VĂN HÓA ONLINE – THẾ GIỚI HÔM NAY – THỨ SÁU 04 NOV 2022
Ý kiến/Bài vở vui lòng gởi về: lykientrucvh@gmail.com
Mỹ-Việt họp nhân quyền
Nhân quyền VN: Mỹ 'lo ngại xu hướng ngày càng nghiêm trọng' sau đối thoại với Hà Nội
Mỹ Hằng
BBC 04/1/2022
Chụp lại hình ảnh, Phái đoàn Tiểu ban Nhân quyền của EU đã có buổi làm việc với các đại diện các hội nhóm xã hội dân sự độc lập và các cá nhân ở Việt Nam năm 2017.
Cuộc gặp của phái đoàn ngoại giao Mỹ với người nhà một số tù nhân chính trị nổi tiếng ở Việt Nam hôm 1/11, tiếp đó là đối thoại nhân quyền lần thứ 26 với Hà Nội 2/11, diễn ra và kết thúc âm thầm.
Trả lời phỏng vấn của BBC về kết quả cuộc đối thoại, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết hôm 3/11:
"Hai bên đã có cuộc đối thoại 'thẳng thắn', tập trung vào một loạt các vấn đề liên quan đến quyền con người và quyền lao động, bao gồm quyền tự do ngôn luận, tự do tôn giáo và tín ngưỡng, pháp quyền và cải cách luật pháp, và quyền của các thành viên của các nhóm dân số bị gạt ra ngoài lề xã hội như LGBTQI +, thành viên của các nhóm dân tộc thiểu số và người khuyết tật.
"Mỹ vẫn lo ngại trước xu hướng ngày càng nghiêm trọng trong việc giam giữ và kết tội công dân Việt Nam vì đã thực hiện quyền tự do ngôn luận của họ như đã được ghi trong Hiến pháp Việt Nam."
Trả lời câu hỏi của BBC về hành động của Mỹ sau đối thoại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay: "Chúng tôi tiếp tục thúc giục Chính phủ Việt Nam bảo vệ quyền tự do ngôn luận và các quyền tự do cơ bản khác và đảm bảo các hành động của Chính phủ phù hợp với Hiến pháp Việt Nam cũng như các nghĩa vụ và cam kết quốc tế của Việt Nam."
Ông Ngô Anh Tuấn, luật sư duy nhất có mặt hôm 1/11, khi phái đoàn Hoa Kỳ gặp người nhà một số tù nhân chính trị, nói với BBC hôm 4/11:
"Đây là cơ hội để Mỹ nhìn nhận lại việc cần có cái nhìn dài hơi hơn đối với nhân quyền tại một nước có chể thế rất khác biệt với họ như Việt Nam, thay vì những bước đi ngắn hạn hàng chục năm nay không có kết quả rõ rệt."
Mỹ gặp gia đình tù nhân chính trị nào?
Hôm 1/11, phái đoàn Mỹ gồm khoảng 10 người đại diện cho Bộ Ngoại giao và Đại sứ Quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, và Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Sài Gòn, đã gặp luật sư Ngô Anh Tuấn và người nhà của bốn tù nhân chính trị, gồm:
- Ông Trịnh Bá Khiêm và bà Trịnh Thị Thảo: người nhà ông Trịnh Bá Phương, ông Trịnh Bá Tư, bà Cấn Thị Thêu. Ông Phương đang chịu án tù 10 năm, 5 năm quản chế; ông Tư 8 năm tù, bà Thêu 8 năm tù, tội Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm; nhằm chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam
- Bà Trần Phương Thảo, vợ nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách - người đang chịu án tù 5 năm tội 'trốn thuế'
- Ông Phạm Chính Trực, anh trai nhà hoạt động Phạm Đoan Trang - đang chịu án tù 9 năm tội danh 'Tuyên truyền chống Nhà nước'.
