giờ khuya

khoắt ấy. Khách ăn trong quán thường là mấy bác phu xe lỡ chuyến, mấy cô gái ăn sương

chờ khách, và cả các quan viên sau cuộc chơi bời canh khuya, ghé ăn bát cháo gà cho đỡ

hao tổn sức lực.

Trần Giám, Đinh Văn Thắng, Tôn Thất Bật, Đào Trí Phú, bốn người trong nhóm

tôn phò Hồng Bảo ngồi chụm đầu quanh chiếc bàn tre. Đợi cho khách trong quán vãn hết,

họ mới bắt đầu câu chuyện:

- Hồng Bảo bị bắt rồi, chúng ta trước sau cũng sẽ lọt vô tầm ngắm của Trương

Đăng Quế thôi. Nay muốn thoát thân chỉ còn một cách… - Trần Giám hạ giọng khẽ nói.

- Cách gì? - Đào Trí Phú hỏi.

Trần Giám nhìn quanh:

- Còn cách gì nữa, ngoài cái cách của Kinh Kha vào đất Tần!

Mắt Tôn Thất Bật lóe sáng:

- Phải lắm, ông này nói chính đúng ý tôi.

Đinh Văn Thắng thì thầm:

- Ám sát Tự Đức?

Đào Trí Phú cười khẩy:

503

- Sao mà dốt thế? Những chuyện đó phải tự hiểu, đừng bắt người ta nói thẳng ra

mồm.

Trần Giám nắm chặt tay, chém vào khoảng không:

- Đến khi Tự Đức đã lăn quay ra rồi, thì Hồng Bảo đương nhiên có bao nhiêu tội

cũng thành vô tội.

- Rõ rồi. Uống thêm một chén cho ấm, rồi bàn tiếp coi!

Cả bọn cạn chén.

Nán lại hoàng cung mấy hôm, Tĩnh Hảo vừa ở chơi thăm mẹ, vừa nghe ngóng

tình hình Hồng Bảo. Hễ có dịp là nàng năn nỉ xin tha cho Bảo, làm thái hậu phải nghiêm

mặt quở:

- Việc nước là hệ trọng, không phải là chuyện ai cũng nhúng tay vào được. Con

phải tin ở đức nhân từ của hoàng thượng, nhất định hoàng thượng không xử ép ai đâu!

Tĩnh Hảo nghe vậy tạm yên lòng. Uống hết thang thuốc thứ ba do thái hậu chính

tay kê đơn, nàng lễ mễ lên xe trở về phủ. Cỗ xe ra cổng Chương Đức, đi ngang qua cửa

Thể Nhơn rồi theo đường cái quan ngược lên ngả Kim Long.

Trời đã hoàng hôn, gia nhân ngồi trước xe thắp đuốc soi đường, ánh đuốc chiếu

bập bùng trên lưng mấy con tuấn mã. Chiếc xe đã được thay mấy con ngựa tốt nhất của

hoàng cung, nên không còn giằng xóc như hôm trước. Tĩnh Hảo dựa vào gối gấm, thiêm

thiếp ngủ ngon lành trên đường đi.

Bỗng đâu từ bụi rậm hai bên, một loạt mũi tên bắn ra. Ngựa bị thương, lồng lên

hoảng loạn. Xe đổ. Mấy tên gia nhân theo hầu cũng có người trúng tên, ngã rạp. Bọn côn

đồ ập tới. Tên cầm đầu hét to:

- Chém ngay tên vua! Ai lấy được đầu vua sẽ được phong Hầu!

Trong lòng xe, dưới ánh đuốc, Tĩnh Hảo hiện ra, nằm vắt mình trên ghế, ba bốn

mũi tên ghim vào người. Bọn thích khách chưng hửng: không phải Tự Đức!

Chúng vội vã bỏ chạy.

Tĩnh Hảo được đưa trở lại hoàng cung. Máu dính đầy trên cơ thể nàng. Thái y cố

gắng rót thuốc hồi dương cho Tĩnh Hảo. Thuốc hòa với máu sủi bọt trên miệng nàng.

Tĩnh Hảo nhìn trừng trừng, co giật liên hồi, rồi thở hắt ra, mắt nhắm lại. Thái hậu

ôm con lay khóc. Hai nữ quan già nghẹn ngào tiến đến đỡ lấy thái hậu kéo ra.

- Tâu thái hậu! Công chúa đi rồi!

Thái hậu buông tay, ngã vật ra, ngất đi.

Dù là một người đàn ông mạnh mẽ, đã đương đầu với bao nhiêu biến cố, Trương

Đăng Quế vẫn không khỏi choáng váng khi nghe tin Tĩnh Hảo chết. “Trời! Thật sao?

Thái hậu ra sao?” Điều đầu tiên đập vào tâm tư Đăng Quế là nỗi đau tận cùng của Hằng.

Nguyễn Tri Phương, Phạm Thế Lịch lập tức ứng trực, các cổng thành được canh

chừng nghiêm nhặt. Từ trước đến nay an ninh trong kinh thành rất ổn, các công hầu

vương tước đi xe trên đường chỉ cần người hầu chứ không phải dùng đến gia binh. Chưa

hề có tội ác nào táo tợn như thế!

Nguyễn Tri Phương nhận định:

504

- Bọn này nhất định không phải côn đồ tầm thường. Chúng không cướp của, bao

nhiêu trang sức công chúa đeo trên người vẫn còn nguyên. Vụ giết người này, đã không

có mục đích cướp của, tất là do thâm thù. Công chúa và phò mã có kết oán với ai không?

Đăng Quế suy nghĩ:

- Theo ta nhận định, bọn côn đồ này chưa chắc đã nhắm vào công chúa.

- Thượng quan nói như vậy nghĩa là sao ạ? - Phạm Thế Lịch hỏi.

- Các ông hãy chú ý về chiếc xe chở công chúa từ hoàng cung trở về. Chiếc xe

này khi vào dùng ngựa kéo của phủ Diên Phúc, nhưng khi trở ra đã thay ngựa của hoàng

cung.

Nguyễn Tri Phương gật đầu:

- Tại hạ đã xem xét việc đó. Do mấy con ngựa của công chúa trở chứng bất

thường, nên hoàng thượng đã sai lấy ngựa của người thay vào. Hai con ngựa của điện

Càn Thành là con Vân Quang và con Hoắc Dương, xưa nay vốn là ngựa tốt nhất của

hoàng thượng.

- Đúng. Vậy là do đổi ngựa, nên bọn côn đồ này tưởng lầm là hoàng thượng vi

hành, chúng muốn nắm thời cơ mới lập tức đột kích chiếc xe.

Phạm Thế Lịch băn khoăn:

- Nhưng làm sao bọn côn đồ có thể nhận ra ngựa của hoàng thượng? Chính tại hạ

ra vào hoàng thành nhiều rồi mà cũng không thể nhận biết hai con ngựa đó!

Đăng Quế đứng phắt dậy:

- Đấy là mấu chốt của vấn đề. Kẻ nhận ra hai con ngựa này chỉ có thể là một

người thường xuyên ra vào cổng Ngọ Môn và cổng Hòa Bình, là hai cửa mà hoàng

thượng thường ra vào.

Nguyễn Tri Phương hiểu ngay ý của Trương Đăng Quế:

- Nếu khoanh vùng những kẻ đáng nghi nhất, thì tại hạ cho rằng… rất có thể là

Trần Giám hay Đinh Văn Thắng. Trần Giám trước đây là Chưởng cơ vệ quân Dực Chấn,

Đinh Văn Thắng là chỉ huy trưởng Ngự lâm quân.

Đăng Quế gật đầu không nói, lẳng lặng với tay lấy lệnh tiễn, viết vắn tắt mấy chữ

đưa cho Phạm Thế Lịch. Nhận định của Nguyễn Tri Phương hoàn toàn chính xác: Hành

động của bọn côn đồ này rất giống với thủ đoạn của bọn Hắc y trước đây. Bọn này khi

trước do Tổng quản thái giám Trần điều động, mà ông ta chính là chú ruột của Trần Giám

bây giờ.

Chỉ hai hôm sau, cả bọn Trần Giám, Đinh Văn Thắng, Đào Trí Phú, Tôn Thất Bật

đã bị xích tay lần lượt dẫn giải vào ngục, ngang qua phòng giam của Hồng Bảo.

Thấy người quen, Bảo chạy ra đứng áp người vào song sắt, khóc rống lên:

- Các ngươi cũng vào đây rồi sao? Còn ai cứu ta được đây?

Thấy Bảo khóc hu hu rất thảm thiết, Tôn Thất Bật cười nhạt:

- Đã có gan mưu bá đồ vương mà không hiểu sao? Việc thành thì tột bực vinh hoa

phú quý, việc không thành thì chỉ có chết là cùng. Khóc cái gì?

505

Nói rồi Tôn Thất Bật lao đầu vào chiếc cột đá trong nhà giam. Đầu vỡ, Bật gục

xuống, máu tuôn trào.

Ai nấy xanh mặt, chỉ có Đào Trí Phú cười sằng sặc:

- Đằng nào chẳng chết, sợ tội lăng trì nên trốn trước hay sao! Ha ha!

Trần Giám và Đinh Văn Thắng thì sợ mất mật, quay đi không dám nhìn. Hồng

Bảo ôm mặt ngã sụm xuống.

Ngục quan cùng với một tốp lính tiến vào, hô to:

- Phạm nhân Đinh Bảo nghe đây: theo lệnh hoàng thượng, lập tức dời khỏi phòng

giam.

Hồng Bảo khiếp sợ, bước lùi:

- Các ngươi đem ta đi đâu? Ta không đi! Ta không đi!

Lính ập vào kéo Bảo đi.

Bảo kêu lạc cả giọng:

- Bay muốn giết ta hay sao? Đang đêm định thủ tiêu ta phải không?

Ngục quan cười lên hô hố:

- Thủ tiêu cái gì? Lệnh hoàng thượng sai dời ông sang nhà ngục mới xây. Đặc biệt

ưu tiên cho ông ở nhà mới đó, ăn mừng đi!

***

Bốn mươi chín ngày sau khi Tĩnh Hảo chết, thái hậu vẫn như người mất hồn,

không ăn, không ngủ, người gầy nhẹ như cành mai khô cuối đông. Hạnh Thảo ngày đêm

an ủi, nhưng giờ đây ngay cả Hạnh Thảo, thái hậu cũng không nhận ra nữa… Tĩnh Hảo

tuy là công chúa, nhưng đã lấy chồng, cái tang Tĩnh Hảo vẫn là tang của bên nhà chồng.

Vậy theo lời tiên tri của cô đồng, hoàng gia sẽ còn thêm một người phải chết. Người

trong cung lo lắng thầm thì: cái tang thứ ba… không khéo lại ứng vào thái hậu chăng?

Trong cung Từ Thọ, một bàn thờ vọng đặt cạnh tẩm cung của thái hậu. Khói

hương đang bay lên. Trước bàn thờ là chiếc chiếu trải rộng, trên đó thái hậu đang nằm

sấp, xõa tóc bất động. Thị nữ bưng hai bình hoa mới cắm vào đặt trước bàn thờ.

Một nữ quan bước vào, lay nhẹ thái hậu.

- Tâu thái hậu! Hôm nay là tuần chung thất của công chúa rồi đó! Bên phủ phò

mã làm lễ cầu siêu cho công chúa, thái hậu có hạ cố đến dự không?

Thái hậu lờ đờ mở mắt, yếu ớt lắc đầu.

- Ta không đi đâu nữa cả. Con ta chết rồi, linh hồn bay nhẹ nhàng, nơi nào có

người thương nhớ thì linh hồn con ta ở đó. - Bà nhìn mông lung ra vườn - Ngày xưa khi

còn ở cung, sáng sáng con ta hay ra vườn hái hoa thạch lựu. Bây giờ hoa thạch lựu đang

nở, nhất định hồn con ta đang ở đây…

Hôm ấy, bên phủ Phạm, Hạnh Thảo sắp hai quả thức ăn thật ngon, bảo thị tỳ:

- Con bưng quả này sang bên phủ phò mã, nói là của ta dâng cúng công chúa. Đây

là những món công chúa thường thích đây! - Nói rồi Hạnh Thảo rưng rưng, đưa tay chặm

nước mắt.

506

- Dạ, còn quả kia thì sao ạ?

- Quả này ta đem vào cung, thắp nhang trên bàn thờ vọng cho công chúa. Cúng

xong ta sẽ đích thân đem vào cho Đinh Bảo.

- Đinh Bảo đang bị tù, phu nhân dám đem cơm cho ông ấy sao?

Hạnh Thảo gật đầu:

- Bởi vậy nên ta mới phải đích thân đem đi, không thì ngục quan không đời nào

nhận. Ai có tội đã có bộ Hình xét phạt, ta chỉ biết chúng nó là chị em một nhà thôi!

Trong ngục, Hồng Bảo lúc ấy đang nằm bẹp trên giường.

Xa xa có tiếng chiêng trống “Tùng! Bi li….” vọng lại.

Hồng Bảo giật mình, run run:

- Chú lính ơi! Chiêng trống gì vậy?

- Tiếng chiêng trống ngoài pháp trường đó! Hôm nay Trần Giám, Đinh Văn

Thắng, Đào Trí Phú bị đem xử ở cống Chém.

Hồng Bảo rên lên một tiếng, mặt xám ngoét.

Lính canh dửng dưng:

- Tội lăng trì! Mỗi tiếng chiêng là lóc một miếng thịt đó!

Hồng Bảo rũ xuống, hai tay che mặt, khóc không thành tiếng.

Đã đến giờ ăn của phạm nhân, lính gác cũng đổi phiên, rút ra cách một khoảng xa.

Mâm cơm hôm nay thật đặc biệt. Hồng Bảo tuy đang buồn não lòng, vẫn không

khỏi cảm thấy khoái khẩu, đã lâu lắm mới được tận hưởng những món ăn trân quý.

Chợt như vừa sực nhớ điều gì, vẻ mặt Bảo hoang mang.

- Sao chúng lại cho một tên tù ăn uống cao sang như vậy? Thường ngày có thấy

đâu? Hay là… Hay là… Đây là bữa ăn cuối cùng của ta?

Mồ hôi lạnh toát ra trên trán Hồng Bảo.

- Đúng rồi, ta nghe nói những tử tù sắp chết thường được hưởng một bữa ăn đặc

ân… Ta sắp chết sao?

Bảo hoảng loạn, quăng đũa, chạy núp vào góc này, góc nọ trong phòng giam.

“Chúng giết ta ra sao, chắc là lăng trì, tùng xẻo, đem bêu cho thiên hạ xem… Xem thịt ta,

đầu ta, máu ta…” Ánh mắt lạc thần, Bảo ôm đầu vật vã, kêu rống lên:

- Ta không chịu nổi nữa rồi! Ta chịu không nổi!

Bảo bắt đầu cởi áo ngoài ra, xé thành từng sợi vải dài. Trong trạng thái bị kích

động tột độ, Hồng Bảo nối các mảnh vải dài lại thành một sợi dây, rồi lẩy bẩy trèo lên

chiếc ghế gỗ.

Chương 68

Sức tàn phá của một bài thơ

Hôm sau, trong điện Càn Thành, hoàng đế Tự Đức đang ngồi đọc tấu văn.

507

- Tâu hoàng thượng, tội phạm Đinh Bảo tối hôm qua đã tự vẫn trong ngục.

Nghe Trương Đăng Quế báo tin, Tự Đức buông rơi cây bút.

- Tự vẫn? Thực sao? - Nhà vua bàng hoàng, nghẹn lời: - Trẫm đã nghĩ tình anh

em mà hết sức nhẹ tay, sao hoàng huynh lại nghĩ dại mà hại thân như thế!

Đăng Quế tâu:

- Xin hoàng thượng chớ quá thương xót. Không phải ai cũng biết phục thiện,

không phải ai cũng biết suy xét để rút kinh nghiệm cho cuộc sống. Kết cục của Đinh Bảo

hôm nay chẳng có gì đáng ngạc nhiên, đấy là kết quả của một chuỗi sai lầm đã bắt đầu từ

lâu lắm rồi!