Người nhà các tù nhân chính trị có cơ hội trình bày về sức khỏe của người đang bị giam cầm. Họ cũng nói về việc bị gây khó dễ, các khó khăn trong việc thăm gặp kể từ khi các nhà hoạt động bị bắt tới khi trở thành tù nhân. Đồng thời, họ nêu ra các kiến nghị cần giải quyết, theo tường thuật của luật sư Ngô Anh Tuấn.
GS Carl Thayer, Đại học New South Wales, Úc nói với BBC hôm 1/11 rằng nếu thông tin, hiện chưa được xác nhận, rằng Việt Nam đang vận động Hoa Kỳ cho chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Joe Biden vào tháng 11 là sự thật, thì Việt Nam có thể bất ngờ trả tự do cho nhà báo Phạm Đoan Trang.
Cần bước đi dài hạn, vĩ mô của Mỹ
Tuy nhiên, luật sư Ngô Anh Tuấn nói với BBC rằng ông "không mong chờ những sự mặc cả, đàm phán nhỏ nhoi như vậy".
"Vài người được trả tự do chỉ là phần nổi của tảng băng, không giải quyết được gì về căn bản. Hàng trăm nhà hoạt động khác đang trong những hoàn cảnh tù đầy tương tự. Nên cần có thay đổi mang tính vĩ mô hơn. Mỹ cần nhìn nhận sâu sát hơn, với kế hoạch dài hơi hơn từ cấp lãnh đạo Mỹ, đối với tình hình ở một nước quá khác biệt về thể chế với họ như Việt Nam," luật sư Tuấn nói.
Luật sư Tuấn từng được mời tham gia nhiều đối thoại nhân quyền như giữa EU-Việt Nam, Hoa Kỳ-Việt Nam, và đã đóng góp nhiều ý kiến. Nhưng kết quả sau đó theo ông "không có gì rõ ràng, thậm chí tình hình còn tệ hơn tại Việt Nam"
Tuy vậy, ông Tuấn đánh giá cao tinh thần cầu thị, dân chủ của phái đoàn Mỹ khi đã trực tiếp gặp và lắng nghe từ những người trong cuộc, thay vì chỉ đọc báo cáo.
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW) khu vực châu Á cũng nói với BBC hôm 2/11 rằng trừ khi Washington có thể tìm cách gây áp lực buộc Việt Nam phải chấp nhận một số tiêu chuẩn để cải thiện nhân quyền, các cuộc đối thoại như này sẽ chỉ có tác động hời hợt, không mang lại lợi ích đáng kể cho các nhà hoạt động và xã hội dân sự Việt Nam.
Theo luật sư Tuấn: "Kể cả Tổng thống Biden có tới thăm Việt Nam vào tháng 11 này như đồn đoán, thì tôi cũng không cho rằng họ sẽ ưu tiên bàn về nhân quyền. Trong bối cảnh vào thời điểm này thế giới ngày càng hỗn loạn, càng các cuộc gặp gỡ ở cấp cao, họ càng tập trung bàn những vấn đề được cho là nóng bỏng, cấp thiết hơn vào lúc này, như Trung Quốc, hay Nga, hay kinh tế.
"Tôi cho rằng, lời nói của Hoa Kỳ hay các nước EU, trong các cuộc đối thoại nhân quyền đối với Việt Nam, không mang quá nhiều ý nghĩa. Mỗi bên đều giữ lập trường, quan điểm của mình và mọi thứ chủ yếu chỉ dừng lại ở góc độ chia sẻ. Sự "mặc cả" trên bàn đàm phán chỉ được thực hiện ở một hoặc một số vấn đề nhỏ mà các bên cùng quan tâm từ trước.
Chụp lại hình ảnh, Nhà báo Phạm Đoan Trang là một trong hơn 160 tù nhân lương tâm đang bị cầm tù tại Việt Nam vì lên tiếng phản biện công khai các chính sách của chính phủ
"Tôi cho rằng nỗ lực nội tại quan trọng hơn nhiều. Thay vì trông đợi giúp sức từ bên ngoài để cải thiện tình hình trong nước là một điều rất xa vời, phi thực tế.