Tự Đức chảy nước mắt:

- Đành thế, nhưng trẫm cứ nhớ tới lúc còn nhỏ, mấy anh chị em cùng sống hồn

nhiên trong hoàng cung… Ai ngờ lớn lên trở thành thù địch, rồi bây giờ kẻ mất người

còn…

Đăng Quế cương nghị:

- Hoàng thượng nhân từ, thần rất cảm mến. Nhưng luật đời là vậy, gieo gió tất gặt

bão, không ai thoát khỏi những hậu quả do chính mình gây ra. Hạ thần xin lui.

Đăng Quế định cáo từ thì chợt một tiếng nói vang lên:

- Đăng Quế, hãy nán lại, ta có việc muốn hỏi khanh.

Từ cửa bên, thái hậu bước ra, người xanh gầy, yếu ớt.

Đăng Quế bất ngờ quá, đứng sững lại.

- Thái hậu thiên tuế!

Ánh mắt Đăng Quế rạng lên một niềm vui khó tả.

- Thái hậu! Lâu lắm rồi… thần mới được thấy dung nhan.

Thái hậu im lặng nhìn, đôi mắt mở to trên gương mặt xanh xao nhợt nhạt.

- Đăng Quế, Hồng Bảo có thật là tự vẫn không?

Đăng Quế khựng lại.

- Có thật là tự vẫn không??? Đức bà nói vậy là nghĩa làm sao? Xin nói thẳng cho

thần được biết!

- Bảo là tội nhân bị giam trong ngục, ngày đêm có người canh giữ, sao lại lơ là để

cho nó dại dột liều mình? Bảo bị giam cầm, chết âm thầm không ai biết, ai chứng minh

được là nó tự tử mà chết hay có bàn tay ai hại chết?

Đăng Quế nhíu mày.

- Vậy nghĩa là Đức bà có ý nghi ngờ cả thần sao? Thôi được, thần xin nói rõ ý

nghĩ của thần về việc này. Khi nghị án Đinh Bảo, chính thần đã xin hoàng thượng xử Bảo

tội chết. Chính vì hoàng thượng nể lời Đức bà nên mới giảm án cho Bảo thành chung

thân. Theo thần, Bảo được sống không phải vì y đáng sống, y được sống thêm bấy nhiêu

ngày chính là nhờ ơn Đức bà. Nay Bảo có chết, bất luận là do Bảo hay do ai cũng là đáng

tội, không oan! Không đáng để phải bận tâm nhiều như vậy!

Thái hậu mím chặt môi:

508

- Vậy là Đăng Quế cho rằng bản án dành cho Bảo quá khoan hồng, nên đã tự ý xử

lại theo ý mình?

Đăng Quế cố nén giận:

- Xin Đức bà chớ hiểu lầm ý thần. Thần đâu có phải người thích chơi trò ám

muội, ném đá giấu tay. Thần chỉ muốn nói rằng, nhân từ thái quá là tự hại chính mình.

Đức bà cứ nghĩ hoàng thượng đã ngồi trên ngai là đã tuyệt đối được an toàn ư? Không

phải đâu, rồi lịch sử sẽ chứng minh lời thần nói!

Thái hậu vẫn khăng khăng:

- Khanh có hạ lệnh giết Bảo hay không? Ta đang cần một lời trần tình, để đỡ băn

khoăn trong lòng ta. Vậy mà những câu trả lời của Đăng Quế lại làm ta thêm hoang mang

lo nghĩ!

Đăng Quế lạnh lùng:

- Tâu Đức bà, thần xưa nay không quen trần tình với ai cả. Thần trải thờ ba triều

vua, chỉ biết lấy tấm lòng ra phụng sự vương triều, cũng như - Quế nhấn mạnh - phụng sự

Đức bà. Tấm lòng của thần, Đức bà hiểu thì tốt, không cũng đành vậy. Thôi, công việc

của thần còn nhiều, không có nhiều thời giờ để ngồi đó khóc thương lo nghĩ cho ai. Xin

bái biệt!

Đăng Quế quay ngoắt người, bước ra.

Tự Đức nhìn theo, lo lắng.

- Thường thì đế sư xong việc, chỉ nói “Thần xin lui.” Nay sao lại nói “Xin bái

biệt”? Chắc là trong lòng buồn giận lắm không nén được đó!

Thái hậu bất bình:

- Đăng Quế dù được trọng vọng đến tột bậc, nhưng vẫn là phận làm tôi, sao hôm

nay dám xẵng giọng với ta như vậy? Từ khi chị con mất, mẹ đã không còn tha thiết với

việc gì trên đời nữa, vậy mà hôm nay phải nói, vì hậu quả việc này lớn lắm chứ không

nhỏ đâu!

Tự Đức cố an ủi thái hậu:

- Mẹ! Đế sư làm việc rất nhọc nhằn, cũng chỉ vì an toàn của mẹ con ta. Không

làm gì thì không sơ suất, đã làm, trăm việc ắt phải có sơ suất một vài việc. Làm sao tránh

khỏi?

Thái hậu lắc đầu, buồn phiền:

- Hồng Bảo chết âm thầm trong ngục, người đời tất nhiên nghi ngờ, thế nào cũng

thêu dệt là triều đình thủ tiêu Bảo. Vậy thì con mang tiếng với thiên hạ là giả nhân giả

nghĩa, cái thị phi này sẽ dai dẳng đến muôn đời. Mẹ lo là lo chỗ đó!

- Con cũng đã nghĩ đến điều đó, nhưng sự đã rồi, trách móc nhau cũng không làm

sao được nữa. Xin mẹ bớt buồn lo, con sẽ làm một ông vua tốt, thần dân sẽ hiểu lòng con.

Xin mẹ về cung nằm nghỉ, đừng nên khổ tâm nữa.

Tự Đức nói rồi đích thân dìu mẹ ra khỏi điện. Thái hậu sau một lúc gắng sức, giờ

bao nhiêu sức lực đã cạn kiệt, vừa cố gắng bước đi vừa tựa vào vai hoàng đế.

***

509

Hơn mươi hôm sau, thái hậu mới gượng dậy được, một mình bước ra hành lang

nhìn hoa nở trong vườn.

- Tâu thái hậu, Tùng Thiện Công Miên Thẩm vừa sinh con đầu lòng. Phủ Tùng

Thiện đưa thiếp vào cung xin ghi tên hài nhi vào ngọc phả. - Vũ Thị Duyên, cung phi của

Tự Đức hoàng đế bước vào tâu trình.

Thái hậu đỡ lấy thiếp, một nụ cười thoáng trên gương mặt xanh xao:

- Miên Thẩm và Thúy Nương có con rồi sao?

- Dạ, Quý nhân Bảo đã đặt tên cho hài nhi là Công nữ Thể Cúc ạ.

“Quý nhân Bảo xem vậy mà may mắn hơn ta, đã sớm có cháu rồi.” Thái hậu thầm

nghĩ, nhưng không nói ra lời, sợ Duyên chạnh lòng tủi thân.

Vũ Thị Duyên dâng thiếp lên rồi, tự tay cầm áo ấm khoác lên vai thái hậu.

- Trời vào thu bắt đầu se lạnh, Thái hậu trong người còn yếu mệt, xin cẩn thận

choàng thêm áo.

Thái hậu gật đầu:

- Mẹ thấy khỏe hơn nhiều rồi. Con hãy theo mẹ về cung, mẹ muốn trò chuyện với

con.

Trong cung Từ Thọ, thái hậu nhẹ nhàng gợi chuyện. Vũ Thị Duyên e dè thổ lộ:

- Tâu thái hậu, hoàng thượng vẫn thường ngự ở cung của con, con vẫn hầu hạ

người chu đáo ạ!

- Ý ta muốn hỏi con về chuyện thầm kín trong chỗ vợ chồng, các con sống với

nhau có đầm ấm không?

Duyên ngập ngừng:

- Tâu thái hậu… Hoàng thượng vốn không ham chuyện khuê phòng. Hồi con mới

được nạp cung, có đến cả tháng sau mới gần gũi vợ chồng.

Vẻ mặt Duyên đượm buồn. Thái hậu thấy lòng còn buồn hơn:

- Cái đó thì ta biết! Ta cũng đã tỉ tê hỏi hoàng thượng, lúc đó con ta bảo rằng vì

đôi bên chưa biết gì về nhau, chưa có cảm xúc để mà gần gũi. Cho nên phải đợi khi có

lòng quý mến nhau rồi mới động phòng.

Vũ Thị Duyên gật đầu:

- Dạ, đúng như vậy!

Thái hậu băn khoăn:

- Vậy là con trai ta cũng bình thường như bao nhiêu đàn ông khác, đâu có khiếm

khuyết gì đâu? Vậy mà sao lâu rồi chưa thấy con thai nghén gì cả, nói thật ta cũng nóng

ruột lắm!

- Dạ, bình thường thì chắc là bình thường, nhưng mà…

- Nhưng mà sao?

Vũ Thị Duyên lúng túng:

- Nhưng mà… cũng ít khi con được ơn mưa móc lắm! Hình như hoàng thượng

không thích con thì phải. Mỗi lần ban ơn, chỉ như miễn cưỡng cho xong.

510

Thái hậu hoang mang:

- Lạ thật! Nếu hoàng thượng không thích con, ắt phải cho tuyển thêm cung phi

mỹ nữ nữa chứ? Hay là… Hay là hoàng thượng bị di chứng bệnh đậu mùa năm xưa…

ảnh hưởng đến sinh lực?

Vũ Thị Duyên uể oải:

- Tâu, con cũng không biết nữa… Con là phận đàn bà, trời bắt sao chịu vậy, chỉ

biết giữ lòng trung với hoàng thượng.

Mấy hôm sau, phủ Tùng Thiện của Miên Thẩm mở tiệc mừng đầy tháng bé Thể

Cúc.

Miên Thẩm là nhà thơ, quen biết nhiều văn nhân thi sĩ, nên khách mời trong tiệc

vừa có cả công hầu, vừa có cả văn nhân. Những nhà thơ ở kinh đô: Cao Bá Quát, Nguyễn

Hàm Ninh, Nguyễn Văn Siêu đều có mặt trong tiệc.

Mấy hôm trước đó, theo lời thái hậu, hoàng đế Tự Đức đã xuống chiếu phục hồi

địa vị Chiêu nghi cho Quý nhân Bảo. Phủ Tùng Thiện đón một lúc hai tin vui, ai cũng

chúc mừng song hỉ lâm môn.

Hôm ấy, trong tiệc vui có Nguyễn Hàm Ninh, quê ở Quảng Bình, nổi tiếng là

danh sĩ ở kinh kỳ. Ban nhạc đang tấu mừng trong một góc khách sảnh. Nghe tiếng đàn

quen thuộc, Nguyễn đặt chén xuống, đứng dậy, lần bước đến gần.

Đúng là tiếng đàn của Đẩu Nương.

Nàng mặc chiếc áo dài lụa màu khói hương, tay dạo bản Xuân phong tưng bừng,

nhưng vẻ mặt thì buồn hiu hắt.

Nguyễn Hàm Ninh chờ lúc dứt bản đàn, đến bên hỏi nhỏ:

- Đẩu Nương! Từ ngày hoàng trưởng tử qua đời, nàng sống ra sao?

Đẩu Nương cười buồn:

- Thiếp vốn là kiếp cầm ca, bây giờ lại về với kiếp cầm ca. Đời thiếp giờ đây chỉ

còn có cây đàn này bầu bạn mà thôi!

Nguyễn Hàm Ninh bùi ngùi:

- Tội nghiệp cho nàng. Tưởng đã êm nơi ấm chỗ, ngờ đâu chưa được bao lâu lại

vất vả long đong.

Đẩu Nương rơm rớm nước mắt:

- Thiếp sống nhờ tiếng đàn cũng không đến nỗi nào. Chỉ tiếc nhớ hoàng tử, cả

ngàn kiếp sau cũng không ai thương thiếp như vậy. Tội cho hoàng tử chết âm thầm trong

ngục, cái chết bất minh chẳng biết thực hư vì đâu?

Nguyễn Hàm Ninh gật đầu:

- Ta cũng nghĩ vậy! Hoàng tử đã được khoan hồng tha tội chết, mắc mớ gì còn tự

vẫn. Biết đâu cái khoan hồng này cũng như là mèo khoan hồng với chuột, chỉ là nhân

nghĩa ngoài mặt mà thôi!

Đẩu Nương thấy Hàm Ninh nói to chẳng chút e dè, vội nhìn quanh, lau nhanh

nước mắt.

511

- Cảm ơn ngài có lòng thương cảm. Hôm nay tiệc vui, không dám nói nhiều về

chuyện đau lòng của thiếp.

Nguyễn Hàm Ninh xót xa bùi ngùi, quay lại bàn tiệc. Lúc này Miên Thẩm đang

chuyện trò vui vẻ, kể với khách về sở thích văn chương của hoàng đế.

- Hoàng thượng khen văn chương của Quát sao? Không ngờ hoàng thượng cũng

nhấm nháp được cái văn ngông nghênh của gã hàn sĩ này. - Cao Bá Quát vừa nói vừa

cười ha hả.

- Đúng vậy! - Miên Thẩm kể tiếp: - Hoàng thượng thích thơ, gặp chuyện gì cũng

lấy làm đề tài. Mới hôm qua trong lúc dự tiệc ở điện Văn Minh, hoàng thượng đang dùng

món hải sâm thì vô tình răng cắn phải lưỡi. Ngài Ngự liền bảo lấy ngay việc ấy để ngâm

vịnh.

Nguyễn Văn Siêu hỏi:

- Vậy có ai làm bài nào hay không, xin Đức ông kể cho nghe luôn.

Miên Thẩm cười:

- Lúc ấy rượu vào ngà ngà, lại đang lúc ăn uống, nên ai cũng xin khất đến lần

sau… Món ngon đã dọn đầy bàn mà bảo ngồi nghĩ thơ thì ai mà nghĩ được!

Nguyễn Hàm Ninh nói ngay:

- Nếu mà lúc ấy có mặt tại hạ thì không đợi phải nghĩ nhiều! Hôm nay giữa lúc ăn

uống tại hạ cũng có thể ứng khẩu làm ngay một bài thơ về đề tài “Răng cắn lưỡi”.

Nguyễn Văn Siêu cười:

- Nhớ là thơ phải hay, phải có ý nghĩa đấy nhé!

Nguyễn Hàm Ninh cười nhạt:

- Chẳng những có ý nghĩa, mà có ý nghĩa sâu sắc nữa, huynh nghe đây:

Ta ra đời trước, chú chưa sinh,

Chú phận làm em, ta phận anh.

Ngọt bùi sao chẳng cùng chung hưởng

Cốt nhục mà sao nỡ dứt tình!

Khách trong tiệc ồ lên:

- Hay! Hay! Tài tình lắm! Đẩu Nương ngâm lại đi!

Đẩu Nương bước ra giữa tiệc, ngâm lại bài thơ, vừa ngâm nước mắt nàng vừa

tươm ra ướt mi.

Có tiếng thì thầm:

“Đẩu Nương là hồng nhan tri kỷ của hoàng trưởng tử Hồng Bảo đó!”

“Nói khẽ thôi tôn ông! Bài thơ này, nghe hơi hướng thì có vẻ như là Nguyễn Hàm

Ninh có ý bóng gió ám chỉ vụ Hồng Bảo!”

“Rõ lắm, răng là em lưỡi, vậy mà không cho lưỡi cùng hưởng ngọt bùi, lại đi cắn

lưỡi chảy máu… Ai nghe cũng phải hiểu thôi…”

“Xin các ông dè chừng cái miệng một chút! Đã biết là ai cắn ai, đã lấy đâu làm

chắc mà đàm luận…”

Chỉ mấy hôm sau, bài thơ “Răng cắn lưỡi” đã lan tỏa khắp kinh đô.