"Nếu mỗi trí thức, người dân Việt Nam đều lên tiếng bảo vệ quyền của mình và phản đối bất công thì hiệu quả mang lại sẽ lâu bền và to lớn hơn."
Trong khi đó, giải pháp, theo ông Robertson, là "Mỹ nên thiết lập các cuộc họp hàng tháng hoặc hàng quý với Việt Nam để theo dõi các vấn đề được thảo luận tại cuộc đối thoại này. Quan trọng hơn và một lần nữa, Mỹ nên đưa nhân quyền vào tất cả các trao đổi với chính phủ Việt Nam."
"Thực tế là vấn đề nhân quyền phải được lồng ghép một cách hết sức trọng tâm trong tất cả các mối quan hệ với Việt Nam, đặc biệt là trong các thỏa thuận kinh tế và các gói hỗ trợ song phương và đa phương," ông Robertson nói với BBC hôm 2/11.
Tham vấn ý kiến luật sư về cải thiện nhân quyền VN
Trong phần tham vấn ý kiến hôm 1/11, khi được phái đoàn của Mỹ hỏi về việc cần làm gì để cải thiện thực trạng nhân quyền, luật sư Ngô Anh Tuấn nêu những điểm chính như sau:
- Cần phải thực hiện việc đối thoại với những người bất đồng chính kiến để tận dụng trí tuệ, tài năng của họ để giúp ích cho quốc gia; điều này ngay từ khi xây dựng nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng làm và theo nhận xét của nhiều người là đã làm rất tốt nhưng hiện nay người ta không làm.
- Cần thay đổi, tiến tới xoá bỏ các điều luật hà khắc trong Bộ luật Hình sự hiện hành liên quan tới quyền tự do ngôn luận của người dân vì một số điều khoản mâu thuẫn, thậm chí là trái với quy định của Hiến pháp Việt Nam cũng như trái với các Điều ước quốc tế về Nhân quyền mà Việt Nam đã tham gia.
- Cần chấm dứt ngay việc giám định tư tưởng của con người; chấm dứt ngay việc sử dụng một cơ quan không có chuyên môn để giám định tư tưởng con người, quy chụp và quy kết hành vi có dấu hiệu tội phạm của một con người thay cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hay Toà án. Một khi chưa bãi bỏ được quy định nêu trên, cần phải triệu tập những người giám định tới toà để làm rõ nội dung mà họ giám định và tranh luận, đối đáp với luật sư bào chữa, tránh tình trạng trốn tránh như hiện tại.
Thuật lại với BBC, luật sư Tuấn cho hay khi một vị của đoàn Mỹ hỏi ông liệu họ có thể giúp gì cho Việt Nam, ông Tuấn đã hỏi ngược lại: "Liệu các vị có thật sự giúp được chúng tôi không?"
Đáp lại, đại diện Văn phòng Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói rằng đây chính là câu hỏi mà lãnh đạo chính phủ Hoa Kỳ đã đặt ra với phái đoàn của ông trước cuộc đối thoại.
Theo vị này, dù có thể không đạt được mọi điều kỳ vọng, nhưng đối thoại có thể giúp cải thiện tình hình "từng bước. Nếu không, mọi thứ sẽ đi thụt lùi."
Vị này nói thêm rằng có thể phái đoàn của Mỹ không thay đổi được những điều vĩ mô trong vấn đề nhân quyền Việt Nam, nhưng các vấn đề nhỏ hơn thì có thể đang "đàm phán và mặc cả", luật sư Tuấn cho hay.
++++++++++++++++++++++++++++
Nhân quyền VN: 'Mỹ không nên mềm mỏng khi VN chơi trò địa chính trị'
Mỹ Hằng
BBC 02/11/2022
Nguồn hình ảnh, YE AUNG THU/Getty Images
"Việt Nam có mối quan hệ 'yêu-ghét' với Trung Quốc. Và Việt Nam dùng điều này để khiến Hoa Kỳ bối rối," ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW) khu vực châu Á nói với BBC hôm 2/11, khi Đối thoại nhân quyền Mỹ-Việt lần thứ 26 đang diễn ra tại Hà Nội.