512

Hạnh Thảo nghe ngóng biết được, vội vào cung báo cho thái hậu biết. Lúc này

thái hậu đang ở trong vườn, tự tay cho gạo vào những chiếc dĩa nhỏ trên mấy chạc cây để

nuôi chim trời. Tiếng chim ríu ran vang lên chung quanh.

- Thật có bài thơ như vậy sao? Ta đã lo điều này từ trước, quả nhiên như vậy!

Hạnh Thảo gật đầu:

- Thiên hạ truyền tai nhau, đi đâu cũng nghe. Ý thơ rất ác, rõ ràng nhắm vào

hoàng thượng.

- Mấy hôm nay hoàng thượng trong mình không khỏe, ngự y đang dâng thuốc.

Nếu lỡ hoàng thượng nghe được bài thơ này, tất nhiên xúc động, sợ e tổn thương đến cơ

thể. – Thái hậu dặn thị nữ: - Con dặn kỹ mọi người trong cung, không ai được nói việc

này cho hoàng thượng biết.

Hạnh Thảo buồn rầu:

- Lời nói bình thường chẳng ai quan tâm, nhưng đã thành văn thành thơ là truyền

tai nhau lan tràn nhanh lắm! Đáng trách nhà thơ không chịu tìm hiểu sự thật, chỉ viết cho

thỏa cái ý ngông của mình!

Thái hậu đau xót:

- Tin đồn như lửa, một khi nó đã bùng lên, thì lan rất nhanh, không thể nào dập tắt

nổi. Ta càng nghĩ càng giận Đăng Quế, tất cả những tai tiếng oan uổng này cũng chỉ vì sơ

suất của Quế mà ra. Cái án Hồng Bảo đã đành qua rồi, nhưng còn cái mối nghi ngờ mà

hoàng thượng phải chịu với muôn đời, biết bao giờ gỡ được?

Thái hậu nhắm mắt nghẹn ngào. Hạnh Thảo ôm lấy bà. Hai người đứng lặng trong

vườn, giữa gió thu se lạnh.

***

Thấm thoắt Trung thu lại đến. Năm nay, dịp Trung thu thái hậu cho vời con em

các quan chức trong triều vào cung dự tiệc.

Đèn lồng treo khắp nơi trong điện Dưỡng Tâm. Thái giám bước ra truyền:

- Hôm nay là dịp rằm tháng tám, các công tử đều là những học trò giỏi của Quốc

tử giám, được ơn hoàng thượng cho vào chầu thái hậu. Lát nữa nếu thái hậu có hỏi gì, xin

các công tử trả lời rõ ràng, cung kính. Thái hậu rất nhân từ, các công tử cứ mạnh dạn nói

chuyện, đừng e sợ gì cả.

Các thiếu niên công tử chắp tay thưa:

- Rõ ạ!

Thái hậu ngồi trên ghế phụng. Các công tử tiến lên từng tốp khoảng chục người,

chắp tay làm lễ:

- Thái hậu thiên tuế!

Thái hậu cười hiền từ. Chợt nhìn thấy trong hàng ngang cuối cùng có một cô bé

khoảng mười tuổi xinh xắn, thái hậu vẫy lại.

- Tiểu thư kia, tên họ con là gì, sao lại được đặc cách cùng các công tử vào chầu?

Cô bé tiến lên, vẻ dạn dĩ hồn nhiên.

513

- Tâu thái hậu, thần là Nguyễn Nhược Thị Bích, con gái quan bố chính tỉnh Thanh

Hóa!

Thái giám bước tới đỡ lời:

- Tâu thái hậu, bố chính tỉnh Thanh Hóa là Nguyễn Nhược Sơn, có con gái còn

nhỏ mà thông minh ham học, nổi tiếng thông tuệ. Hoàng thượng nghe quan Phụ chính

Lâm Duy Hiệp hết lời khen ngợi, nên nhân dịp Nguyễn Nhược Sơn về Kinh công vụ,

hoàng thượng cho phép dẫn con gái vào dự lễ ban thưởng ạ!

Thái hậu rất đẹp ý:

- Giỏi lắm! Con gái mà cũng có chí theo đòi sách vở, rất đáng khen!

Vừa lúc ấy thị vệ hô:

- Hoàng thượng giá lâm!

Vua Tự Đức đi vào, ngồi xuống ghế rồng.

Thái giám ra hiệu, các thiếu nhi lập tức quỳ xuống:

- Hoàng thượng vạn tuế, vạn vạn tuế!

Thái hậu vui vẻ bảo:

- Các con! Hoàng thượng khi còn niên thiếu rất ham học, nên người đặc biệt quan

tâm đến việc khuyến khích văn chương. Các con đều là những học trò ưu tú, hôm nay

được bệ kiến hoàng thượng, hãy mau đem những gì mình học được trình đọc cho hoàng

thượng nghe, để ngài vui cho sức học của các con.

Các thiếu niên công tử tiến lên, người thì đọc Kinh Thi, người đọc Tam tự kinh,

nhà vua gật đầu khen ngợi và sai ban thưởng. Thái hậu gọi Nguyễn Nhược Thị Bích:

- Bích con, ở đây chỉ có con là con gái, cũng lên tiếng cho người ta biết chứ!

Tự Đức gật đầu:

- Phải rồi, ta nghe nhà ngươi nổi tiếng thần đồng, ngươi học được gì hay hãy đọc

cho trẫm nghe thử.

Thị Bích bước ra, khuôn mặt tròn trĩnh, tóc buộc thành hai trái đào xinh xinh hai

bên má.

- Tâu thái hậu, tâu hoàng thượng, những bài trong sách thì các công tử đọc cả rồi,

đến lượt thần, xin đọc một bài thơ đố.

Nói rồi Bích đọc một hơi:

“Ta ra đời trước, chú chưa sinh,

Chú phận làm em, ta phận anh,

Ngọt bùi sao chẳng cùng chung hưởng,

Mà nỡ quên đi cốt nhục tình.

Đọc xong, Bích hồn nhiên nói tiếp:

- Xin đố các công tử ở đây, bài thơ này nói về cái gì?

Thái hậu thất kinh, đứng dậy, tái mặt. Tự Đức hơi nhíu mày, ngờ ngợ:

- Bài thơ vịnh việc rất hay! Nhà ngươi học được bài này ở đâu, do ai viết ra, hãy

nói cho trẫm biết?

Thị Bích nhanh nhẩu:

514

- Tâu hoàng thượng, thần không biết do ai viết ra, nhưng ở kinh đô này, thần theo

cha đi đến đâu cũng nghe người ta truyền tai nhau ạ!

Tự Đức vặn hỏi:

- Thật sao? Vậy ngươi hãy nói, bài này ám chỉ việc gì?

Thái hậu vội ngăn lại:

- Hoàng thượng! Thơ nhảm nhí ở ngoài dân gian, chẳng qua do bọn nhàn cư thêu

dệt, hoàng thượng quan tâm làm gì? Ta hãy mau vào ban yến cho các cháu, dự lễ khá lâu,

chúng đói bụng rồi đó!

Tự Đức vẫn chăm chú:

- Xin mẹ nán cho một chút, con muốn nghe tiếp chuyện này cho rõ!

Thị Bích thơ ngây:

- Dạ, tâu hoàng thượng, thần nghe người ta nói chuyện hai anh em ông vua nọ,

người em sợ bị giành ngôi nên giết người anh, chẳng khác nào răng cùng một máu thịt

với lưỡi mà lại đi cắn lưỡi ạ!

Tự Đức lặng người. Thái hậu kêu lên:

- Thị Bích, ngươi nói nhiều quá, hãy lui xuống đi!

Thị Bích thấy thái hậu đang vui đột nhiên xẵng giọng, cô bé sợ quá, bỡ ngỡ muốn

khóc. Tự Đức thấy vậy, gắng gượng làm ra vẻ điềm nhiên:

- Trẫm hiểu rồi. Nhà ngươi đừng sợ, ngươi không có lỗi gì cả.

Khi các thiếu nhi đã lui ra, vào tiệc, Tự Đức nắm chặt lấy tay mẹ. Trên mặt nhà

vua hằn lên những nếp nhăn đau khổ.

***

Thái hậu ngồi trong nhà tả trà. Đăng Quế đứng trước mặt. Thị nữ, thái giám đứng

hầu từ xa.

- Hoàng thượng trong người không khỏe, lại nghe bài thơ ác ý nên trong lòng đau

đớn, mấy hôm nay không dậy được. Việc nước không thể trễ hoãn một ngày, vì vậy ta

phải tuyên triệu khanh vào, giao khanh thay hoàng thượng bút phê.

Đăng Quế tâu:

- Tâu Đức bà, bút son của hoàng thượng, thần là bề tôi không nên tiếm lạm. Đức

bà là người thông tuệ, xin hãy tạm thời thay hoàng thượng tham gia chính sự.

- Đăng Quế là cố mệnh đại thần, hoàng thượng kính trọng tin tưởng khanh. Ta

chỉ là đàn bà, không am tường việc lớn, không muốn buông rèm thính chính.

- Tâu, buông rèm thính chính là lệ xưa nay của các đời thái hậu, bên Tàu cũng

như bên ta. Đức bà thông minh uyên bác, ngại gì không dám đứng ra cầm ấn son, bút

rồng? Nếu Quế tự tiện nắm lấy ngự dụng của hoàng thượng, e không khỏi bị hoàng gia

nghi ngờ lo lắng.

Thái hậu thở dài:

- Thôi được, ta đành theo ý khanh. Chỉ mong sao hoàng thượng mau chóng bình

phục. Chẳng biết ai làm cái bài thơ quái ác ấy…

515

Đăng Quế tâu:

- Thần đã cho người truy xét, tác giả bài thơ chính là Nguyễn Hàm Ninh. Hàm

Ninh trước kia làm quan đến chức thị lang, sau vì có lỗi cách chức, nay tùng sự ở chức

quan thấp, có lẽ vì vậy đã ôm lòng bất mãn với triều đình. Tâu Đức bà, hoàng thượng có

nói gì về bài thơ không?

- Hoàng thượng tuy đau buồn nhưng cũng vẫn khen tài thơ của thi nhân. Ngài nói

rằng, nếu có dịp sẽ phạt nhà thơ mỗi câu một roi, nhưng cũng sẽ thưởng cho mỗi câu một

nén vàng đó!

Đăng Quế lạnh lùng:

- Hoàng thượng nhân từ, biết quý tài trọng hiền, thần rất cảm kích. Nhưng về phía

thần, thần nghĩ Hàm Ninh chẳng có gì đáng ban thưởng. Văn chương nhiều khi còn mạnh

hơn cả chính sử, bởi sức lan truyền của văn chương rất mãnh liệt! Bởi vậy một văn nhân

phải hiểu hết trách nhiệm về những gì mình viết ra. Thần sẽ nhắc nhở Miên Thẩm phải

cảnh cáo Hàm Ninh, vì tay Hàm Ninh này chính là môn khách ở phủ Tùng Thiện!

Thái hậu khẽ xua tay:

- Thôi, theo ta cũng không cần phải cảnh cáo ai đâu! Cổ nhân vẫn nói, tiên trách

kỷ, hậu trách nhân. Việc này do ta không phòng xa từ trước, nên bây giờ càng giải thích

lại càng hiềm nghi mà thôi! Đành chỉ sống hết lòng với đời, phải trái để cho đời sau nghị

luận.

Đăng Quế khựng lại:

- Đức bà nói vậy, nghĩa là vẫn khăng khăng quy trách nhiệm cho thần?

Thái hậu im lặng.Cái im lặng đè nặng lên tâm can Đăng Quế.

Cắn răng một phút, Quế bật lên:

- Đức bà không cần nói nữa, nhìn vào mắt Đức bà, Quế đã hiểu! Đức bà có thể

khoan dung với cả những kẻ thù nguy hiểm nhất, sao lại khắt khe và bất công với Quế

như vậy?

Thái hậu quay đi, không nhìn Quế:

- Ta khắt khe với quận công, vì với ta quận công là người tài giỏi nhất, hoàn hảo

nhất. Ta kỳ vọng vào quận công bao nhiêu, thì khi thất vọng ta càng đau buồn bấy nhiêu!

- Đức bà lầm rồi! Quế không phải là thần thánh. Quế cũng chỉ là một con người

rất bình thường!

- Không, với ta, Đăng Quế là một người đặc biệt. Một con người văn võ song

toàn, đã hai lần được hai tiên đế chọn làm đại thần cố mệnh, chưa bao giờ một lần thất

bại, chưa bao giờ một lần tính sai. Vì vậy ta không thể tin sơ suất vừa qua thực sự là sơ

suất của ngài!

Đăng Quế lùi một bước:

- Đức bà không tin Quế, đó là cái đau không tả của Quế! Đức bà đâu có biết rằng,

sức lực Quế rất hữu hạn, sở dĩ Quế trải hết lòng hết sức qua ba triều vua, chính là vì lúc

nào cũng toàn tâm toàn ý nghĩ tới… nghĩ tới Đức bà!

Thái hậu bất ngờ, bối rối không biết nói sao:

516

- Đăng Quế…

- Vâng! Từ lúc Quế còn là một sư phó của hoàng gia, khi đó Đức bà còn là một cô

bé mồ côi mẹ được đưa vào cung nuôi nấng; rồi lúc Đức bà được nạp làm phủ thiếp, chịu

bao oan khổ trong cung; đến khi tiên đế Thiệu Trị được truyền ngôi, rồi hoàng thượng

bây giờ kế vị; lúc nào Quế cũng theo dõi những thăng trầm trong cuộc đời Đức bà, như

con thuyền trên biển hướng theo sao Bắc Đẩu trên trời cao! Ngôi sao Bắc Đẩu ấy chính là

động lực của thần, chính là sức mạnh của thần!

Thái hậu càng nghe, càng như bị dồn vào góc tường, nghẹn ngào nín lặng. Thấy

vậy, Đăng Quế quay phắt đi:

- Nhưng hôm nay động lực của Quế không còn nữa! Đức bà đã không tin ở thần.

Với Đức bà bây giờ, Quế là hiện thân của mưu mô, của bạo lực! Quế gắn liền với một

trang sử mà Đức bà cho là đen tối! Có lẽ thần không bao giờ nên hiện ra trước mặt Đức

bà nữa, để Đức bà khỏi phải nhớ đến cái vệt đen lịch sử ấy!

- Đăng Quế! Hãy bình tĩnh lại!

Đăng Quế quay lại, chắp tay thi lễ:

- Nay hoàng thượng đã yên vị ở ngôi cao. Âm mưu lật đổ không còn nữa. Bên

cạnh ngai vàng đã có Đức bà thông minh sáng suốt giúp đỡ hoàng thượng. Lúc này là lúc

Quế ra đi được rồi!

Thái hậu đứng bật dậy:

- Đăng Quế, khanh dọa ta hay sao? Hãy nghe ta nói…

Đăng Quế vội lùi xa, rồi khuất sau cửa cung.

Thái hậu cúi đầu, hụt hẫng. Hạnh Thảo từ phía sau tiến ra, đỡ lấy thái hậu.

Quờ quạng, mụ mẫm, thái hậu kêu:

- Dì Thảo! Ta đang ở đâu đây? Những người thân của ta đâu rồi? Miên Tông,

Uyên Ý, Tĩnh Hảo đều đã bỏ ta đi. Bây giờ, Đăng Quế cũng từ bỏ ta rồi!

Hạnh Thảo dỗ dành:

- Đức bà hãy gượng tỉnh táo lại, lâu nay Đức bà trải qua nhiều biến cố nên tinh

thần không ổn. Việc vừa qua, Đức bà đã quá khắt khe với Tuy Thạnh quận công, nên

quận công không nén được buồn giận đó!

Thái hậu run run vịn tay Hạnh Thảo:

- Dì Thảo, dì hãy gọi con là Hằng đi! Hãy gọi tên Hằng, Miên Tông, Đăng Quế,

như ngày xưa ấy!

- Đức bà nay ở địa vị tôn quý, sao có thể xưng hô như lúc trước được?