Ngay trước sự kiện này, tối 1/11, Tổng bí thư ĐCS Việt Nam Nguyễn Phú Trọng về Việt Nam sau chuyến thăm 'thành công tốt đẹp' với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh.
Đối thoại nhân quyền thường niên Mỹ-Việt lần thứ 26 cũng diễn ra trong bối cảnh khoảng 160 nhà hoạt động đang bị cầm tù, nhiều người với án tù dài hạn. Một số người đang chờ được đưa ra xét xử. Một số vụ bắt giữ mới gây rúng động quốc tế, như vụ bắt 'anh hùng khí hậu' Ngụy Thị Khanh cùng ba nhà hoạt động môi trường khác trong năm 2021-2022.
Đã có một số áp lực và lời kêu gọi từ quốc tế để Việt Nam trả tự do cho những nhà hoạt động này. Nhưng đến nay chưa có chuyển biến gì từ chính quyền của ông Nguyễn Phú Trọng.
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, ông Phil Robertson cho rằng "Hoa Kỳ nên ngay lập tức chuyển sang thảo luận về nhân quyền trong mọi khía cạnh của mối quan hệ với Hà Nội, chứ không chỉ thảo luận định kỳ mỗi năm một lần, hay thỉnh thoảng thảo luận vào một số thời điểm khác."
Ông nói thêm: "Dù vậy, chúng tôi vẫn hy vọng rằng trong cuộc đối thoại này, phía Hoa Kỳ sẽ mạnh mẽ thúc giục Việt Nam chấm dứt các hành vi lạm dụng nhân quyền có hệ thống, và trả tự do một số nhà hoạt động trong tổng số hơn 160 tù nhân chính trị đang bị giam giữ."
Trò chơi địa chính trị của Việt Nam
Nguồn hình ảnh, Getty Images. Nhân chuyến thăm TQ 31/10-11/11/2022 của TBT Nguyễn Phú Trọng, báo VN nói TQ là 'ưu tiên đối ngoại hàng đầu của VN'
Bình luận với BBC về chuyến thăm Trung Quốc của ông Trọng mới đây có thể ảnh hưởng gì tới nhân quyền của Việt Nam và vai trò của của Mỹ trong vấn đề này, ông Robertson nói:
"Việt Nam có mối quan hệ 'yêu-ghét' với Trung Quốc. Và Việt Nam dùng điều này để khiến Hoa Kỳ bối rối. Chính phủ Việt Nam đôi khi đứng về phía Hoa Kỳ chống lại các hành động của Trung Quốc trong các vấn đề hàng hải, nhưng những lần khác lại hợp tác rất chặt chẽ với chính quyền Trung Quốc - nơi cũng vi phạm trắng trợn các quyền con người.
"Rõ ràng là mối quan hệ anh em giữa hai đảng cộng sản Việt Nam và Trung Quốc là khá khăng khít và bền chặt, bất chấp những thù địch lịch sử trong quá khứ. Điều chưa bao giờ được đặt ra là sự giống nhau về các hành vi lạm dụng nhân quyền giữa hai chính phủ, và thực tế của việc Việt Nam muốn sao chép thành công của Bắc Kinh trong việc đóng cửa mọi hình thức tự do ngôn luận trên Internet.
"Vì vậy, Hoa Kỳ nên nhận ra rằng sẽ là ảo tưởng khi kỳ vọng Việt Nam sẽ hoàn toàn đoạn tuyệt với chính phủ Trung Quốc, và Washington không nên mềm mỏng về vấn đề nhân quyền đối với trò chơi địa chính trị của Việt Nam trong khu vực.