- Dì Thảo ơi, càng tôn quý thì càng cô độc, như cái cây mọc trên núi cao, ngọn

càng vươn lên thì càng bị gió dập vùi. Với dì, con chỉ là con, một người đàn bà đang cần

tình thương yêu hơn bao giờ hết!

Hạnh Thảo ôm lấy thái hậu.

- Hằng, dì đây, lúc nào dì cũng ở bên con. Từ lúc Miên Tông ra đi đến nay cũng

hơn năm năm rồi, con sống trong cô quạnh, sao khỏi ảnh hưởng đến tính tình. Con đã độ

517

lượng với bao nhiêu người khác, vậy hãy độ lượng với chính mình. Chỉ cần con đừng quá

khe khắt, thì sẽ thấy nguồn an ủi ở ngay bên cạnh, chẳng phải tìm kiếm đâu xa con ạ!

- Nguồn an ủi nào, con chưa hiểu? Giờ đây con chỉ còn có dì thôi!

Hạnh Thảo thủ thỉ:

- Hôm nay trong lúc xúc động, Đăng Quế đã nói hết tâm tư, lời lẽ bên ngoài tuy

đắng chát nhưng bên trong là tất cả nỗi lòng kềm nén bấy lâu. Người đàn ông đó có thể là

chỗ dựa cho con, trong những ngày tháng cô đơn này. Nay con đã hoàn tất bao nhiêu

nghĩa vụ ở đời, tự cho mình một chút hạnh phúc có gì sai?

Thái hậu chững lại, khẽ nhíu mày:

- Thật sao? Dì nghĩ con có quyền dành tình thương cho ai đó khác ngoài Miên

Tông sao?

- Con à, Miên Tông nay đã ở trên Trời rồi. Dì biết Miên Tông nhân hậu lắm, lúc

nào cũng nghĩ điều tốt cho con, lúc nào cũng muốn con hạnh phúc. Như dì đây, dì góa

bụa khi chưa đến ba mươi tuổi, lúc đó em Thuật còn nhỏ. Dì ở vậy nuôi em con, vì không

muốn em con phải khổ. Dì đã trải qua những lúc quạnh quẽ buồn tủi lắm, có lúc nửa đêm

ngồi dậy nguyện cầu cho mình mau già, có lúc tự hành xác với công việc nặng nhọc cho

quên đi cám dỗ…

Thái hậu cảm động:

- Dì lúc nào cũng thật lòng với con, con thương dì quá! Dì ơi, dì ở góa chưa đầy

ba mươi tuổi mà còn giỏi như vậy, huống gì con nay cũng sắp bốn mươi, không lẽ không

bằng dì hay sao?

Hạnh Thảo siết chặt bàn tay Hằng:

- Con muốn giỏi hơn dì cũng quá dễ. Nhưng nghĩ cho cùng, mỗi người mỗi hoàn

cảnh, mỗi duyên phận khác nhau. Đăng Quế từ mấy chục năm trời nay một lòng một dạ

hướng về con, cái tình ấy trên đời không dễ gặp. Đời người thấm thoắt, sao không dám

hưởng những gì mình xứng đáng được hưởng? Các thái hậu ngày xưa, từ Lã hậu, Hạ hậu

bên Tàu, thái hậu Dương Vân Nga bên ta, đâu có ai chịu cô quạnh trong thâm cung?

 

Chương 69

Lần gặp cuối

Trong vườn ngự, vua Tự Đức dáng thung dung, vui vẻ, cùng với cô bé Nguyễn

Nhược Thị Bích đi dạo qua những khóm hoa. Một lớn, một nhỏ nhưng hai vua tôi chuyện

trò có vẻ cực kỳ tương đắc.

518

Trên một lối đi xa xa, Vũ Thị Duyên đang đứng bên thái hậu. Giọng nàng vẫn

buồn buồn như mọi khi:

- Hoàng thượng từ lúc khỏi bệnh, chẳng còn quan tâm đến việc gì, thậm chí cũng

chẳng về ngự ở cung của con. Cứ xong buổi chầu là cùng với con bé Bích chơi đùa, lại

dạy nó làm thơ ngâm vịnh, đi đâu cũng dẫn đi cùng. Bây giờ trong cung ai cũng gọi con

bé là Thiên tử nữ môn sinh đó!

Thái hậu gật đầu:

- Thiên tử nữ môn sinh, tức là cô học trò của vua. Thôi thì, miễn sao hoàng

thượng khuây khỏa là được! Con biết đó, hoàng thượng đang buồn, chẳng qua muốn tìm

quên trong văn chương chữ nghĩa thôi mà.

Quay lại nhìn, thấy vẻ mặt Vũ Thị Duyên ảm đạm, thái hậu cảm thấy thương xót

trong lòng.

- Duyên con, ta hiểu con đang cô đơn lắm. Thôi con đừng buồn, ta sẽ đốc thúc

hoàng thượng phải nghĩ đến công lao của con, cất con lên chức Trung phi.

Vũ Thị Duyên rưng rưng nước mắt, cúi đầu.

- Dạ, Đức bà thương con như vậy, con xin tạ ơn. Thân con làm phi tần, đã không

được sủng hạnh thì cũng mong vớt vát một chút danh phận cho cha mẹ được vinh dự.

Thái hậu gật đầu, nắm chặt tay con dâu. Sức khỏe vừa tạm ổn thì thái hậu vẫn nhớ

mình còn nợ cha mình một nửa lời trăng trối. Đưa Vũ Thị Duyên lên địa vị Trung phi,

ngoài mục đích an ủi con dâu, còn nhắm tới việc tạo thế đứng cho thân phụ của nàng,

Đông Các Đại học sĩ Vũ Xuân Cẩn. Biết Vũ Xuân Cẩn là người nhân hậu, ngay thẳng, bà

dự định lúc thuận tiện sẽ nhờ ông lên tiếng trước triều đình, đề xướng việc gỡ tội cho con

cháu của Mỹ Đường và Mỹ Thùy.

Trong khi đó, trong phủ Tuy Thạnh, hai vợ chồng Đăng Quế vừa có việc trái ý

nhau. Ngọc Lê quận chúa đang kêu ca:

- Trời ơi, quan lớn tính sao, cáo quan về hưu à? Quan lớn chưa đến sáu mươi, làm

gì đã lo về hưu? Thiếp nói rồi, thiếp không về Quảng Ngãi trồng mía đâu!

Đăng Quế lầm lì:

- Ta đã dâng sớ lên hoàng thượng rồi! Con chim bay một đời có khi cũng mỏi.

Hơn nữa thời vận con người khi hanh thông khi ách tắc, ta nghĩ lúc này là lúc vận ta đang

đi xuống, bỗng nhiên không còn ham muốn gì nữa, chỉ muốn vui thú điền viên.

Ngọc Lê quận chúa không chịu:

- Ai dám gây ách tắc cho quan lớn? Thời hoàng đế Minh Mạng, vua nghiêm khắc

là vậy mà cũng còn phải nể nang quan lớn, huống hồ bây giờ ?

Đăng Quế xua tay:

- Ấy ấy! Nàng không biết, thời tiên đế Minh Mạng, nhà vua cứng rắn lắm, độc

đoán lắm, làm gì, nói gì cũng phải đón trước ý vua mới được. Bây giờ, nhà vua nể nang,

ta nói gì, làm gì vua cũng nghe. Ấy vậy mà làm việc bây giờ khó hơn ngày xưa nhiều

lắm!

Ngọc Lê ngúng nguẩy:

519

- Thôi, chẳng qua quan lớn cứ thối thác, chứ khó gì mà khó, vua thì hiền lành, thái

hậu thì là đàn bà, quan lớn bây giờ muốn làm gì làm, có ai dám cản.

- Nàng đừng nói nữa. Ta đã quyết rồi. Sớ đã dâng lên, không thể rút được. Từ nay

trở đi ta không bao giờ bước vào chốn cung đình nữa. Quân tử nhất ngôn, xưa nay ta chỉ

nói một lời.

Thấy chồng xẵng giọng, quận chúa không dám nói nữa, nhăn nhó lặng yên. Đăng

Quế một mình bước ra, thơ thẩn trong vườn. Ngồi trên phiến đá, ông nhìn quanh, nghĩ

thầm: “Hoa cúc đại đóa năm nào cũng nở, mà đến nay ta mới có thời gian để ngắm nhìn.

Nghĩ lại người trên thế gian quả là dại, mà ta chắc là người dại nhất.”

Chợt lính hầu hơ hãi chạy vào:

- Bẩm quan lớn, có thái giám trong cung đến truyền ý chỉ của thái hậu.

Đăng Quế nhíu mày:

- Sao lạ vậy? Truyền chiếu chỉ của hoàng thượng chứ ?

- Dạ không, con nghe rõ ràng là ý chỉ của thái hậu tuyên triệu quan lớn vào cung.

Đăng Quế ngẩn người.

Mấy phút sau, Quế vội vàng xốc áo bước ra, lên xe.

Ngọc Lê quận chúa nhìn theo, chưng hửng. “Vậy đó, vậy mà mới vừa bảo không

bao giờ bước vào cung đình nữa!”

Lúc Đăng Quế vào đến cung Gia Thọ, thái hậu đang ngồi trước án, nhìn ra cửa sổ.

Bên kia cửa sổ là một khóm hải đường đang trổ hoa hồng thắm.

Đăng Quế đứng lặng nhìn, vài giây sau mới lên tiếng:

- Thái hậu thiên tuế!

Thái hậu quay lại, vẻ mặt vui mừng:

- Đăng Quế! Ta cứ lo…

- Bất cứ lúc nào thái hậu gọi, Quế sẽ đến. Từ trước đã vậy và sẽ mãi mãi như vậy.

Thái hậu mỉm cười:

- Vậy mà sáng nay đọc sớ, ta cứ lo rằng Đăng Quế sẽ bỏ nhà vua, bỏ ta mà đi!

- Quế cứ nghĩ thái hậu muốn xua đuổi Quế. Cho nên Quế quyết định ra đi để thái

hậu dễ dàng quên đi một trang sử buồn. Nhưng dù Quế có đi đến chân trời góc biển nào,

sẽ vẫn luôn đem theo hình ảnh thái hậu ở trong lòng.

Thái hậu xúc động:

- Đăng Quế!

- Quế đây. Quế đã sống vì thái hậu suốt nửa cuộc đời, và niềm mong ước của Quế

là một ngày kia được vì thái hậu mà chết.

Từ trên ghế cao, thái hậu bước xuống, đứng ngang hàng với Đăng Quế.

- Xin cảm tạ tấm lòng Đăng Quế đối với tôi. Đăng Quế, hôm nay tôi mời ngài đến

đây là vì một quyết định rất lớn trong cuộc đời mình.

Mắt Đăng Quế long lanh:

- Thái hậu! Điều thái hậu cần nghĩ đến nhất trong lúc này, chính là sự an vui trong

quãng đời còn lại của người. Quế thực lòng mong ước được đem an vui cho thái hậu!

520

Gương mặt thái hậu thoáng một nụ cười ngậm ngùi:

- Đăng Quế nghĩ rằng tôi có thể tìm sự an vui cho mình ư? Một bà thái hậu, trong

mắt mọi người, đã trở thành một ngẫu tượng để mà tôn thờ. Một ngẫu tượng để tôn thờ

thì đâu có thể có những nhu cầu như người bình thường được!

Đăng Quế quả quyết:

- Không, thái hậu lầm rồi. Người đời muốn tôn thái hậu thành một ngẫu tượng, đó

là việc của họ. Thực ra thái hậu cũng là một con người, cũng cần được yêu thương như

bao nhiêu người khác. Chỉ có những kẻ dại dột mới vì cái nhìn của người khác mà hy

sinh cái sống hiển nhiên của chính mình!

Đăng Quế vụt tiến lại rất gần, nắm lấy hai bàn tay thái hậu.

Thái hậu lặng lẽ chảy nước mắt:

- Đăng Quế cứ làm như ta vẫn còn trẻ lắm! Thật ra là đã hai mươi lăm năm qua

rồi, tóc của ngài cũng điểm bạc rồi đó!

- Tóc Quế dù bạc nhưng lòng Quế không hề nguội lạnh. Hằng, nàng cũng vậy,

nàng không già đi, chưa bao giờ ta thấy nàng đẹp như bây giờ.

Đăng Quế càng nói càng siết chặt lấy bàn tay thái hậu. Thái hậu như chợt tỉnh,

nhắm chặt mắt, lùi ra xa. Đăng Quế cố níu lại:

- Hằng… Suốt đời ta, nàng là một giấc mơ… Ta để dành giấc mơ ấy trong tim ta

để tôn thờ; nhưng rất nhiều khi, ta ao ước được chạm tay vào giấc mơ, dù chỉ một lần,

một lần thôi…

Thái hậu rùng mình, rồi quay đi:

- Tuy Thạnh quận công, xin ngài bình tĩnh lại. Cảm tạ tấm lòng của ngài.

Thấy thái hậu lại bước lên ngồi vào chiếc ghế phụng trên cao, Đăng Quế ngẩng

nhìn, hiểu rằng khoảnh khắc xúc động ngắn ngủi đã qua. Quế buồn rầu:

- Thái hậu!

Thái hậu lúc này đã tự trấn tĩnh:

- Ta muốn quay lại điều vừa nói lúc nãy. Một quyết định quan trọng của ta.

Đăng Quế bặm môi:

- Xin Đức bà cứ dạy.

Thái hậu từ tốn, chậm rãi:

- Hoàng thượng rất nhân từ, cao thượng. Nhưng ngài còn ít tuổi, chưa quyết đoán

trong việc triều đình. Tính lại chí hiếu, nên việc gì cũng hỏi ý ta. Nhưng ta là đàn bà, chỉ

nên quản lý công việc trong hậu cung, chẳng nên lấn tiếm việc ngoài triều. Vì vậy, thấy

hoàng thượng đã khỏe dần, ta đã quyết định lui vào, từ nay không nhúng tay dự bàn vào

việc triều chính nữa.

- Đức bà không cho thần được rút lui, vậy mà chính Đức bà lại lánh mình! Sao bất

công vậy?

- Ta không muốn hoàng thượng chịu ảnh hưởng của ta quá nhiều. Nếu ta cứ ngồi

bên ngai vàng thì hoàng thượng sẽ hóa thành một ấu vương. Quận công hãy rèn dũa

521

hoàng thượng thành một người đàn ông thực sự, hãy dạy bản lĩnh quân vương cho hoàng

thượng!

Đăng Quế lặng im.

Thái hậu tha thiết:

- Tình hình đất nước đang càng ngày càng khó, người Pháp đang dòm dỏ đất đai

của tổ tiên ta. Khanh hãy vì xã tắc mà hết lòng phù tá hoàng thượng! Đừng nghĩ đến

chuyện xa rời hoàng thượng trong lúc này!

Đăng Quế cúi đầu, nhắm mắt một giây, rồi đặt một bàn tay lên ngực:

- Từ xưa đã vậy và bây giờ vẫn vậy, mỗi lời của Đức bà đối với Quế là một lệnh

truyền tối thượng. Quế xin tuân theo lời dạy: Hết lòng vì xã tắc và vì… cả Đức bà nữa.

Cố nén xúc cảm trong lòng, thái hậu đứng dậy, dợm bước vào trong.

Đăng Quế vội nói thêm lời cuối:

- Từ nay Đức bà không ra bàn chính sự, chắc chẳng bao giờ Quế thấy lại dung

nhan. Vậy xin Đức bà nán lại vài giây, để Quế được chiêm ngưỡng những phút cuối

cùng.

Thái hậu đứng lại. Ánh sáng từ ngoài khung cửa tụ lại như một vầng sáng quanh

dáng điệu uy nghi. Ánh sáng lấp lánh trên đôi mắt còn rơm rớm ướt.

Đăng Quế đứng lặng nhìn, cố ghi vào trí nhớ hình ảnh long lanh ấy trước lần cuối

cùng bái biệt...