"Việt Nam hiện đang tham gia vào một chiến dịch hà khắc, bắt giữ và bỏ tù hầu như tất cả những người bất đồng chính kiến còn lại vẫn đang lên tiếng trong nước, và Mỹ cần nêu lên tình trạng này và yêu cầu Việt Nam dừng làn sóng đàn áp này.
"Với tư cách là thành viên mới được bầu của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, Việt Nam nên thực hiện các bước cụ thể để chứng tỏ họ tôn trọng quyền tự do ngôn luận ở đất nước của mình và ngừng bắt giữ người dân sử dụng internet để bày tỏ sự bất mãn với Đảng Cộng sản cầm quyền."
Cơ hội nào cho các tù nhân lương tâm?
Theo ông Robertson, "làn sóng bắt bớ và án tù kéo dài gần đây đối với những người bảo vệ nhân quyền đã ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động nhân quyền ở Việt Nam. Tại thời điểm này, sự đàn áp của chính phủ Việt Nam đã thực sự diễn ra trên diện rộng, hầu như mọi nhà hoạt động nhân quyền được biết đến, những người công khai thách thức sự độc quyền quyền lực của đảng cộng sản, đang thụ án tù dài hạn hoặc bị cảnh sát giam giữ."
Chụp lại hình ảnh, Nhà báo Phạm Đoan Trang là một trong hơn 160 tù nhân lương tâm đang bị cầm tù tại Việt Nam vì lên tiếng phản biện công khai các chính sách của chính phủ
Ông nói với BBC:
"Hoa Kỳ nên thúc ép chính phủ Việt Nam trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các nhà hoạt động đã bị bỏ tù vì thực hiện các quyền của họ một cách hòa bình. HRW có một danh sách dài những tù nhân như vậy mà chúng tôi đã đưa vào trang web của mình. Phía Washington cần ưu tiên trả tự do cho các tù nhân chính trị như Phạm Đoan Trang, Ngụy Thị Khanh, Trần Huỳnh Duy Thức, Cấn Thị Thêu, và Hoàng Đức Bình.
"Việc bắt giữ và bỏ tù các nhà hoạt động xã hội dân sự bao gồm Nguy Thị Khanh, Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách gần đây đã khiến các tổ chức phi chính phủ địa phương hoạt động tại Việt Nam lo ngại sâu sắc.
Tuy nhiên, ông Phil Robertson cho rằng có trở ngại trong việc Mỹ gây áp lực để Việt Nam cải thiện nhân quyền.
"Có một thách thức lớn đối với Hoa Kỳ, bởi vì trừ khi Washington có thể tìm cách gây áp lực buộc Việt Nam phải chấp nhận một số tiêu chuẩn để cải thiện nhân quyền, cuộc đối thoại này sẽ chỉ có tác động hời hợt, không mang lại lợi ích đáng kể cho các nhà hoạt động và xã hội dân sự Việt Nam.
"Việt Nam đã tổ chức nhiều cuộc đối thoại về nhân quyền trong những năm qua, bao gồm cả với Mỹ cũng như Liên minh châu Âu và Úc. Nỗ lực là quan trọng, nhưng tác động của các cuộc đối thoại chỉ là thoáng qua và không dẫn đến những thay đổi cơ bản đáng kể trong hồ sơ nhân quyền khủng khiếp của Việt Nam. Thực tế là vấn đề nhân quyền phải được lồng ghép một cách hết sức trọng tâm trong tất cả các mối quan hệ với Việt Nam, đặc biệt là trong các thỏa thuận kinh tế và các gói hỗ trợ song phương và đa phương."
Giải pháp, theo ông Robertson, là "Mỹ nên thiết lập các cuộc họp hàng tháng hoặc hàng quý với Việt Nam để theo dõi các vấn đề được thảo luận tại cuộc đối thoại này. Quan trọng hơn và một lần nữa, Mỹ nên đưa nhân quyền vào tất cả các trao đổi với chính phủ Việt Nam."
+++++++++++++++++++++++++++++
XEM THÊM:
